Opis projektu

Transkrypt

1 Opis projektu

2 1. Proces analityczny W celu właściwego przygotowania opracowania, wykonano szereg pogłębionych analiz aktualnych i historycznych uwarunkowań, istotnych z punktu widzenia procesu projektowego. Analizie poddano: a) Historyczne zagospodarowanie terenu i jego zmiany na przestrzeni wieków (na podstawie zachowanej bogatych materiałów archiwalnych). b) Obiekty i obszary objęte formami ochrony konserwatorskiej. c) Przekształcenia w obrębie spichrzy z wartościowaniem poszczególnych elementów zabudowy (z ograniczeniami wynikającymi z braku szczegółowych inwentaryzacji oraz badań). d) Przekształcenia w obrębie kwartałów zabytkowej zabudowy z wskazaniem koniecznych uzupełnień. e) Obecny sposób wykorzystania istniejącej zabudowy. f) Możliwości adaptacji zabytkowej zabudowy na potrzeby wprowadzenia nowych funkcji. g) Istotne dominanty w panoramie miasta widzianej od strony Wisły. h) Uwarunkowania kompozycyjne i widokowe. i) Najważniejsze kierunki przemieszczania się osób odwiedzających i użytkowników zabytkowego centrum. j) Możliwości lokalizacji miejsc parkingowych. k) Dokumenty strategiczne i akty prawa miejscowego. 2. Najważniejsze wnioski W centrum miasta podstawową wartością jest czytelny historyczny układ urbanistyczny oraz stopień zachowania zabytkowej zabudowy. Wiele kamienic zachowało, mimo pewnych przekształceń dotyczących formy architektonicznej i dekoracji elewacji, swoje historyczne gabaryty, co należy uznać za wiążące uwarunkowania dotyczące projektowania nowej zabudowy, uzupełniającej braki w kwartałach. W kwestii działalności prowadzonych wzdłuż ul. Spichrzowej oraz użytkowania jej i bulwaru nad rzeką przez mieszkańców i turystów należy zauważyć, że potencjał tych miejsc pozostaje niewykorzystany. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest niewystarczająca ilość funkcji generujących ruch oraz przyciągających odwiedzających. W tej sytuacji wskazany będzie dobór zróżnicowanych funkcji, służących ożywieniu projektowanej przestrzeni. Poprawiona powinna zostać również dostępność bulwarów znajdujących się nad Wisłą dla pieszych i rowerzystów. W tej sytuacji wskazane jest zaprojektowanie połączeń między zabytkowym centrum miasta oraz terenami zielonymi, których zagospodarowanie powinno zostać poprawione. Pewnym niekorzystnym przekształceniom poddano część spichrzy, ingerując w elewacje (głównie kształt otworów okiennych) oraz geometrię dachów. Zmiany te, negatywnie wpływają na odbiór panoramy spichrzy widzianej od strony Wisły. Mogą one stanowić, zdaniem autorów opracowania, podstawę do dążenia do przywrócenia historycznego kąta nachylenia połaci dachowych od strony zachodniej oraz pierwotnego wyglądu elewacji. Wyjątkowo istotny jest natomiast bardzo dobry stopień zachowania zabytkowej zabudowy w obrębie spichrzy, co prowadzi do konieczności przyjęcia rozwiązań projektowych zmierzających do: - zachowania w jak największym stopniu zabytkowej zabudowy- szczegółowe rozwiązania projektowe powinny być poprzedzone dokładną inwentaryzacją zabudowy oraz badaniami architektonicznymi, pozwalającymi zidentyfikować elementy o największej wartości historycznej oraz dokładnie wskazać obszary i chronologię przekształceń. - wyeksponowania panoramy miasta widzianej od strony rzeki, bez wprowadzania elementów przesłaniających.

3 Struktura zabudowy po zachodniej stronie ul. Spichrzowej wiąże się z pewnymi ograniczeniami dotyczącymi możliwości jej adaptacji. Wynikają one głównie z warunków oświetlenia wnętrz światłem słonecznym oraz niewielkiej wysokości poszczególnych kondygnacji. Kwestie te, w połączeniu z rolą tej zabudowy w krajobrazie oraz jej wartości zabytkowej, prowadzą do konieczności przyjęcia szczególnych rozwiązań projektowych, dopasowanych starannie do zabytkowej tkanki miasta. Za istotne dla dalszych prac projektowych przyjęto niektóre uwarunkowania przestrzenne, które, mimo, że częściowo wynikają z wtórnych przekształceń układu urbanistycznego, uznano za wartościowe. Dotyczy to w szczególności zamknięć ulicy Spichrzowej widokiem klasztoru po stronie południowej oraz wieży Bazyliki Rzymskokatolickiej pw. Św. Mikołaja, zlokalizowanej w centralnym odcinku ulicy. Uznano za właściwe dążenie do ich zachowania. Ze względu na strukturę zabudowy zabytkowego centrum Grudziądza szczególnie istotna do rozwiązania jest kwestia wyznaczenia miejsc parkingowych oraz organizacji ruchu samochodowego. Najkorzystniejszym rozwiązaniem tej kwestii wydaje się ograniczenie ruchu samochodowego w centrum do niezbędnych wjazdów gospodarczych oraz dostępu dla mieszkańców, z ograniczeniem możliwości parkowania. Poza tym należy liczyć się ze zdecydowaną przewagą ruchu pieszego i rowerowego. Za najkorzystniejsze uznano organizację większej ilości miejsc parkingowych poza obszarem zabytkowej zabudowy Grudziądza. 3. Proponowane rozwiązania projektowe A. Ogólne założenia zagospodarowania terenu Teren bulwarów nad Wisłą został zaprojektowany, jako miejsce wypoczynku i rekreacji uzupełnione o infrastrukturę pieszo- rowerową, oświetlenie oraz meble miejskie dostosowane do przewidzianej funkcji. Obszar ten połączono z centrum miasta za pomocą głównego zejścia położonego w części północnej oraz wejścia poprzez niewielki plac w części południowej. Dodatkowo w trzech budynkach spichrzy przewidziano komunikację pionową pomiędzy poziomem ulicy Spichrzowej oraz błoniami. Na terenie położonym wzdłuż spichrzy zaprojektowano bulwary z dostępem do zaudowy i zlokalizowanych w parterach funkcji, służących ożywieniu projektowanej przestrzeni i wykorzystaniu jej, jako głównej atrakcji Grudziądza. Podczas prac projektowych kierowano się również zasadą, że teren ten będzie w przeważającej części ogólnodostępnym terenem zielonym, zagospodarowanym w sposób, który nie zaburza ekspozycji panoramy miasta. W związku z tym, postanowiono zlikwidować znajdujące na nim ogrodzenia i otworzyć go dla mieszkańców oraz turystów. Ze względu na wymagania organizatora konkursu parking zlokalizowano w części południowej obszaru opracowania, w sposób, który w najmniejszym stopniu negatywnie wpłynie na odbiór panoramy miasta oraz funkcjonowanie błoni nadwiślańskich, w pobliżu projektowanej przystani tramwaju wodnego. Autorzy zaznaczają jednak, że lokalizowanie parkingu w tak bliskim sąsiedztwie błoni, wymagane przez organizatora konkursu, nie jest rozwiązaniem najkorzystniejszym. Wskazane wydaje się szukanie odpowiedniej lokalizacji poza zabytkowym centrum miasta, które powinno stać się miejscem o ograniczonym ruchu samochodowym. B. Spichrze Przyjęto, że ze względu na ograniczenia możliwości adaptacji spichrzy, planowane funkcje powinny być szczególnie starannie dobrane do struktury zabytkowej zabudowy. Ostateczny wybór przeznaczenia powinien mieć miejsce po uzyskaniu szczegółowej wiedzy na temat poszczególnych obiektów, w tym inwentaryzacji architektonicznej, badań architektonicznych

4 oraz ocenie stanu technicznego. Na podstawie oględzin obiektów oraz posiadanej dokumentacji archiwalnej podjęto decyzję o przywróceniu historycznego wyglądu zachodniej elewacji opracowywanych obiektów, w tym przywrócenia geometrii dachów oraz otworów okiennych. Dodatkowo, w miarę możliwości wynikających ze stanu substancji zabytkowej, należy dążyć do bezpośredniego połączenia budynków z terenami zielonymi, poprzez zaprojektowanie wejść. Docelowo powinny one prowadzić z błoni do ogólnodostępnych funkcji znajdujących się wewnątrz (np. gastronomiczną). Jako możliwy sposób wykorzystania wnętrz spichrzy proponuje się: hotel spa mediateka biblioteka muzeum chleba prawdziwy spichrz zejscie w spichrzu muzeum jazdy polskiej spichrz teatr centrum konferencyjno bankietowe świetlica środowiskowa/ centrum usług społecznych centrum aktywizacji mieszkańców lokale usługowe dla rzemiosła lokale gastronomiczne C. Ulica Spichrzowa Najważniejsze przekształcenia na ulicy Spichrzowej dotyczą wyłączenia jej z ruchu samochodowego i przeznaczenia na ruch pieszy i rowerowy. Dodatkowo, ulica powinna być wyposażona w zestaw mebli miejskich, spójny dla całego zabytkowego centrum. Przyjęto dopuszczenie okazjonalnego wjazdu samochodów osobowych służącego obsłudze komunikacyjnej funkcji mieszkaniowej i usługowej zlokalizowanych wzdłuż ulicy. Należy także zwrócić uwagę na konieczność realizacji wytycznych dotyczących warunków sytuowania elementów reklamowych celem uniknięcia chaosu reklamowego. D. Zagospodarowanie błoni nadwiślańskich Jako najważniejsze działania i elementy zagospodarowania na obszarze błoni proponuje się: renowację schodów słowackiego renowację muru oporowego przy klasztorze zmianę geometrii muru oporowego w celu poszerzenia ciągu pieszego biegnącego wzdłuż kanału Trynki zmianę lokalizacji drewnianego podestu podarowanego miastu przez Andrzeja Wajdę, zaburzającego w tym miejscu widok na zabytkowe spichrze remont posadzki wzdłuż alei Królowej Jadwigi kompozycję ciągów pieszo-rowerowych oraz bulwaru nadrzecznego polanę miejsce imprez masowych na osi schodów słowackiego stanowisko wędkarzy przy małej elektrowni przystań klubu wioślarskiego przystanek tramwaju wodnego trasę rowerowo-wrotkowa plac zabaw i siłownię plenerową pole do gry w minigolfa/pole do gry w bule E. Kwartał przy dawnej bramie gnojnej

5 W kwartale tym przewidziano budowę dwóch kamienic mieszkalnych. Forma budynków powinna być dostosowana do otaczającej zabudowy pod względem gabarytów, geometrii oraz zasad kompozycji elewacji. Brana jest również pod uwagę możliwość realizacji łącznika pomiędzy nowymi obiektami oraz spichrzem nr 37, znajdującym się po drugiej stronie ulicy. Przyjęto możliwość realizacji kilku miejsc postojowych wewnątrz kwartału, służących obsłudze okazjonalnych wjazdów samochodów osobowych. F. Kwartał przy bramie wodnej Zaprojektowano częściowe uzupełnienie zabudowy we wschodniej części kwartału. Projektowana zabudowa została dostosowana pod względem gabarytów, geometrii oraz zasad kompozycji elewacji do otaczającej zabudowy zabytkowej. Jednocześnie wprowadzono podziały będące odwzorowaniem historycznego przebiegu granic nieruchomości. W projektowanych budynkach przewidziano funkcję usługową na poziomie 0 oraz mieszkaniową na wyższych kondygnacjach. W części zachodniej kwartału zdecydowano się na odsłonięcie i zabezpieczenie fundamentów istniejącej tu niegdyś zabudowy oraz zorganizowanie placu o funkcji edukacyjnej, poświęconej historii Grudziądza i promującej jego dziedzictwo. Plac ten połączono funkcjonalnie z muzeum, znajdującym się po drugiej stronie ulicy Spichrzowej. Zorganizowana w ten sposób przestrzeń publiczna stałaby się ważnym miejscem o funkcji edukacyjnej, przyjmującym jednocześnie funkcje ogólnomiejskie poprzez połączenie z lokalami usługowymi i gastronomicznymi znajdującymi się na parterach nowej zabudowy po stronie wschodniej kwartału. W zależności od stanu zachowania fundamentów i ewentualnego istnienia piwnic dawnej zabudowy, dąży się do organizacji na poziomie -1 (w odsłoniętych reliktach dawnej zabudowy) ekspozycji połączonej poniżej poziomu ulicy Spichrzowej z funkcjonującym obok muzeum. Przyjęte rozwiązanie, poza wytworzeniem przyjaznej dla użytkowników przestrzeni miejskiej o dobrej jakości oraz działaniem na rzecz edukacji i promocji, pozwala na zachowanie wartościowego widoku klasztoru benedyktynek na zamknięciu ulicy Spichrzowej oraz odpowiedniej ekspozycji wschodniej elewacji zabytkowych spichrzy. 4. Narzędzia realizacji projektu strategia etapowanie Za podstawowe działania wyjściowe, stanowiące przygotowanie procesu inwestycyjnego należy uznać czynności konieczne do wykonania w obszarze zabytkowych spichrzy. W związku z tym niezbędne jest wykonanie: szczegółowej inwentaryzacji architektonicznej, badań architektonicznych poprzedzonych kwerendą archiwalną oraz oceny stanu technicznego zabudowy. Uzyskane w ten sposób informacje powinny stanowić dane wyjściowe do dalszych prac projektowych i właściwego wprowadzenia nowych funkcji w obrębie spichrzy. Jednocześnie wskazane jest dążenie przez Miasto do uzyskania prawa do dysponowania jak największą ilością spichrzy. Równolegle z działaniami w obrębie zabytkowej zabudowy proponuje się podjęcie czynności mających na celu przekształcenia terenu znajdującego się pomiędzy spichrzami i rzeką. Po uzyskaniu szczegółowych informacji na temat zabytkowych spichrzy i możliwości ich adaptacji, należy opracować modele funkcjonowania instytucji i działalności, które znajdą się w nich w przyszłości, sposób finansowania oraz dokumentację projektową. Ze względu na stopień skomplikowania zamierzenia inwestycyjnego sugeruje się podział inwestycji na etap projektowy i wykonawczy, z pominięciem formuły zaprojektuj i wybuduj.