RAPORT Część 2. Ocena skutków wdrożenia pakietu energetyczno klimatycznego dla Polski w okresie do roku 2030

Transkrypt

1 RAPORT 2030 Wpływ proponowanych regulacji unijnych w zakresie wprowadzenia europejskiej strategii rozwoju energetyki wolnej od emisji CO2 na bezpieczeństwo energetyczne Polski, a w szczególności możliwości odbudowy mocy wytwórczych wykorzystujących paliwa kopalne oraz poziom cen energii elektrycznej Część 2 Ocena skutków wdrożenia pakietu energetyczno klimatycznego dla Polski w okresie do roku 2030 Załącznik 7: Działania badawcze i rozwojowe dot. czystych technologii węglowych podejmowane w UE i w Polsce Wersja z dn (uwzględniająca wyniki dodatkowych analiz czułościowych) Pracę wykonała firma Badania Systemowe EnergSys Sp. z o.o. na podstawie umowy z Polskim Komitetem Energii Elektrycznej z dn. 7 października 2007 Warszawa, wrzesień 2008

2 1. Działania Unii Europejskiej Skonkretyzowane działania organów Unii Europejskiej na rzecz integracji polityki ochrony klimatu z polityką energetyczną datują się od wiosny 2007 r. Na szczycie Rady Europejskiej stwierdzono m.in., że ponieważ wytwarzanie i użytkowanie paliw i energii jest głównym źródłem emisji gazów cieplarnianych (CO2, CH4), dlatego też dla skutecznej ochrony klimatu przed zmianami konieczne jest podejście zintegrowane w kreowaniu polityk: energetycznej i klimatycznej. Wskazano zarazem, że główne cele europejskiej polityki energetycznej będą realizowane przy poszanowaniu prawa państw członkowskich do określania własnej struktury dostaw i użytkowania paliw i energii, które jednakże powinny być niesprzeczne z realizacją trzech głównych celów: 1) zwiększenia bezpieczeństwa dostaw energii, 2) zapewnienia konkurencyjności gospodarki i dostępności energii po przystępnej (akceptowanej) cenie, 3) promowania równowagi ekologicznej i przeciwdziałania zmianom klimatu. Wraz z wytycznymi Rady Europejskiej przyjęty został pierwszy plan działań w zakresie energii na lata , w którym Rada zwróciła się do Komisji o przedłożenie stosownych wniosków legislacyjnych, mających służyć realizacji przyjętych celów. Wymaga podkreślenia, że Rada Europejska przyjęła również pakiet wymiernych, bezwarunkowych celów polityki klimatycznej i energetycznej, znany jako wyzwanie 3* 20%. Kolejne działania organów unijnych, głównie Komisji Europejskiej polegały na przedłożeniu kilku pakietów legislacyjnych i/lub przeprowadzenia publicznych konsultacji. Wiosną 2007 (majczerwiec) Komisja przeprowadziła cykl konsultacji z uczestnikami platform technologicznych, w wyniku których Komisja opublikowała pakiet dokumentów nazwany strategiczną mapą technologiczną (ang. SET-PLAN European Strategic Energy Technology Plan ). W październiku 2007 r. ogłoszono tzw. trzeci pakiet energetyczny (liberalizacja wewnętrznego rynku elektryczności i gazu ziemnego) nakierowany głównie na przyśpieszenie rozwoju wymiany transgranicznej energią oraz poprawę bezpieczeństwa dostaw z wykorzystaniem rozbudowy procedur planowania rozwoju oraz stworzenie nowych instytucji unijnych, koordynujących budowę jednolitego, unijnego rynku elektryczności i gazu ziemnego. Następnie, w dniu 23 stycznia 2008 roku Komisja opublikowała tzw. pakiet klimatyczny, zawierający duży pakiet wniosków z propozycjami regulacji prawnych, dotyczących m.in. strategii wdrażania technologii zeroemisyjnych. Do pakietu klimatycznego dołączono również raporty uzasadniające celowość wdrożenia wnioskowanych rozwiązań technologicznych wraz z oceną wpływu danej regulacji na otoczenie. Badania Systemowe EnergSys Sp. z o.o. 2

3 Kierując się zdefiniowanym zadaniem jako wypracowanie najkorzystniejszych kierunków strategii wdrażania technologii wolnych od emisji CO2 w elektroenergetyce - Wykonawca ocenia, że istotne, bezpośrednie znaczenie będą miały następujące projekty regulacji prawnych: a) nowelizacja dyrektywy o handlu emisjami 2003/87/WE (ETS) 1, b) dyrektywa w sprawie geologicznego składowania CO2 oraz zmieniająca plik dyrektyw Rady 2 (CCS) wraz z dokumentem roboczym służb Komisji Synteza oceny skutków wdrożenia dyrektywy CCS 3 c) Wytyczne wspólnotowe w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska. Zawiadomienie Komisji (2008/C 82/01). Dziennik Urzędowy UE z , C82 str seria: Zawiadomienia instytucji i organów Unii Europejskiej oraz d) Komunikat Komisji pt.: Wspieranie podejmowania decyzji na wczesnym etapie działań demonstracyjnych w dziedzinie zrównoważonej produkcji energii z paliw kopalnych 4. Lektura wymienionych powyżej dokumentów, przedkładanych przez Komisję, wskazuje na wielką determinację organów Unii w dążeniu do wdrożenia niskowęglowych technologii energetycznych, a w tym szczególnie technologii CCS. Bowiem Komisja uważa, że w średnim okresie tj. do roku ok , bez CCS nie będzie możliwe ograniczenie emisji CO2 o 50-60%, nawet pomimo silnej promocji technologii OZE i poprawy efektywności energetycznej. Zasadnicze przesłania oraz kierunkowe zalecenia wynikające z dokumentów UE są następujące: i.) Elektrownie węglowe zeroemisyjne (CCS) mają do wypełnienia ważną i realną rolę w znaczącym ograniczeniu emisji CO2 powstającej w Unii Europejskiej. Korzyści środowiskowe oraz w zakresie bezpieczeństwa dostaw energii będą przeważały nad kosztami wymaganymi do poniesienia ii.) Obecna niewystarczająca dojrzałość komercyjna technologii CCS powinna zostać wspólnym wysiłkiem Państw członkowskich, wspieranych działaniami Komisji skutecznie rozwiązana w horyzoncie 2020 r. lub co najwyżej o kilka lat później. 1 Wniosek Komisji o zmianę dyrektywy 2003/87/WE w celu usprawnienia i rozszerzenia wspólnotowego systemu handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych. Bruksela, dnia KOM(2008) 16 wersja ostateczna 2008/0013 (COD) 2 Wniosek Komisji w sprawie geologicznego składowania CO2 oraz zmieniająca dyrektywy Rady 85/337/EWG, 96/61/WE, 2000/60/WE, 2001/80/WE, 2004/35/WE, 2006/12/WE i rozporządzenie (WE) nr 1013/2006. Bruksela, dnia KOM(2008) 18 wersja ostateczna 2008/0015 (COD) 3 Synteza oceny skutków wdrożenia dyrektywy o geologicznych składowaniu CO2. Bruksela , 4 SEC(2008) 55 {COM(2008) 18 final} Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno- Społecznego i Komitetu Regionów, Bruksela, COM( Final) wraz z SEC(2008) 47 oraz SEC(2008) 48. Badania Systemowe EnergSys Sp. z o.o. 3

4 iii.) Jako kluczowe instrumenty wspierające działania zeroemisyjne Komisja proponuje: Intensyfikację programów badawczo- wdrożeniowych, których koszt może wynieść do 2020 r. ok. 1 mld EUR, głównie w ramach programu ramowego FP7. Przewiduje się przekształcenie europejskiej inicjatywy przemysłowej na rzecz CCS (SET-Plan) w strukturę instytucjonalną posiadającą szersze kompetencje, aniżeli tylko koordynowanie siecią projektów technologicznych, Włączenie w ramy funkcjonującego programu energetycznych sieci transgranicznych (TEN-E) projektów infrastrukturalnych CO2 (rurociągi i składowiska), ze względu na przewidywane potrzeby w tym zakresie, polegające m.in. na konieczności transportu sprężonego CO2 do ogromnych, potencjalnych składowisk zlokalizowanych pod dnem Morza Północnego 5 i innych akwenów morskich, Objęcie instalacji CCS systemem handlu emisjami (ETS), co przy równoczesnym obniżaniu dozwolonego pułapu emisji CO2 w całej Unii musi doprowadzić do szybkiego osiągnięcia ich konkurencyjności rynkowej (na rynku UE). Komisja uważa, że efektywność włączenia instalacji CCS w system ETS będzie najprostsza i najskuteczniejsza w powiązaniu z całkowitą aukcją uprawnień do emisji dla elektroenergetyki począwszy do 2013 r., Szybkie uruchomienie projektów demonstracyjnych o skali przemysłowej, z głównym zaangażowaniem finansowym firm energetycznych i przy dość ograniczonym wsparciu z unijnych środków publicznych (z budżetu UE). Na szczeblu unijnym wsparcie to przyjmie głównie charakter pełnego udostępnienia najnowszych wyników prac badawczych, ułatwień formalno- prawnych w przypadkach udzielania przez państwa członkowskie pomocy publicznej oraz finansowania studiów wykonalności, czy analiz inżynieryjnych w dużych projektach CCS. Komisja podejmie działania zachęcające europejskie instytucje finansowe do uruchomienia przyjaznych mechanizmów finansowania projektów demonstracyjnych, Możliwość udzielania znaczące wsparcia, na poziomie państw członkowskich, z dostępnych, unijnych funduszy strukturalnych oraz funduszu spójności. Środki potrzebne na wsparcie projektów demonstracyjnych mogą zostać wygospodarowane w następstwie strategicznych przeglądów dotychczasowych projektów przewidzianych do finansowania z tych programów (można sądzić, że ta propozycja Komisji dotyczy w największym stopniu Polski), 5 Bardzo ważne stwierdzenia wskazujące, że takie możliwości bezpiecznego składowania CO2 pod dnem Morza Północnego istnieją i to, w ogromnej ilości, bo aż do ok. 600 mld t CO2, podają badacze z Narodowego Laboratorium Technologii Energetycznych USA: Badania Systemowe EnergSys Sp. z o.o. 4

5 Udzielanie wsparcia publicznego projektom demonstracyjnym, korzystając z możliwości stworzonych w nowych wytycznych wspólnotowych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska (dokument 2008/C 82/01, rozdz , str ). Zarazem Komisja sygnalizuje, że wsparcie takie musi mieć charakter wyłącznie doraźny, w zasadzie przeznaczony wyłącznie na fazę projektów demonstracyjnych. iv.) Komisja przestrzega, że nadmiernie zwlekanie z podjęciem realizacji projektów demonstracyjnych może okazać się dotkliwe ekonomicznie dla przedsiębiorców oraz państw członkowskich. Bowiem przedsiębiorcy mogą utracić szanse na zdobycie przewagi konkurencyjnej jaką w długim okresie zapewni technologia zeroemisyjna, zaś i państwa i przedsiębiorcy mogą narazić się na dotkliwość opcji wprowadzenia obowiązkowego stosowania technologii CCS. Wymowa wyszczególnionych powyżej zaleceń jasno sygnalizuje, że organy Unii Europejskiej są zdecydowane do podjęcia skutecznych kroków w celu wypełnienia dobrowolnie podjętych zobowiązań na rzecz ochrony (łagodzenia zmian) klimatu, tj. redukcji emisji CO2 co najmniej o 20% w roku 2020, zaś w roku 2050 nawet o 50-60%- w porównaniu do emisji z 2005r. Wydaje się, że takie stanowisko organów unijnych powinno spowodować odpowiednie i dość szybkie działania rządu polskiego, który w jednej z pierwszych decyzji powinien wyznaczyć specjalną jednostkę sztabową, posiadającą wystarczające, kompetentne zasoby ludzkie i kapitałowe do- z jednej strony formułowania wiarygodnych naukowo i ekonomicznie, wariantowych stanowisk negocjacyjnych, z drugiej zaś zdolnej do późniejszego pełnienia funkcji wieloletniego 6 koordynatora całości przedsięwzięć- zależnie od wyników negocjacji z UE. 2. Inicjatywy krajowe W Polsce działania naukowo- badawcze nabrały przyśpieszenia wraz z data przystąpienia do Unii Europejskiej. Otworzyły się wówczas nowe możliwości bezpośredniego uczestnictwa w projektach unijnych, mających istotne wsparcie finansowe ze środków wspólnotowych. Powstały w Polsce Krajowy Punkt Kontaktowy zajmuje się koordynacją ogromnej części przedsięwzięć realizowanych w ramach programów naukowo- badawczych i wdrożeniowych Unii Europejskiej. Powstało i funkcjonuje w Polsce także sporo centrów doskonałości, platform technologicznych i innych inicjatyw, z których część zajmuje się zagadnieniami zrównoważonego rozwoju systemów energetycznych, a w tym technologiami czystego węgla. 6 Działania wieloletnie są wymagane na gruncie odpowiedzialności za bezpieczne zmagazynowanie CO2 w strukturach geologicznych, które musi być monitorowanie przez lat (zgodnie z projektem regulacji UE). Badania Systemowe EnergSys Sp. z o.o. 5

6 Poniżej krótko charakteryzujemy niektóre z tych inicjatyw, sygnalizując zarazem, że pewna część aktywności została scharakteryzowana w raportach cząstkowych- ICHPW oraz raporcie o magazynowaniu CO2 w strukturach geologicznych 7. Innowacyjny Śląski Klaster Czystych Technologii Węglowych Klaster powstał w lipcu 2005 r., w województwie śląskim. Jego nadrzędnym celem jest promocja węgla jako czystego, konkurencyjnego nośnika energii pierwotnej. Przedmiotem zainteresowania klastra są czyste technologie węglowe obejmujące produkcję węgla, jego wykorzystanie (przetwórstwo węgla do elektrycznej i produktów chemicznych) oraz utylizację odpadów. Śląski Klaster Czystych Technologii Węglowych zrzesza również jednostki samorządu terytorialnego ze względu na potrzebę powiązania badań technologicznych z rozwojem regionu. Śląski klaster utworzyło konsorcjum 14 partnerów, zaś obecnie skupia ich już ponad 30. Prace klastra koordynuje Główny Instytut Górnictwa. Zasadnicze cele klastru obejmują zagadnienia naukowo- badawcze i wdrożeniowe integracji polityki rozwoju regionu z innowacyjnością technologiczną, głównie poprawą wykorzystania węgla jako surowca energetycznego oraz do przetwórstwa chemicznego, przy minimalizacji ujemnego wpływu na środowisko przyrodnicze. Jedną z kluczowych tematyk są zagadnienia dotyczące opracowania i wdrożenia technologii czystego węgla. Wybrane obszary aktywności Krajowego Punktu Kontaktowego Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych Unii Europejskiej (KPK) od 1999 roku działa przy Instytucie Podstawowych Problemów Techniki PAN. KPK realizuje akcje informacyjno-szkoleniowe w związku z przystąpieniem Polski do 5. Programu Ramowego Badań i Rozwoju Technologicznego w latach oraz kolejnych programów- 6 PR ( ), zaś obecnie 7 PR ( ). Wszystkie działania KPK koncentrują się na realizacji głównego celu jakim jest zwiększanie polskiego udziału w programach ramowych - kluczowym instrumencie finansowania badań Wspólnoty i realizowania europejskiej polityki naukowo-badawczej. KPK ściśle współpracuje z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Komisją Europejską, Parlamentem Europejskim oraz kluczowymi partnerami polskimi i zagranicznymi z obszaru B+R. W obecnie realizowanym 7 PR zdefiniowano odrębne, o wielkiej skali badawczej tematy: nr 5 energia oraz nr 6 środowisko (w tym zmiany klimatu). W temacie 5 (energia) celem jest przekształcenie obecnego systemu energetycznego w system bardziej zrównoważony, w mniejszym stopniu oparty na paliwach importowanych, a w większym stopniu - na zróżnicowanych źródłach i nośnikach energii niepowodujących zanieczyszczeń, w 7 Wstępna ocena potencjalnych możliwości magazynowania CO 2 we wgłębnych strukturach geologicznych, z uwzględnieniem uwarunkowań produkcji gazu ziemnego oraz PMG w Polsce w horyzoncie 2030 roku. Raport cząstkowy 2. Badania Systemowe Energsys, maj załącznik do RAPORTU Badania Systemowe EnergSys Sp. z o.o. 6

7 szczególności na odnawialnych źródłach energii. Wspierane będą działania w kierunku wzmacniania efektywności energetycznej, między innymi poprzez racjonalizację zużycia i magazynowania energii. Działania te mają stanowić odpowiedź na pilne wyzwania w zakresie bezpieczeństwa dostaw i zmian klimatu, przy jednoczesnym wzmacnianiu konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw. Instrumentami realizacji celu tematu energia są m.in. działania: Technologie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla w celu bezemisyjnego wytwarzania energii - stworzenie wysoce wydajnych i efektywnych pod względem kosztów elektrowni, ciepłowni lub elektrociepłowni o znikomej emisji zanieczyszczeń; Czyste technologie węglowe - rozwój technologii czystej konwersji energetycznej węgla i innych paliw kopalnych; Wiedza na rzecz polityki energetycznej - rozwój metod i modeli w celu dokonania oceny najważniejszych kwestii gospodarczych i społecznych związanych z technologiami energetycznymi. Drugi istotny obszar 7 PR związany jest z podejmowaniem wspólnych inicjatyw technologicznych (JTI- joint technological initiative). KPK informuje, że w odniesieniu do ograniczonej liczby przypadków możliwe jest tworzenie długoterminowego partnerstwa publiczno-prywatnego w postaci wspólnych inicjatyw technologicznych. Inicjatywy te, będące głównie wynikiem prac Europejskich Platform Technologicznych, obejmują jeden lub niewielką liczbę wybranych aspektów badawczych w obrębie danej dziedziny. Łączą one inwestycje sektora prywatnego z krajowymi i europejskimi środkami publicznymi, w tym z dotacjami pochodzącymi z 7PR oraz z finansowaniem pożyczek i gwarancji z Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Powstające od 2003 r. Platformy Technologiczne są jednym z fundamentów Siódmego Programu Ramowego Badań i Rozwoju Technologicznego UE. Obecnie w Europie działa ponad 50 Platform Technologicznych, zaś w Polsce ok. 30. Jedna z Platform Technologicznych w Polsce ogniskuje swoje wysiłki na Zrównoważonych Systemach Energetycznych i Czystej Karboenergii. Koordynacją prac Platformy zajmuje się Instytut Techniki Cieplnej Politechniki Warszawskiej. Uczestnicy Platformy, w zależności od potrzeb współpracują z Siecią Naukową Zrównoważone Systemy Energetyczne skupiającą 55 zespołów badawczych, w tym: 12 Centrów Doskonałości oraz 3 Centra Zaawansowanych Technologii. Analizując zaproponowane w programie tej Platformy bardzo bogate tematy i zadania badawcze trudno wskazać, które z nich mają priorytet realizacyjny, a w tym szczególnie w obszarze promocji technologii zeroemisyjnych. Faktem jest natomiast, że działalność KPK w istotny sposób spowodowała wzrost aktywności wielu instytutów i jednostek naukowo- badawczych w kraju, przyczyniając się zarazem do istotnego rozwoju kontaktów międzynarodowych krajowych ośrodków naukowo- badawczych. Badania Systemowe EnergSys Sp. z o.o. 7

8 Działania wdrożeniowe realizowane przy udziale Ministra Gospodarki Z informacji Ministerstwa Gospodarki wynika, że pod jego patronatem przygotowywany jest projekt "Czysty węgiel w elektroenergetyce", który będzie m.in. określał zakres działań w celu wprowadzenia początkowo na skalę demonstracyjną, a następnie przemysłową technologii CCS w Polsce. Do Ministerstwa Gospodarki zostały zgłoszone cztery projekty demonstracyjne związane z budową instalacji CCS. Są to: blok 858 MW z usuwaniem dwutlenku węgla na części mocy elektrowni Bełchatów, blok 950 MW w technologii IGCC (Integrated Gasification Combined Cycle) z usuwaniem dwutlenku węgla w elektrowni Bełchatów. Zaznaczono, że blok docelowo ma być opalany węglem kamiennym, zeroemisyjna elektrociepłownia EC Bielsko Północ (EC2 o mocy elektrycznej 55 MW), należąca do Południowego Koncernu Energetycznego, elektrownia poligeneracyjna z usuwaniem dwutlenku węgla wspólnie dla Elektrociepłowni Zakładów Azotowych Kędzierzyn oraz Elektrowni Blachownia. Zgłoszenie to łączone jest z potencjalną możliwością umieszczenia chociaż jednego z projektów na liście elektrowni zeroemisyjnych, realizowanych w ramach programu Unii Europejskiej (tzw. Flagship programme). Czy i który projekt z listy uzyska szansę na realizację w ramach programu UE tego ministerstwo nie określiło, gdyż wiąże się to z niezbędnym współfinansowaniem krajowym. Odwlekanie decyzji w tej sprawie może spowodować, że żaden z polskich projektów nie zostanie umieszczony w programie unijnym. Ministerstwo podaje również, że 25 lutego 2008 powstała Polska Platforma Czystych Technologii Węglowych jako inicjatywa biznesowa pod patronatem MG. Zadaniem Platformy będzie integrowanie działań wszystkich kluczowych partnerów gospodarczych, badawczych i władz publicznych w celu wykorzystania: a) znacznych możliwości naukowo- badawczych oferowanych w 7 Programie Ramowym UE b) środków unijnych funduszy strukturalnych dla rozwoju pakietu technologii czystego węgla, zbudowania instalacji demonstracyjnych i stopniowego przestawiania gospodarki na najnowocześniejsze, czyste źródła energii, tj. syntetyczne paliwa gazowe, syntetyczne paliwa płynne oraz- w dalszej przyszłości wodór. Z dalszych informacji Ministerstwa Gospodarki wynika, że działania te zyskały wsparcie Barbary Kudryckiej - Ministra Nauki, która zadeklarowała wzrost nakładów na badania, ale jako główne ich źródło wskazała środki programów UE. Warto zasygnalizować, że w ostatnim czasie MG ogłosiło przetarg na opracowanie Studium wykonalności projektu instalacji do produkcji paliw gazowych i płynnych z węgla kamiennego. Badania Systemowe EnergSys Sp. z o.o. 8

9 Przetarg ma zostać rozstrzygnięty w najbliższych tygodniach, zaś wyniki powinny być znane do końca października 2008 r. Kwestią otwartą, chociaż w pewnej części możliwą do przewidzenia są wyniki tego interesującego studium, które są silnie zależne od zmian relacji cen węgla kamiennego do cen węglowodorów. A te pozostają w ostatnim okresie bardzo wysokie. Wydaje się zatem, że głównej wartości tego projektu warto upatrywać w ocenie wykonalności dla zastosowania innowacyjnych technologii pozyskania węgla (np. zgazowanie w złożu), z pełną oceną ryzyka i wpływem na środowisko. Działania naukowo- badawcze realizowane przy udziale Ministra Środowiska W Polsce od szeregu lat wykonywane są opracowania geologiczne dokumentujące wgłębne struktury geologiczne, z których część będzie mogła zapewne zostać przeznaczona na długookresowe, bezpieczne składowanie CO2. Mając na uwadze potrzebę dotyczącą bardziej precyzyjnego określenia miejsc zatłaczania oraz potencjalnych pojemności magazynowych CO2 Ministerstwo Środowiska zleciło w 2007 roku opracowanie Interaktywnego atlasu prezentującego możliwości geologicznej sekwestracji CO 2 w Polsce w skali 1: Zadanie to jest realizowane przez Przedsiębiorstwo Badań Geofizycznych sp. z o.o. z Warszawy. Wyniki pracy powinny zostać ukończone w końcu 2008 r., zaś opublikowane w Internecie w początku roku Kolejną ważną inicjatywą Ministra Środowiska jest zaplanowane uruchomienie w 2008 r. Narodowego Programu Bezpiecznego Geologicznego Składowania CO2. Przewiduje się, że głównymi kierunkami naukowo- badawczymi tego programu będą: a) bardziej precyzyjne rozpoznanie formacji i struktur odpowiednich do geologicznego składowania CO2 oraz b) charakterystyka wybranych, potencjalnych składowisk odpowiadająca swoim zakresem wymaganiom załącznika I do projektu dyrektywy w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla (COM(2008) 18 wersja ostateczna). Wyniki tego programu będą miały istotne znaczenie, szczególnie w przypadku decyzji rządu o realizacji strategii zgodnej z pakietem klimatycznym UE. W takim przypadku byłyby one pożyteczne również na etapie studiów lokalizacyjnych, rozważających kwestie infrastruktury (rurociągów) transportowania CO2 do miejsc składowania- jako jednej z alternatyw, która powinna w takiej sytuacji również zostać wnikliwie przeanalizowana. Wg posiadanych informacji aktualnie trwają końcowe prace nad sformułowaniem SIWZ tego programu. Z lektury załącznika I do projektu dyrektywy o magazynowaniu CO2 wynika, że tak rozległa i poważna tematyka badawczo - rozwojowa (kwestie bezpieczeństwa, symulacje stanów zagrożeń i ocena ryzyka), będzie wymagała zapewne kilku lat intensywnej pracy (2-3 lata lub więcej). W opinii Wykonawcy decyzja o uruchomieniu tego projektu jest właściwa i dobrze uzasadniona, gdyż jej wyniki pozwolą na lepszą ocenę i kwantyfikację jednego z potencjalnych ryzyk- Badania Systemowe EnergSys Sp. z o.o. 9

10 bezpieczeństwa długookresowego składowania CO2, bez narażania zdrowia i życia społeczności lokalnych. W opinii Wykonawcy warto aby Minister Środowiska rozważył możliwość udziału w tego rodzaju projekcie przyszłych, potencjalnych inwestorów, co niewątpliwie zracjonalizowałoby szereg kolejnych działań, poprzedzających wdrożenie wyników prac naukowo- badawczych 8. 8 Dobrym przykładem takiego działania o charakterze publiczno- prywatnym może być np. przykład podany w Internecie pod adresem: Badania Systemowe EnergSys Sp. z o.o. 10