Nauczyciel: Ewa Nobis Przedmiot: Historia Klasy: V KRYTERIA:

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Nauczyciel: Ewa Nobis Przedmiot: Historia Klasy: V KRYTERIA: 1. szczegółowe sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów z poszczególnych przedmiotów, OPIS SZCZEGÓŁOWY: 1. Na ocenę z historii składają się oceny z różnych form aktywności ucznia. 2. Oceny wystawione przez nauczyciela są jawne i uzasadnione. 3. Uczeń ma obowiązek prowadzenia zeszytu przedmiotowego, w którym powinny znajdować się zapisy tematów, notatki, zapisy poleceń ustnych lub pisemnych prac domowych. Zeszyt powinien być prowadzony systematycznie. W przypadku nieobecności ucznia w szkole, powinien go uzupełnić. Osiągnięcia ucznia są podsumowane oceną w dzienniku. prace klasowe ( 1 godz. lekcyjna ) podsumowujące materiał z każdego działu, kartkówki ( zapowiedziane lub niezapowiedziane ) zakres materiału z trzech wybranych lub trzech ostatnich tematów, odpowiedzi ustne - zakres materiału z trzech ostatnich tematów, prace długoterminowe (projekty, prezentacje, referaty), prace domowe ( pisemne lub ustne ) konkursy i olimpiady. semestralna i roczna nie jest średnią arytmetyczną wszystkich ocen. Jej podstawą są wyniki sprawdzianów i prac wykonywanych w klasie. roczna obejmuje osiągnięcia ucznia w I i II semestrze. Uczniom posiadającym odpowiednie orzeczenia z PPP obniżane są wymagania edukacyjne zgodnie z zaleceniami tej poradni. 2. zakres planowanych sprawdzianów pisemnych i ich ilość, 3. zasady związane z nieprzygotowaniem ucznia do lekcji (zakres dopuszczalnych "+" i "-;", NP i BS):. 4. warunki i terminy poprawy ocen bieżących, Osiągnięcia ucznia są podsumowane oceną w dzienniku. Częstotliwość pomiaru osiągnięć: prace klasowe ( 1 godz. lekcyjna ) - co najmniej 2 w semestrze, kartkówki ( min. ) co najmniej 1 w każdym dziale lub w zależności od potrzeb, odpowiedzi ustne - co najmniej 1 w każdym semestrze, prace długoterminowe (projekty, prezentacje, referaty) - zależne od potrzeb, prace domowe ( pisemne lub ustne ) - w zależności od potrzeb. 1. Raz w semestrze uczeń ma prawo być nieprzygotowany (nieprzygotowanie się do odpowiedzi ustnej i niezapowiedzianej kartkówki oraz brak zadania domowego), każde następne nieprzygotowanie skutkuje każdorazowo wpisaniem uwagi za -2 pkt. 2. Niezgłoszenie braku zadania na początku lekcji jest traktowane przez nauczyciela jako oszustwo i skutkuje uwagą za -10 pkt. 3. Jeżeli uczeń nie posiada książki lub zeszytu, w którym nie ma zadania, to otrzymuje -, po otrzymaniu trzech minusów, nauczyciel wpisuje uwagę za -2 pkt. 4. Uczeń nieobecny na lekcji ma obowiązek uzupełnić braki i przygotować się do następnych zajęć. Jednodniowa nieobecność (np. zawody, konkursy) nie zwalnia ucznia z przygotowania się na dzień następny. 1. Ocenę niedostateczną z odpowiedzi uczeń może poprawić w terminie uzgodnionym z nauczycielem. 2. Ocenę niedostateczną lub dopuszczającą ze sprawdzianu lub kartkówki zapowiedzianej uczeń powinien poprawić w ciągu dwóch tygodni. 4. Przy brakach spowodowanych chorobą lub wypadkami losowymi, nauczyciel ustala z uczniem dogodny termin na poprawę oceny lub zaliczenie zaległego materiału. 5. Oceny z kartkówek niezapowiedzianych nie podlegają poprawie. 6. Ocenę pozytywną można poprawić tylko raz w semestrze w terminie do dwóch tygodni od daty jej otrzymania.

2 5. UWAGI: OCENA AKTYWNOŚCI I PRACY NA LEKCJI Za aktywność wykazywaną w czasie lekcji lub posiadanie wiadomości wyróżniających się na tle klasy bądź wykazanie się wyjątkowym staraniem w wykonaniu zadań domowych uczeń może otrzymać +. Po uzyskaniu trzech + uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą. Za brak aktywności w czasie lekcji uczeń otrzymuje -.Po zgromadzeniu trzech uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Za brak części zadania domowego, brak książki lub ćwiczeń uczeń otrzymuje. Po zgromadzeniu trzech uczeń otrzymuje -2pkt. + są wpisywane w dzienniku w rubryce zatytułowanej Praca na lekcji lub Zadania domowe. Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z historii dla klasy V Szkoły Podstawowej do programu nauczania Wczoraj i dziś Wymagania na poszczególne oceny Temat lekcji Zagadnienia dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca Początki Polski Słowianie, ich siedziby i zajęcia wierzenia Słowian obyczaje Słowian system plemienny zaznacza VI w. czas pojawienia się Słowian w Europie na ; zajęcia Słowian; przykłady obrzędów słowiańskich, które przetrwały do dziś. plemię ; nazywa i wskazuje na mapie siedziby Słowian (tereny Europy Środkowo- Wschodniej); wierzenia Słowian; podaje przykłady miejsc, w których Słowianie czcili bogów. grupy etniczne Słowian i podaje przykłady współczesnych narodów do nich zaliczanych; więzi łączące członków jednego plemienia. wiec ; najważniejszych bogów słowiańskich i ich dziedziny opiekuńcze; zasady funkcjonowania ustroju plemiennego. zbiera informacje i opowiada o dożynkach obrzędzie słowiańskim, który przetrwał do dziś. Mieszko I i chrzest Polski zjednoczenie plemion przez Polan Mieszko I władcą nowego chrztu Polski w 966 r. skutki i znaczenie chrztu Polski władca jego prawa i obowiązki urzędnicy i ich zadania drużyna książęca i jej rola dwór książęcy (królewski) Gniezno pierwszą stolicą Polski zaznacza i zapisuje na datę chrztu Polski 966 r.; wiek X jako czas panowania Mieszka I i zaznacza go na ; Mieszka I jako pierwszego historycznego władcę Polski. pojęcie dynastia ; ród Piastów jako pierwszą polską dynastię panującą; mapie państwo Mieszka I, Gniezno i Poznań; mapy wymienia plemiona zamieszkujące ziemie polskie w X w.; mapie tereny zamieszkałe przez plemię Polan; mapy wymienia pojęcie misja chrystianizacyj na ; pochodzenie nazw Polanie i Polska. najważniejszyc h urzędników książęcych (królewskich); zadania rady monarszej. przyjęcia chrztu przez Mieszka I; korzyści płynące dla Polski z przyjęcia chrześcijaństwa. prawa i obowiązki władcy w X XII w.; omawia zadania najważniejszych urzędników książęcych (królewskich); opowiada krótko o życiu dworu książęcego (królewskiego) w X XII w. wskazuje znaczenie przyjęcia chrześcijaństw a dla rozwoju polskiego i omawia uzbrojenie wojów konnych i pieszych z początków średniowiecz a.

3 sąsiadów Polski za panowania Mieszka I. Zjazd Gnieźnieński Bolesław Chrobry następcą Mieszka I cel i skutki misji św. Wojciecha i znaczenie zjazdu gnieźnieńskiego Bolesław Chrobry i Otton III bohaterowie zjazdu gnieźnieńskiego koronacja Bolesława Chrobrego w 1025 r. znaczenie przydomka Chrobry ; zaznacza i zapisuje na datę zjazdu gnieźnieńskiego 1000 r.; bohaterów zjazdu gnieźnieńskiego Bolesława Chrobrego i Ottona III. Mieszka I i Bolesława Chrobrego jako pierwszych władców Polski; zna tytuły pierwszych władców Polski książę i król; Gniezno jako pierwszą stolicę Polski. krótko postać św. Wojciecha; opowiada historię zjazdu gnieźnieńskiego mapie zasięg terytorialny Bolesława Chrobrego. drużyna książęca ; zadania i znaczenie drużyny książęcej. zaznacza i zapisuje na daty misji św. Wojciecha (997 r.) i koronacji Bolesława Chrobrego (1025 r.); cel misji św. Wojciecha; przebiegu misji św. Wojciecha; znaczenie koronacji Bolesława Chrobrego dla polskiego; mapie i nazywa tereny przyłączone do Polski przez Bolesława Chrobrego oraz miejscowość, w której powstało pierwsze w Polsce arcybiskupstwo. zjazdu gnieźnieńskiego; omawia decyzje ogłoszone na zjeździe gnieźnieńskim i ich znaczenie; znaczenie utworzenia w Polsce arcybiskupstwa. ocenia panowanie Bolesława Chrobrego.

4 Wymagania na poszczególne oceny Temat lekcji Zagadnienia dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca Życie w Polsce pierwszych Piastów społeczeństwo polskie za pierwszych Piastów miejsca powstawania grodów wygląd, funkcja i znaczenie grodów zajęcia grodu funkcja podgrodzi i zajęcia ich pojęcia: gród, podgrodzie ; miejsca, w których powstawały grody. danina ; grupy społeczne żyjące w Polsce X XII w.; ilustracji elementy obronne grodu. zajęcia grup społecznych Polski X XII w.; zadania niektórych osad służebnych; grodu i podgrodzi; zadania (zajęcia) podgrodzi. osady służebne ; funkcje grodu; i charakteryzuje obowiązki poddanych wobec monarchy. znane grody powstałe na terenie regionu. W klasztorze powstawanie zgromadzeń zakonnych życie w klasztorze wygląd i zajęcia zakonników św. Franciszek z Asyżu klasztor ; charakteryzuje krótko św. Franciszka z Asyżu. pojęcia: zakon, reguła zakonna ; opisuje wygląd zakonników; życiu zakonnym używając pojęć: modlitwa, praca, ubóstwo. pojęcia: tonsura, habit ; zajęcia zakonników. benedyktyńska praca ; opowiada o przygotowaniach do ślubów zakonnych; przyrzeczenia ślubów zakonnych. we wskazanej przez nauczyciela formie przedstawia św. Franciszka z Asyżu i nauki, jakie głosił. Polska Wielkiego Kraków siedzibą królewską polityka wewnętrzna Wielkiego założenie Akademii Krakowskiej uczta u Wierzynka mapie Kraków i państwo Wielkiego; zaznacza na datę 1364 r. umiejscawia w czasie panowanie Wielkiego i zaznacza je na ; mapie państwo Wielkiego i wymienia z nim sąsiadujące; panowaniu Wielkiego, wymieniając powstanie Akademii Krakowskiej i ucztę u Wierzynka. przykłady działań Wielkiego prowadzące do wzmocnienia polskiego (odpowiedź powinna uwzględniać następujące zagadnienia: pokojowa polityka zagraniczna, rozwój handlu i rzemiosła, kolonizacja, budownictwo obronne, Akademia Krakowska, uczta u próbuje ocenić panowanie króla Wielkiego; uczcie u Wierzynka; ilustracji identyfikuje uczestników uczty u Wierzynka. w oparciu o przykłady wyjaśnia powiedzenie: Zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną ; zabytki regionu powstałe w czasach Wielkiego.

5 Wierzynka). Epoka rycerzy zamki obronne, ich funkcja i lokalizacja wygląd zamku elementy obronne i mieszkalne mieszkańcy zamku, ich zajęcia i rozrywki kodeks rycerski rycerze i ich powinności Zawisza Czarny wzorem średniowieczne go rycerza w oparciu o ilustrację opowiada o życiu zamku w średniowieczu; elementy obronne zamku i wyjaśnia ich funkcje w czasie obrony. opisuje wygląd zamku; miejsca lokalizacji zamków; zamku ; w oparciu o ilustrację opisuje strój rycerza; Zawiszę Czarnego jako wzór rycerza. elementy obronne zamku: fosa, most zwodzony, brama, mury obronne, wieże; cechy średniowieczneg o rycerza; definiuje pojęcia: kodeks rycerski, herb ; funkcję średniowiecznyc h zamków; opisuje warunki życia zamku; wzór rycerskiej postawy na przykładzie Zawiszy Czarnego. zamki obronne regionu lub te, które widział lub zna; zależność usytuowania zamków od ich funkcji obronnej; te cechy średniowieczneg o rycerza, które mają charakter ponadczasowy. potrzebę naśladowania postaw rycerskich; potrzebę ochrony zamków, jako pomników przeszłości.

6 Wymagania na poszczególne oceny Temat lekcji Zagadnienia dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca Mieszkańcy miasta powstawanie miast w średniowieczu elementy obronne miast średniowiecznyc h wygląd i zabudowa średniowieczneg o rynku miasta średniowieczne a współczesne na planie miasta wskazuje elementy obronne i rynek, odczytuje nazwy znajdujących się na rynku budowli; budynki znajdujące się przy rynku miasta i omawia ich funkcje. powstawaniu miast w średniowieczu i możliwościach ich lokowania; elementy obronne miasta, zapewniające bezpieczeństwo jego mieszkańcom; wyszukuje na planie miasta nazwy ulic, świadczące o specjalnościach rzemieślniczych; opisuje wygląd średniowieczneg o miasta, używając pojęć: rynek, mury miejskie, brama miejska. ilustracji elementy obronne miejskiej zabudowy i omawia ich funkcje. definiuje pojęcia: samorząd miejski, burmistrz, rajcy, rada miejska ; ławnicy ; omawia miejsca i sposoby lokowania miasta, uwzględniając jego elementy obronne. porównuje wygląd miasta w średniowieczu i miasta współczesnego; nazwy polskich miast powstałych w średniowieczu. mieszkańcy średniowiecznyc h miast i ich zajęcia cechy i ich zadania warunki życia średniowieczneg o miasta czas wolny średniowieczneg o miasta miasta; ilustracji opisuje wygląd warsztatu rzemieślniczego. definiuje pojęcie cech ; zajęciach kupców i rzemieślników; nazwy specjalności średniowiecznyc h rzemieślników. sposobach spędzania czasu wolnego przez średniowiecznyc h miast; ilustracji opowiada o pracy średniowiecznyc h rzemieślników. definiuje pojęcia: mistrz cechowy, czeladnik ; ukazuje zróżnicowanie społeczne miasta; omawia warunki życia i zajęcia jego ; opowiada, jak wyglądała nauka zawodu w średniowieczu: od ucznia do mistrza cechowego. zanikania współcześnie wielu specjalności rzemieślniczyc h.

7 Wieś w średniowieczu wygląd średniowieczne j wsi zajęcia wsi obowiązki chłopów wobec właściciela ziemi życie codzienne wsi ilustracji opisuje wygląd średniowiecznej wsi; codziennej pracy wsi. w oparciu o materiał ilustracyjny nazywa czynności wykonywane przez chłopów podczas prac polowych. przykłady uprawianych roślin i hodowanych zwierząt; podaje przykłady obowiązków chłopów wobec właścicieli wsi; rozrywkach wsi. omawia wygląd średniowiecznej wsi; ilustracji kościół, karczmę, młyn i wyjaśnia ich rolę w funkcjonowaniu wsi; opisuje warunki życia wsi; powinności chłopów wobec właścicieli wsi. porównuje życie chłopa z życiem rycerza i mieszczanina; narzędzia używane podczas prac polowych i porównuje pracę chłopów z pracą rolników współcześnie (zauważa znaczenie postępu cywilizacyjnego ). Krzyżacy nad Bałtykiem Krzyżacy na ziemiach polskich utworzenie krzyżackiego i jego organizacja polityka Krzyżaków wobec sąsiadów zagarnięcie Pomorza Gdańskiego opisuje wygląd rycerzy krzyżackich. sprowadzenia Krzyżaków do Polski; mapie Mazowsze, ziemię chełmińską Pomorze Gdańskie, państwo zakonne, Gdańsk, Malbork; zaznacza i zapisuje na rok okolicznościach utworzenia zakonnego; politykę Krzyżaków wobec Polski; zaznacza i zapisuje na datę utraty przez Polskę Pomorza Gdańskiego 1308 r. politykę prowadzoną przez Krzyżaków na podbitych terenach; okoliczności zagarnięcia Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków; znaczenie Pomorza dla polskiego. samodzielnie zebrane wiadomości na temat organizacji zakonu krzyżackiego. Jadwiga i Jagiełło Jadwiga Andegaweńska królem Polski dwór Jadwigi i jej zasługi dla rozwoju kultury polskiej testament królowej Jadwigi kult św. Jadwigi zaznacza na wiek XIV czasy, w których żyła Jadwiga Andegaweńska; charakteryzuje królową Jadwigę. zasługi królowej Jadwigi dla kultury polskiej. okoliczności wstąpienia na tron Jadwigi Andegaweńskie j; życiu dworu królowej Jadwigi. nazywa, na podstawie schematu, związki pokrewieństwa między Jadwigą a ostatnimi Piastami;, dlaczego Jadwiga Andegaweńska została uznana za świętą. tworzy album Dzieło królowej Jadwigi, poświęcony królowej Jadwidze i jej działalności. unii polsko- -litewskiej w Krewie Władysław Jagiełło królem Polski bitwa pod Grunwaldem w 1410 r. zaznacza i zapisuje na daty unii w Krewie i bitwy pod Grunwaldem; mapie Królestwo Polskie, Wielkie Księstwo Litewskie, państwo zakonu krzyżackiego, Krewo, Grunwald. unii polsko-litewskiej; przyczynach i skutkach bitwy pod Grunwaldem. unia personalna ; przebiegu bitwy pod Grunwaldem. okolicznościach wstąpienia na tron Władysława Jagiełły; zobowiązania Władysława Jagiełły podjęte w Krewie. zbiera i przedstawia informacje o słynnych rycerzach, którzy brali udział w bitwie pod Grunwaldem.

8 Wymagania na poszczególne oceny Temat lekcji Zagadnienia dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca Wisłą do Gdańska odzyskanie Pomorza Gdańskiego wzrost znaczenia Wisły jako szlaku komunikacyjne go spław rzeczny rozkwit Gdańska i innych miast położonych na szlaku wiślanym mapie Wisłę, Gdańsk i miasta położone na szlaku wiślanym; towary, którymi handlowano w Polsce w XV i XVI wieku. pojęcia: spichlerz, spław rzeczny ; znaczenie Wisły jako szlaku komunikacyjnego. ożywienia gospodarki polskiej po odzyskaniu Pomorza Gdańskiego; funkcjonowaniu spławu rzecznego; pojęcia: szkuta, flisak, żuraw, i posługuje się nimi. okoliczności odzyskania Pomorza Gdańskiego; postanowienia pokoju w Toruniu 1466 r. zbiera i przedstawia informacje o różnych jednostkach pływających, wykorzystywany ch w spławie rzecznym w XVI wieku. Wielkie odkrycia geograficzne średniowieczne wyobrażenia o Ziemi odkryć geograficznych wielcy odkrywcy i ich wyprawy (Krzysztof Kolumb, Vasco da Gama, Ferdynand Magellan) skutki wielkich odkryć geograficznych dla Europy i Ameryki definiuje pojęcia: karawela, Nowy Świat (patrz rozdział Dwa światy ), Indianie, broń palna ; odkrywców: Krzysztofa Kolumba, Ferdynanda Magellana, Vasco da Gamę; umieszcza w czasie i w przestrzeni Krzysztofa Kolumba i jego pierwszą wyprawę. opisuje odkrycie Krzysztofa Kolumba, używając pojęć: karawela, Nowy Świat (patrz rozdział Dwa światy ), Indianie, broń palna. następstwa wypraw odkrywczych dla Europy i Ameryki; nazwy towarów przywożonych z Nowego Świata do Europy (patrz rozdział Dwa światy ). wielkich odkryć geograficznych; wynalazki z dziedziny żeglugi, które umożliwiły dalekie wyprawy. poszukiwania przez Europejczyków drogi morskiej do Indii; mapie kierunki podróży znanych odkrywców; związek między wynalazkami z dziedziny żeglugi a podejmowaniem dalekich wypraw; osiągnięcia cywilizacji prekolumbijskich (patrz rozdział Dwa światy ). Odrodzenie nauki renesans nowe spojrzenie na świat ideał człowieka renesansu wynalezienie druku i jego rola w upowszechniani u kultury definiuje pojęcie humanizm ; wybitnych przedstawicieli renesansu, m.in. Leonarda da Vinci, Michała Anioła; zaznacza na epokę renesansu; Włochy jako kolebkę renesansu. cechy człowieka renesansu; poglądy głoszone przez humanistów. zmianach, jakie zaszły w życiu codziennym ludzi renesansu. definiuje pojęcie renesans ( odrodzenie ); charakteryzuje postawę człowieka renesansu;, na czym polegało znaczenie wynalezienia nowej metody druku. osiągnięcia wybitnych postaci epoki (Leonarda da Vinci, Michała Anioła, Jana Gutenberga); sposobie drukowania książek.

9 Ostatni Jagiellonowie potomkowie Władysława Jagiełły drogi przenikania idei renesansu do Polski Wawel renesansową siedzibą królów Polski życie dworskie na Wawelu w okresie panowania ostatnich Jagiellonów zasługi ostatnich Jagiellonów dla rozwoju kultury polskiej identyfikuje czasy renesansu w Polsce z okresem panowania władców z rodu Jagiellonów; opisuje życie dworskie na Wawelu w okresie panowania ostatnich Jagiellonów, używając pojęć: dwór, komnata, arras, paź. drzewa genealogicznego Jagiellonów wskazuje i wyjaśnia stopnie pokrewieństwa w rodzinie. pojęcia: dwór, komnata, arras, paź ; renesansowy charakter siedziby królewskiej na Wawelu. drogi przenikania idei renesansowych do Polski; pochodzenie i znaczenie pojęcia włoszczyzna. przykłady zmian wprowadzonych na dworze przez królową Bonę; zasługi ostatnich Jagiellonów dla rozwoju kultury w Polsce. Wolna elekcja/na sejmiku i na sejmie szlachta i jej zajęcia pozycja stanu szlacheckiego w państwie sejm walny i sejmiki ziemskie zajęcia szlachty; ilustracji przedstawia skład sejmu walnego. pojęcia: sejm walny, sejmiki ziemskie, pospolite ruszenie, przywilej ; zna rycerskie pochodzenie stanu szlacheckiego; charakteryzuje obowiązki szlachcica wobec ; najważniejszych urzędników królewskich. zróżnicowanie w stanie szlacheckim; położeniu szlachty; charakteryzuje zadania najważniejszyc h urzędników królewskich. przywileje szlacheckie; wpływ przywilejów na wyjątkową pozycję szlachty w Polsce XVI XVII w.; decyzje podejmowanie na sejmie walnym; rolę sejmików ziemskich w funkcjonowaniu parlamentaryzmu w XVI XVII w. porównuje parlamentaryzm Rzeczypospolitej XVI XVII w. z parlamentaryzme m współczesnej Polski. Wymagania na poszczególne oceny Temat lekcji Zagadnienia dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca

10 Wolna elekcja/na sejmiku i na sejmie folwark szlachecki gospodarcza działalność szlachty ustawy antychłopskie i antymieszczańsk ie życie codzienne dworu szlacheckiego kmiecie ; pomieszczenia dworu szlacheckiego; rozrywki szlachty. pojęcia: folwark, pańszczyzna, dwór ; gospodarczą działalność szlachty; edukacji dzieci szlacheckich. zabudowania folwarku i wskazuje ich funkcje; funkcjonowanie folwarku szlacheckiego; i sposoby powiększania majątków szlacheckich; opisuje wygląd dworku szlacheckiego. wyglądzie folwarku szlacheckiego; uchwalenia przez szlachtę ustaw antychłopskich i antymieszczańskich ; ustawy wymierzone przeciw chłopom i mieszczanom; wpływ ustaw antychłopskich i antymieszczańskich na położenie tych grup społecznych. zbiera i przedstawia informacje o narzędziach rolniczych używanych w produkcji rolnej w XVI XVII w. Państwo wielu narodów postanowienia unii lubelskiej pierwsza wolna elekcja skutki wolnych elekcji Warszawa nową stolicą kraju definiuje pojęcie unia ; mapie Rzeczpospolitą Obojga Narodów; dwóch pierwszych królów elekcyjnych w Polsce; mapie, z których pochodzili Henryk Walezy i Stefan Batory. zawarcia unii realnej w Lublinie; mapie Warszawę i wymienia króla Zygmunta III Wazę jako władcę, który uczynił ją stolicą kraju. opisuje, w jaki sposób wybierano króla, używając pojęć: koronacja (patrz rozdział W blasku królewskiej korony ), elekcja, pole elekcyjne. zaznacza na daty: 1569 r. i 1573 r., oraz identyfikuje je z unią lubelską i pierwszą wolną elekcją; omawia sytuację geopolityczną Rzeczypospolitej po zawarciu unii lubelskiej; w oparciu o analizę mapy wyjaśnia powody przeniesienia stolicy z Krakowa do Warszawy. wolnych elekcji i wyjaśnia zasady ich przeprowadzani a; opisuje skutki wolnych elekcji. Stulecie wojen najazd Szwedów na Polskę ( ) postawa społeczeństwa w czasie najazdu szwedzkiego obrona Jasnej Góry Stefan Czarniecki bohaterem czasów potopu szwedzkiego skutki wojen ze Szwedami w oparciu o analizę mapy wymienia wojen polsko-szwedzkich. sytuuje w czasie i omawia wydarzenia potopu szwedzkiego, uwzględniając obronę Częstochowy i postaci Stefana Czarnieckiego oraz ojca Augustyna Kordeckiego. omawia wojen ze Szwecją; wydarzenia potopu szwedzkiego. zasięg najazdu szwedzkiego w 1655 r. i postawy polskiej szlachty; omawia skutki wojen ze Szwecją;, dlaczego najazd Szwedów nazwano potopem. charakteryzuje postawy społeczeństwa polskiego wobec najeźdźcy, ze szczególnym naciskiem na postać Stefana Czarnieckiego jako symbolu patriotycznej postawy.

11 Wyprawa wiedeńska Jana III Sobieskiego Turcy zagrożeniem dla Polski i Europy wojny Rzeczypospolit ej z Turcją w XVII w. odsiecz wiedeńska Jana III Sobieskiego skutki wojen XVII w. sytuuje w czasie wyprawę wiedeńską Jana III Sobieskiego i zaznacza rok 1683 na ; mapie Rzeczpospolitą, Turcję, Austrię, Wiedeń. pojęcia: oblężenie, odsiecz, sułtan, husaria ; zagrożenia tureckiego dla Polski i Europy; opisuje wyprawę wiedeńską Jana III Sobieskiego. janczar ; posługując się ilustracją, porównuje uzbrojenie janczara i husarza; mapie Chocim i wyjaśnia znaczenie zwycięstwa chocimskiego dla Polski i hetmana Sobieskiego. wojnach Rzeczypospolitej z Turcją w XVII w.; skutki wojen XVII w. dla położenia Rzeczypospolitej. zbiera i prezentuje informacje o innych bitwach (rozegranych podczas wojen z Turcją) i dowódcach wojsk polskich. Barok i oświecenie definiuje pojęcia: oświecenie, klasycyzm wymienia dokonania naukowe i techniczne epoki oświecenia (np. piorunochron, maszyna parowa) z ilustracji przedstawiających zabytki wybiera te, które zostały zbudowane w stylu klasycystycznym Czasy reform określa datę pierwszego rozbioru Polski (1772 rok) i potrafi zaznaczyć ją na Konstytucja 3 maja definiuje pojęcie: konstytucja określa datę uchwalenia Konstytucji 3 maja (1791 rok) oraz czas trwania Sejmu Wielkiego ( rok) i potrafi zaznaczyć je na określa czas trwania epoki oświecenia (XVIII wiek) i potrafi zaznaczyć go na wymienia przykłady budowli klasycystycznych w Polsce i w Europie styl klasycystyczny postać: Stanisława Augusta Poniatowskiego wskazuje na mapie zasięg I rozbioru wymienia, które dokonały I rozbioru i wskazuje je na mapie wskazuje cel wychowania i edukacji młodzieży w XVIII wieku wymienia reformy Sejmu Czteroletniego wymienia zmiany, jakie zakładała Konstytucja 3 maja wymienia działania zmierzające do naprawy oświaty i gospodarki polskiej w 2. połowie XVIII wieku postać Stanisława Małachowskiego sytuację w Polsce po I rozbiorze reformy Sejmu Czteroletniego definiuje pojęcia: konfederacja, insurekcja, kosynierzy postać: Bartosza Głowackiego, Jana Kilińskiego wymienia wybuchu wojny polsko-rosyjskiej w 1792 roku wymienia upadku ideologię oświecenia -wskazuje wpływ dokonań naukowych i technicznych na zmiany w życiu ludzi postać: Ignacego Krasickiego porównuje postawy w społeczeństwie wobec rozbioru na podstawie analizy obrazu Jana Matejki Rejtan potrafi wskazać cel obrad Sejmu Wielkiego opowiada o okolicznościach uchwalenia Konstytucji 3 maja 1791 roku

12 Powstanie kościuszkowskie określa daty: II rozbioru Polski (1793 rok), insurekcji kościuszkowskiej (1794 rok), III rozbioru Polski (1795 rok) i potrafi zaznaczyć je na wymienia, które dokonały II i III rozbioru Polski postać: Tadeusza Kościuszki wymienia wybuchu powstania kościuszkowskiego w 1794 roku wymienia upadku powstania kościuszkowskiego Rzeczypospolitej w XVIII wieku postać: Napoleona Bonaparte omawia okoliczności utworzenia Legionów Polskich podaje utworzenia Księstwa Warszawskiego wymienia upadku Księstwa Warszawskiego określa daty: utworzenia Legionów Polskich we Włoszech (1797 rok), utworzenia Księstwa Warszawskiego (1807 rok) i potrafi zaznaczyć je na ocenia postawę targowiczan wskazuje na mapie tereny, które Polska utraciła w wyniku II i III rozbioru ocenia postawę społeczeństwa polskiego w sytuacji zagrożenia niepodległości Opracował: Andrzej Krzyżok