Poradnik dotyczący wymagań w zakresie informacji oraz oceny bezpieczeństwa chemicznego

Transkrypt

1 Poradnik dotyczący wymagań w zakresie informacji oraz oceny bezpieczeństwa chemicznego Format scenariusza narażenia w części D: Sporządzanie scenariuszy narażenia w części F: Format CSR Wersja: 2.1 listopad 2012 r. r.

2 INFORMACJA PRAWNA Niniejszy dokument zawiera wskazówki dotyczące systemu REACH oraz informacje na temat obowiązków wynikających z rozporządzenia REACH i sposoby ich wypełniania. Użytkownikom przypomina się jednak, że tekst rozporządzenia REACH jest jedyną autentyczną podstawą prawną i że informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie stanowią porady prawnej. Europejska Agencja Chemikaliów nie ponosi żadnej odpowiedzialności za treść niniejszego dokumentu. Poradnik dotyczący wymagań w zakresie informacji oraz oceny bezpieczeństwa chemicznego Format scenariusza narażenia w części D: Sporządzanie scenariuszy narażenia części F: Format CSR Nr ref.: ECHA-10-G-11-PL Data: listopad 2012 r. Język: PL Europejska Agencja Chemikaliów, Strona tytułowa Europejska Agencja Chemikaliów Klauzula o wyłączeniu odpowiedzialności: Jest to tłumaczenie robocze dokumentu oryginalnie opublikowanego w języku angielskim. Oryginał dokumentu jest dostępny na stronie internetowej ECHA. Powielanie dozwolone pod warunkiem kompletnego podania źródła informacji w następującej formie: Źródło: Europejska Agencja Chemikaliów, a także pod warunkiem przekazania pisemnego powiadomienia do Działu Komunikacji ECHA (publications@echa.europa.eu). Jeżeli mają Państwo pytania lub uwagi dotyczące niniejszego dokumentu, prosimy o przesłanie ich (z podaniem numeru referencyjnego oraz daty wydania) przy użyciu formularza wniosku o udzielenie informacji, dostępnego na stronie Skontaktuj się z ECHA pod adresem: Europejska Agencja Chemikaliów Adres korespondencyjny: P.O. Box 400, FI Helsinki, Finlandia Siedziba: Annankatu 18, Helsinki, Finlandia

3 PRZEDMOWA Niniejszy dokument opisuje wymagania informacyjne na podstawie rozporządzenia REACH dotyczące właściwości substancji, narażenia, stosowania i środków kontroli ryzyka, oraz oceny bezpieczeństwa chemicznego. Niniejsze opracowanie należy do serii poradników, których celem jest udzielenie pomocy wszystkim zainteresowanym stronom w przygotowaniach do spełnienia obowiązków na mocy rozporządzenia REACH. Poradniki zawierają szczegółowe wytyczne dotyczące wielu kluczowych procesów wymaganych w systemie REACH, a także określonych metod technicznych lub naukowych, które muszą być stosowane przez podmioty przemysłowe lub właściwe organy na podstawie rozporządzenia REACH. Poradniki i wytyczne zostały opracowane i omówione w ramach projektów wdrożeniowych REACH (ang. REACH Implementation Projects RIP) organizowanych przez służby Komisji Europejskiej przy udziale zainteresowanych stron, tj. państw członkowskich, przedstawicieli przemysłu i organizacji pozarządowych (NGO). Po zatwierdzeniu przez właściwe władze państw członkowskich poradniki zostały przekazane Agencji do celów publikacji i dalszej obsługi. Wszelkie aktualizacje poradnika są przygotowywane przez ECHA i następnie poddawane procedurze konsultacyjnej z udziałem państw członkowskich, przedstawicieli przemysłu i organizacji pozarządowych. Więcej informacji na temat procedury konsultacyjnej znajduje się na stronie: n.pdf Poradniki są dostępne na stronie internetowej Europejskiej Agencji Chemikaliów ( 1 ). Kolejne poradniki będą publikowane na tej stronie w miarę ich ukończenia lub aktualizacji. Niniejszy dokument odnosi się do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie REACH z dnia 18 grudnia 2006 r. 2 i jego zmian z 31 sierpnia 2011 r. 1 Niniejszy poradnik został zaktualizowany o wyniki poprzedniej procedury konsultacji dotyczącej poradników. 2 Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz.U. L 396 z ).

4 Historia dokumentu Wersja Uwagi Data Wersja 1 Pierwsze wydanie maj 2008 r. Wersja 1.1 Dodanie przypisu lipiec 2008 r.1 Zmieniony format scenariusza narażenia zastępujący ostatni akapit sekcji D.2.2 (w tym tabelę D.2.2) i tabele zawarte w sekcji załącznika do części F. Zmiany obejmują następujące elementy: Specyfikacja ogólnego formatu dla czterech różnych przypadków oceny narażenia Zastosowania substancji przez pracowników Zastosowania substancji przez konsumentów Manipulowanie wyrobami przez pracowników podczas okresu eksploatacji Manipulowanie wyrobami przez konsumentów podczas okresu eksploatacji Wersja 2.0 Dodanie dodatkowych podjednostek określających rodzaj warunków mających wpływ na narażenie (w tym warunki ściśle kontrolowane). maj 2010 r. Usunięcie szczegółowej numeracji pól. Część F Wskazówek i narzędzie CSA będą jednak zawierać pola uporządkowane. Dodatkowe pole w sekcji tytułowej na umieszczenie krótkiego tytułu o dowolnej treści zgodnej z właściwą terminologią danego łańcucha dostaw. Dodatkowe pole w załączniku scenariusza narażenia do celów rozszerzonej SDS na dodatkowe środki związane z dobrą praktyką dotyczące danego zastosowania, które nie są zawarte w CSA i tym samym nie podlegają obowiązkom na podstawie art. 37 ust. 4. Dodatkowe pole w sekcji 3 na link do strony internetowej, na której można uzyskać

5 informacje dotyczące oszacowania narażenia i charakterystyki ryzyka (zamiast bezpośredniego podawania informacji w scenariuszu narażenia do celów rozszerzonej SDS). Wprowadzenie koncepcji scenariuszy przyczynkowych w ramach jednego scenariusza narażenia. Ponowny opis wskazówek objaśniających formaty. Wersja 2.1 Zmiany: (i) dodanie informacji o formatach scenariuszy narażenia, które można stosować listopad 2012 r. (ii) drobne zmiany/poprawki edycyjne

6 WYTYCZNE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA AKTUALIZACJI Zmieniony format standardowy dla scenariuszy narażenia 3 Powodem wprowadzenia tej aktualizacji była konieczność uporządkowania informacji zawartych w scenariuszach narażenia w celu umożliwienia skomputeryzowanego generowania, przechowywania, przetwarzania i rozpowszechniania takich scenariuszy. W szczególności konieczne było dalsze zintegrowanie aspektów dotyczących środowiska i zdrowia ludzkiego do celów jednego scenariusza narażenia. Uwzględniono przy tym coraz częstszą praktykę branżową, w której sporządzane są ogólne scenariusze narażenia dla pracowników i dla środowiska. Wykorzystano również wnioski z prac ECHA i jej grupy konsultacyjnej ds. rozwoju CHESAR. W porównaniu z formatem scenariusza narażenia przedstawionym w poradnikach opublikowanych przez ECHA w maju i w lipcu 2008 r. proponowana treść scenariusza narażenia nie uległa zmianie. Dlatego aktualizacja dokumentu jako taka nie wymaga generowania nowej zawartości ani modyfikacji zawartości już istniejących scenariuszy narażenia. Zmieniony scenariusz narażenia umożliwia dokumentowanie i przetwarzanie treści scenariusza w bardziej uporządkowany sposób, co umożliwia z kolei standaryzację scenariuszy i zastosowanie narzędzi informatycznych. Rozwiązanie to ułatwia przekazywanie i wymianę informacji wzdłuż łańcucha dostaw oraz pomiędzy branżami. W odniesieniu do trzech głównych zmian w stosunku do formatu z 2008 r. należy zwrócić uwagę na następujące kwestie: Czynności konsumentów/narażenie oraz czynności pracowników/narażenie powinny znaleźć się w dwóch różnych scenariuszach narażenia. Stąd może istnieć konieczność podzielenia istniejących scenariuszy. Warunki użytkowania w czasie okresu eksploatacji należy opisać w oddzielnym scenariuszu narażenia, odnosząc się jednak do dalszego użytkowania prowadzącego do wprowadzenia substancji do wyrobu. Ma to na celu zapewnienie przejrzystości co do tego, którego etapu istnienia i których podmiotów w łańcuchu dotyczy dany scenariusz narażenia. Stąd może istnieć konieczność podzielenia istniejących scenariuszy. Aby odpowiednio połączyć aspekty środowiskowe scenariusza narażenia oraz te dotyczące zdrowia ludzkiego, wprowadzono nową koncepcję tzw. scenariuszy przyczynkowych w ramach jednego scenariusza narażenia. Pozwala to również na uwzględnienie różnych zastosowań w jednym scenariuszu narażenia w uporządkowany sposób. Nowy format ułatwia sprawdzenie, czy opisane warunki użytkowania w już istniejących CSR można w przejrzysty i spójny sposób połączyć z odpowiadającymi im oszacowaniami narażenia i charakterystyką ryzyka. Od danego rejestrującego zależy jednak, czy zdecyduje się przejść na nowy format, pozostanie przy stosowaniu formatu opublikowanego w 2008 r., czy zastosuje zupełnie inny format (pod warunkiem, że jest zgodny z załącznikiem I). 3 Niniejszy tekst zastępuje ostatni akapit sekcji D.2.2 (w tym tabelę D.2.2) części D Wskazówek dotyczących wymagań w zakresie informacji oraz oceny bezpieczeństwa chemicznego.

7 SPIS TREŚCI D Format scenariusza narażenia... 1 D Cztery formaty standardowe... 2 D Sekcje formatu standardowego... 4 D Sekcja tytułowa...4 D Warunki mające wpływ na narażenie środowiskowe...4 D Warunki mające wpływ na narażenie zdrowia ludzkiego...5 D Informacje dla dalszego użytkownika... 6 D Informacje o oszacowaniu narażenia dla dalszego użytkownika...7 D Wskazówki dla dalszych użytkowników na temat interpretacji granic określonych przez scenariusz narażenia...7 D Wskazówki dotyczące konkretnego zastosowania poza zakresem scenariusza narażenia...8 D Struktura informacyjna do opisywania jednego warunku stosowania... 8 Wykaz tabeli Tabela D.2.2.1: Format scenariusza narażenia do celów raportu bezpieczeństwa chemicznego (CSR) Tabela D.2.2.2: Format scenariusza narażenia do celów rozszerzonej karty charakterystyki Tabela D.2.2.3: Standardowy format scenariusza narażenia dotyczący stosowania substancji przez pracowników Tabela D.2.2.4: Standardowy format scenariusza narażenia dotyczący stosowania substancji przez konsumentów Tabela D.2.2.5: Standardowy format scenariusza narażenia dotyczący okresu eksploatacji substancji w wyrobach (manipulacja przez pracownika) Tabela D.2.2.6: Standardowy format scenariusza narażenia dotyczący okresu eksploatacji substancji w wyrobach (manipulacja przez konsumenta) Tabela D.2.2.7: Sekcje 3 i 4 przekazywanego scenariusza narażenia (scenariusz narażenia do celów rozszerzonej SDS)

8 D Format scenariusza narażenia Format scenariusza narażenia stanowi środek do uporządkowania odpowiednich informacji, które mają być udokumentowane w standardowy sposób. Formaty określone w niniejszym dokumencie odpowiadają formatom scenariuszy narażenia zawartym w narzędziu ECHA do oceny i raportowania bezpieczeństwa chemicznego (CHESAR). W scenariuszu narażenia warunki prowadzące do narażenia ludzi i środowiska muszą być spójne. Warunki operacyjne (ang. operational conditions OC) i środki kontroli ryzyka (ang. risk management measures RMM) dotyczące narażenia w miejscu pracy związane są z reguły z danym zadaniem lub stanowiskiem pracy, natomiast uwalnianie do środowiska jest z reguły oceniane na poziomie zakładu lub na poziomie etapów istnienia. W związku z tym jeden zestaw środowiskowych OC i RMM związany z reprezentatywnym zakładem dla danego stosowania może być połączony z kilkoma zestawami OC/RMM dla różnych czynności wykonywanych przez pracowników w danym zakładzie. Nawet jeżeli te same czynności pracowników są wykonywane w takim zakładzie w różnych warunkach, to warunki te mogą nadal być spójne z warunkami związanymi ze środowiskiem. Ta sama zasada obowiązuje w przypadku zastosowań konsumenckich. Scenariusz narażenia dla zastosowań konsumenckich obejmuje wtedy jeden zestaw warunków środowiskowych, które można powiązać z jednym zestawem dla zdrowia ludzkiego lub kilkoma takimi zestawami. W praktyce oznacza to, że jeden scenariusz narażenia może obejmować stosowanie jednego produktu konsumenckiego lub kilku takich produktów. Z uwagi na powyższe zaleca się zbudowanie jednego scenariusza narażenia z różnych scenariuszy przyczynkowych: jednego scenariusza przyczynkowego dotyczącego środowiska i co najmniej jednego scenariusza przyczynkowego dotyczącego narażenia ludzi. Na przykład: Scenariusz narażenia dotyczący przemysłowego malowania natryskowego może jako scenariusze przyczynkowe zawierać różne zadania i różne warunki, w których zadanie to można bezpiecznie wykonywać, np.: warunki mieszania farby i napełniania sprzętu (metoda ręczna) warunki mieszania farby i napełniania sprzętu (metoda zautomatyzowana) warunki czyszczenia sprzętu (metoda ręczna) warunki czyszczenia sprzętu (metoda zautomatyzowana) malowanie natryskowe ręczne z lokalną wentylacją wyciągową (LEV) bez środków ochrony dróg oddechowych/skóry malowanie natryskowe ręczne bez lokalnej wentylacji wyciągowej (LEV), ale z zastosowaniem środków ochrony dróg oddechowych/skóry malowanie natryskowe wykonywane przez robota (układ zautomatyzowany zamknięty) warunki w czasie schnięcia pomalowanego wyrobu (układ zautomatyzowany zamknięty) warunki w czasie schnięcia pomalowanego wyrobu (wentylacja otwarta) Scenariusz narażenia dotyczący zastosowań konsumenckich w pomieszczeniach zamkniętych może jako scenariusze przyczynkowe zawierać różne formy stosowania produktu, np.: 1

9 środki do pielęgnacji (np. mebli lub butów) do rozpylania i wycierania środki do pielęgnacji (np. mebli lub butów) do nakładania w postaci płynnej i wycierania Jeżeli warunki środowiskowe danego stosowania znacznie się różnią dla i) różnych sektorów zastosowania końcowego lub ii) różnych rodzajów wyrobu, może istnieć konieczność sporządzenia dwóch lub więcej scenariuszy narażenia dla danego etapu, z uwagi na różnorodność warunków środowiskowych. W tabeli D i tabeli D przedstawiono formaty narażenia dla raportu bezpieczeństwa chemicznego (CSR) i załącznika do rozszerzonej karty charakterystyki (rozszerzona SDS). W raporcie bezpieczeństwa chemicznego scenariusze narażenia mają udokumentować warunki stosowania, do których odnoszą się oszacowania narażenia i charakterystyki ryzyka. Informacje istotne dla dalszych użytkowników lub grupy dalszych użytkowników przenoszone są z raportu bezpieczeństwa chemicznego do rozszerzonej karty charakterystyki. Zaleca się, aby oprócz OC i RMM scenariusz narażenia do celów rozszerzonej SDS zawierał również dane dotyczące poziomów narażenia i metod oceny zastosowanych przez rejestrującego. Dalsi użytkownicy mogą potrzebować tych informacji do odpowiedniego wdrożenia lub dalszego przekazania OC/RMM (zob. sekcja 2.2.5). Tabel D.2.2.1: Format scenariusza narażenia do celów raportu bezpieczeństwa chemicznego (CSR) 9.x.1 Scenariusz narażenia nr 1 Tytuł scenariusza narażenia 9.x.1.1 Scenariusz przyczynkowy nr 1 kontrolujący narażenie środowiskowe dla... 9.x.1.2 Scenariusz przyczynkowy nr 2 kontrolujący narażenie pracowników dla... 9.x.1.3 Scenariusz przyczynkowy nr 3 kontrolujący narażenie pracowników dla... 9.x.1.n Scenariusz przyczynkowy nr n kontrolujący narażenie pracowników dla... D Cztery formaty standardowe W tabelach od D do D przedstawiono cztery standardowe formaty końcowego scenariusza narażenia na potrzeby sekcji 9.x.1 raportu bezpieczeństwa chemicznego (scenariusz narażenia do celów CSR). Formaty te obejmują sekcję tytułową scenariusza narażenia (krótki tytuł, czynności lub procesy objęte scenariuszem i odpowiednie deskryptory dla zastosowań) oraz sekcję zawierającą warunki operacyjne (OC) i środki kontroli ryzyka (RMM) mające wpływ na narażenie. Ta sekcja podzielona jest na podjednostki odpowiadające różnym rodzajom OC/RMM, które mogą decydować o narażeniu. 2

10 Uwaga: nowy format, który został uproszczony i lepiej dopasowany do narzędzi stosowanych przez przemysł, takich jak ESCom, opracowano pod kątem rozwoju narzędzia do oceny bezpieczeństwa chemicznego i sprawozdawczości (Chesar) ECHA. Nowy format scenariusza narażenia oraz instrukcje dotyczące jego stosowania można znaleźć w podręczniku użytkowania narzędzia Chesar nr 6, załącznik 1, klikając na poniższy link: n.pdf Poszczególni rejestrujący mogą sami zdecydować, który format scenariusza narażenia chcą zastosować, przy czym treść scenariusza narażenia musi być zgodna z wymogami określonymi w załączniku I do rozporządzenia. Odpowiednie sekcje raportu bezpieczeństwa chemicznego dotyczące oszacowania narażenia (sekcja 9.x.2) i charakterystyki ryzyka (sekcja 10.x) nie są objęte niniejszym dokumentem (zob. Wskazówki Część F). Stosowanie niniejszych formatów nie jest obowiązkowe. Rejestrujący mogą przedstawić wymagane informacje w inny sposób. Producent/importer może stwierdzić, że niektóre informacje objęte szablonem nie są konieczne w celu wykazania kontroli ryzyka w danym przypadku oceny lub że faktycznymi czynnikami decydującymi o narażeniu są inne czynniki warunkujące, które w związku z tym należy dodatkowo uwzględnić w scenariuszu narażenia. W miarę możliwości zaleca się jednak korzystanie ze standardowego formatu, aby: ułatwić ponowne stosowanie lub aktualizację ocen już wykonanych na poziomie poszczególnych rejestrujących lub w ramach danego sektora, ułatwić dalszym użytkownikom z sektora wytwarzającego preparaty przetwarzanie otrzymanych informacji w sposób skuteczny i zgodny z rozporządzeniem REACH, umożliwić odpowiednim organom skuteczne i właściwie ukierunkowane sprawdzanie dokumentacji rejestracyjnych pod kątem zgodności z przepisami. Cztery formaty standardowe obejmują następujące czynności dotyczące substancji: Format dotyczący zastosowań pracowniczych, w tym warunki kontrolujące narażenie pracowników i warunki kontrolujące narażenie środowiskowe. Format dotyczący zastosowań konsumenckich, w tym warunki kontrolujące narażenie konsumentów i warunki kontrolujące narażenie środowiskowe. Uwaga: treść tego scenariusza narażenia należy przekazać dalszym użytkownikom wytwarzającym produkty konsumenckie (mieszaniny). Format dotyczący okresu eksploatacji (i następnie etapu istnienia jako odpadu) wynikającego z dalszego użytkowania, w tym warunki kontrolujące narażenie pracowników i narażenie środowiskowe 4. Uwaga: treść tego scenariusza narażenia należy przekazać dalszym użytkownikom wytwarzającym wyroby używane przez pracowników. Format dotyczący okresu eksploatacji (i następnie etapu istnienia jako odpadu) wynikającego z dalszego użytkowania, w tym warunki kontrolujące narażenie konsumentów i narażenie 4 Przyjmuje się, że okres eksploatacji substancji zawartych w mieszaninach suszonych/konserwowanych ma miejsce na powierzchni wyrobu (powłoki), pomiędzy dwoma wyrobami (kleje) lub wewnątrz macierzy wyrobu (żywice). Definicja ta obejmuje również powłoki nanoszone na różne części budynku, np. ściany, fasadę lub ramy okienne. 3

11 środowiskowe. Uwaga: treść tego scenariusza narażenia należy przekazać dalszym użytkownikom wytwarzającym wyroby używane przez konsumentów. Formaty dotyczące okresu eksploatacji są zbudowane w taki sposób, że sekcja tytułowa może służyć jako link do poprzedniego dalszego użytkowania (które doprowadziło do włączenia substancji do macierzy wyrobu). Pozwala to na opisanie środków, jakie mogą być niezbędne na etapie produkcji wyrobu, aby ograniczyć lub uniemożliwić uwalnianie w czasie okresu eksploatacji i fazy odpadu wyrobu. Na przykład, uwalnianie środków apreterskich z tkanin zależy w znacznym stopniu od warunków procesu wykańczania oraz kombinacji rodzaju włókna i rodzaju środka apreterskiego. Innym przykładem jest właściwa kombinacja rodzaju polimeru i środka zmniejszającego palność w produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych. W zależności od zastosowania substancji może istnieć konieczność wypełnienia wszystkich czterech formatów w celu sporządzenia wymaganych scenariuszy narażenia. D Sekcje formatu standardowego D Sekcja tytułowa Sekcja tytułowa określa, które zastosowania i czynności dotyczące substancji są zawarte w scenariuszu narażenia. Obejmuje tekst dowolny oraz standardowe deskryptory dla zastosowań, opisane w rozdziale R.12 Poradnika. W standardowej sekcji tytułowej mogą znaleźć się następujące dane: numer scenariusza narażenia; tytuł scenariusza narażenia (tekst dowolny); wykaz wszystkich deskryptorów dla zastosowań dotyczących etapu istnienia oraz zastosowań w danym etapie, w tym sektor rynku (wg kategorii produktu chemicznego), jeżeli dotyczy; nazwa przyczynkowego scenariusza środowiskowego nr 1 i odpowiedniej kategorii uwalniania substancji do środowiska naturalnego (ERC); wykaz nazw przyczynkowych scenariuszy pracowniczych/konsumenckich (od 2 do n) i odpowiedniej kategorii procesu (PROC) lub kategorii produktu chemicznego (PC)/kategorii wyrobów (AC); dalsze informacje (jeżeli są wymagane); tytuł i numer scenariusza narażenia dla dalszego użytkowania skutkującego włączeniem substancji do wyrobu (tylko dla scenariuszy narażenia związanych z okresem eksploatacji wyrobu). Wymagane jest powiązanie i) scenariusza narażenia dla okresu eksploatacji wyrobu i ii) scenariusza narażenia obejmującego dalsze użytkowanie, które prowadzi do włączenia do wyrobu, w celu właściwego opisania warunków i środków na poziomie dalszego użytkowania, które mogą mieć wpływ na uwalnianie substancji z wyrobu. Dalsze wyjaśnienia znajdują się w odpowiednich tabelach D i D.2.2.6, w wersach oznaczonych symbolem (#). D Warunki mające wpływ na narażenie środowiskowe Sekcja 9.x.1.1 obejmuje wszystkie warunki operacyjne i środki kontroli ryzyka, które według rejestrującego mają wpływ na narażenie środowiskowe, w tym również oczyszczanie wody odpływowej i ścieków miejskich, chociaż dalsi użytkownicy mają niewielki wpływ na sposób 4

12 przetwarzania ścieków miejskich. Rejestrujący musi jednak ocenić, czy właściwości jego substancji oraz profil narażenia dotyczący przewidywanych zastosowań jest zgodny z przewidywanymi możliwościami przerobowymi infrastruktury ściekowej. W celu uporządkowania informacji sekcja podzielona jest na kilka domyślnych jednostek odpowiadających rodzajom warunków operacyjnych i środków kontroli ryzyka. Środki kontroli ryzyka środowiskowego uporządkowane są hierarchicznie, od zapobiegania u źródła do środków stosowanych na końcu procesu. W przypadku środków kontroli ryzyka wymagane są dane dotyczące wymaganej/przewidywanej skuteczności (jeżeli dotyczy). Może również istnieć konieczność opisania technicznych warunków operacyjnych w sposób na tyle szczegółowy, aby umożliwić powiązanie z oszacowaniami uwalniania z sekcji 9.x.2 raportu bezpieczeństwa chemicznego. Informacje zawarte w tej sekcji raportu bezpieczeństwa chemicznego można w całości lub w części przenieść do sekcji 2.1 scenariusza narażenia do celów przekazywania informacji (scenariusz narażenia do celów rozszerzonej SDS). D Warunki mające wpływ na narażenie zdrowia ludzkiego Sekcje od 9.x.1.2 do 9.x.1.n obejmują wszystkie warunki operacyjne i środki kontroli ryzyka, które według rejestrującego mają wpływ na narażenie pracowników lub konsumentów. Warunki te mogą być opisane w jednym scenariuszu przyczynkowym lub w kilku takich scenariuszach. W celu uporządkowania informacji sekcje podzielone są na kilka domyślnych podjednostek odpowiadających określonym rodzajom warunków operacyjnych i środków kontroli ryzyka. Środki kontroli ryzyka pracowniczego uporządkowane są zgodnie z hierarchią określoną w dyrektywie w sprawie ochrony przed środkami chemicznymi 5. Środki kontrolujące ryzyko dla konsumentów powinny znaleźć się głównie w charakterystyce produktu (pierwszy nagłówek podjednostki). Można również zamieścić inne środki, jeżeli rejestrujący uzna to za stosowne. Należy jednak pamiętać, że informacje dotyczące zagrożeń, odpowiednich zachowań i środków ochrony osobistej z reguły nie są uznawane za skutecznie redukujące narażenie konsumenckie, chyba że rejestrujący dysponuje odpowiednimi dowodami 6. W przypadku środków kontroli ryzyka wymagane są dane dotyczące wymaganej/przewidywanej skuteczności (jeżeli dotyczy). Informacje zawarte w tej sekcji raportu bezpieczeństwa chemicznego można w całości lub w części przenieść do sekcji 2.2 scenariusza narażenia do celów przekazywania informacji (scenariusz narażenia do celów rozszerzonej SDS). 5 Dyrektywa Rady 98/24/WE z dnia 7 kwietnia 1998 r. w sprawie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników przed ryzykiem związanym ze środkami chemicznymi w miejscu pracy (czternasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/931/EWG). 6 Zastosowanie instrukcji dla konsumentów jako środków kontroli ryzyka nie jest szczególnie skuteczne, chyba że dane dotyczące zachowań konsumenckich wskazują, że można zakładać, że konsumenci w wystarczającym stopniu dostosują się do zaleceń. Konsumenckie środki kontroli ryzyka oparte na instrukcjach należy uwzględnić tylko wtedy, kiedy można wykazać, że stosowanie takich środków jest skuteczne i konsumenci stosują się do zaleceń. Uwzględnienie indywidualnych środków ochrony (PPE) w kontekście narażenia konsumenckiego jest również ograniczone, ponieważ ludzie często nie korzystają z takich środków, nawet jeżeli są zalecane przez producenta. Nawet jeżeli środki są dostarczane wraz z produktem (np. rękawiczki razem z farbą do włosów), nie ma pewności, że konsumenci ich użyją. Oszacowanie narażenia musi uwzględniać najgorszy uzasadniony i możliwy scenariusz, w którym konsument nie stosuje rękawic ani innych środków ochrony osobistej. W ramach dobrej praktyki i higieny osobistej w instrukcjach dla konsumenta należy zalecać stosowanie rękawic lub innych środków ochrony skóry (np. w przypadku produktów o działaniu drażniącym lub żrącym na skórę, takich jak silnie kwasowe, zasadowe lub utleniające środki czystości stosowane w gospodarstwie domowym). Źródło: Rozdział R.15 Poradnik dotyczący szacowania narażenia konsumentów, wersja 2 (kwiecień 2010 r.). 5

13 D Informacje dla dalszego użytkownika Tabela D przedstawia format scenariusza narażenia przekazywanego dalszym użytkownikom. Format ten różni się od scenariusza narażenia do celów CSR dodatkowymi sekcjami 3 i 4, które są adresowane do dalszego użytkownika otrzymującego dany scenariusz narażenia (zob. tabela D.2.2.7). Format standardowy jest zbudowany w sposób umożliwiający łatwe uzyskanie informacji (np. do celów przetwarzania informatycznego) oraz ich analizę (np. przez formulatora mieszaniny). Z tego względu rejestrującym zaleca się korzystanie z proponowanego formatu. Sekcja 3 zawiera informacje o oszacowaniach narażenia i metodzie oceny narażenia zastosowanej przez rejestrującego. Sekcja 4 może zawierać porady lub linki do porad dotyczących tego, jak porównać warunki opisane w scenariuszu narażenia z faktycznymi warunkami panującymi w zakładzie dalszego użytkownika. Sekcje 3 i 4 scenariusza narażenia nie stanowią części raportu bezpieczeństwa chemicznego. Tabela D.2.2.2: Format scenariusza narażenia do celów rozszerzonej karty charakterystyki 1 Scenariusz narażenia nr 1 Tytuł scenariusza narażenia 2.1 Scenariusz przyczynkowy nr 1 kontrolujący narażenie środowiskowe dla Scenariusz przyczynkowy nr 2 kontrolujący narażenie pracowników dla Scenariusz przyczynkowy nr 3 kontrolujący narażenie pracowników dla... 2.n Scenariusz przyczynkowy nr n kontrolujący narażenie pracowników dla Oszacowanie narażenia i odnośnik do pozycji źródłowych Dane do scenariusza przyczynkowego nr 1 Dane do scenariusza przyczynkowego nr 2 Dane do scenariusza przyczynkowego nr 3 Dane do scenariusza przyczynkowego nr n 4. Wskazówki dla dalszych użytkowników pomagające określić, czy pracują w granicach określonych w scenariuszu narażenia Struktura informacyjna załącznika do rozszerzonej karty charakterystyki (scenariusz narażenia do celów rozszerzonej SDS) jest taka sama jak w przypadku raportu bezpieczeństwa chemicznego, z tym że rejestrujący musi podjąć następujące decyzje: Które informacje ze scenariusza narażenia do celów CSR przekazać dalszym ogniwom w łańcuchu dostaw? Dla niektórych podjednostek może nie być żadnych OC ani MMR do przekazania lub też część informacji zawartych w sekcji 9.1 CSR może nie być istotna dla dalszych użytkowników. Jak wyrazić zalecenia dla dalszych użytkowników za pomocą zwrotów znormalizowanych? 6

14 Które informacje z oszacowania narażenia (sekcja 9.x.2 CSR) i charakterystyki ryzyka (sekcja 10.x CSR) należy przekazać dalszemu użytkownikowi (zob. tabela D.2.2.7)? Wybrać właściwy układ dla scenariusza narażenia do celów rozszerzonej SDS, w zależności od rynku, metod oszacowania narażenia oraz ilości informacji w poszczególnych podjednostkach, które mają być przekazane. D Informacje o oszacowaniu narażenia dla dalszego użytkownika Sekcja 3 scenariusza narażenia do celów rozszerzonej SDS służy do przekazywania dalszym użytkownikom informacji związanych z oszacowaniem ryzyka i charakterystyką ryzyka. Informacje te można zamieścić w postaci danych numerycznych (np. obliczony poziom narażenia lub współczynnik charakterystyki ryzyka) lub odnośnika do takich danych (np. link do strony internetowej). Zaleca się również, aby rejestrujący uwzględnił informacje o tym, jakie metody lub narzędzia zastosował do wygenerowania oszacowań narażenia. D Wskazówki dla dalszych użytkowników na temat interpretacji granic określonych przez scenariusz narażenia Sekcja 4 scenariusza narażenia do celów rozszerzonej SDS może służyć do przekazywania wskazówek służących do ustalenia, czy dalszy użytkownik pracuje w warunkach stosowania wyznaczonych przez scenariusz narażenia. Wskazówki te mogą być szczególnie istotne, jeżeli i) środki i warunki przyczyniające się do kontroli ryzyka mogą podlegać różnym kombinacjom w ramach jednego scenariusza narażenia oraz ii) kombinacje te można opisać za pomocą algorytmu liniowego. Na przykład, kontrolę ryzyka dla wód powierzchniowych można zapewnić poprzez i) stosowanie niewielkich ilości substancji (bez zmniejszania czynnika emisyjnego) lub poprzez ii) środki zmniejszające czynniki emisyjne, jeżeli stosowane będą duże ilości substancji. W odpowiednim scenariuszu narażenia może wystarczyć podanie jednej kombinacji i) stosowanej objętości i ii) skuteczności środków kontroli emisji, skutkująca zmniejszeniem szybkości uwalniania. Do dalszego użytkownika należy wtedy sprawdzenie, czy warunki zapewniające kontrolę ryzyka można również osiągnąć za pomocą innej kombinacji wartości numerycznych objętości i kontroli emisji (liniowa zmiana skali) 7. Odpowiednie adaptacje są możliwe dla czynników decydujących o narażeniu dla pracowników. Na przykład: rejestrujący wykonał celową ocenę ryzyka narażenia w miejscu pracy (TRA) ECETOC dla inhalacji, zakładając czas trwania czynności powyżej 4 h i stężenie substancji w stosowanej mieszaninie na poziomie <5%. Warunki te są przekazywane dalszym użytkownikom w scenariuszu narażenia. Dalszy użytkownik może jednak uznać, że jego przedsiębiorstwo pracuje nadal w granicach wyznaczonych przez scenariusz narażenia, jeżeli substancja jest stosowana w stężeniu do 100%, ale tylko w czasie krótszym niż 1 godzina (zob. współczynniki modyfikacji narażenia w ECETOC TRA 8 ). Uwaga: dla zastosowań konsumenckich sekcja 4 zawiera informacje skierowane do formulatora wytwarzającego produkt konsumencki, nie do konsumenta. 7 Uwaga: jeżeli dalszy użytkownik zmniejsza skalę ilości lokalnej lub zwiększa skalę współczynnika rozcieńczenia w rzece w celu skompensowania mniej skutecznych środków kontroli ryzyka lub wyższych początkowych współczynników uwalniania, to ma to wpływ na ocenę regionalną wykonywaną przez rejestrującego. Rejestrujący może być zmuszony do skorygowania zakładanych współczynników uwalniania, aby utrzymać ważność oceny. Dlatego dalszy użytkownik powinien powiadomić dostawcę/ rejestrującego, że zastosował środki kontroli ryzyka o mniejszej skuteczności niż wymagana przez scenariusz narażenia, i podać dane szczegółowe dotyczące charakteru i skuteczności tych środków

15 D Wskazówki dotyczące konkretnego zastosowania poza zakresem scenariusza narażenia Jeżeli rejestrujący chce przekazać dodatkowe wskazówki dotyczące praktycznych sposobów kontrolowania ryzyka lub zapobiegania ryzyku, chociaż środki te nie są wymagane do wykazania kontroli ryzyka zgodnie z rozporządzeniem REACH, to powinien skorzystać z oddzielnego pola informacyjnego poza zakresem scenariusza narażenia zawartego w raporcie bezpieczeństwa chemicznego lub w załączniku do rozszerzonej karty charakterystyki. Ma to na celu zaznaczenie, że dalszy użytkownik nie musi przeprowadzać oceny bezpieczeństwa chemicznego (CSA), jeżeli środki te nie są stosowane (tj. środki te nie podlegają przepisom art. 37 ust. 4). D Struktura informacyjna do opisywania jednego warunku stosowania Każdy warunek stosowania (OC/RMM) objęty scenariuszem narażenia może być opisany za pomocą różnych elementów informacyjnych. W narzędziu ECHA do oceny i raportowania bezpieczeństwa chemicznego (CHESAR) dla jednego istotnego warunku stosowania można podać następujące elementy informacyjne: nazwa warunku lub środka (np. lokalna wentylacja wyciągowa LEV); droga narażenia i rodzaj skutków, na który w danym przypadku ma wpływ czynnik warunkujący (np. inhalacja krótkotrwała i długotrwała, skutki miejscowe i układowe); wartość 9 czynnika warunkującego i skuteczność (np. lokalna wentylacja wyciągowa z okapem ; skuteczność 95% w stosunku do sytuacji bez LEV); dalsze wyjaśnienia ogólne dotyczące wartości czynnika warunkującego (np. skuteczność 95% można osiągnąć przy właściwym montażu i regularnej konserwacji wykonywanej przez przeszkolony personel); dalsze wyjaśnienia dotyczące danego raportu bezpieczeństwa chemicznego (np. LEV stosuje się do minimalizowania uwalniania szczątkowego ze ściśle zamkniętego procesu, w związku z czym LEV należy do warunków ściśle kontrolowanych). 9 Pojęcie wartość obejmuje dane numeryczne i nienumeryczne. 8

16 Tabela D.2.2.3: Standardowy format scenariusza narażenia dotyczący stosowania substancji przez pracowników 10 Format scenariusza narażenia nr 1 dotyczący zastosowań przez pracowników 9.x. Tytuł scenariusza narażenia nr x:... Wykaz wszystkich deskryptorów dla zastosowań dotyczących danego etapu istnienia oraz zastosowań w danym etapie, w tym sektor rynku (wg kategorii produktu chemicznego), jeżeli dotyczy Nazwa przyczynkowego scenariusza środowiskowego nr 1 i odpowiedniej kategorii uwalniania substancji do środowiska naturalnego (ERC) Wykaz nazw przyczynkowych scenariuszy pracowniczych (od 2 do n) i odpowiednich kategorii procesu (PROC) Dalsze informacje (jeżeli są wymagane) 9.x.1 Scenariusz narażenia 9.x.1.1 Scenariusz przyczynkowy nr 1 kontrolujący narażenie środowiskowe dla... Nazwa scenariusza przyczynkowego Dalsze specyfikacje Charakterystyka produktu Warunki związane z produktem, np. stężenie substancji w mieszaninie; lepkość produktu; wpływ rodzaju opakowania na narażenie Stosowane ilości Dzienna i roczna ilość na zakład (dla zastosowań w warunkach przemysłowych) lub dzienna i roczna ilość dla szerokich rozproszonych zastosowań; Czas trwania i częstość zastosowania Przerywane (stosowanie < 12 razy w roku na czas nie dłuższy niż 24 h) lub ciągłe stosowanie/uwalnianie Czynniki środowiskowe pozostające poza wpływem kontroli ryzyka Natężenie przepływu odbierających wód powierzchniowych (m 3 /dzień, z reguły domyślnie m 3 /dzień dla standardowego miasta); uwaga: domyślne natężenie przepływu raczej nie podlega zmianie przez dalszych użytkowników. Inne dane warunki operacyjne mające wpływ na narażenie środowiska Inne dane warunki operacyjne, np. technologie lub techniki procesowe decydujące o początkowym uwalnianiu substancji z procesu (przez powietrze i ścieki); procesy suche lub wodne; warunki dotyczące temperatury i ciśnienia; stosowanie produktów wewnątrz pomieszczeń lub na zewnątrz; praca w pomieszczeniach zamkniętych lub na otwartej przestrzeni; Warunki i środki techniczne na poziomie procesu (źródła) mające na celu zapobieganie uwolnieniu Projekt procesowy mający na celu zapobieganie uwalnianiu i tym samym zapobieganie narażeniu dla środowiska, w tym w szczególności warunki zapewniające rygorystyczny poziom kontroli procesu; należy określić wykonanie poziomu kontroli procesu (np. poprzez oznaczenie współczynnika uwalniania w sekcji 9.x.2 CSR); Miejscowe warunki i środki techniczne mające na celu zmniejszenie lub ograniczenie wypływów, emisji do powietrza i uwalniania do gleby Środki techniczne, np. miejscowe metody oczyszczania ścieków i odpadów, płuczki, filtry i inne środki techniczne mające na celu zmniejszenie uwalniania do powietrza, kanalizacji, wód powierzchniowych lub gleby, w tym ściśle kontrolowane warunki (proceduralne i technologia kontroli) w celu minimalizacji emisji; określić wydajność środków; Określić pojemność przemysłowej oczyszczalni ścieków (m 3 /dzień), skuteczność rozkładu oraz przeróbkę osadów (jeżeli dotyczy); Środki organizacyjne mające na celu wyeliminowanie/ograniczenie uwalniania z zakładu 10 Uwaga: nowy format, który został uproszczony i lepiej dopasowany do narzędzi stosowanych przez przemysł, takich jak ESCom, opracowano pod kątem rozwoju narzędzia do oceny bezpieczeństwa chemicznego i sprawozdawczości (Chesar) ECHA. Nowy format scenariusza narażenia oraz instrukcje dotyczące jego stosowania można znaleźć w podręczniku użytkowania narzędzia Chesar nr 6, załącznik 1, klikając na poniższy link: Poszczególni rejestrujący mogą sami zdecydować, który format scenariusza narażenia chcą zastosować, przy czym treść scenariusza narażenia musi być zgodna z wymogami określonymi w załączniku I do rozporządzenia REACH. 9

17 Tabela D.2.2.3: Standardowy format scenariusza narażenia dotyczący stosowania substancji przez pracowników 10 Format scenariusza narażenia nr 1 dotyczący zastosowań przez pracowników Właściwe środki organizacyjne lub środki potrzebne do wspomagania funkcjonowania poszczególnych środków technicznych. Środki te należy opisać zwłaszcza do celów wykazania ściśle kontrolowanych warunków. Warunki i środki związane z miejską oczyszczalnią ścieków Pojemność miejskiego systemu kanalizacji/oczyszczalni ścieków (m 3 /dzień); określić skuteczność rozkładu; metoda przeróbki osadów (usuwanie lub odzysk); środki ograniczające emisję do powietrza z procesu oczyszczania ścieków (jeżeli dotyczy); uwaga: domyślna pojemność miejskiej oczyszczalni ścieków (2000 m 3 /dzień) raczej nie podlega zmianie przez dalszych użytkowników. Warunki i środki związane z zewnętrzną obróbką odpadów przeznaczonych do usunięcia Ułamek stosowanej ilości przekazywany do usuwania do zewnętrznych zakładów obróbki odpadów; rodzaj właściwej obróbki odpadów generowanych przez zastosowania pracownicze, np. spalanie odpadów stanowiących zagrożenie, chemiczno-fizyczna obróbka emulsji, chemiczne utlenianie ścieków wodnych; określić skuteczność obróbki; Warunki i środki związane z zewnętrznym odzyskiem odpadów Ułamek stosowanej ilości przekazywany do odzysku do zewnętrznych zakładów obróbki odpadów: określić rodzaj odpowiednich procesów odzysku dla odpadów generowanych przez zastosowania pracownicze, np. redestylacja rozpuszczalników, procesy rafinacji odpadów smarowych, odzysk żużlu, odzysk ciepła ze spalarni odpadów; określić skuteczność środka; Dodatkowe wskazówki dotyczące dobrej praktyki, poza zakresem CSA wg REACH Uwaga: środki opisane w niniejszej sekcji nie zostały uwzględnione w oszacowaniach narażenia związanych z powyższym scenariuszem narażenia i nie podlegają przepisom art. 37 ust. 4 rozporządzenia REACH. Z tego względu dalszy użytkownik nie jest zobowiązany do i) wykonania własnej oceny bezpieczeństwa chemicznego (CSA) ani ii) zgłoszenia stosowania do Agencji, jeżeli nie zastosuje tych środków. Środki właściwe dla danego zastosowania, które powinny zmniejszyć przewidywane narażenie poniżej poziomu oszacowanego na podstawie scenariusza narażenia. 9.x.1.2 Scenariusz przyczynkowy nr 2 kontrolujący narażenie pracowników dla... Nazwa scenariusza przyczynkowego nr 2 Dalsze specyfikacje Charakterystyka produktu Warunki związane z produktem, np. stężenie substancji w mieszaninie; stan skupienia tej mieszaniny (ciało stałe, ciecz, w przypadku ciała stałego podać poziom zapylenia); wpływ rodzaju opakowania na narażenie Stosowane ilości Ilości stosowane w miejscu pracy (na zadanie lub zmianę); uwaga: czasami informacja ta nie jest wymagana do oceny narażenia pracowników Czas trwania i częstość zastosowania/narażenia Czas trwania na zadanie/czynność (np. liczba godzin na zmianę) i częstość narażenia (np. zdarzenia pojedyncze lub powtarzające się) Czynniki ludzkie pozostające poza wpływem kontroli ryzyka Szczegółowe warunki stosowania, np. części ciała wystawione na narażenie w wyniku charakteru danej czynności Inne dane warunki operacyjne mające wpływ na narażenie pracowników Inne dane warunki operacyjne, np. technologie lub techniki procesowe decydujące o początkowym uwalnianiu substancji z procesu do środowiska pracowników; objętość pomieszczenia; praca wykonywana wewnątrz pomieszczeń lub na zewnątrz; warunki procesu dotyczące temperatury i ciśnienia. Warunki i środki techniczne na poziomie procesu (źródła) mające na celu zapobieganie uwolnieniu Projekt procesowy zapobiegający uwalnianiu i tym samym zapobiegający narażeniu pracowników, w tym w szczególności warunki zapewniające rygorystyczny poziom kontroli procesu; należy określić skuteczność poziomu kontroli procesu (np. poprzez oznaczenie strat resztkowych lub narażenia) Warunki i środki techniczne kontrolujące rozpraszanie ze źródła w kierunku pracownika Techniczne środki kontroli, np. wentylacja wyciągowa, wentylacja ogólna; określić skuteczność środka 10

18 Tabela D.2.2.3: Standardowy format scenariusza narażenia dotyczący stosowania substancji przez pracowników 10 Format scenariusza narażenia nr 1 dotyczący zastosowań przez pracowników Środki organizacyjne mające na celu wyeliminowanie/ograniczenie uwalniania, rozpraszania i narażenia Właściwe środki organizacyjne lub środki potrzebne do wspomagania funkcjonowania poszczególnych środków technicznych (np. szkolenia i nadzór). Środki te należy opisać zwłaszcza do celów wykazania ściśle kontrolowanych warunków (aby uzasadnić odstąpienie na podstawie narażenia). Warunki i środki związane z ochroną osobistą, higieną i oceną zdrowia Ochrona osobista, np. zakładanie rękawic, ochrony twarzy, środków ochrony skóry całego ciała, okularów ochronnych, maski oddechowej; określić skuteczność środka; określić właściwy materiał środków ochrony osobistej (jeżeli dotyczy) i określić, jak długo sprzęt ochronny może być używany, zanim konieczna jest wymiana (jeżeli dotyczy) 9.x.1.3 Scenariusz przyczynkowy nr 3 kontrolujący narażenie pracowników dla... Nazwa scenariusza przyczynkowego nr 3 Dalsze specyfikacje Charakterystyka produktu Stosowane ilości Czas trwania i częstość zastosowania/narażenia Czynniki ludzkie pozostające poza wpływem kontroli ryzyka Inne dane warunki operacyjne mające wpływ na narażenie pracowników Warunki i środki techniczne na poziomie procesu (źródła) mające na celu zapobieganie uwolnieniu Warunki i środki techniczne kontrolujące rozpraszanie ze źródła w kierunku pracownika Środki organizacyjne mające na celu wyeliminowanie/ograniczenie uwalniania, rozpraszania i narażenia Warunki i środki związane z ochroną osobistą, higieną i oceną zdrowia 9.x.1.n Scenariusz przyczynkowy nr n kontrolujący narażenie pracowników dla... Nazwa scenariusza przyczynkowego nr n. Dodatkowe wskazówki dotyczące dobrej praktyki, poza zakresem CSA wg REACH Uwaga: środki opisane w niniejszej sekcji nie zostały uwzględnione w oszacowaniach narażenia związanych z powyższym scenariuszem narażenia i nie podlegają przepisom art. 37 ust. 4 rozporządzenia REACH. Z tego względu dalszy użytkownik nie jest zobowiązany do i) wykonania własnej oceny bezpieczeństwa chemicznego (CSA) ani ii) zgłoszenia stosowania do Agencji, jeżeli nie zastosuje tych środków. Środki właściwe dla danego zastosowania, które powinny zmniejszyć przewidywane narażenie poniżej poziomu oszacowanego na podstawie scenariusza narażenia. 11

19 Tabela D.2.2.4: Standardowy format scenariusza narażenia dotyczący stosowania substancji przez konsumentów 11 Format scenariusza narażenia nr 2 dotyczący zastosowań przez konsumentów 9.x. Tytuł scenariusza narażenia nr x:... Wykaz wszystkich deskryptorów dla zastosowań dotyczących danego etapu istnienia oraz zastosowań w danym etapie, w tym sektor rynku (wg kategorii produktu chemicznego), jeżeli dotyczy Nazwa przyczynkowego scenariusza środowiskowego nr 1 i odpowiedniej kategorii uwalniania substancji do środowiska naturalnego (ERC) Wykaz nazw przyczynkowych scenariuszy konsumenckich (od 2 do n) i odpowiednich kategorii produktu chemicznego i subkategorii produktu Dalsze informacje (jeżeli są wymagane) 9.x.1 Scenariusz narażenia 9.x.1.1 Scenariusz przyczynkowy nr 1 kontrolujący narażenie środowiskowe dla... Nazwa scenariusza przyczynkowego Dalsze specyfikacje Charakterystyka produktu Warunki związane z produktem, np. stężenie substancji w mieszaninie; wpływ rodzaju opakowania na narażenie Stosowane ilości Roczna ilość dostarczana do celów zastosowań konsumenckich objętych niniejszym scenariuszem narażenia Czas trwania i częstość zastosowania Z reguły zakłada się stosowanie/uwalnianie ciągłe (365 dni), chyba że występuje znacząca zmienność sezonowa. Czynniki środowiskowe pozostające poza wpływem kontroli ryzyka Natężenie przepływu odbierających wód powierzchniowych (m 3 /dzień, z reguły m 3 /dzień domyślnie dla standardowego miasta); uwaga: domyślne natężenie przepływu raczej nie podlega zmianie przez dalszych użytkowników. Inne dane warunki operacyjne mające wpływ na narażenie środowiska Inne dane warunki operacyjne, np. stosowanie produktów wewnątrz pomieszczeń lub na zewnątrz Warunki i środki związane z miejską oczyszczalnią ścieków Pojemność miejskiego systemu kanalizacji/oczyszczalni ścieków (m 3 /dzień) (z reguły domyślnie 2000 m 3 /dzień dla standardowego miasta); określić skuteczność rozkładu; metoda przeróbki osadów (usuwanie lub odzysk); środki ograniczające emisję do powietrza z procesu oczyszczania ścieków (jeżeli dotyczy); uwaga: domyślna pojemność miejskiej oczyszczalni ścieków raczej nie podlega zmianie przez dalszych użytkowników. Warunki i środki związane z zewnętrzną obróbką odpadów przeznaczonych do usunięcia Ułamek stosowanej ilości przekazywany do usuwania do zewnętrznych zakładów obróbki odpadów; rodzaj właściwej obróbki odpadów generowanych przez zastosowania konsumenckie, np. spalanie odpadów komunalnych, spalanie odpadów stanowiących zagrożenie; określić skuteczność obróbki; podać odpowiednie wskazówki dotyczące segregacji odpadów do przekazania konsumentom; Warunki i środki związane z zewnętrznym odzyskiem odpadów Ułamek stosowanej ilości przekazywany do odzysku do zewnętrznych zakładów obróbki odpadów: określić rodzaj odpowiednich procesów odzysku dla odpadów generowanych przez zastosowania konsumenckie, np. procesy rafinacji odpadów smarowych; określić skuteczność środka; podać odpowiednie wskazówki dotyczące segregacji odpadów do przekazania konsumentom 11 Uwaga: nowy format, który został uproszczony i lepiej dopasowany do narzędzi stosowanych przez przemysł, takich jak ESCom, opracowano pod kątem rozwoju narzędzia do oceny bezpieczeństwa chemicznego i sprawozdawczości (Chesar) ECHA. Nowy format scenariusza narażenia oraz instrukcje dotyczące jego stosowania można znaleźć w podręczniku użytkowania narzędzia Chesar nr 6, załącznik 1, klikając na poniższy link: Poszczególni rejestrujący mogą sami zdecydować, który format scenariusza narażenia chcą zastosować, przy czym treść scenariusza narażenia musi być zgodna z wymogami określonymi w załączniku I do rozporządzenia REACH. 12

20 Format scenariusza narażenia nr 2 dotyczący zastosowań przez konsumentów Dodatkowe wskazówki dotyczące dobrej praktyki, poza zakresem CSA wg REACH Uwaga: środki opisane w niniejszej sekcji nie zostały uwzględnione w oszacowaniach narażenia związanych z powyższym scenariuszem narażenia i nie podlegają przepisom art. 37 ust. 4 rozporządzenia REACH. Z tego względu dalszy użytkownik nie jest zobowiązany do i) wykonania własnej oceny bezpieczeństwa chemicznego (CSA) ani ii) zgłoszenia stosowania do Agencji, jeżeli nie zastosuje tych środków. Środki właściwe dla danego zastosowania, które powinny zmniejszyć przewidywane narażenie poniżej poziomu oszacowanego na podstawie scenariusza narażenia. 9.x.1.2 Scenariusz przyczynkowy nr 2 kontrolujący narażenie konsumentów dla... Nazwa scenariusza przyczynkowego nr 2 Dalsze specyfikacje Charakterystyka produktu Warunki związane z produktem, np. stężenie substancji w mieszaninie; stan skupienia tej mieszaniny (ciało stałe, ciecz, w przypadku ciała stałego podać poziom zapylenia); wpływ rodzaju opakowania na narażenie Stosowane ilości Ilości stosowane na każde zdarzenie Czas trwania i częstość zastosowania/narażenia Czas trwania narażenia na każde zdarzenie i częstość takich zdarzeń; uwaga: ocena narażenia pierwszego stopnia z reguły odnosi się do zewnętrznego narażenia w wyniku zdarzenia, nie uwzględniając czasu trwania ani częstości zdarzenia (zob. rozdział R.15 Poradnika); Czynniki ludzkie pozostające poza wpływem kontroli ryzyka Szczegółowe warunki stosowania, np. części ciała wystawione na narażenie; populacja podlegająca potencjalnemu narażeniu (dorośli, dzieci) Inne dane warunki operacyjne mające wpływ na narażenie konsumentów Inne dane warunki operacyjne, np. objętość pomieszczenia; szybkość wymiany powietrza, praca wykonywana wewnątrz pomieszczeń lub na zewnątrz Warunki i środki dotyczące informacji dla konsumentów i wskazówek dotyczących postępowania Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa, które należy przekazać konsumentom w celu kontrolowania narażenia, np. instrukcje techniczne, wskazówki dotyczące postępowania; uwaga: z reguły środki te nie są uznawane za skuteczne, chyba że rejestrujący dysponuje odpowiednimi dowodami, że konsumenci stosują się do danych wskazówek. Środki te można jednak opisać w polu Wskazówki dotyczące dobrej praktyki, co powoduje, że skuteczność tych instrukcji/wskazówek nie jest brana pod uwagę przy sporządzaniu oszacowania narażenia i charakterystyki ryzyka do celów raportu bezpieczeństwa chemicznego. Warunki i środki związane z ochroną osobistą i higieną Z reguły dla produktów konsumenckich nie wymaga się środków ochrony osobistej ; jeżeli jednak zalecane są np. Rękawiczki, to można to opisać w tym polu; określić skuteczność środka; określić właściwy materiał środków ochrony osobistej (jeżeli dotyczy) i określić, jak długo sprzęt ochronny może być używany, zanim konieczna jest wymiana (jeżeli dotyczy); uwaga: z reguły środki te nie są uznawane za skuteczne, jeżeli są stosowane przez konsumentów. Dlatego środki te najlepiej opisać w polu Wskazówki dotyczące dobrej praktyki i nie uwzględniać stosowania środków ochrony osobistej (PPE) przy sporządzaniu oszacowania narażenia i charakterystyki ryzyka do celów raportu bezpieczeństwa chemicznego. 9.x.1.3 Scenariusz przyczynkowy nr 3 kontrolujący narażenie konsumentów dla... Nazwa scenariusza przyczynkowego Dalsze specyfikacje Charakterystyka produktu Stosowane ilości Czas trwania i częstość zastosowania/narażenia Czynniki ludzkie pozostające poza wpływem kontroli ryzyka 13