(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/FR02/01719 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (21) Numer zgłoszenia: (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/FR02/01719 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , WO02/98179 PCT Gazette nr 49/02 (51) Int.Cl. H05B 33/12 ( ) (54) Szyba z pokryciem nieprzezroczystym (30) Pierwszeństwo: ,DE, (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 03/05 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 10/08 (73) Uprawniony z patentu: SAINT-GOBAIN GLASS FRANCE, Courbevoie,FR (72) Twórca(y) wynalazku: Bernhard Reul,Herzogenrath,DE Volkmar Offermann,Eschweiler,DE Horst Mercks,Aachen,DE Walter Goerenz,Alsdorf,DE Dieter Linnhöfer,Stolberg,DE (74) Pełnomocnik: Słomińska-Dziubek Anna, POLSERVICE, Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o. PL B1 (57) Wynalazek dotyczy szyby (1) z pokryciem nieprzezroczystym (2), zawierającej obszar (3) powierzchni, który ma części nieprzezroczyste (5) oddzielone rozłożonymi częściami przezroczystymi (4). Szyba zawiera co najmniej jeden płaski element świetlny elektroluminescencyjny (EL) z wieloma warstwami, z których przewodząca warstwa elektrodowa (8), jest usytuowana w co najmniej niektórych częściach nieprzezroczystych (5) obszaru (3) powierzchni, a krawędź przewodzącej warstwy elektrodowej (8) jest połączona ze źródłem napięcia zasilania elektrycznego do wywoływania promieniowania światła z elementu świetlnego elektroluminescencyjnego (EL) przez co najmniej jedną powierzchnię szyby (1).

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest szyba z pokryciem nieprzezroczystym, zawierająca obszar powierzchni, który ma części powierzchni nieprzezroczyste i które są rozdzielone przez części powierzchni pozwalające na przejście światła rozłożone na powierzchni. Dla szyb (okien), jest znane (DE-C ) zmniejszanie albo ograniczanie części powierzchni przezroczystej przez pokrycia (zwłaszcza przez motywy albo wzór nieprzezroczysty drukowane metodą sitodruku i wypalane). Takie szyby są szeroko stosowane dla szyb zwanych otwieranymi dachami w pojazdach samochodowych, gdzie motywy drukowane, odpowiednio na części (powierzchni) nieprzezroczystej służą jako osłona słoneczna i termiczna. Siatkowe pokrycia nieprzezroczyste ukrywają taśmy klejące, a także inne elementy, które są mocowane do szyby albo wbudowane w szyby (warstwowe). Są znane (DE-C ) szyby przednie pojazdów z rastrem drukowanym, przewidzianym dla tworzenia osłony ochronnej w obszarze pomiędzy odchylanymi szybami przednimi. Z EP-A , jest znana szyba wielowarstwowa dla pojazdów z symbolem wtopionym w warstwie klejącej kompozytowej, którym jest element świecący elektroluminescencyjny, albo która może być oświetlana z tyłu. Konieczne przewody elektryczne są wykonane w sposób praktycznie niewidoczny przez tory albo warstwy przewodzące przezroczyste wewnątrz kompozytu. Po włączeniu napięcia zasilania, symbol świetlny wydaje się pływać w szybie bez widocznych przewodów. Wspomniane dokumenty ujawniają dwa typy różnych elementów świetlnych. W pierwszym, dwie elektrody przewodzące prąd są przewidziane na tym samym podłożu i są przekraczane przez element świetlny, który z kolei zawiera elektrodę ukośną. Z punktu widzenia elektrycznego, tworzy się w ten sposób dwie pojemności połączone szeregowo. W drugim typie, jedna z dwóch elektrod jest zawsze umieszczana jako cienka warstwa przezroczysta na dwóch powierzchniach wewnętrznych szyby wielowarstwowej, a element świetlny jest umieszczony pomiędzy nimi. Opisuje się tu także opcję, zgodnie z którą przejście światła przez jedną z szyb może być uniemożliwione za pomocą pokrycia nieprzezroczystego. Podstawowe zasady elektroluminescencji są znane od dawna. Szczegółowa dokumentacja tej technologii z przykładami zastosowania i opis materiałów i uzyskiwanych barw światła jest dostępny pod adresem internetowym " (stan: maj 2001), zostaną tu więc omówione tylko niektóre szczegóły. Z dwóch warstw przewodzących, z których co najmniej jedna jest przezroczysta/pozwalająca na przejście światła, wykonuje się kondensator. W kondensatorze na elektrodę przezroczystą, nakłada się warstwę (nieprzezroczystą) z pigmentów świetlnych i warstwę izolującą (dielektryczną). Jeżeli przyłoży się do tych dwóch elektrod tego elementu napięcie przemienne (zwykle 100 V~), wywoła ono przepływ prądu w pigmentach świetlnych, który z kolei wytwarza, w procesie rozproszenia, światło, które przechodzi przez elektrodę przezroczystą. Warstwy elektrod jak również sama warstwa elektroluminescencyjna i warstwa dielektryczna mogą być nałożone metodą sitodruku na grubej warstwie odpowiedniego podkładu, takiego jak szkło, folie PET. Ten znany efekt pozwala uzyskać efekty świetlne na powierzchni, które mogą być przydatne w wielu zastosowaniach takich jak oświetlenie, logo, sygnalizacja świetlna, przy wykorzystaniu stosunkowo małego natężenia światła i wyborze kolorów ograniczonym przez stosowane materiały. Ponadto, elementy elektroluminescencyjne (w dalszym ciągu nazywane elementami świetlnymi) same nie są przezroczyste tak, że powierzchnia w nie wyposażona nie pozwala na przejście światła (dziennego). Celem wynalazku jest zapewnienie szyby z pokryciem nieprzezroczystym, w której przyporządkowana jest dodatkowa funkcja nieprzezroczystemu pokryciu powiązanemu z przezroczystymi częściami powierzchni rozłożonymi na jej powierzchni. Według wynalazku, szyba z pokryciem nieprzezroczystym, zawierająca obszar powierzchni, który ma części nieprzezroczyste, oddzielone rozłożonymi na powierzchni częściami przezroczystymi powierzchni pozwalającymi na przejście światła, charakteryzuje się tym, że zawiera co najmniej jeden płaski element świetlny elektroluminescencyjny z wieloma warstwami, z których przewodząca warstwa elektrodowa, jest usytuowana w co najmniej niektórych częściach nieprzezroczystych obszaru powierzchni, a krawędź przewodzącej warstwy elektrodowej jest połączona ze źródłem napięcia zasilania elektrycznego do wywoływania promieniowania światła z elementu świetlnego elektroluminescencyjnego przez co najmniej jedną powierzchnię szyby.

3 PL B1 3 Korzystnie, szyba zawiera co najmniej dwie sztywne tafle przezroczyste i łączącą je ze sobą warstwę pośrednią, przy czym w warstwie pośredniej, a korzystnie na usytuowanej wewnątrz szyby jednej z powierzchni jednej ze sztywnych tafli przezroczystych, jest umieszczona powłoka nieprzezroczysta i element świetlny elektroluminescencyjny. Części przezroczyste powierzchni są rozłożone tworząc regularny wzór pomiędzy częściami nieprzezroczystymi powierzchni. Element świetlny elektroluminescencyjny może być nałożony na folii nośnej. Korzystnie, części nieprzezroczyste powierzchni są wyposażone w warstwę nieprzezroczystą maskującą element świetlny elektroluminescencyjny na jednej powierzchni szyby. Element świetlny elektroluminescencyjny zawiera warstwę dielektryczną i przeciwelektrodę które są warstwami przezroczystymi umieszczonymi na powierzchni i przykrywającymi także części przezroczyste obszaru powierzchni. Element świetlny elektroluminescencyjny zawiera warstwę elektroluminescencyjną podzieloną w sposób nieciągły na wiele częściowych powierzchni rozłożonych w postaci wymaganego wzoru, przy czym wiele częściowych powierzchni warstwy elektroluminescencyjnej jest połączonych z co najmniej jedną wspólną elektrodą. Warstwa elektroluminescencyjna może być rozłożona jako wzór punktowy. Szyba korzystnie zawiera wiele położonych obok siebie elementów świetlnych elektroluminescencyjnych podłączonych do źródła zasilania napięciem niezależnie od siebie i mających wspólną elektrodę. Korzystnie też szyba zawiera co najmniej dwa elementy świetlne elektroluminescencyjne usytuowane jeden nad drugim, podłączone do źródła zasilania napięciem niezależnie od siebie i mające wspólną elektrodę centralną. Według wynalazku szyba zawiera co najmniej jeden płaski wielowarstwowy element świetlny elektroluminescencyjny mający przezroczystą elektrodę, która jest rozłożona na co najmniej jednej części nieprzezroczystej obszaru powierzchni, co powoduje, że ten element, po przyłożeniu napięcia zasilania elektrycznego promieniuje światłem od strony przezroczystej elektrody, przez co najmniej jedną z powierzchni szyby. Dzięki temu, szyba która służy jako, na przykład osłona słoneczna albo termiczna w dzień przy świetle dziennym, może także służyć jako system wytwarzający słabe oświetlenie na całej powierzchni bez występowania obszaru zacienionego, ponieważ światło emitowane przez element świetlny elektroluminescencyjny przechodzi w sposób homogeniczny przez otwarte części powierzchni i jest również rozpraszane w sposób homogeniczny poprzez nieprzezroczyste części powierzchni. Na co najmniej jednej części nieprzezroczystej powierzchni pokrycie stanowi co najmniej jedną cześć elementu świetlnego elektroluminescencyjnego. Dlatego, szyba pozwala na przejście światła w częściach przezroczystych powierzchni i jednocześnie promieniuje światło, pod wpływem przepływu prądu, w częściach nieprzezroczystych powierzchni, które tworzą jednocześnie powierzchnię elementu świetlnego. Sama warstwa elektroluminescencyjna jest nieprzezroczysta, i nie powinna ona być łączona z innym pokryciem nieprzezroczystym. Szyba według wynalazku wykazuje nieoczekiwane właściwości wizualne i estetyczne - część powierzchni określana jako "zacieniona" też promieniuje światłem. Szyba może mieć wiele elementów świetlnych usytuowanych jeden obok drugiego i oddzielnie świecących w różnych obszarach powierzchni, a elektrody i przewody doprowadzające prądu mogą być maskowane w sposób stosunkowo prosty pod pokryciem nieprzezroczystym. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia widok szyby z pokryciem nieprzezroczystym ze strukturą w postaci wzoru; fig. 2 przedstawia przekrój przez szybę z fig. 1 wzdłuż linii II-II, pokazujący strukturę warstw tej szyby wielowarstwowej wyposażonej w element świetlny elektroluminescencyjny według wynalazku. Na fig. 1, szyba 1 naturalnie przezroczysta jest wyposażona w pokrycie nieprzezroczyste 2. W obszarze 3 powierzchni (otoczonym dla jasności linią przerywaną), pokrycie nieprzezroczyste 2 jest usunięte z części 4 powierzchni pozwalając na przechodzenie światła, więc przezroczyste, rozłożone równomiernie na powierzchni, przy czym części przezroczyste 4 występują przemiennie z częściami nieprzezroczystymi 5, przy czym cały obszar 3 powierzchni jest pokryty przedstawionym wzorem. Regularny wzór tu pokazany i jego rozmiar w stosunku do powierzchni szyby stanowi tylko przykładowe wykonanie albo układ. Za pomocą sitodruku, można realizować praktycznie wszystkie inne pożądane kombinacje, zwłaszcza powierzchnie nieregularne, części powierzchni nieprzezroczys-

4 4 PL B1 tych i przezroczystych. Nieprzezroczyste części powierzchni nie muszą być koniecznie ciągłe, jak pokazano w tym przykładzie wykonania. Ten aspekt będzie jeszcze omówiony później. Co najmniej jedna część nieprzezroczysta 5 powierzchni jest powiązana z elektroluminescencyjnym elementem świetlnym EL (fig. 2), który połączony elektrycznie przez dwa przewody L. Jego budowa będzie teraz opisana bardziej szczegółowo w odniesieniu do fig. 2. W przekroju poprzecznym, powierzchnia pierwszej tafli przezroczystej 1.1 (ze szkła), która w położeniu zamontowanym jest zwrócona w stronę przestrzeni, która ma być oświetlana, sąsiaduje z warstwą pośrednią 6 z poliwinylobutyralu (PVB), która jest połączona z folią nośną 7 z PET (korzystnie tworzą one folię uprzednio laminowaną). Warstwa pośrednia 6 i folia nośna 7 są przezroczyste. Folia nośna 7 z PET jest korzystnie pokryta w sposób ciągły (w znany sposób) przezroczystą przewodzącą warstwą elektrodową 8, na przykład z tlenku cyny i indu (ITO), która tworzy jedną z elektrod dla elektroluminescencyjnego elementu świetlnego EL. Za przezroczystą przewodzącą warstwą elektrodową 8 z ITO znajduje się warstwa elektroluminescencyjna 9 nałożona w postaci motywu albo pożądanego wzoru, na której jest nałożona nieprzewodząca elektrycznie warstwa dielektryczna 10. Po warstwie dielektrycznej następuje silnie przewodząca warstwa elektrodowa tworząca przeciwelektrodę 11, na przykład ze srebra metalicznego. Ta warstwa ze srebra daje znany efekt zwierciadła termicznego, to znaczy odbija ona silnie promieniowanie podczerwone. Zwłaszcza w przypadku wykorzystania szyby jako szyby dachowej w pojazdach, ten efekt ochrony termicznej może być wykorzystany w sposób korzystny. Przeciwelektroda 11 jest pokryta kolorową warstwą nieprzezroczystą 12, która uniemożliwia przejście światła promieniowanego przez elektroluminescencyjny element świetlny do tej powierzchni i daje także efekt tłumienia przepływu ciepła i światła do wewnątrz. Ma ona także aspekt dekoracyjny. Kolorowa warstwa nieprzezroczysta 12 może być pominięta, jeżeli światło powinno być emitowane do dwóch powierzchni szyby 1, lub gdy na przykład przeciwelektroda 11 powinna mieć pewien efekt zwierciadła. Nieprzezroczystość pokrycia części nieprzezroczystych powierzchni jest zapewniona tylko przez warstwę elektroluminescencyjną, w tym przypadku przez współdziałanie warstwy dielektrycznej i warstwy elektrodowej. Folia nośna 7 z PET, przezroczysta przewodząca warstwa elektrodowa 8, warstwa elektroluminescencyjna 9, warstwa dielektryczna 10 i przeciwelektroda 11, których oznaczenia cyfrowe są zebrane w ramce zaznaczonej dla jasności linią przerywaną, stanowią minimum składników elementu świetlnego elektroluminescencyjnego EL, pomijając przewody połączenia elektrycznego. Może on być wytworzony w następujący sposób: najpierw nakłada się na podłoże folii nośnej 7 z PET (lub także bezpośrednio na powierzchnię sztywnej szyby) przezroczystą przewodzącą warstwę elektrodową 8 (na przykład przez napylanie). Następnie wykonuje się motyw albo pożądany wzór poprzez nakładanie warstwy elektroluminescencyjnej 9, korzystnie przez nakładanie grubej warstwy, a następnie warstwy dielektrycznej 10. Następnie nakłada się na warstwę dielektryczną 10 przeciwelektrodę 11. Powinna ona być doprowadzona w pobliże brzegu szyby 1, w co najmniej jednym miejscu, aby móc tam wykonać w sposób stosunkowo prosty podłączenie elektryczne. Dla uniknięcia zwarć jest wymagane, aby warstwa dielektryczna 10 przykrywała co najmniej taką samą powierzchnię co przeciwelektroda 11. Więc jeżeli sama warstwa dielektryczna 10 nie pokrywa w pełni powierzchni, ale jest ukształtowana zgodnie z motywem, jak pokazano, przeciwelektroda 11 także powinna być ukształtowana w ten sam sposób, aby nie występowało zwarcie pomiędzy nią i przezroczystą przewodzącą warstwą elektrodową 8. Jeżeli warstwa dielektryczna 10 i przeciwelektroda 11 rozciągają się również na częściach przezroczystych 4 obszaru 3 powierzchni, przy różnym wzorze, powinny one same być naturalnie wystarczająco przezroczyste. Powierzchnia warstwy elektroluminescencyjnej 9 może jednak być mniejsza od powierzchni warstwy dielektrycznej 10 i przeciwelektrody 11. Nieprzezroczyste obszary powierzchni (warstwy elektroluminescencyjnej 9) nie powinny także bezpośrednio stykać się ze sobą, ale mogą być na przykład ukształtowane w postaci wzoru punktów. Jeżeli dielektryk jest nieprzezroczysty, części powierzchni pozwalające na przejście światła powinny być wtedy wgłębione poprzez nadrukowanie, na przykład warstwy elektroluminescencyjnej i dielektrycznej na takiej samej strukturze powierzchni, podczas gdy elektroda jest wykonana na całej powierzchni. Każdy punkt tworzy więc odpowiedni mały kondensator świetlny i jest możliwe promieniowanie światła o różnych kolorach nawet przy zastosowaniu różnych materiałów (wymaga to jednak wielu operacji sitodruku). Jeżeli należy uniemożliwić przejście światła przez warstwę dielektryczną, należy następnie nałożyć maskę nieprzezroczystą odpowiadającą wzorowi warstwy elektroluminescencyjnej.

5 PL B1 5 Odnosząc się do wzoru pokazanego na fig. 1, można na przykład także wyobrazić pokrywanie warstwą elektroluminescencyjną tylko obszarów przecięć wzorów. Zestaw jest uzupełniony przez następne warstwy, odpowiednio drugą warstwę pośrednią 13 z folii PVB i połączoną z nią drugą taflę przezroczystą 1.2 (ze szkła). Warstwa pośrednia 13 z PVB jest połączona z warstwą pośrednią 6 z tego samego materiału poprzez zgrzanie krawędzi okna 1. W ten sposób, obszar wewnętrzny zestawu jest mocowany w sposób praktycznie hermetyczny zapobiegający wnikaniu wilgoci i zanieczyszczeń. Dwie warstwy pośrednie 6 i 13 z PVB powinny być traktowane razem jako tworzące warstwę pośrednią, klejącą szyby wielowarstwowej. Ponadto wszystkie przestrzenie pośrednie w strukturze warstwy elektroluminescencyjnej są wypełnione przez PVB. Linie przerywane pomiędzy rozmaitymi przekrojami warstw oznaczają przedłużenie ciągłe odpowiednich warstw poza płaszczyznę przekroju. Proporcje wymiarów w zakresie grubości, są tu bardzo zniekształcone, ponieważ w rzeczywistości warstwy 8 do 12 są dużo cieńsze od warstw pośrednich 6 i 13. Również, folia nośna 7 z PET jest w rzeczywistości wyraźnie cieńsza od warstwy pośredniej 13 z folii PVB, ale jeszcze grubsza niż warstwy 8 do 12. Na przezroczystej przewodzącej warstwie elektrodowej 8, zaznaczono w pobliżu krawędzi szyby 1 tor przewodzący 14 połączenia elektrycznego, który jest położony w sposób znany (w postaci wąskiej taśmy metalowej albo jako przewodząca ścieżka drukowana) na przezroczystej przewodzącej warstwie elektrodowej 8, która może być połączona z przestrzenią zewnętrzną (za pomocą przewodów L pokazanych na fig. 1), do zasilania elektrycznego świetlnego elementu elektroluminescencyjnego. W innej odmianie, na powierzchni wewnętrznej drugiej tafli przezroczystej 1.2 może być także ułożone pokrycie nieprzezroczyste w postaci ramki 15, do maskowania obszarów krawędziowych szyby. Na fig. 2 strzałki przedstawiają przejście światła (przez części przezroczyste 4 powierzchni) lub promienie świetlne emitowane przez element świetlny elektroluminescencyjny (przez części nieprzezroczyste 5 powierzchni). Te ostatnie przechodzą przez przezroczystą przewodzącą warstwę elektrodową 8 jak i przez warstwę pośrednią 6 i folię nośną 7 z PET i pierwszą taflę przezroczystą 1.1 i wychodzą przez powierzchnię tej tafli przezroczystej 1.1. Przezroczysta przewodząca warstwa elektrodowa 8 i przeciwelektroda 11, które są we wszystkich przypadkach izolowane od siebie elektrycznie w sposób pewny przez warstwę dielektryczną 10, mogą, w sposób znany, być każda oddzielnie połączone elektrycznie z przewodami wyjściowymi L i wyprowadzone na zewnątrz. Odpowiednie technologie zostały już wielokrotnie opisane i nie będą tu szczegółowo omawiane. W wariancie elementu świetlnego elektroluminescencyjnego EL, można także wyobrazić sobie podział nałożonej na folii nośnej 7 z PET przezroczystej przewodzącej warstwy elektrodowej 8 na wiele obszarów i połączenie tak utworzonych obszarów powierzchni parami z różnymi biegunami napięcia zasilania. Przeciwelektroda 1, w każdym przypadku służyłaby w sposób znany jako elektroda mostkująca pomiędzy dwoma elementami świetlnymi połączonymi elektrycznie szeregowo. Jej rezystancja powierzchniowa powinna więc także być możliwie mała. Warstwa srebra jest odpowiednia do tego celu. Taka konfiguracja ma taką zaletę, że wszystkie połączenia elektryczne zewnętrzne powinny się znajdować w jednej płaszczyźnie. W szybie według wynalazku przezroczysta przewodząca warstwa elektrodowa 8 może ewentualnie być stosowana jako wspólna elektroda dla wszystkich elementów świetlnych. Można w ten sposób uzyskać różne efekty świetlne, albo także sterować wielostopniowo natężeniem światła (w funkcji odpowiedniej oświetlanej powierzchni i ewentualnie koloru światła). W przypadku takiego zastosowania, częściowo przezroczysta szyba może zastępować oświetlenie wewnętrzne zwłaszcza w pojeździe samochodowym, na przykład jako szyba dachowa w samochodzie. W stanie włączenia elementu świetlnego przy wystarczającym natężeniu światła szyba może świecić na określonej powierzchni, a pewna ilość światła może także przenikać z góry przez szybę dachową podczas dnia. Warunkiem wstępnym uzyskania tego podwójnego efektu jest naturalnie to, że w częściach przezroczystych szyby, zapewniona jest możliwie dobra przezroczystość nie zakłócona przez układ przewodów albo tym podobnych. Taka budowa szyby o dobrej rozdzielczości nadruku może być wykonana w sposób odtwarzalny, prosty i pewny w znanym procesie sitodruku. Naturalnie jest ważne, aby różne warstwy elementu świetlnego elektroluminescencyjnego EL były drukowane przy dokładnym nakładaniu na siebie w obszarze występującego wzoru.

6 6 PL B1 Efekty świetlne przedstawionego typu mogą być naturalnie także uzyskane we wszystkich innych szybach wielowarstwowych, które są wyposażone w taki wzór drukowany, częściowo przezroczysty, na przykład w obszarze szyb przednich, jeżeli do zaakceptowania są zwiększone koszty narzucone przez wykonanie wielu druków i doprowadzeń elektrycznych. Nie jest koniecznym zatapianie elementu świetlnego elektroluminescencyjnego EL w szybie wielowarstwowej, ale preferuje się ten układ ze względów bezpieczeństwa, ponieważ napięcie zasilania jest stosunkowo wysokie. Umieszczenie elementu świetlnego elektroluminescencyjnego EL wewnątrz szyby wielowarstwowej chroni ponadto element świetlny przed działaniem mechanicznymi, jak również przed wnikaniem wilgoci i zanieczyszczeń. Materiał samej szyby może być zasadniczo wybrany dowolnie; można stosować szyby z tworzywa sztucznego i ze szkła. Również mogą być stosowane kompozycje hybrydowe. Jest również zasadniczo obojętne czy element świetlny elektroluminescencyjny EL jest nałożony, to jest drukowany, bezpośrednio na powierzchni szyby, albo czy jest realizowany na oddzielnym podłożu nośnym, jak na przykład na folii PET, która jest następnie, w odpowiedni sposób, połączona ze sztywną szybą, to znaczy wprowadzona w strukturę warstwową szyby. Również, można wybrać dowolnie stosunek pomiędzy powierzchnią elementu świetlnego elektroluminescencyjnego EL i powierzchnią całkowitą szyby, jak i częściami nieprzezroczystymi obszaru powierzchni. Gdy potrzeba, można ułożyć jeden przy drugim wiele elementów świetlnych elektroluminescencyjnych EL mających różne kolory i kształty. Na koniec, może również być przydatne dla pewnych zastosowań, gdy światło promieniuje z jednego albo wielu elementów świetlnych elektroluminescencyjnych EL przez dwie powierzchnie szyby. Nie ma wówczas potrzeby stosowania odrębnego pokrycia nieprzezroczystego, ponieważ same warstwy elektroluminescencyjne nie pozwalają na przejście światła widzialnego. Zasadniczo, można także "nakładać" na siebie wiele elementów świetlnych elektroluminescencyjnych tego typu, w danym przypadku o przeciwnych orientacjach, wykorzystując ewentualnie tylko jedną wspólną elektrodę centralną. Można także uzyskać inny szczególny efekt świetlny, zamykając pewne elementy świetlne elektroluminescencyjne EL w szybie wielowarstwowej, ale nie nakładając pokrycia nieprzezroczystego bezpośrednio na warstwie elektrodowej, ale z drugiej strony szyby zewnętrznej na jej powierzchni zewnętrznej i nadając jej, na przykład przez wypalanie, wystarczającą wytrzymałość mechaniczną. Część nieukierunkowana światła może wtedy przechodzić, na skutek rozproszenia bocznego, ewentualnie przez przezroczystą część powierzchni z pokryciem nieprzezroczystym. Zastrzeżenia patentowe 1. Szyba z pokryciem nieprzezroczystym, zawierająca obszar powierzchni, który ma części nieprzezroczyste, oddzielone rozłożonymi na powierzchni częściami przezroczystymi powierzchni pozwalającymi na przejście światła, znamienna tym, że zawiera co najmniej jeden płaski element świetlny elektroluminescencyjny (EL) z wieloma warstwami, z których przewodząca warstwa elektrodowa (8), jest usytuowana w co najmniej niektórych częściach nieprzezroczystych (5) obszaru (3) powierzchni, a krawędź przewodzącej warstwy elektrodowej (8) jest połączona ze źródłem napięcia zasilania elektrycznego do wywoływania promieniowania światła z elementu świetlnego elektroluminescencyjnego (EL) przez co najmniej jedną powierzchnię szyby (1). 2. Szyba według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera co najmniej dwie sztywne tafle przezroczyste (1.1, 1.2) i łączącą je ze sobą warstwę pośrednią (6, 13), przy czym w warstwie pośredniej (6, 13), a korzystnie na usytuowanej wewnątrz szyby jednej z powierzchni jednej ze sztywnych tafli przezroczystych (1.1, 1.2), jest umieszczona powłoka nieprzezroczysta i element świetlny elektroluminescencyjny (EL). 3. Szyba według zastrz. 1, znamienna tym, że części przezroczyste (4) powierzchni są rozłożone tworząc regularny wzór pomiędzy częściami nieprzezroczystymi (5) powierzchni. 4. Szyba według zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, że element świetlny elektroluminescencyjny (EL) jest nałożony na folii nośnej (7). 5. Szyba według zastrz. 1 albo 3, znamienna tym, że części nieprzezroczyste (5) powierzchni są wyposażone w warstwę nieprzezroczystą (12) maskującą element świetlny elektroluminescencyjny (EL) na jednej powierzchni szyby.

7 PL B Szyba według zastrz. 1, znamienna tym, że element świetlny elektroluminescencyjny (EL) zawiera warstwę dielektryczną (10) i przeciwelektrodę (11) które są warstwami przezroczystymi umieszczonymi na powierzchni i przykrywającymi także części przezroczyste (4) obszaru (3) powierzchni. 7. Szyba według zastrz. 1, znamienna tym, że element świetlny elektroluminescencyjny (EL) zawiera warstwę elektroluminescencyjną (9) podzieloną w sposób nieciągły na wiele częściowych powierzchni rozłożonych w postaci wymaganego wzoru, przy czym wiele częściowych powierzchni warstwy elektroluminescencyjnej (9) jest połączonych z co najmniej jedną wspólną elektrodą. 8. Szyba według zastrz. 7, znamienna tym, że warstwa elektroluminescencyjna (9) jest rozłożona jako wzór punktowy. 9. Szyba według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera wiele położonych obok siebie elementów świetlnych elektroluminescencyjnych (EL) podłączonych do źródła zasilania napięciem niezależnie od siebie i mających wspólną elektrodę. 10. Szyba według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera co najmniej dwa elementy świetlne elektroluminescencyjne (EL) usytuowane jeden nad drugim, podłączone do źródła zasilania napięciem niezależnie od siebie i mające wspólną elektrodę centralną. Rysunki

8 8 PL B1 Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.