Próbny egzamin w trzeciej klasie gimnazjum część matematyczno-przyrodnicza Listopad 2018 Przedmioty przyrodnicze

Transkrypt

1 WYEŁNIA UCZEŃ ESEL Kod ucznia róbny egzamin w trzeciej klasie gimnazjum część matematyczno-przyrodnicza Listopad 2018 rzedmioty przyrodnicze Informacje dla ucznia 1. Sprawdź, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 16 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi. 2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój ESEL i kod. 3. rzeczytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. 4. Rozwiązania zadań zapisz długopisem lub piórem. Nie używaj korektora. 5. W zestawie znajdują się różne typy zadań. Ich rozwiązania zaznacz na karcie odpowiedzi w przedstawiony sposób: wybierz jedną z podanych odpowiedzi i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą, np. gdy wybierzesz odpowiedź A: A B C D wybierz właściwą odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiednimi literami, np. gdy wybierzesz odpowiedź : do informacji oznaczonych właściwą literą dobierz informacje oznaczone liczbą lub literą i zamaluj odpowiednią kratkę, np. gdy wybierzesz literę A i liczbę 1 lub litery A i C: A1 A2 B1 B2 lub AC AD BC BD 6. Staraj się nie popełnić błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zamaluj inną odpowiedź, np. A B C D 7. Rozwiązując zadania, możesz wykorzystać miejsce opatrzone napisem Brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane. 8. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 60 minut. 9. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań możesz uzyskać 28 punktów. owodzenia! Copyright by Wydawnictwa Szkolne i edagogiczne, Warszawa 2018

2 Zadanie 1. (0 1) W prawidłowo funkcjonującym ekosystemie organizmy połączone są zależnościami pokarmowymi, które nazywane są łańcuchami pokarmowymi. oniżej zapisano cztery przykładowe łańcuchy pokarmowe. I. człowiek plankton roślinny ryby larwy owadów II. plankton roślinny ryby larwy owadów człowiek III. plankton roślinny larwy owadów ryby człowiek IV. larwy owadów plankton roślinny ryby człowiek Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Zależności pokarmowe między organizmami A. prawidłowo przedstawia tylko łańcuch I. B. prawidłowo przedstawiają łańcuchy II i III. C. prawidłowo przedstawia tylko łańcuch III. D. nie są przedstawione prawidłowo na żadnym z wymienionych łańcuchów. Zadanie 2. (0 1) W pracowni biologicznej znajdują się dwa akwaria, w których hodowane są różne ryby słodkowodne. W pierwszym akwarium temperatura wody wynosi 25 C, a w drugim 15 C. Oceń prawdziwość poniższych zdań dotyczących rybek hodowanych w tych akwariach. Wybierz, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub jeśli jest fałszywe. Temperatura ciała rybek hodowanych w obu akwariach jest taka sama. Temperatura wody w akwarium nie ma wpływu na temperaturę ciała rybek. Rybki w akwarium pierwszym mają wyższą temperaturę ciała niż rybki w akwarium drugim. Zadanie 3. (0 1) Organizmy zamieszkujące ten sam teren i mające podobne wymagania życiowe bardzo często wchodzą ze sobą w różne interakcje. rzykładem takiego oddziaływania jest zależność między pustelnikiem a ukwiałem. Ukwiał, który jest osiadłym koralowcem, przyczepia się do pancerza skorupiaka, dzięki czemu może się wraz z nim przemieszczać, w zamian ochrania go swoimi parzydełkami. Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B oraz jej uzasadnienie 1 lub 2. Opisana powyżej zależność jest przykładem A. komensalizmu, B. protokooperacji (symbiozy fakultatywnej), ponieważ oba organizmy czerpią korzyści, ale mogą funkcjonować samodzielnie. oba organizmy czerpią korzyści i nie mogą bez siebie żyć. RZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODOWIEDZI! Copyright by Wydawnictwa Szkolne i edagogiczne

3 Zadanie 4. Uczniowie pewnego gimnazjum przeprowadzili na lekcji biologii następujące doświadczenie. Do dwóch probówek wlali po 2 ml kleiku skrobiowego (skrobia rozpuszczona w niewielkiej ilości gorącej wody). Następnie do probówki nr 1 wlali 1 ml wody destylowanej, a do probówki nr 2 1 ml śliny. Zawartość obu probówek zamieszali i odstawili na 30 minut. o upływie tego czasu do każdej probówki dodali 0,1 ml płynu Lugola. Zadanie 4.1. (0 1) Wybierz poprawną odpowiedź wraz z właściwym uzasadnieniem. W której probówce po zakończeniu doświadczenia znajduje się skrobia? A. W probówce nr 1, 1. enzymy zawarte w ślinie rozłożyły skrobię. ponieważ w wodzie destylowanej nie ma enzymów, które B. W probówce nr 2, 2. mogłyby rozłożyć skrobię. Zadanie 4.2. (0 1) Oceń prawdziwość poniższych zdań. Wybierz, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub jeśli jest fałszywe. Trawienie cukrów rozpoczyna się w żołądku. Trzustka wydziela sok trzustkowy, zawierający enzymy trawiące cukry, białka i tłuszcze. Zadanie 5. (0 1) Układ dokrewny zbudowany jest z wielu gruczołów dokrewnych wydzielających hormony, które następnie wraz z krwią docierają do narządów, gdzie wywołują określone reakcje. Na schemacie przedstawiono rozmieszczenie gruczołów dokrewnych w organizmie człowieka. Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A, B lub C oraz nazwę hormonu (1, 2 lub 3) wydzielanego przez ten gruczoł. Gruczołem dokrewnym oznaczonym na schemacie literą X jest X A. przysadka mózgowa, 1. adrenalinę. B. tarczyca, która wydziela 2. progesteron. C. trzustka, 3. tyroksynę. RZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODOWIEDZI! Copyright by Wydawnictwa Szkolne i edagogiczne

4 Zadanie 6. (0 1) Analizowany fragment DNA składający się z 400 nukleotydów zawiera 130 nukleotydów z tyminą. Ile nukleotydów z cytozyną powinno być w analizowanym fragmencie DNA? Wybierz prawidłową odpowiedź. A B C. 70. D Zadanie 7. (0 1) Nauczyciel zbudował model kulkowo-pręcikowy oktanu (C 8 H 18 ). oniżej wymieniono nazwy kilku węglowodorów nasyconych i nienasyconych. I. etan II. eten III. propan IV. propen V. butan VI. pentan Zaznacz poprawną odpowiedź. Które z węglowodorów można zbudować, wykorzystując wszystkie elementy z modelu oktanu? A. Tylko po jednej cząsteczce III i VI. B. Tylko po jednej cząsteczce I, II i V. C. Tylko po jednej cząsteczce IV i VI lub dwie cząsteczki V. D. Tylko po jednej cząsteczce IV i VI lub dwie cząsteczki II i jedną cząsteczkę V. Zadanie 8. oniżej przedstawiono fragment układu okresowego pierwiastków H Wodór Li Lit 7 11Na Sód 23 19K otas 39 liczba atomowa masa atomowa, u 4Be Beryl 9 12Mg Magnez 24 20Ca Wapń 40 5B Bor 11 13Al Glin 27 31Ga Gal 70 5 B Bor 11 6C Węgiel 12 14Si Krzem 28 32Ge German 73 7N Azot osfor 31 33As Arsen 75 symbol pierwiastka nazwa pierwiastka 8O Tlen 16 16S Siarka 32 34Se Selen 79 9 luor 19 17Cl Chlor 35,5 35Br Brom 80 2He Hel 4 10Ne Neon 20 18Ar Argon 40 36Kr Krypton 84 Zadanie 8.1. (0 1) ewien pierwiastek tworzy tlenek, w którym ma wartościowość równą III. ierwiastek ten znajduje się w 15. grupie układu okresowego. Zaznacz poprawną odpowiedź. Jaką wartość może mieć masa cząsteczkowa tego tlenku? A. 76 u. B. 108 u. C. 125 u. D. 284 u. RZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODOWIEDZI! Copyright by Wydawnictwa Szkolne i edagogiczne

5 Zadanie 8.2. (0 1) rzeanalizuj stwierdzenia zapisane w tabeli. Wybierz, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub jeśli jest fałszywe. Wszystkie pierwiastki z 15. grupy układu okresowego mają po tyle samo elektronów w ostatniej powłoce elektronowej. Każdy pierwiastek z 15. grupy układu okresowego ma inną liczbę powłok elektronowych. Zadanie 9. (0 1) W poniższej tabeli przedstawiono właściwości kilku związków chemicznych. Związek chemiczny Temperatura topnienia ( C) Temperatura wrzenia ( C) A B C D Dokończ zdania. Wybierz właściwą odpowiedź. Najwyższą temperaturę wrzenia ma związek oznaczony literą A / B / C. W temperaturze 25 C związek oznaczony literą C jest: 1. ciałem stałym / 2. cieczą / 3. gazem. Zadanie 10. (0 1) Węglan wapnia rozpada się na dwie różne substancje podczas prażenia w temperaturze powyżej temperatura 825 C. Reakcja przebiega zgodnie ze schematem: CaCO 3 A + B, gdzie A i B oznaczają produkty reakcji chemicznej. rodukt B ma masę cząsteczkową równą 44 u. Wybierz właściwą odpowiedź. Do obliczeń wykorzystaj dane z układu okresowego pierwiastków. Jaką masę cząsteczkową ma drugi produkt? liczba atomowa 5B symbol pierwiastka Bor 1 masa atomowa, u 11 nazwa pierwiastka 18 1H 2He Wodór Hel Li Lit 7 11 Na Sód 23 19K otas 39 4Be Beryl 9 12 Mg Magnez 24 20Ca Wapń 40 5B Bor Al Glin 27 31Ga Gal 70 6C Węgiel Si Krzem 28 32Ge German 73 7N Azot osfor 31 33As Arsen 75 8O Tlen S Siarka 32 34Se Selen 79 9 luor Cl Chlor 35,5 35Br Brom 80 A. 21 u. B. 44 u. C. 56 u. D. 100 u. RZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODOWIEDZI! 10Ne Neon Ar Argon 40 36Kr Krypton 84 Copyright by Wydawnictwa Szkolne i edagogiczne

6 ph w przestrzeniach międzyzębowych Zadanie 11. (0 1) Wykres przedstawia wartość ph w przestrzeniach międzyzębowych po zjedzeniu posiłku w dwóch przypadkach: 1. po żuciu przez pewien czas gumy bez cukru 2. bez żucia gumy bez cukru. 8 zaraz po posiłku w czasie żucia później 1. po żuciu gumy bez żucia gumy czas, minuty 60 rzeanalizuj wykres oraz stwierdzenia zapisane w tabeli. Wybierz, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub jeśli jest fałszywe. Zaraz po posiłku odczyn śliny w przestrzeniach międzyzębowych staje się kwasowy. Żucie gumy bez cukru powoduje, że po około 25 minutach po posiłku odczyn śliny zaczyna być zasadowy i taki pozostaje przez dłuższy czas. Zadanie 12. (0 1) rzygotowano eksperyment przedstawiony na rysunku. wskaźnik 1 wskaźnik 2 wskaźnik 1 wskaźnik 2 wskaźnik 1 wskaźnik 2 wskaźnik 1 wskaźnik 2 roztwór CH 3 COOH roztwór NaOH woda roztwór substancji X RZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODOWIEDZI! Copyright by Wydawnictwa Szkolne i edagogiczne

7 strumień powietrza rzeanalizuj schemat eksperymentu oraz stwierdzenia zapisane w tabeli. Wybierz, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub jeśli jest fałszywe. Tak przygotowany eksperyment pozwoli odpowiedzieć na pytanie, czy odczyn roztworu substancji X jest kwasowy, czy jest zasadowy. Jeżeli wskaźnikiem 2 jest fenoloftaleina, to po wprowadzeniu jej do probówki z roztworem CH 3 COOH barwa roztworu nie ulegnie zmianie. Zadanie 13. (0 1) Na wykresie przedstawiono zależność dróg przebytych przez dwa pojazdy: K oraz L od czasu. Oba pojazdy poruszały się w tę samą stronę. s, m pojazd K pojazd L t, min Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub jeśli jest fałszywe. ojazd K poruszał się z większą prędkością niż pojazd L. ojazd L od miejsca startu do miejsca spotkania przejechał 350 m. Zadanie 14. (0 1) aweł zbudował model łódki napędzanej śmigłem obracanym przez silnik elektryczny. Śmigło kierowało strumień powietrza w stronę tyłu łódki, wskutek czego model poruszał się w prawo (patrz: rysunek). prędkość łódki RZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODOWIEDZI! Copyright by Wydawnictwa Szkolne i edagogiczne

8 strumień powietrza żagiel Kolega awła zaproponował, aby wprowadzić zmiany w konstrukcji modelu łódki. Teraz śmigło kierowało strumień powietrza na zamocowany na niej żagiel (patrz: rysunek). Dokończ zdanie tak, aby otrzymać zdanie prawdziwe. o wprowadzeniu zmian konstrukcyjnych łódka A. będzie się poruszać w lewo, a potem w prawo. B. będzie się poruszać w lewo. C. będzie się poruszać w prawo. D. nie będzie się poruszać. Zadanie 15. (0 1) Na rysunku przedstawiono termometr alkoholowy Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub jeśli jest fałszywe. Termometr wskazuje temperaturę 20 C ± 1 C. Najniższa temperatura, którą można zmierzyć tym termometrem, jest równa 0 C. Zadanie 16. (0 1) Dwa ciała zetknięto ze sobą. omiędzy tymi ciałami nie następuje przepływ ciepła. Dokończ zdanie tak, aby otrzymać zdanie prawdziwe. Jeśli między dwoma ciałami nie następuje przepływ ciepła, to te dwa ciała mają A. takie same energie wewnętrzne. B. takie same ciepła właściwe. C. takie same temperatury. D. takie same gęstości. RZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODOWIEDZI! Copyright by Wydawnictwa Szkolne i edagogiczne

9 Zadanie 17. (0 1) Na jedwabnej nici zawieszono piłeczkę do tenisa stołowego. iłeczka została pokryta warstwą grafitu. Do piłeczki zbliżono naładowany dodatnio szklany pręt Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub jeśli jest fałszywe. Gdy piłeczka będzie naładowana dodatnio, to pręt oraz piłeczka będą się odpychać. Gdy na piłeczce nie zostanie zgromadzony ładunek, to między prętem a piłeczką nastąpi przyciąganie elektryczne. Zadanie 18. Kasia i Basia postanowiły zmierzyć prędkość rozchodzenia się dźwięku w powietrzu. W pierwszym doświadczeniu ustawiły się w odległości 50 m od dużego budynku. Kasia przekłuwała balon wypełniony sprężonym powietrzem, a Basia rejestrowała czas, po którym usłyszała huk pękającego balonu po odbiciu się dźwięku od budynku. Kasia Basia odległość od przeszkody Wyniki pomiarów zostały zapisane w tabeli. Numer pomiaru Zarejestrowany czas, po którym odbity dźwięk dotarł do Basi 0,2 s 0,4 s 0,2 s 0,3 s 0,4 s o przeanalizowaniu wyników dziewczynki postanowiły zmienić warunki przeprowadzenia doświadczenia. Znalazły pionową ścianę wysokiej góry i ustawiły się w odległości 250 m od niej. onownie zapisały wyniki w tabeli. Numer pomiaru Zarejestrowany czas, po którym odbity dźwięk dotarł do Basi 1,4 s 1,5 s 1,4 s 1,4 s 1,5 s RZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODOWIEDZI! Copyright by Wydawnictwa Szkolne i edagogiczne

10 18.1. (0 1) Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub jeśli jest fałszywe. Wynik pierwszego doświadczenia był niezadowalający, dlatego że budynki słabo odbijają fale dźwiękowe. Droga przebyta przez dźwięk podczas pierwszego doświadczenia była równa 100 m (0 1) rzyjmujemy, że prędkość dźwięku w powietrzu jest równa Zaznacz wszystkie poprawne zdania. m 340 s. A. Wartość prędkości dźwięku uzyskana przez dziewczynki w drugim doświadczeniu jest większa od przyjmowanej. B. Napełnienie balonu helem zwiększyłoby dokładność pomiaru czasu. C. Odsunięcie się dziewczynek na odległość 300 m zwiększyłoby dokładność pomiaru czasu. D. Do obliczenia prędkości dźwięku w drugim doświadczeniu dziewczynki powinny przyjąć czas 1,44 s. Zadanie 19. Na mapie zaznaczono numerami 1 5 wybrane miejsca na Ziemi. Zadanie (0 1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. 21 marca Słońce góruje w zenicie w miejscu oznaczonym na mapie numerem A. 2. B. 3. C. 4. D. 5. RZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODOWIEDZI! Copyright by Wydawnictwa Szkolne i edagogiczne

11 Zadanie (0 1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. W miejscu oznaczonym na mapie numerem 3 zegary słoneczne wskazują godzinę W tym samym czasie godzina 8.00 jest w miejscu oznaczonym na mapie numerem A. 1. B. 2. C. 4. D. 5. Zadanie 20. (0 1) Na wykresie przedstawiono zróżnicowanie temperatury powietrza w ciągu roku w jednej ze stacji klimatycznych. Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1, 2 albo 3. Z analizy rozkładu temperatury powietrza w ciągu roku wynika, że stacja meteorologiczna znajduje się na półkuli A. północnej, 1. średnia miesięczna temperatura powietrza w najchłodniejszym miesiącu wynosi powyżej 0 C. ponieważ 2. roczna amplituda temperatury powietrza nie przekracza 20 C. B. południowej, 3. najwyższe temperatury powietrza występują w lipcu i sierpniu. Zadanie 21. (0 1) Zaznacz nazwę regionu olski, którego dotyczy podany opis. Ten malowniczy region olski budują głównie wapienie jurajskie. Wody powierzchniowe i podziemne wyżłobiły w nich liczne samotne skałki, dolinki krasowe i jaskinie. Najbardziej znaną i najliczniej odwiedzaną jaskinią jest Grota Łokietka. Turyści zwiedzający ruiny zamków obronnych wędrują Szlakiem Orlich Gniazd. W dolinie rzeki rądnik utworzono najmniejszy w olsce park narodowy. A. Bieszczady. B. Wyżyna Lubelska. C. Góry Świętokrzyskie. D. Wyżyna Krakowsko-Częstochowska. RZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODOWIEDZI! Copyright by Wydawnictwa Szkolne i edagogiczne

12 Zadanie 22. (0 1) Na mapie zaznaczono państwo, do którego turysta wyjechał na wakacje. Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo jeśli jest fałszywe. Turysta spędził wakacje w Hiszpanii. aństwo, które odwiedził turysta, jest położone na ółwyspie Apenińskim. RZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODOWIEDZI! Copyright by Wydawnictwa Szkolne i edagogiczne

13 Zadanie 23. (0 1) Na mapie przedstawiono występowanie stref klimatyczno-roślinno-glebowych w Afryce, które oznaczono numerami od 1 do 4. Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1, 2 albo 3. W strefie oznaczonej na mapie numerem 3 występują A. B. obfite opady w ciągu całego roku, dlatego dwie pory roku, sucha i wilgotna, rośnie tam bardzo bujny wiecznie zielony las. 2. dominują tam trawy o twardych ostrych liściach oraz pojedyncze drzewa o rozłożystych koronach w kształcie parasoli. występują tam pustynie i półpustynie z bardzo ubogą roślinnością. RZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODOWIEDZI! Copyright by Wydawnictwa Szkolne i edagogiczne

14 Zadanie 24. (0 1) Na wykresie przedstawiono strukturę płci i wieku ludności olski w 2016 roku. Źródło: Mały rocznik statystyczny olski, Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo jeśli zdanie jest fałszywe. W 2005 roku w olsce urodziło się więcej chłopców niż dziewczynek. Osoby, które w 2016 roku obchodziły 33. urodziny, urodziły się w okresie niżu demograficznego Copyright by Wydawnictwa Szkolne i edagogiczne

15 BRUDNOIS Copyright by Wydawnictwa Szkolne i edagogiczne

16 KARTA ODOWIEDZI WYEŁNIA UCZEŃ ESEL Kod ucznia Nr zad. 1 A B C D Odpowiedzi 2 3 A1 A2 B1 B2 4.1 A1 A2 B1 B A1 A2 A3 B1 B2 B3 C1 C2 C3 6 A B C D 7 A B C D 8.1 A B C D A1 A2 A3 B1 B2 B3 C1 C2 C3 10 A B C D Nr zad. Odpowiedzi A B C D A B C D A B C D 19.1 A B C D 19.2 A B C D 20 A1 A2 A3 B1 B2 B3 21 A B C D A1 A2 A3 B1 B2 B3 24 SUMA UNKTÓW: Źródło ilustracji: aweł Kamiński, z wyjątkiem: (mapy i klimatogram Rzymu) Adrian Bergiel Copyright by Wydawnictwa Szkolne i edagogiczne