Zastosowanie technik wspomagania komputerowego procesów odlewniczych do projektowania elementów protez serca.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zastosowanie technik wspomagania komputerowego procesów odlewniczych do projektowania elementów protez serca."

Transkrypt

1 Zastosowanie technik wspomagania komputerowego procesów odlewniczych do projektowania elementów protez serca. Jerzy Józef Sobczak, Aleksander Karwiński, Wojciech Leśniewski, Piotr Wieliczko, Andrzej Gil, Stanisław Pysz, Piotr Kowalski Instytut Odlewnictwa w Krakowie Praca realizowana w ramach zadania badawczego pt: Opracowanie technologii modyfikacji powierzchni polimerowych i tytanowych biomateriałów dla trwałego ograniczenia ryzyka wykrzepiania w długookresowej, wszczepialnej protezie serca do wspomagania pracy serca Kierownik zadania: prof.dr hab.inż.bogusław Major Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej im. A. Krupkowskiego PAN w Krakowie 1. Wstęp Podczas opracowywania nowatorskich rozwiązań konstrukcyjnych coraz częściej wykorzystywane są techniki wspomagania komputerowego. Dokumentacja konstrukcyjna powstaje przy wykorzystaniu zaawansowanych programów z pominięciem ręcznie wykonywanych szkiców konstrukcyjnych. Przemysł odlewniczy jako jeden z pierwszych wprowadził do powszechnej praktyki programy komputerowe: MAGMASOFT, ProCAST, SolidWorks, Solid Edge, Pro/ENGINEER, ANSYS, ABAQUS, Flow-3D. Zastosowanie tych programów umożliwiło znaczące skrócenie procesu opracowania nowej konstrukcji odlewów oraz wykonanie oceny rozwiązań konstrukcyjnych na etapie projektowania elementu. Technologia odlewnicza wykorzystuje w procesie produkcyjnym modele umożliwiające odwzorowanie wyrobu w formie odlewniczej. Dzięki zastosowaniu technik szybkiego prototypowania skrócono czas wdrożenia nowego wyrobu do produkcji. Coraz częściej staje się opłacalne wykonywanie prototypowych elementów technikami odlewniczymi. W ciągu jednej dekady odlewnictwo uzyskało rangę przemysłu decydującego o rozwoju gospodarczym całych regionów świata. 184

2 Nowoczesne programy komputerowe pozwalają również na znaczące skrócenie procesu projektowania elementów wykonywanych docelowo różnymi technikami: obróbką plastyczną, obróbką skrawaniem lub coraz częściej stosowanym wydrukiem z proszków metalowych. Rozwiązanie konstrukcyjne może być weryfikowane przy wykorzystaniu technik szybkiego prototypowania na dowolnym etapie procesu produkcyjnego. Rezultaty projektów badawczych i wdrożeniowych prowadzonych w Instytucie Odlewnictwa w Krakowie umożliwiły podjęcie tematyki związanej z zastosowaniem technik szybkiego prototypowania w procesie opracowywania elementów protezy sztucznego serca. Z całej grupy materiałów biozgodnych stosowanych w medycynie istotną rolę odgrywają elementy wykonane ze stopów tytanu zastępujące lub wspomagające pracę elementów kostnych, przenoszących duże obciążenia mechaniczne. Unikalne właściwości fizykochemiczne stopów tytanu, takie jak relatywnie niska gęstość oraz duża odporność na agresywne środowiska korozyjne, pozwalają na wykorzystanie ich w przemyśle chemicznym, lotnictwie oraz medycynie. Główną przeszkodą w powszechnym wykorzystaniu podzespołów wykonywanych ze stopów tytanu jest konieczność zapewnienia wysokiej czystości procesu przetwarzania. Większość elementów jest wykonywana z wykorzystaniem obróbki skrawaniem oraz obróbki plastycznej. Technologia odlewnicza, z uwagi na wysokie wymagania stawiane procesowi produkcyjnemu, jest stosowana w wyjątkowych sytuacjach. Należy wówczas zwrócić szczególną uwagę na parametry procesu topienia stopów tytanu oraz technologii przygotowania formy odlewniczej. Istotny jest sposób topienia stopu, czystość atmosfery ochronnej oraz brak reakcji ciekłego metalu z materiałem tygla i formy. Wykorzystywane technologie odlewnicze bazują na metodzie wytapianych modeli, z wykorzystaniem warstwowych form ceramicznych. Poprawienie parametrów struktury wykonanych odlewów jest prowadzone przez zastosowanie wysokotemperaturowego izostatycznego doprasowania (Hot Isostatic Pressing). Po zakończeniu procesu odlewniczego kontrola jakości wykonanych podzespołów jest prowadzona z wykorzystaniem tradycyjnych badań metalograficznych oraz spektrometrycznych. Coraz częściej do kontroli jakości wykonanych odlewów wykorzystywana jest techniczna tomografia komputerowa umożliwiająca zarówno przeprowadzenie badań defektoskopowych, jak i sprawdzenie poprawności montażu elementów składowych podzespołów, w tym również elementów klejonych lub spawanych. 185

3 W ramach projektu zrealizowano następujące zadania: wykonanie prototypowych elementów pomp wirowych techniką FDM z tworzywa ABS; modernizacja konstrukcji zaworu pneumatycznego w celu zmniejszenia jego masy; wydruk elementów pomp wirowych oraz różnej wielkości pierścieni zastawki serca techniką DodJet firmy Solidscape; prowadzenie kontroli wymiarowej różnych elementów konstrukcyjnych z wykorzystaniem techniki skanowania przestrzennego skanerem optycznym Atos III; opracowanie procesu technologicznego wykonywania odlewów elementów podzespołów układów napędowych z wykorzystaniem programu MAGMASOFT oraz Flow-3D; dobór materiałów ceramicznych przeznaczonych do wykonania warstwowych odlewniczych form ceramicznych; dobór materiałów modelarskich przeznaczonych na modele odlewnicze; wykonanie doświadczalnych pierścieni zastawki serca ze stopów metali lekkich; wykonanie doświadczalnych odlewów elementów podzespołów układów napędowych; przeprowadzenie procesu wysokotemperaturowego izostatycznego doprasowania elementów odlanych ze stopu TiAl6V4; weryfikacja jakości wykonanych elementów przy użyciu technik metalograficznych oraz tomografii komputerowej. Podczas realizacji projektu Instytut Odlewnictwa spełniał funkcję doradczą w trakcie rozwiązywania wszelkich zagadnień technicznych i technologicznych, ze znaczącym udziałem technik szybkiego prototypowania oraz programów wspomagania komputerowego. 2. Wykonanie prototypowych elementów pomp wirowych techniką Fused Deposition Modeling (FDM) Technika FDM umożliwia szybki wydruk elementów z tworzyw sztucznych o dowolnej otwartej geometrii przestrzennej. Modele charakteryzują się stosunkowo wysoką wytrzymałością i mogą być wykorzystywane jako gotowe podzespoły w urządzeniach prototypowych, co znacząco ułatwia opracowanie dokumentacji konstrukcyjnej. 186

4 Metoda FDM polega na warstwowym nakładaniu przez dwudyszową głowicę roztopionego materiału modelowego i podporowego. Materiały w postaci prętów o średnicy 1,8 mm pobierane są z kaset umieszczonych w dolnej części maszyny. Pręty są odwijane i podawane do głowicy, a następnie podgrzewane do stanu półpłynnego i nanoszone w postaci nitek, które szybko zastygają tworząc kolejne warstwy budowanego modelu. Głowice wykonują ruch w osiach poziomych OX OY, natomiast w osi pionowej OZ porusza się stolik roboczy z naklejoną folią podkładową, na której budowany jest model. Po nałożeniu jednej warstwy stolik obniża się i głowica rozpoczyna wydruk kolejnej warstwy. Tabela 1. Parametry techniczne sytemu RPS FDM Titan Wymiary komory roboczej [mm] Materiały Grubość warstwy dla poszczególnych materiałów [mm] ABS, ABSi, PC, PC ABS, PC ISO, PPSF ABS; ABSi 0,33; 0,254; 0,178; 0,127 PC ABS 0,254; 0,178; 0,127 PC i PC ISO 0,254; 0,178 PPSF 0,254 Ilość materiału modelowego [cm 3 ] Dwie kasety z materiałem (2 1508) * Ilość materiału podporowego [cm 3 ] Dwie kasety z materiałem ( ) * *Automatyczne przełączanie pomiędzy kasetami Systemem FDM umożliwia wykonanie elementów z materiałów, takich jak: ABS (akrylobutadienostyren) - przeznaczony do modeli łatwo obrabialnych o zadowalającej odporności termicznej, stosowanych na słabo obciążone elementy demonstracyjne; ABSi - przeznaczony do wykonywania transparentnych części użytkowych wyróżniających się dokładnością wymiarową, wytrzymałością i niezmienną w czasie stabilnością kształtu. Charakteryzuje się wyższą wytrzymałością niż ABS; PC (poliwęglan) - tworzywo o dużo większej wytrzymałości i odporności termicznej niż ABS, w kolorze białym lub transparentne. Modyfikacją poliwęglanu jest materiał o nazwie PC ISO, wykorzystywany w medycynie, gdzie wymagana jest odpowiednia biozgodność. Modele mogą być z powodzeniem stosowane jako średnio obciążone modele funkcjonalne; PC ABS - połączenie (blenda) tworzyw PC i ABS w kolorze czarnym, łączące wysoką wytrzymałość poliwęglanu oraz możliwość stosowania rozpuszczalnych podpór; 187

5 PPSF (polifenylosulfon) - charakteryzuje się najwyższą, w porównaniu z innymi materiałami, wytrzymałością, twardością i odpornością cieplną (temperatura mięknienia wynosi ok. 190 C). Wykazuje dość dużą odporność na działanie benzyny oraz olejów. Tabela 2. Charakterystyka techniczna materiałów przeznaczonych do technologii FDM* ABS ABSi PC PC ISO PC ABS PPSF Wytrzymałość na rozciąganie [MPa] Moduł sprężystości liniowej [MPa] Wytrzymałość na zginanie [MPa] Temperatura odkształcania dla 264 psi [ C] Temperatura mięknienia [ C] Współczynnik rozszerzalności cieplnej [ 10-5 m/m C] ,08 1,21 6,84-7,38 5,58 Ciężar właściwy [g/cm 3 ] 1,05 1,08 1,2 1,2 1,2 1,28 Twardość wg skali Rockwell a R105 R108 R115 - R110 M86 *Wartości średnie dla celów porównawczych, warstwa materiału modelowego 0,245 mm Wydajność wydruku można zwiększyć umieszczając na płycie podporowej większą liczbę elementów. Po zakończeniu wydruku należy oddzielić materiał podporowy od modelu. Materiał podpory można usunąć mechanicznie lub poprzez rozpuszczenie go w wodnym roztworze silnej zasady. 188

6 Rys. 1. Elementy konstrukcyjne pomp wirowych wydrukowane techniką FDM z tworzywa ABS Rys. 2. Kompletny zawór pneumatyczny zewnętrznej komory wspomagania serca oraz jego elementy po modernizacji wykonane techniką FDM Wprowadzone zmiany konstrukcyjne pozwoliły na zmniejszenie masy zaworu wykonanego ze stopu PA6 z 1237 g, do wartości 230 g dla zaworu wykonanego z poliwęglanu. Technikę FDM zastosowano podczas przeprowadzania modernizacji zaworu pneumatycznego do zewnętrznej komory wspomagania pracy serca. Zachowując opracowany sposób działania zaworu wprowadzono zmiany konstrukcyjne, zmniejszające znacząco objętość poszczególnych elementów. Wykonana dokumentacja konstrukcyjna pozwoliła na wydrukowanie wszystkich elementów zaworu z poliwęglanu. 189

7 3. Wydruk elementów pomp wirowych technologią DodJet firmy Solidscape Tradycyjna technologia odlewania precyzyjnego wykorzystuje modele woskowe wykonywane w produkcji wielkoseryjnej metodą wtrysku do metalowej matrycy. Wykonanie metalowej matrycy jest stosunkowo drogie i ma uzasadnienie ekonomiczne jedynie w przypadku dużych serii produkcyjnych. Prototypowe modele wykonane techniką DodJet umożliwiają sprawdzenie założeń konstrukcyjnych i znacząco skracają czas opracowania i weryfikacji procesu odlewniczego. Budowa modelu odbywa się przez warstwowe nanoszenie materiału konstrukcyjnego na powierzchnię stolika roboczego. Stolik jest opuszczany wzdłuż osi OZ po nałożeniu kolejnej warstwy materiału. Jako podłoże modelu stosuje się płytkę polistyrenową. Ustalenie punktu początkowego oraz autokalibracja w osiach OX i OY są realizowane automatycznie i poprzedzają każdy kolejny cykl pracy drukarki. Rys. 3. Wydruk elementów pompy wirowej na drukarce DodJet firmy Solidscape Materiał konstrukcyjny tworzący model oraz materiał pomocniczy nanoszone są na podłoże w postaci ciekłych kropelek. Każda z kropli stanowi serię jednorodnych objętościowo mikrokropelek, co jest charakterystyczną cechą techniki natryskiwania ciśnieniowego w systemie DodJet. Technologia ta pozwala na umieszczenie kropelek w dowolnie wybranym miejscu podłoża z całkowitą dokładnością do 25,4 µm. Kropelki o średnicy 76,2 μm przyklejają się jedna do drugiej w czasie krzepnięcia wosku, tworząc jednolitą, stałą masę. Proces twardnienia przebiega na tyle szybko, iż pozwala na mechaniczne wygładzenie powierzchni. Cykle przesuwu głowicy są zsynchronizowane z wtryskowo generowanymi kroplami. Stopień, w jakim kropelki na siebie zachodzą lub 190

8 są od siebie dystansowane, jest precyzyjnie sterowany przez program komputerowy. Gładkość powierzchni zapewnia prowadzenie kilkukrotnego ciągłego nanoszenia wosku po obrysie modelu, a następnie wypełnienie wnętrza modelu naprzemiennie wzdłuż osi OX i OY. Operacje te są wykonywane we wszystkich warstwach modelu, co powoduje wewnętrzne związanie struktury modelu, zwiększając jego wytrzymałość i trwałość. Po wypełnieniu powierzchni materiałem konstrukcyjnym nanoszony jest materiał pomocniczy niezbędny do podbudowy występów lub zagłębień. Materiał podporowy nie wnika w konstrukcję modelu, dzięki czemu nie tworzy się struktura rusztowania, charakterystyczna dla innych metod addytywnych posługujących się tylko jednym materiałem konstrukcyjnym. Wykonany model woskowy jest obudowany materiałem podporowym, który należy wypłukać w podgrzanym roztworze rozpuszczalnika organicznego. Tabela 3. Parametry techniczne urządzenia Solidscape T612 Benchtop Wymiary komory roboczej [mm] Grubość warstwy [mm] 0,0127 0,1016 Formaty plików stl, dxf, odj, slc Średnie kwadratowe odchylenie chropowatości RMS 0,8 1,6 Dokładność wydruku wzdłuż osi OX, OY, OZ [mm] 0,025 Wysoka dokładność wydruku jest niestety związana z relatywnie długim czasem wydruku. Modele doświadczalne detali wykonane podczas opracowania technologii odlewniczych wykonano, stosując najcieńszą warstwę wydruku o grubości równej 0,0127 mm. Poniżej zestawiono czasy wydruków modeli oraz zastosowaną grubość wydruku: obudowa pompy odśrodkowej: 51 h d = 0,0254 mm wirnik pompy odśrodkowej: 23 h d = 0,0254 mm obudowa pompy osiowej: 55 h d = 0,0127 mm wirnik pompy osiowej: 30,5 h d = 0,0127 mm pierścień zastawki wraz z naddatkami zasilającymi: 13,5 h d = 0,0127 mm 191

9 Rys. 4. Wydruk woskowy obudowy pompy odśrodkowej Rys. 5. Obudowa pompy odśrodkowej po usunięciu materiału podporowego Dostarczoną dokumentację konstrukcyjną zmodyfikowano o elementy uwzględniające wymagania procesu odlewniczego. Zmiany wprowadzono w miejscach umożliwiających ich usunięcie podczas końcowej obróbki mechanicznej odlewu. Wirnik pompy osiowej rozdzielono na dwie części łączone za pomocą wielokątnego niesymetrycznego wpustu, pozwalającego na jednoznaczne ich połączenie zarówno podczas przygotowaniu zestawu odlewniczego, jak i po wykonaniu odlewów. 4. Projektowanie zestawu pierścienia zastawki serca w programie MAGMASOFT Pierwszym krokiem na drodze weryfikacji komputerowej procesu odlewniczego jest przygotowanie parametrów geometrycznych odlewu wraz z układem zalewania i zasilania formy. W tym celu można wykorzystać programy SolidWorks, Solid Edge, Catia lub Unigraphics, umożliwiające przygotowanie dokumentacji 3D w formacie stl. Standardowy system MAGMASOFT rozwiązuje równania przepływu masy i ciepła w oparciu o metodę różnic skończonych. Przed przystąpieniem do symulacji 192

10 użytkownik definiuje parametry procesu technologicznego. W obliczeniach wykorzystano dane termofizyczne stopu TiAl6V4, dostarczone przez firmę MAGMASOFT. Tabela 4. Ciepło właściwe, przewodność cieplna oraz gęstość stopu TiAl6V4 w funkcji temperatury t [ C] C p [J/kg K] [W/m K] [kg/m 3 ] , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , t solidudus = 1660 C, t likwidus = 1688 C, Ciepło topnienia 300 kj/kg Podczas opracowywania geometrii formy należy uwzględnić naddatki odlewnicze oraz uchwyty umożliwiające przeprowadzenie końcowej obróbki mechanicznej. Duże 193

11 znaczenie odgrywa prawidłowa lokalizacja węzłów cieplnych oraz prawidłowy dobór sytemu zasilania odlewu. Zmieniając kształt lub wielkość nadlewu można zmieniać sposób wypełnienia formy ciekłym metalem, szybkość oraz kierunek krzepnięcia. Kształt pierścienia zastawki umożliwia umieszczenie nadlewu w miejscu przewidywanego naddatku technologicznego, niezbędnego przy mechanicznej obróbce końcowej. Obliczenia przeprowadzono dla trzech kolejno rosnących układów zasilających. Wprowadzane kolejno zmiany konstrukcji nadlewu zaznaczono na rysunku elipsą. Rys. 6. Układy geometrii odlewu i nadlewu wykorzystane w obliczeniach Uzyskane wyniki wskazują, że wszystkie testowane rozwiązania połączenia odlewu z nadlewem o stopniowo zwiększanej objętości w podobny sposób wpływają na wypełnienia formy metalem, co pozwoliło na wybranie rozwiązania optymalnego z punktu widzenia końcowej obróbki mechanicznej. Nadlew należy zaprojektować w taki sposób, aby do minimum sprowadzić ilość porowatości odlewniczych w obrębie odlewanego elementu. Jeżeli jest to trudne do uzyskania, to należy dążyć do sytuacji, aby powstające porowatości znajdowały się w obrębie tych fragmentów odlewu, które nie są krytyczne z perspektywy zapewnienia poprawnej pracy projektowanej konstrukcji urządzenia. Poniżej przedstawiono wyznaczony przebieg krzepnięcia metalu w projektowanym odlewie. Proces krzepnięcia metalu jest zgodny z założoną geometrią formy. Końcowe fazy krzepnięcia obejmują nadlew i układ wlewowy. Krzepnięcie metalu w układzie wlewowym nie ma istotnego wpływu na procesy zachodzące w obrębie wyraźnie oddzielonego układu odlew nadlew. Końcowy etap obliczeń to ocena porowatości metalu w różnych miejscach odlewu. Ocenę przeprowadzono dla każdej analizowanej geometrii odlewu. 194

12 Rys. 7. Przestrzenny rozkład temperatury ilustrujący kolejne etapy wypełniania formy metalem Rys. 8. Przestrzenny rozkład temperatury ilustrujący kolejne etapy krzepnięcia metalu w formie 195

13 Rys. 9. Przestrzenny rozkład porowatości skurczowej dla różnych układów geometrii odlewu i nadlewu Podczas wszystkich serii obliczeń uzyskano poprawną strukturę odlewu w obrębie palców podtrzymujących w zastawce dysk węglowy. W każdym przypadku występowała porowatość w obrębie samego pierścienia. Niewielka porowatość odlewu jest możliwa do usunięcia w procesie izostatycznego doprasowania na gorąco (HIP). 5. Weryfikacja wymiarowa wydrukowanych modeli przestrzennym skanerem optycznym Atos III Kontrolę wymiarową przygotowanych części przeprowadzono z wykorzystaniem optycznego skanera przestrzennego. Skanowanie przestrzenne wykorzystano zarówno dla oceny jakości wykonanych prototypów z tworzyw sztucznych oraz woskowych, jak i końcowej oceny elementów wykonanych ze stopów tytanu. Skanowanie przestrzenne umożliwia bezdotykowe określenie współrzędnych przestrzennych rzeczywistych obiektów pomiarowych. Możliwe jest wygenerowanie dokumentacji 3D przedmiotów o praktycznie dowolnej geometrii powierzchni. Technika skanowania przestrzennego jest szczególnie przydatna dla przygotowania dokumentacji przedmiotów wykonanych z delikatnych materiałów podatnych na uszkodzenia mechaniczne. Rzutnik optyczny skanera oświetla mierzony obiekt zestawem linii światła białego o określonej gęstości upakowania. Zastosowanie większej ilości linii pozwala uzyskać dokładniejszy obraz obiektu. Do pomiarów wykorzystywane są dane z dwóch kamer 196

14 cyfrowych rejestrujących obraz prążków światła strukturalnego leżących na powierzchni obiektu. Tabela 5. Specyfikacja techniczna skanera optycznego Atos III Rozdzielczość matrycy kamery cyfrowej Liczba punktów pomiarowych Czas pomiaru [s] 2 Przestrzeń pomiarowa [mm] Ogniskowa obiektywów [mm] 65 Do obliczeń wykorzystywane są tylko te obrazy fragmentów powierzchni, które w momencie oświetlenia są widoczne przez obie kamery cyfrowe. Pełny obraz przestrzenny jest zestawiany z obrazów uzyskanych dla kolejno wybranych położeń przedmiotu. Sklejenie poszczególnych obrazów jest możliwe dzięki analizie położenia punktów referencyjnych naklejanych na skanowany przedmiot. Uzyskane dane tworzą przestrzenną chmurę punktów, którą należy przetworzyć na siatkę przylegających trójkątów. Utworzona siatka poligonalna podlega jeszcze powtórnemu przeliczeniu w celu usunięcia punktów referencyjnych, wypełnienia nieciągłości powierzchni oraz jej wygładzeniu. Końcowy rezultat stanowi dokumentacja obiektu w formacie stl. Rys. 10. Element pierścienia zastawki serca oraz porównanie modelu z rysunkiem wykonawczym Uzyskane dane pozwalają przygotować pełną dokumentacje techniczną łącznie z przekrojami wykonanymi wzdłuż dowolnie wybranych płaszczyzn. Możliwe jest 197

15 porównanie przedmiotu z modelem konstrukcyjnym, porównanie dwóch przedmiotów oraz wykonanie przestrzennych map odchyłek wymiarowych. Wymagania konstrukcyjne dla pierścienia zastawki serca, w tym zmienne okresowe obciążenia, stawiają szczególnie wysokie wymagania podczas opracowywania procesu wykonawczego. Rys. 11. Różne wersje pierścieni zastawki serca otrzymane przy pomocy drukarki DodJet W tym przypadku wydruki wykonano dla różnych wielkości pierścieni zastawek serca oraz różnych wielkości i położenia układu zasilającego. Wydrukowane modele wykorzystano podczas opracowywania i montażu doświadczalnych zestawów odlewniczych o geometrii przetestowanej z wykorzystaniem programu Flow-3D. 6. Obliczenia numeryczne przepływu ciekłego stopu tytanu w wirującym układzie odniesienia przeprowadzone z wykorzystaniem programu Flow-3D Wykorzystanie siły odśrodkowej w procesie wypełniania formy metalem pozwala znacząco przyspieszyć proces wypełniania formy ciekłym metalem i w rezultacie poprawić dokładność wykonanych odlewów. Wartość przyspieszenia dośrodkowego o wartości a = 20 g uzyskuje się na wylocie tygla odległego od osi obrotu o 0,24 m i obrotach ramienia równych 270 rpm. W przypadku odlewów wykonywanych w odśrodkowym piecu próżniowym SuperCast, maksymalna długość formy ceramicznej może wynosić 0,34 m. Jest to wartość porównywalna z odległością układu wlewowego 198

16 od osi obrotu. W takim przypadku o sposobie wypełniania formy metalem decydują głównie efekty związane z siłą Coriolisa. Bogata baza danych dotyczących pola sił generowanych w różnych zjawiskach fizycznych, programu Flow-3D umożliwia przeprowadzenie dokładnej symulacji dynamicznego procesu przepływu cieczy w wirującej formie. W przypadku każdego programu numerycznego podstawowym problemem jest prawidłowe dobranie warunków brzegowych obliczeń. Dokładność i czas obliczeń rosną proporcjonalnie do liczby komórek dzielących przestrzeń obliczeniową na sześcienne komórki elementarne. Akceptowalne z punktu wymagań technologicznych są czasy obliczeń na poziomie kilkunastu godzin, aby podczas przeprowadzania obliczeń wykorzystywać czas odpoczynku operatora. Zastosowanie metody FAVOR pozwala podzielić przestrzenie obliczeniowe na zagęszczane stopniowo siatki prostopadłościenne. Należy jedynie pamiętać o zachowaniu całkowitych wielokrotności zmiany skali. Atutem FLOW-3D jest możliwość określenia przez algorytm obliczeniowy powierzchni swobodnej i założenie odpowiednich warunków brzegowych dla danego procesu. Program pozwala na symulację całego szeregu symulacji przepływów dynamicznych cieczy i gazów w szerokim zakresie różnorodnych procesów fizycznych. Poprawne przygotowanie symulacji wymaga dokonania wstępnej analizy parametrów występujących podczas rzeczywistego procesu odlewania. Podstawą takiej analizy jest przygotowana wcześniej geometria odwzorowująca konstrukcję formy, układu wlewowego oraz modelu. W programie Flow-3D należy przygotować tzw. przestrzeń roboczą, w której zostaną umieszczone wszystkie pliki związane z geometrią modelu oraz opisem warunków brzegowych. Wykorzystanie opcji fit to geometry pozwala na dobranie siatki do geometrii modelu. Ilość elementów siatki powinna być tak dobrana, aby podczas obliczeń model był dokładnie odwzorowany. Po przeanalizowaniu dokładności dobranej siatki należy określić matematyczny model zjawiska wykorzystany przez algorytm obliczeniowy podczas symulacji. Program Flow- 3D wyposażony jest w modele fizyczne pozwalające na symulację zjawisk zachodzących podczas zalewania i krzepnięcia metalu. Dla przypadku odlewania odśrodkowego wykorzystywane są modele fizyczne opisane w bibliotece programu: Air Entrainment opisuje zamykanie powietrza przez ciekły stop odlewniczy; 199

17 Defect Tracking analizuje wady powstające pod wpływem turbulencji przepływu; Heat transfer oblicza proces wymiany ciepła między ciekłym stopem a formą; Non-inertial reference frame wylicza ruch obiektu w przestrzeni; Surface tension uwzględnia wpływ napięcia powierzchniowego na analizowany proces; Viscosity and tubrulence uwzględnia charakter przepływu przez układ wlewowy. Rys. 12. Schemat wykorzystywany do symulacji przedstawiający podział analizowanej objętości na fragmenty o rosnącej dokładności obliczeń 200 Rys. 13. Wybrane fragmenty obliczeń prędkości przepływu metalu podczas procesu odśrodkowego zalewania formy

18 W odlewaniu odśrodkowym poza przyspieszeniem grawitacyjnym na ciekły stop działają przyspieszenie wywołane siłami bezwładności. Określane są trzy współrzędne osi obrotu, prędkości liniowej, prędkości obrotowej i przyśpieszenia kątowego. Przeprowadzone obliczenia umożliwiły wizualne przedstawienie prędkości i ciśnienia ciekłego stopu wypełniającego formę oraz potencjalnych wad strukturalnych. Uzyskane rezultaty obliczeń pozwoliły na określenie sposobu wypełnienia formy ciekłym metalem dla różnych geometrii modeli odlewniczych. Weryfikacja przyjętego rozwiązania była możliwa na etapie projektowania zestawu modelowego, co znacząco ułatwiło opracowanie technologii odlewniczej. Rys. 14. Obliczony rozkład ciśnienia gazu zamykanego w ciekłym stopie po 2 s od uruchomienia procesu zalewania formy Rys. 15. Obliczony rozkład koncentracji defektów powierzchniowych po 2 s od uruchomienia procesu zalewania formy 201

19 7. Dobór materiałów ceramicznych oraz ocena reakcji materiału formy ceramicznej z ciekłym tytanem W przypadku zastosowania techniki odlewniczej wykorzystującej stopy tytanu należy pamiętać zarówno o wysokiej temperaturze topnienia, jak i dużej aktywności chemicznej ciekłego metalu. Ciekły tytan rozpuszcza większość materiałów stosowanych na tygle ceramiczne i formy. Określenie reakcji zachodzącej na granicy ceramiki i ciekłego tytanu jest trudne, jednak wynik takiej reakcji ma decydujące znaczenie przy wyborze materiału ceramicznego na formy odlewnicze. Dane literaturowe wskazują, że na konstrukcję form ceramicznych można wykorzystać następujące materiały ceramiczne: Al 2 O 3, TiO 2, Y 2 O 3, ZrO 2, CaO i MgO. Rys. 16. Doświadczalne pastylki ceramiczne wykonane z Y 2 O 3, CeO 2 oraz ZrO 2 Z wybranych materiałów ceramicznych przygotowano materiał ceramiczny w formie pastylek o średnicy 17 mm. Do wykonania pastylek wykorzystano zarówno mączki ceramiczne, jak i czysty materiał uzyskany po odparowaniu koloidalnych spoiw na bazie tlenków CeO 2, Y 2 O 3 oraz ZrO 2. Wykonane w foremkach silikonowych pastylki suszono, a następnie wygrzewano przez 2 h w temperaturze 1250 C. Badania wpływu składu materiału formy na jej oddziaływanie fizykochemiczne z ciekłym tytanem wykonano w Centrum Badań Wysokotemperaturowych Metali i Stopów w Instytucie Odlewnictwa w Krakowie. Podczas badań wykorzystano metodę kropli leżącej, umożliwiającą obserwację i rejestracją przebiegu wspólnego nagrzewania pary badanych materiałów, w tym przypadku przygotowanej próbki ceramicznej oraz próbki czystego tytanu. Metoda umożliwia określenie kinetyki 202

20 zwilżania podłoża stałego przez ciekły metal oraz pozwala na pomiar wielkości kąta zwilżania w dowolnym momencie badanego procesu. Przeprowadzone badania wykazały, że w oparciu o mączkę ZrO 2 możliwe jest wykonanie warstwowych form odlewniczych przeznaczonych dla ciekłych stopów tytanu. Rys. 17. Ocena reakcji ciekłego tytanu z podłożem uzyskanym ze spoiwa koloidalnego SiO 2 oraz mączki ZrO 2 metodą kropli leżącej W celu potwierdzenia uzyskanego rezultatu badań dla większych próbek metalu, wykonano doświadczalne tygle ceramiczne (o średnicy 50 mm) technologią warstwowych form ceramicznych. Temperaturę wygrzewania tygli ustalono oceniając wynik zarysowania cienkich próbek ceramiki ostrzem korundowym, przeprowadzając tzw. próbę rysy. Uzyskane wyniki pozwoliły na określenie technologicznej temperatury wygrzewania ceramiki w zakresie temperatur od 1200 do 1400 C. Rys. 18. Ocena reakcji ciekłego tytanu z podłożem uzyskanym ze spoiwa koloidalnego Y 2 O 3 oraz mączki ZrO 2 metodą kropli leżącej 203

21 Wygrzewania próbek prowadzono w piecu PDR 1750/25, programując przyrost temperatury 10 C/min w całym zakresie badania. Powierzchnia formy ceramicznej ma bezpośredni kontakt z intensywnym przepływem metalu i jej powierzchnia powinna tworzyć zwartą warstwę, odporną na obciążenia mechaniczne, aby zapobiec przemieszczaniu się cząstek formy do ciekłego metalu. Rys. 19. Fotografia próbek wygrzewanych w temperaturach 1150 oraz 1750 C po przeprowadzeniu próby rysy Przygotowany zestaw doświadczalny: tygiel ( = 50 mm) oraz wsad metalowy przygotowany z czystego tytanu umieszczano w większym tyglu osłonowym, dostosowanym do pieca próżniowego Titancast 700. Skład wyjściowego stopu oraz przetopionego metalu określono za pomocą spektrometru Niton XL3 wykorzystującego zjawisko mikrofluorescencji rentgenowskiej. Rys. 20. Tytan po przetopieniu w doświadczalnym tyglu wykonanym z ZrO 2 oraz wyniki analizy składu wsadu tytanowego i metalu po przetopieniu w tyglu, określone spektrometrem Niton XL3 204

22 8. Dobór materiałów modelarskich przeznaczonych na modele odlewnicze Podstawowym materiałem wykorzystywanym w badaniach był tlenek cyrkonu o różnym stopniu uziarnienia. Jako stabilizatory testowano tlenki magnezu, wapnia, itru oraz hafnu. Próby wykonywania form ceramicznych prowadzono wykorzystując koloidalne wodne spoiwa cyrkonowe, cerowe oraz itrowe. Badano reakcję zachodzącą na powierzchni formy ceramicznej podczas procesu wytapiania różnych gatunków mas modelowych. Rys. 21. A Próbki różnych gatunków mas modelowych, B doświadczalna foremka przygotowana z wosku czerwonego Castaldo Do badań wykorzystano ciekłe masy ceramiczne, wykonane z czystej mączki tlenku cyrkonu oraz mączek, stabilizowane tlenkami magnezu, wapnia, itru oraz hafnu (uziarnienie 325 mesh). Mączki mieszano z wodnymi koloidalnymi spoiwami: cyrkonowym, cerowym lub itrowym, a następnie wlewano do przygotowanych foremek doświadczalnych wykonanych z różnych mas modelowych. Powierzchnię wylanej ciekłej masy ceramicznej posypywano piaskiem ZrO 2 o uziarnieniu 0,1 do 0,3 mm w celu usunięcia nadmiaru spoiwa. Próbki suszono na wolnym powietrzu, a następnie wytapiano wosk w suszarce powietrznej w temp. 300 C. Otrzymano w ten sposób próbki o wymiarach mm. Następnym etapem badań było wygrzewanie próbek w piecu komorowym VMK-170 firmy Linn High Therm. Szybkość przyrostu temperatury ustawiono na 10 C/min do wartości 1200 C. Próbki przetrzymano w tej temperaturze przez 30 minut, a następnie chłodzono wraz z piecem z prędkością 10 C/min do temperatury otoczenia. 205

IKiFP im. J. Habera PAN

IKiFP im. J. Habera PAN IKiFP im. J. Habera PAN Określenie parametrów technologicznych procesu wykonywania odlewów ze stopów Ti z udziałem materiałów cyrkonowych i itrowych oraz wykonanie modelowych odlewów 15.04.2014 30.09.2014

Bardziej szczegółowo

Proces wykonywania modeli z nowej generacji mas modelowych stosowanych w metodzie wytapianych modeli analiza symulacyjna

Proces wykonywania modeli z nowej generacji mas modelowych stosowanych w metodzie wytapianych modeli analiza symulacyjna A R C H I V E S of F O U N D R Y E N G I N E E R I N G Published quarterly as the organ of the Foundry Commission of the Polish Academy of Sciences ISSN (1897-331) Volume 12 Special Issue 2/212 1 14 2/2

Bardziej szczegółowo

METALE LEKKIE W KONSTRUKCJACH SPRZĘTU SPECJALNEGO - STOPY MAGNEZU

METALE LEKKIE W KONSTRUKCJACH SPRZĘTU SPECJALNEGO - STOPY MAGNEZU METALE LEKKIE W KONSTRUKCJACH SPRZĘTU SPECJALNEGO - STOPY MAGNEZU 1 Gliwice, 2016-03-10 Dlaczego stopy magnezu? 12 10 Gęstość, g/cm 3 8 6 4 2 0 Zalety stopów magnezu: Niska gęstość właściwa stopów; Wysokie

Bardziej szczegółowo

Nowa ekologiczna metoda wykonywania odlewów z żeliwa sferoidyzowanego lub wermikularyzowanego w formie odlewniczej

Nowa ekologiczna metoda wykonywania odlewów z żeliwa sferoidyzowanego lub wermikularyzowanego w formie odlewniczej PROJEKT NR: POIG.01.03.01-12-061/08 Badania i rozwój nowoczesnej technologii tworzyw odlewniczych odpornych na zmęczenie cieplne Nowa ekologiczna metoda wykonywania odlewów z żeliwa sferoidyzowanego lub

Bardziej szczegółowo

CENA DOKŁADNOŚCI TYTANOWYCH ODLEWÓW ENDOPROTEZ

CENA DOKŁADNOŚCI TYTANOWYCH ODLEWÓW ENDOPROTEZ DOI: 10.2478/v10077-008-0016-3 D. Myszka, R. Haratym, K. Skalski 1 Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Materiałowych, 1 Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii

Bardziej szczegółowo

Techniki wytwarzania - odlewnictwo

Techniki wytwarzania - odlewnictwo Techniki wytwarzania - odlewnictwo Główne elementy układu wlewowego Układy wlewowe Struga metalu Przekrój minimalny Produkcja odlewów na świecie Odbieranie ciepła od odlewów przez formę Krystalizacja Schematyczne

Bardziej szczegółowo

Temat: Zaprojektowanie procesu kontroli jakości wymiarów geometrycznych na przykładzie obudowy.

Temat: Zaprojektowanie procesu kontroli jakości wymiarów geometrycznych na przykładzie obudowy. Raport z przeprowadzonych pomiarów. Temat: Zaprojektowanie procesu kontroli jakości wymiarów geometrycznych na przykładzie obudowy. Spis treści 1.Cel pomiaru... 3 2. Skanowanie 3D- pozyskanie geometrii

Bardziej szczegółowo

Dane potrzebne do wykonania projektu z przedmiotu technologia odlewów precyzyjnych.

Dane potrzebne do wykonania projektu z przedmiotu technologia odlewów precyzyjnych. Dane potrzebne do wykonania projektu z przedmiotu technologia odlewów precyzyjnych. 1. Obliczanie elementów układu wlewowo zasilającego Rys 1 Elemety układu wlewowo - zasilającego gdzie: ZW zbiornik wlewowy

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM

ZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM 28/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM

Bardziej szczegółowo

WPŁYW RODZAJU MASY OSŁANIAJĄCEJ NA STRUKTURĘ, WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I ODLEWNICZE STOPU Remanium CSe

WPŁYW RODZAJU MASY OSŁANIAJĄCEJ NA STRUKTURĘ, WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I ODLEWNICZE STOPU Remanium CSe WYśSZA SZKOŁA INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ im. prof. Meissnera w Ustroniu WYDZIAŁ INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ WPŁYW RODZAJU MASY OSŁANIAJĄCEJ NA STRUKTURĘ, WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I ODLEWNICZE STOPU Remanium

Bardziej szczegółowo

Metalurgia Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych Rok akademicki 2016/2017

Metalurgia Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych Rok akademicki 2016/2017 Metalurgia Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych Rok akademicki 0/0 Pracownia Maszyn Odlewniczych i Konstrukcji Odlewów Madej Kamil Badanie wpływu parametrów I i II fazy odlewania

Bardziej szczegółowo

PROJEKT - ODLEWNICTWO

PROJEKT - ODLEWNICTWO W celu wprowadzenia do produkcji nowego wyrobu konieczne jest opracowanie dokumentacji technologicznej, w której skład wchodzą : rysunek konstrukcyjny gotowego wyrobu, rysunek koncepcyjny sposobu odlewania,

Bardziej szczegółowo

ODLEWNICTWO CIŚNIENIOWE METALI I FORMOWANIE WTRYSKOWE TWORZYW SZTUCZNYCH

ODLEWNICTWO CIŚNIENIOWE METALI I FORMOWANIE WTRYSKOWE TWORZYW SZTUCZNYCH ODLEWNICTWO CIŚNIENIOWE METALI I FORMOWANIE WTRYSKOWE TWORZYW SZTUCZNYCH Zbigniew Bonderek, Stefan Chromik Kraków 2006 r. WYDAWNICTWO NAUKOWE AKAPIT Recenzenci: Prof. Dr hab. Inż. Józef Dańko Prof. Dr

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE DRUKU 3D

ZASTOSOWANIE DRUKU 3D ZASTOSOWANIE DRUKU 3D w odlewnictwie autoryzowany przedstawiciel 3D Lab s.c. 02-949 Warszawa // ul. Ostra 13C T/F: (+48 22) 885 63 23 // M: +48 505 10 10 33 Formy odlewnicze z piasku kwarcowego Budowa

Bardziej szczegółowo

PRACA DYPLOMOWA W BUDOWIE WKŁADEK FORMUJĄCYCH. Tomasz Kamiński. Temat: ŻYWICE EPOKSYDOWE. dr inż. Leszek Nakonieczny

PRACA DYPLOMOWA W BUDOWIE WKŁADEK FORMUJĄCYCH. Tomasz Kamiński. Temat: ŻYWICE EPOKSYDOWE. dr inż. Leszek Nakonieczny Politechnika Wrocławska - Wydział Mechaniczny Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji PRACA DYPLOMOWA Tomasz Kamiński Temat: ŻYWICE EPOKSYDOWE W BUDOWIE WKŁADEK FORMUJĄCYCH Promotor: dr inż. Leszek

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE ODLEWANIA ODŚRODKOWEGO DO WYKONYWANIA CIENKOŚCIENNYCH ODLEWÓW PRECYZYJNYCH

ZASTOSOWANIE ODLEWANIA ODŚRODKOWEGO DO WYKONYWANIA CIENKOŚCIENNYCH ODLEWÓW PRECYZYJNYCH 125/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (2/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ZASTOSOWANIE ODLEWANIA ODŚRODKOWEGO DO WYKONYWANIA CIENKOŚCIENNYCH

Bardziej szczegółowo

ul. Zakopiańska 73 30-418 Kraków, Polska tel: +48 (12) 261-83-24 fax +48 (12) 266-08-70 iod@iod.krakow.pl Rok założenia Established in 1946

ul. Zakopiańska 73 30-418 Kraków, Polska tel: +48 (12) 261-83-24 fax +48 (12) 266-08-70 iod@iod.krakow.pl Rok założenia Established in 1946 ul. Zakopiańska 73 30-418 Kraków, Polska tel: +48 (12) 261-83-24 fax +48 (12) 266-08-70 iod@iod.krakow.pl Rok założenia Established in 1946 Propozycje badawczo-wdrożeniowe Instytutu Odlewnictwa Konwersja

Bardziej szczegółowo

Techniki druku 3D. Jan BIS Marek KRET

Techniki druku 3D. Jan BIS Marek KRET Techniki druku 3D przykłady zastosowań Jan BIS Marek KRET Paweł PŁATEK Laboratorium szybkiego prototypowania Laboratorium szybkiego prototypowania... Panel sterujący Zbiornik do wypłukiwania struktury

Bardziej szczegółowo

KRZEPNIĘCIE KOMPOZYTÓW HYBRYDOWYCH AlMg10/SiC+C gr

KRZEPNIĘCIE KOMPOZYTÓW HYBRYDOWYCH AlMg10/SiC+C gr 51/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 26, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 26, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-538 KRZEPNIĘCIE KOMPOZYTÓW HYBRYDOWYCH AlMg1/SiC+C gr M. ŁĄGIEWKA

Bardziej szczegółowo

2. Oferta usług. 3. Partnerzy

2. Oferta usług. 3. Partnerzy 2. Oferta usług Oferujemy naszym klientom współpracę w następujących dziedzinach: Rozwój, produkcja i próby prototypów Analizy obliczeniowe, opracowanie dokumentacji technicznych Analizy projektowe, projekty

Bardziej szczegółowo

TECHNOLOGIA MASZYN. Wykład dr inż. A. Kampa

TECHNOLOGIA MASZYN. Wykład dr inż. A. Kampa TECHNOLOGIA MASZYN Wykład dr inż. A. Kampa Technologia - nauka o procesach wytwarzania lub przetwarzania, półwyrobów i wyrobów. - technologia maszyn, obejmuje metody kształtowania materiałów, połączone

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE TWORZYW SZTUCZNYCH OZNACZENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH PRZY STATYCZNYM ROZCIĄGANIU

Bardziej szczegółowo

BADANIE PARAMETRÓW PROCESU SUSZENIA

BADANIE PARAMETRÓW PROCESU SUSZENIA BADANIE PARAMETRÓW PROCESU SUSZENIA 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie budowy i zasady działania suszarki konwekcyjnej z mikrofalowym wspomaganiem oraz wyznaczenie krzywej suszenia dla suszenia

Bardziej szczegółowo

Metoda Elementów Skończonych

Metoda Elementów Skończonych Projekt Metoda Elementów Skończonych w programie COMSOL Multiphysics 3.4 Wykonali: Helak Bartłomiej Kruszewski Jacek Wydział, kierunek, specjalizacja, semestr, rok: BMiZ, MiBM, KMU, VII, 2011-2012 Prowadzący:

Bardziej szczegółowo

ScrappiX. Urządzenie do wizyjnej kontroli wymiarów oraz kontroli defektów powierzchni

ScrappiX. Urządzenie do wizyjnej kontroli wymiarów oraz kontroli defektów powierzchni ScrappiX Urządzenie do wizyjnej kontroli wymiarów oraz kontroli defektów powierzchni Scrappix jest innowacyjnym urządzeniem do kontroli wizyjnej, kontroli wymiarów oraz powierzchni przedmiotów okrągłych

Bardziej szczegółowo

Nowa metoda pomiarów parametrów konstrukcyjnych hełmów ochronnych z wykorzystaniem skanera 3D

Nowa metoda pomiarów parametrów konstrukcyjnych hełmów ochronnych z wykorzystaniem skanera 3D Nowa metoda pomiarów parametrów konstrukcyjnych hełmów ochronnych z wykorzystaniem skanera 3D dr inż. Marcin Jachowicz, CIOP-PIB 2016 r. Na wielu stanowiskach pracy, na których występuje ryzyko urazu głowy

Bardziej szczegółowo

Nowoczesne metody metalurgii proszków. Dr inż. Hanna Smoleńska Materiały edukacyjne DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO Część III

Nowoczesne metody metalurgii proszków. Dr inż. Hanna Smoleńska Materiały edukacyjne DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO Część III Nowoczesne metody metalurgii proszków Dr inż. Hanna Smoleńska Materiały edukacyjne DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO Część III Metal injection moulding (MIM)- formowanie wtryskowe Metoda ta pozwala na wytwarzanie

Bardziej szczegółowo

PhoeniX. Urządzenie do wizyjnej kontroli wymiarów oraz kontroli defektów powierzchni

PhoeniX. Urządzenie do wizyjnej kontroli wymiarów oraz kontroli defektów powierzchni PhoeniX Urządzenie do wizyjnej kontroli wymiarów oraz kontroli defektów powierzchni Phoenix jest najnowszą odmianą naszego urządzenia do wizyjnej kontroli wymiarów, powierzchni przedmiotów okrągłych oraz

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE

WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH Oddział Krakowski STOP XXXIV KONFERENCJA NAUKOWA Kraków - 19 listopada 2010 r. Marcin PIĘKOŚ 1, Stanisław RZADKOSZ 2, Janusz KOZANA 3,Witold CIEŚLAK 4 WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie temperatur charakterystycznych przy użyciu mikroskopu wysokotemperaturowego

Wyznaczanie temperatur charakterystycznych przy użyciu mikroskopu wysokotemperaturowego Wyznaczanie temperatur charakterystycznych przy użyciu mikroskopu wysokotemperaturowego 1. Cel Wyznaczenie temperatur charakterystycznych różnych materiałów przy użyciu mikroskopu wysokotemperaturowego.

Bardziej szczegółowo

Zadanie egzaminacyjne

Zadanie egzaminacyjne Zadanie egzaminacyjne Przygotuj uproszczoną dokumentację technologiczną wykonania odlewu łącznika przedstawionego na rysunku 1 (oznaczenie rysunku WP-48-2011/3). Dokumentacja składa się z: tabeli obliczeń

Bardziej szczegółowo

NOWOCZESNE TECHNOLOGIE ENERGETYCZNE Rola modelowania fizycznego i numerycznego

NOWOCZESNE TECHNOLOGIE ENERGETYCZNE Rola modelowania fizycznego i numerycznego Politechnika Częstochowska Katedra Inżynierii Energii NOWOCZESNE TECHNOLOGIE ENERGETYCZNE Rola modelowania fizycznego i numerycznego dr hab. inż. Zbigniew BIS, prof P.Cz. dr inż. Robert ZARZYCKI Wstęp

Bardziej szczegółowo

Odlewnicze procesy technologiczne Kod przedmiotu

Odlewnicze procesy technologiczne Kod przedmiotu Odlewnicze procesy technologiczne - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Odlewnicze procesy technologiczne Kod przedmiotu 06.1-WM-MiBM-TM-P-01_15 Wydział Kierunek Wydział Mechaniczny Mechanika

Bardziej szczegółowo

METODA ELEMENTÓW SKOŃCZONYCH

METODA ELEMENTÓW SKOŃCZONYCH Politechnika Poznańska Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Studia stacjonarne I stopnia PROJEKT ZALICZENIOWY METODA ELEMENTÓW SKOŃCZONYCH Krystian Gralak Jarosław Więckowski

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE NA PRZEKROJU MODELOWEGO ODLEWU

ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE NA PRZEKROJU MODELOWEGO ODLEWU 35/9 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA

Bardziej szczegółowo

Zadania badawcze realizowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej

Zadania badawcze realizowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej Zadania badawcze realizowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej Łukasz Ciupiński Politechnika Warszawska Wydział Inżynierii Materiałowej Zakład Projektowania Materiałów Zaangażowanie

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH

LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Imię i Nazwisko Grupa dziekańska Indeks Ocena (kol.wejściowe) Ocena (sprawozdanie)........................................................... Ćwiczenie: MISW2 Podpis prowadzącego Politechnika Łódzka Wydział

Bardziej szczegółowo

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA PRZEDMIOT: INŻYNIERIA WARSTWY WIERZCHNIEJ Temat ćwiczenia: Badanie prędkości zużycia materiałów

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŚLĄSKA W GLIWICACH Wydział Mechaniczny Technologiczny PRACA DYPLOMOWA MAGISTERSKA

POLITECHNIKA ŚLĄSKA W GLIWICACH Wydział Mechaniczny Technologiczny PRACA DYPLOMOWA MAGISTERSKA POLITECHNIKA ŚLĄSKA W GLIWICACH Wydział Mechaniczny Technologiczny PRACA DYPLOMOWA MAGISTERSKA Wykorzystanie pakietu MARC/MENTAT do modelowania naprężeń cieplnych Spis treści Pole temperatury Przykład

Bardziej szczegółowo

PL B1. Sposób i urządzenie do wykonywania odlewów o strukturze tiksotropowej ze stopów wysokotopliwych, zwłaszcza żeliwa

PL B1. Sposób i urządzenie do wykonywania odlewów o strukturze tiksotropowej ze stopów wysokotopliwych, zwłaszcza żeliwa PL 220046 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 220046 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 399770 (22) Data zgłoszenia: 03.07.2012 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

METODA ELEMENTÓW SKOŃCZONYCH.

METODA ELEMENTÓW SKOŃCZONYCH. METODA ELEMENTÓW SKOŃCZONYCH. W programie COMSOL multiphisics 3.4 Wykonali: Łatas Szymon Łakomy Piotr Wydzał, Kierunek, Specjalizacja, Semestr, Rok BMiZ, MiBM, TPM, VII, 2011 / 2012 Prowadzący: Dr hab.inż.

Bardziej szczegółowo

Drukarki 3D. Rapid prototyping - czyli szybkie wytwarzanie prototypów.

Drukarki 3D. Rapid prototyping - czyli szybkie wytwarzanie prototypów. Drukarki 3D Rapid prototyping - czyli szybkie wytwarzanie prototypów. Drukarki 3D Na całym świecie stosuje się dzisiaj oprogramowanie CAD za pomocą którego, projektanci tworzą dokładne wizualizacje swoich

Bardziej szczegółowo

2. Metoda impulsowa pomiaru wilgotności mas formierskich.

2. Metoda impulsowa pomiaru wilgotności mas formierskich. J. BARYCKI 2 T. MIKULCZYŃSKI 2 A. WIATKOWSKI 3 R. WIĘCŁAWEK 4 1,3 Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Elementów i Układów Pneumatyki 2,4 Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Politechniki Wrocławskiej Zaprezentowano

Bardziej szczegółowo

Skanowanie 3D potwierdza precyzję elementów drukowanych na drukarkach 3D

Skanowanie 3D potwierdza precyzję elementów drukowanych na drukarkach 3D Skanowanie 3D potwierdza precyzję elementów drukowanych na drukarkach 3D Kontrola jakości: weryfikacja jakości wydruku 3D części samochodowej Skaner 3D: MICRON3D green 10 MPix Drukarka 3D: Factory 2.0

Bardziej szczegółowo

Karta Techniczna PROTECT 321 Podkład akrylowy Wypełniający podkład akrylowy utwardzany izocyjanianem alifatycznym.

Karta Techniczna PROTECT 321 Podkład akrylowy Wypełniający podkład akrylowy utwardzany izocyjanianem alifatycznym. Podkład akrylowy Wypełniający podkład akrylowy utwardzany izocyjanianem alifatycznym. PRODUKTY POWIĄZANE Utwardzacz do wyrobów poliuretanowych, standardowy, szybki Rozcieńczalnik uniwersalny, wolny, standardowy,

Bardziej szczegółowo

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI POWLOK CERAMICZNYCH NA BAZIE CYRKONU NA TRYSKANYCH NA STOP PA30

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI POWLOK CERAMICZNYCH NA BAZIE CYRKONU NA TRYSKANYCH NA STOP PA30 27/42 Solidification o f Metais and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No 42 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 42 PAN- Katowice, PL ISSN 0208-9386 BADANIA WŁAŚCIWOŚCI POWLOK CERAMICZNYCH

Bardziej szczegółowo

POLE TEMPERA TUR W TECHNOLOGII WYKONANIA ODLEWÓW WARSTWOWYCH

POLE TEMPERA TUR W TECHNOLOGII WYKONANIA ODLEWÓW WARSTWOWYCH Solidification of Metais and Alloys, No.30, 1997 Krzepnięcie Metali i Stopów, Nr 30, 1997 PAN - Oddział Katowice; PL ISSN 0208-9386 JERZY Kn-ARSKI, ANDRZEJ STUDN1Ctu, JACEK SUCHOŃ, STAN1SŁAW JURA POLE

Bardziej szczegółowo

Spektroskopia Przygotowanie próbek Próbki metaliczne i tlenkowe

Spektroskopia Przygotowanie próbek Próbki metaliczne i tlenkowe Spektroskopia Przygotowanie próbek Próbki metaliczne i tlenkowe RYS Otwarte odśrodkowe ramię Lifumat-Met-3.3 RYS Lifumat-M-2000-3.3 V Seria pieców Lifumat została opracowana do znacznie szerszego zastosowania

Bardziej szczegółowo

Metoda Elementów Skończonych

Metoda Elementów Skończonych Projekt Metoda Elementów Skończonych w programie COMSOL Multiphysics 3.4 Wykonali: Dziamski Dawid Krajcarz Jan BMiZ, MiBM, TPM, VII, 2012-2013 Prowadzący: dr hab. inż. Tomasz Stręk Spis treści 1. Analiza

Bardziej szczegółowo

LEJNOŚĆ KOMPOZYTÓW NA OSNOWIE STOPU AlMg10 Z CZĄSTKAMI SiC

LEJNOŚĆ KOMPOZYTÓW NA OSNOWIE STOPU AlMg10 Z CZĄSTKAMI SiC 38/9 Archives of Foundry, Year 23, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 23, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 LEJNOŚĆ KOMPOZYTÓW NA OSNOWIE STOPU AlMg1 Z CZĄSTKAMI SiC Z. KONOPKA 1, M. CISOWSKA

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE SZYBKIEGO PROTOTYPOWANIA DO WY- TWARZANIA ODLEWANYCH ENDOPROTEZ TYTANO- WYCH O SPECJALNIE UKSZTAŁTOWANEJ GEOMETRII POWIERZCHNI

ZASTOSOWANIE SZYBKIEGO PROTOTYPOWANIA DO WY- TWARZANIA ODLEWANYCH ENDOPROTEZ TYTANO- WYCH O SPECJALNIE UKSZTAŁTOWANEJ GEOMETRII POWIERZCHNI Dawid Myszka, Grzegorz Wróblewski, Jarosław Modzelewski, Roman Haratym, Aleksander Karwiński ZASTOSOWANIE SZYBKIEGO PROTOTYPOWANIA DO WY- TWARZANIA ODLEWANYCH ENDOPROTEZ TYTANO- WYCH O SPECJALNIE UKSZTAŁTOWANEJ

Bardziej szczegółowo

Wirtotechnologia Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych Rok akademicki 2016/2017

Wirtotechnologia Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych Rok akademicki 2016/2017 Wirtotechnologia Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych Rok akademicki 06/0 Pracownia Maszyn Odlewniczych i Konstrukcji Odlewów Badanie wpływu ilości spoiwa organicznego w zużytej

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK NR 1 DO OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU WMP/Z/42/2014. Specyfikacja sprzętu laboratoryjnego Zadanie nr 1

ZAŁĄCZNIK NR 1 DO OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU WMP/Z/42/2014. Specyfikacja sprzętu laboratoryjnego Zadanie nr 1 ZAŁĄCZNIK NR 1 DO OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU WMP/Z/42/2014 Specyfikacja sprzętu laboratoryjnego Zadanie nr 1 Mieszadło mechaniczne ze statywem i złączką (2 sztuki): mieszadło analogowe, wyświetlacz prędkości

Bardziej szczegółowo

STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA

STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA oprac. dr inż. Jarosław Filipiak Cel ćwiczenia 1. Zapoznanie się ze sposobem przeprowadzania statycznej

Bardziej szczegółowo

Formularz ofertowy. Lp. Podstawowe kryteria współpracy dotyczące zamówienia TAK/NIE. 1. Gwarancja min. 12 miesięcy na wszystkie urządzenia.

Formularz ofertowy. Lp. Podstawowe kryteria współpracy dotyczące zamówienia TAK/NIE. 1. Gwarancja min. 12 miesięcy na wszystkie urządzenia. Załącznik nr 1 do zapytania ofertowego nr 1/2017 z dnia 210.2017 r. Formularz ofertowy Miejscowość, data W imieniu Firmy:.. pieczęć firmowa Oświadczam, iż dostawę urządzeń technologicznych do produkcji

Bardziej szczegółowo

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132 52/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132 J. PEZDA 1 Akademia Techniczno-Humanistyczna

Bardziej szczegółowo

MatliX + MatliX MS. Urządzenie do wizyjnej kontroli wymiarów oraz kontroli defektów powierzchni

MatliX + MatliX MS. Urządzenie do wizyjnej kontroli wymiarów oraz kontroli defektów powierzchni MatliX + MatliX MS Urządzenie do wizyjnej kontroli wymiarów oraz kontroli defektów powierzchni Matlix jest prostym urządzeniem do wizyjnej kontroli wymiarów i powierzchni komponentów o okrągłych oraz innych

Bardziej szczegółowo

Badania właściwości zmęczeniowych bimetalu stal S355J2- tytan Grade 1

Badania właściwości zmęczeniowych bimetalu stal S355J2- tytan Grade 1 Badania właściwości zmęczeniowych bimetalu stal S355J2- tytan Grade 1 ALEKSANDER KAROLCZUK a) MATEUSZ KOWALSKI a) a) Wydział Mechaniczny Politechniki Opolskiej, Opole 1 I. Wprowadzenie 1. Technologia zgrzewania

Bardziej szczegółowo

Naprężenia i odkształcenia spawalnicze

Naprężenia i odkształcenia spawalnicze Naprężenia i odkształcenia spawalnicze Cieplno-mechaniczne właściwości metali i stopów Parametrami, które określają stan mechaniczny metalu w różnych temperaturach, są: - moduł sprężystości podłużnej E,

Bardziej szczegółowo

REJESTRACJA WARTOŚCI CHWILOWYCH NAPIĘĆ I PRĄDÓW W UKŁADACH ZASILANIA WYBRANYCH MIESZAREK ODLEWNICZYCH

REJESTRACJA WARTOŚCI CHWILOWYCH NAPIĘĆ I PRĄDÓW W UKŁADACH ZASILANIA WYBRANYCH MIESZAREK ODLEWNICZYCH WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH ODDZIAŁ KRAKOWSKI STOP XXXIII KONFERENCJA NAUKOWA z okazji Ogólnopolskiego Dnia Odlewnika 2009 Kraków, 11 grudnia 2009 r. Eugeniusz ZIÓŁKOWSKI, Roman WRONA, Krzysztof SMYKSY, Marcin

Bardziej szczegółowo

IDENTYFIKACJA FAZ W MODYFIKOWANYCH CYRKONEM ŻAROWYTRZYMAŁYCH ODLEWNICZYCH STOPACH KOBALTU METODĄ DEBYEA-SCHERRERA

IDENTYFIKACJA FAZ W MODYFIKOWANYCH CYRKONEM ŻAROWYTRZYMAŁYCH ODLEWNICZYCH STOPACH KOBALTU METODĄ DEBYEA-SCHERRERA 44/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 IDENTYFIKACJA FAZ W MODYFIKOWANYCH CYRKONEM ŻAROWYTRZYMAŁYCH ODLEWNICZYCH

Bardziej szczegółowo

... Definicja procesu spawania gazowego:... Definicja procesu napawania:... C D

... Definicja procesu spawania gazowego:... Definicja procesu napawania:... C D KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ SPRAWOZDANIE ĆWICZENIE SP-1.1 LABORATORIUM SPAJALNICTWA Temat ćwiczenia: Spawanie gazowe (acetylenowo-tlenowe) Student: Grupa lab.: Prowadzący: Data wykonania ćwicz.: Ocena:

Bardziej szczegółowo

ODLEWNICTWO Casting. forma studiów: studia stacjonarne. Liczba godzin/tydzień: 2W, 1L PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

ODLEWNICTWO Casting. forma studiów: studia stacjonarne. Liczba godzin/tydzień: 2W, 1L PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Kierunek: Inżynieria materiałowa Rodzaj przedmiotu: kierunkowy obowiązkowy Rodzaj zajęć: Wyk. Lab. Poziom studiów: studia I stopnia ODLEWNICTWO Casting forma studiów: studia stacjonarne

Bardziej szczegółowo

Badanie dylatometryczne żeliwa w zakresie przemian fazowych zachodzących w stanie stałym

Badanie dylatometryczne żeliwa w zakresie przemian fazowych zachodzących w stanie stałym PROJEKT NR: POIG.1.3.1--1/ Badania i rozwój nowoczesnej technologii tworzyw odlewniczych odpornych na zmęczenie cieplne Badanie dylatometryczne żeliwa w zakresie przemian fazowych zachodzących w stanie

Bardziej szczegółowo

BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 6.9

BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 6.9 25/19 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 19 Archives of Foundry Year 2006, Volume 6, Book 19 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU

Bardziej szczegółowo

Metoda elementów skończonych-projekt

Metoda elementów skończonych-projekt Metoda elementów skończonych-projekt Ziarniak Marcin Nawrocki Maciej Mrówczyński Jakub M6/MiBM 1. Analiza odkształcenia kierownicy pod wpływem obciążenia W pierwszym zadaniu przedmiotem naszych badań będzie

Bardziej szczegółowo

BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 5.4

BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 5.4 9/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA WYMAGANIA TECHNICZNE

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA WYMAGANIA TECHNICZNE Załącznik nr 1 OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA WYMAGANIA TECHNICZNE Przedmiotem zamówienia jest zakup, dostawa, montaż i uruchomienie następujących środków trwałych służących do utworzenia i uruchomienia stanowisk

Bardziej szczegółowo

Technologie wytwarzania. Opracował Dr inż. Stanisław Rymkiewicz KIM WM PG

Technologie wytwarzania. Opracował Dr inż. Stanisław Rymkiewicz KIM WM PG Technologie wytwarzania Opracował Dr inż. Stanisław Rymkiewicz KIM WM PG Technologie wytwarzania Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki

Bardziej szczegółowo

MECHANICZNYCH STOPU CHROMO-KOBALTOWEGO W ZALEśNO NOŚCI OD TECHNOLOGII ODLEWANIA. Joanna Wasylów

MECHANICZNYCH STOPU CHROMO-KOBALTOWEGO W ZALEśNO NOŚCI OD TECHNOLOGII ODLEWANIA. Joanna Wasylów ANALIZA WŁAŚCIWOW CIWOŚCI MECHANICZNYCH STOPU CHROMO-KOBALTOWEGO W ZALEśNO NOŚCI OD TECHNOLOGII ODLEWANIA Joanna Wasylów Błędy podczas projektowania, modelowania i odlewania szkieletu koryguje się w kolejnych

Bardziej szczegółowo

Usługi Profesjonalnego druku 3D.

Usługi Profesjonalnego druku 3D. Usługi Profesjonalnego druku 3D www.technology-applied.com Oferta TECHNOLOGY APPLIED sp. z o. o. jest Spółką produkcyjną świadczącą kompleksowe usługi w zakresie wytwarzania addytywnego części i urządzeń.

Bardziej szczegółowo

Cel i zakres ćwiczenia

Cel i zakres ćwiczenia MIKROMECHANIZMY I MIKRONAPĘDY 2 - laboratorium Ćwiczenie nr 5 Druk 3D oraz charakteryzacja mikrosystemu Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest charakteryzacja geometryczna wykonanego w ćwiczeniu 1

Bardziej szczegółowo

BADANIE ODPORNOŚCI NA PRZENIKANIE SUBSTANCJI CHEMICZNYCH PODCZAS DYNAMICZNYCH ODKSZTAŁCEŃ MATERIAŁÓW

BADANIE ODPORNOŚCI NA PRZENIKANIE SUBSTANCJI CHEMICZNYCH PODCZAS DYNAMICZNYCH ODKSZTAŁCEŃ MATERIAŁÓW Metoda badania odporności na przenikanie ciekłych substancji chemicznych przez materiały barierowe odkształcane w warunkach wymuszonych zmian dynamicznych BADANIE ODPORNOŚCI NA PRZENIKANIE SUBSTANCJI CHEMICZNYCH

Bardziej szczegółowo

Recykling złomu obiegowego odlewniczych stopów magnezu poprzez zastosowanie innowacyjnej metody endomodyfikacji

Recykling złomu obiegowego odlewniczych stopów magnezu poprzez zastosowanie innowacyjnej metody endomodyfikacji PROJEKT NR: POIG.01.01.02-00-015/09 Zaawansowane materiały i technologie ich wytwarzania Recykling złomu obiegowego odlewniczych stopów magnezu poprzez zastosowanie innowacyjnej metody endomodyfikacji

Bardziej szczegółowo

Zigma inżynieria przemysłowa ul. Lewkoniowa 2 60-175 Poznań

Zigma inżynieria przemysłowa ul. Lewkoniowa 2 60-175 Poznań Oferujemy usługi wydruku modeli 3D przy użyciu niezawodnych drukarek amerykańskiej firmy 3D Systems!!! Drukowane modele są w pełni zgodne z przesłanym projektem 3D. Drukujemy modele o skomplikowanych kształtach

Bardziej szczegółowo

Badania twardości elementów modelowych wytworzonych przyrostową techniką FDM z elastomerów termoplastycznych

Badania twardości elementów modelowych wytworzonych przyrostową techniką FDM z elastomerów termoplastycznych Badania twardości elementów modelowych wytworzonych przyrostową techniką FDM z elastomerów termoplastycznych Autor: mgr inż. Janusz Kluczyński Paprotnia/ Teresin 17-21.10.2016r. 1 Definicja wytwarzania

Bardziej szczegółowo

T c e h c niki k dru r ku k 3D 3 przy r k zy ł k ad a y y zas za t s oso s wań Jan n B IS Marek KRET P weł łpł P A Ł T A EK

T c e h c niki k dru r ku k 3D 3 przy r k zy ł k ad a y y zas za t s oso s wań Jan n B IS Marek KRET P weł łpł P A Ł T A EK Techniki druku 3D przykłady zastosowań Jan BIS Marek KRET Paweł PŁATEK Laboratorium szybkiego prototypowania janbis@educax.net marekk@educax.net pplatek@educax.net 2 Laboratorium szybkiego prototypowania...

Bardziej szczegółowo

Metoda elementów skończonych

Metoda elementów skończonych Metoda elementów skończonych Krzysztof Szwedt Karol Wenderski M-2 WBMiZ MiBM 2013/2014 1 SPIS TREŚCI 1 Analiza przepływu powietrza wokół lecącego airbusa a320...3 1.1 Opis badanego obiektu...3 1.2 Przebieg

Bardziej szczegółowo

Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych

Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych 2014-2015 Pracownia Mechanizacji, Automatyzacji i Projektowania Odlewni Lp. Nazwisko i Imię Temat pracy Opiekun pracy Miejsce 1 Mariusz

Bardziej szczegółowo

Odlewnictwo / Marcin Perzyk, Stanisław Waszkiewicz, Mieczysław Kaczorowski, Andrzej Jopkiewicz. wyd. 2, 4 dodr. Warszawa, 2015.

Odlewnictwo / Marcin Perzyk, Stanisław Waszkiewicz, Mieczysław Kaczorowski, Andrzej Jopkiewicz. wyd. 2, 4 dodr. Warszawa, 2015. Odlewnictwo / Marcin Perzyk, Stanisław Waszkiewicz, Mieczysław Kaczorowski, Andrzej Jopkiewicz. wyd. 2, 4 dodr. Warszawa, 2015 Spis treści Przedmowa 11 1. Podstawy procesów odlewniczych 13 1.1. Istota

Bardziej szczegółowo

WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera

WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera ANALIZA POŁĄCZENIA WARSTW CERAMICZNYCH Z PODBUDOWĄ METALOWĄ Promotor: Prof. zw. dr hab. n. tech. MACIEJ HAJDUGA Tadeusz Zdziech CEL PRACY Celem

Bardziej szczegółowo

Przetwórstwo tworzyw sztucznych i gumy

Przetwórstwo tworzyw sztucznych i gumy Przetwórstwo tworzyw sztucznych i gumy Lab.7. Wpływ parametrów wytłaczania na właściwości mechaniczne folii rękawowej Spis treści 1. Cel ćwiczenia i zakres pracy.. 2 2. Definicje i pojęcia podstawowe 2

Bardziej szczegółowo

Wykaz norm będących w zakresie działalności Komitetu Technicznego KT 301 ds. Odlewnictwa aktualizacja na dzień

Wykaz norm będących w zakresie działalności Komitetu Technicznego KT 301 ds. Odlewnictwa aktualizacja na dzień Wykaz norm będących w zakresie działalności Komitetu Technicznego KT 301 ds. Odlewnictwa aktualizacja na dzień 15.12.2016 Numer PN Odlewy PN-EN 1559-1:2011P PN-EN 1559-1:2011E PN-EN 1559-2:2014-12E PN-EN

Bardziej szczegółowo

Opisy efektów kształcenia dla modułu

Opisy efektów kształcenia dla modułu Karta modułu - Projektowanie form dla odlewnictwa artystycznego i precyzyjnego 1 / 5 Nazwa modułu: Projektowanie form dla odlewnictwa artystycznego i precyzyjnego Rocznik: 2012/2013 Kod: OM-2-212-s Punkty

Bardziej szczegółowo

Schemat systemu wtryskiwania z tłokiem gazowym: Airmould Aquamould

Schemat systemu wtryskiwania z tłokiem gazowym: Airmould Aquamould Schemat systemu wtryskiwania z tłokiem gazowym: Airmould Aquamould gaz gaz gaz gaz gaz gaz 1. wtrysk tworzywa 2. wtrysk gazu 3. faza docisku 4. ewentualny dodatkowy wtrysk tworzywa Wtrysk z tłokiem gazowym

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA

POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA Instytut Inżynierii Materiałowej Stale narzędziowe do pracy na zimno CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze składem chemicznym, mikrostrukturą, właściwościami mechanicznymi

Bardziej szczegółowo

WYTRZYMAŁOŚĆ POŁĄCZEŃ KLEJOWYCH WYKONANYCH NA BAZIE KLEJÓW EPOKSYDOWYCH MODYFIKOWANYCH MONTMORYLONITEM

WYTRZYMAŁOŚĆ POŁĄCZEŃ KLEJOWYCH WYKONANYCH NA BAZIE KLEJÓW EPOKSYDOWYCH MODYFIKOWANYCH MONTMORYLONITEM KATARZYNA BIRUK-URBAN WYTRZYMAŁOŚĆ POŁĄCZEŃ KLEJOWYCH WYKONANYCH NA BAZIE KLEJÓW EPOKSYDOWYCH MODYFIKOWANYCH MONTMORYLONITEM 1. WPROWADZENIE W ostatnich latach można zauważyć bardzo szerokie zastosowanie

Bardziej szczegółowo

Metody badań kamienia naturalnego: Oznaczanie wytrzymałości na zginanie pod działaniem siły skupionej

Metody badań kamienia naturalnego: Oznaczanie wytrzymałości na zginanie pod działaniem siły skupionej Metody badań kamienia naturalnego: Oznaczanie wytrzymałości na zginanie pod działaniem siły skupionej 1. Zasady metody Zasada metody polega na stopniowym obciążaniu środka próbki do badania, ustawionej

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PARAMETRÓW ODLEWANIA CIŚNIENIOWEGO NA STRUKTURĘ i WŁAŚCIWOŚCI STOPU MAGNEZU AM50

WPŁYW PARAMETRÓW ODLEWANIA CIŚNIENIOWEGO NA STRUKTURĘ i WŁAŚCIWOŚCI STOPU MAGNEZU AM50 28/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW PARAMETRÓW ODLEWANIA CIŚNIENIOWEGO NA STRUKTURĘ i

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA PŁYNÓW LABORATORIUM

MECHANIKA PŁYNÓW LABORATORIUM MECANIKA PŁYNÓW LABORATORIUM Ćwiczenie nr 4 Współpraca pompy z układem przewodów. Celem ćwiczenia jest sporządzenie charakterystyki pojedynczej pompy wirowej współpracującej z układem przewodów, przy różnych

Bardziej szczegółowo

09 - Dobór siłownika i zaworu. - Opór przepływu w przewodzie - Dobór rozmiaru zaworu - Dobór rozmiaru siłownika

09 - Dobór siłownika i zaworu. - Opór przepływu w przewodzie - Dobór rozmiaru zaworu - Dobór rozmiaru siłownika - Dobór siłownika i zaworu - Opór przepływu w przewodzie - Dobór rozmiaru zaworu - Dobór rozmiaru siłownika OPÓR PRZEPŁYWU W ZAWORZE Objętościowy współczynnik przepływu Qn Przepływ oblicza się jako stosunek

Bardziej szczegółowo

Model pionowy w dwóch wykonaniach - pojemnościach: 400 i 1000 litrów

Model pionowy w dwóch wykonaniach - pojemnościach: 400 i 1000 litrów KOMORA SOLNA CORROSIONBOX FIRMY CO.FO.ME.GRA Model pionowy w dwóch wykonaniach - pojemnościach: 400 i 1000 litrów Zwarta, nowoczesna konstrukcja Testy mgły solnej Testy kondensacyjne Laboratoryjne testy

Bardziej szczegółowo

WPŁYW TEMPERATURY ODLEWANIA NA INTENSYWNOŚĆ PRZEPŁYWU STOPÓW Al-Si W KANALE PRÓBY SPIRALNEJ BINCZYK F., PIĄTKOWSKI J., SMOLIŃSKI A.

WPŁYW TEMPERATURY ODLEWANIA NA INTENSYWNOŚĆ PRZEPŁYWU STOPÓW Al-Si W KANALE PRÓBY SPIRALNEJ BINCZYK F., PIĄTKOWSKI J., SMOLIŃSKI A. 31/40 Solidification of Metals and Alloys, Year 1999, Volume 1, Book No. 40 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 1999, Rocznik 1, Nr 40 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 WPŁYW TEMPERATURY ODLEWANIA NA INTENSYWNOŚĆ

Bardziej szczegółowo

technologie przyszłości rapid prototyping Andrzej Sobaś

technologie przyszłości rapid prototyping Andrzej Sobaś technologie przyszłości rapid prototyping Andrzej Sobaś najpopularniejsze technologie: 3D printing utwardzanie proszku skrobiowego przy pomocy kleju PolyJet utwardzanie światłem UV ciekłej żywicy akrylowej

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE KOMPOZYTÓW AlSi13Cu2- WŁÓKNA WĘGLOWE WYTWARZANYCH METODĄ ODLEWANIA CIŚNIENIOWEGO

WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE KOMPOZYTÓW AlSi13Cu2- WŁÓKNA WĘGLOWE WYTWARZANYCH METODĄ ODLEWANIA CIŚNIENIOWEGO 31/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE KOMPOZYTÓW AlSi13Cu2- WŁÓKNA WĘGLOWE WYTWARZANYCH

Bardziej szczegółowo

EKSPERYMENTALNE MODELOWANIE STYGNIĘCIA ODLEWU W FORMIE

EKSPERYMENTALNE MODELOWANIE STYGNIĘCIA ODLEWU W FORMIE 64/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 EKSPERYMENTALNE MODELOWANIE STYGNIĘCIA ODLEWU W FORMIE A. STUDNICKI 1

Bardziej szczegółowo

SIGNAL S WIĘKSZE POLE DO POPISU

SIGNAL S WIĘKSZE POLE DO POPISU SIGNAL S WIĘKSZE POLE DO POPISU ATMAT. TWORZYMY ŚWIAT, W KTÓRYM OGRANICZENIEM JEST TYLKO KREATYWNOŚĆ Seria drukarek ATMAT Signal S to połączenie prostej, stabilnej konstrukcji z dużą wydajnością i precyzją

Bardziej szczegółowo

DIGITALIZACJA GEOMETRII WKŁADEK OSTRZOWYCH NA POTRZEBY SYMULACJI MES PROCESU OBRÓBKI SKRAWANIEM

DIGITALIZACJA GEOMETRII WKŁADEK OSTRZOWYCH NA POTRZEBY SYMULACJI MES PROCESU OBRÓBKI SKRAWANIEM Dr inż. Witold HABRAT, e-mail: witekhab@prz.edu.pl Politechnika Rzeszowska, Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Dr hab. inż. Piotr NIESŁONY, prof. PO, e-mail: p.nieslony@po.opole.pl Politechnika Opolska,

Bardziej szczegółowo

Politechnika Poznańska

Politechnika Poznańska Politechnika Poznańska Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania Mechanika i Budowa Maszyn Grupa M2 Semestr V Metoda Elementów Skończonych prowadzący: dr hab. T. Stręk, prof. nadzw. wykonawcy: Grzegorz Geisler

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2017 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i nadzorowanie procesu odlewniczego Oznaczenie kwalifikacji: M.37 Numer

Bardziej szczegółowo