Parazytoza ta, jak pokazują badania środowiskowe, występuje najczęściej.

Transkrypt

1 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 1 Fot. 1. Toxocara canis (zdjęcie dzięki uprzejmości Bayer Polska). Glistnica (Toxocara canis) Parazytoza ta, jak pokazują badania środowiskowe, występuje najczęściej. Do zarażenia Toxocara canis dochodzi następującymi drogami: śródmaciczną w życiu płodowym (inwazja prenatalna); jest to częsta droga zarażenia; laktogenną larwy obecne w mleku matki; jest to istotna droga zarażenia szczeniąt; doustną zjedzenie larw, np. wraz z surowym mięsem lub innych zwierząt, które zawierają w sobie larwy glist (tzw. żywiciele parateniczni, np. gryzonie). Cykl rozwojowy Toxocara canis Toksokaroza jest powszechną robaczycą przewodu pokarmowego psów. Zarażeniu ulegają najczęściej zwierzęta z niewykształconym jeszcze układem immunologicznym szczenięta. Największy odsetek wśród zarażonych szczeniąt stanowią zwierzęta poniżej 3 miesiąca życia. Mamy u nich do czynienia z wędrówka typu ascaris. Larwy wędrują wraz z krwią z jelit do płuc (przez wątrobę i serce), następnie przez oskrzela do gardzieli. Zwierzę odkrztusza i połyka larwy, które ponownie trafiają do jelita cienkiego, gdzie dojrzewają do postaci dorosłych i zaczynają składać jaja. Jaja wraz z kałem zarażonego zwierzęcia dostają się do środowiska

2 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 2 zewnętrznego, gdzie są źródłem zarażenia dla szczeniąt, psów dorosłych i innych zwierząt oraz człowieka. U szczeniąt starszych (powyżej 3 miesięcy) i psów dorosłych występuje głównie wędrówka somatyczna. Larwy inwazyjne wędrują wraz z krwią do narządów wewnętrznych oraz tkanek i tam otorbiają się. Jako larwy hipobiotyczne mogą przetrwać kilka lat, a zwierzęta nie wykazują objawów klinicznych. Należy podkreślić, iż nawet regularne odrobaczanie suk przed kryciem i w trakcie ciąży może skutkować zarażeniem szczeniąt ze względu na formy otorbione w tkankach u samic, na które leki nie działają. Okres prepatentny trwa kilka tygodni, w zależności od sposobu zarażenia i gatunku zwierzęcia, z jakim mamy do czynienia. Inwazyjne larwy w sprzyjających warunkach klimatycznych około rozwijają się z jaj w ciągu kilku tygodni. W środowisku zewnętrznym mogą przetrwać nawet 10 lat. Przenoszą się bardzo łatwo na sierści zwierząt, na podeszwach butów, więc o zarażenie łatwo zarówno w miastach (parki, place zabaw), jak i terenach podmiejskich (inne psy) oraz okolicach lasów (lisy). Objawy chorobowe glistnicy u psów Objawy kliniczne u zarażonych zwierząt zależą od wielu czynników. Na pewno bardzo dużą rolę odgrywa wiek, gdyż młode szczenięta (zwłaszcza ssące) zwykle znacznie ciężej przechodzą zarażenie tym nicieniem. Istotne znaczenie w tym przypadku ma zarażenie drogą laktogenną. Dorosłe zwierzęta zwykle przechodzą inwazje bezobjawowo, ale okresowo są siewcami pasożyta (wydalanie jaj glist i zanieczyszczenie środowiska, inwazyjność jaj w glebie przez wiele lat). U szczeniąt, zwłaszcza silnie zarobaczonych, mogą wystąpić następujące objawy: apatia, wymioty, biegunka, zaparcia, bolesny i wzdęty brzuch lub nieproporcjonalnie powiększone powłoki brzuszne oraz bolesności, słabsze przyrosty masy ciała (mimo zachowanego apetytu), matowa sierść. Mogą też pojawić się objawy neurologiczne, np. drgawki, przykurcze mięśni w związku z wydzielaniem neurotoksyn przez pasożyty. W przypadku wędrówki typu ascaris występują objawy ze strony dróg oddechowych, jak wypływ z nosa czy kaszel. Wtórnie mogą dołączyć się infekcje bakteryjne, wirusowe itd. Jeśli inwazja jest bardzo silna, może się ona skończyć śmiercią zwierzęcia na skutek wgłobienia, zatkania jelit kłębami glist lub perforacji jelit.

3 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 3 Leczenie i profilaktyka Obecnie na rynku jest sporo preparatów zwalczających tę najczęściej spotykaną parazytozę. Zawierają one zwykle substancje o działaniu synergistycznym, zwalczające obleńce i

4 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 4 płazińce. Dużą skutecznością cechują się: fenbendazol, pyrantel i febantel. Fenbendazol stosujemy w dawce 50 mg/kg 1 x dziennie per os przez 3 kolejne dni. Pyrantel stosujemy w dawce 5-10 mg/kg per os, po 2 tygodniach powtórzyć. Febantel stosujemy w dawce mg/kg per os 1 x dziennie przez 3 kolejne dni. Moksydektyna przy odrobaczeniu suk w ciąży w dawce 1 mg/kg per os w 40 i 55 dniu ciąży w celu zapobieżenia przeniesieniu przez łożysko i ograniczenia zarażenia pasożytami drogą laktogenną ssących szczeniąt. Można również zastosować milbemycynę w dawce jednorazowej 0,5-1 mg/kg per os. Najlepiej jednak przestrzegać profilaktyki i nie dopuścić do rozwoju inwazji, a następnie konieczności leczenia. Psy dorosłe najlepiej odrobaczać 3-4 razy w roku, zwłaszcza suki, u których planujemy potomstwo. Szczenięta odrobaczamy, począwszy od 2-3 tygodnia życia, co 2 tygodnie aż do okresu odsadzeniowego (6-12 tydzień maksymalna ilość wydalanych jaj), następnie co miesiąc do ukończenia 6 miesiąca życia, a potem co 2 miesiące do ukończenia pierwszego roku życia. Należy również przeprowadzać kontrolne, regularne badania kału, gdyż bardzo często, zwłaszcza u dorosłych psów, występują zarażenia bezobjawowe. Wielu lekarzy weterynarii w przypadku ujemnego wyniku badania kału nie przeprowadza tak regularnej profilaktyki przeciwpasożytniczej. Należy zwrócić uwagę, że mimo ujemnego wyniku badania kału, w praktyce klinicznej robaczyca może mieć miejsce. W związku z tym warto odrobaczać pacjentów profilaktycznie, nie do końca sugerując się tylko wynikiem badania kału. Podejmując decyzję o odrobaczaniu należy brać pod uwagę wywiad i badanie kliniczne, ocenić środowisko, w jakim przebywa pacjent oraz związane z nim ryzyko inwazji pasożytniczej. Jak przy wszystkich robaczycach przewodu pokarmowego istotna jest prawidłowa profilaktyka, uwzględniająca liczebność zwierząt w przypadku hodowli (hodowca nie ograniczy swojej hodowli, to my musimy mu powiedzieć, jak ma postępować) i schronisk, a także regularne usuwanie kału, jak i przeprowadzanie dezynfekcji lub wymiany podłoża. Przypadki kliniczne Z glistnicą mamy do czynienia najczęściej choćby ze względu na fakt, iż bardzo istotną rolę spełnia w przypadku tej parazytozy zakażenie drogą śródmaciczną, a zwłaszcza laktogenną. Suki zarażone w okresie przed ciążą lub w ciąży pozostają rezerwuarem larw tego pasożyta

5 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 5 (transmisja łożysko płód). W związku z czym stanowi to zagrożenie dla całego potomstwa zarażonej suki. Przypadek 1 pies, sznaucer olbrzymi, suka, 6 miesięcy Rodzice raczej regularnie odrobaczani i szczepieni. Wystawiani na wystawach psów. U szczeniaka pierwsze odrobaczenie przeprowadzono dopiero w wieku 5 tygodni preparatem Drontal junior, następnie powtórzono po 2 tygodniach tym samym preparatem. W ciągu tygodnia po ostatnim odrobaczeniu suka została zaszczepiona. Około 4-5 dni po szczepieniu pojawiły się biegunka i wymioty. W wymiocinach stwierdzono sporą ilość glist. Suka została odrobaczona po ustabilizowaniu stanu ogólnego (płyny, osłonowo antybiotyk, witaminy). W terapii zastosowano preparat advocat spot on. Po krótkotrwałej poprawie stanu ogólnego w ciągu 2-3 dni od odrobaczenia nastąpił nawrót objawów w postaci biegunki i wymiotów, dodatkowo dołączyła się wysoka gorączka (temperatura powyżej 40 C). Wykonano szybki test firmy VetExpert CPV Ag (wykrywanie antygenu parwowirusa w kale) celem potwierdzenia podejrzenia parwowirozy, wynik był dodatni. Mimo intensywnego leczenia (zastosowano m.in. przetaczanie krwi) szczenięcia nie udało się uratować. Ten przypadek bardzo dokładnie ilustruje, jak ważne jest profilaktyczne odrobaczanie zgodnie z schematem, zwłaszcza u szczeniąt i szczególnie przed szczepieniem. Pasożyty mogą uszkodzić śluzówkę jelit i przyczynić się do rozwoju infekcji, w tym przypadku parwowirozy. Na pewno częste i liczne wyjazdy rodziców, a podczas nich kontakt z innymi psami sprzyjały zarówno zarobaczeniu, jak i zarażeniu się parwowirozą.

6 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 6 Fot. 2. Glisty w kale. Przypadek 2 pies, sznaucer miniaturowy, suka, 4 lata, 9 kg Suka od początku pobytu u właścicieli (od ok. 2,5 miesiąca życia) była regularnie odrobaczana. Z okresu poprzedzającego opiekun posiadał książeczkę zdrowia z adnotacjami, z których wynikało, iż zwierzę było raczej regularnie odrobaczane. Zdarza się, iż mimo regularnie przeprowadzanej profilaktyki możemy mieć do czynienia z inwazją pasożytniczą związaną z uaktywnieniem się larw drzemiących, np. w wyniku wystąpienia u suki cieczki. Gdy zwierzę miało około 2 lat, właściciel zaobserwował nawracającą biegunkę, która samoistnie ustępowała, po czym pojawiała się ponownie. Ze względu na fakt, iż w okresie poprzedzającym objawy suka często podróżowała i miała styczność z innymi psami, przeprowadzono badanie kału, które nie wykazało obecności pasożytów. Wprowadzono łatwostrawną, hipoalergiczną dietę, zalecono wykonanie ponownego badania kału za 2-4 tygodnie. W trakcie kontrolnego badania kału właściciel zauważył luźniejszy stolec z niewielką ilością śluzu, na przemian z prawidłowo uformowanym. Badanie kału metodą

7 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 7 flotacji wykazało obecność jaj glist. Pacjent został odrobaczony preparatem złożonym Dehinel Plus (pyrantel, febantel, praziquantel). Podawano jedną tabletkę dziennie przez 3 dni. Powtórne badanie kału przeprowadzone po 2 tygodniach i po 4 tygodniach nie wykazały obecności pasożytów, zarówno glist, jak i innych nicieni jelitowożołądkowych. Zalecono powtórne odrobaczenie za 3 miesiące i regularne badania kału 2 razy w roku Powyższy przypadek pokazuje, iż mimo systematycznego odrobaczania zwierzęcia warto przeprowadzać kontrolne badanie kału. U opisywanego zwierzęcia nawracające biegunki pojawiły się w krótkim czasie po zakończeniu cieczki. Włosogłówka (Trichuris vulpis) Inwazja i reinwazja tym nicieniem mają miejsce głównie w hodowlach i schroniskach dla zwierząt. Sprzyja temu duże zagęszczenie zwierząt oraz zdolność przetrwania zarazka w środowisku przez kilka lat (larwy chronione przez osłonkę jaja). Włosogłówczyca (trichurosis) stanowi jedną z głównych przyczyn biegunki u psów, zarówno ostrej, jak i przewlekłej. Zarażenie tym pasożytem może mieć miejsce u szczeniąt i psów dorosłych, które żyją w zanieczyszczonym jajami środowisku. Przebieg zakażenia uzależniony jest przede wszystkim od: intensywności inwazji, nasilenia procesu zapalnego na terenie jelit i odporności zarażonego zwierzęcia. Wiele zwierząt nie wykazuje objawów klinicznych, zwykle są to psy dorosłe. W przypadku przebiegu ostrego mamy do czynienia z nasilonym oddawaniem kału z domieszką śluzu i krwi, bolesnością jamy brzusznej, apatią. Mogą występować wymioty i gorączka. Najczęściej dochodzi do spadku masy ciała. Przebieg przewlekły charakteryzuje występowanie nawracających biegunek, niedokrwistość (bladość błon śluzowych, osłabienie). Brak poprawy w przypadku przeprowadzenia głodówki, zmiany diety, zaordynowanego leczenia. Cykl rozwojowy Cykl rozwojowy włosogłówczycy przedstawiony został na schemacie 1.

8 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 8 Leczenie i profilaktyka Duża liczba leków jest skuteczna w zwalczaniu tego pasożyta. Stosuje się fenbendazol (aniprazol, panacur) w dawce 50 mg/kg per os 1 x dziennie przez 3 dni. Można podać jednorazowo preparat mieszany, np. Drontal plus. Profender tabletki dla psów, ze względu na substancję czynną emodepsyd działają między innymi na włosogłówkę. Jednokrotne podanie wymienionego leku jest wystarczające. Leczenie włosogłówczycy należy powtórzyć po 3 tygodniach, następnie po 3 miesiącach. Trzeba pamiętać o tym, że nie wiadomo jak leki działają na postacie larwalne, w związku z tym mimo zlikwidowania postaci dorosłych inwazja może nadal występować. Częste usuwanie zalegającego kału w miejscach dużego zagęszczenia zwierząt zmniejszy ryzyko reinwazji.

9 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 9 W przypadku nawracających przypadków można zastosować milbemycynę w dawce 0,5 mg/kg per os raz w miesiącu. Tęgoryjczyca (Ancylostoma caninum, Uncinaria stenocephala) Tęgoryjczyca jest endoparazytozą, która zagraża przede wszystkim szczeniętom, gdyż powoduje u nich najbardziej nasilone, najcięższe objawy. Główny problem stanowi w schroniskach i hodowlach psów. U zarażonych zwierząt obserwujemy takie objawy jak: krwawa biegunka u szczeniąt ssących przy ciężkim uszkodzeniu błony śluzowej, mogąca prowadzić do ciężkiej niedokrwistości lub nawet zgonu (ostry, podostry przebieg), a także odwodnienie czy enteropatia białkogubna. Jak przy każdej infekcji osłabienie i stres sprzyjają nasileniu objawów i powstaniu samej inwazji. U starszych szczeniąt i psów dorosłych najczęściej mamy do czynienia z przewlekłą biegunką bez wyraźnych objawów ogólnych lub przy dobrym, a nawet bardzo dobrym samopoczuciu ogólnym. Wyjątkowo może wystąpić kaszel (infekcje larwami przez skórę następnie wędrówka do płuc). Cykl rozwojowy Cykl rozwojowy jest prosty. Zarażenie następuje poprzez zjedzenie jaj tęgoryjca, następnie w żołądku i dwunastnicy dochodzi do rozwoju postaci dorosłych. Możliwa jest wędrówka drogą naczyń krwionośnych do płuc, następnie odkrztuszenie, połknięcie i dalszy rozwój pasożyta w przewodzie pokarmowym.. Możliwe jest także zarażenie przez skórę, głównie u szczeniąt. Bywa, że stwierdzimy obecność larw drzemiących w narządach i tkankach (aktywacja z uśpienia podczas ciąży, wydalanie larw z mlekiem). Leczenie i profilaktyka W przypadku szczeniąt ciężko chorych najpierw należy ustabilizować stan ogólny (płynoterapia, antybiotyki, jeśli jest wskazanie do ich zastosowania, substancje osłaniające śluzówkę przewodu pokarmowego, a czasem nawet transfuzja krwi), następnie dopiero odrobaczać.

10 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 10 Możemy zastosować następujące leki: fenbendazol, pyrantel febantel. Dawkowanie i częstotliwość podawania jak przy glistnicy. Milbemycynę można zastosować w sytuacji, gdy z inwazją tęgoryjca mamy często do czynienia na danym terenie. Dawkowanie: 0,5-1 mg/kg per os co 30 dni. W przypadku suk w ciąży z dodatnim wynikiem badania kału w kierunku tęgoryjczycy należy przeprowadzić odrobaczenie w 55 dniu ciąży zapobiegnie to reaktywacji larw drzemiących i migracji przez łożysko. Podajemy np. moksydektynę w dawce 1 mg/kg per os. Przede wszystkim, jak przy każdej parazytozie, ważna jest regularna profilaktyka odrobaczanie zapobiegające rozprzestrzenianiu jaj i ograniczające śmiertelność wśród najwrażliwszych osobników, jakimi są szczenięta (jaja przeżywają w wilgotnym środowisku nawet cały okres zimowy). Ważna jest higiena pomieszczeń oraz unikanie nadmiernego zagęszczenia. Przykład mieszanej inwazji pasożytniczej u psa (włosogłówka i tęgoryjec) Możemy mieć do czynienia z różnymi inwazjami pasożytniczymi zarówno występującymi pojedynczo, jak i mieszanymi parazytozami. Przypadek pies, samiec, 1,5-roczny berneński pies pasterski Praktycznie od samego początku pobytu u właścicieli (od wieku około 4 miesięcy) pies miał nawracające zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego. Charakteryzowały się one występowaniem przewlekłej biegunki z domieszką krwi i śluzu. Biegunka ustępowała na jakiś czas pod wpływem zastosowanego w danym momencie leczenia zmiana diety na Royal gastro-intestinal, różnych antybiotyków (między innymi: Synergal Biotyl kilkukrotnie, Metronidazol), preparatów z glinką kaolinową, probiotyki. Żadne z wymienionych postępowań terapeutycznych nie przyniosło pożądanego efektu biegunka pojawiała się ponownie po około 2-3 tygodniach od zastosowanego leczenia. Pies nie tracił na wadze, miał zachowany apetyt, a samopoczucie ogólne było bardzo dobre. U tego psa kilka miesięcy wcześniej przed wystąpieniem mieszanej inwazji włosogłówki i tęgoryjca stwierdzona została lamblioza (test immunochromatograficzny wykrywanie antygenu lamblii w kale). Wykonano badanie krwi, profil diagnostyczny wszystkie parametry w normie. Dodatkowo,

11 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 11 ze względu na przewlekłe biegunki, oznaczono poziom witaminy B 12 i kwasu foliowego w surowicy, które również nie odbiegały od normy. Badanie kału metodą flotacji wykazało obecność jaj Trichuris vulpis i Uncinaria stenocephala. Leczniczo zastosowano Panacur 1 x dziennie doustnie w dawce 50 mg/kg przez 5 dni. Kontrolne badanie kału po 2 tygodniach, następnie po miesiącu od zastosowanego leczenia nie wykazało obecności pasożytów. Ustąpiły również niepokojące objawy ze strony przewodu pokarmowego. Zalecono regularne odrobaczanie psa co 3 miesiące i badanie kału min. 2-3 w roku. Fot. 3. Ancylostoma, jajo.

12 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 12 Fot. 4. Włosogłówka, jajo. Fot. 5. Isospora spp., jajo. Kokcydioza u psów (cystoizosporoza) Zakażenie tymi pierwotniakami występuje znacznie częściej u szczeniąt i przebiega u nich ciężej niż u dorosłych psów. Dorosłe psy są zwykle nosicielami i inwazję przechodzą w

13 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 13 większości bezobjawowo. Źródło zarażenia: zjedzenie form inwazyjnych (wysporulowanych oocyst), obecnych w środowisku zewnętrznym, np. parki w miastach, ale zwłaszcza tereny podmiejskie (u bezdomnych zwierząt), skupiska zwierząt w kojcach, gdzie jako podłoże stosowana jest ziemia; zjedzenie żywiciela paratenicznego, np. małego gryzonia; w terenach wiejskich źródłem zarażenia mogą być zwierzęta gospodarskie, jak świnie, bydło, kury; gołębie obecne powszechnie. Zarażeniu sprzyjają przede wszystkim duże skupiska zwierząt i brak higieny. Cykl rozwojowy (Isospora canis, Isospora ohioensis) Cykl rozwojowy jest skomplikowany, występuje kilka stadiów rozwojowych po dostaniu się pasożyta do jelita cienkiego (sporozoity, schizonty, merozoity, gamety, oocysty). Objawy kliniczne, przebieg inwazji pasożytniczej Jak w poprzednich parazytozach te same czynniki mają wpływ na pojawienie się i stopień objawów klinicznych wiek, warunki środowiskowe, status immunologiczny szczenięcia itd. W przypadku kokcydiozy możemy mieć do czynienia z przebiegiem: bezobjawowym starsze psy. Ich kał stanowi źródło zakażenia dla szczeniąt; z okresowymi zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego, jak biegunka lub luźny stolec. Zwykle tego typu objawy są lekceważone przez właścicieli. Głównie dotyczy to psów dorosłych; z silnie wyrażonymi objawami jelitowymi przy nasilonej inwazji. Ta postać występuje przede wszystkim u szczeniąt. W większości przypadków mamy do czynienia z współwystępowaniem

14 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 14 zakażeń bakteryjnych lub wirusowych. Oprócz objawów, takich jak: posmutnienie, brak apetytu, spadek masy ciała, wymioty, matowa sierść, występuje biegunka z obecnością śluzu i krwi w kale. Szczególnie zagrożone są psy zjadające odchody, gdyż te mogą zawierać oocysty. Diagnostyka Pierwotniaki te możemy zdiagnozować przez badanie kału metodą flotacji. Leczenie i profilaktyka W przypadku kokcydiozy psów bardzo istotne jest, by oprócz zwierząt zakażonych, wykazujących objawy kliniczne, leczyć nosicieli (zwierzęta dorosłe, niewykazujące objawów klinicznych). Przy takim postępowaniu ograniczymy zanieczyszczenie środowiska oocystami i zmniejszymy intensywność inwazji u bardziej wrażliwych osobników, którymi są szczenięta. W leczeniu stosuje się: sulfonamidy, np. sulfadimetoksyna w dawce 50 mg/kg p.o. co 24 godziny przez dni; sulfonamid łącznie z trimetoprimem (ormetoprimem), np. Trimetoprim sulfametoksazol w dawce mg/kg p.o. co 24 godziny przez 6 dni, ormetoprim w dawce 11 mg/kg p.o. z sulfadimetoksyną w dawce 55 mg/kg p.o. co 24 godziny. Można zastosować też inne preparaty, np. toltrazuril w dawce 15 mg/kg p.o. co 12 godzin przez 3 dni. Lek ten jest bardzo skuteczny, zwykle wystarczy jedno podanie. W przypadku silnych inwazji należy powtórzyć podanie preparatu po 10 dniach lub nawet podawać go częściej (schroniska, inne zagęszczenia zwierząt). Można zastosować preparat złożony procox zawierający w swym składzie emodepsyd i właśnie toltrazuril. Stosujemy go przy podejrzeniu lub stwierdzonej w badaniu kału, mieszanej infekcji nicieniami przewodu pokarmowego i kokcydiami (Isospora canis, Isospora ohioensis complex). Zapobiega on replikacji i wydalaniu oocyst. Dodatkowo wdrażamy leczenie objawowe uszkodzonej błony śluzowej jelit przez pierwotniaki

15 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 15 (nawadnianie, osłona antybiotykowa itd.). Szczególnie ważne jest zadbanie o higienę środowiska (systematyczne usuwanie odchodów), gdzie przebywają zwierzęta, by zapobiec reinfekcji, która występuje często (sporulacja oocyst w ciągu 12 godzin). Ważna jest ocena skuteczności leczenia, którą przeprowadzamy, badając kał weryfikujemy, czy pasożyty nadal znajdują się w kale oraz poziom siewstwa. Przypadek pies, dog argentyński, samiec, 7 miesięcy Pies od około 3-4 miesiąca życia miał nawracające problemy ze strony przewodu pokarmowego: rozwolniony, papkowaty kał przy zachowanym apetycie. Ogólne samopoczucie dobre, brak spadku wagi. Po kilkudniowej terapii antybiotykiem (Synergal), glinką kaolinową (Procolin) objawy ustąpiły. Niestety w krótkim czasie nastąpił nawrót. Wykonano badanie kału metodą flotacji, w którym stwierdzono obecność jaj Isospora canis. Zastosowano terapię Baycox 3% 15 mg/kg p.o. co 24 godziny przez 3 dni. Kontrolne badanie kału po 2 i 4 tygodniach nie wykazało obecności pasożyta. Podsumowanie Z robaczycami przewodu pokarmowego mamy do czynienia bardzo często, zwłaszcza u szczeniąt ssących i młodych psów. Niejednokrotnie inwazje pasożytnicze przenoszą się na człowieka, dotyczy to przede wszystkim dzieci (parki zabaw, tereny podmiejskie i inne) i ludzi dorosłych z obniżoną odpornością. Wiadomo iż środowisko zewnętrzne na całym świecie zanieczyszczone jest jajami różnych pasożytów. Przyczynia się do tego między innymi długa przeżywalność jaj w postaci inwazyjnej. Przykładowo przeżywalność jaj Toxocara canis w środowisku zewnętrznym, jak gleba i piasek, szacuje się nawet na 10 lat i to w postaci inwazyjnej. Stąd bardzo istotne jest regularne odrobaczanie psów i kontrolne okresowe badania kału, gdyż większość zarażonych zwierząt może nie wykazywać objawów ogólnych, więc mogą być źródłem zarażenia dla innych zwierząt i człowieka.

16 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 16 Piśmiennictwo: 1. Niemand H.G., Suter P.F.: Praktyka kliniczna: psy. Galaktyka Steiner J.M.: Choroby przewodu pokarmowego psów i kotów. Galaktyka Gundlach J.L., Sadzikowski A.B.: Parazytologia i parazytozy zwierząt. PWRiL. 4. Kłapeć T., Cholewa A.:. Med. Og. Nauk Zdr. 2012, 18(2), Dokumentacja gabinetu Felican-Vet. Autor: lek. wet. Marzena Zmarlak Gabinet weterynaryjny Felican-Vet, Warszawa Zdjęcia: Z archiwum autorki Streszczenie: W praktyce najczęściej diagnozowaną robaczycą przewodu pokarmowego jest glistnica. Największy procent zarażonych psów stanowią szczenięta. U nich też objawy kliniczne wyrażone są najsilniej. W przypadku dorosłych psów procent zarażonych zwierząt jest niższy i dominują inwazje bezobjawowe. Z innymi nicieniami przewodu pokarmowego, jak włosogłówka (Trichuris vulpis), tęgoryjce (Uncinaria stenocephala, Ancylostoma caninum), mamy do czynienia lub wykrywamy je znacznie rzadziej. Kokcydioza często występuje u szczeniąt, towarzyszą jej przede wszystkim infekcje bakteryjne lub wirusowe. Słowa kluczowe: robaczyce, przewód pokarmowy, glistnica, włosogłówka.

17 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 17 Promowane Kamica moczowa u szczeniąt przypadek kliniczny obserwacje własne Przegląd przypadków anaplazmozy granulocytarnej u psów i leczenie Giardioza i kryptosporydioza psów, kotów oraz fretek diagnostyka Giardioza czy możliwe są zarażenia międzygatunkowe?

18 Wybrane robaczyce przewodu pokarmowego psów 18 Zastosowanie badania mikroskopowego włosa w diagnostyce chorób skóry u psów i kotów