Program profilaktyki w Publicznym Gimnazjum w Dachnowie

Transkrypt

1 Profilaktyka to spotkanie z drugim człowiekiem w atmosferze życzliwości, empatii i zrozumienia; jest czasem poświęconym innym w celu przeciwdziałania niepożądanym zachowaniom. To nadzieja na lepsze jutro. Z.B.Gaś Program profilaktyki w Publicznym Gimnazjum w Dachnowie Program Profilaktyki został zatwierdzony Uchwałą Rady Rodziców nr 1/14/15 dnia r. i przyjęty do realizacji Uchwałą Rady Pedagogicznej nr 5/14/15 z dnia r. 1

2 Podstawa prawna działań profilaktycznych 1. Statut szkoły 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół 2 ust. I pkt Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach 4. Konstytucja RP, 5. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomani 6. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z późn. zm., 7. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z późn. zm., 8. Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z 29 lipca 2005 r. nowelizowana 10 sierpnia 2010 r. 2

3 Wychowanie i profilaktyka w szkole Wychowanie to proces prowadzenia dziecka do pełni osobowego rozwoju poprzez: a. kształtowanie prawego charakteru, b. budowanie poczucia odpowiedzialności za własny rozwój, c. poznawanie i postrzeganie norm społecznych, d. budowanie postawy życzliwości i miłości do ludzi, e. uświadamianie, stawianie sobie i realizowanie celów życiowych. Otaczająca rzeczywistość niesie za sobą pewne zagrożenia dla rozwoju młodego człowieka. Przeciwdziałanie tym zagrożeniom lub ich osłabianie jest ważne dla wychowania, należy jednak do profilaktyki. Profilaktyka to chronienie człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Jej celem jest ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój. Człowiek niedojrzały sam dla siebie może być zagrożeniem. Dlatego prowadzenie dziecka ku dojrzałości jest zarówno wychowaniem jak i profilaktyką. Rozróżnia się trzy poziomy profilaktyki: a) profilaktyka pierwszorzędowa skierowana do grupy młodzieży niskiego ryzyka, polega na promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganie zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z wymogami życia. Ma ona na celu opóźnienie inicjacji lub zachęcanie do abstynencji, b) profilaktyka drugorzędowa skierowana do grupy podwyższonego ryzyka, polega ograniczeniu podejmowania zachowań ryzykownych i zachęcaniu do wycofania się, c) profilaktyka trzeciorzędowa jest to interwencja w sytuacji pojawienia się uzależnienia, leczeniem, które ma ograniczyć negatywne skutki uzależnienia i umożliwić powrót do normalnego życia. W szkole realizowana jest głównie profilaktyka pierwszorzędowa i drugorzędowa, której zadaniem jest przeciwdziałanie zagrożeniom, wspieranie procesu wychowania oraz identyfikacja osób będących w grupie podwyższonego ryzyka (osoby, które mają już za sobą pierwsze próby zachowań ryzykownych). Szkolny program profilaktyki zawiera ogół działań chroniących dzieci i młodzież przed zagrożeniami oraz opis działań interwencyjnych, w sytuacji pojawiających się zagrożeń. Obejmuje także działania podejmowane w czasie realizacji Programu Wychowawczego, gdy realizowane są zadania ogólnowychowawcze szkoły. 3

4 Działania profilaktyczne w szkole prowadzone będą po rozpoznaniu i zdiagnozowaniu zjawisk niepożądanych i zagrażających prawidłowemu rozwoju uczniów szkoły. Diagnoza zjawisk niebezpiecznych będzie dokonywana systematycznie oraz w miarę potrzeb. Diagnozę prowadzić się będzie w oparciu o analizę: - wyników badań ankietowych, - dokumentacji szkolnej, w tym dzienników lekcyjnych, - informacji nauczycieli o bieżących problemach wychowawczych, - rozmów z rodzicami i uczniami, - obserwacji, - informacji z instytucji współpracujących ze szkołą. Przeprowadzona aktualnie diagnoza wskazuje na istnienie następujących problemów, wymagających działań profilaktycznych w szkole: - agresja słowna wśród młodzieży, przemoc psychiczna, - brak dyscypliny i niska kultura języka (wulgaryzmy), - pojawiające się przypadki kontaktu z alkoholem i papierosami, - pojedyncze przypadki wagarów, - niska frekwencja na uroczystościach szkolnych oraz brak odświętnego stroju, - zagrożenia związane z mediami, tj: duża ilość czasu spędzanego przy komputerze szczególnie na grach i portalach społecznościowych, - występujące sporadycznie przejawy cyberprzemocy, stalkingu, - brak motywacji do nauki, niskie potrzeby edukacyjne. W związku z powyższym za najważniejsze zadania profilaktyki szkolnej wskazano: 1. Dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie racjonalnego wyboru. 2. Pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności społecznych. 3. Rozwijanie możliwości podejmowania działań alternatywnych poprzez zaangażowanie uczniów w działalność pozytywną (artystyczną, sportową, społeczną i charytatywną). 4. Reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy. 5. Nawiązanie kontaktu z rodzicami. 4

5 Program profilaktyki jest skorelowany z Programem Wychowawczym Szkoły po to, aby stał się programem skutecznym. Ukierunkowany on jest na wszechstronny rozwój ucznia poprzez: - kształtowanie właściwej postawy ucznia, - poznawanie i przestrzeganie norm społecznych, - budowanie postaw życzliwości wobec innych ludzi, - dbanie o kulturę słowa, - przeciwdziałanie agresji i przemocy - przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym i uzależnieniom, - rozwój indywidualnych predyspozycji, talentów i zainteresowań. Ważną rolę w profilaktyce spełniają wychowawcy. Z punktu widzenia profilaktyki treści muszą być włączane do nauczania przedmiotów i mają je uzupełniać. Przeszkoleni nauczyciele mogą realizować treści programu nauczania, wykorzystując nowe metody w pracy wychowawczej i profilaktycznej. Realizatorami profilaktyki są wszyscy nauczyciele szkoły, stanowiący pozytywne wzorce wspierani przez specjalistów. Najważniejsze działania szkoły w zakresie profilaktyki to: stwarzanie przyjaznego klimatu (dobra komunikacja, osobowe relacje między nauczycielami i uczniami, udzielanie emocjonalnego wsparcia młodzieży, szczególnie w trudnych dla nich sytuacjach); wdrażanie regulaminów szkoły i konsekwentne ich przestrzeganie oraz respektowanie; dbałość o bezpieczeństwo uczniów szkole, przeciwdziałanie przemocy i agresji w szkole zarówno fizycznej, jak i psychicznej oraz budowanie dobrych relacji pomiędzy uczniami; budowanie dobrych relacji z rodzicami i pozyskiwanie ich jako sojuszników w realizacji działań wychowawczych i profilaktycznych, prowadzonych przez nauczycieli; pomoc uczniom mającym trudności w nauce; wczesne rozpoznawanie uczniów z grup ryzyka i kierowanie ich do pedagoga lub psychologa w celu przeprowadzenie wstępnej diagnozy; ukazywanie uczniom alternatywnych form spędzania czasu wolnego oraz organizacja atrakcyjnych form zajęć pozalekcyjnych; udzielanie uczniom i rodzicom informacji o specjalistycznej pomocy poza szkołą; doskonalenie się kadry pedagogicznej w zakresie profilaktyki zagrożeń oraz umiejętności wychowawczych. 5

6 Plan realizacji działań profilaktycznych Cele Zapobieganie zachowaniom agresywnym Zadania do realizacji - wdrożenie Regulaminu Uczniowskiego i innych regulujących pracę szkoły Formy i metody realizacji zadań - zapoznanie uczniów z Regulaminem Uczniowskim podczas godzin wychowawczych oraz konsekwentne jego przestrzeganie Osoby odpowiedzialne Szkolny Wychowawczy wszyscy nauczyciele, dyrekcja - promowanie kultury osobistej wśród uczniów, oraz kultury zachowania, promowanie pozytywnych wzorców postaw i zachowań, - ustalenie sankcji za nieprzestrzeganie zasad i norm oraz konsekwentne ich przestrzeganie, - lekcje wychowawcze na temat oceny zachowania, kultury zachowania, właściwych wzorców i postaw, - nagradzanie uczniów za wzorowe zachowanie, organizowanie wycieczek, rajdów, dyskotek, - fundowanie nagród rzeczowych na koniec roku szkolnego. - kontrakt wychowawcy z uczniami Wychowawczy, wychowawcy, nauczyciele, dyrekcja - kształtowanie postaw troski o bezpieczeństwo własne i innych, - wzmacnianie u uczniów samooceny i pozytywnego obrazu samego siebie, - uczenie młodzieży polubownego załatwiania spraw - zachęcanie do udziału w zawodach sportowych oraz konkursach przedmiotowych, interdyscyplinarnych, recytatorskich itp. - aktywizowanie uczniów do czynnego udziału w wydarzeniach szkolnych, imprezach i uroczystościach, - zajęcia psychoedukacyjne na temat wzmacniania poczucia własnej wartości i panowania nad emocjami, -organizacja konkursów, angażowanie do prac na rzecz klasy, szkoły oraz środowiska, - tworzenie możliwości do prezentacji twórczości własnej podczas imprez szkolnych, - organizacja zajęć o tematyce poczucia własnej wartości i samopoznania Pedagog szkolny, opiekun SKW, opiekun ZHP wszyscy nauczyciele 6

7 Podejmowanie szybkich i trafnych działań interwencyjnyc h w sytuacjach zagrażających uczniom -uświadomienie, że wszelkie zjawiska przemocy są naruszeniem dóbr i praw człowieka, - uwrażliwianie pod kątem pomocy pokrzywdzonym, - wdrażanie do współpracy jako formy zapobiegania zachowaniom agresywnym oraz umiejętności dyskusji w sytuacji różnicy zdań, - zapoznanie z Konwencją o Prawach Dziecka, - pogadanki o czynach karalnych, wykroczeniach, przestępstwach, prelekcje i pogadanki pracowników policji i sądu rodzinnego, - zajęcia profilaktyczno edukacyjne z prowadzeniem elementów programów profilaktycznych: Znajdź właściwe rozwiązanie, Pomost. Między dzieciństwem a dorosłością, Sobą być, dobrze żyć, - organizacja ciekawych form zajęć pozalekcyjnych jako alternatywy zachowań ryzykownych: Harcerstwo, Wolontariat, SKS, wychowawcy klas, katecheta, pedagog szkolny, wszyscy nauczyciele, pracownicy PP-P oraz policji i sądu, - Promowanie zasad Szkoły bez przemocy, czyli bez zjawisk takich jak: przemoc fizyczna i psychiczna, cyberprzemoc, stalking, narkotyki, dopalacze, środki psychoaktywne, lekceważenie nauczycieli i obowiązków szkolnych, wagary itp. - organizacja Tygodnia Kultury Słowa, - prowadzenie lekcji wychowawczych na temat zagrożeń w mediach, szczególnie korzystania z treści niedozwolonych, odpowiedzialności za czyny niedozwolone i karalne, tj. cyberprzemoc, stalking, - prowadzenie programów profilaktycznych dotyczących przemocy i uzależnień, - włącznie tematyki bezpieczeństwa w imprezy i uroczystości szkolne: Święto Sportu Szkolnego, Dnia Dziecka, Festynu Rodzinnego - stały monitoring i analiza sytuacji wychowawczej w szkole, - pedagogizacja rodziców na temat współczesnych zagrożeń młodzieży oraz łamania przez nich prawa i ich konsekwencji, Wychowawczy, dyrekcja, pedagog, osoby odpowiedzialne za organizację imprez 7

8 - wdrażanie procedur określających sposoby postępowania nauczycieli w sytuacjach zagrożenia demoralizacja i przestępczością, - pogadanki na lekcjach wychowawczych i spotkaniach z pedagogiem, - pogadanki z rodzicami podczas spotkań z rodzicami, - monitoring wdrażania regulaminów szkolnych, Wychowawczy pracownicy obsługi dyrekcja, pedagog szkolny - stała współpraca z instytucjami wspomagającymi szkołę w procesie wychowania. - spotkania z pracownikami Komisariatu Policji oraz Sądu Rodzinnego i podjęcie wspólnych ustaleń dotyczących współpracy, dyrekcja, pedagog szkolny. Wychowawczy, pracownicy policji - udzielanie pomocy uczniom lub ich rodzinom pozostającym w trudnej sytuacji rodzinnej, lub życiowej (psychologicznej, pedagogicznej, materialnej itd.). - obserwacja, rozmowy z uczniami, - opieka nad uczniami zagrożonymi przemocą, - wysyłanie uczniów wraz z rodzicami na konsultacje do Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej, - wnioskowanie o pomoc do M-GOPS lub sądu rodzinnego, - rozmowy wychowawcze, indywidualna opieka wychowawcza, Wychowawczy, Pedagog szkolny M-GOPS, Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna, Komisariat Policji, Sąd Rodzinny Motywowanie do zdrowego stylu życia - dostarczanie informacji o pozytywnych wymiarach zdrowego stylu życia - przekazanie informacji o szkodliwości używek i innych substancji szkodliwych dla zdrowia, - pogadanki i filmy profilaktyczne w ramach godzin wychowawczych i zajęć z pedagogiem - zapraszanie na pogadanki psychologów z PP-P - konkursy plastyczne, literackie, - organizacja Dnia Sportu Szkolnego - organizacja rajdów, wycieczek, - prowadzenie programów profilaktycznych Znajdź właściwe rozwiązanie, Pomost, Sobą być, dobrze żyć nauczyciele biologii nauczyciele plastyki, języka polskiego, higienistka, pedagog szkolny 8

9 - ukazanie alternatywy jaką jest prowadzenie zdrowego stylu życia, zapoznanie z rolą sportu, wypoczynku oraz rozwijanie zainteresowań, - organizacja ciekawej oferty zajęć pozalekcyjnych i aktywizacja uczniów do udziału w kołach zainteresowań i organizacjach szkolnych tj.: SKS, Harcerstwo, Wolontariat, - prowadzenie pogadanek i prelekcji na temat higieny czasu wolnego i odpoczynku, zdrowego odżywiana, nauczyciele wychowania fizycznego, higienistka szkolna, nauczyciel biologii, osoby odpowiedzialne za organizacje, pedagog szkolny - nauka zachowań asertywnych oraz odmawiania bez obawy przed odrzuceniem, - wzmacnianie poczucia własnej wartości, - zajęcia warsztatowe z wykorzystaniem dramy, - spektakle edukacyjne i profilaktyczne, - prowadzenie pogadanek i elementów programów profilaktycznych, wychowawcy klas, pedagog szkolny Kształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem oraz zdrowie psychiczne - wyrabianie umiejętności radzenia sobie ze stresem, rozpoznawania swoich mocnych i słabych stron, zalet i wad, -higiena pracy umysłowej, odpoczynku i snu, - pogadanki i prelekcje dla uczniów i rodziców na temat zdrowia psychicznego prowadzone przez psychologa, lub pedagoga - zajęcia warsztatowe, - pedagogizacje rodziców, - rozmowy indywidualne z uczniami, - planowanie kariery i dalszej drogi życiowej, wybór zawodu i kierunku kształcenia wychowawcy klas, pedagog szkolny pracownik PP-P 9