W NUMERZE TEMAT WYDANIA PARAMETRY ZARZĄDZANIA RYZY- KIEM BRAKU ZGODNOŚCI W MIFID FATCA

Transkrypt

1 NEWSLETTER NO.6 / LUTY TEMAT WYDANIA PARAMETRY ZARZĄDZANIA RYZY- KIEM BRAKU ZGODNOŚCI W MIFID W NUMERZE FATCA str.3 PARAMETRY ZARZĄDZANIA RYZYKIEM str.6 PROTOKÓŁ ISDA DODD-FRANK AIFMD USŁUGI MAKLERSKIE RAPORTOWANIE EMIR REASEKURACJA - KONSULTACJE ZASADY ŁADU KORPORACYJNEGO EIOPA - DOBRE PRAKTYKI WDROŻENIE PAKIETU CRR/CRD IV str.9 str.11 str.13 str.15 str.17 str.19 str.21 str.24 1

2 Drodzy Członkowie SCP, Z początkiem Roku 2014, oddajemy w Wasze ręce najnowszy numer Newslettera Stowarzyszenia Compliance Polska. Często z Nowym Rokiem, wyznaczamy sobie nowe cele, oraz postanowienia. Redakcja postanowiła jednak uprzedzić fakty. Już w poprzednim roku za cel postanowiliśmy wyznaczyć sobie zmianę wyglądu Newslettera. Dlatego też, oprócz kontynuowania tradycji zamieszczania ciekawych artykułów, przedstawiamy Wam Newsletter w zupełnie nowej odsłonie. Wyrażamy nadzieję, że Wam się spodoba. Wszelkie propozycje możecie przesyłać na adres biuro@compliancepolska.pl lub podzielić się nimi na forum SCP, które utworzyliśmy pod adresem Redakcja Jarosław Nowacki, członek zarządu SCP Maciej Hajewski, członek SCP Justyna Muryn, członek SCP 2

3 FATCA FATCA (Foreign Account Tax Compliance Act ) to amerykański akt prawny, uchwalony w USA w 2010 roku, którego celem jest ściganie przez amerykańskie władze podatkowe (Internal Revenue Service - IRS) podatników amerykańskich (tzw. US Person), którzy nie deklarują w zeznaniach podatkowych dochodów uzyskanych poza granicami USA. 01autor: Justyna Muryn, członek SCP 3

4 FATCA FATCA (FOREIGN ACCOUNT TAX COMPLIANCE ACT) TO AMERYKAŃSKI AKT PRAWNY, UCHWALONY W USA W 2010 ROKU, KTÓREGO CELEM JEST ŚCIGANIE PRZEZ AMERYKAŃSKIE WŁADZE PODATKOWE (INTERNAL REVENUE SERVICE - IRS) Druga połowa roku 2013 upłynęła pod kątem modyfikacji wprowadzonych przez IRS dla potrzeb wdrożenia FATCA. Została odpowiednio zmieniona dokumentacja tj. formularz tj. IRS W9 oraz W-8.We wrześniu wprowadzone zostały zmiany do samego aktu prawnego FATCA tak, by doprecyzować pewne użyte w nim pojęcia oraz skoordynować akt prawny z już obowiązującymi. Zmiany te weszły w życie 10 września 2013.Wśród pojęć, które zostały doprecyzowane znajduje się, między innymi, definicja oddziału FFI (Foreign Financial Institution), tzw. sponsoring relationship. Zmiany dotyczą również wymogów związanych z gromadzeniem dokumentacji (W-8, W-9 oraz dokumentacji posiłkującej formularz). Modyfikacja dodatkowo wprowadza brak obowiązku odświeżania tych dokumentów, co nie było do końca jasne na gruncie poprzedniej interpretacji przepisów FATCA. Powyższe zmiany w konsekwencji wymusiły również na działach zgodności przeglądu już istniejącego compliance planu, w celu dokonania ewentualnych zmian wskutek nowej interpretacji pojęć. Rok 2014 będzie zdecydowanie rokiem istotnym ze względu na przedmiotową regulację. W 2014 wchodzą pierwsze obowiązki wynikające z powyższej regulacji. Już od rozpocznie się weryfikacja pod kątem FATCA w ramach KYC nowych klientów banku, na etapie tzw. Onboardingu oraz pierwszy pobór podatku u źródła. W ramach czynności KYC, analitycy obowiązani będą określić status FATCA klientów poprzez uzyskanie od nich stosownego potwierdzenia oraz dokumentacji (np. 8-WBEN itd.) Powyższe obowiązki w stosunku zaś do już istniejących klientów 4

5 FATCA indywidualnych z wysokimi obrotami na rachunku (HVA- High Value Accounts), niskimi obrotami (z uwzględnieniem zasady de minimis) oraz w stosunku do podmiotów korporacyjnych obowiązywać zaczną rok później, tj. od Obowiązki związane z raportowaniem uprzednio zgromadzonych danych klientów (do lokalnego organu podatkowego lub bezpośrednio do IRS w zależności od modelu umowy, jaki dane państwo podpisało) będą wchodzić stopniowo, tj. od 2015, a zakończą się dopiero w 2017 roku. Wśród państw, które podpisały model 1 IGA (raportowanie do IRS za pośrednictwem krajowego organu) znajdują się: Dania, Francja, Niemcy, Irlandia, Meksyk, Norwegia, Hiszpania, Wielka Brytania, Cayman Islands. Model 2 IGA (raportowanie bezpośrednio do IRS) zaś podpisały Szwajcaria i Japonia. W październiku IGA negocjację rozpoczęły następujące państwa: Singapur, Włochy, Malta. W fazie zaawansowanej negocjacji znajduje się Luksemburg. Polska do tej pory nie podpisała modelu umowy, za którym się opowiedziała (model 1 IGA). Ciągle trwają negocjacje w tej sprawie, szczególnie w zakresie wyłączeń pewnych podmiotów z obowiązków nałożonych przez FATCA. Równocześnie trwają prace nad zmianą przepisów krajowych (zakończenie procesu legislacyjnego przewiduje się na połowę 2014), by wdrożenie FATCA i raportowanie zgodne było z krajowymi przepisami. Wdrażanie obowiązków FATCA będzie stopniowe i trwać będzie do 2017roku. Jest to kosztowna implementacja, która wymaga przebudowy systemów bankowych, zatrudnienia wyszkolonego personelu, wdrożenia procedur i kontroli ich przestrzegania oraz reorganizacji pracy Back-office. 5

6 PARAMETRY ZARZĄDZANIA RYZYKIEM BRAKU ZGODNOŚCI W MIFID Ryzyko braku zgodności jest ryzykiem z gatunku trudnomierzalnych, klasyfikowane obok ryzyka prawnego albo ryzyka reputacyjnego jako tzw. Inne. 02 autor: Grzegorz Włodarczyk, SCP 6

7 PARAMETRY ZARZĄDZANIA RYZYKIEM BRAKU ZGODNOŚCI W MIFID KONKRETNE PARAMETRY, KTÓRE BADANE SĄ W RAMACH KOMPLEKSOWEJ OCENY RYZYKA BRAKU ZGODNOŚCI W KONTEKŚCIE MIFID TO KWESTIA INDYWIDUALNA Poniżej przedstawiam krótką i prostą metodykę zarządzania ryzykiem braku zgodności w zakresie MiFID. Jak wiemy wszyscy ryzyko braku zgodności jest ryzykiem z gatunku trudnomierzalnych, klasyfikowane obok ryzyka prawnego albo ryzyka reputacyjnego jako tzw. Inne. Jako współczynniki właściwego zarządzania ryzykiem braku zgodności w MiFID, w którym przesłanką naczelną będzie najlepiej pojęty interes klienta proponuję: Oczywiście, już na wstępie zaznaczę, że konkretne parametry, które badane są w ramach kompleksowej oceny ryzyka braku zgodności w kontekście MiFID to kwestia indywidualna, może być ich więcej, mniej, w zależności od rodzajów działalności świadczonych przez dany bank. Podobnie z określaniem parametrów danego współczynnika należy dostosować je do swojego apetytu na ryzyko oraz określić na podstawie analizy danych historycznych. 7

8 PARAMETRY ZARZĄDZANIA RYZYKIEM BRAKU ZGODNOŚCI W MIFID Gdzie: Rzecz jasna Kategoria nr 1 nie wymaga w zasadzie podjęcia działań naprawczych. Kategoria nr 2 wymaga podjęcia niewielkich działań naprawczych, doprecyzowania kilku kwestii etc., Kategoria nr 3 wymaga szybkich działań naprawczych, gdyż prawdopodobnie usługi inwestycyjne są świadczone w sposób nieodpowiedni, niezgodny z MiFID. Natomiast Kategoria nr 4 wymaga zapewne natychmiastowych działań naprawczych, najpewniej o charakterze systemowym, a usługi na podstawie MiFID są świadczone w sposób niezgody z MiFID. Propozycje określania parametrów przedstawiam w rozkładzie obok (choć oczywiście jak wspominałem na wstępie powinniśmy je dostosować do swojego apetytu na ryzyko etc.). Dodatkowo tego typu parametry mogą zostać dostosowane do konkretnego okresu (miesiąc, kwartał etc.) ja opracowałem je z założeniem raportu rocznego, choć oczywiście monitorowane powinny być na bieżąco. Warto wskazać, że dobrą praktyką jest, aby tego typu badania zostały sformalizowane w procedurze zarządzania ryzykiem braku zgodności. 8

9 PROTOKÓŁ ISDA DODD-FRANK ISDA od 1998 roku publikuje tzw. Protokoły, których zadaniem jest umożliwienie stronom dokonania zmian w zawartych już porozumieniach, w celu dostosowania ich do nowych wymogów prawnych bez konieczności przystępowania przez uczestników rynku finansowego do długotrwałych negocjacji w celu dokonania przedmiotowych zmian. 03autor: Justyna Muryn, członek SCP 9

10 PROTOKÓŁ ISDA DODD-FRANK ISDA od 1998 roku publikuje tzw. Protokoły, których zadaniem jest umożliwienie stronom dokonania zmian w zawartych już porozumieniach, w celu dostosowania ich do nowych wymogów prawnych bez konieczności przystępowania przez uczestników rynku finansowego do długotrwałych negocjacji w celu dokonania przedmiotowych zmian. Obecnie otwartych jest kilka protokołów takich jak ISDA 2013 EMIR Portfolio Reconciliation, Dispute Resolution and Disclosure Protocol, czy ten wynikający z wejścia w życie amerykańskiej regulacji Dodd-Frank (Dodd Frank Wall Street Reform and Consumer Protection Act ( Dodd-Frank ). W ostatnim przypadku ISDA, publikując przedmiotowy Protokół dnia 22 marca 2013, wyszła z inicjatywą mająca ułatwić uczestnikom rynków finansowych wdrożenie obowiązków zawartych w rozdziale VII Dodd- -Frank. Protokół nosi nazwę The ISDA March 2013 Dodd-Frank Protocol (zwany też DF Protocol 2.0), do którego uczestnicy mogą przystępować przez cały czas, jako że ISDA nie wyznaczyła żadnych ram czasowych na przystępowanie. Protokół 2.0 zawiera szereg zmian, które modyfikują już istniejące między uczestnikami rynku finansowego umowy ramowe (tj. ISDA Master Agreement) jak również umożliwia przystąpienie do nowych w taki sposób, by umożliwić im zgodność z zasadami CFTC (Commodity Futures Trading Commission), odzwierciedlającymi wymogi ustawy Dodd-Frank. Dlatego też główne trzy cele Protokołu to umożliwienie stronom: (i) dokonania zmian w już zawartych umowach, na podstawie których strony mogą dokonywać transakcji na SWAP (ISDA Master Agreement); (ii) zawarcia dalszych porozumień w celu doprowadzenia do zgodności z wymogami Dodd-Frank; (iii) po trzecie, funkcją Protokołu jest również wprowadzenie pewnych wymogów związanych z kwestią np. reprezentacji. W przypadku innych ISDA protokołów, samo przystąpienie do nich w drodze tzw. Adherence letter wystarczyło do zapewnienia zgodności z daną regulacją, w tym przypadku Protokół zawiera dodatkowe dwustronne wymagania, które muszą być spełnione przez podmioty do niego przystępujące. Każdy bowiem przystępujący jest zobowiązany do wypełnienia kwestionariusza, który jest niezbędny do tego, by Protokół stał się dla niego wiążący. Protokół daje możliwość uczestnikom przystąpienia również do 2002 ISDA Master Agreement określającego warunki przeprowadzania transakcji SWAP w sytuacji, gdy nie są one objęte porozumieniem już istniejącym między stronami. Protokół składa się z czterech części: tzw. Adherence letter, który umożliwia przystąpienie do porozumienia, tzw. Protocol Agreement, kwestionariusza oraz tzw. DF supplement, który podzielony jest na dalsze 4 części zawierające: definicje, część zawierającą zasady CFTC, wzorcowe porozumienia dotyczące wyceny oraz sposobu rozwiązywania sporów oraz te określające zasady dokonywania rozliczeń portfela. Jednorazowy koszt przystąpienia do protokołu wynosi 500 USD. 10

11 AIFMD Wskutek przyjęcia przez Luksemburg, 12 lipca 2013r., prawa transponującego dyrektywę AIFMD (Alternative Investment Fund Managers Directive), luksemburski regulator CSSF (Commission de Surveillance du Secteur Financier) opublikował praktyczne wytyczne dotyczące rejestracji i uzyskania zezwolenia jako AIFM (Alternative Investment Fund Managers). 04autor: Justyna Muryn, członek SCP 11

12 AIFMD W STYCZNIU 2014 ROKU CSSF DOKONAŁ DODATKOWEGO PRZEGLĄDU SWOICH WYTYCZNYCH Z LIPCA 2013 ROKU DOPRECYZOWUJĄC PEWNE KWESTIE ZWIĄZANE MIĘDZY INNYMI Z: DETERMINACJĄ STATUSU AIFM W ZALEŻNOŚCI OD FORMY PRAWNEJ PODMIOTU, PASZPORTEM AIFMD Wskutek przyjęcia przez Luksemburg, 12 lipca 2013r., prawa transponującego dyrektywę AIFMD (Alternative Investment Fund Managers Directive), luksemburski regulator CSSF (Commission de Surveillance du Secteur Financier) opublikował praktyczne wytyczne dotyczące rejestracji i uzyskania zezwolenia jako AIFM (Alternative Investment Fund Managers). Na ich podstawie podmioty chcące uzyskać status AIFM powinny przedłożyć CSSF kompleksowy kwestionariusz w postaci tabeli z pytaniami oraz załącznikami (umowy z bankiem depozytariuszem, polityki i procedury wymagane przez ustawę, sprawozdanie finansowe, procedura zarządzania ryzykiem itd.), które mają na celu wykazanie zgodności z wymogami ustawy. Dokumenty powinny być przedłożone CSSF nie później niż do 01 kwietnia 2014r. Jest to również okres, w którym podmioty składające dokumenty rejestracyjne powinny wdrożyć obowiązki ustawowe oraz zrobić przegląd polityk/procedur (polityka wynagradzania, zapobiegania konfliktom interesów, procedura monitorowania transakcji osobistych itd.) pod kątem zgodności z wymogami ustawy. W październiku ESMA zaś, w celu efektywnego monitorowania ryzyka, opublikowała wytyczne i rekomendacje dotyczące raportowania w związku z AIFMD. Wytyczne dotyczą między innymi daty rozpoczęcia raportingu, kwestii wykorzystania LEI (Legal Entity Identifier), obliczania całkowitego obrotu itd. W styczniu 2014 roku CSSF dokonał dodatkowego przeglądu swoich wytycznych z lipca 2013 roku doprecyzowując pewne kwestie związane między innymi z: determinacją statusu AIFM w zależności od formy prawnej podmiotu, paszportem AIFMD. CSSF wcielił również wytyczne ESMA dotyczące raportingu, w następstwie czego opublikował, w styczniu 2014r., okólnik 14/581 ustalający zasady i wytyczne techniczne związane z raportowaniem. CSSF również wyznaczył termin składania dokumentów rejestracyjnych podając, wyżej wspomniany, nieprzekraczalny termin na 1 kwietnia 2014r. 12

13 USŁUGI MAKLERSKIE MACIEJ KURZAJEWSKI Usługi maklerskie Macieja Kurzajewskiego to książka, co do której autor niniejszej recenzji ma pewność, że będzie przydatna w codziennej pracy każdego Compliance Officer a pracującego instytucji finansowej działającej na rynku kapitałowym 05autor: Jarosław Nowacki, członek Zarządu SCP 13

14 USŁUGI MAKLERSKIE Po raz pierwszy na łamach naszego Newslettera przedstawiamy recenzję książki, mając przy tym nadzieję, że tego typu publikacje coraz częściej pojawiać się będą na rynku polskim. Usługi maklerskie Macieja Kurzajewskiego to książka, co do której autor niniejszej recenzji ma pewność, że będzie przydatna w codziennej pracy każdego Compliance Officer a pracującego instytucji finansowej działającej na rynku kapitałowym. Maciej Kurzajewski od wielu lat związany jest z Komisją Nadzoru Finansowego - obecnie pełni funkcję Zastępcy Dyrektora w Departamencie Firm Inwestycyjnych i Infrastruktury Rynku Kapitałowego (DRK). Mając tak bogate doświadczenie i od strony nadzoru finansowego znając problematykę rynku, jest niekwestionowanym autorytetem z zakresu funkcjonowania i obowiązków regulacyjnych domów maklerskich, zwłaszcza tych wzbudzających kontrowersje i wynikających z nie zawsze poprawnie zaimplementowanych rozwiązań unijnych. Chociaż sam autor książki wskazuje, że poglądy w niej wyrażone są wyłącznie jego własnymi, a nie instytucji, w której pracuje, to jednak oczywistym jest, że reprezentują one w dużej mierze ugruntowane stanowiska polskiego nadzoru finansowego z zakresu rynku kapitałowego. Część poglądów zaprezentowanych w książce niejedna instytucja mogła również na przestrzeni ostatnich lat odnaleźć w oficjalnych pismach kierowanych do instytucji działających na rynku kapitałowym przez KNF. W pewnej więc mierze książkę można uznać jako przewodnik po świecie usług maklerskich wynikającym z ustawy o obrocie i szerzej, z dyrektywy MIFID i pozostałych najważniejszych regulacji unijnych. Dodatkowo, bardzo cieszy fakt, że brak tutaj tak niestety często zdarzających się długich i teoretycznych rozważań prawniczych, które nieprzydatne są z praktycznego punktu widzenia i na ogół nie dają praktycznie żadnej przydatnej odpowiedzi na pytania, które musi zadawać sobie Compliance Officer pracujący w polskim domu maklerskim. Autor skupił się na tematach, które są najistotniejsze z puntu widzenia funkcjonowania domu maklerskiego, jednocześnie przedstawiając je w bardzo przystępny sposób. Omówione zostały: rodzaje i charakterystyka podmiotów uprawnionych do świadczenia usług maklerskich, zasady promowania i reklamowania usług maklerskich, rodzaje i zakres informacji przekazywanych inwestorowi przed zawarciem umowy. kwestie oceny odpowiedniości usługi lub instrumentu finansowego, klasyfikacja klientów zgodnie z dyrektywą MIFID, problematyka zachęt, konfliktu interesów, rodzaje działalności maklerskiej, outsourcing oraz agent firmy inwestycyjnej Przedmiotowa publikacja to moim zdaniem pozycja obowiązkowa w bibliotece każdego Compliance Officer a pracującego w instytucji finansowej działającej na rynku kapitałowym. 14

15 12 LUTY DATA POCZĄTKOWA RAPORTOWANIA NA PODSTAWIE EMIR W rzeczywistości rynku polskiego, modele dostosowania do obowiązków wynikających z EMIR podzieliły się wyraźnie na te zastosowane przez firmy inwestycyjne działające na rynku regulowanym oraz te, które wdrażają firmy inwestycyjne działające głównie na rynku OTC. 06autor: Jarosław Nowacki, członek Zarządu SCP 15

16 RAPORTOWANIE EMIR FIRMY INWESTYCYJNE ŚWIADCZĄCE USŁUGI NA RYN- KU DERYWATÓW GIEŁDOWYCH (TZW. ETD EXCHANGE TRADED DERIVATIVES) W DUŻEJ MIERZE OPIERAĆ SIĘ BĘDĄ NA MODELU DELEGOWANIA RAPORTOWANIA NA INSTYTUCJĘ ROZLICZAJĄCĄ KDPW_CCP 12 lutego 2014 roku instytucje objęte zakresem rozporządzenia EMIR rozpoczęły raportowanie transakcji na instrumentach pochodnych giełdowych oraz zawieranych na OTC. W rzeczywistości rynku polskiego, modele dostosowania do rozporządzenia EMIR podzieliły się wyraźnie na te zastosowane przez firmy inwestycyjne działające na rynku regulowanym oraz te, które wdrażają firmy inwestycyjne działające głównie na rynku OTC. I tak firmy inwestycyjne świadczące usługi na rynku derywatów giełdowych (tzw. ETD Exchange Traded Derivatives) w dużej mierze opierać się będą na modelu delegowania raportowania na instytucję rozliczającą KDPW_CCP. W modelu tym członek rozliczający (dom maklerski) delegować będzie raportowanie kontraktów pochodnych z rynku giełdowego na KDPW_CCP, które to przekazywać będzie raporty bezpośrednio do działającego od miesiąca repozytorium KDPW_TR. Dodatkowo, KDPW_CCP umożliwia również delegowanie raportowania przez samego Klienta domu maklerskiego, który, o ile jest przedsiębiorcą, również objęty jest obowiązkiem raportowania. W ten sposób KDPW_CCP umożliwia przejęcie całości obowiązków spoczywających na domach maklerskich uczestnikach rozliczających oraz ich Klientach i bezpośrednie przekazywanie raportów do KDPW_TR. 16

17 RAPORTOWANIE EMIR Inne podejście przyjąć musiały instytucje działające głównie na rynku OTC. Tutaj brak jest bowiem instytucji rozliczającej, która tak jak KDPW_CCP mogłaby przejąć obowiązek raportowania mając jednocześnie automatyczny dostęp do wszystkich transakcji, które obowiązkiem raportowania są objęte. Można przyjąć, że poza rynkiem giełdowych derywatów popularniejszy siłą rzeczy musi być model bezpośredniego raportowania do repozytorium transakcji. W realiach polskich najprawdopodobniej większość tego typu instytucji raportować będzie, przynajmniej w początkowym okresie, do KDPW_TR. Obecne koszty uczestnictwa w dowolnych europejskich repozytoriach transakcji sprawiają, że uczestnictwo w nich pojedynczych podmiotów będących przedsiębiorcami jest mało prawdopodobne. W tej sytuacji wydaje się, że jedynym rozsądnym rozwiązaniem jest korzystanie z usług firm inwestycyjnych, które same są członkami repozytoriów i które oferują Klientom możliwość delegowania raportowania. Podobnie jak to jest w przypadku delegowania raportowania na CCP, pozwoli to uniknąć kosztowego uczestnictwa bezpośredniego w repozytorium i implementacji drogich rozwiązań pozwalających na przekazywanie raportów z transakcji. Z uwagi na brak gotowych rozwiązań w tym zakresie, założyć można że wszystkie instytucje objęte obowiązkiem raportowania i aktywne na rynku OTC samodzielnie lub z pomocą firm informatycznych wprowadzające odpowiednie rozwiązania pozwalające raportować. Największą niewiadomą w zakresie raportowania jest to, jak z obowiązku tego wywiążą się przedsiębiorcy korzystający z usług brokerów świadczących usługi na rynku instrumentów pochodnych, którzy jednocześnie nie oferują tymże Klientom możliwości delegowania raportowania. 17

18 KONSULTACJE PUBLICZNE DOTYCZĄCE DO- BRYCH PRAKTYK W ZAKRESIE REASEKURACJI BIERNEJ/RETROCESJI Do 10 lutego 2014r. trwają konsultacje publiczne w sprawie dobrych praktyk w zakresie reasekuracji biernej/retrocesji. KNF przedstawił w tym zakresie projekt wytycznych, które stanowią ramy dla poprawnej identyfikacji, pomiaru, zarządzania i monitorowania ryzyk związanych z reasekuracją. 07autor: Jarosław Nowacki, członek Zarządu SCP 18

19 KONSULTACJE PUBLICZNE DOTYCZĄCE DOBRYCH PRAKTYK W ZAKRESIE REASEKURACJI BIERNEJ/RETROCESJI PROJEKT POWSTAŁ NA KANWIE KONTROLI KNF W TOKU KTÓRYCH UJAWNIONO NIEPRAWIDŁOWOŚCI W POSTĘ- POWANIU ZAKŁADÓW UBEZPIECZEŃ I REASEKURACJI, STWIERDZAJĄC M.IN. NIEWYSTARCZAJĄCE UREGULO- WANIE, KONTROLOWANIE I ZARZĄDZANIE OBSZAREM REASEKURACJI W ŚWIETLE ISTNIEJĄCYCH RYZYKA. Do 10 lutego 2014r. trwały konsultacje publiczne w sprawie dobrych praktyk w zakresie reasekuracji biernej/retrocesji. KNF przedstawił w tym zakresie projekt wytycznych, które stanowią ramy dla poprawnej identyfikacji, pomiaru, zarządzania i monitorowania ryzyk związanych z reasekuracją. Projekt powstał na kanwie kontroli KNF w toku których ujawniono nieprawidłowości w postępowaniu zakładów ubezpieczeń i reasekuracji, stwierdzając m.in. niewystarczające uregulowanie, kontrolowanie i zarządzanie obszarem reasekuracji w zakładach ubezpieczeń/reasekuracji w świetle istniejących ryzyka. KNF zidentyfikował również przypadki niewłaściwego stosowania reasekuracji lub braku jej stosowania mimo obejmowania przez zakłady ubezpieczeń i reasekuracji ochroną ubezpieczeniową istotnych ryzyk. Według KNF, wytyczne będą zbiorem zalecanych działań w stosunku do wewnętrznych systemów kontroli, które pośrednio i bezpośrednio powinny zapewniać wdrażanie dobrych praktyk w ramach wszystkich procesów związanych z reasekuracją. Projekt wytycznych obejmuje standardy w zakresie zasad ogólnych, systemu zarządzania ryzykiem związanego z reasekuracją bierną, obowiązków Zarządu i Rady Nadzorczej, procedur wewnętrznych, programu reasekuracyjnego, bieżącego zarządzania ryzykiem, reasekuracji finansowej, systemu kontroli wewnętrznej oraz rachunkowości i sprawozdawczości. Wytyczne powinny być stosowane w sposób proporcjonalny, przez co rozumie się różnicowanie podejścia w zależności od rodzaju, skali i złożoności ryzyk właściwych dla działalności zakładu ubezpieczeń/reasekuracji, a także od stopnia wykorzystania reasekuracji. Podobnie jak w przypadku innych wytycznych KNF, także wytyczne dotyczące reasekuracji i retrocesji będą podlegały wdrożeniu w zakładach ubezpieczeń i reasekuracji i zapewne będą podlegały ocenie w ramach procesów BION. Uwagi do projektu można było przesyłać do 10 lutego 2014 r. 19

20 ZASADY ŁADU KORPORACYJNEGO DLA INSTYTUCJI NADZOROWANYCH PRZEZ KNF Dokument jest zbiorem zasad określających relacje wewnętrzne i zewnętrzne instytucji nadzorowanych przez KNF, w tym relacje z udziałowcami i klientami, ich organizację, funkcjonowanie nadzoru wewnętrznego oraz kluczowych systemów i funkcji wewnętrznych, a także organów statutowych i zasad ich współdziałania 08 autor: Maciej Hajewski, członek SCP 20

21 ZASADY ŁADU KORPORACYJNEGO DLA INSTYTUCJI NADZOROWANYCH PRZEZ KNF W OCENIE KNF WDROŻENIE ZASAD MA ZWIĘKSZYĆ PRZEJRZYSTOŚĆ DZIAŁANIA INSTYTUCJI NADZORO- WANYCH, POPRAWIĆ SKUTECZNOŚĆ FUNKCJONO- WANIA ICH ORGANÓW ORAZ OGRANICZYĆ WYSTĘPOWANIE KONFLIKTÓW INTERESU. Do 28 lutego 2014r. trwają konsultacje prowadzone przez KNF w sprawie Zasad ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych przez KNF. Dokument jest zbiorem zasad określających relacje wewnętrzne i zewnętrzne instytucji nadzorowanych przez KNF, w tym relacje z udziałowcami i klientami, ich organizację, funkcjonowanie nadzoru wewnętrznego oraz kluczowych systemów i funkcji wewnętrznych, a także organów statutowych i zasad ich współdziałania. Kluczowe obszary omówione w dokumencie to: organizacja i struktura organizacyjna, relacja z udziałowcami instytucji nadzorowanej, organ zarządzający, organ nadzorujący, polityka wynagrodzeń, informacyjna, działalność promocyjna i relacje z klientami, kluczowe systemy i funkcje wewnętrzne, zarządzanie ryzykiem oraz wykonywanie uprawnień z aktywów nabytych na ryzyko klienta. W ocenie KNF wdrożenie zasad ma zwiększyć przejrzystość działania instytucji nadzorowanych, poprawić skuteczność funkcjonowania ich organów oraz ograniczyć występowanie konfliktów interesu. KNF zakłada, że zasady mają zostać przyjęte przez instytucje nadzorowane do końca 2014 roku. Stosowanie zasada przez rynek będzie poddawane weryfikacji w ramach procesu BION oraz w toku przeprowadzanych inspekcji. Uwagi można przesyłać do 28 lutego 2014 r. na adres: dpi@knf. gov.pl lub pocztą. 21

22 EIOPA: DOBRE PRAKTYKI DLA PORÓWNYWAREK European Insurance and Occupational Pensions Authority (EIOPA) opublikowała listę dobrych praktyk dla internetowych porównywarek ubezpieczeń, zaznaczając, że rekomendacja ma na celu promowanie transparentności, prostoty i uczciwości rynku porównywarek. 09 autor: Maciej Hajewski, członek SCP 22

23 EIOPA - DOBRE PRAKTYKI GABRIEL BERNARDINO, PREZES EIOPA, PODKREŚLA, ŻE ZWIĘKSZAJĄCE SIĘ ZAINTERESOWANIE KLIENTÓW PORÓWNYWARKAMI INTERNETOWYMI JEST DOBRYM ZJAWISKIEM, PONIEWAŻ STRONY TE POMAGAJĄ ZWIĘKSZYĆ TRANSPARENTNOŚĆ I PORÓWNYWAL- NOŚĆ INFORMACJI DOSTĘPNYCH DLA KLIENTA Już we wcześniejszych artykułach podnoszono, że EIOPA bywa aktywna w swoich działaniach, lecz nie zawsze te działania bywają szczególnie komentowane. Do poniższych działań trudno się odnieść, bowiem EIOPA opublikowała listę dobrych praktyk dla internetowych porównywarek ubezpieczeń, zaznaczając, że rekomendacja ma na celu promowanie transparentności, prostoty i uczciwości rynku porównywarek, EIOPA zaleca: Główne cechy produktów, zakres ochrony i wyłączenia powinny być jasno wskazywane. Gabriel Bernardino, prezes EIOPA, podkreśla, że zwiększające się zainteresowanie klientów porównywarkami internetowymi jest dobrym zjawiskiem, ponieważ strony te pomagają zwiększyć transparentność i porównywalność informacji dostępnych dla klienta, pod warunkiem że zostaną spełnione podstawowe wymagania. Zaznacza, że EIOPA szczegółowo zbadała ten temat, a opublikowany raport ma na celu promowanie transparentności i uczciwości rynku. Za: dziennik ubezpieczeniowy, Nr 22 (3421), Główne cechy produktów, zakres ochrony i wyłączenia powinny być jasno wskazywane: Porównywarka powinna ujawniać, z którymi dostawcami usług jest w relacji komercyjnej, kontraktowej lub właścicielskiej; Cena nie powinna być jedynym kryterium porównania; Powinno się unikać żargonu i zbędnych terminów technicznych; Informacja o tym, gdzie należy zgłaszać skargi dotyczące produktów kupionych online, powinna być łatwa do znalezienia; 23

24 WDROŻENIE PAKIETU CRR/CRD IV W DOMACH MAKLERSKICH Niniejszy artykuł jest poświęcony wybranym kontrowersjom związanym z pakietem CRD IV, ze szczególnym uwzględnieniem przepisów dotyczących adekwatności kapitałowej. Bartosz Wasilewski, Paweł Eleryk 10autor: Współpraca Przemysław Szpytka 24

25 WDROŻENIE PAKIETU CRR/CRD IV W DOMACH MAKLERSKICH PREZENTACJA WYBRANYCH PROBLEMÓW PRAKTYCZNYCH NINIEJSZY ARTYKUŁ JEST POŚWIĘCONY WYBRANYM KONTROWERSJOM ZWIĄZANYM Z PAKIETEM CRD IV, ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM PRZEPISÓW DOTYCZĄCYCH ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ 1 stycznia 2014 roku szereg podmiotów rynku kapitałowego, w tym domy maklerskie, musiało zmierzyć się z rozpoczęciem stosowania przepisów tzw. pakietu CRD IV. Wobec obszerności i złożoności tych regulacji, a także wielu problemów praktycznych i interpretacyjnych, które pojawiają się w procesie ich stosowania, dla wielu podmiotów może się to okazać sporym wyzwaniem. Niniejszy artykuł jest poświęcony wybranym kontrowersjom związanym z pakietem CRD IV, ze szczególnym uwzględnieniem przepisów dotyczących adekwatności kapitałowej. Na pakiet CRD IV składa się grupa aktów prawnych. Obejmuje on bowiem Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca roku (dalej: CRR) oraz Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 roku (dalej: CRD IV), które zostaną uzupełnione szeregiem standardów technicznych o charakterze wykonawczym. Oprócz powyższych, należy mieć na uwadze przepisy krajowe, które zostaną wydane w celu implementacji dyrektywy CRD IV. Wymaga ona, aby jej przepisy zostały transponowane do porządków prawnych państw członkowskich do 1 stycznia 2014 roku, ale polski ustawodawca dotychczas tego nie uczynił. Zgodnie z publicznie prezentowanymi informacjami, prace legislacyjne związane z implementacją CRD IV w zakresie regulacji dotyczących prawa bankowego zostały rozpoczęte w Urzędzie Komisji Nadzoru Finansowego. Ponadto, z uwagi na fakt, że niektóre przepisy CRR pozostawiają państwom członkowskim swobodę decyzji w określonych sprawach, Urząd jest również w trakcie przygotowywania projektów przepisów niezbędnych do wdrożenia CRR w tym zakresie. Na chwilę obecną nie jest znana dokładna data zakończenia prac nad tymi projektami. 25

26 WDROŻENIE PAKIETU CRR/CRD IV W DOMACH MAKLERSKICH PREZENTACJA WYBRANYCH PROBLEMÓW PRAKTYCZNYCH Niezwykle istotną kwestią jest ustalenie zakresu podmiotowego określonych fragmentów pakietu CRD IV. Prawodawca unijny zdecydował się bowiem na regulację różnych obszarów działalności (w tym działalności banków, firm inwestycyjnych czy towarzystw ubezpieczeń wzajemnych) dotyczącą podmiotów o różnym zakresie i skali prowadzonej działalności w jednym pakiecie aktów prawnych. Z punktu widzenia domów maklerskich, istotne jest ustalenie czy na potrzeby rozporządzenia CRR powinny one zostać zaklasyfikowane jako firmy inwestycyjne. Spod definicji firmy inwestycyjnej, przejętej z Dyrektywy 2004/39/WE, zostały wyłączone firmy, nie posiadające zezwolenia na świadczenie usług: przechowywania lub rejestrowania instrumentów finansowych, w tym prowadzenia rachunków papierów wartościowych i rachunków zbiorczych oraz prowadzenia rachunków pieniężnych, które wykonują wyłącznie jedną lub więcej następujących działalności: przyjmowanie i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych; wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych na rachunek dającego zlecenie; zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych. W związku z tym, firmami inwestycyjnymi w rozumieniu CRR nie są na przykład domy maklerskie specjalizujące się wyłącznie w zarządzaniu aktywami. Ma to doniosłe znaczenie prawne, gdyż część regulacji CRR jest odmienna w stosunku do tego typu domów maklerskich. Na przykład, art. 95 CRR określa specyficzny sposób obliczania łącznej ekspozycji na ryzyko dla takich firm. Rozporządzenie CRR zawiera odmienny, wobec obowiązującego na gruncie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi i rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, system norm adekwatności kapitałowej. Instytucje, w tym firmy inwestycyjne, są zobowiązane do utrzymywania współczynników kapitałowych na określonych poziomach na przykład łączny współczynnik kapitałowy nie może spaść poniżej 8%. Współczynnik ten jest obliczany jako stosunek funduszy własnych do łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko. Rozporządzenie CRR zawiera szczegółowe zasady obliczania zarówno funduszy własnych, jak i kwot ekspozycji na ryzyko. Dla firm inwestycyjnych, łączną kwotę ekspozycji na ryzyko oblicza się jako sumę: kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla ryzyka kredytowego i ryzyka rozmycia, kwot ekspozycji ważonych ryzykiem w odniesieniu do ryzyka kontrahenta, związanego z określonym rodzajem trans- 26