Klauzule społeczne w zamówieniach publicznych. Cezary Miżejewski

Transkrypt

1 Klauzule społeczne w zamówieniach publicznych Cezary Miżejewski

2 Wyzwania Brak systemowego podejścia do zamówień publicznych z klauzulami społecznymi; Prymat ceny; Brak wiedzy sektora publicznego na temat zamówień społecznie odpowiedzialnych, przedsiębiorstw społecznych i ich znaczenia dla gospodarki Słabość podmiotów ekonomii społecznej - niskie zdolności administracyjne, standardy jakości, innowacyjność Brak bazy dobrych praktyk, punktów porad, wzorcowych dokumentów; Konieczność zwalczania uprzedzeń typu: zrównoważone zamówienia są drogie, niskiej jakości, brak dostawców itd.

3 Dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (preambuła) 28. Zatrudnienie i praca stanowią kluczowe elementy gwarantujące wszystkim równe szanse i przyczyniające sie do integracji społeczeństwa. W tym kontekście, zakłady pracy chronionej oraz programy pracy chronionej skutecznie przyczyniają się do integracji lub reintegracji osób niepełnosprawnych na rynku pracy. Jednakże, zakłady takie mogą być nie zdolne do uzyskania zamówień w normalnych warunkach konkurencji. W konsekwencji, należy umożliwić Państwom Członkowskim zastrzeżenie prawa takich zakładów do udziału w procedurach udzielania zamówień lub zagwarantowania im realizacji zamówień w ramach programów pracy chronionej.

4 Dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi Art. 19 Zamówienia zastrzeżone Państwa Członkowskie mogą zastrzec prawo udziału w procedurach udzielania zamówień publicznych zakładom pracy chronionej lub przewidzieć możliwość realizacji takich zamówień w ramach programów pracy chronionej, w których większość zaangażowanych pracowników stanowią osoby niepełnosprawne, które ze względu na charakter lub stopień swojej niepełnosprawności nie mogą wykonywać swojej pracy w normalnych warunkach. Ogłoszenie o zamówieniu powinno zawierać odniesienie do tego przepisu.

5 Dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (preambuła) 33. Warunki realizacji zamówienia zgodne są z niniejszą dyrektywą, pod warunkiem że nie są one, bezpośrednio lub pośrednio, dyskryminujące oraz są przedstawione w ogłoszeniu o zamówieniu lub w dokumentacji zamówienia. Mogą one, w szczególności, zachęcać do organizacji wewnętrznych szkoleń zawodowych, zatrudniania osób mających szczególnych trudności z integracją, a także zwalczania bezrobocia lub ochrony środowiska. Można na przykład ustanowić wymóg odnoszący się do realizacji zamówienia co do zatrudnienia osób długotrwale poszukujących pracy, co do przeprowadzenia szkoleń dla bezrobotnych lub młodocianych, co do przestrzegania postanowień Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP), o ile przepisy te nie zostały wdrożone do prawa krajowego, oraz co do zatrudnienia większej liczby osób niepełnosprawnych, niż przewiduje to ustawodawstwo krajowe

6 Dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi Art. 26 Instytucje zamawiające mogą określić warunki szczególne związane z realizacją zamówienia, pod warunkiem, że są one zgodne z przepisami prawnymi Wspólnoty oraz zostały wskazane w ogłoszeniu o zamówieniu lub specyfikacjach. Warunki rządzące realizacją zamówienia mogą, w szczególności, dotyczyć względów społecznych i środowiskowych.

7 Postanowienia dyrektywy zostały wprowadzone do polskiego porządku prawnego w ustawach: Ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach socjalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. nr 91, poz. 742) która weszła w życie z dniem 16 lipca 2009 r. Ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2009r. nr 206, poz. 1591) która weszła w życie z dniem 22 grudnia 2009 r.

8 Klauzule społeczne Art. 29 ust. 4 Zamawiający może określić w opisie przedmiotu zamówienia wymagania związane z realizacją zamówienia, dotyczące: zatrudnienia osób: a) bezrobotnych lub młodocianych w celu przygotowania zawodowego, o których mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, b) niepełnosprawnych, o których mowa w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, c) innych niż określone w lit. a lub b, o których mowa w przepisach o zatrudnieniu socjalnym - lub we właściwych przepisach państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego; utworzenia funduszu szkoleniowego, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w którym wpłaty pracodawców stanowić będą co najmniej czterokrotność najniższej wpłaty określonej w tych przepisach; zwiększenia wpłat pracodawców na rzecz funduszu szkoleniowego, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, do wysokości określonej w pkt 2.;

9 Klauzule społeczne Art W przypadku gdy przepisy ustawy nie stanowią inaczej, specyfikacja istotnych warunków zamówienia zawiera również: ( ) 9) jeżeli zamawiający przewiduje wymagania, o których mowa w art. 29 ust. 4, określenie w szczególności: a) liczby osób, o których mowa w art. 29 ust. 4 pkt 1, i okresu wymaganego zatrudnienia tych osób, b) sposobu dokumentowania zatrudnienia osób, o których mowa w art. 29 ust. 4 pkt 1, lub utworzenia albo zwiększenia funduszu szkoleniowego, c) uprawnienia zamawiającego w zakresie kontroli spełniania przez wykonawcę wymagań, o których mowa w art. 29 ust. 4, oraz sankcji z tytułu niespełnienia tych wymagań.

10 Zamówienia zastrzeżone Art. 22, ust. 2 Zamawiający może zastrzec w ogłoszeniu o zamówieniu, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wyłącznie wykonawcy, u których ponad 50 % zatrudnionych pracowników stanowią osoby niepełnosprawne w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych lub właściwych przepisów państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

11 Co to oznacza? Dokument pomocniczy Zalecenia Ministra Rozwoju Regionalnego oraz Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych dotyczące stosowania klauzul społecznych w zamówieniach publicznych z dnia 20 października 2009 r. są dostępne na stronie oraz innych stronach internetowych.

12 Co to oznacza? WPROWADZENIE WYMAGAŃ WYNIKAJĄCYCH ART. 29, UST. 4 ZWIĄZANYCH Z REALIZACJĄ ZAMÓWIENIA PROWADZĄ DO SYTUACJI, W KTÓREJ MOŻE ZOSTAĆ PRZYJĘTA WYŁĄCZNIE OFERTA SPEŁNIAJĄCA OKREŚLONE WYMAGANIA Wymagania związane z realizacją zamówienia, o których mowa w art. 29 powinny zostać określone, w fakultatywnych postanowieniach specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Zaleca się również, aby wymagania związane z realizacją zamówienia, o których mowa w art. 29 ust 4 ustawy z dnia z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych były również zamieszczane w ogłoszeniu o zamówieniu lub, w przypadku trybów, które nie wymagają publikacji ogłoszenia o zamówieniu, w zaproszeniu do negocjacji. Właściwym miejscem do zamieszczenia tego rodzaju informacji będzie pozycja dot. informacji dodatkowych.

13 Co to oznacza? Wariant I (wymagania o charakterze zatrudnieniowym) Możemy wprowadzić wymóg zatrudnienia przez wykonawcę następujących grup: osób bezrobotnych - osoby spełniające przesłanki art. 2 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69 poz. 415 j.t. z późn. zm.). młodocianych w celu przygotowania zawodowego - zgodnie z działem IX Kodeksu pracy - pracowników, którzy ukończyli 16 lat, a nie przekroczyli 18 lat i nie posiadają kwalifikacji zawodowych. osób niepełnosprawnych, - osoby spełniające przesłanki statusu niepełnosprawności określone ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych osób, o których mowa w przepisach o zatrudnieniu socjalnym - co oznacza osoby nie będące bezrobotnymi lub niepełnosprawnymi a zostały wymienione w art. 1 ust 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym

14 Co to oznacza? Wariant I (wymagania o charakterze zatrudnieniowym) osoby, o których mowa w przepisach o zatrudnieniu socjalnym bezdomni realizujący indywidualny program wychodzenia z bezdomności, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, uzależnieni od alkoholu, po zakończeniu programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego; uzależnieni od narkotyków lub innych środków odurzających, po zakończeniu programu terapeutycznego w zakładzie opieki zdrowotnej; chorzy psychicznie, w rozumieniu przepisów o ochronie zdrowia psychicznego; zwalniani z zakładów karnych, mających trudności w integracji ze środowiskiem, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej; uchodźcy realizujący indywidualny program integracji, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej. W tym przypadku nie jest wymagany status bezrobotnego lub niepełnosprawnego.

15 Co to oznacza? Co powinniśmy umieścić specyfikacji istotnych warunków zamówienia? Po pierwsze - liczbę osób wymienionych wcześniej grup, których zatrudnienie jest wymagane przez zamawiającego na przykład: Wymaganiem związanym z realizacją zamówienia, może być wymóg zatrudniania przez wykonawcę przy jego realizacji np. co najmniej 50% pracowników, którzy zostali zatrudnieni spośród osób o których mowa w przepisach o zatrudnieniu socjalnym lub analogicznych przepisach państwa członkowskiego UE, w którym wykonawca ma miejsce zamieszkania albo siedzibę; Realizacja zamówienia powinna przewidywać zatrudnienie przy wykonywaniu zamówienia, co najmniej 5 osób bezrobotnych na podstawie skierowania powiatowego urzędu pracy zgodnie z ustawą dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69 poz. 415 j.t. z późn. zm.) lub na podstawie właściwego dokumentu kierującego bezrobotnego do pracodawcy wystawionego przez organ zajmujący się realizacją zadań z zakresu rynku pracy określony w analogicznych przepisach państwa członkowskiego UE, w którym wykonawca ma miejsce zamieszkania albo siedzibę

16 Co to oznacza? Co powinniśmy umieścić specyfikacji istotnych warunków zamówienia? Przykład SIWZ z Brzezin:

17 Co to oznacza? Co powinniśmy umieścić specyfikacji istotnych warunków zamówienia? Po drugie - okres wymaganego zatrudnienia osób, których zatrudnienie jest wymagane przez zamawiającego; Okres wymagany przez zamawiającego nie może być dłuższy niż okres realizacji zamówienia na przykład: Zatrudnienie przy realizacji zamówienia powinno trwać do końca upływu terminu realizacji zamówienia; w przypadku, rozwiązania stosunku pracy przez bezrobotnego lub przez pracodawcę przed zakończeniem tego okresu, wykonawca będzie obowiązany do zatrudnienia na to miejsce innego bezrobotnego;

18 Co to oznacza? Co powinniśmy umieścić specyfikacji istotnych warunków zamówienia? Po trzecie możemy wprowadzić dodatkowe warunki związane z zatrudnieniem osób, o których mowa w art. 29, ust. 4, na przykład: może to być wymóg, aby zatrudnienie było realizowane na podstawie stosunku pracy, lub może to być wymóg aby zatrudnienie dotyczyło osób skierowanych przez powiatowy urząd pracy, zgodnie z ustawą dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lub na podstawie właściwego dokumentu kierującego bezrobotnego do pracodawcy wystawionego przez organ zajmujący się realizacją zadań z zakresu rynku pracy określony w analogicznych przepisach państwa członkowskiego UE, w którym wykonawca ma miejsce zamieszkania albo siedzibę ; lub może to być wymóg aby zatrudnienie dotyczyło osób zwalnianych w ramach ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, lub analogicznych przepisach państwa członkowskiego UE, w którym wykonawca ma miejsce zamieszkania albo siedzibę wydanych w związku z Dyrektywą Rady NR 98/59/WE z dnia 20 lipca 1998 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do zwolnień grupowych (Dz.U. L 225 z , str. 16).

19 Co to oznacza? Co powinniśmy umieścić specyfikacji istotnych warunków zamówienia? Po czwarte sposób dokumentowania zatrudnienia osób bezrobotnych, niepełnosprawnych lub innych, o których mowa w ustawie o zatrudnieniu socjalnym, których zatrudnienie jest wymagane przez zamawiającego, na przykład: Wykonawca, na etapie wykonywania zamówienia, przedstawia zamawiającemu zgłoszenia ofert pracy przedstawione powiatowemu urzędowi pracy; odpis skierowania bezrobotnych przez powiatowy urząd pracy do pracodawcy oraz umowy o prace; Jeżeli wykonawca ma siedzibę lub miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przedstawia: zgłoszenie ofert pracy przedstawione odpowiedniemu organowi zajmującemu się realizacją zadań z zakresu rynku pracy w kraju pochodzenia wykonawcy lub w kraju, w którym wykonawca ma swoją siedzibę; odpis wystawionego przez ten organ dokumentu kierującego bezrobotnych do pracodawcy oraz umowę o pracę (spółdzielczą umowę o pracę);

20 Co to oznacza? Co powinniśmy umieścić specyfikacji istotnych warunków zamówienia? Po czwarte sposób dokumentowania zatrudnienia osób bezrobotnych, niepełnosprawnych lub innych, o których mowa w ustawie o zatrudnieniu socjalnym, których zatrudnienie jest wymagane przez zamawiającego, na przykład: Wykonawca, na etapie wykonywania zamówienia, przedstawia zamawiającemu zgłoszenia ofert pracy przedstawione powiatowemu urzędowi pracy; odpis skierowania bezrobotnych przez powiatowy urząd pracy do pracodawcy oraz umowy o prace; Jeżeli wykonawca ma siedzibę lub miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przedstawia: zgłoszenie ofert pracy przedstawione odpowiedniemu organowi zajmującemu się realizacją zadań z zakresu rynku pracy w kraju pochodzenia wykonawcy lub w kraju, w którym wykonawca ma swoją siedzibę; odpis wystawionego przez ten organ dokumentu kierującego bezrobotnych do pracodawcy oraz umowę o pracę (spółdzielczą umowę o pracę);

21 Co to oznacza? Co powinniśmy umieścić specyfikacji istotnych warunków zamówienia? Przykład z Brzezin

22 Co to oznacza? Co powinniśmy umieścić specyfikacji istotnych warunków zamówienia? Po piąte uprawnienia zamawiającego w zakresie kontroli spełniania przez wykonawcę wymagań w zakresie zatrudnienia, na przykład: Zamawiający ma prawo w każdym okresie realizacji zamówienia zwrócić się do wykonawcy o przedstawienie dokumentacji zatrudnienia skierowanych bezrobotnych, zaś wykonawca ma obowiązek przedstawić ją niezwłocznie zamawiającemu; Ważne: Dotyczy to stanu realizacji zamówienia. Na etapie oferty wykonawca składa jedynie oświadczenie, że zamówienie zostanie wykonane zgodnie ze wskazanymi wymogami zamawiającego związanymi z realizacją przedmiotu zamówienia, natomiast dokumentację potwierdzającą spełnianie tych wymogów będzie obowiązany przedstawić dopiero na etapie realizacji zamówienia

23 Co to oznacza? Co powinniśmy umieścić specyfikacji istotnych warunków zamówienia? Po szóste sankcje z tytułu niespełnienia wymagań w zakresie zatrudnienia, na przykład: W przypadku niezatrudnienia przy realizacji zamówienia wymaganej przez zamawiającego liczby osób bezrobotnych, wykonawca będzie zobowiązany do zapłacenia kary umownej zamawiającemu, w wysokości iloczynu kwoty najniższego wynagrodzenia wraz z należnymi składkami na ubezpieczenie społeczne oraz liczby miesięcy w okresie realizacji zamówienia za każdego niezatrudnionego bezrobotnego poniżej liczby wymaganej przez zamawiającego, chyba że wykonawca wykaże, że przedstawił zgłoszenie ofert pracy powiatowemu urzędowi pracy albo odpowiedniemu organowi zajmującemu się realizacją zadań z zakresu rynku pracy w państwie, w którym ten wykonawca ma siedzibę lub miejsce zamieszkania, a niezatrudnienie osób bezrobotnych nastąpiło z przyczyn nieleżących po jego stronie; za przyczynę nieleżącą po stronie wykonawcy będzie uznany w szczególności brak na obszarze, w którym jest realizowane zamówienie i w okresie jego realizacji, osób bezrobotnych zdolnych do wykonania zamówienia lub odmowa podjęcia pracy przez taką osobę bezrobotną.

24 Co to oznacza? Co powinniśmy umieścić specyfikacji istotnych warunków zamówienia? Po szóste sankcje z tytułu niespełnienia wymagań w zakresie zatrudnienia. Przykład z Brzezin

25 Co to oznacza? Wariant II (wymagania o charakterze edukacyjnym) Wymagania związane z realizacją zamówienia, mogą odnosić się do utworzenia lub zwiększenia wpłat na Fundusz Szkoleniowy przez wykonawcę. Zgodnie z art. 67 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69 poz. 415 j.t. z późn. zm.) zakładowy fundusz szkoleniowy tworzą pracodawcy w ramach posiadanych środków. Fundusz ten, jest przeznaczony na finansowanie lub współfinansowanie kosztów kształcenia ustawicznego pracowników i pracodawców. Zgodnie z art. 68, ust. 1 pkt. 1, ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy pracodawca decydując się na utworzenie funduszu szkoleniowego powinien zadeklarować wpłaty na ten fundusz w wysokości nie niższej niż 0,25% funduszu płac. Wymogi przewidziane w art.. 29, ust. 4 wskazują na wymóg utworzenia lub podwyższenia funduszu do wysokości wynoszącej co najmniej czterokrotność najniższej wpłaty. Oznacza to przeznaczenie co najmniej 1% funduszu płac na szkolenia

26 Co to oznacza? Co powinniśmy umieścić specyfikacji istotnych warunków zamówienia? W przypadku wymogu o charakterze edukacyjnym w postanowieniach specyfikacji istotnych warunków zamówienia, powinny znaleźć się zapisy dotyczące: sposobu dokumentowania rzez wykonawcę utworzenia albo zwiększenia funduszu szkoleniowego; uprawnienia zamawiającego w zakresie kontroli spełniania przez wykonawcę wymagań w zakresie szkoleniowym; sankcje z tytułu niespełnienia wymagań w zakresie szkoleniowym. Należy jednak pamiętać, że warunek określony w art. 29 ust. 4 pkt 2 i 3 musi zostać zapisany przez zamawiającego w sposób umożliwiający jego spełnienie również przez wykonawców zagranicznych, mających siedzibę albo miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

27 Zasada konkurencyjności w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki W ramach realizacji projektów w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki, podmioty, które nie stosują Ustawy prawo zamówień publicznych ponoszą wydatki zgodnie z zasadą konkurencyjności, określoną w umowie o dofinansowanie projektu. Zasada konkurencyjności dotyczy realizacji zamówień przekraczających wyrażoną w złotych równowartość kwoty 14 tys. euro netto wykonywanych przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą. Beneficjent powinien wysłać zapytanie ofertowe do co najmniej trzech potencjalnych wykonawców. Od 1 stycznia 2010 beneficjent może wprowadzić w zapytaniu ofertowym wymagania dotyczące zatrudnienia osób niepełnosprawnych, bezrobotnych lub osób, o których mowa w przepisach o zatrudnieniu socjalnym. Kryterium może dotyczyć również wyboru ofert tylko złożonych przez podmioty ekonomii społecznej.

28 Dobre przykłady Statystyki pokazują, że w Polsce w 2011 roku społeczne zamówienia publiczne stanowiły 2,04% (w 2010 r. 2,69%), a zamówienia zastrzeżone 0,19% (w 2011 r. 0,34%). Rozwiązanie takie zastosowało już kilkadziesiąt samorządów i ich jednostek. Klauzule społeczne, nawet kilka razy, zastosowały m.in. samorządy Gdyni, Gdańska, Bydgoszczy, Brzezin, Wrocławia, Częstochowy, Szczecina, Torunia, a także Teatr Nowy w Łodzi, Opolskie Centrum Onkologii, Zakład Komunalny Kleszczów czy ROPS w Krakowie..

29 Dobre przykłady W 2011 r. Gmina Miasto Brzeziny w prowadzonych zgodnie z ustawą Prawo Zamówień Publicznych postępowaniach, w czterech z nich zastosowała klauzule społeczne. Do postanowień zawieranych z nw. Wykonawcami umów, trafiły zapisy: Wykonawca przyjmując do realizacji zamówienie musi zatrudnić przy jego wykonywaniu co najmniej 3 osoby bezrobotne niepełnosprawne. Wykonawca przyjmując do realizacji zamówienie musi zatrudnić przy jego realizacji co najmniej 1 osobę niepełnosprawną w pełnym wymiarze czasu pracy przy wykonywaniu zamówienia na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę. Wykonawca przyjmując do realizacji zamówienie musi zatrudnić przy jego realizacji co najmniej 3 osoby niepełnosprawne w pełnym wymiarze czasu pracy przy wykonywaniu zamówienia na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę. Wykonawca przyjmując do realizacji zamówienie musi zatrudnić przy jego realizacji co najmniej 1 osobę niepełnosprawną w pełnym wymiarze czasu pracy przy wykonywaniu zamówienia na podstawie umowy o pracę,

30 Dobre przykłady Gmina Brzeziny I połowa 2012 r. została zawarta jedna umowa, w której znalazł się zapis: Zamawiający wymaga od Wykonawcy przy realizacji przedmiotu zamówienia stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 z późn. zm.), dotyczącego klauzuli społecznej tj. zostaną zatrudnione osoby do realizacji zamówienia przez Wykonawcę zgodnie ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia i ofertą; Wykonawca przyjmując do realizacji zmówienie musi zatrudnić przy jego realizacji co najmniej 3 osoby niepełnosprawne w pełnym wymiarze czasu pracy przy wykonywaniu zamówienia na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę.

31 ROPS Kraków Dobre przykłady Podstawa prawna: art. 22 ust 2 ustawy PZP Zakres przedmiotowy: usługi cateringowe Liczba wdrożonych i rozstrzygniętych postępowań: 3 Łączna wartość zobowiązań umownych w skali 3 lat: PLN

32 Dobre przykłady ROPS Kraków. SIWZ: Opis warunków udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny spełniania tych warunków: W postępowaniu mogą wziąć udział wykonawcy, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy, dotyczące: posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania, posiadania wiedzy i doświadczenia, dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, sytuacji ekonomicznej i finansowej, u których ponad 50 % zatrudnionych pracowników stanowią osoby niepełnosprawne w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych lub właściwych przepisów państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego

33 Dobre przykłady Gdańsk. Wykonywanie usługi zapewnienia czystości i porządku w budynkach stanowiących własność Gminy Miasta Gdańsk, a także na innych terenach, obiektach i urządzeniach będących pod zarządem Zamawiającego w okresach ok r. do r. Kategoria usług- 16 Powierzchnia sprzątalna wewnętrzna m2 Powierzchnia sprzątalna zewnętrzna m2 Zamawiający: Gdański Zarząd Nieruchomości Komunalnych działający imieniu i na rzecz Gminy Miasta Gdańsk

34 Dobre przykłady Gdańsk. Wymagania związane z realizacja zamówienia dotyczące zatrudnienia osób Wykonawca jest zobowiązany przez cały okres realizacji zamówienia zatrudnić na podstawie umów o prace następujące minimalne ilości osób: co najmniej 5 osób bezrobotnych, o których mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy lub we właściwych przepisach państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego co najmniej 5 osób niepełnosprawnych, o których mowa w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych lub we właściwych przepisach państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego co najmniej 13 osób, o których mowa w przepisach o zatrudnieniu socjalnym lub we właściwych przepisach państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego

35 Przyszłość według nowej dyrektywy po 2013 roku Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie zamówień publicznych KOM(2011) 896 oraz Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych KOM(2011) 895, opublikowane przez KE r. Najważniejsze zmiany: Rozszerzenie zakresu tzw. zamówień zastrzeżonych Możliwość uwzględnienia w pozacenowych kryteriach oceny ofert charakterystyki związanej z warunkami pracy osób bezpośrednio uczestniczących w danym procesie produkcji lub realizacji zamówienia Zapisy w specyfikacji technicznej związane z dostępnością przedmiotu zamówienia dla wszystkich grup użytkowników w przypadku wszystkich zamówień, których przedmiot jest przeznaczony do użytku osób zarówno ogółu społeczeństwa, jak i pracowników instytucji zamawiającej Kwestia wykonywania usług społecznych

36 Przyszłość według nowej dyrektywy po 2013 roku Preambuła (41) Aby lepiej uwzględnić aspekty społeczne w ramach zamówień publicznych, można również zezwolić zamawiającym na uwzględnianie, w ramach kryterium oferty najkorzystniejszej ekonomicznie, charakterystyki związanej z warunkami pracy osób bezpośrednio uczestniczących w danym procesie produkcji lub realizacji. Charakterystyka może dotyczyć wyłącznie ochrony zdrowia personelu zaangażowanego w proces produkcji lub w celu wsparcia integracji społecznej osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji lub członków słabszych grup społecznych wśród personelu wyznaczonego do realizacji zamówienia, w tym dostępności dla osób niepełnosprawnych. Jakiekolwiek kryterium udzielenia zamówienia, które obejmuje tę charakterystykę, należy w każdym wypadku ograniczyć do tych cech, które bezpośrednio wpływają na personel w środowisku pracy. Kryteria te muszą być stosowane zgodnie z dyrektywą 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotyczącą delegowania pracowników w ramach świadczenia usług oraz w sposób, który nie powoduje bezpośredniej lub pośredniej dyskryminacji wykonawców z innych państw członkowskich lub z państw trzecich będących stronami Porozumienia lub umów o wolnym handlu, których stroną jest Unia.

37 Przyszłość według nowej dyrektywy po 2013 roku Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie zamówień publicznych Artykuł 17 Zamówienia zastrzeżone Państwa członkowskie mogą zastrzec prawo udziału w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego dla zakładów pracy chronionej oraz wykonawców, których głównym celem jest społeczna i zawodowa integracja pracowników niepełnosprawnych oraz pracowników znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, lub przewidzieć możliwość realizacji takich zamówień w ramach programów zatrudnienia chronionego, pod warunkiem że ponad 30 % osób zatrudnionych przez te zakłady, przez tych wykonawców lub w ramach tych programów stanowią pracownicy niepełnosprawni lub pracownicy znajdujący się w niekorzystnej sytuacji.

38 Przyszłość według nowej dyrektywy po 2013 roku Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie zamówień publicznych KOM(2011) 896 wersja ostateczna z 20 grudnia 2011 r. Dyrektywa ma mieć zastosowanie do zamówień, których wartość, bez podatku VAT, oszacowano na poziomie następujących progów lub powyżej nich: EUR w przypadku zamówień publicznych na roboty budowlane; EUR w przypadku zamówień publicznych na dostawy i usługi udzielanych przez instytucje administracji centralnej lub konkursów organizowanych przez te instytucje; EUR w przypadku zamówień publicznych na dostawy i usługi udzielanych przez instytucje zamawiające administracji niższego szczebla lub konkursów organizowanych przez te instytucje; EUR w przypadku zamówień publicznych na usługi społeczne i inne szczególne usługi wymienione w załączniku XVI.

39 Przyszłość według nowej dyrektywy po 2013 roku

40 Przyszłość według nowej dyrektywy po 2013 roku ROZDZIAŁ I Usługi społeczne i inne szczególne usługi Artykuł 74 Udzielanie zamówień na usługi społeczne i inne szczególne usługi Zamówień na usług społeczne i inne szczególne usługi wymienione w załączniku XVI udziela się zgodnie z niniejszym rozdziałem, jeżeli wartość zamówienia jest równa kwocie progowej określonej w art. 4 lit. d) lub wyższa. Artykuł 76 Zasady udzielania zamówień 1. Państwa członkowskie wprowadzają odpowiednie procedury udzielania zamówień objętych zakresem niniejszego rozdziału, zapewniając pełną zgodność z zasadami przejrzystości i równego traktowania wykonawców oraz umożliwiając instytucjom zamawiającym uwzględnienie specyfiki przedmiotowych usług. 2. Państwa członkowskie zapewniają instytucjom zamawiającym możliwość uwzględnienia konieczności zagwarantowania jakości, ciągłości, dostępności, możliwości korzystania z usług i ich kompleksowości, szczególnych potrzeb różnych kategorii użytkowników, kwestii ich zaangażowania i upodmiotowienia, a także innowacyjności. Państwa członkowskie mogą także postanowić, że wyboru usługodawcy nie dokonuje się wyłącznie w oparciu o kryterium ceny za realizację usługi.

41 Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej Proponowane zmiany w PZP 1) wprowadzenie po zmianie dyrektywy europejskiej o zamówieniach publicznych z projektu KOM(2011) 896 do przepisów Prawa zamówień publicznych zmian polegających na: uelastycznienia zapisów odnośnie zamówień zastrzeżonych oraz klauzul społecznych w prawie zamówień publicznych (art. 22 PZP), odnosząc je nie tylko do ubiegania się o zamówienia, lecz także wykonywania zamówienia, co oznacza zarówno zachęcanie do współpracy jak i podwykonawstwa podmioty zatrudniające osoby bezrobotne, niepełnosprawne lub inne osoby zagrożone wykluczeniem społecznym; obniżenia wymogu w zamówieniach zastrzeżonych możliwości zamawiania w firmach zatrudniających 30% niepełnosprawnych, zamiast obecnych 50%; wprowadzenia wyższego progu od którego stosuje się zapisy ustawy Prawo zamówień publicznych z tys. euro do euro, oraz euro dla usług społecznych, wraz z odpowiednią procedurą zamówień usług społecznych;

42 Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej dodanie w art. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych, zapisu, iż w przypadku usług niepriorytetowych, można w kryteriach wyboru wykonawcy określić właściwość wykonawcy, definiując go poprzez niedziałanie w celu osiągnięcia zysku oraz przeznaczanie całości dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników. wprowadzenie zobowiązania zamawiających do odrzucania ofert wykonawców, którzy nie respektują zasad wynagradzania za pracę ustalonych w przepisach powszechnie obowiązujących. Nie ingerując w podstawy zatrudniania osób przez wykonawców ubiegających się o zamówienie nakazano by wymagane przepisami europejskim respektowanie poziomu wynagrodzenia wynikającego z przepisów o płacy minimalnej przy kalkulacji kosztorysów w ofertach; Dodatkowym elementem byłoby jasne określenie zapisu zobowiązania wykonawcy do przedstawiania kalkulacji na żądanie zamawiającego.

43 Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej wprowadzenia w ramach art. 91, ust. 8 ustawy - Prawo zamówień publicznych dodatkowej delegacji dla Rady Ministrów do wydania rozporządzenia określającego, inne niż cena obowiązkowe kryteria oceny ofert w odniesieniu do niektórych rodzajów zamówień publicznych, a zwłaszcza usług społecznych użyteczności publicznej wprowadzenia przepisu - w ustawie o przedsiębiorstwie społecznym - umożliwiającego zamawiającym dokonywanie zamówień, których przedmiotem są usługi i dostawy, nie objęte ustawą Prawo zamówień publicznych, aby w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów oraz optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów mogły określić zakres wyłącznie dla przedsiębiorstw społecznych lub innych podmiotów ekonomii społecznej.