A K A D E M I A M O R S K A W S Z C Z E C I N I E W Y D Z I A Ł M E C H A N I C Z N Y K A T E D R A F I Z Y K I I C H E M I I
|
|
- Barbara Czerwińska
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Temat ćwiczenia: A K A D E M I A M O R S K A W S Z C Z E C I N I E W Y D Z I A Ł M E C H A N I C Z N Y K A T E D R A F I Z Y K I I C H E M I I Studia stacjonarne I stopnia III rok studiów, semestr V kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn specjalność: Eksploatacja Siłowni Okrętowych Sprawozdanie z ćwiczenia laboratoryjnego z chemii wody Pomiar ph oraz oznaczanie alkaliczności wody Data wykonania ćwiczenia: r. Data złożenia sprawozdania: r. Prowadzący zajęcia: dr inż. Agnieszka Kalbarczyk-Jedynak Ocena: Imię i nazwisko studenta: Kazimierz Kowalski Grupa: L0. CEL ĆWICZENIA Sprawozdanie wzorcowe z ćwiczenia laboratoryjnego wg wymagań Krajowych Ram Kwalifikacji (KRK) Poznanie pojęć i przyswojenie wiedzy z zakresu ph oraz alkaliczności p i m wody technicznej na statkach, metod ich oznaczeń, obowiązujących limitów wg firm żeglugowych oraz producentów kotłów okrętowych, znaczenia eksploatacyjnego tych parametrów i obliczeń chemicznych z zakresu ph i alkaliczności wody. 2. PODSTAWOWE ZAGADNIENIA NIEZBĘDNE DO OPANOWANIA PRZY WYKONYWANIU ĆWICZENIA Prawidłowy sposób monitorowania stanu wody jest jednym z najistotniejszych czynników prowadzących do osiągnięcia bezawaryjnej i ekonomicznej pracy kotła oraz optymalnej jakości pary. Osadzanie się kamienia, korozja, częste odsalanie kotła parowego oraz wysokie zużycie środków do korekty chemicznej wody kotłowej są równoznaczne z ponoszeniem strat ekonomicznych. Stąd podstawowym zadaniem przy obsłudze kotła jest wydłużenie czasu jego eksploatacji oraz obniżenie korozyjności wody i zapotrzebowania na środki korekty chemicznej które mają swoje odzwierciedlenie ekonomiczne w kosztach eksploatacji kotłowni. Dobór właściwych środków korygujących stan wody jest istotny, gdyż szkody powstałe w wyniku nieprawidłowo dobranych środków nie mogą być przedmiotem roszczeń gwarancyjnych. Aby utrzymać kocioł w odpowiedniej kondycji należy monitorować takie parametry kotła jak: przewodność elektryczna, alkaliczność, ph, twardość wody, poziom fosforanów itp. Wymagania dotyczące jakości wody zasilającej i wody kotłowej precyzuje norma PN-EN :2006 część 2. Podstawowym pojęciem związanym z bezawaryjną pracą kotła jest ph. ph jest to ujemny logarytm dziesiętny ze stężenia jonów wodorowych [H + ] lub hydroniowych [HO + ], co zapisujemy w postaci:
2 lub ph = log[h + ] ph = log [H O + ] Dla wody kotłowej wartość ph w temperaturze 20ºC powinna oscylować w granicach 9. Wartości te są uzależnione od rodzaju kotła i parametrów jego pracy. Czysty destylat otrzymywany na statku w wyparowniku jest obojętny chemicznie i jego ph w temperaturze otoczenia wynosi 7. Takim nieuzdatnionym destylatem nie można zasilać kotłów okrętowych, gdyż ph jest ściśle zależne od temperatury i w temperaturach pracy kotła rzędu 200ºC ph destylatu spada do wartości 5,4, i jest to równoznaczne z zagrożeniem korozją kwasową kotła. Zatem otrzymany destylat należy uzdatnić pakietem związków alkalicznych, aby ph w temp. pracy kotła utrzymywało się w zakresie 8,4 9. Kolejnym niezbędnym parametrem istotnym pod kątem monitorowania pracy kotła i optymalizacji jego pracy jest alkaliczność. Pod pojęciem alkaliczności wody kotłowej rozumiemy jej zdolność do zobojętniania kwasów mineralnych w określonych warunkach. Właściwość tę nadają wodzie obecne w niej wodorowęglany oraz wodorotlenki wapnia, magnezu i sodu oraz dodatkowo fosforany, krzemiany w przypadku wód kotłowych. Celowe stosowanie środków nadających wodzie charakter alkaliczny ma na celu przeciwdziałanie korozji. Poziom alkaliczności wody kotłowej stanowią podstawę do intensywności odsalania lub odmulania wody w kotle parowym i oceny skłonności wody do pienienia. Nadmierna alkaliczność wody może być przyczyną korozji ługowej, tzw. międzykrystalicznej. Zjawisko to występuje w miejscach, gdzie brak jest cyrkulacji wody i są duże naprężenia mechaniczne w metalu. Podstawę do określania właściwości zasadowych (alkalicznych) wody na statkach stanowią dwie wielkości, tzw. alkaliczność mineralna p (oznaczana wobec fenoloftaleiny) oraz alkaliczność ogólna, określana też jako całkowita m (oznaczana wobec oranżu metylowego). Alkaliczność typu p określa całkowitą zawartość wodorotlenków, połowę zawartości węglanów oraz / zawartości fosforanów. Natomiast alkaliczność ogólna (całkowita) m określa całkowitą zawartość wodorotlenków i węglanów oraz 2/ zawartości fosforanów. Nadmierna zasadowość alkaliczna wody używanej do celów technicznych wywołuje silne pienienie wody w kotle. 2
3 . WYNIKI POMIARÓW I OZNACZEŃ.. WYNIKI POMIARÓW PH WODY KOTŁOWEJ Wyniki pomiarów ph Tabela Lp. Nr próbki wody Oznaczanie papierkami wskaźnikowymi Pomiar zakres ph 2 zakres ph 7,0 4,0 zakres ph 9,4 0, ph-metrem 0 9,5 9,8 9, ,0 0,0 0,0 9,5 9,8 9,9 Wartość średnia ph 9,67 9,87 9,9 Średnia wartość ph oznaczona za pomocą papierków o zawężonych zakresach ph wynosi: 9,87 Średnia wartość ph oznaczona za pomocą ph-metru wynosi: 9,9 Uwaga: do oceny jakości badanej wody przyjęto wartość ph = 9,9, którą oznaczono metodą dokładniejszą, tj. za pomocą ph-metru..2. WYNIKI OZNACZANIA ALKALICZNOŚCI WODY KOTŁOWEJ.2.. WYNIKI OZNACZENIA ALKALICZNOŚCI p Wyniki oznaczenia alkaliczności p Lp. Nr próbki wody Objętość Objętość 0, M HCl próbki [cm ] zużyta wobec fenoloftaleiny [cm ] 00 2, , ,75 Wartość średnia z miareczkowania (a) 2,75 Tabela 2 Obliczona alkaliczność p [mval/dm ] [ppm CaCO ] 2,75 7,5 Alkaliczność wody wobec fenoloftaleiny p obliczono wg wzoru []: gdzie: a 00 p V mval/dm a średnia objętość 0, M roztworu kwasu solnego zużyta do miareczkowania badanej wody do ph 8,, w cm, V objętość próbki wody wziętej do badania, cm. 2,7500 p 2,75 mval/dm 00 Przeliczenia alkaliczności p w mval/dm na alkaliczność w ppm CaCO, dokonano na podstawie poniższej proporcji:
4 mval 50 mg CaCO 2,75 mval x 2,7550 x 7,5 ppm CaCO.2.2. WYNIKI OZNACZANIA ALKALICZNOŚCI m Lp. Nr próbki wody Objętość próbki [cm ] Wyniki oznaczenia alkaliczności m Objętość 0, M HCl zużyta wobec oranżu metylowego [cm ] 00 5, , ,0 Wartość średnia z miareczkowania (b) 5,7 Tabela Obliczona alkaliczność m [mval/dm ] [ppm CaCO ] 5,7 258,5 Alkaliczność wody m wobec oranżu metylowego obliczono wg wzoru []: gdzie: b 00 m V mval/dm b średnia objętość 0, M roztworu kwasu solnego zużyta do miareczkowania badanej wody do ph 4,5, w cm, V objętość próbki wody wziętej do badania, cm. 5,7 00 m 5,7 mval/dm 00 Przeliczenia alkaliczności m w mval/dm na alkaliczność w ppm CaCO, dokonano na podstawie poniższej proporcji: mval 50 mg CaCO 5,7 mval x 5,7 50 x 258,5 ppm CaCO 4
5 .. OBLICZANIE ZAWARTOŚCI JONÓW I ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH W WODZIE KOTŁOWEJ POWODUJĄCYCH JEJ ALKALICZNOŚĆ Korzystając z danych zawartych w tabelach 2 i określono związek pomiędzy oznaczonymi wartościami alkaliczności p i m badanej wody. Związek ten dotyczy przypadku, m gdy p lub inaczej 2 p m. Zakładając, że w badanej wodzie brak fosforanów, obliczono 2 na podstawie danych zawartych w tabeli 4 zawartość jonów w wodzie dla tego przypadku. Zawartość jonów powodujących alkaliczność badanej wody dla przypadku Tabela 4 2 p m [-4] Zawartość jonów [OH ] [mval/dm ] Zawartość jonów [HCO ] [mval/dm ] Zależność Wartość Zależność Wartość między p i m liczbowa między p i m liczbowa 2 p m 0, p m Zawartość jonów [CO ] [mval/dm ] Zależność Wartość między p i m liczbowa 2 m p 4,84 Poniżej podano obliczenia, które służyły do przeliczenia oznaczonej alkaliczności wody kotłowej na zawartość w mg/dm jonów oraz związków zasadowych sodu dla rozpatrywanego przypadku 2 p m. Polegały one na tym, że mnożono wartości liczbowe alkaliczności z tabeli 4 (0, i 4,84) przez odpowiednie miligramorównoważniki tych jonów i związków. Obliczenia: Zawartość jonów wodorotlenowych: [OH ] = 0, 7 = 5,6 mg/dm Zawartość wodorotlenku sodu: [NaOH] = 0, 40 =,2 mg/dm Zawartość jonów węglanowych: [CO 2 ] = 4,84 0 = 45,2 mg/dm Zawartość węglanu sodu: [Na2CO] = 4,84 5 = 256,52 mg/dm 4. SPOSÓB OPRACOWANIA UZYSKANYCH WYNIKÓW Na podstawie oznaczonego ph oraz alkaliczności p i m badanej wody kotłowej dokonano oceny jej jakości i przydatności eksploatacyjnej do wybranego typu kotłów okrętowych oraz przeanalizowano ewentualne uzdatnienie wody na statku, wynikające z tej oceny. 4.. WYMAGANE KATALOGOWE PARAMETRY TECHNICZNE WODY DLA WYBRANEGO KOTŁA W celu przeciwdziałania korozji wewnątrzkotłowej i tworzeniu się piany w kotle, woda kotłowa powinna mieć odpowiednią wartość ph i alkaliczność, zależne od warunków pracy kotła i jego typu. Przyjęto, że badano wodę z kotła Unitor pracującego pod ciśnieniem, 4,2 MPa. Dla tego typu kotła ph powinno być utrzymywane w zakresie 8, do 9 w temperaturze 20ºC, alkaliczność typu p powinna zawierać się w przedziale ppm natomiast alkaliczność typu m stanowi dwukrotność przedziału alkaliczności typu p (patrz tabela 6). 5
6 4.2. OCENA BADANYCH PARAMETRÓW WODY Tabela 5 Zestawienie wymaganych wartości badanych parametrów oraz rzeczywistych wyników badań Opis ph Alkaliczność p [ppm] m [ppm] Wymagane parametry 8, 9, Uzyskane wyniki badania 9,9 7,5 258,5 Uwagi Przekroczona wartość ph Bez uwag Bez uwag W wyniku badania próbki wody kotłowej z kotła Unitor pracującym pod ciśnieniem roboczym w zakresie, do 4,2 MPa stwierdzono przekroczenie ph o 0,9 (woda zbyt alkaliczna) natomiast wartości alkaliczności typu p i m mieszczą się w wymaganym zakresie. 5. WNIOSKI KOŃCOWE W związku z przekroczeniem dopuszczalnej wartości ph należy dokonać szumowania dolnego kotła oraz uzupełnić poziom wody wodą zasilającą kocioł o ph mniejszym w celu obniżenia ph do wymaganego zakresu. Zbyt wysoka wartość ph może powodować powstanie korozji ługowej (międzykrystalicznej) w kotle. Alkaliczności badanej wody mieszczą się w wymaganym zakresie, a zatem nie wymagają żadnej korekty (nie ma potrzeby dodawania preparatów korygujących alkaliczność). STOSOWANIE FIRMOWYCH PREPARATÓW KORYGUJĄCYCH ALKALICZNOŚĆ WODY W celu utrzymania alkaliczności p wody zasilającej w czasie eksploatacji na właściwym poziomie (00 50 ppm CaCO), należy stosować np. wg zaleceń firmy Unitor dodatek preparatu uzdatniającego Combitreat w ilości 0,2 0, kg na 000 dm kondensatu lub preparatu Liquitreat w ilości,2 0,6 dm na 000 dm kondensatu. Jeżeli analiza wykazałaby zbyt niską wartość alkaliczności wody kotłowej, to wówczas należałoby dodać tych środków uzdatniających. Natomiast przy zbyt wysokiej alkaliczności wody należałoby przeprowadzić szumowanie dolne kotła oraz uzupełnić poziom wody, wodą zasilającą o odpowiednio skorygowanej alkaliczności. Firma Unitor zaleca stosowanie początkowej dawki preparatu Combitreat w ilości 00 g na tonę wody. Dawka 00 g/tonę wody tego środka podnosi poziom alkaliczności p o 50 ppm. Początkowa dawka preparatu Liquitreat wynosi 2 dm na tonę wody, a ilość 0,8 dm /tonę wody podnosi alkaliczność p o 50 ppm. 6
7 6. ZADANIA I PYTANIA POLECONE DO SAMODZIELNEGO WYKONANIA 6.. PYTANIE DO SAMODZIELNEGO OPRACOWANIA Badana woda kotłowa zabarwia się po dodaniu fenoloftaleiny. Napisać, jakie reakcje chemiczne zachodzą podczas oznaczania alkaliczności tej wody, jeżeli alkaliczność wyraża się zależnością: m 2 p lub inaczej 2 p m. Określić także zawartość jonów oraz związków sodu powodujących tę alkaliczność. Odpowiedź: Jeżeli badana woda nie zawiera innych związków zasadowych (np. fosforanów) oprócz wodorotlenków, węglanów i wodorowęglanów, to na podstawie podanej wyżej wzajemnej zależności pomiędzy wielkościami p i m, która ma postać 2 p m, należy rozważyć następujący możliwy wariant zasadowości wody: badana woda może zawierać wodorowęglany i węglany, nie zawiera natomiast wodorotlenków, ponieważ współistnienie wodorotlenków i wodorowęglanów wyklucza się wzajemnie, zgodnie z poniższą reakcją cząsteczkową i jonową: NaHCO + NaOH Na2CO + H2O HCO + OH CO 2 + H2O Reakcje zachodzące podczas miareczkowania kwasem solnym, tj. podczas oznaczania zasadowości badanej wody są następujące: Na2CO + HCl NaHCO + NaCl NaHCO + HCl NaCl + CO2 + H2O lub w postaci jonowej: CO 2 + H + HCO HCO + H + H2CO CO2 + H2O Zawartość wodorowęglanów i węglanów obliczamy z następującego układu równań: 2 p, 2 m, OH 0 2 CO HCO CO Wartość 2p odpowiada zawartości węglanów obojętnych, zaś nadwyżka m w stosunku do 2p oznacza, że w wodzie znajdują się również wodorowęglany. Ostatecznie więc na alkaliczność badanej wody kotłowej składają się następujące zawartości jonów lub związków zasadowych przeliczonych na związki sodu, które to obliczamy mnożąc wartość alkaliczności przez odpowiednie równoważniki tych jonów lub związków. [CO 2 ] = 2p [mval/dm ] i [HCO ] = (m 2p) [mval/dm ] Ilość jonów węglanowych wynosi zatem: [CO 2 ] = 2p 0 [mg/dm ] Ilość węglanu sodu Na2CO wynosi: 2p 5 [mg/dm ] Ilość jonów wodorowęglanowych wynosi: [HCO ] = (m 2p) 6 [mg/dm ] Ilość wodorowęglanu sodu NaHCO wynosi: (m 2p) 84 [mg/dm ] 7
8 6.2. ZADANIE DO SAMODZIELNEGO OPRACOWANIA Do 25 cm 0, M roztworu HCl dodano 24 cm 0,5 M roztworu NaOH. Nadmiar NaOH uznać za całkowicie zdysocjowany w roztworze. Obliczyć ph otrzymanego roztworu oraz określić jego odczyn chemiczny. Rozwiązanie: Nadmiar NaOH w roztworze wynosi: 24 cm 0,5 M 25 cm 0, M =,6 2,5 =, mmola Łączna objętość roztworu wynosi: 25 cm + 24 cm = 49 cm Stężenie jonów wodorotlenowych OH jest równe:, OH 0,0224 mmol/cm 49 po przeliczeniu na mole/dm wynosi OH 2, mol/dm Znając stężenie jonów OH obliczamy poh roztworu: poh = log[oh ], poh = log (2, ) poh = (log 2,24 + log 0 2 ) = (0,5 2) =,65 Zatem ph roztworu wynosi: ph + poh = 4, ph = 4 poh = 4,65 = 2,5 Odpowiedź: ph otrzymanego roztworu wynosi 2,5 (ph > 7), czyli roztwór ten jest alkaliczny (zasadowy). Opracowali: dr inż. Agnieszka Kalbarczyk-Jedynak dr inż. Jan Krupowies mgr inż. Czesław Wiznerowicz 8
A K A D E M I A M O R S K A W S Z C Z E C I N I E W Y D Z I A Ł M E C H A N I C Z N Y K A T E D R A F I Z Y K I I C H E M I I
Temat ćwiczenia: A K A D E M I A M O R S K A W S Z C Z E C I N I E W Y D Z I A Ł M E C H A N I C Z N Y K A T E D R A F I Z Y K I I C H E M I I Studia stacjonarne I stopnia III rok studiów, semestr V kierunek:
Bardziej szczegółowoAkademia Morska w Szczecinie. Laboratorium chemii wody. Ćwiczenie laboratoryjne Pomiar ph oraz oznaczanie alkaliczności wody
Akademia Morska w Szczecinie Wydział Mechaniczny Katedra Fizyki i Chemii Laboratorium chemii wody Ćwiczenie laboratoryjne Pomiar ph oraz oznaczanie alkaliczności wody Opracowali: dr inż. Jan Krupowies
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH WÓD
OZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH WÓD POWIERZCHNIOWYCH WPROWADZENIE Właściwości chemiczne wód występujących w przyrodzie odznaczają się dużym zróżnicowaniem. Zależą one między innymi od budowy geologicznej
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA. DZIAŁ: Alkacymetria
ĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA DZIAŁ: Alkacymetria ZAGADNIENIA Prawo zachowania masy i prawo działania mas. Stała równowagi reakcji. Stała dysocjacji, stopień dysocjacji
Bardziej szczegółowoInżynieria Środowiska S1. Chemia zajęcia laboratoryjne. Badanie fizykochemiczne wody
Zasadowość wody Właściwością wody, którą określa się jako zasadowość, jest zdolność do zobojętniania kwasów mineralnych w określonych warunkach. Właściwość tę nadają wodzie obecne w niej wodorowęglany
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. 1. Hydroliza soli mocnej zasady i słabego kwasu. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowo1 Kinetyka reakcji chemicznych
Podstawy obliczeń chemicznych 1 1 Kinetyka reakcji chemicznych Szybkość reakcji chemicznej definiuje się jako ubytek stężenia substratu lub wzrost stężenia produktu w jednostce czasu. ν = c [ ] 2 c 1 mol
Bardziej szczegółowoChemia środowiska laboratorium. Ćwiczenie laboratoryjne: Korozyjność i agresywność wód modyfikacja wykonania i opracowania wyników
Chemia środowiska laboratorium. Ćwiczenie laboratoryjne: Korozyjność i agresywność wód modyfikacja wykonania i opracowania wyników Część praktyczna ćwiczenia polega na wykonaniu oznaczeń pozwalających
Bardziej szczegółowoZad: 5 Oblicz stężenie niezdysocjowanego kwasu octowego w wodnym roztworze o stężeniu 0,1 mol/dm 3, jeśli ph tego roztworu wynosi 3.
Zad: 1 Oblicz wartość ph dla 0,001 molowego roztworu HCl Zad: 2 Oblicz stężenie jonów wodorowych jeżeli wartość ph wynosi 5 Zad: 3 Oblicz stężenie jonów wodorotlenkowych w 0,05 molowym roztworze H 2 SO
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowoBADANIE WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNYCH WODY
ĆWICZENIE NR 1 BADANIE WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNYCH WODY Cel ćwiczenia Poznanie wybranych metod oznaczania własności wody. Zakres wymaganych wiadomości 1. Własności fizykochemiczne wody. 2. Równanie Nernsta,
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZADAŃ
PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZADAŃ 1. Odważono 1.0 g mieszaniny zawierającej NaOH, Na 2 CO 3 oraz substancje obojętną i rozpuszczono w kolbie miarowej o pojemności 250 ml. Na zmiareczkowanie próbki o objętości
Bardziej szczegółowoWodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)
Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.
Bardziej szczegółowoZwiązki nieorganiczne
strona 1/8 Związki nieorganiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Typy związków nieorganicznych: kwasy, zasady, wodorotlenki, dysocjacja jonowa, odczyn roztworu,
Bardziej szczegółowoPracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana Wyznaczanie parametrów kolektywnych układu
Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana Wyznaczanie parametrów kolektywnych układu Oznaczanie twardości wody metodą kompleksometryczną Wstęp
Bardziej szczegółowoInżynieria Środowiska
ROZTWORY BUFOROWE Roztworami buforowymi nazywamy takie roztwory, w których stężenie jonów wodorowych nie ulega większym zmianom ani pod wpływem rozcieńczania wodą, ani pod wpływem dodatku nieznacznych
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE TWARDOŚCI WODY SPOSOBEM WARTHA - PFEIFERA
OZNACZANIE TWARDOŚCI WODY SPOSOBEM WARTHA - PFEIFERA WSTĘP RODZAJE TWARDOŚCI WODY Twardość wody jest jej właściwością wynikającą z obecności rozpuszczonych w niej związków, głównie wapnia i magnezu. Pierwotnie
Bardziej szczegółowoX Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE
Ćwiczenie 9 semestr 2 HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE Obowiązujące zagadnienia: Hydroliza soli-anionowa, kationowa, teoria jonowa Arrheniusa, moc kwasów i zasad, równania hydrolizy soli, hydroliza wieloetapowa,
Bardziej szczegółowoOCHRONA ŚRODOWISKA W ENERGETYCE NEUTRALIZACJA ŚCIEKÓW
KIiChŚ OCHRONA ŚRODOWISKA W ENERGETYCE NEUTRALIZACJA ŚCIEKÓW Ćwiczenie nr 2 I WPROWADZENIE Reakcja zobojętniania (neutralizacji) - jest to proces chemiczny, mający na celu doprowadzenie odczynu cieczy
Bardziej szczegółowo10. ALKACYMETRIA. 10. Alkacymetria
10. ALKACYMETRIA 53 10. Alkacymetria 10.1. Ile cm 3 40 % roztworu NaOH o gęstości 1,44 g cm 3 należy zużyć w celu przygotowania 1,50 dm 3 roztworu o stężeniu 0,20 mol dm 3? Odp. 20,8 cm 3 10.2. 20,0 cm
Bardziej szczegółowoODCZYN WODY BADANIE ph METODĄ POTENCJOMETRYCZNĄ
ODCZYN WODY BADANIE ph METODĄ POTENCJOMETRYCZNĄ Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. 1. Wprowadzenie 1.1. Odczyn wody Odczyn roztworu określa stężenie,
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyi i Ochrony Środowisa Studia stacjonarne, Ro I, Semestr zimowy 01/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewsi e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1-617-59 atedra Fizyochemii
Bardziej szczegółowoKonkurs Chemiczny dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych rok szkolny 2013/2014
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Konkurs Chemiczny dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych rok szkolny 2013/2014 Imię i nazwisko uczestnika Szkoła Klasa Nauczyciel Imię
Bardziej szczegółowo6. ph i ELEKTROLITY. 6. ph i elektrolity
6. ph i ELEKTROLITY 31 6. ph i elektrolity 6.1. Oblicz ph roztworu zawierającego 0,365 g HCl w 1,0 dm 3 roztworu. Odp 2,00 6.2. Oblicz ph 0,0050 molowego roztworu wodorotlenku baru (α = 1,00). Odp. 12,00
Bardziej szczegółowo- w nawiasach kwadratowych stężenia molowe.
Cz. VII Dysocjacja jonowa, moc elektrolitów, prawo rozcieńczeń Ostwalda i ph roztworów. 1. Pojęcia i definicja. Dysocjacja elektroniczna (jonowa) to samorzutny rozpad substancji na jony w wodzie lub innych
Bardziej szczegółowoPrzedmiot: Ćwiczenia laboratoryjne z chemii budowlanej
Politechnika Lubelska WBIA Laboratorium Budownictwa Przedmiot: Ćwiczenia laboratoryjne z chemii budowlanej Nr ćwiczenia 8.1/8.3 BADANIE SZYBKOŚCI UTWARDZANIA MODYFIKOWANYCH TWORZYW POLIESTROWYCH Data Imię
Bardziej szczegółowoSposób na wodę. gospodarka wodno-ściekowa. Antoni Litwinowicz ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakład Chemii i Diagnostyki. Prawo o wodzie
Sposób na wodę Antoni Litwinowicz ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakład Chemii i Diagnostyki J - - - Prawo o wodzie - Fot. Zasoby własne autora Korozja tlenowa w rurociągach wody ciepłowniczej 28 Energetyka Cieplna
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowoSEMINARIUM Z ZADAŃ ALKACYMETRIA
Zagadnienia, których znajomość umożliwi rozwiązanie zadań: Znajomość pisania reakcji w oznaczeniach alkacymetrycznych, stopień i stała dysocjacji, wzory na obliczanie ph buforów SEMINARIUM Z ZADAŃ ALKACYMETRIA
Bardziej szczegółowoReakcje utleniania i redukcji Reakcje metali z wodorotlenkiem sodu (6 mol/dm 3 )
Imię i nazwisko.. data.. Reakcje utleniania i redukcji 7.1 Reaktywność metali 7.1.1 Reakcje metali z wodą Lp Metal Warunki oczyszczania metalu Warunki reakcji Obserwacje 7.1.2 Reakcje metali z wodorotlenkiem
Bardziej szczegółowoRównowagi jonowe - ph roztworu
Równowagi jonowe - ph roztworu Kwasy, zasady i sole nazywa się elektrolitami, ponieważ przewodzą prąd elektryczny, zarówno w wodnych roztworach, jak i w stanie stopionym (sole). Nie wszystkie wodne roztwory
Bardziej szczegółowoVI. ZMIĘKCZANIE WODY METODĄ JONOWYMIENNĄ
I. ZMIĘKCZANIE WODY METODĄ JONOWYMIENNĄ LITERATURA 1. Akty prawne: Aktualne rozporządzenie dotyczące jakości wody do picia i na potrzeby gospodarcze. 2. Chojnacki A.: Technologia wody i ścieków. PWN, Warszawa
Bardziej szczegółowoAkademia Morska w Szczecinie. Laboratorium chemii wody
Akademia Morska w Szczecinie Wydział Mechaniczny Katedra Fizyki i Chemii Laboratorium chemii wody Ćwiczenie laboratoryjne Oznaczanie chemicznego zapotrzebowania tlenu (utlenialności wody) metodą nadmanganianową
Bardziej szczegółowoII. ODŻELAZIANIE LITERATURA. Zakres wiadomości obowiązujących do zaliczenia przed przystąpieniem do wykonania. ćwiczenia:
II. ODŻELAZIANIE LITERATURA 1. Akty prawne: Aktualne rozporządzenie dotyczące jakości wody do picia i na potrzeby gospodarcze. 2. Chojnacki A.: Technologia wody i ścieków. PWN, Warszawa 1972. 3. Hermanowicz
Bardziej szczegółowoLICEALIŚCI LICZĄ PRZYKŁADOWE ZADANIA Z ROZWIĄZANIAMI
Zadanie 1: Słaby kwas HA o stężeniu 0,1 mol/litr jest zdysocjowany w 1,3 %. Oblicz stałą dysocjacji tego kwasu. Jeżeli jest to słaby kwas, można użyć wzoru uproszczonego: K = α C = (0,013) 0,1 = 1,74 10-5
Bardziej szczegółowoKwas HA i odpowiadająca mu zasada A stanowią sprzężoną parę (podobnie zasada B i kwas BH + ):
Spis treści 1 Kwasy i zasady 2 Rola rozpuszczalnika 3 Dysocjacja wody 4 Słabe kwasy i zasady 5 Skala ph 6 Oblicznie ph słabego kwasu 7 Obliczanie ph słabej zasady 8 Przykłady obliczeń 81 Zadanie 1 811
Bardziej szczegółowoObliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Obliczenia chemiczne Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1 STĘŻENIA ROZTWORÓW Stężenia procentowe Procent masowo-masowy (wagowo-wagowy) (% m/m) (% w/w) liczba gramów substancji rozpuszczonej
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE II gimnazjum
WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE II gimnazjum Program nauczania chemii w gimnazjum autorzy: Teresa Kulawik, Maria Litwin Program realizowany przy pomocy
Bardziej szczegółowoZadanie: 2 Zbadano odczyn wodnych roztworów następujących soli: I chlorku baru II octanu amonu III siarczku sodu
Zadanie: 1 Sporządzono dwa wodne roztwory soli: siarczanu (VI) sodu i azotanu (III) sodu Który z wyżej wymienionych roztworów soli nie będzie miał odczynu obojętnego? Uzasadnij odpowiedź i napisz równanie
Bardziej szczegółowoTWARDOŚĆ WODY. Ca(HCO 3 ) HCl = CaCl 2 + 2H 2 O + 2CO 2. Mg(HCO 3 ) 2 + 2HCl = MgCl 2 + 2H 2 O + 2CO 2
TWARDOŚĆ WODY Ćwiczenie 1. Oznaczanie twardości przemijającej wody wodociągowej Oznaczenie twardości przemijającej wody polega na miareczkowaniu określonej ilości badanej wody roztworem kwasu solnego o
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp. Twardość wody
Spis treści 1 Wstęp 1.1 Twardość wody 1.2 Oznaczanie twardości wody 1.3 Oznaczanie utlenialności 1.4 Oznaczanie jonów metali 2 Część doświadczalna 2.1 Cel ćwiczenia 2.2 Zagadnienia do przygotowania 2.3
Bardziej szczegółowoPRACA KONTROLNA Z CHEMII NR 1 - Semestr I 1. (6 pkt) - Krótko napisz, jak rozumiesz następujące pojęcia: a/ liczba atomowa, b/ nuklid, c/ pierwiastek d/ dualizm korpuskularno- falowy e/promieniotwórczość
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELETROLITÓW Opracowanie: dr Jadwiga Zawada, dr inż. rystyna Moskwa, mgr Magdalena Bisztyga 1. Dysocjacja elektrolityczna Substancje, które podczas rozpuszczania w wodzie (lub innych
Bardziej szczegółowo1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru
1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru Wzór związku chemicznego podaje jakościowy jego skład z jakich pierwiastków jest zbudowany oraz liczbę atomów poszczególnych pierwiastków
Bardziej szczegółowoCHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 5
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 5 Kompleksometryczne oznaczanie twardości wody w próbce rzeczywistej oraz mleczanu wapnia w preparacie farmaceutycznym Ćwiczenie
Bardziej szczegółowoKsiążka eksploatacji - jakość wody. dla kotłów z wymiennikiem aluminiowym SUPRAPUR. KBR 65-3 do 98-3 KBR do (2010/02) PL
Książka eksploatacji - jakość wody dla kotłów z wymiennikiem aluminiowym SUPRAPUR KBR 65-3 do 98-3 KBR 120-3 do 280-3 6 720 643 384 (2010/02) PL Informacje dotyczące tego dokumentu Informacje dotyczące
Bardziej szczegółowoKONDUKTOMETRIA. Konduktometria. Przewodnictwo elektrolityczne. Przewodnictwo elektrolityczne zaleŝy od:
KONDUKTOMETRIA Konduktometria Metoda elektroanalityczna oparta na pomiarze przewodnictwa elektrolitycznego, którego wartość ulega zmianie wraz ze zmianą stęŝenia jonów zawartych w roztworze. Przewodnictwo
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy
Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Razem pkt % Chemia nieorganiczna Zadanie 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Poziom: podstawowy Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym
Bardziej szczegółowoZmiana barwy wskaźników w roztworach kwaśnych, obojętnych i zasadowych.
Zmiana barwy wskaźników w roztworach kwaśnych, obojętnych i zasadowych. Doświadczenie1: Poznanie barwy wskaźników w roztworach kwasów, zasad i wody. Wykonanie doświadczenia: Do pięciu probówek wlewamy
Bardziej szczegółowoRoztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak)
Roztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak) 1. Właściwości roztworów buforowych Dodatek nieznacznej ilości mocnego kwasu lub mocnej zasady do czystej wody powoduje stosunkowo dużą
Bardziej szczegółowoXXIII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2015/2016
IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 21 maja 2016 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXIII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik
Bardziej szczegółowoChemia - B udownictwo WS TiP
Chemia - B udownictwo WS TiP dysocjacja elektrolityczna, reakcje w roztworach wodnych, ph wykład nr 2b Teoria dys ocjacji jonowej Elektrolity i nieelektrolity Wpływ polarnej budowy cząsteczki wody na proces
Bardziej szczegółowoSTĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI
Ćwiczenie 8 Semestr 2 STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI Obowiązujące zagadnienia: Stężenie jonów wodorowych: ph, poh, iloczyn jonowy wody, obliczenia rachunkowe, wskaźniki
Bardziej szczegółowo1 Hydroliza soli. Hydroliza soli 1
Hydroliza soli 1 1 Hydroliza soli Niektóre sole, rozpuszczone w wodzie, reagują z cząsteczkami rozpuszczalnika. Reakcja ta nosi miano hydrolizy. Reakcję hydrolizy soli o wzorze BA, można schematycznie
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ
WARTOŚĆ ph ROZTWORÓW WODNYCH WSTĘP 1. Wartość ph wody i roztworów Woda dysocjuje na jon wodorowy i wodorotlenowy: H 2 O H + + OH (1) Stała równowagi tej reakcji, K D : wyraża się wzorem: K D = + [ Η ][
Bardziej szczegółowoMateriały dodatkowe do zajęć z chemii dla studentów
ANALIZA ILOŚCIOWA ALKACYMETRIA Materiały dodatkowe do zajęć z chemii dla studentów Opracowała dr Anna Wisła-Świder ANALIZA MIARECZKOWA Analiza miareczkowa - metodą ilościowego oznaczania substancji. Polega
Bardziej szczegółowoVII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015
II Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015 ETAP I 12.11.2014 r. Godz. 10.00-12.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Który z podanych zestawów zawiera wyłącznie
Bardziej szczegółowoXI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (10 pkt)
XI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019 ETAP I 9.11.2018 r. Godz. 10.00-12.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. KOPKCh 27 Zadanie 1 (10 pkt) 1. W atomie glinu ( 1Al)
Bardziej szczegółowoDysocjacja elektrolityczna, przewodność elektryczna roztworów
tester woda destylowana tester Ćwiczenie 1a woda wodociągowa tester 5% roztwór cukru tester 0,1 M HCl tester 0,1 M CH 3 COOH tester 0,1 M tester 0,1 M NH 4 OH tester 0,1 M NaCl Dysocjacja elektrolityczna,
Bardziej szczegółowoAutor. Patrycja Malucha ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakład Chemii i Diagnostyki. Wstęp
Autor Patrycja Malucha ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakład Chemii i Diagnostyki Wstęp W świetle ciągłego wstrzymywania nowych inwestycji w energetyce, w tym również modernizacji i/lub budowy stacji przygotowania
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe
kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe Zadanie
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE STAŁEJ DYSOCJACJI SŁABEGO KWASU ORGANICZNEGO
10 WYZNACZANIE STAŁEJ DYSOCJACJI SŁABEGO KWASU ORGANICZNEGO CEL ĆWICZENIA Poznanie podstawowych zagadnień teorii dysocjacji elektrolitycznej i problemów związanych z właściwościami kwasów i zasad oraz
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji w technikum zakres podstawowy 2 godziny
Scenariusz lekcji w technikum zakres podstawowy 2 godziny Temat : Hydroliza soli. Cele dydaktyczno wychowawcze: Wyjaśnienie przyczyn różnych odczynów soli Uświadomienie różnej roli wody w procesach dysocjacji
Bardziej szczegółowoKATEDRA INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ
KATEDRA INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ Absorpcja Osoba odiedzialna: Donata Konopacka - Łyskawa dańsk,
Bardziej szczegółowoZadanie: 1 (1 pkt) Oblicz stężenie molowe jonów OH w roztworze otrzymanym przez rozpuszczenie 12g NaOH w wodzie i rozcieńczonego do 250cm 3
Zadanie: 1 (1 pkt) Oblicz stężenie molowe jonów OH w roztworze otrzymanym przez rozpuszczenie 12g NaOH w wodzie i rozcieńczonego do 250cm 3 Zadanie: 2 (1 pkt) Do 20cm 3 20% roztworu kwasu solnego o gęstości
Bardziej szczegółowoimię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja
Zadanie 1 (2 pkt.) Zmieszano 80 cm 3 roztworu CH3COOH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm 3 oraz 70 cm 3 roztworu CH3COOK o stężeniu 0,5 mol/dm 3. Obliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph
Bardziej szczegółowoGłówne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks
Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks 1. Która z próbek o takich samych masach zawiera najwięcej
Bardziej szczegółowoANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody
ANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody Bilans jonów Zasady ogólne Kontroli jakości danych dokonuje się wykonując bilans jonów. Bilans jonów jest podstawowym testem poprawności wyników analiz chemicznych
Bardziej szczegółowoAkademia Morska w Szczecinie. Laboratorium chemii wody. Ćwiczenie laboratoryjne Oznaczanie twardości ogólnej i wapniowej
Akademia Morska w Szczecinie Wydział Mechaniczny Katedra Fizyki i Chemii Laboratorium chemii wody Ćwiczenie laboratoryjne Oznaczanie twardości ogólnej i wapniowej Opracowali: dr inż. Jan Krupowies mgr
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 5 OZNACZANIE WYBRANYCH WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNYCH WÓD Chemia Środowiska
Bardziej szczegółoworoztwory elektrolitów KWASY i ZASADY
roztwory elektrolitów KWASY i ZASADY nieelektrolit słaby elektrolit mocny elektrolit Przewodnictwo właściwe elektrolitów < 10-2 Ω -1 m -1 dla metali 10 6-10 8 Ω -1 m -1 Pomiar przewodnictwa elektrycznego
Bardziej szczegółowoa) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to...
Karta pracy nr 73 Budowa i nazwy soli. 1. Porównaj wzory sumaryczne soli. FeCl 2 Al(NO 3 ) 3 K 2 CO 3 Cu 3 (PO 4 ) 2 K 2 SO 4 Ca(NO 3 ) 2 CaCO 3 KNO 3 PbSO 4 AlCl 3 Fe 2 (CO 3 ) 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 AlPO 4
Bardziej szczegółowoOdpowiedź:. Oblicz stężenie procentowe tlenu w wodzie deszczowej, wiedząc, że 1 dm 3 tej wody zawiera 0,055g tlenu. (d wody = 1 g/cm 3 )
PRZYKŁADOWE ZADANIA Z DZIAŁÓW 9 14 (stężenia molowe, procentowe, przeliczanie stężeń, rozcieńczanie i zatężanie roztworów, zastosowanie stężeń do obliczeń w oparciu o reakcje chemiczne, rozpuszczalność)
Bardziej szczegółowoARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2010
Zawód: technik analityk Symbol cyfrowy zawodu: 311[02] Numer zadania: Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu 311[02]-0-102 Czas trwania egzaminu: 240 minut ARKUSZ EGZAMINACYJNY
Bardziej szczegółowoWojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2012/2013
Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2012/2013 KOD UCZNIA Etap: Data: Czas pracy: rejonowy 21 stycznia 2013 r. 90 minut Informacje dla ucznia
Bardziej szczegółowoKWASY I WODOROTLENKI. 1. Poprawne nazwy kwasów H 2 S, H 2 SO 4, HNO 3, to:
KWASY I WODOROTLENKI 1. Poprawne nazwy kwasów H 2 S, H 2 SO 4, HNO 3, to: 1. kwas siarkowy (IV), kwas siarkowy (VI), kwas azotowy, 2. kwas siarkowy (VI), kwas siarkowy (IV), kwas azotowy (V), 3. kwas siarkowodorowy,
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 7 WSPÓŁOZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU I OBLICZANIE TWARDOŚCI WODY. DZIAŁ: Kompleksometria
ĆWICZENIE 7 WSPÓŁOZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU I OBLICZANIE TWARDOŚCI WODY DZIAŁ: Kompleksometria ZAGADNIENIA Stała trwałości i nietrwałości kompleksów. Rodzaje kompleksów i przykłady EDTA Wskaźniki w kompleksometrii
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1)
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 listopada 2002 r. w sprawie metodyk referencyjnych badania stopnia biodegradacji substancji powierzchniowoczynnych zawartych w produktach, których stosowanie
Bardziej szczegółowoI edycja. Instrukcja dla uczestnika. II etap Konkursu
I edycja rok szkolny 2015/2016 Instrukcja dla uczestnika II etap Konkursu 1. Sprawdź, czy arkusz konkursowy, który otrzymałeś zawiera 12 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.
Bardziej szczegółowoTEST NA EGZAMIN POPRAWKOWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM
TEST NA EGZAMIN PPRAWKWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM I. Część pisemna: 1. Które z poniższych stwierdzeń jest fałszywe? a.) Kwasy są to związki chemiczne zbudowane z wodoru i reszty kwasowej.
Bardziej szczegółowohttp://www.dami.pl/~chemia/wyzsza/rozdzial_viii/elektrolity5.htm Miareczkowanie Tutaj kliknij Alkacymetria - pojęcia ogólne Zobojętnianie mocny kwas - mocna zasada słaby kwas - mocna zasada mocny kwas
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA
Układ graficzny CKE 2019 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie
Bardziej szczegółowoPostęp techniczny w przemyśle cukrowniczym. Maj 2015
Postęp techniczny w przemyśle cukrowniczym Maj 2015 Działalność EPURO POLSKA INDUSTRIAL WATER to 3 segmenty: Urządzenia przemysłowe Środki chemiczne Serwis techniczny projektowanie instalacji dobór, kompletacja
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 2. Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych
ĆWICZENIE 2 Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych Część doświadczalna 1. Metody jonowymienne Do usuwania chromu (VI) można stosować między innymi wymieniacze jonowe. W wyniku przepuszczania
Bardziej szczegółowoWymagania z chemii na poszczególne oceny Klasa 2 gimnazjum. Kwasy.
Wymagania z chemii na poszczególne oceny Klasa 2 gimnazjum Stopień celujący mogą otrzymać uczniowie, którzy spełniają kryteria na stopień bardzo dobry oraz: Omawiają przemysłową metodę otrzymywania kwasu
Bardziej szczegółowoOpracowanie: dr Jadwiga Zawada, dr inż. Krystyna Moskwa
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW Opracowanie: dr Jadwiga Zawada, dr inż. Krystyna Moskwa CZĘŚĆ TEORETYCZNA 1. Dysocjacja elektrolityczna Substancje, które podczas rozpuszczania w wodzie (lub innych
Bardziej szczegółowoTemat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph
Temat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph Dysocjacja elektrolitów W drugiej połowie XIX wieku szwedzki chemik S.A. Arrhenius doświadczalnie udowodnił, że substancje
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE
GIMNAZJUM NR 2 W RYCZOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z CHEMII w klasie II gimnazjum str. 1 Wymagania edukacyjne niezbędne do
Bardziej szczegółowoRozkład materiału nauczania chemii klasa 2.
Rozkład materiału nauczania chemii klasa 2. Lp. Treści nauczania (temat lekcji) Liczba godzin na realizację Umiejętności wymagania szczegółowe (pismem półgrubym zostały zaznaczone wymagania obowiązujące
Bardziej szczegółowoXV Wojewódzki Konkurs z Chemii
XV Wojewódzki Konkurs z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów oraz klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu województwa świętokrzyskiego II Etap powiatowy 16 styczeń 2018
Bardziej szczegółowoZakład Inżynierii Środowiska Wydział Chemii UG - Ćwiczenia Laboratoryjne z Inżynierii Środowiska. Ćwiczenie 6. Dekarbonizacja wody DEKARBONIZACJA WODY
DEKARBONIZACJA WODY Dekarbonizacja jest to proces polegający na usunięciu z wody lub zmniejszeniu twardości węglanowej. Zmniejszenie twardości węglanowej uzyskuje się przez dekarbonizację: - termiczną;
Bardziej szczegółowoZasady oceniania z chemii w klasie II w roku szkolnym 2015/2016. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra
Zasady oceniania z chemii w klasie II w roku szkolnym 2015/2016 I. Kwasy wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami definiuje pojęcia: elektrolit i nieelektrolit wyjaśnia, co to jest wskaźnik
Bardziej szczegółowoRozkład materiału nauczania chemii klasa 2 gimnazjum.
Rozkład materiału nauczania chemii klasa 2 gimnazjum. Lp. Treści nauczania (temat lekcji) Liczba godzin na realizację Umiejętności wymagania szczegółowe (pismem półgrubym zostały zaznaczone wymagania obowiązujące
Bardziej szczegółowoKonkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 24 stycznia 2018 r. zawody II stopnia (rejonowe)
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 24 stycznia 2018 r. zawody II stopnia (rejonowe) Kod ucznia Suma punktów Witamy Cię na drugim etapie konkursu chemicznego. Podczas konkursu
Bardziej szczegółowoAkademia Morska w Szczecinie. Laboratorium chemii wody. Ćwiczenie laboratoryjne Oznaczanie zawartości jonów chlorkowych oraz przewodnictwa właściwego
Akademia Morska w Szczecinie Wydział Mechaniczny Katedra Fizyki i Chemii Laboratorium chemii wody Ćwiczenie laboratoryjne Oznaczanie zawartości jonów chlorkowych oraz przewodnictwa właściwego Opracowali:
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 4 PEHAMETRIA. Poznanie metod pomiaru odczynu roztworów wodnych kwasów, zasad i soli.
ĆWICZENIE NR 4 PEHAMETRIA Cel ćwiczenia Poznanie metod pomiaru odczynu roztworów wodnych kwasów, zasad i soli. Zakres wymaganych wiadomości 1. Dysocjacja elektrolityczna.. Iloczyn jonowy wody.. Pojęcie
Bardziej szczegółowoPodstawowe właściwości fizyczne i chemiczne wody
Gospodarka energetyczna, wodna i ściekowa Podstawowe właściwości fizyczne i chemiczne wody Wody różnego rodzaju pokrywają prawie ¾ powierzchni naszego globu, z czego 97% stanowią morza i oceany, około
Bardziej szczegółowo