Woda H 2 O to związek tlenu z wodorem jest najpowszechniej występującym na naszej planecie związkiem chemicznym. Ilośd wody na Ziemi szacuje się na

Transkrypt

1

2 Woda H 2 O to związek tlenu z wodorem jest najpowszechniej występującym na naszej planecie związkiem chemicznym. Ilośd wody na Ziemi szacuje się na około 2,2 x 1018 ton. Z tą niezwykłą substancją spotykamy się przez całe życie, na każdym kroku. Towarzyszy nam w naszych codziennych zajęciach. Bez niej nie moglibyśmy się obejśd.

3 Woda jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych substancji w przyrodzie. Oceany, morza, jeziora i rzeki to prawie 3/4 powierzchni Ziemi. Masy wód oceanów i mórz stanowią rodzaj regulatora klimatu, powodując stopniowe, łagodne zmiany temperatury, a znajdująca się w atmosferze para wodna w dzieo osłania Ziemię przed promieniami Słooca, a nocą przed utratą ciepła.

4

5 1. Rozpuszczanie pokarmu oraz jego transport. 2. Wchłanianie pożywienia z jelit i odżywianie komórek. 3. Usuwanie szkodliwych produktów przemiany materii. 4. Udział w reakcjach biochemicznych. 5. Regulacja temperatury. 6. Zwilżanie błony śluzowej, stawów, gałki ocznej.

6 Od dawna uważano, że woda jest podstawą życia, przynajmniej tego, jakie znamy. Od jej obecności uzależniano również występowanie żywych organizmów poza naszą planetą. Okazuje się jednak, że założenia o kluczowej dla podtrzymania życia roli wody mogą byd zdecydowanie przesadzone. Na to przynajmniej wskazują badania uczonych z Grenoble we Francji. Biolodzy dokonali zaskakującego odkrycia częściowo przez przypadek. Przedmiotem ich badao była mioglobina białko, którego zadaniem jest magazynowanie tlenu. Powierzchnię białka pokrywa woda, ale uczeni postanowili zastąpid ją syntetycznym polimerem, oczekując, że jego funkcja poważnie się zmieni. Okazało się jednak, że mioglobina nieszczególnie przejęła się utratą wody i działała dokładnie tak samo jak wcześniej.

7

8 Środowisko wodne jest największym środowiskiem życia organizmów. Zwierzęta, których życie jest związane z wodą można podzielid na trzy grupy: wodne żyją tylko w środowisku wodnym nie mogą przebywad na lądzie, wodno-lądowe swobodnie poruszają się w wodzie, tu mają swoje kryjówki, tu się rozmnażają: mogą też przebywad na lądzie, żyjące w pobliżu zbiorników wodnych w wodzie zdobywają pożywienie, na lądzie są ich gniazda, tu wylęga się z jaj potomstwo.

9 Życie w wodzie zależy od: Ilości tlenu w wodzie w warstwie powierzchniowej oraz tam gdzie rosną rośliny, tlenu jest dużo, lecz w głębszych warstwach jest go coraz mniej. Nasłonecznienia jest ono zależne od głębokości i przejrzystości wody ma wpływ na rozwój roślin zielonych.

10 Gęstości wody drobne organizmy mogą biernie unosid się w wodzie, większe, aby się poruszad, mają inne przystosowania umożliwiające im życie w tym środowisku; z gęstością wody związana jest jej duża siła niszcząca. Ilości składników odżywczych od tego czy w wodzie jest dużo, czy mało pożywienia zależy rozwój organizmów.

11 Przystosowanie do życia w wodzie Ryby mają opływowy kształt ciała, skóra pokryta jest śluzem, do oddychania służą skrzela, pływają dzięki płetwom. Plankton drobne organizmy roślinne i zwierzęce, które mogą unosid się swobodnie w toni wodnej. Owady mogą biernie unosid się w wodzie lub poruszad się w gorę i dół.

12

13 1.Jest przezroczysta 2.Nie ma kształtu 3.Nie posiada zapachu 4.Bez smaku 5.Jest substancją jednorodną 6. Gęstośd 1g/cm 3 7.Woda jest dobrym rozpuszczalnym składnikiem. 8.Woda paruje w każdej temperaturze. 9.Woda występuje w trzech stanach skupienia. 10.Zamarzanie wody oraz topienie lodu zachodzą w stałej temperaturze 0 stopni Celsjusza. 11.Woda zamarzając zwiększa swoją objętośd. 12.Lód jest lżejszy niż woda. 13.Woda jest dobrym przewodnikiem prądu elektrycznego.

14 W przyrodzie woda występuje w trzech stanach skupienia: - gazowym (para wodna), - ciekłym, - stałym (lód), z których drugi jest najbardziej rozpowszechniony. W utrzymaniu wody w postaci cieczy i lodu podstawową rolę odgrywają wiązania wodorowe powstające między ujemnym biegunem jednej cząsteczki a jednym z wodorów dodatniego bieguna drugiej cząsteczki. Jedna cząsteczka łączy się co najwyżej z czterema innymi cząsteczkami wody. Typową formę lodu cechuje struktura luźnej sieci krystalicznej o gęstości 0,922 g/cm (w temp.0ºc). Zniszczenie tej sieci po ogrzaniu lodu do temperatury powyżej 0ºC prowadzi do rozerwania zaledwie 15% wiązao wodorowych, przy wzroście gęstości układu do 0,9995 g/cm 3 ( w temp. 4ºC ) i zmniejszeniu objętości.

15 Ciekła woda zachowuje częściowo strukturę krystaliczną lodu. Cząsteczki nieustannie łączą się ze sobą dzięki przyciąganiu dipoli (asocjacja) w pseudokryształy, które równie szybko ( s) powstają i ulegają rozpadowi. W wodzie rozpuszcza się, chociaż w niejednakowym stopniu, wiele substancji, tworząc różnego rodzaju roztwory. Powstała w wyniku tego mieszanina składa się z dwóch faz : rozproszonej, którą jest substancja rozpuszczona, i rozpraszającej, którą stanowi przeważająca ilościowo woda.

16 Budowa wody Budowa cząsteczki wody ( tlenku wodoru ) jest bardzo prosta, a jednocześnie pod wieloma względami doskonała. Cząstkowe ładunki dodatnie po stronie atomów wodoru i cząstkowy ładunek ujemny po stronie atomu tlenu sprawiają, że cząsteczka wody zachowuje się jak dipol elektryczny - jest polarna (ma budowę biegunową). Wiązania kowalencyjne H-O są tu spolaryzowane i mają w jednej trzeciej charakter wiązania jonowego. Badania cząsteczki wody metodami chemii kwantowej pozwoliły na dokładniejsze poznanie rzeczywistego rozkładu ładunków elektrycznych.

17

18 Obieg wody w przyrodzie

19 Obieg wody w przyrodzie to wszystkie wody hydrosfery, które są w ciągłym ruchu. Częśd wody krąży stale między atmosferą, hydrosferą oraz litosferą. Wody Ziemi stanowią jednośd. Krążenie wody w przyrodzie jest cyklem zamkniętym. Cały obieg wody wprawia w ruch energia słoneczna oraz siła grawitacji. Do głównych elementów obiegu wody zaliczamy: opady atmosferyczne, odpływ wód, wsiąkanie i parowanie.

20 Woda dostaje się do atmosfery wskutek parowania z powierzchni oceanów, mórz, jezior, rzek, bagien, lodowców, wilgotnej gleby, a także transpiracji roślin. Źródłem pary wodnej jest też działalnośd wulkaniczna. W miarę ochładzania się powietrza para wodna w atmosferze przechodzi w stan nasycenia i wówczas następuje kondensacja pary wodnej, czyli tworzą się kropelki wody lub kryształki lodu. W kolejnym etapie spadają one na Ziemię jako opady atmosferyczne. Gdy opady trafiają do zbiorników wodnych następuje ponowne ich parowanie. Jeśli opady spadają na ląd woda może: wyparowad po pewnym czasie, zostad pobrana przez korzenie roślin, przejśd do liści, z których następuje transpiracja odpłynąd do rzek, potem do oceanów wsiąkad w glebę, skały, po czym wydostad się na powierzchnię jako źródło i odpłynąd do oceanów zatrzymad się na pewien czas w postaci śniegu, lodu, w jeziorach czy pod powierzchnią ziemi.

21 Woda jest na Ziemi bardzo rozpowszechniona. Występuje głównie w oceanach, które pokrywają 70,8% powierzchni globu, ale także w rzekach, jeziorach i w postaci stałej w lodowcach. Częśd wody znajduje się pod powierzchnią ziemi lub w atmosferze (chmury, para wodna). Większośd występującej w przyrodzie wody jest słona (około 97,38% tzn. zawiera dużo rozpuszczonych soli, głównie chlorku sodu). Najwięcej soli mineralnych zawiera woda morska i wody mineralne; najmniej woda z opadów atmosferycznych.

22 Około miliarda ludzi na świecie nie ma dostępu do czystej wody, a 1.8 mld - do odpowiednich urządzeo sanitarnych. Najgorzej wygląda sytuacja w Afryce subsaharyjskiej; tam też notowana jest najwyższa umieralnośd wywołana chorobami przenoszonymi przez wodę. I tak aż 38% spośród niespełna 3 mln mieszkaoców Abidżanu na Wybrzeżu Kości Słoniowej nie może korzystad z wodociągów, a 15% - z ustępów. W odmiennej sytuacji znajdują się Chiny, w których dostęp do czystej wody jest powszechny.

23 Nauczyciel prowadzący: Patrycja Kwiatkowska Uczniowie: Mateusz Zagórski Michał Madej