Repozytoria Open Access sposobem na rozpowszechnianie wiedzy

Transkrypt

1 Repozytoria Open Access sposobem na rozpowszechnianie wiedzy Jolanta Przyłuska Instytut Medycyny Pracy w Łodzi Biblioteka Naukowa 1

2 Formy otwartego dostępu Droga złota czasopisma publikowanie artykułów w recenzowanych czasopismach Open Access Droga zielona archiwa i repozytoria umieszczenie dokumentu w otwartym repozytorium

3 Otwarty dostęp do wiedzy Zasady OA: Wszystkie zastosowania służące celom naukowym, czyli czytanie, zapisywanie na dysku komputera, kopiowanie, dystrybuowanie, drukowanie, przeszukiwanie i linkowanie, jest dozwolone. Jedynym ograniczeniem narzuconym na użytkownika jest poprawne cytowanie i określenie autorstwa pracy Przewodnik po otwartej nauce. MNiSW

4 Rozpowszechnianie wyników badań Pu Badania naukowe bli ka Wyniki badań cje dr uk ow an Rozpowszechnianie wyników Media elektroniczne Czasopisma OA, artykuły naukowe (preprinty, postprinty), raporty, bezpośrednie dane eksperymentalne, raporty, zdjęcia, filmy, mapy, muzyka e

5 Otwartość danych Otwartość jest drogą do zapewnienia: wiarygodności danych, pełnej oceny wyników, ponownych analiz i weryfikacji, wykrywania nadużyć i manipulacji, transparentności w nauce, pełnej odpowiedzialności za badania..

6 Otwarte repozytoria Repozytoria - archiwa dokumentów cyfrowych dostępne bezpłatnie w globalnej sieci. Typy repozytoriów: instytucjonalne, tematyczne, regionalne Sposób zapełniania dokumentami: redaktor, autor (autoarchiwizacja) Rodzaje dokumentów: preprinty, postprinty, publikacje z czasopism, referaty, prezentacje, wyniki badań

7 Typy dokumentów w repozytoriach

8 Polityka wydawców SHERPA/RoMEO Publisher copyright policies & self-archiving Projekt Sherpa/RoMEO przedstawia politykę poszczególnych wydawców wobec otwartego publikowania naukowego. Informuje o tym, które artykuły naukowe wolno archiwizować w otwartych repozytoriach.

9 Polityka wydawców

10

11 Przykłady repozytoriów polskich

12 AMUR UAM Poznań

13 Repozytorium ENY, Wrocław preprint

14 Repozytorium KLF, Warszawa

15 Repozytorium IBB PAS, Warszawa

16 Repozytorium tematyczne

17 Wersja beta Repozytorium Politechniki Łódzkiej CYRENA dostępna jest pod adresem

18 Repozytorium ECNIS, IMP Łódź

19 Prosta nawigacja

20 Przejrzyste wyniki

21 Łatwy dostęp do pełnych tekstów

22 Dodatkowe narzędzia komunikacji

23 Jak utworzyć repozytorium? Wybór oprogramowania i zapewnienie sprzętu Przydział zadań dla personelu (informatyk, bibliotekarze) Instalacja oprogramowania Konfiguracja repozytorium, budowa hierarchicznej struktury, określenie uprawnień dla administratora i użytkowników Rejestracja w repozytorium ( ) Deponowanie publikacji zgodnie z uprawnieniami

24 Deponowanie publikacji Logowanie w systemie Opracowanie opisu bibliograficznego (metadane standard Dublin Core) Podłączenie pełnego tekstu dokumentu (zgodnie z polityką wydawców) Weryfikacja wprowadzonego opisu Akceptacja licencji na udostępnianie dokumentu online Po zatwierdzeniu dokument widziany jest w repozytorium z możliwością wyszukiwania i publicznego udostępniania

25 Protokół OAI-PMH OAI-PMH jest protokołem służącym do selektywnego pobierania metadanych opisujących obiekty cyfrowe. Umożliwia on automatyczną wymianę informacji pomiędzy systemami gromadzącymi takie metadane, a systemami chcącymi te dane uzyskać..

26 Cyfrowa identyfikacja obiektów Wykorzystanie systemu cyfrowej identyfikacji obiektów CNRI Handle System (Corporation for National Research Initiatives Handle System) Przydzielenie każdej pracy stałych identyfikatorów umożliwia wyszukiwanie ich w Internecie np.

27 Autoarchiwizacja Przekonać autorów do dokumentowania wyników swojej pracy w repozytorium

28 Przykłady repozytoriów na świecie

29 Swan

30

31

32

33

34

35 Digital Himalaya Organisation:University of Cambridge, United Kingdom Description:A project which aims to preserve and make available ethnographic material from the Himalayan region. The interface is in English. Some items are held elsewhere within the University of Cambridge Websites. Software:DSpace Subjects:History and Archaeology; Social Sciences General Content:Articles; Books; Multimedia; Special Languages:English Policies:Metadata re-use policy explicitly undefined; Full data item policies explicity undefined; Content policies explicitly undefined; Submission policies explicitly undefined; Preservation policies explicitly undefined Remarks:Special items include: census data, maps and music

36

37 Rozpoznawalność i prestiż