Ekspozycja materiału filatelistycznego

Transkrypt

1 Podręcznik tematyka (7) Ryszard Prange Ekspozycja materiału filatelistycznego Eksponat tematyczny jest efektem starań filatelisty, pokazania części lub całości swojej kolekcji w sposób określony zasadami wystawiania. Sukces może przynieść dobry pomysł na prawidłowe przedstawienie odpowiedniego materiału filatelistycznego. Wskazówki dotyczące zgodnej z obowiązującymi zasadami ekspozycji pojedynczych walorów na kartach eksponatu są ważne, przede wszystkim, dla początkujących, ale oglądając wystawy można dojść do wniosku, że również wielu doświadczonych wystawców musi poprawić swoje eksponaty w tym zakresie. Kwintesencją zainteresowań filatelisty jest znaczek pocztowy znak opłaty za usługi pocztowe. W eksponacie tematycznym stanowi on zwykle główny element ekspozycji. Znaczek pokazuje się w ciemnym lub przezroczystym hawidzie. Ciemna płaszczyzna tylnej części hawidu stanowi obramowanie znaczka i podkreśla jego ząbkowanie Taką sama rolę pełnić może nadrukowana na karcie ciemniejsza w tonacji koloru ramka, w przypadku użycia hawidów przezroczystych. Ryc. 1. Znaczek w hawidzie przezroczystym. z ramką nadrukowaną na karcie. Ryc. 2. Znaczek w czarnym hawidzie. Nie trzeba chyba podkreślać, jak ważne jest staranne obcięcie hawidu i obramowanie tej samej szerokości (hawid i nadrukowana ramka w tle znaczka) wokół pojedynczego znaczka i przy walorach w całym eksponacie. Te same zasady obowiązują także dla ekspozycji innych walorów. Ryc. 3. Przy obcinaniu hawidu warto korzystać z gilotynki. 1

2 Różne są sposoby unieruchomienia znaczka w hawidzie. Najlepszym wydaje się nacięcie karty na wysokości hawidu po jego bokach i wsunięcie obu boków poza kartę. Nie pozwoli to na przesuwanie, przekrzywianie się lub, co najgorsze, wypadanie znaczka z hawidu. Nierzadko zdarzające się przypadki znaczków, leżących na dnie ochronnej koszulki karty wystawowej, są dowodem na konieczność zapobieżenia, błahemu zdawało by się problemowi. Ryc. 4. Kolejne fazy mocowania hawidu i znaczka na karcie. Przypomnieć koniecznie trzeba, zwłaszcza wystawcom młodzieżowym, o zasadzie umieszczania na jednej karcie znaczków jednego rodzaju, wyłącznie stemplowanych lub niestemplowanych. W eksponatach wystawców dorosłych lepiej jest, gdy zasada ta obowiązuje w całym eksponacie. Wyjątkiem usprawiedliwiającym odstępstwo jest obiektywna trudność ze znalezieniem waloru właściwego, jego rzadkość, przy znacznej wartości (tematycznej) waloru nieprawidłowego. W licznych eksponatach młodzieżowych (ale niekiedy także u dorosłych) zauważyć można przedstawianie znaczków na przesyłkach. Jeżeli nie jest to poparte stemplem okolicznościowym, właściwym dla tego fragmentu eksponatu, to taka prezentacja jest nie do przyjęcia. Należy pokazać sam znaczek; wyjątkiem może być znowu rzadkość znaczka użytego do opłacenia przesyłek i eksponowanie starszej przesyłki rarytasu. Ryc. 5. Pokazywanie znaczków na przesyłkach bez stempla okolicznościowego jest błędem. 2

3 Znaczki powinno prezentować się każdy w osobnym hawidzie (ramce) lub, wyjątkowo, wyraźnie od siebie oddzielone, także jeśli jest to seria. Wyjątkiem może być pasek znaczków. Należy unikać stwarzania wrażenia, że pokazuje się parkę znaczków, eksponując dwa znaczki maksymalnie do siebie zbliżone (może to być w pewnych przypadkach uznane za próbę oszustwa). Pokazując odmianę znaczka, próbę lub znaczący błąd, warto obok umieścić wydanie normalne, definitywne. Dotyczy to takich sytuacji, gdy walory różnią się stadium wykonania, rysunkiem, kolorem lub gdy bez tego różnice nie są łatwe do określenia w opisie filatelistycznym. Pożądanym walorem w eksponacie tematycznym jest zeszycik znaczkowy. Prezentując tematyczny element na okładce, stronie wewnętrznej lub przekładce zeszycika, warto pokazać umieszczone w nim znaczki, nawet wtedy, gdy nie mają one znaczenia tematycznego (dopuszczalne jest pokazanie wówczas samej okładki). W przypadku, gdy ze względu na sposób przymocowania znaczków w zeszyciku ich ekspozycja jest niemożliwa, dobrze jest umieścić taki znaczek (znaczki), ewentualnie jego kopię obok zeszycika. Ryc. 6.Dobrze pokazany zeszycik znaczkowy tematyczny napis na okładce i tematyczne znaczki. Całostki z zasady pokazuje się w pełnej wielkości, bez wycinków i okienek. Ze względu na związaną z tym stratę powierzchni, należy unikać ekspozycji tematycznych stempli okolicznościowych lub frankatur mechanicznych na całostkach nie związanych z prezentowanym tematem Lepiej poszukać takiego ostemplowania na przesyłce, której nie ma obowiązku prezentować w całości. 3 Ryc. 7. Niepotrzebna strata miejsca na karcie. W ostatnim czasie zauważyć można tendencję do ograniczania eksponowania fragmentów nic nie wnoszących do tematycznego rozwinięcia, miejsc pustych na całostkach. Klasycznym przykładem może być sposób pokazywania całostki, na której jedynym elementem graficznym lub tekstowym jest nadrukowany znak opłaty lub dodatkowo stempel okolicznościowy (j.w.). Uważa się, że cały walor zajmuje niepotrzebnie dużo miejsca, które można wykorzystać do ukazanie innych walorów lub treści. W wielu eksponatach tematycznych, prezentowanych na wystawach europejskich i światowych, takie tematyczne elementy całostki pokazuje się w okienkach - wycinki z całostek są w dalszym ciągu zakazane!

4 Jeżeli tematyczną wartość ma zamieszczona w eksponacie ilustrowana strona całostki, to należy obok niej umieścić kopię pomniejszonej strony lub jej części z nadrukowanym znakiem opłaty. Może zajść także sytuacja odwrotna. Obydwie strony całostki maja charakter tematyczny i ze względu na ważność dla rozwinięcia w postaci kopii pokazać można stronę ilustrowaną. Stopień zmniejszenia nie jest ściśle zdefiniowany. Decyduje ilość wolnego miejsca, zawartość tej strony całostki, jej znaczenie filatelistyczne, czytelność rysunku i napisów. Ryc. 8. Strona adresowa z kopią strony ilustracyjnej całostki aerografu. Obydwie strony tematyczne. Często wystawcy nie zamieszczają kopii strony lub jej fragmentu ze znakiem opłaty, obok pokazywanej strony całostki, dla udokumentowania, że jest to rzeczywiście całostka. Dotyczy to oczywiście tych walorów, które są jako takie znane. Ponadto wiedza sędziów międzynarodowych pozwala na taki sposób ekspozycji, bez ryzyka posądzenia o stosowanie materiału niedozwolonego. Zawsze jednak w takim przypadku konieczny jest opis filatelistyczny. Prezentując stemple okolicznościowe lub frankatury mechaniczne na korespondencji trzeba rozważyć, jaką część całości pokazać w eksponacie. Nie ma potrzeby eksponowania np. całych kopert, jeśli nie wnosi to niczego dla ilustracji tematycznego rozwinięcia lub jeśli inne elementy na kopercie nie mają szczególnego znaczenia filatelistycznego. Wystarczy stempel w okienku zaoszczędza się powierzchnię wystawową karty oraz unika się podejrzeń o ubogim materiale do ekspozycji. Ryc. 9. Stemple okolicznościowe pokazywane w okienkach (na znaczkach tematycznych). 4

5 Jeżeli wystawca chce zwrócić uwagę na mało widoczny element na znaczku, na szczegół opisywany w tekście tematycznym lub filatelistycznym, na rzecz bardzo ważną dla zrozumienia intencji autora, może zaznaczyć to miejsce przy pomocy strzałki. Trzeba ją stosować z umiarem, nie można nadużywać tego wskaźnika, przeważnie wystarczy dobry opis obok waloru. Należy trochę zaufać inteligencji i wyobraźni widza. Jeżeli strzałka jest konieczna należy zadbać by nie była zbyt duża, by nie zdominowała obrazu. Ryc.8. Wskazanie miejsca braku liter. Ryc. 9. Strzałka pokazuje miejsce opisane w tekście. 5