I etap edukacyjny, uczeń kończący klasę I, edukacja przyrodnicza

Transkrypt

1 Scenariusz zajęć I etap edukacyjny, uczeń kończący klasę I, edukacja przyrodnicza Temat: Słodki jak miód Treści kształcenia: 1) w zakresie rozumienia i poszanowania świata roślin i zwierząt: d) wie, jaki pożytek przynoszą zwierzęta środowisku: niszczenie szkodników przez ptaki, zapylanie kwiatów przez owady, spulchnianie gleby przez dżdżownice. Dodatkowe: Edukacja polonistyczna 2) w zakresie umiejętności czytania i pisania: e) interesuje się książką i czytaniem; słucha w skupieniu czytanych utworów (np. baśni, opowiadań, wierszy), w miarę swoich możliwości czyta lektury wskazane przez nauczyciela. c) pisze proste, krótkie zdania: przepisuje, pisze z pamięci; dba o estetykę i poprawność graficzną pisma (przestrzega zasad kaligrafii). Edukacja plastyczna 2) ilustruje sceny i sytuacje inspirowane wyobraźnią, bajką, opowiadaniem, muzyką. Cele operacyjne: Uczeń: Słucha i rozumie teksty czytane przez nauczyciela/lektora, Umie słuchać w skupieniu muzyki, Potrafi wyszukiwać informacje i fotografie z zasobów internetu, Wyciąga wnioski z przeprowadzonych doświadczeń, Wie, jaki pożytek przynoszą zwierzęta (pszczoły), Rozumie konieczność ochrony środowiska. Nabywane umiejętności: Słuchanie ze zrozumieniem, Praca zgodna ze wskazówkami zdobytymi podczas zajęć, Wyszukiwanie fotografii w zasobach internetu, Prowadzenie doświadczeń, Korzystanie z pomocy dydaktycznych, Rozumienie pożytku roślin i zwierząt dla środowiska. Kompetencje kluczowe: Porozumiewanie się w języku ojczystym, Kompetencje informatyczne, Umiejętność uczenia się, Kompetencje społeczne i obywatelskie. 1

2 Środki dydaktyczne: Fragment tekstu z książki A. A. Milne Kubuś Puchatek 1, Sprzęt multimedialny (komputer z dostępem do internetu, tablica interaktywna, projektor multimedialny), Zasoby multimedialne: film ( Jak powstaje miód? ), nagranie dźwiękowe ( Gdzie znajdziemy miód? ), karta pracy ( Słodki jak miód ), Miód, szklanka i łyżeczka dla każdego ucznia, Czajnik. Metody nauczania: Podające: pogadanka, wyjaśnienie, Komunikacji interpersonalnej: twórcze słuchanie, Eksponująca: film, Programowane: z użyciem komputera, Praktyczne: doświadczenie, ćwiczenia przedmiotowe. Formy pracy: Zbiorowa jednolita, Indywidualna jednolita. Przebieg zajęć: Etap wstępny Nauczyciel wita uczniów i zaprasza ich do wysłuchania fragmentu tekstu z Kubusia Puchatka : Dziwny jest niedźwiedzi ród, Że tak bardzo lubi miód, Bzyk bzyk bzyk, ram pam pam, Co to znaczy? Nie wiem sam. Gdyby Pszczołami były Niedźwiadki, Nisko na ziemi miałyby chatki, A że tak nie jest, oto przyczyna, Że się musimy na drzewa wspinać. Następnie pyta dzieci: Jak sądzisz, kto mógł śpiewać tę piosenkę? Dlaczego Kubuś Puchatek wspinał się po miód na drzewo? Gdzie ten miód się znajdował? Kto gromadził tam miód? Czy wiesz, jak nazywa się taki ul na drzewie? Prowadzący może podpowiadać uczniom, że dawniej pszczoły wykorzystywały naturalne dziuple, a także komory wydrążone przez ludzi w pniu drzewa. Takie ule nazywa się 1 Alan Alexander Milne, Kubuś Puchatek, Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia, Warszawa

3 barciami. Ponieważ pszczoły miodne zostały udomowione, zmieniły się ich mieszkania. Pszczelarze zakładają dla nich osiedla, tzw. pasieki. Etap realizacji Prowadzący zajęcia proponuje uczniom obejrzenie filmu z zasobu multimedialnego. Po emisji rozpoczyna rozmowę ukierunkowaną jego treścią. Pyta dzieci, czy wiedzą, w jaki sposób powstaje miód. Tłumaczy, że wytwarzany jest on przez pszczoły z nektaru kwiatów. Owady pobierają go do specjalnego zbiorniczka zwanego wolem miodowym i zanoszą do ula. Tam dokonują przeróbki nektaru, wzbogacają go w enzymy i odparowują nadmiar wody. Gdy miód jest gotowy, zasklepiają komórki woskiem. Miód jest dla pszczół pokarmem, a ponieważ pszczoły są bardzo pracowite, to gromadzą go tyle, ile zdołają. Człowiek przekonał się, że miód jest zdrowy, więc korzysta z zapasów pszczół, a w zamian troskliwie się nimi opiekuje i tworzy im odpowiednie warunki do życia. Owady, pobierając nektar, zapylają kwiaty i dzięki temu mamy owoce. Pszczoły porozumiewają się za pomocą tańca i dźwięków 2. Następnie nauczyciel poleca uczniom wyszukanie w internecie zdjęć związanych z tematyką zajęć, np. pszczół, uli, pasiek, plastrów wosku, roślin miododajnych. Kolejne zadanie to doświadczanie-dociekanie: prowadzący zajęcia rozdaje dzieciom łyżeczki i szklanki, do każdej nakłada trochę miodu. Uczniowie za pomocą zmysłów wzroku, smaku i dotyku określają jego kolor, konsystencję, lepkość i smak. Następnie wlewają do szklanki letnią wodę i mieszają łyżeczką. Wyciągają wnioski: miód jest rozpuszczalny w wodzie i powoduje, że woda staje się słodka, a sam po rozpuszczeniu staje się łagodniejszy w smaku. Nauczyciel pyta dzieci, jak uważają, do czego oprócz jedzenia używa się miodu? Nie komentuje jednak odpowiedzi uczniów, ale zapisuje je na tablicy. Jeśli padnie informacja o leczniczym działaniu tego skarbu od pszczół (np. dzieci mogą dostawać do picia herbatę lub mleko z miodem), mówi, że miód ma w sobie wiele korzystnych dla zdrowia człowieka związków. Wyjaśnia pojęcia związane z właściwościami miodu (np. co to znaczy, że miód jest antybakteryjny, działa przeciwzapalnie, wykrztuśnie, przeciwalergicznie) i podaje przykłady dolegliwości, na które można go stosować. Warto też zwrócić uwagę na kosmetyczne stosowanie miodu. Następnie prowadzący zajęcia odtwarza nagranie dźwiękowe i rozdaje uczniom karty pracy (zasób multimedialny). Dzieci słuchają i rozwiązują zawarte w nich zadania. Na koniec wszyscy wspólnie jeszcze raz omawiają zastosowanie miodu. Etap końcowy Ostatnim etapem zajęć jest rozwiązywanie zagadek. Nauczyciel czyta je, a uczniowie odpowiadają. Mogą też rysować i malować odpowiedzi. Maleńkie stworzonka, lecz gdy jest ich wiele, produkują plastry miodu nawet i w niedzielę. (pszczoły) 2 na podstawie materiałów z Wikipedii, hasło: miód 3

4 Co to za domek z drewnianym daszkiem, Stoi na łące pełnej kwiatów... Stuk, puk zamknięte! Mieszkanki domku są bardzo zajęte. (ul) Bardzo słodki i złocisty, W słoiku na półce. Zawdzięczamy go maleńkiej, Ale dzielnej pszczółce. (miód) 3 Nauczyciel podsumowuje zajęcia, pyta dzieci: Czego dowiedzieliśmy się o miodzie i pszczołach?. Poleca im dokończyć zdania: Pszczoła wytwarza miód z... Pszczelarz troskliwie... Miód dla pszczół jest... Refleksja końcowa: Co by się stało, gdyby wyginęły pszczoły i trzmiele?, Czy ludzie powinni do tego dopuścić?. Dzieci powinny zapamiętać, że pszczoły i trzmiele to owady bardzo pożyteczne, ponieważ zapylają wiele gatunków roślin, dzięki czemu możliwa jest produkcja żywności. Jeżeli owady te wyginą, ogromna część warzyw i owoców przestanie rosnąć; ich uprawianie w warunkach sztucznych nie będzie efektywne, a ponadto spowoduje spadek ich jakości (pod względem odżywczym, zawartości witamin i minerałów, oraz walorów smakowych). Co więcej, zabraknie przez to pożywienia nie tylko dla ludzi, ale i zwierząt. Hodowla drobiu, krów i świń będzie bardzo droga, przez co wzrosną ceny mięsa. To negatywnie wpłynie na jadłospis człowieka, a przez to także na jego zdrowie. Poza tym ogólnie ceny żywności znacznie wzrosną, co spowoduje prawdopodobnie klęski głodowe w biedniejszych krajach. Ludzie będą próbować szukać pożywienia w oceanach i morzach, które już i tak są nieco spustoszone. Albert Einstein twierdził, że jeśli wyginą pszczoły, ludzkości zostaną cztery lata egzystencji niestety, to prawdopodobny scenariusz. Dzieci powinny wymienić, w ramach odpowiedzi na pytanie Czego nie będziemy mieć, jeśli wyginą pszczoły?, następujące punkty: Miodu, Kwiatów i kolorowych łąk, Odpowiedniej liczby warzyw i owoców, czyli żywności, Karmy dla zwierząt, Odpowiedniego pożywienia. Dodatkowo: Uczniowie zdolni/chętni mogą w ramach pracy domowej zebrać informacje, do jakich potraw używa się miodu i przynieść gotowy przepis na jedno takie danie. Wykorzystując proponowany zasób nauczyciel może zaobserwować, czy uczeń: Potrafi samodzielnie wykonywać zadania, Potrafi słuchać ze zrozumieniem, 3 Teksty własne. 4

5 Potrafi zilustrować tekst, Jest dociekliwy, Ma rozwiniętą wyobraźnię. Słowa kluczowe: pszczoły, zbieranie nektaru, miód, ul, pożyteczne owady 5