OCENA CAŁKOWITEJ ZAWARTOŚCI RTĘCI W PROFILACH RÓŻNIE UŻYTKOWANYCH GLEB POMORZA I KUJAW
|
|
- Feliks Tomaszewski
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych nr 580, 2015, OCENA CAŁKOWITEJ ZAWARTOŚCI RTĘCI W PROFILACH RÓŻNIE UŻYTKOWANYCH GLEB POMORZA I KUJAW Mirosław Kobierski, Halina Dąbkowska-Naskręt, Hanna Jaworska, Agata Bartkowiak, Piotr Malczyk, Szymon Różański, Jacek Długosz Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy Streszczenie. Celem pracy była ocena całkowitej zawartości rtęci w profilach gleb uprawnych oraz leśnych Pomorza i Kujaw. Oznaczono podstawowe właściwości gleb oraz zawartość rtęci metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej (analizator AMA-254). Określono wartość tła geochemicznego, będącą średnią zawartością Hg w skale macierzystej gleb różnie użytkowanych. Ze względu na odmienną litogenezę oraz skład granulometryczny gleb wykorzystano do obliczeń wskaźnika zanieczyszczenia średnią zawartość Hg wynoszącą 17,6 ±8,5 μg kg 1 dla gleb uprawnych oraz 3,1 ±1,8 μg kg 1 dla gleb leśnych. Stwierdzono istotnie dodatnią korelację między koncentracją rtęci a zawartością. Zawartość Hg była istotnie dodatnio skorelowana z ilością frakcji iłowej w glebach uprawnych oraz madach czarnoziemnych typowych. Średnia wartość wskaźnika zanieczyszczenia wskazuje na znaczące nagromadzenie Hg w poziomach próchnicznym gleb leśnych oraz ornopróchnicznym gleb uprawnych. Całkowita koncentracja rtęci w glebach badanego regionu kształtowała się na poziomie zawartości naturalnej i wynosiła w poziomach organicznych od 216,9 do 549,3 μg kg 1 oraz od 0,9 do 305,6 μg kg 1 w poziomach mineralnych. Słowa kluczowe: rtęć, gleby uprawne, gleby leśne WSTĘP Zanieczyszczenie gleb rtęcią stanowi potencjalne zagrożenie dla jakości pasz i żywności, a w konsekwencji dla zdrowia zwierząt i ludzi. Nagromadzenie rtęci w glebach to głównie skutek emisji ze źródeł antropogenicznych. Według Weem [2011], zasadniczym źródłem emisji rtęci w Europie są elektrownie i elektrociepłownie spalające węgiel, w którym zawartość Hg wynosi od 0,05 do 0,2 g Mg 1. Transport atmosferyczny na duże Adres do korespondencji Corresponding author: Mirosław Kobierski, Uniwersytet Technologiczno- -Przyrodniczy w Bydgoszczy, Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gleb, ul. Bernardyńska 6, Bydgoszcz, kobierski@utp.edu.pl
2 44 M. Kobierski, H. Dąbkowska-Naskręt, H. Jaworska i inni odległości oraz opad suchego lub mokrego pyłu sprzyjają nagromadzeniu tego metalu w glebach [Pacyna i in. 2010]. Ilość rtęci pochodzenia antropogenicznego w całkowitej emisji rtęci, a także jej udział w źródłach naturalnych są trudne do oszacowania [Fitzgerald i Lamborg 2005, Baran i in. 2009]. Połowa wyprodukowanej na świecie rtęci trafia do środowiska w formie zanieczyszczeń związanych ze spalaniem paliw i odpadów przemysłowych oraz komunalnych [Kabata-Pendias i Pendias 2001]. Nawozy mineralne oraz stosowane jeszcze w latach osiemdziesiątych XX wieku środki ochrony roślin stanowią w agrocenozach dodatkowe źródło Hg [Dąbkowska-Naskręt i in. 1999, Kobierski 2006]. Zawartość Hg w poziomach powierzchniowych gleb waha się od 0,008 do 1,11 mg kg 1 [Kabata-Pendias i Pendias 2001]. Zawartość tła geochemicznego dla rtęci w glebach świata jest bardzo zróżnicowana. Obszarami o naturalnie podwyższonej koncentracji rtęci są tereny pokładów rud tego metalu, źródła geotermalne, złoża węgla, łupków węglanowych i bitumicznych oraz miejsca deponowania popiołów i żużli wulkanicznych [Schlüter 2000, Rytuba 2003]. W glebach wytworzonych z glin lodowcowych na terenie USA zawartość Hg waha się od 0,02 do 0,36 mg kg 1 przy średniej zawartości 0,07 mg kg 1 [Kabata-Pendias i Pendias 2001]. Dla gleb aluwialnych Francji jej zawartość wynosi od 0,027 do 0,406 mg kg 1 [Rémy i in. 2003], a dla gleb Flandrii 0,30 mg kg 1 [Tack i in. 2005]. Według Kabaty-Pendias i Pendias [2001], średnia zawartość Hg w glebach aluwialnych Polski to 0,06 mg kg 1. Zdecydowanie najważniejszą rolę w obiegu rtęci w środowisku glebowym pełni materia organiczna [Wallschläer 1998], a jej zawartość, skład frakcyjny oraz rozmieszczenie determinują niemal wszystkie procesy, jakim podlega Hg, zwłaszcza w warunkach kwaśnego odczynu. Uważa się, że w glebach o odczynach obojętnym i lekko alkalicznym wzrasta rola minerałów ilastych oraz tlenków żelaza w procesie sorpcji Hg dotyczy to głównie poziomu wzbogacania [Schlüter i in. 1995]. Sorpcja tego metalu w glebach o bardzo małej zawartości materii organicznej zależy głównie od składu mineralogicznego [Sarkar i in. 2000]. Celem pracy jest ocena całkowitej zawartości rtęci w profilach gleb uprawnych oraz leśnych Pomorza i Kujaw. MATERIAŁ I METODY Materiał badawczy stanowiły próbki pobrane z profili gleb uprawnych i leśnych, zlokalizowanych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego, położonych na obszarach o nieznacznym stopniu bezpośredniego narażenia na oddziaływanie przemysłu. Próbki gleb uprawnych pobrano z 13 profili gleb płowych (podtypy: typowe, spiaszczone i próchniczne), 5 profili czarnych ziem (podtypy: typowe, glejowe), 3 profili gleb brunatnych eutroficznych typowych wytworzonych z glin lodowcowych [Komisja V Genezy, Klasyfikacji PTG 2011]. Do badań pobrano także próbki gleb z 4 profili użytkowanych rolniczo mad czarnoziemnych typowych, położonych na terenach zalewowych Wisły w obrębie Doliny Fordońskiej. Gleby leśne wytworzone z piasków sandrowych i fluwioglacjalnych reprezentowane były przez 18 profili gleb rdzawych (podtypy: typowe oraz z cechami bielicowania) oraz 1 profil gleby brunatnej dystroficznej typowej. Wyniki badań części z opisywanych profili gleb zostały wcześniej opublikowane [Dąbkowska- Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
3 Ocena całkowitej zawartości rtęci w profilach Naskręt i in. 1999, Kobierski 2006, Różański 2009]. Z profili glebowych pobrano próbki z poziomów i podpoziomów genetycznych. W laboratorium wysuszone próbki mineralne przesiano przez sito o średnicy oczek 2 mm, a ściółkę leśną zmielono w młynku laboratoryjnym. W próbkach oznaczono: skład granulometryczny metodą areometryczną Casagrande a w modyfikacji Prószyńskiego; ph metodą potencjometryczną ph-metrem w 1 M roztworze KCl przy zachowaniu stosunku gleba : roztwór 1 : 2,5 w próbkach mineralnych i 1 : 5 w próbkach organicznych; zawartość węgla organicznego w próbkach mineralnych według metody Tiurina oraz w próbkach organicznych metodą Altena; całkowitą zawartość rtęci metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej z wykorzystaniem analizatora AMA-254. Wyniki zawartości Hg stanowią średnie arytmetyczne wyliczone z powtórzeń nieprzekraczających wartości 5% odchylenia standardowego (SD). W celu sprawdzenia wiarygodności procedury analitycznej wykonano analizę materiałów referencyjnych TILL-3 i SO-4. Do interpretacji wyników wykorzystano wskaźnik zanieczyszczenia (CF) wyznaczony jako stosunek całkowitej zawartości Hg w poziomie genetycznym do wartości tła geochemicznego [Håkanson 1980]. Klasy zanieczyszczenia oparte zostały na wartościach wskaźnika CF: < 1 brak zanieczyszczenia; 1 CF < 3 średnie zanieczyszczenie; 3 CF < 6 znaczące zanieczyszczenie; CF 6 bardzo wysokie zanieczyszczenie. Jako wartość tła geochemicznego rtęci przyjęto średnią całkowitą zawartość Hg w skale macierzystej gleb regionu. Ze względu na odmienną litogenezę oraz skład granulometryczny badanych gleb do obliczeń wykorzystano średnią całkowitą zawartość Hg odrębną dla gleb uprawnych oraz gleb leśnych. Wskaźnik zanieczyszczenia rtęcią gleb aluwialnych wyznaczono na podstawie średniej zawartości Hg dla gleb aluwialnych Polski, tj. 0,06 mg kg 1. Obliczenia statystyczne przeprowadzono przy użyciu programu komputerowego Statistica 10.0 PL. WYNIKI I DYSKUSJA Gleby uprawne charakteryzowały się zróżnicowanymi właściwościami: odczynem od bardzo kwśnego do zasadowego (ph KCl 4,10 do ph KCl 8,05), a zawartość frakcji iłowej mieściła się w szerokich granicach od 2 do 71% (tab. 1). Średnia zawartość węgla organicznego w poziomie orno-próchnicznym wynosiła 15,6 g kg 1. Najmniej zróżnicowane właściwości odnotowano w poziomie wzbogacania gleb uprawnych, co potwierdzają najmniejsze wartości współczynnika zmienności CV. Średnia zawartość Hg w poziomie Ap wynosiła 37,8 μg kg 1, a w poziomie wzbogacania 30,0 μg kg 1. Całkowita zawartość rtęci w skale macierzystej wahała się od 1,6 do 44,6 μg kg 1 ze średnią 17,6 ±8,5 μg kg 1, którą przyjęto jako wartość Hg tła geochemicznego dla gleb uprawnych regionu. Stwierdzone zawartości Hg były zbliżone do odnotowanych przez Dąbkowską-Naskręt i innych [2008] w glebach intensywnie użytkowanych rolniczo obszaru Pomorza i Kujaw. Najwyższe wartości wskaźnika zanieczyszczenia CF (od 0,7 do 5,1) odnotowano dla poziomu orno-próchnicznego, co wskazuje na wpływ czynników antropogenicznych. nr 580, 2015
4 46 M. Kobierski, H. Dąbkowska-Naskręt, H. Jaworska i inni Tabela 1. Wybrane właściwości gleb uprawnych Table 1. Selected properties of arable soils Horizon Ap n = 21 wzbogacania Illuvial horizon n = 26 Skała macierzysta Parent material n = 42 Właściwości Properties średnia mean Parametry statystyczne Statistic parameters min. max. SD CV [%] 12,8 4,0 40,0 8,7 68,0 [g kg 1 ] 15,6 3,8 56,3 12,0 77,0 ph [1 M KCl] 6,24 4,10 7,27 1,0 16,0 Hg [μg kg 1 ] 37,8 11,5 90,1 18,7 49,5 (CF) Hg 2,2 0,7 5,1 1,1 50,0 19,6 9,0 26,0 4,3 22,0 Corg [g kg 1 ] 2,0 0,4 5,2 1,2 60,0 ph [1 M KCl] 5,85 4,76 7,16 0,8 13,7 Hg [μg kg 1 ] 30,0 12,0 44,0 8,0 26,7 (CF) Hg 1,7 0,7 2,5 0,4 23,6 22,3 2,0 71,0 16,6 74,5 [g kg 1 ] 0,33 0,0 5,4 0,9 272,8 ph [1 M KCl] 7,12 4,26 8,05 0,7 9,9 Hg [μg kg 1 ] 17,6 1,6 44,6 8,5 48,3 węgiel organiczny/total organic carbon; SD odchylenie standardowe/standard deviation; CV współczynnik zmienności/coefficient of variation; (CF) wskaźnik zanieczyszczenia/contamination factor. Podobną prawidłowość stwierdzono w glebach uprawnych okolic zakładów cementowo- -wapienniczych [Jaworska i Dąbkowska-Naskręt 2011]. Gleby leśne charakteryzowały się odczynami bardzo kwaśnym i kwaśnym. Zawartość węgla organicznego wahała się od 216,9 do 549,3 g kg 1 w warstwie organicznej oraz od 5,2 do 23,2 g kg 1 w poziomie próchnicznym A i przejściowym AE (tab. 2). Gleby pod lasami w większości profili wykazywały uziarnienie piasków [Klasyfikacja uziarnienia gleb PTG, 2009]. Średnia zawartość Hg w podpoziomie Ol wynosiła 69,9 μg kg -1, Of 172,1 μg kg 1, Oh 183,6 μg kg 1, a w poziomie próchnicznym 11,8 μg kg -1 i poziomie wzbogacenia 9,8 μg kg 1. Pisarek i Głowacki [2011] w podpoziomie Oh gleb leśnych Opolszczyzny stwierdzili podobną zawartość rtęci. Średnia koncentracja Hg w skale macierzystej, wynosząca 3,1 ±1,8 μg kg 1, przyjęta została za zawartość tła geochemicznego dla gleb leśnych badanego regionu. Średnia wartość wskaźnika zanieczyszczenia w poziomie próchnicznym gleb leśnych (CF = 3,8) wskazuje na znaczące nagromadzenie rtęci w tych glebach. Mady czarnoziemne typowe charakteryzowały się odczynami obojętnym i zasadowym oraz zawierały od 6 do 22% frakcji iłowej (tab. 3). Średnia zawartość węgla organicznego w poziomie Ap tych gleb wynosiła 17,9 g kg 1. W porównaniu z innymi glebami uprawnymi zawierały istotnie więcej Hg, zwłaszcza w poziomie powierzchniowym. Bartkowiak i inni [2013] odnotowali podobne zależności w intensywnie użytkowanych rolniczo glebach aluwialnych Basenu Unisławskiego. Nagromadzenie metali w poziomie Ap mad terenów Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
5 Ocena całkowitej zawartości rtęci w profilach Tabela 2. Wybrane właściwości gleb leśnych Table 2. Selected properties of forestry soils Horizon Ol n = 19 Of n = 19 Oh n = 14 A, AE n = 19 wzbogacania Illuvial horizon n = 25 Skała macierzysta Parent material n = 20 Właściwości Properties średnia mean Parametry statystyczne Statistic parameters min. max. SD CV [%] [g kg 1 ] 440,7 388,5 549,3 41,7 9,5 ph [1 M KCl] 3,97 3,06 4,41 0,3 7,6 Hg [μg kg 1 ] 69,9 18,9 181,2 50,3 72,0 [g kg 1 ] 380,3 298,9 485,2 56,3 14,8 ph [1 M KCl] 3,72 2,82 4,14 0,4 10,8 Hg [μg kg 1 ] 172,1 82,7 300,5 61,5 35,8 [g kg 1 ] 258,4 216,9 291,4 22,9 8,9 ph [1 M KCl] 3,70 3,50 3,88 0,1 2,7 Hg [μg kg 1 ] 183,6 65,6 322,0 89,8 49,0 3,4 2,0 6,0 1,3 38,3 [g kg 1 ] 12,6 5,2 23,2 4,0 31,8 ph [1 M KCl] 3,93 2,9 4,26 0,4 10,2 Hg [μg kg 1 ] 11,8 2,4 33,6 10,3 87,3 (CF) Hg 3,8 0,8 10,8 3,3 86,9 3,4 1,0 11,0 3,2 94,2 [g kg 1 ] 2,9 0,6 9,5 1,9 65,6 ph [1 M KCl] 4,28 3,83 4,82 0,3 7,0 Hg [μg kg 1 ] 9,8 1,9 23,9 7,8 79,6 (CF) Hg 3,0 0,6 7,7 2,5 83,4 1,4 0,0 5,0 1,9 135,8 [g kg 1 ] 0,3 0,1 1,4 0,3 100,0 ph [1 M KCl] 4,93 4,08 5,51 0,4 8,2 Hg [μg kg 1 ] 3,1 0,9 6,9 1,8 58,1 węgiel organiczny/total organic carbon; SD odchylenie standardowe/standard deviation; CV współczynnik zmienności/coefficient of variation; (CF) wskaźnik zanieczyszczenia/contamination factor. zalewowych Wisły jest następstwem depozycji osadów fluwialnych w trakcie corocznych powodzi [Kobierski i Piotrowska 2010]. Wartości wskaźnika zanieczyszczenia wskazują na znaczące nagromadzenie rtęci w tych glebach. Jest to jednakże ilość nieprzekraczająca zawartości dopuszczalnej określonej w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 2002 roku w sprawie standardów jakości gleb i standardów jakości ziemi [Rozporządzenie 2002]. Stwierdzono statystycznie istotnie dodatnią korelację między zawartością węgla organicznego a koncentracją rtęci w badanych glebach (tab. 4). Współczynnik korelacji przyjmował wartość dla gleb uprawnych r = 0,48; gleb leśnych r = 0,69 oraz gleb aluwialnych r = 0,75 (p < 0,05). Znaczące ilości rtęci zostały zakumulowane w warstwie organicznej badanych gleb leśnych (od 216,9 do 549,3 μg kg 1 ). Pisarek i Głowacki [2011] podają, że zróżnicowana koncentracja rtęci w glebach leśnych zależy od zawartości materii organicznej oraz możliwości wiązania Hg przez grupy sulfhydrylowe substancji humusowych. nr 580, 2015
6 48 M. Kobierski, H. Dąbkowska-Naskręt, H. Jaworska i inni Tabela 3. Wybrane właściwości gleb aluwialnych Table 3. Selected properties of Fluvisols Horizon Ap n = 4 Skała macierzysta Parent material n = 14 Właściwości Properties średnia mean Parametry statystyczne Statistic parameters min. max. SD CV [%] 16,7 7,0 22,0 6,6 39,6 [g kg 1 ] 17,9 14,9 21,0 2,5 14,0 ph [1 M KCl] 7,04 6,70 7,24 0,2 2,9 Hg [μg kg 1 ] 228,4 142,9 305,6 73,6 32,3 (CF ) Hg 2,3 1,4 3,0 0,7 30,5 14,9 6,0 22,0 4,6 30,9 [g kg 1 ] 7,08 2,2 11,5 2,6 36,8 ph [1 M KCl] 7,36 7,20 7,65 0,1 1,4 Hg [μg kg 1 ] 101,4 71,9 136,0 16,8 16,6 węgiel organiczny/total organic carbon; SD odchylenie standardowe/standard deviation; CV współczynnik zmienności/coefficient of variation; (CF) wskaźnik zanieczyszczenia, contamination factor. Stopień humifikacji materii organicznej determinuje udział rtęci w połączeniach metalo-organicznych [Biester i in. 2007]. Materia organiczna stanowi swoisty filtr wiążący rtęć w glebie na tyle trwale, że w utworach torfowych oraz madach próchnicznych może pozostawać przez wiele lat [Schwesig i Krebs 2003]. Na podstawie analizy statystycznej wyników badań (tab. 4) stwierdzono istotnie dodatnią (niską) korelację pomiędzy koncentracją Hg a kwasowością wymienną (r = 0,24) w glebach leśnych oraz zawartością frakcji iłowej w glebach uprawnych (r = 0,23). Zawartość rtęci w badanych madach czarnoziemnych była istotnie dodatnio skorelowana z ilością frakcji iłowej (r = 0,57). Analiza statystyczna obejmuje również wyniki analiz przeprowadzonych na próbkach pobranych z poziomów eluwialnych oraz przejściowych. Dotyczy to zarówno gleb uprawnych, jak i leśnych. Tabela 4. Istotne współczynniki korelacji Pearsona (p < 0,05) Table 4. Significant correlation coefficient of Pearson (p < 0.05) Gleby Soils Gleby leśne Forestry soils (n = 133) Gleby uprawne Arable soils (n = 102) Gleby aluwialne Fluvisols (n = 18) Metal Clay fraction ph (1 M KCl) Hg 0,69 0,24 Hg 0,48 0,23 Hg 0,75 0,57 węgiel organiczny/total organic carbon. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
7 Ocena całkowitej zawartości rtęci w profilach WNIOSKI 1. Średnia wartość wskaźnika zanieczyszczenia rtęcią wskazuje na znaczące antropogeniczne nagromadzenie Hg w poziomie próchnicznym gleb leśnych oraz orno-próchnicznym gleb uprawnych Pomorza i Kujaw. 2. Ze względu na odmienną litogenezę średnią zawartość Hg, wynoszącą 17,6 ±8,5 μg kg 1 dla gleb uprawnych oraz 3,1 ±1,8 μg kg 1 dla gleb leśnych przyjęto za zawartość tła geochemicznego gleb regionu. Całkowita koncentracja rtęci w poziomach mineralnych badanych gleb kształtowała się na poziomie zawartości naturalnych i wahała się od 0,9 do 305,6 μg kg Analiza statystyczna wyników wykazała istotnie dodatnią korelację pomiędzy koncentracją rtęci a zawartością. Zawartość Hg w badanych glebach uprawnych oraz madach czarnoziemnych typowych była istotnie dodatnio skorelowana z ilością frakcji iłowej. LITERATURA Baran S., Wójcikowska-Kapusta A., Żukowska G., Zawartość rtęci w glebach rekultywowanych osadem ściekowym i wełną mineralną Grodan. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 535, Bartkowiak A., Jaworska H., Różański Sz., Ocena zawartości rtęci w poziomach powierzchniowych i podpowierzchniowych intensywnie użytkowanych rolniczo gleb aluwialnych. Soil Sci. Annual. 64 (1/2), Biester H., Bindler R., Martineż-Cortizas A., Engstrom D.R., Modeling the past atmospheric deposition of mercury using natural archives. Environ. Sci. Technol. 41 (14), Dąbkowska-Naskręt H., Bartkowiak A., Różański Sz., Zawartość rtęci w glebach intensywnie użytkowanych rolniczo obszaru Pomorza i Kujaw. Ochr. Środow. i Zasob. Natur. 35/36, Dąbkowska-Naskręt H., Malczyk P., Kobierski M., Profile differentiation of total mercury content in selected arable and forest soils in Poland. Zesz. Nauk. 220, Rolnictwo 44, Fitzgerald W.F., Lamborg C.H., Geochemistry of mercury in the environment. Environ. Geochem. 9, Håkanson L., An ecological risk index for aquatic pollution control a sedimentological approach. Water Research 14, Jaworska H., Dąbkowska-Naskręt H., Total content of mercury in the soils of the surroundings of Lafarge-Cement Plant in Malogoszcz. Ecol. Chem. Engineering A, 18/9 10, Kabata-Pendias A., Pandias H., Trace elements in soils and plants. Third Edition. CRC Press, Boca Raton, FL, USA. Klasyfikacja uziarnienia gleb PTG, Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych PTG Roczn. Glebozn. 60 (2), Kobierski M., Long-term effect of intensive cultivation of orchards and arable soils in the Krajeńska Lake District on the total content of mercury. Polish J. Environ. Stud. 15 (2a), nr 580, 2015
8 50 M. Kobierski, H. Dąbkowska-Naskręt, H. Jaworska i inni Kobierski M., Piotrowska A., Profile distribution of heavy metals and enzymatic activity in Fluvisols of the Vistula River Valley, Poland. Fres. Environ. Bulletin 19 (2b), Komisja V Genezy, Klasyfikacji i Kartografii Gleb Systematyka Gleb Polski. Wydanie V. Rocz. Glebozn. 62 (3), Pacyna E.G., Pacyna J.M., Sundseth K., Munthe J., Kindbom K., Wilson S., Steenhuisen F., Maxson P., Global emission of mercury to the atmosphere from anthropogenic sources in 2005 and projections to Atmospheric Environ. 44 (20), Pisarek I., Głowacki M., Zróżnicowanie rtęci w glebach leśnych Opolszczyzny. Roczn. Glebozn. 62 (1), Rémy S., Prudent P., Hissler C., Probst J.L., Krempp G., Total mercury concentrations in an industrialized catchment, the Thur River basin (north-eastern France): geochemical background level and contamination factors. Chemosphere 52, Rozporządzenie Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz jakości ziemi Dz.U. z 2002 r. nr 165, poz Różański S., The content of mercury in arable soils considering pedogenic, lithogenic and anthropogenic factors. Fres. Environ. Bulletin 18 (7), Rytuba J.J., Mercury from mineral deposits and potential environmental impact. Environ. Geol. 43, Sarkar D., Essington M.E., Misra K.C., Adsorption of mercury (II) by kaolinite. Soil Sci. Soc. Am. J. 64, Schlüter K., Review: evaporation of mercury from soil. An integration and synthesis of current knowledge. Environ. Geol. 39, Schlüter K., Seip H.M., Alstad J., Mercury translocation in and evaporation from soil: II. Evaporation of mercury from podzolised soil profiles treated with HgCl 2 and CH 3 HgCl. J. Soil Contam. 4, Schwesig D., Krebs O., The role of ground vegetation in the uptake of mercury in a forest ecosystem. Plant and Soil. 253, Tack F.M.G., Vanhaesebroeck T., Verloo M.G., Van Rompaey K., Van Ranst E., Mercury baseline levels in Flemish soil (Belgium). Environ. Pollut. 134, Wallschläger D., Desai M.V.M., Splenger M., Wilken R., How humic substances dominate mercury geochemistry in contaminated floodplain soils and sediments. J. Environ. Qual. 27, Weem A.P., Reduction of mercury emissions from coal fired power plants. Working Group of Strategies and Review. 48th. Session, Genova, Informal Document No 3, THE ASSESSMENT OF THE TOTAL MERCURY CONTENT IN SOIL PROFILES OF POMERANIA AND KUJAWY REGION UNDER THE DIFFERENT LAND USE Summary. Determination of natural mercury content in soils is difficult to estimate due to the presence of anthropogenic contaminants. Moreover, concentration, its form and transformations depends on many factors such as the quantity and quality of soil colloids, surface area, ph, sorption capacity, redox conditions or microbial activity. The aim of the study was to characterize the total content of mercury in soils of arable and forest areas of the Pomerania and Kujawy region depending on the land use. Research material were taken from 13 profiles of Luvisols, 5 profiles of Phaeozems, 3 profiles of Cambisols, 4 profiles of Fluvisols. Forest soils were represented by 18 soil profiles of Arenosols and 1 profile of Cambisol. The influence of selected soil properties on content and distribution of mercury Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
9 Ocena całkowitej zawartości rtęci w profilach in soil profiles were also determined. The validation of the procedure was confirmed with reference materials TILL-3 and SO-4. Research was also based on the contamination factor (CF). The statistical analyses were calculated using Statistica 10.0 computer program. The total content of mercury in the analyzed soils ranged μg kg 1, and was at the natural level. According to Polish Minister of the Environment Regulation (September 9, 2002), concerning soil quality standards and earth quality standards the analyzed soils were classified as not contaminated with mercury. As the value of the geochemical background for analyzed soils, the mean total Hg content in parent material of soils was used, and because of different lithogenesis was 17.6 ±8.5 μg kg 1 for arable soils and 3.1 ±1.8 μg kg 1 for forest soils. The average value of contamination factor indicates significant anthropogenic Hg accumulation in the humus horizon of forest soils and in the topsoil of arable soils, especially in Fluvisols. The values of distribution indicator also revealed higher levels of the accumulation of mercury in topsoil of Fluvisols, which is effect of the origin of these soils (deposition of fluvial sediments enriched in Hg on the floodplain area). A significant influence of organic matter on the immobilization of mercury was noticed in surface horizons of forestry soils, confirmed by the value of correlation coefficients. Also weak significant correlation coefficient between Hg content and the amount of clay fraction in arable soils was determined, and moderate in alluvial soils. Key words: mercury, arable soils, forestry soils nr 580, 2015
Dorota Kalembasa, Krzysztof Pakuła, Dawid Jaremko
Acta Agrophysica, 2011, 18(2), 311-319 SORPCYJNE WŁAŚCIWOŚCI GLEB WYSOCZYZNY SIEDLECKIEJ Dorota Kalembasa, Krzysztof Pakuła, Dawid Jaremko Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny
Bardziej szczegółowoHanna Jaworska*, Agata Bartkowiak*
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 48, 2011 r. Hanna Jaworska*, Agata Bartkowiak* ZAWARTOŚĆ CYNKU W POZIOMACH POWIERZCHNIOWYCH GLEB O NATURALNEJ I ANTROPOGENICZNIE PODWYŻSZONEJ ZAWARTOŚCI WĘGLANU
Bardziej szczegółowoAntropogeniczne wzbogacenie w metale ciężkie gleb obszarów zalewowych na terenie miasta Opola
Antropogeniczne wzbogacenie w metale ciężkie gleb obszarów zalewowych na terenie miasta Opola Izabella Pisarek Uniwersytet Opolski 47 1. Wstęp Według niektórych autorów [Ilnicki i in. 2001, Skorbiłowicz
Bardziej szczegółowoOcena zawartoœci rtêci w poziomach powierzchniowych i podpowierzchniowych intensywnie u ytkowanych rolniczo gleb aluwialnych
DOI: 10.2478/ssa-2013-0009 49 SOIL SCIENCE ANNUAL Vol. 64 No 2/2013: 49 53 AGATA BARTKOWIAK*, HANNA JAWORSKA, SZYMON RÓ AÑSKI Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gleb Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego
Bardziej szczegółowoGRZEGORZ KUSZA * Wstęp
UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI ZESZYTY NAUKOWE NR 135 Nr 15 INŻYNIERIA ŚRODOWISKA 2007 GRZEGORZ KUSZA * WYBRANE PIERWIASTKI ŚLADOWE W GLEBACH REZERWATU LEŚNEGO "BAZANY Słowa kluczowe: rezerwat leśny "Bazany",
Bardziej szczegółowow gruntach w zasięgu oddziaływania elektrociepłowni owni Czechnica w Siechnicach.
Rtęć w gruntach w zasięgu oddziaływania elektrociepłowni owni Czechnica w Siechnicach. Ludmiła Polechońska Małgorzata Polechońska CEL BADAŃ rozpoznanie zawartości rtęci w przypowierzchniowej warstwie gleby
Bardziej szczegółowoPiotr Malczyk*, Jacek Długosz*
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 40, 2009 r. Piotr Malczyk*, Jacek Długosz* ZMIENNOŚĆ PRZESTRZENNA CAŁKOWITEJ ZAWARTOŚCI RTĘCI W POZIOMIE POWIERZCHNIOWYM GLEB WYBRANEGO OBSZARU RÓWNINY SĘPOPOLSKIEJ
Bardziej szczegółowoOCENA MOBILNOŚCI I FITODOSTĘPNOŚCI PIERWIASTKÓW ŚLADOWYCH W GLEBACH PRZY ZASTOSOWANIU EKSTRAKCJI BCR
Proceedings of ECOpole DOI: 0.49/proc.0.6()09 0;6() Szymon RÓŻAŃSKI OCENA MOBILNOŚCI I FITODOSTĘPNOŚCI PIERWIASTKÓW ŚLADOWYCH W GLEBACH PRZY ZASTOSOWANIU EKSTRAKCJI BCR ASSESSMENT OF TRACE METAL MOBILITY
Bardziej szczegółowoMAKROELEMENTY W GLEBACH ORNYCH WYSOCZYZNY SIEDLECKIEJ Krzysztof Pakuła, Dorota Kalembasa
Acta Agrophysica 2012, 19(4), 803-814 MAKROELEMENTY W GLEBACH ORNYCH WYSOCZYZNY SIEDLECKIEJ Krzysztof Pakuła, Dorota Kalembasa Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ SIARKI W GLEBACH WYTWORZONYCH Z PIASKOWCÓW NA TERENIE PARKU NARODOWEGO GÓR STOŁOWYCH
OPER CORCONTIC 3: 120 126, 2000 ZWRTOŚĆ SIRKI W GLEBCH WYTWORZONYCH Z PISKOWCÓW N TERENIE PRKU NRODOWEGO GÓR STOŁOWYCH The content of total sulphur in soils developed from sandstones in the area of Stołowe
Bardziej szczegółowoKatarzyna Szopka*, Anna Karczewska*, Cezary Kabała*, Paweł Jezierski*, Adam Bogacz*
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 42, 2010 r. Katarzyna Szopka*, Anna Karczewska*, Cezary Kabała*, Paweł Jezierski*, Adam Bogacz* ZAWARTOŚĆ RTĘCI W POZIOMACH POWIERZCHNIOWYCH GLEB LEŚNYCH KARKONOSKIEGO
Bardziej szczegółowoCONTENT OF CHOSEN HEAVY METALS IN GARDEN
POLISH JOURNAL OF SOIL SCIENCE VOL. XLVII/2 2014 PL ISSN 0079-2985 Soil Chemistry IWONA MAKUCH* CONTENT OF CHOSEN HEAVY METALS IN GARDEN AND ARABLE SOILS Abstract. The studies were conducted to determine
Bardziej szczegółowoSULPHUR IN THE FOREST SOILS OF THE OJCOW NATIONAL PARK
DOI: 10.2428/ecea.2013.20(11)120 ECOL CHEM ENG A. 2013;20(11):1327-1333 Ryszard MAZUREK 1* and Pawe³ ZADRO NY 1 SULPHUR IN THE FOREST SOILS OF THE OJCOW NATIONAL PARK SIARKA W GLEBACH LEŒNYCH OJCOWSKIEGO
Bardziej szczegółowoElżbieta BIERNACKA, Ilona MAŁUSZYŃSKA, Marcin J. MAŁUSZYŃSKI
PRACE ORYGINALNE Elżbieta BIERNACKA, Ilona MAŁUSZYŃSKA, Marcin J. MAŁUSZYŃSKI Katedra Inżynierii Wodnej i Rekultywacji Środowiska SGGW Department of Hydraulic Engineering and Environmental Recultivation
Bardziej szczegółowoZróżnicowanie stężenia rtęci w glebach leśnych zachodniej części Pienińskiego Parku Narodowego
Zróżnicowanie stężenia rtęci w glebach leśnych zachodniej części Pienińskiego Parku Narodowego Variation of mercury concentration in forest soils of the western part of the Pieniny National Park Maja Jaworska
Bardziej szczegółowoMANGAN CAŁKOWITY ORAZ JEGO FORMY MOBILNE W WYBRANYCH GLEBACH PŁOWYCH Z OKOLIC HUTY MIEDZI GŁOGÓW
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2012.6(2)100 2012;6(2) Hanna JAWORSKA 1 MANGAN CAŁKOWITY ORAZ JEGO FORMY MOBILNE W WYBRANYCH GLEBACH PŁOWYCH Z OKOLIC HUTY MIEDZI GŁOGÓW TOTAL AND MOBILE FORMS
Bardziej szczegółowoELŻBIETA MUSZTYFAGA, MATEUSZ CUSKE, EWA PORA, KATARZYNA SZOPKA *
UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI ZESZYTY NAUKOWE NR 153 Nr 33 INŻYNIERIA ŚRODOWISKA 2014 ELŻBIETA MUSZTYFAGA, MATEUSZ CUSKE, EWA PORA, KATARZYNA SZOPKA * WPŁYW DZIAŁALNOŚCI ZAKŁADÓW CHEMICZNYCH ZŁOTNIKI WE WROCŁAWIU
Bardziej szczegółowoGrzegorz Kusza*, Tomasz Ciesielczuk*, Beata Gołuchowska*
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 40, 2009 r. Grzegorz Kusza*, Tomasz Ciesielczuk*, Beata Gołuchowska* Zawartość wybranych metali ciężkich w glebach obszarów przyległych do zakładów przemysłu
Bardziej szczegółowoTytuł prezentacji. Możliwość wykorzystania biowęgla w rekultywacji gleb zanieczyszczonych. metalami ciężkimi
Agnieszka Medyńska-Juraszek, Irmina Ćwieląg-Piasecka 1, Piotr Chohura 2 1 Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu ul. Grunwaldzka 53, 50-357 Wrocław 2 Katedra
Bardziej szczegółowoJarosław Waroszewski*, Cezary Kabała*, Justyna Drozdowska*
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 42, 2010 r. Jarosław Waroszewski*, Cezary Kabała*, Justyna Drozdowska* PROFILOWE ROZMIESZCZENIE MIEDZI W GLEBACH BRUNATNYCH I BIELICOWYCH WYTWORZONYCH Z RÓŻNYCH
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ METALI CIĘŻKICH W GLEBACH ALUWIALNYCH ŻUŁAW
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE T. XLVI NR 1/2 WARSZAWA 1995: 65-77 KRYSTYNA CZARNOWSKA, HANNA BONTRUK ZAWARTOŚĆ METALI CIĘŻKICH W GLEBACH ALUWIALNYCH ŻUŁAW Katedra Gleboznawstwa SGGW w Warszawie WSTĘP Gleby aluwialne
Bardziej szczegółowoBarbara Skwaryło-Bednarz
Acta Agrophysica, 2006, 8(3), 727-733 OGÓLNA ZAWARTOŚĆ WYBRANYCH METALI CIĘśKICH W GLEBACH LEŚNYCH ROZTOCZAŃSKIEGO PARKU NARODOWEGO (RPN) Barbara Skwaryło-Bednarz Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu, Akademia
Bardziej szczegółowoANTROPOGENICZNE WZBOGACENIE W METALE CIĘŻKIE GLEB DOLINY ODRY NA TERENIE MIASTA OPOLA
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LIII NR 3/4 WARSZAWA 2002: 75-83 IZABELLA PISAREK*, BARBARA ŻARCZYŃSKA** ANTROPOGENICZNE WZBOGACENIE W METALE CIĘŻKIE GLEB DOLINY ODRY NA TERENIE MIASTA OPOLA ANTHROPOGENIC ENRICHM
Bardziej szczegółowoSzymon Różański*, Halina Dąbkowska-Naskręt* PRZESTRZENNE I PROFILOWE ROZMIESZCZENIE RTĘCI W URBANOZIEMACH MIASTA BYDGOSZCZ
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 49, 2011 r. Szymon Różański*, Halina Dąbkowska-Naskręt* PRZESTRZENNE I PROFILOWE ROZMIESZCZENIE RTĘCI W URBANOZIEMACH MIASTA BYDGOSZCZ SPATIAL AND PROFILE DISTRIBUTION
Bardziej szczegółowoW ALUWIALNYCH GLEBACH UPRAWNYCH WYTWORZONYCH NA GYTIACH RÓWNINY BIOGENNEJ
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2012.6(2)091 2012;6(2) Agata BARTKOWIAK 1 OCENA ZAWARTOŚCI NIKLU W ALUWIALNYCH GLEBACH UPRAWNYCH WYTWORZONYCH NA GYTIACH RÓWNINY BIOGENNEJ ASSESSMENT OF NICKEL
Bardziej szczegółowoActa Agrophysica, 2014, 21(3), 351-359
Acta Agrophysica, 2014, 21(3), 351-359 OCENA ZAWARTOŚCI METALI CIĘŻKICH I AKTYWNOŚCI KATALAZY W GLEBACH OTULINY ROZTOCZAŃSKIEGO PARKU NARODOWEGO Barbara Skwaryło-Bednarz, Monika Kwapisz, Joanna Onuch,
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA GLEB. Marek Degórski
CHARAKTERYSTYKA GLEB Marek Degórski Celem badań glebowych była diagnoza taksonomiczna gleb oraz próchnicy nadkładowej zgodna z Systematyką Gleb Polski (1989), jak równieŝ charakterystyka właściwości fizycznych
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIE OCHRONY ŚRODOWISKA (studia I stopnia) Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją prof. dr hab. inż.
Pestycydy i problemy związane z ich produkcja i stosowaniem - problemy i zagrożenia związane z występowaniem pozostałości pestycydów w środowisku; Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją - problem
Bardziej szczegółowoKATIONOWA POJEMNOŚĆ WYMIENNA I ZAWARTOŚĆ KATIONÓW WYMIENNYCH W GLEBACH PŁOWYCH O ZRÓŻNICOWANYM UZIARNIENIU*
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LIX NR I WARSZAWA 2008: 84-89 HANNA JAWORSKA, MIROSŁAW KOBIERSKI, HALINA DĄBKOWSKA-NASKRĘT KATIONOWA POJEMNOŚĆ WYMIENNA I ZAWARTOŚĆ KATIONÓW WYMIENNYCH W GLEBACH PŁOWYCH O ZRÓŻNICOWANYM
Bardziej szczegółowoWPŁYW UŻYTKOWANIA GLEB NA AKUMULACJĘ I JAKOŚĆ ZWIĄZKÓW PRÓCHNICZNYCH
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE T. XLV, NR 3/4, WARSZAWA, 1994: 77-84 PIOTR SKŁODOWSKI WPŁYW UŻYTKOWANIA GLEB NA AKUMULACJĘ I JAKOŚĆ ZWIĄZKÓW PRÓCHNICZNYCH Zakład Gleboznawstwa i Ochrony Gruntów Instytutu Geodezji
Bardziej szczegółowoHalina Dąbkowska-Naskręt*, Szymon Różański* FORMY POŁĄCZEŃ Pb I Zn W GLEBACH URBANOZIEMNYCH MIASTA BYDGOSZCZY
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 41, 2009 r. Halina Dąbkowska-Naskręt*, Szymon Różański* FORMY POŁĄCZEŃ Pb I Zn W GLEBACH URBANOZIEMNYCH MIASTA BYDGOSZCZY FORMS OF Pb AND Zn IN URBANOZEMS OF
Bardziej szczegółowoII 0,9%; III 20,8% Tabela V.1. Struktura użytków rolnych w województwie zachodniopomorskim (wg stanu na r.)
V. JAKOŚĆ GLEB Soil quality Ochrona zasobów i jakości gleb, a w szczególności gleb użytkowanych rolniczo, stanowi istotny element działań w zakresie polityki środowiskowej oraz rolnej. Rodzaj gleb, ich
Bardziej szczegółowoWaldemar Martyn*, Bożena Niemczuk**
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 40, 2009 r. Waldemar Martyn*, Bożena Niemczuk** Wpływ sposobu użytkowania na zawartość i rozmieszczenie różnych form cynku w profilach gleb płowych i rdzawych
Bardziej szczegółowoSEKWENCYJNIE WYDZIELONE FRAKCJE ŻELAZA I MANGANU Z GLEB WZBOGACONYCH W ŻELAZO
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LII, SUPLEMENT WARSZAWA 2001: 183-190 DOROTA KALEMBASA, KRZYSZTOF PAKUŁA, MARCIN BECHER SEKWENCYJNIE WYDZIELONE FRAKCJE ŻELAZA I MANGANU Z GLEB WZBOGACONYCH W ŻELAZO SEQUENTIAL
Bardziej szczegółowoGLEBOZNAWSTWO = pedologia - nauka o glebach
GLEBY GLEBA - biologicznie czynna, powierzchniowa warstwa litosfery, powstała ze skał pod wpływem abiotycznych i biotycznych czynników środowiska, zdolna zapewnić roślinom wyższym warunki wzrostu i rozwoju.
Bardziej szczegółowoWPŁYW TRANSPORTU PUBLICZNEGO NA ZAWARTOŚĆ WYBRANYCH METALI CIĘŻKICH W GLEBACH SĄSIADUJĄCYCH Z ULICAMI LUBLINA
Proceedings of ECOpole Vol. 4, No. 1 2010 Andrzej PLAK 1, Piotr BARTMIŃSKI 1 i Ryszard DĘBICKI 1 WPŁYW TRANSPORTU PUBLICZNEGO NA ZAWARTOŚĆ WYBRANYCH METALI CIĘŻKICH W GLEBACH SĄSIADUJĄCYCH Z ULICAMI LUBLINA
Bardziej szczegółowoMETALE CIĘśKIE I ARSEN W POWIERZCHNIOWYCH POZIOMACH GLEB LEŚNYCH ZŁOTEGO JARU NA OBSZARZE DAWNEGO GÓRNICTWA ZŁOTA I ARSENU W ZŁOTYM STOKU
ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2007 z. 520: 101-106 METALE CIĘśKIE I ARSEN W POWIERZCHNIOWYCH POZIOMACH GLEB LEŚNYCH ZŁOTEGO JARU NA OBSZARZE DAWNEGO GÓRNICTWA ZŁOTA I ARSENU W ZŁOTYM STOKU
Bardziej szczegółowoWPŁYW WAPNOWANIA I DODATKU OSADU ŚCIEKOWEGO NA ROZMIESZCZENIE FRAKCJI Zn I Cr W GLEBIE ZANIECZYSZCZONEJ NIKLEM
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2013.7(1)028 2013;7(1) Beata KUZIEMSKA 1 i Stanisław KALEMBASA 1 WPŁYW WAPNOWANIA I DODATKU OSADU ŚCIEKOWEGO NA ROZMIESZCZENIE FRAKCJI Zn I Cr W GLEBIE ZANIECZYSZCZONEJ
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ SIARKI W GLEBACH I RUNI UŻYTKÓW ZIELONYCH OKOLIC WROCŁAWIA
Słowa kluczowe: siarka ogólna, siarka siarczanowa, zawartość, gleba, ruń, użytki zielone Grzegorz KULCZYCKI*, Barbara PATORCZYK-PYTLIK* ZAWARTOŚĆ SIARKI W GLEBACH I RUNI UŻYTKÓW ZIELONYCH OKOLIC WROCŁAWIA
Bardziej szczegółowoProblemy oznaczania pierwiastków w osadach i glebie Marcin Niemiec, Jacek Antonkiewicz, Małgorzata Koncewicz-Baran, Jerzy Wieczorek
Problemy oznaczania pierwiastków w osadach i glebie Marcin Niemiec, Jacek Antonkiewicz, Małgorzata Koncewicz-Baran, Jerzy Wieczorek Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej
Bardziej szczegółowoWpływ niektórych czynników na skład chemiczny ziarna pszenicy jarej
NR 218/219 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 21 SZYMON DZIAMBA IZABELLA JACKOWSKA 1 Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin 1 Katedra Chemii Akademia Rolnicza w Lublinie Wpływ niektórych czynników
Bardziej szczegółowoODPORNOŚĆ NA DEGRADACJĘ GLEB LEŚNYCH MIASTA LUBLINA
Proceedings of ECOpole Vol., No. 1 Piotr BARTMIŃSKI 1, Andrzej PLAK 1 i Ryszard DĘBICKI 1 ODPORNOŚĆ NA DEGRADACJĘ GLEB LEŚNYCH MIASTA LUBLINA RESISTANCE TO DEGRADATION OF FOREST SOILS OF THE LUBLIN CITY
Bardziej szczegółowoROZMIESZCZENIE WYBRANYCH METALI W PROFILACH GLEB UPRAWNYCH NA TERENACH ZANIECZYSZCZONYCH PRZEZ PRZEMYSŁ MIEDZIOWY CZ. I. CHARAKTERYSTYKA GLEB
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE T. XLIÜ NR 3/4 WARSZAWA 1992: 125-131 SAMIR SHAMSHAM ROZMIESZCZENIE WYBRANYCH METALI W PROFILACH GLEB UPRAWNYCH NA TERENACH ZANIECZYSZCZONYCH PRZEZ PRZEMYSŁ MIEDZIOWY CZ. I. CHARAKTERYSTYKA
Bardziej szczegółowoMETALE CIĘŻKIE W UKŁADZIE GLEBA-ROŚLINOŚĆ W ŚRODOWISKU WIELKOMIEJSKIM
Słowa kluczowe: gleba, roślinność, metale ciężkie, formy mobilne Krystyna NIESIOBĘDZKA*, Elżbieta KRAJEWSKA* METALE CIĘŻKIE W UKŁADZIE GLEBA-ROŚLINOŚĆ W ŚRODOWISKU WIELKOMIEJSKIM Problem zanieczyszczeń
Bardziej szczegółowoROZPUSZCZALNE FORMY METALI CIĘŻKICH W GLEBACH ANTROPOGENICZNYCH Z TERENU WARSZAWY
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LII, NR 3/4 W ARSZAW A 2001: 45-51 KRYSTYNA CZARNOWSKA, TERESA KOZANECKA ROZPUSZCZALNE FORMY METALI CIĘŻKICH W GLEBACH ANTROPOGENICZNYCH Z TERENU WARSZAWY SOLUBLE FORMS OF HEAVY
Bardziej szczegółowoW ŁAŚCIW OŚCI CHEMICZNE ZW IĘZŁYCH M A D CEDYŃSKICH Z UW ZGLĘDNIENIEM SPO SO BU ICH UŻYTKOW ANIA
ROCZNIKI GLEBOZNAW CZE TOM LV NR 1 WARSZAWA 2004: 169-173 RYSZARD MALINOWSKI, EDWARD NIEDŹWIECKI, ADAM SAMMEL W ŁAŚCIW OŚCI CHEMICZNE ZW IĘZŁYCH M A D CEDYŃSKICH Z UW ZGLĘDNIENIEM SPO SO BU ICH UŻYTKOW
Bardziej szczegółowoJolanta Raczuk* KWASOWOŚĆ ORAZ WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWE GLEB GMINY BIAŁA PODLASKA ACIDITY AND BUFFERING PROPERTIES OF SOILS OF THE BIAŁA PODLASKA COMMUNE
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 49, 2011 r. Jolanta Raczuk* KWASOWOŚĆ ORAZ WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWE GLEB GMINY BIAŁA PODLASKA ACIDITY AND BUFFERING PROPERTIES OF SOILS OF THE BIAŁA PODLASKA COMMUNE
Bardziej szczegółowoSTANISŁAW BARAN, ELŻBIETA JOLANTA BIELIŃSKA, MAŁGORZATA KAWECKA-RADOMSKA *
UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI ZESZYTY NAUKOWE NR 137 Nr 17 INŻYNIERIA ŚRODOWISKA 2010 STANISŁAW BARAN, ELŻBIETA JOLANTA BIELIŃSKA, MAŁGORZATA KAWECKA-RADOMSKA * ZAWARTOŚĆ METALI CIĘŻKICH W GLEBACH PARKÓW MIEJSKICH
Bardziej szczegółowoCADMIUM IN SOILS OF THE OJCOW NATIONAL PARK
E C O L O G I C A L C H E M I S T R Y A N D E N G I N E E R I N G A Vol. 18, No. 5 6 2011 Ryszard MAZUREK 1 and Pawe³ ZADRO NY 1 CADMIUM IN SOILS OF THE OJCOW NATIONAL PARK KADM W GLEBACH OJCOWSKIEGO PARKU
Bardziej szczegółowoFRAKCJE OŁOWIU, CHROMU, CYNKU, MIEDZI I NIKLU W POZIOMIE PRÓCHNICZNYM GLEB POŁOŻONYCH WZDŁUŻ OBWODNICY SIEDLEC
Krzysztof Pakuła 1 FRAKCJE OŁOWIU, CHROMU, CYNKU, MIEDZI I NIKLU W POZIOMIE PRÓCHNICZNYM GLEB POŁOŻONYCH WZDŁUŻ OBWODNICY SIEDLEC Streszczenie. Celem podjętych badań była ocena zawartości ołowiu, chromu,
Bardziej szczegółowoWARTOŚĆ PRÓCHNICOTWÓRCZA I ZAWARTOŚĆ MAKROSKŁADNIKÓW W OSADACH ŚCIEKOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO
Zbigniew Mazur, Olga Mokra 13 WARTOŚĆ PRÓCHNICOTWÓRCZA I ZAWARTOŚĆ MAKROSKŁADNIKÓW W OSADACH ŚCIEKOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Streszczenie: W pracy podano wyniki fizykochemicznych badań komunalnych
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ PIERWIASTKÓW ŚLADOWYCH W GLEBACH UŻYTKOWANYCH ROLNICZO CONTENT OF TRACE ELEMENTS IN AGRICULTURAL SOILS
Zawartość pierwiastków śladowych... INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH INFRASTRUCTURE AND ECOLOGY OF RURAL AREAS Nr 14/2010, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 65 74 Komisja Technicznej
Bardziej szczegółowoWPŁYW CZYNNIKÓW AGROTECHNICZNYCH NA WŁAŚCIWOŚCI ENERGETYCZNE SŁOMY 1
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 1/2011 Adam Świętochowski, Anna Grzybek, Piotr Gutry Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Oddział w Warszawie WPŁYW CZYNNIKÓW AGROTECHNICZNYCH NA WŁAŚCIWOŚCI
Bardziej szczegółowoBADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI
14 BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14.1 WSTĘP Ogólne wymagania prawne dotyczące przy pracy określają m.in. przepisy
Bardziej szczegółowoMetale ciężkie w glebach uprawnych jako możliwy czynnik zagrożenia zdrowia mieszkańców województwa śląskiego
Mgr inż. Renata Baranowska Metale ciężkie w glebach uprawnych jako możliwy czynnik zagrożenia zdrowia mieszkańców województwa śląskiego Rozprawa doktorska na stopień doktora nauk o zdrowiu Promotor pracy:
Bardziej szczegółowoOCENA ZAWARTOŚCI GLINU WYMIENNEGO I WYBRANYCH PARAMETRÓW GLEB WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2013.7(1)056 2013;7(1) Małgorzata WIDŁAK 1 OCENA ZAWARTOŚCI GLINU WYMIENNEGO I WYBRANYCH PARAMETRÓW GLEB WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO EVALUATION OF EXCHANGEABLE
Bardziej szczegółowoEKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH
EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH Dr hab Irena Burzyńska Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Laboratorium Badawcze Chemii Środowiska e-mail iburzynska@itepedupl 1 WSTĘP Sposób użytkowania
Bardziej szczegółowoODDZIAŁYWANIE GĘSTOŚCI I SKŁADU GLEBY NA OCENĘ STANU JEJ ZAGĘSZCZENIA
Inżynieria Rolnicza 4(102)/2008 ODDZIAŁYWANIE GĘSTOŚCI I SKŁADU GLEBY NA OCENĘ STANU JEJ ZAGĘSZCZENIA Dariusz Błażejczak, Jan B. Dawidowski, Marek Śnieg Instytut Inżynierii Rolniczej, Akademia Rolnicza
Bardziej szczegółowoWPŁYW ODCZYNU NA MOBILNOŚC CYNKU W GLEBACH ZANIECZYSZCZONYCH THE INFLUENCE OF REACTION ON SOLUBILITY OF Zn IN CONTAMINATED SOILS
Mateusz CUSKE, Leszek GERSZTYN Bernard GAŁKA, Ewa PORA EPISTEME 18/2013, t. 3 s. 271-278 ISSN 1895-2241 WPŁYW ODCZYNU NA MOBILNOŚC CYNKU W GLEBACH ZANIECZYSZCZONYCH THE INFLUENCE OF REACTION ON SOLUBILITY
Bardziej szczegółowoANNALES. Bogusław Karoń, Grzegorz Kulczycki, Antoni Bartmański. Wpływ składu kompleksu sorpcyjnego gleb na zawartość składników mineralnych w kupkówce
ANNALES UNIVERSITATIS VOL. LIX, Nr 2 MARIAE LUBLIN * CURIE- S Ł O D O W S A POLONIA SECTIO E 2004 atedra Żywienia Roślin, Akademia Rolnicza we Wrocławiu ul. Grunwaldzka 5, 50-75 Wrocław, Poland Bogusław
Bardziej szczegółowoZawartość węgla organicznego a toksyczność osadów dennych
VIII Krajowa Konferencja Bioindykacyjna Praktyczne wykorzystanie systemów bioindykacyjnych do oceny jakości i toksyczności środowiska i substancji chemicznych Kraków, 18-20.04.2018 Zawartość węgla organicznego
Bardziej szczegółowoGeneza, właściwości i przestrzenne zróżnicowanie gleb w Polsce
Company LOGO Geneza, właściwości i przestrzenne zróżnicowanie gleb w Polsce Marcin Świtoniak Gleba Gleba - integralny składnik wszystkich ekosystemów lądowych i niektórych płytkowodnych utworzony w powierzchniowych
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE KWASÓW HUMINOWYCH GLEB ALUWIALNYCH BASENU UNISŁAWSKIEGO
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LXI NR 4 WARSZAWA 2010: 123-127 KRYSTYNA KONDRATOWICZ-MACIEJEWSKA1, MAGDALENA BANACH-SZOTT1, MIROSŁAW KOBIERSKI2 WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE KWASÓW HUMINOWYCH GLEB ALUWIALNYCH
Bardziej szczegółowoCZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE STĘŻENIE SIARKI W ROZTWORZE GLEBOWYM FACTORS DETERMINING SULPHUR CONCENTRATION IN THE SOIL SOLUTION
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LV NR 3 WARSZAWA 2004: 207-212 WIESŁAW SZULC, BEATA RUTKOWSKA, JAN ŁABĘTOWICZ CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE STĘŻENIE SIARKI W ROZTWORZE GLEBOWYM FACTORS DETERMINING SULPHUR CONCENTRATION
Bardziej szczegółowoKatarzyna Szopka*, Anna Karczewska*, Cezary Kabała*, Katarzyna Kulczyk*
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 50, 2011 r. Katarzyna Szopka*, Anna Karczewska*, Cezary Kabała*, Katarzyna Kulczyk* Siarka siarczanowa w glebach górnoreglowych borów świerkowych Karkonoskiego
Bardziej szczegółowoWaldemar Martyn*, Bożena Niemczuk** Zawartość żelaza i glinu w profilach gleb rdzawych różnie użytkowanych
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 48, 2011 r. Waldemar Martyn*, Bożena Niemczuk** Zawartość żelaza i glinu w profilach gleb rdzawych różnie użytkowanych Content of iron and aluminium in the profiles
Bardziej szczegółowoOCENA WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 9(134)/2011 OCENA WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Krzysztof Kapela, Szymon Czarnocki Katedra Ogólnej Uprawy Roli, Roślin i Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoMONITORING NIEDOBORU I NADMIARU WODY W ROLNICTWIE NA OBSZARZE POLSKI
MONITORING NIEDOBORU I NADMIARU WODY W ROLNICTWIE NA OBSZARZE POLSKI dr inż. Bogdan Bąk prof. dr hab. inż. Leszek Łabędzki Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy
Bardziej szczegółowoAKTYWNOŚĆ DEHYDROGENAZ I INWERTAZY W GLEBIE RDZAWEJ LEŚNEJ W OKOLICY ZAKŁADÓW AZOTOWYCH ANWIL WE WŁOCŁAWKU
Proceedings of ECOpole Vol. 2, No. 1 200 Jan KOPER 1, Anna PIOTROWSKA 1 i Anetta SIWIK-ZIOMEK 1 AKTYWNOŚĆ DEHYDROGENAZ I INWERTAZY W GLEBIE RDZAWEJ LEŚNEJ W OKOLICY ZAKŁADÓW AZOTOWYCH ANWIL WE WŁOCŁAWKU
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ Cd, Pb, Zn i Cu W GLEBACH WYBRANYCH PARKÓW MIEJSKICH KRAKOWA. CONTENTS OF Cd, Pb, Zn AND Cu IN SOIL OF SELECTED PARKS OF CITY OF KRAKóW
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 53, 2012 r. Artur Szwalec*, Paweł Mundała* ZAWARTOŚĆ Cd, Pb, Zn i Cu W GLEBACH WYBRANYCH PARKÓW MIEJSKICH KRAKOWA CONTENTS OF Cd, Pb, Zn AND Cu IN SOIL OF SELECTED
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI I TYPOLOGIA GLEB WYTWORZONYCH Z RUDY DARNIOWEJ
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE T. XLVII SUPL. WARSZAWA 1996: 97-101 ZBIGNIEW CZERWIŃSKI, DANUTA KACZOREK WŁAŚCIWOŚCI I TYPOLOGIA GLEB WYTWORZONYCH Z RUDY DARNIOWEJ K atedra G leboznaw stw a SG G W w W arszaw ie
Bardziej szczegółowoMETALE CIĘŻKIE W GLEBACH UTWORZONYCH Z UTWORÓW ALU WIALŃ Y CH I EOLICZNYCH OKOLIC WARSZAWY
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE T. XLVII SUPL. WARSZAWA 1996: 65-73 BARBARA GWOREK, KRYSTYNA CZARNOWSKA METALE CIĘŻKIE W GLEBACH UTWORZONYCH Z UTWORÓW ALU WIALŃ Y CH I EOLICZNYCH OKOLIC WARSZAWY K atedra G leboznaw
Bardziej szczegółowoMOBILNOŚĆ I BIODOSTĘPNOŚĆ METALI CIĘŻKICH W ŚRODOWISKU GLEBOWYM THE MOBILITY AND BIOAVAILABILITY OF HEAVY METALS IN SOIL ENVIRONMENT.
Krystyna Niesiobędzka Instytut Systemów Inżynierii Środowiska Politechnika Warszawska Ul. Nowowiejska 2-653 Warszawa MOBILNOŚĆ I BIODOSTĘPNOŚĆ METALI CIĘŻKICH W ŚRODOWISKU GLEBOWYM THE MOBILITY AND BIOAVAILABILITY
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 921
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 921 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 03 czerwca 2016 r. Nazwa i adres: AB 921 OKRĘGOWA
Bardziej szczegółowoExposure assessment of mercury emissions
Kierunek i rodzaj Monitoring and Analityka Zanieczyszczen Srodowiska Substance Flow of Mercury in Europe Prof. dr hab. inz. Jozef PACYNA M.Sc. Kyrre SUNDSETH Perform a litterature review on natural and
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI SORPCYJNE UŻYTKOWANYCH ROLNICZO GLEB ALUWIALNYCH MIĘDZY KORYIEM WISŁY A WAŁEM PRZECIWPOWODZIOWYM W OBRĘBIE BASENU UNISŁAWSKIEGO
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LXI NR 4 WARSZAWA 2010: 97-104 MIROSŁAW KOBIERSKI1, KRYSTYNA KONDRATOWICZ-MACIEJEWSKA2, MAGDA BANACH-SZOT2, MARCIN WIERZOWIECKI1 WŁAŚCIWOŚCI SORPCYJNE UŻYTKOWANYCH ROLNICZO GLEB
Bardziej szczegółowo5. REEMISJA ZWIĄZKÓW RTĘCI W CZASIE UNIESZKODLIWIANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH
1. Prognozowanie procesów migracji zanieczyszczeń zawartych w odciekach wyeksploatowanych składowisk odpadów komunalnych : Kompleksowe zarządzanie gospodarką odpadami Kazimierz Szymański, Robert Sidełko,
Bardziej szczegółowoProblemy krajowej inwentaryzacji emisji rtęci
Damian Panasiuk, Anna Głodek, Józef Pacyna Norwegian Institute for Air Research POLSKA Norweski Instytut Badań Powietrza Oddział Polski www.nilupolska.eu Problemy krajowej inwentaryzacji emisji rtęci VII
Bardziej szczegółowoNAGROMADZENIE METALI CIĘŻKICH W GLEBACH W OTOCZENIU STACJI BENZYNOWYCH W WARSZAWIE
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LI NR 1/2 WARSZAWA 2000: 73-78 TERESA KOZANECKA, KRYSTYNA CZARNOWSKA, WOJCIECH KWASOWSKI NAGROMADZENIE METALI CIĘŻKICH W GLEBACH W OTOCZENIU STACJI BENZYNOWYCH W WARSZAWIE Katedra
Bardziej szczegółowoPROFILOWA ZMIENNOŚĆ CAŁKOWITEJ ZAWARTOŚCI STRONTU W GLEBACH WYBRANYCH EKOSYSTEMÓW LEŚNYCH
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LV NR 4 WARSZAWA 2004: 85-92 PIOTR MALCZYK, HALINA DĄBKOWSKA-NASKRĘT, HANNA JAWORSKA, JACEK DŁUGOSZ, MIROSŁAW KOBIERSKI PROFILOWA ZMIENNOŚĆ CAŁKOWITEJ ZAWARTOŚCI STRONTU W GLEBACH
Bardziej szczegółowoWPŁYW PYŁÓW CEMENTOWYCH NA NIEKTÓRE WŁAŚCIWOŚCI GLEB ORAZ STAN DRZEWOSTANÓW SOSNOWYCH W OTOCZENIU ZAKŁADÓW CEMENTOWO-WAPIENNICZYCH LAFARGE W BIELAWACH
Proceedings of ECOpole Vol. 4, No. 1 2010 Hanna JAWORSKA 1, Halina DĄBKOWSKA-NASKRĘT 1 i Katarzyna SAWILSKA 2 WPŁYW PYŁÓW CEMENTOWYCH NA NIEKTÓRE WŁAŚCIWOŚCI GLEB ORAZ STAN DRZEWOSTANÓW SOSNOWYCH W OTOCZENIU
Bardziej szczegółowoDepozycja zanieczyszczonych osadów pozakorytowych
VII Zjazd Geomorfologów Polskich kraków 2005 Depozycja zanieczyszczonych osadów pozakorytowych górnej wisły na obszarze zalewowym o różnej szerokości Dariusz Ciszewski, Bartłomiej Wyżga Obszary zalewowe
Bardziej szczegółowoTadeusz Kośla* Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 40, 2009 r.
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 40, 2009 r. Tadeusz Kośla* Ocena zawartości biopierwiastków oraz metali toksycznych w glebie i roślinności rezerwatu Jeziorko Czerniakowskie Evaluation of bioelement
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ WSPÓŁCZYNNIKA FILTRACJI W GLEBACH WYTWORZONYCH Z UTWORÓW PYŁOWYCH OD ICH FIZYCZNYCH WŁAŚCIWOŚCI
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2003: t. 3 z. 1 (7) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 205 213 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2003 ZALEŻNOŚĆ WSPÓŁCZYNNIKA FILTRACJI
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Tadeusz Filipek, dr Monika Skowrońska Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
prof. dr hab. Tadeusz Filipek, dr Monika Skowrońska Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie 1 Prognozowany wzrost: produkcji zbóż, światowej populacji ludności, zużycia nawozów i areałów rolniczych [adapted
Bardziej szczegółowoAkumulacja i mobilność cynku w glebach Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego
Joanna Kwapisz a, Barbara Gworek b,*, Magdalena Graniewska b a Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa; b Instytut Ochrony Środowiska Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa Zinc accumulation and
Bardziej szczegółowoROLA MATERII ORGANICZNEJ I IŁU KOLOIDALNEGO W KSZTAŁTOWANIU WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH GLEB PARKU SZCZYTNICKIEGO
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LX NR 2 WARSZAWA 2009: 102-107 KAROLINA WALENCZAK. STANISŁAWA ELŻBIETA LICZNAR, MICHAŁ LICZNAR ROLA MATERII ORGANICZNEJ I IŁU KOLOIDALNEGO W KSZTAŁTOWANIU WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH
Bardziej szczegółowoANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody
ANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody Bilans jonów Zasady ogólne Kontroli jakości danych dokonuje się wykonując bilans jonów. Bilans jonów jest podstawowym testem poprawności wyników analiz chemicznych
Bardziej szczegółowoJolanta Domańska*, Tadeusz Filipek* KSZTAŁTOWANIE SIĘ ZAWARTOŚCI Cu ZWIĄZANEJ Z FRAKCJAMI GLEBY W ZALEŻNOŚCI OD ph I ZAWARTOŚCI MATERII ORGANICZNEJ
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 48, 2011 r. Jolanta Domańska*, Tadeusz Filipek* KSZTAŁTOWANIE SIĘ ZAWARTOŚCI Cu ZWIĄZANEJ Z FRAKCJAMI GLEBY W ZALEŻNOŚCI OD ph I ZAWARTOŚCI MATERII ORGANICZNEJ
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ ROLNICTWA I BIOTECHNOLOGII
Załącznik 2a dr inż. Szymon Łucjan Różański Autoreferat Katedra Biogeochemii i Gleboznawstwa WYDZIAŁ ROLNICTWA I BIOTECHNOLOGII Bydgoszcz 2019 1. Imię i nazwisko Szymon Łucjan Różański 2. Posiadane dyplomy,
Bardziej szczegółowoKadm i rtęć w środowisku
Kadm i rtęć w środowisku Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, 18.10.2011 Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, 18.10.2011 Urszula Zielonka, Bartosz Nowak Źródła emisji kadmu do środowiska Główne źródła emisji
Bardziej szczegółowoANNALES. Mirosław Orzechowski, Sławomir Smólczyński, Paweł Sowiński. Zasobność mad żuławskich w makroelementy ogólne i przyswajalne
ANNALES UNIVERSITATIS VOL. LIX, Nr 3 MARIAE LUBLIN * CURIE- S Ł O D O W S A OLON I A SECTIO E 2004 atedra Gleboznawstwa i Ochrony Gleb, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski lac Łódzki 3, 10-727 Olsztyn, oland
Bardziej szczegółowoWPŁYW NAKŁADÓW MATERIAŁOWO- -ENERGETYCZNYCH NA EFEKT EKOLOGICZNY GOSPODAROWANIA W ROLNICTWIE
Inżynieria Rolnicza 8(96)/2007 WPŁYW NAKŁADÓW MATERIAŁOWO- -ENERGETYCZNYCH NA EFEKT EKOLOGICZNY GOSPODAROWANIA W ROLNICTWIE Józef Sawa, Stanisław Parafiniuk Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w
Bardziej szczegółowoANNALES. Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE LUBLIN VOL. LIX, Nr 4 * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Akademia Podlaska ul. B. Prusa 14, 0810, Poland Stanisław
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. Małgorzata KLENIEWSKA. nawet już przy stosunkowo niewielkim stężeniu tego gazu w powietrzu atmosferycznym.
Małgorzata KLENIEWSKA Katedra Inżynierii Wodnej i Rekultywacji Środowiska SGGW Zakład Meteorologii i Klimatologii Department of Hydraulic Engineering and Environmental Restoration WAU Division of Meteorology
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 09 maja 2016 r. Nazwa i adres AB 277 OKRĘGOWA
Bardziej szczegółowoGLEBA zewnętrzna, zwietrzała powierzchnia skorupy ziemskiej, o głębokości średniej do 1,5 metra, zawierająca wodę, związki organiczne i
GLEBY GLEBA zewnętrzna, zwietrzała powierzchnia skorupy ziemskiej, o głębokości średniej do 1,5 metra, zawierająca wodę, związki organiczne i nieorganiczne, zdolna do produkcji roślin Funkcja i miejsce
Bardziej szczegółowoAleksandra Bielicka*, Ewa Ryłko*, Irena Bojanowska* ZAWARTOŚĆ PIERWIASTKÓW METALICZNYCH W GLEBACH I WARZYWACH Z OGRODÓW DZIAŁKOWYCH GDAŃSKA I OKOLIC
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 4, 29 r. Aleksandra Bielicka*, Ewa Ryłko*, Irena Bojanowska* ZAWARTOŚĆ PIERWIASTKÓW METALICZNYCH W GLEBACH I WARZYWACH Z OGÓW DZIAŁKOWYCH GDAŃSKA I OKOLIC CONTENTS
Bardziej szczegółowoEmisja rtęci do powietrza, wód i gleby w Polsce
Damian Panasiuk, Anna Głodek Norwegian Institute for Air Research POLSKA Norweski Instytut Badań Powietrza Oddział Polski www.nilupolska.eu Emisja rtęci do powietrza, wód i gleby w Polsce 15 th ICHMET
Bardziej szczegółowoJolanta Kozłowska-Strawska*, Stanisław Chwil*
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 54, 2012 r. Jolanta Kozłowska-Strawska*, Stanisław Chwil* WPŁYW ZRÓŻNICOWANYCH WARUNKÓW GLEBOWYCH NA ZAWARTOŚĆ MIEDZI W ROŚLINACH UPRAWIANYCH NA TERENIE LUBELSZCZYZNY
Bardziej szczegółowo