Emisja rtęci do powietrza, wód i gleby w Polsce

Transkrypt

1 Damian Panasiuk, Anna Głodek Norwegian Institute for Air Research POLSKA Norweski Instytut Badań Powietrza Oddział Polski Emisja rtęci do powietrza, wód i gleby w Polsce 15 th ICHMET Gdańsk, września 2010r.

2 Rezultaty projektu MERCPOL Rezultaty projektu MERCPOL Analiza kosztów w i korzyści dla zdrowia ludzkiego i środowiska związanych zanych z redukcją emisji rtęci w Polsce, na zamówienie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

3 Inwentaryzacja emisji rtęci z Polski Inwentaryzacja emisji rtęci z Polski emisja do powietrza z: - procesów przemysłowych (przemysł i spalanie paliw w sektorze mieszkaniowym), - uŝytkowania produktów zawierających rtęć (baterie, lampy, urządzenia elektryczne, termometry), - praktyki dentystycznej (zakaźne odpady medyczne), do wody i gleby: - zrzuty z przemysłowych i komunalnych oczyszczalni ścieków, - uwolnienia ze składowisk odpadów komunalnych, - uwolnienia z amalgamatu w zwłokach grzebanych.

4 Procesy przemysłowe i spalanie paliw Procesy przemysłowe i spalanie paliw - krajowa inwentaryzacja dla lat (IOŚ) Sektor Emisja (Mg Hg/rok) - produkcja energii elektrycznej i ciepła 9,1 - pozostałe sektory przemysłowe 5,3 - procesy spalania w sektorze mieszkaniowym CAŁKOWITA emisja ze źródeł przemysłowych 1,3 15,8

5 Największa konwencjonalna elektrownia w Europie Norwegian Institute for Air Research POLSKA Bełchatów

6 Bełchat chatów - zuŝycie 30 mln ton węgla w brunatnego rocznie, zainstalowana moc elektryczna 4,4 GW

7 UŜytkowanie produktów zawierających rtęć UŜytkowanie produktów zawierających rtęć - rtęć w produktach wprowadzonych na rynek polski 9,4 Mg Hg/rok, - model dystrybucji i emisji Kindbom & Munthe, Rtęć w odpadach Mg Hg/rok emisja Hg do powietrza w ciągu 10 lat 0,46 Hg odzyskiwana i bezpiecznie składowana odpady składowane (uwolnienia do wody) produkty nadal uŝytkowane przez społeczeństwo 2,90 4,84 1,20

8 Praktyka dentystyczna Praktyka dentystyczna - rtęć w amalgamacie dentystycznym wprowadzonym na rynek polski 10 Mg Hg/rok, - załoŝenia Maxsona (2007) dotyczące źródeł uwolnień rtęci w stomatologii, Mg Hg/rok nowe wypełnienia dentystyczne 2,2 odpady niebezpieczne 4,9 zakaźne odpady medyczne - emisja z procesów spalania 2,9 1,4

9 Praktyka dentystyczna Praktyka dentystyczna - kremacja ok. 5% zwłok w Polsce, - załoŝenia OSPAR (2006) nt. zawartości amalgamatu dentystycznego w zwłokach, - 20% Hg ze zwłok grzebanych w ziemi uwalnia się do wód gruntowych, emisja do powietrza z procesów kremacji uwolnienia do wód i gleby z amalgamatu dentystycznego w grzebanych zwłokach Mg Hg/rok 0,04 0,16

10 Całkowita emisja rtęci do powietrza w Polsce dla roku bazowego 2008 uŝytkowanie produktów zawierających rtęć 0,46 Mg pozostałe sektory przemysłowe 5,68 Mg gospodarstwa domowe i ciepłownie sektora usług 1,14 Mg praktyka dentystyczna 1,49 Mg ciepłownie 0,84 Mg elektrownie i elektrociepłownie 8,14 Mg NILU Polska

11 Emisja do wody Emisja do wody - dane Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń (2009) dla Polski, - duŝe i średnie zakłady przemysłowe, - komunalne oczyszczalnie ścieków w miastach powyŝej 100 tys. mieszkańców, Sektor Emisja (Mg Hg/rok) przemysł 1,90 komunalne oczyszczalnie ścieków 1,07

12 Emisja do wody Dane E-PRTR dla 44 zakładów Norwegian Institute for Air Research POLSKA

13 Całkowita emisja do powietrza, wody i gleby w Polsce dla roku bazowego 2008 uwalnianie się rtęci ze składowisk odpadów komunalnych 4,84 Mg emisja do wody z komunalnych oczyszczalni ścieków 1,07 Mg emisja do wody z procesów przemysłowych 1,90 Mg emisja do powietrza z praktyki dentystycznej 1,49 Mg emisja do powietrza z uŝytkowania produktów zawierających rtęć 0,46 Mg uwalnianie się rtęci z wypełnień dentystycznych 0,16 Mg emisja do powietrza z procesów przemysłowych 15,75 Mg NILU Polska

14 Całkowita antropogeniczna emisja z Polski Całkowita antropogeniczna emisja z Polski dla roku bazowego 2008 Emisja (Mg Hg/rok) emisja do powietrza 17,7 emisja do wody 3,0 uwolnienia do wód i gleby 5,0 CAŁKOWITA 25,7

15 Weryfikacja emisji Weryfikacja emisji - wyŝsze wskaźniki emisji dla węgla kamiennego niŝ dla węgla brunatnego w inwentaryzacji IOŚ (2009) dla procesów przemysłowych emisja z produkcji energii elektrycznej 8 Mg Hg/rok,

16 Średnia zawarto rtość rtęci w polskich węglach w kamiennych i brunatnych

17 Weryfikacja emisji Weryfikacja emisji - wyŝsze wskaźniki emisji dla węgla kamiennego niŝ dla węgla brunatnego w inwentaryzacji IOŚ (2009) dla procesów przemysłowych emisja z produkcji energii elektrycznej 8 Mg Hg/rok, - niŝsza zawartość Hg w polskich węglach kamiennych ( ppb) niŝ w brunatnych ( ppb) emisja 4 Mg Hg/rok,

18 emisja Hg [ton/rok] Całkowita emisja do powietrza, wody i gleby w Polsce dla scenariuszy do roku rok bazowy 2008 status-quo 2020 EXEC 2020 MFTR 2020 uwalnianie się rtęci z wypełnień dentystycznych w zwłokach uwalnianie się rtęci ze składowisk odpadów komunalnych emisja do wód z oczyszczalni scieków komunalnych emisja do wód z procesów przemysłowych emisja do powietrza z praktyki dentystycznej emisja do powietrza z uŝytkowania produktów zawierających rtęć emisja do powietrza z procesów przemysłowych NILU Polska

19 Damian Panasiuk, Anna Głodek Norwegian Institute for Air Research POLSKA Norweski Instytut Badań Powietrza Oddział Polski Emisja rtęci do powietrza, wód i gleby w Polsce 15 th ICHMET Gdańsk, września 2010r.