Ujawnienie informacji Banku Spółdzielczego w Malborku wg stanu na 31 grudnia 2017 r.

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały nr 53/B/2018 Zarządu Banku Spółdzielczego w Malborku z dnia r. Bank Spółdzielczy w Malborku Spółdzielcza Grupa Bankowa Ujawnienie informacji Banku Spółdzielczego w Malborku wg stanu na 31 grudnia 2017 r. dotyczących ryzyka, funduszy własnych, wymogów kapitałowych, polityki w zakresie wynagrodzeń i innych informacji zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, część ósma.

2 SPIS TREŚCI: I. WSTĘP 3 II. Cele i strategie w zakresie zarządzania ryzykiem 3 III. Zakres stosowania IV. Fundusze własne. 5 V. Wymogi kapitałowe 9 VI. Ekspozycje na ryzyko kredytowe kontrahenta 11 VII. Bufory kapitałowe.. 11 VIII. Wskaźnik globalnego znaczenia systemowego. 11 IX. Korekty z tytułu ryzyka kredytowego 11 X. Aktywa obciążone i wolne od obciążeń. 16 XI. Korzystanie z ECAI 17 XII. Ekspozycje na ryzyko rynkowe.. 17 XIII. Ryzyko operacyjne. 17 XIV. Ekspozycje w papierach kapitałowych nie uwzględnionych w portfelu handlowym. 19 XV. Ekspozycje na ryzyko stopy procentowej przypisane pozycjom nieuwzględnionym w portfelu handlowym 20 XVI. Ekspozycje na pozycje sekurytyzacyjne. 22 XVII. Polityka w zakresie wynagrodzeń.. 22 XVIII. Ryzyko płynności i pozycji płynnościowej 24 XIX. Spełnienie wymogów określonych w art. 22aa Prawa bankowego. 31 XX. Dźwignia finansowa 32 XXI. Stosowanie metody IRB w odniesieniu do ryzyka kredytowego XXII. Stosowanie techniki ograniczania ryzyka kredytowego. 32 XXIII. Stosowanie metod zaawansowanego pomiaru ryzyka operacyjnego 35 XXIV. Stosowanie wewnętrznych modeli pomiaru ryzyka rynkowego 35 XXV. System kontroli wewnętrznej w Banku Załącznik nr 1 Informacja o strategii i celach zarządzania ryzykiem.. 38 Załącznik nr 2 Oświadczenie Zarządu Banku na temat adekwatności prezentowanych Ujawnień.. 50 Załącznik nr 3 Oświadczenie Zarządu Banku oraz informacja na temat ogólnego profilu ryzyka

3 I. Wstęp 1. Bank Spółdzielczy w Malborku zgodnie z wymogami określonymi w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (zwanym dalej Rozporządzeniem ) w Części Ósmej dokonuje ujawnienia informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących profilu ryzyka Banku, funduszy własnych, wymogów kapitałowych, polityki w zakresie wynagrodzeń oraz innych informacji w niniejszym dokumencie zwanym dalej Ujawnieniem według stanu na 31 grudnia 2017 r. 2. Bank w zakresie ujawnianych informacji nie uznał informacji za nieistotne, zastrzeżone lub poufne, od ujawnienia których by odstąpił. 3. Wszelkie dane liczbowe zostały wyrażone w tysiącach złotych, z wyjątkiem sytuacji, gdzie zastosowano inną miarę szczegółowo opisaną przy prezentowanych danych. 4. Informacje udostępniane są w formie papierowej we wszystkich placówkach Banku oraz Wydziale Ekonomiki i Ryzyk Bankowych Centrali Banku Spółdzielczego w Malborku w godzinach pracy jednostek w zbiorze dokumentów pt. Ujawnienie informacji Banku Spółdzielczego w Malborku według stanu na 31 grudnia 2017 roku dotyczących ryzyka, funduszy własnych, wymogów kapitałowych, polityki w zakresie wynagrodzeń i innych informacji zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, część ósma, a także prezentowane na stronie internetowej i 5. Informacje ujawniane są nie później niż w terminie 15 dni od zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego Banku przez organ do tego zobowiązany. II. Cele i strategie w zakresie zarządzania ryzykiem 1. Zarządzanie ryzykiem w Banku odbywa się zgodnie z długofalową Strategią zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Malborku przygotowaną przez Zarząd i zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą Banku. Strategia jest zgodna z założeniami Strategii Działania na lata oraz podlega corocznemu przeglądowi zarządczemu i weryfikacji, przegląd i weryfikacja dokonywana jest również w przypadku występowania znaczących zmian wewnątrz lub w otoczeniu Banku. 2. Strategia zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Malborku jest powiązana również z innymi regulacjami o charakterze strategicznym, np. Strategią zarządzania i planowania kapitałowego w Banku Spółdzielczym w Malborku, Polityką zarządzania ryzykiem biznesowym w Banku Spółdzielczym w Malborku, a także zasadami w zakresie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka w Banku. 3. Strategia zarządzania ryzykiem zawiera cele definiujące apetyt na ryzyko Banku, rozumiany jako maksymalny, akceptowalny poziom ryzyka jaki Bank może ponosić. 3

4 4. Cele definiujące apetyt na ryzyko mają charakter wskaźników ilościowych, w tym limitów wewnętrznych, a także założeń dotyczących zasad zarządzania ryzykiem o charakterze jakościowym. 5. Informacja dotycząca art. 435 ust. 1 lit a)-d) Rozporządzenia, tzn. strategii i procesów zarządzania tymi rodzajami ryzyka; struktury i organizacji odpowiedniej funkcji zarządzania ryzykiem, w tym informacji na temat jej uprawnień i statutu, lub innych odpowiednich rozwiązań w tym względzie; zakresu i charakteru systemów raportowania i pomiaru ryzyka; strategii w zakresie zabezpieczenia i ograniczenia ryzyka, a także strategii i procesów monitorowania stałej skuteczności instrumentów zabezpieczających i czynników łagodzących ryzyko zawarte są w Załączniku nr 1 do niniejszego dokumentu. 6. Zatwierdzone przez Zarząd oświadczenie na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem w Banku, dające pewność, że stosowane systemy zarządzania ryzykiem są odpowiednie z punktu widzenia profilu i strategii Banku wymagane przez art. 435 ust.1 lit. e) Rozporządzenia zawarte jest w Załączniku nr Zatwierdzone przez Zarząd Banku oświadczenie i informacja na temat ogólnego profilu ryzyka, zgodne z art. 435 ust 1. lit f), w której omówiono ogólny profil ryzyka Banku związany ze strategią działalności, zawierającą kluczowe wskaźniki i dane liczbowe dotyczące ryzyka i realizacji apetytu na ryzyko, ustalonego przez Radę Nadzorczą w Strategii zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Malborku, zawarte są w Załączniku nr W zakresie art. 435 ust. 2 Bank informuje, że: 1) Prezes Zarządu Banku pełni jedno stanowisko dyrektorskie poza Bankiem, pozostali Członkowie Zarządu pełnią po jednym stanowisku dyrektorskim w Banku. Członkowie Rady Nadzorczej pełnią po jednym stanowisku dyrektorskim w Banku. Przez stanowisko dyrektorskie należy rozumieć funkcje członka Zarządu lub Rady Nadzorczej pełnione w podmiotach objętych tym samym instytucjonalnym systemem ochrony. 2) Członków Zarządu powołuje zgodnie z przepisami prawa Rada Nadzorcza, działając zgodnie ze Statutem Banku, biorąc pod uwagę wyniki uprzedniej oceny kwalifikacji, doświadczenia i reputacji kandydata. Oceny następczej kwalifikacji, doświadczenia i reputacji członków Zarządu dokonuje Rada Nadzorcza zgodnie z Procedurą oceny kwalifikacji kandydatów na członków Zarządu, członków Zarządu oraz Zarządu Banku Spółdzielczego w Malborku. Członków Rady Nadzorczej powołuje Zebranie Przedstawicieli zgodnie ze Statutem Banku, biorąc pod uwagę wyniki oceny uprzedniej jak: kwalifikacje, doświadczenie i reputację kandydata. Oceny następczej dokonuje Zebranie Przedstawicieli zgodnie z Procedurą oceny kwalifikacji kandydatów na Członków Rady Nadzorczej, Członków Rady Nadzorczej oraz Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w Malborku. 3) Bank, z uwagi na skalę działalności nie stosuje strategii zróżnicowania w zakresie wyboru członków Zarządu oraz Rady Nadzorczej. 4) W 2017 roku Rada Nadzorcza Banku, w oparciu o zapisy ustawy z dnia 11 maja 2017 roku o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym powołała spośród swoich członków Komitet Audytu, który wspiera działania Rady w zakresie kontroli sprawozdawczości finansowej, systemu kontroli wewnętrznej oraz systemu zarządzania 4

5 ryzykiem. Komitet Audytu w 2017 roku odbył trzy posiedzenia. W ramach Rady Nadzorczej Banku nie został utworzony odrębny komitet ds. ryzyka. 5) W Banku działa utworzony Komitet ds. Ryzyk Bankowych (KRB), który w 2017 roku odbył dwanaście posiedzeń oraz Komitet ds. Ryzyka Operacyjnego, w tym Ryzyka Teleinformatycznego (KRO), który w 2017 roku odbył cztery posiedzenia. 6) Przepływ informacji dotyczącej ryzyka kierowany do Zarządu oraz Rady Nadzorczej w Banku jest sformalizowany i objęty Instrukcją System Informacji Zarządczej w Banku Spółdzielczym w Malborku, definiującą: częstotliwość, zakres, sprawozdających, odbiorców i terminy sporządzania raportów i sprawozdań dotyczących ryzyka. Systemem informacji zarządczej są objęte wszystkie rodzaje ryzyka uznawane przez Bank za istotne. Zakres i częstotliwość raportowania jest dostosowana do skali narażenia na ryzyko, a także zmienności ryzyka zapewniając możliwość podejmowania decyzji, oraz odpowiedniej reakcji w przypadku zmiany ekspozycji na ryzyko. III. Zakres stosowania Bank nie dokonuje konsolidacji do celów rachunkowości i regulacji ostrożnościowych IV. Fundusze własne Bank Spółdzielczy w Malborku wylicza fundusze własne zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami w tym zakresie na dzień 31 grudnia 2017 roku, w szczególności zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r., Rozporządzeniem Delegowanym Komisji (UE) nr 241/2014 z dnia 07 stycznia 2014 r. uzupełniającym Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących wymogów w zakresie funduszy własnych obowiązujących instytucje oraz Prawem bankowym. Bank ujawnia informacje dotyczące funduszy własnych zgodnie z art. 437 i 492 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 oraz Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji (UE) nr 1423/2013 z dnia 20 grudnia 2013 r. ustanawiającym wykonawcze standardy techniczne w zakresie wymogów dotyczących ujawniania informacji na temat funduszy własnych instytucji zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013. Fundusze własne Banku obejmują: 1. Kapitał Tier I; 2. Kapitał Tier II. Kapitał Tier I Banku obejmuje: 1. Kapitał podstawowy Tier I, na który składają się: 1) wpłacony fundusz udziałowy, z zastosowaniem przepisów przejściowych, w ramach korekt okresu przejściowego, według następujących zasad: a) podstawą obliczeń do wyznaczenia podstawy amortyzacji jest lista udziałowców oraz kwota opłaconych przez nich udziałów według stanu na r., 5

6 b) kwota, o której mowa w ppkt a), jest pomniejszana o wszelkie wypłaty i wyksięgowania udziałów, które miały miejsce w latach , c) każdego roku, począwszy od początku 2014 r., podstawa amortyzacji jest umniejszana (amortyzowana) o wartość stanowiącą iloczyn podstawy amortyzacji oraz ustalonej przez KNF stawki amortyzacji wynoszącej w kolejnych latach odpowiednio: 20% w 2014 r., po 10% od 2015 r. do 2021 r. oraz jednorazowo 10% pierwszego dnia 2022 r., d) jeżeli w kolejnych latach po roku 2013 miały miejsce dalsze pomniejszenia podstawy amortyzacji, to za każdym razem, ustalana jest nowa podstawa amortyzacji poprzez odjęcie od podstawy amortyzacji wyznaczonej zgodnie z ppkt a)-b) kwoty tych pomniejszeń; nowa podstawa amortyzacji obowiązuje od daty dokonanego pomniejszenia, e) Bank amortyzuje fundusz udziałowy na każdy kolejny rok jednorazowo na początku roku, 2) zysk w trakcie zatwierdzania oraz zysk netto bieżącego okresu sprawozdawczego, obliczone zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości, pomniejszone o wszelkie przewidywane obciążenia i dywidendy, w kwotach nie większych niż kwoty zysku zweryfikowane przez biegłych rewidentów, po uzyskaniu zgody KNF, 3) niepodzielony zysk z lat ubiegłych, po podjęciu przez Bank decyzji potwierdzającej ostateczny wynik finansowy, 4) w ramach skumulowanych, innych całkowitych dochodów fundusz z aktualizacji wyceny majątku trwałego, 5) kapitał rezerwowy, 6) fundusz ogólnego ryzyka na niezidentyfikowane ryzyko działalności bankowej, 7) w ramach innych przejściowych korekt kapitału podstawowego Tier I (ze znakiem minus) określoną wartość procentową 1 funduszu z aktualizacji wyceny majątku trwałego. 2. Pomniejszenia kapitału podstawowego Tier I: 1) określona wartość procentowa wartości niematerialnych i prawnych wyceniana według wartości bilansowej, 2) wzajemne zaangażowania w instrumenty kapitałowe (krzyżowe powiązania kapitałowe) zaliczane do funduszy podstawowych Tier I, jeżeli KNF uznała, że miały one na celu sztuczne zwiększenie funduszy własnych Banku, 3) posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli Bank nie dokonał znacznej inwestycji, 4) posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli Bank dokonał znacznej inwestycji, 5) strata z lat ubiegłych, strata w trakcie zatwierdzania, strata netto bieżącego okresu, w tym utworzone rezerwy, których skutki nie zostały odniesione na fundusze, 6) aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oparte na przyszłej rentowności, 7) pozycje które należy odliczyć od pozycji dodatkowych w Tier I, których wartość przekracza wartość kapitału dodatkowego Tier I, 8) dodatkowe korekty wartości jako 0,1 % sumy wartości wycenionych według wartości godziwej. 3. Kapitał dodatkowy Tier I, który stanowią instrumenty kapitałowe spełniające warunki opisane w art.52 CRR. 1 W 2017 roku 20% 6

7 4. Pomniejszenia kapitału dodatkowego Tier I: 1) określona wartość procentowa wartości niematerialnych i prawnych wyceniona według wartości bilansowej, 2) wzajemne zaangażowania w instrumenty kapitałowe (krzyżowe powiązania kapitałowe) zaliczane do dodatkowego kapitału podstawowego, jeżeli właściwy organ uznał, że miały one na celu sztuczne zwiększenie funduszy własnych Banku, 3) posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach zaliczanych do dodatkowego kapitału podstawowego podmiotów sektora finansowego, jeżeli Bank nie dokonał znacznej inwestycji, 4) posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach zaliczanych do dodatkowego kapitału podstawowego podmiotów sektora, jeżeli Bank dokonał znacznej inwestycji, 5) pozycje, które należy odliczyć od pozycji Tier II, których wartość przekracza wartość kapitału Tier II. Kapitał Tier II Banku obejmuje: 1. Instrumenty kapitałowe spełniające warunki opisane w art.63 CRR; 2. Pożyczki podporządkowane; 3. Rezerwę na ryzyko ogólne do wysokości 1,25% sumy kwot ekspozycji ważonych ryzykiem; 4. Pomniejszenia kapitału Tier II: 1) wzajemne zaangażowania w instrumenty kapitałowe (krzyżowe powiązania kapitałowe) zaliczane do kapitału Tier II, jeżeli właściwy organ uznał, że miały one na celu sztuczne zwiększenie funduszy własnych Banku, 2) posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach zaliczanych do kapitału Tier II podmiotów sektora finansowego, jeżeli Bank nie dokonał znacznej inwestycji, 3) posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach zaliczanych do kapitału Tier II podmiotów sektora finansowego, jeżeli Bank dokonał znacznej inwestycji. FUNDUSZE WŁASNE BANKU na r. Strukturę funduszy własnych Bank ujawnia w oparciu o Załącznik VI do Rozporządzenia 1423/2013 stanowiący wzór ujawniania informacji na temat funduszy własnych w okresie przejściowym. Pozycje wzoru, wypełnione przez Bank, ograniczono do pozycji niezerowych celem większej przejrzystości ujawnianych danych: Kwota w dniu ujawnienia (w tys. zł) KAPITAŁ PODSTAWOWY TIER I: Instrumenty i kapitały rezerwowe Odniesienie do CRR 1 Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne 1.038,09 art. 26 ust. 1, art. 27, 28, 29, wykaz EUNB o którym mowa w art. 26 ust. 3 3 Skumulowane inne całkowite dochody (i pozostałe ,79 art. 26 ust. 1 kapitały rezerwowe) z uwzględnieniem niezrealizowanych zysków i strat zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości) 3a Fundusze ogólne ryzyka bankowego 221,25 art. 26 ust. 1 lit. f) 7

8 KAPITAŁ PODSTAWOWY TIER I: Korekty regulacyjne 8 Wartości niematerialne i prawne po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego (kwota ujemna) 17 Udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli podmioty te mają z instytucją krzyżowe powiązania kapitałowe mające na celu sztuczne zawyżanie funduszy własnych instytucji (kwota ujemna) 26a Korekty regulacyjne dotyczące niezrealizowanych zysków i strat zgodnie z art. 467 i 468: 28 Całkowite korekty regulacyjne w kapitale podstawowym Tier I - 26,34 art. 36 ust. 1 lit. b), art. 37, art. 472 ust. 4-35,70 art. 36 ust. 1 lit. g) art. 44, art. 472 ust. 9-45,70 art. 467, ,74 29 Kapitał podstawowy Tier I ,39 KAPITAŁ DODATKOWY TIER I: Instrumenty 36 Kapitał dodatkowy Tier I przed korektami - regulacyjnymi KAPITAŁ DODATKOWY TIER I: korekty regulacyjne 43 Całkowite korekty regulacyjne w kapitale dodatkowym - Tier I 44 Kapitał dodatkowy Tier I - 45 Kapitał Tier I (kapitał Tier I = kapitał podstawowy Tier I + kapitał dodatkowy Tier I) - KAPITAŁ TIER II: Instrumenty i rezerwy 50 Korekty z tytułu ryzyka kredytowego 221,20 art. 62 lit c) i d) 51 Kapitał Tier II przed korektami regulacyjnymi 221,20 KAPITAŁ TIER II: Korekty regulacyjne 57 Całkowite korekty regulacyjne w kapitale Tier II - 58 Kapitał Tier II 221,20 59 Łączny kapitał (łączny kapitał = kapitał Tier I ,59 kapitał Tier II) 60 Aktywa ważone ryzykiem razem kwota ekspozycji na ryzyko ,59 Współczynniki i bufory kapitałowe 61 Kapitał podstawowy Tier I 17,65 art. 92 ust. 2 lit. a), art. 465 (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) 62 Kapitał Tier I (wyrażony jako odsetek ekspozycji na 17,65 art. 92 ust. 2 lit. b), art. 465 ryzyko) 63 Łączny kapitał (wyrażony jako odsetek kwoty 17,81 art. 92 ust. 2 lit. c) ekspozycji na ryzyko) 64 Wymóg bufora dla poszczególnych instytucji (wymóg 1.685,26 Dyrektywa w sprawie dotyczący kapitału podstawowego Tier I zgodnie z art. tj. 1,25 % kwoty wymogów kapitałowych, 92 ust. 1 lit. a) powiększony o wymogi utrzymywania ekspozycji na art. 128, 129, 130 ryzyko bufora zabezpieczającego i antycyklicznego, jak również bufor ryzyka systemowego oraz bufor instytucji o znaczeniu systemowym (bufor globalnych instytucji o znaczeniu systemowym lub bufor innych instytucji o znaczeniu systemowym) wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) 65 W tym: wymóg utrzymywania bufora zabezpieczającego 1.685,26 art W tym: wymóg utrzymywania bufora antycyklicznego - 67 W tym: wymóg utrzymywania bufora ryzyka systemowego - 8

9 V. Wymogi kapitałowe 1. Skrótowy opis metody stosowanej przez Bank do oceny adekwatności kapitału wewnętrznego w celu wsparcia bieżących i przyszłych działań Bank Spółdzielczy w Malborku prowadzi wewnątrzbankowy proces oceny adekwatności kapitału wewnętrznego (ICAAP), na który składają się: 1) określenie polityki zarządzania ryzykiem i kapitałem, 2) identyfikacja wszystkich rodzajów ryzyka występujących w działalności Banku i określenie istotnych rodzajów ryzyka, 3) kwantyfikacja i agregacja ryzyka, 4) oszacowanie oraz alokacja kapitału wewnętrznego, 5) monitoring i kontrola ryzyka oraz kapitału wewnętrznego. Punktem wyjściowym, do ustalenia kapitału wewnętrznego dla ryzyk objętych kapitałem regulacyjnym, jest kapitał regulacyjny: 1) na ryzyko kredytowe obliczony według metody standardowej, 2) na ryzyko walutowe (rynkowe) obliczony według metody de minimis, 3) na ryzyko operacyjne obliczony według metody wskaźnika bazowego. Bank Spółdzielczy w Malborku oblicza wewnętrzny wymóg kapitałowy na poszczególne ryzyka uznane za istotne: 1) ryzyko kredytowe, 2) ryzyko operacyjne, 3) ryzyko walutowe, 4) ryzyko koncentracji, 5) ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej; 6) ryzyko płynności, 7) ryzyko kapitałowe, 8) ryzyko braku zgodności - Bank pokrywa wewnętrznym wymogiem kapitałowym obliczonym dla ryzyka operacyjnego. Przy obliczaniu dodatkowych wymogów kapitałowych na poszczególne ryzyka Bank przyjmuje następujące założenia: 1) kapitał wewnętrzny na poszczególne ryzyka obliczany jest jako koszt lub utracony przychód (za wyjątkiem ryzyka koncentracji), który może pojawić się w wyniku zaistnienia sytuacji nieoczekiwanej; 2) koszt lub utracony przychód, o którym mowa w pkt 1), obliczany jest na podstawie testów warunków skrajnych, które Bank przeprowadza dla poszczególnych rodzajów ryzyka uznanych za istotne; 3) część lub całość kwoty, o której mowa w pkt 2), Bank może zabezpieczyć z wyniku finansowego zaplanowanego na dany rok obrotowy; 4) poziom akceptowalnej straty lub utraconego przychodu Bank wyznacza raz do roku (jako procent funduszy własnych Banku) w oparciu o następujące przesłanki: a) wysokość planowanego wyniku finansowego na dany rok obrotowy, b) poziom współczynnika wypłacalności, c) plany kapitałowe; 5) dodatkowym wymogiem kapitałowym dla poszczególnych rodzajów ryzyka (za wyjątkiem ryzyka koncentracji i ryzyka operacyjnego) jest kwota, o jaką koszt lub utracony przychód przekroczy akceptowalny poziom ryzyka, o którym mowa w pkt 4). Proces oceny adekwatności kapitału wewnętrznego podlega weryfikacji oraz zatwierdzeniu przez Zarząd i Radę Nadzorczą Banku co najmniej raz w roku. 9

10 Wewnętrzny wymóg kapitałowy Banku Spółdzielczego w Malborku na rok(w tys. zł): Wymóg kapitałowy Wewnętrzny L.p. Poszczególne rodzaje ryzyka wymóg Regulacyjny Dodatkowy kapitałowy 1. Ryzyko kredytowe 9.450, , ,69 2. Ryzyko walutowe 0,00 77,11 77,11 3. Ryzyko operacyjne 1.335,64 0, ,64 4. Ryzyko koncentracji 0,00 0,00 0,00 5. Ryzyko stopy procentowej 0, , ,36 6. Ryzyko płynności 0,00 31,38 31,38 R A Z E M : , , ,18 Współczynniki kapitałowe Banku Spółdzielczego w Malborku na rok (w %): Współczynnik kapitału podstawowego Tier I 17,65 Współczynnik kapitału Tier I 17,65 Łączny współczynnik kapitałowy 17,81 Wewnętrzny współczynnik kapitałowy 13,87 2. Rezultaty stosowanego przez instytucję wewnętrznego procesu oceny adekwatności kapitałowej, w tym skład dodatkowych wymogów w zakresie funduszy własnych określonych na podstawie procesu przeglądu nadzorczego, o których mowa w art. 104 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2013/36/UE nie dotyczy. 3. Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z przepisami części trzeciej tytuł II rozdział 2 Rozporządzenia 8 % kwot ekspozycji ważonych ryzykiem dla każdej kategorii ekspozycji określonej w art. 112 L.p. Klasa ekspozycji Wymóg kapitałowy (w tys. zł) 1. Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych 167,51 2. Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych 100,12 3. Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego 0,88 4. Ekspozycje wobec instytucji 0,00 5. Ekspozycje wobec przedsiębiorstw 975,71 6. Ekspozycje detaliczne 3.726,87 7. Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach 3.756,23 8. Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania 238,23 9. Ekspozycje kapitałowe 179, Inne pozycje 305,16 Razem 9.450,01 4. Wymogi w zakresie funduszy własnych obliczone zgodnie z art. 92 ust. 3 lit. b) i c); L.p. Rodzaj wymogu Wymóg kapitałowy (w tys. zł) 1. Wymóg zgodnie z art. 92 ust. 3 lit b. nie dotyczy 2. Wymóg zgodnie z art. 92 ust. 3 lit c. ryzyko walutowe 0,00 10

11 VI. Ekspozycja na ryzyko kredytowe kontrahenta Nie dotyczy. VII. Bufory kapitałowe 1. Bufor antycykliczny Kwota specyficznego dla instytucji bufora antycyklicznego wg stanu na r. (w tys. zł) 1 Łączna kwota ekspozycji na ryzyko ,59 2 Specyficzny dla instytucji wskaźnik bufora antycyklicznego 0 % 3 Wymóg w zakresie specyficznego dla instytucji bufora antycyklicznego 0,00 2. Bufor zabezpieczający Według stanu na r. bufor kapitałowy zabezpieczający stanowił 1,25 % łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko tj ,26 tys. zł. VIII. Wskaźniki globalnego znaczenia systemowego Nie dotyczy IX. Korekty z tytułu ryzyka kredytowego 1. Definicja pozycji przeterminowanych i o utraconej jakości: Należności zagrożone (z rozpoznaną utratą wartości) są to należności zaklasyfikowane do grupy podwyższonego ryzyka: poniżej standardu, wątpliwej i straconej, o których mowa w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2008 roku w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków ( ) wraz ze zmianami wprowadzonymi Rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 12 października 2017 roku: 1) Dla celów rachunkowości Bank Spółdzielczy w Malborku przyjmuje, że należności przeterminowane obejmują wszystkie ekspozycje, dla których wystąpiło opóźnienie w spłacie kapitału i/lub odsetek w stosunku do terminu określonego w umowie. 2) Do celów wyliczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko kredytowe jako okres przeterminowania Bank (do momentu określenia przez KNF poziomów istotności) przyjmuje poziomy, które obowiązywały w Uchwale KNF 76/2010, tj. okres przeterminowania dłuższy niż 90 dni oraz przeterminowana kwota jest wyższa niż: a) w przypadku ekspozycji detalicznych złotych, b) w przypadku pozostałych klas ekspozycji złotych. 11

12 W sytuacji, gdy kredytobiorca posiada kilka ekspozycji, ale tylko części z nich dotyczy niewykonanie zobowiązania, do tej klasy zaliczane są: 1) tylko ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania w przypadku ekspozycji wobec klientów detalicznych; 2) wszystkie ekspozycje kredytobiorcy w przypadku pozostałych klientów. 2. Opis strategii przyjętych w celu określenia korekt z tytułu szczególnego i ogólnego ryzyka kredytowego: Opis stosowanego podejścia i metod przyjętych do ustalania rezerw celowych, zgodnych z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2008 r., zawarty jest w Zasadach klasyfikacji ekspozycji kredytowych i tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków dla Banku Spółdzielczego w Malborku. Ekspozycje kredytowe klasyfikuje się na podstawie: 1) kryterium terminowości spłaty kapitału i odsetek w odniesieniu do: a) ekspozycji kredytowych wobec Skarbu Państwa, b) ekspozycji kredytowych wobec osób fizycznych, udzielonych na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego, 2) w odniesieniu do pozostałych ekspozycji kredytowych, dwóch niezależnych od siebie kryteriów: a) terminowości spłaty kapitału lub odsetek, b) sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika. Bank dokonuje przeglądu i klasyfikacji ekspozycji kredytowych: 1) na podstawie terminowości spłaty kapitału i odsetek codziennie, przy czym opóźnienie w spłacie części należnej raty kapitałowej lub odsetkowej, w kwocie nieprzekraczającej 200 zł, nie wymaga przeklasyfikowania ekspozycji kredytowej do wyższej kategorii ryzyka, 2) na podstawie kryterium sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika: a) w okresach rocznych dla ekspozycji, które spełniają łącznie następujące warunki: - ekspozycja jest zaklasyfikowana do kategorii ryzyka normalne, - kwota ekspozycji łącznie z innymi ekspozycjami Banku wobec tego podmiotu nie przekracza równowartości w złotych kwoty euro, obliczonej według kursu średniego ustalonego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego na dzień dokonywania klasyfikacji, - kwota ekspozycji łącznie z innymi ekspozycjami Banku wobec tego podmiotu nie przekracza 10% uznanego kapitału, b) w okresach kwartalnych dla pozostałych ekspozycji kredytowych, nie spełniających warunków klasyfikacji ekspozycji w okresach rocznych, 12

13 zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków ( ) z dnia 16 grudnia 2008 r., z późniejszymi zmianami. 3. Łączna kwota ekspozycji (po rozliczeniu równoważących się transakcji i bez uwzględnienia skutków ograniczenia ryzyka kredytowego) wg stanu na r. a także średnia kwota ekspozycji w danym okresie z podziałem na różne kategorie ekspozycji: Kwota ekspozycji po Średnia kwota odliczeniu korekt L.p. Klasa ekspozycji ekspozycji wartości i rezerw w tys. zł 1. Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych 1.906, ,46 2. Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz 6.257, ,27 lokalnych 3. Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego 54,77 78,92 4. Ekspozycje wobec instytucji , ,09 5. Ekspozycje wobec przedsiębiorstw , ,01 6. Ekspozycje detaliczne , ,51 7. Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach , ,07 8. Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania 2.761, ,92 9. Ekspozycje kapitałowe 2.241, , Inne pozycje 7.743, ,25 Razem , ,43 4. Rozkład geograficzny ekspozycji w podziale na obszary ważne pod względem istotnych kategorii ekspozycji: Bank Spółdzielczy w Malborku prowadzi działalność na terenie Polski, na obszarze działania określonym w Statucie Banku. Biorąc pod uwagę teren działania Banku oraz położenie geograficzne placówek, nie zostały zidentyfikowane znaczące różnice w ryzyku w poszczególnych obszarach działania. Największe zaangażowanie w wysokości ,13 tys. zł Bank posiada w powiecie malborskim, co stanowi 72,66 % portfela kredytowego Banku. 5. Rozkład ekspozycji w zależności od branży lub typu kontrahenta z podziałem na kategorie ekspozycji, w tym określenie ekspozycji wobec MŚP, wraz z dodatkowymi szczegółowymi podziałami w stosownych przypadkach: Poniżej zaprezentowano rozkład ekspozycji po odliczeniu korekt wartości, rezerw i odpisów aktualizujących w zależności od typu kontrahenta z podziałem na kategorie ekspozycji, w tym określenie ekspozycji wobec MŚP (w tys. zł): Lp. Kategoria ekspozycji Sektor finansowy Sektor rządowy i budżetowy Sektor niefinansowy Ogółem - w tym MŚP Pozostałe 1. Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych 1.906,54 2. Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych 6.257,68 13

14 3. Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego 4. Ekspozycje wobec instytucji ,60 5. Ekspozycje wobec przedsiębiorstw 54, , ,23 6. Ekspozycje detaliczne , , Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania 9. Ekspozycje kapitałowe 2.241, , , , Inne pozycje 7.743,38 R a z e m : , , , , ,38 6. Zestawienie rezydualnych terminów zapadalności dla wszystkich ekspozycji z podziałem na kategorie ekspozycji wraz z dodatkowymi szczegółowymi podziałami w stosownych przypadkach: Poniżej przedstawiono zestawienie rezydualnych terminów zapadalności w podziale na obsługiwane sektory, a ekspozycje zaprezentowano w wartości nominalnej (w tys. zł): 1-30 dni 1-3 m-cy 3-6 m-cy 6-12 m-cy 1-3 lat 3-5 lat 5-10 lat lat Pow. 20 lat Sektor finansowy Sektor rządowy i budżetowy Sektor niefinansowy (bilansowe) Sektor niefinansowy (pozabilansowe) Pozostałe ekspozycje ,18 220, ,89 29,38 112,52 353,82 506, ,31 955, ,55 480, , , , , , , , , , , , , ,54 87, ,69 6,89 8,39 10,68 7,79 1,53 3, ,37 7. Ekspozycje w podziale na istotne branże oraz korekty z tytułu szczególnego i ogólnego ryzyka kredytowego wg stanu na r.: Lp. Branże Normalne 1. Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo i rybactwo Należności (w wartości nominalnej) Pod obserwacją Zagrożone w tys. zł Zob. pozabilansowe Rezerwy celowe i odpisy aktualizujące Wartość należności po korekcie ,83 566, , , , ,43 2. Przetwórstwo przemysłowe 9.943,84-443, ,18 143, ,72 14

15 3. Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 7.737,63 102, , ,66 4. Inne branże ,34 126,25 200, ,37 315, ,89 Razem zaangażowanie w sektorze niefinansowym i budżetowym (bez osób prywatnych) ,64 795, , , , ,70 8. Kwota ekspozycji o utraconej wartości i ekspozycji przeterminowanych, podane oddzielnie, z podziałem na ważne obszary geograficzne lub typy kontrahenta, w tym kwoty korekty o szczególne i ogólne ryzyko kredytowe związane z każdym obszarem geograficznym: Bank nie działa poza granicami kraju, dlatego poniżej przedstawia podział ekspozycji o utraconej wartości w podziale na powiaty: L.p. Powiat, w którym wystąpiły ekspozycje o utraconej wartości Ekspozycje o utraconej wartości (w tys. zł) Ekspozycje o utraconej wartości (wartość nominalna z odsetkami) Rezerwy celowe i odpisy aktualizujące dotyczące odsetek 1. Powiat braniewski 0,63 0,63 2. Powiat chełmiński 446,35 133,67 3. Powiat elbląski 69,14 35,38 4. Powiat m. Gdynia 253,62 253,63 5. Powiat malborki 71,57 71,55 6. Powiat iławski 3.551, ,37 Razem: 4.392, ,23 Bank prezentuje ekspozycje przeterminowane (w rozumieniu Ustawy o rachunkowości) w podziale na obsługiwane typy kontrahenta (sektory): Sektor Sektor rządowy i L.p. Klasa ekspozycji niefinansowy budżetowy Razem (w tys. zł) 1. Normalne 34,61-34,61 2. Pod obserwacją 55,44-55,44 3. Poniżej standardu Wątpliwe 15,71-15,71 5. Stracone 3.551, ,67 Razem: 3.657, ,43 9. Uzgodnienie zmian korekty o szczególne i ogólne ryzyko kredytowe dla ekspozycji o utraconej wartości, przedstawione oddzielnie: Stan rezerw celowych i odpisów aktualizujących w Banku Spółdzielczym w Malborku w 2017 roku zmieniał się następująco: 15

16 L.p. Rezerwy celowe i odpisy aktualizujące na ekspozycje o utraconej wartości - bilansowe Rezerwy celowe i odpisy aktualizujące na ekspozycje o utraconej wartości - pozabilansowe w tys. zł Rezerwy celowe i odpisy aktualizujące na ekspozycje o utraconej wartości - razem 1. Saldo początkowe 3.614,84 0, ,84 2. Kwoty wpisane w ciężar korekt o ryzyko kredytowe w okresie sprawozdawczym zwiększenie 2.381,83 9, ,53 rezerw celowych 3. Kwoty odpisane lub rozwiązane z tytułu szacowanych możliwych strat na ekspozycjach rozwiązanie 2.549,85 9, ,55 rezerw celowych 4. Spisane w ciężar rezerw 158,59 0,00 158,59 5. Saldo końcowe 3.288,23 0, ,23 X. Aktywa obciążone i aktywa wolne od obciążeń 1. Składnik aktywów jest traktowany jako obciążony, jeżeli został on zastawiony lub podlega jakiejkolwiek formie ustaleń mających na celu zabezpieczenie lub wsparcie jakości kredytowej transakcji bilansowej lub pozabilansowej, z której nie może on zostać swobodnie wycofany (np. w celu zastawiania dla potrzeb finansowania). 2. Zgodnie z Wytycznymi w sprawie ujawniania informacji o aktywach obciążonych i aktywach wolnych od obciążeń EBA/GL/2014/03 z dnia 27 czerwca 2014 r., Bank Spółdzielczy w Malborku ujawnia informacje o obciążeniach aktywów wg stanu na r. (w tys. zł.) Informacje o obciążeniach aktywów według stanu na 31 grudnia 2017 roku Formularz A Aktywa Wartość bilansowa aktywów obciążonych Wartość godziwa aktywów obciążonych Wartość bilansowa aktywów wolnych od obciążeń Wartość godziwa aktywów wolnych od obciążeń Aktywa instytucji zgłaszającej Instrumenty kapitałowe Dłużne papiery wartościowe Inne aktywa Formularz B Zabezpieczenia otrzymane Wartość godziwa Wartość godziwa obciążonych zabezpieczeń otrzymanych zabezpieczeń otrzymanych lub wyemitowanych lub wyemitowanych własnych własnych dłużnych dłużnych papierów papierów wartościowych wartościowych dostępnych dla celów obciążenia 130 Zabezpieczenia otrzymane przez instytucję zgłaszającą 150 Instrumenty kapitałowe 160 Dłużne papiery wartościowe 230 Inne zabezpieczenia otrzymane 240 Wyemitowane własne dłużne papiery wartościowe inne niż obligacje zabezpieczone lub papiery typu ABS Formularz C Aktywa obciążone/zabezpieczenia otrzymane i powiązane zobowiązania Odpowiadające zobowiązania, zobowiązania warunkowe i udzielone pożyczki papierów wartościowych Aktywa, zabezpieczenia otrzymane i wyemitowane własne dłużne papiery wartościowe inne niż obciążone obligacje zabezpieczone i papiery typu ABS Wartość bilansowa wybranych zobowiązań finansowych 0 0 D Informacje o istotności obciążeń 1) Na r. Bank nie posiadał aktywów obciążonych. 2) W wartości bilansowej aktywów wolnych od obciążeń instrumenty kapitałowe stanowią 0,97 %, zaś papiery wartościowe stanowią 0,10 % tych aktywów 16

17 XI. Korzystanie z ECAI Bank nie korzysta z ocen wiarygodności kredytowej uznanej zewnętrznej instytucji oceny wiarygodności kredytowej, z wyjątkiem ocen rządu polskiego niezbędnych dla potrzeb ustalenia wag ryzyka dla ekspozycji wobec podmiotów sektora publicznego, ekspozycji wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych (jeżeli ekspozycja nie jest denominowana lub finansowana w walucie krajowej) oraz ekspozycji wobec instytucji, stosownie do załącznika nr 2 do zasad wyznaczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko. XII. Ekspozycja na ryzyko rynkowe art. 445 L.p. Rodzaj wymogu Wymóg kapitałowy (w tys. zł) 1. Wymóg zgodnie z art. 92 ust. 3 lit b. nie dotyczy 2. Wymóg zgodnie z art. 92 ust. 3 lit c. ryzyko walutowe 0,00 Bank wyznacza wymóg w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka walutowego zgodnie z metodą, o której mowa w art. 351 Rozporządzenia CRR. Na datę ujawnienia nie wyznaczono wymogu kapitałowego w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka walutowego, bowiem całkowita pozycja walutowa w wysokości 173,25 tys. zł stanowiła 0,72% funduszy własnych Banku. XIII. Ryzyko operacyjne 1. Wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka operacyjnego obliczane są przez Bank metodą wskaźnika bazowego (art Rozporządzenia). Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego na dzień r. wynosił 1.335,64 tys. zł. 2. Bank stworzył system zarządzania ryzykiem operacyjnym. Zarządzanie ryzykiem operacyjnym jest procesem ciągłym i systematycznym. Celem nadrzędnym w zarządzaniu ryzykiem operacyjnym jest utrzymanie narażenia Banku na ryzyko operacyjne na akceptowalnym przez Zarząd i Radę Nadzorczą Banku, bezpiecznym dla działania i rozwoju Banku poziomie. 3. Cele strategiczne w zakresie ryzyka operacyjnego obejmują: 1) optymalizację efektywności gospodarowania poprzez zapobieganie i minimalizowanie strat operacyjnych oraz wyeliminowanie przyczyn ich powstawania; 2) racjonalizację kosztów; 3) zwiększenie szybkości oraz adekwatności reakcji Banku na zdarzenia od niego niezależne; 4) automatyzację procesów realizowanych w Banku, pozwalającą w sposób bezpieczny zredukować ryzyko wynikające z błędów ludzkich; 5) wdrożenie efektywnej struktury zarządzania ryzykiem operacyjnym, w tym określenie ról i odpowiedzialności w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym. 4. Bank realizuje cele strategiczne poprzez opracowanie i wdrożenie: 1) systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym, adekwatnego do profilu ryzyka Banku; 2) systemu zarządzania zasobami ludzkimi, który pozwala na stworzenie kultury organizacyjnej wspierającej efektywne zrządzanie ryzykiem operacyjnym; 3) skutecznego systemu kontroli wewnętrznej pozwalającego na monitorowanie i korygowanie wykrytych nieprawidłowości (w szczególności w obszarach najbardziej narażonych na ryzyko); 17

18 4) odpowiednich warunków technicznych (w tym technologicznych) wspierających w sposób bezpieczny działalność Banku i przetwarzane przez niego informacje; 5) procedur opisujących istniejące w Banku procesy, które regularnie są dostosowywane do zmieniających warunków otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego; 6) planów awaryjnych i planów zachowania ciągłości działania Banku. 5. System zarządzania ryzykiem operacyjnym obejmuje: 1) wszystkie obszary działalności Banku, w tym również zlecanie czynności na zewnątrz; 2) identyfikację, pomiar i ocenę ryzyka operacyjnego z wykorzystaniem narzędzia samooceny ryzyka operacyjnego w realizowanych procesach, 3) monitorowanie i kontrolowanie poziomu ryzyka operacyjnego poprzez system raportowania zdarzeń i strat operacyjnych, monitorowanie stopnia realizacji KRI, w tym wartości progowych w zakresie strat dotyczących rodzajów zdarzeń ryzyka operacyjnego, przeprowadzanie testów warunków skrajnych, 4) akceptowanie poziomu ryzyka bądź w uzasadnionych przypadkach podejmowanie działań ograniczających ryzyko. 6. W systemie zarządzania ryzykiem operacyjnym uczestniczą wszyscy pracownicy Banku, ponieważ dotyczy on wszystkich komórek i jednostek organizacyjnych Banku. 7. Zarząd Banku odpowiada za skuteczność systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym, w tym utrzymywanie poziomu tego ryzyka w granicach wyznaczonej tolerancji/apetytu. 8. Odpowiedzialność za obszar zarządzania ryzykiem operacyjnym przypisana jest Prezesowi Zarządu. 9. Na potrzeby zarządzania ryzykiem operacyjnym dokonywana jest cykliczna identyfikacja procesów występujących w Banku, w tym: 1) kluczowe które warunkują realizację Strategii Banku (w tym w zakresie strategii biznesowej i zarządzania ryzykiem), 2) pomocnicze stanowiące uzupełnienie działań lub stanowiące działania pomocnicze względem procesów kluczowych, 3) nadzorcze - związane z kontrolą i nadzorowaniem funkcjonowania wszystkich obszarów działania Banku. Procesy poddawane są analizie pod względem krytyczności w działalności Banku. 10. Monitorowanie ryzyka obejmuje: monitorowanie zdarzeń ryzyka operacyjnego oraz kluczowych wskaźników ryzyka. 11. Straty z tytułu zdarzeń ryzyka operacyjnego - zdarzenia ryzyka operacyjnego zarejestrowane w rejestrze zdarzeń ryzyka operacyjnego w 2017 roku podane są w poniższej tabeli (w tys. zł): L.p. Rodzaj zdarzenia Strata brutto Strata netto 1. Oszustwa wewnętrzne Oszustwa zewnętrzne Zasady dotyczące zatrudniania oraz bezpieczeństwo - - w miejscu pracy 4. Klienci, produkty i praktyki operacyjne 0,30 0,30 5. Szkody związane z aktywami rzeczowymi Zakłócenia działalności banku i awarie systemów 11,85 11,85 7. Wykonanie transakcji, dostawa i zarządzanie - - procesami R a z e m : 12,15 12, W 2017 roku nie wystąpiły zdarzenia znaczące, mogące wpłynąć na utratę reputacji Banku. Z uwagi na wysokość strat, jedno ze zdarzeń z racji poniesionych kosztów naprawy 18

19 przewyższających ustalony próg w wysokości 10,00 tys. zł, uznano za istotne. Zarząd Banku zaakceptował straty finansowe stwierdzając brak istotnego zagrożenia dla bezpieczeństwa i sytuacji finansowej Banku. 13. Bank czyni starania w celu ograniczania ryzyka operacyjnego poprzez: opracowywanie i bieżącą weryfikację procedur i instrukcji wewnętrznych, których bezwzględne przestrzeganie jest wymagane od pracowników, dostosowywanie limitów kasowych do bieżących potrzeb, transfer ryzyka poprzez ubezpieczanie mienia i wartości pieniężnych, wzmocnienie mechanizmów kontroli funkcjonalnej o obszarze poprawności pracy w systemie ewidencyjno-księgowym (np. kontrola na drugą rękę ) i bieżące wskazywanie pracownikom miejsca i przyczyny popełnianych błędów, sprzedaż klientom usług bankowości elektronicznej, które zmniejszają obciążenie pracowników z tytułu prostych, ale pracochłonnych i skutkujących popełnianiem błędów operacji bankowych, bieżące przeglądy i konserwację bankomatów w każdym Oddziale oraz wymianę bankomatów często ulegających awarii w celu zmniejszenia ryzyka operacyjnego przy transakcjach bankomatowych, przeprowadzane szkolenia dla członków kierownictwa i pracowników, systematyczne przeglądy, serwis sprzętu i urządzeń (np. systemów alarmowych, przeciwpożarowych, grzewczych, monitoringu), codzienną kontrolę operacji usuniętych z programu ewidencyjno-księgowego. Ponadto zostały zdefiniowane plany utrzymania ciągłości działania na wypadek utraty ciągłości działania krytycznych procesów, niezbędnych do funkcjonowania Banku. Bank dba również o bezpieczeństwo klientów przeprowadzających transakcje za pośrednictwem bankowości elektronicznej poprzez systematyczne, w miarę pojawiających się zagrożeń, informowanie klientów za pomocą komunikatów zamieszczanych na stronie internetowej oraz w systemach bankowości elektronicznej. Ponadto wprowadzono wymuszenie zmiany hasła do bankowości elektronicznej co 30 dni, czego zadaniem jest poprawa bezpieczeństwa płatności internetowych. XIV. Ekspozycje w papierach kapitałowych nieuwzględnionych w portfelu handlowym 1. Bank Spółdzielczy w Malborku w 2017 r. do wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania przychodów i kosztów stosował zasady rachunkowości zgodnie z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości ze zmianami oraz z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 01 października 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków ze zmianami. 2. Kapitał własny wykazany w sprawozdaniu Zestawienie zmian w kapitale własnym jest prezentowany zgodnie z Ustawą o rachunkowości oraz Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 01 października 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków, ze zmianami. 3. W kapitale własnym ujmowane są skutki wyceny instrumentów finansowych zakwalifikowanych przez Bank jako dostępne do sprzedaży wyceniane wg ceny nabycia. W 2017 roku Bank Spółdzielczy w Malborku nie dokonywał przeszacowań, które miałyby wpływ na wielkość funduszy własnych. 4. Bank posiada ekspozycje w papierach kapitałowych nieuwzględnionych w portfelu handlowym: 19

20 1) aktywa finansowe dostępne do sprzedaży (w tys. zł): L.p. Instrument finansowy Wartość bilansowa Wartość godziwa na na r r. 1. Akcje SGB-Banku S.A ,37-2. Udziały w PBS Kwidzyn 71,40-3. Udziały w PartNet Sp. z o.o. 100,00-4. Udziały w Systemie Ochrony SGB 1,00 - R a z e m : 2 156,77 - Na dzień bilansowy wyszczególnione powyżej akcje i udziały zostały wycenione według ceny nabycia zgodnie z par. 36 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 01 października 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków. 2) aktywa finansowe utrzymywane do terminu zapadalności (w tys. zł): L.p. Instrument finansowy Wartość bilansowa na r. (bez odsetek) Wartość godziwa na r. 1. Dłużne papiery wartościowe SGB- Banku S.A. 220,00 - R a z e m : 220,00-3) aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy nie występują; 4) aktywa finansowe przeznaczone do obrotu w Banku nie występują; 5) papiery wartościowe z nieograniczoną zbywalnością, nie znajdujące się w obrocie na rynku regulowanym nie występują. 5. Ekspozycje z tytułu instrumentów będących przedmiotem obrotu giełdowego nie występują. 6. Ekspozycje z tytułu instrumentów będących przedmiotem obrotu giełdowego, ekspozycje w niepublicznych papierach kapitałowych w wystarczająco zdywersyfikowanych portfelach oraz innych ekspozycji - nie występują. 7. W danym okresie nie wystąpiły zrealizowane zyski lub straty z tytułu sprzedaży i likwidacji w ujęciu skumulowanym oraz nie wystąpiła sprzedaż instrumentów kapitałowych. 8. W 2017 roku nie wystąpiły niezrealizowane zyski lub straty, łączne niezrealizowane zyski lub straty z aktualizacji wyceny oraz wszelkie takie kwoty, które byłyby ujęte w funduszach własnych podstawowych lub dodatkowych. XV. Ekspozycje na ryzyko stopy procentowej przypisane pozycjom nieuwzględnionym w portfelu handlowym Charakter ryzyka stopy procentowej i zasadnicze założenia (w tym założenia dotyczące przedterminowej spłaty kredytów i zachowania depozytów o nieustalonym terminie wymagalności) oraz częstotliwość pomiarów ryzyka stopy procentowej. 1. Celami strategicznymi w zakresie ryzyka stopy procentowej są: 1) optymalizacja wyniku odsetkowego w warunkach zmienności rynkowych stóp procentowych; 20

21 2) ograniczanie negatywnego wpływu zmian stóp procentowych poprzez doskonalenie narzędzi pomiaru i odpowiednie kształtowanie struktury aktywów i pasywów wrażliwych na zmiany stóp procentowych; 3) utrzymywanie poziomu ryzyka w ramach ustanowionych limitów opisanych w wewnętrznej procedurze dotyczącej zasad zarządzania ryzykiem stopy procentowej. 2. Realizacja strategii Banku w zakresie zarządzania ryzykiem stopy procentowej oparta była m.in. na następujących zasadach: 1) do pomiaru narażenia na ryzyko stopy procentowej Bank wykorzystuje następujące metody: a) lukę przeszacowania; b) metodę wyniku odsetkowego; c) metodę zaktualizowanej wartości ekonomicznej; d) analizę wskaźników ekonomicznych związanych z ryzykiem stopy procentowej, 2) zarządzanie ryzykiem stopy procentowej koncentruje się na zarządzaniu ryzykiem przeszacowania i ryzykiem bazowym oraz ewentualnego wpływu tych zmian na wynik odsetkowy, 3) Bank ogranicza poziom ryzyka stopy procentowej poprzez stosowanie systemu limitów i odpowiednie kształtowanie struktury aktywów, pasywów i zobowiązań pozabilansowych. 3. Zakłada się, że zmiana stóp procentowych sama w sobie nie jest źródłem potencjalnych strat dla Banku; narażenie na negatywne oddziaływanie na wyniki Banku związane jest z występującymi różnicami w wielkościach aktywów i pasywów przeszacowywanych w poszczególnych przedziałach oraz niekorzystnymi i trudnymi do przewidzenia zmianami rynkowych stóp procentowych. 4. Bank dąży do kształtowania struktury aktywów, pasywów i pozycji pozabilansowych w taki sposób, by uzyskać optymalne efekty w zakresie poziomu wyniku odsetkowego, przy zakładanych zmianach rynkowych stóp procentowych; jednocześnie zachowany będzie warunek bezpieczeństwa wyniku odsetkowego przy nieoczekiwanej zmianie tych stóp w kierunku przeciwnym od zakładanego. 5. Pomiar ryzyka stopy procentowej obejmuje wszystkie pozycje bilansowe oraz w analizach wariantowych pozycje pozabilansowe, wrażliwe na zmianę stopy procentowej. 6. Monitorowanie i pomiar ryzyka stopy procentowej odbywa się z częstotliwością miesięczną. Wyniki pomiaru i analiza ryzyka podlega zaopiniowaniu przez Komitet ds. Ryzyk Bankowych, po czym raportowane są Zarządowi Banku z częstotliwością miesięczną oraz Radzie Nadzorczej z częstotliwością kwartalną. 7. Dopuszczalny poziom ryzyka w Banku wyrażony jest za pomocą stopnia narażenia wyniku finansowego oraz funduszy własnych Banku na to ryzyko (objęty systemem limitów narażenia Banku na ryzyko stopy procentowej). 7. Bank nie dokonuje analizy wykorzystania opcji klienta, które dają klientowi prawo wycofania depozytu przed umownym terminem płatności (zerwania depozytu) lub spłaty części lub całości kredytu przed umownym terminem płatności, ze względu na mały wpływ na wynik odsetkowy. 8. Opcją występującą po stronie aktywów jest prawo spłaty zadłużenia przed terminem umownym bez stosowania sankcji ze strony Banku. Po stronie pasywnej natomiast z opcją mamy do czynienia w przypadku depozytów bez ustalonych terminów wymagalności (np. rachunki bieżące), gdzie klient ma możliwość wycofania depozytu bez stosowania sankcji ze strony Banku, czy też depozytów terminowych, w przypadku których klient ma możliwość wycofania depozytu przed terminem umownym lecz z zastosowaniem sankcji ze strony Banku, gdyż traci część naliczonych odsetek. 21