Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego. Stan wojenny w Częstochowie

Transkrypt

1 Obraz: Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego. Stan wojenny w Częstochowie Elżbieta Straszak 1981 Grudzień 13 niedziela straszak@womczest.edu.pl

2 Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2017/ Wdrażanie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego. 2. Podniesienie jakości edukacji matematycznej, przyrodniczej i informatycznej. 3. Bezpieczeństwo w Internecie. Odpowiedzialne korzystanie z mediów społecznych. 4. Wprowadzanie doradztwa zawodowego do szkół i placówek. 5. Wzmacnianie wychowawczej roli szkoły. 6. Podnoszenie jakości edukacji włączającej w szkołach i placówkach systemu oświaty 2

3 Program wideokonferencji 1. Sytuacja polityczna i gospodarcza w kraju w 1980 roku. 2. Wprowadzenie stanu wojennego w Polsce 13 grudnia 1981 rok. 3. Bohaterowie stanu wojennego w Częstochowie. 3

4 aby zrozumieć: rok 1980 kryzys gospodarczy Obraz: hs_to_freedom_exhibition_(inscenizacja_sklep_spo%c5%bcywczy_z_czas%c3%b3w_p RLu).JPG Obraz: owej#/media/file:kartka_cukier_1kg_07-76.jpg 4

5 Obraz: 5

6 aby zrozumieć kryzys polityczny 1980 rok Obraz: #/media/file:solidarity_august_1980_gate_of_gd a%c5%84sk_shipyard.jpg Obraz: _Gda%C5%84ska_zgromadzeni_przed_historyczn%C4%85_Bram%C4%85_nr_2 _Stoczni_Gda%C5%84skiej_im._Lenina.jpg, autor: Krzysztof Korczyński 6

7 Kierując się potrzebą zapewnienia wzmożonej ochrony podstawowych interesów państwa i obywateli, w celu stworzenia warunków skutecznej ochrony spokoju, ładu i porządku publicznego oraz przywrócenia naruszonej dyscypliny społecznej, a także mając na względzie zabezpieczenie możliwości sprawnego funkcjonowania władzy i administracji państwowej oraz gospodarki narodowej [ ] Rada Państwa wprowadziła stan wojenny v=92luhdknzpq [online]. [dostęp dnia r.]. Dostępny w Internecie Obraz: 7

8 36 lat temu wprowadzono stan wojenny. Rozpoczął się 13 grudnia 1981 r., a gen. Wojciech Jaruzelski ogłosił to o godz Stan wojenny został wprowadzony przez Radę Państwa. Zmobilizowano 70 tys. żołnierzy i 30 tys. milicjantów. Na ulicach polskich miast pojawiły się czołgi i wozy bojowe. Łącznie było ich [online]. [dostęp dnia r.]. Dostępny w Internecie Obraz: czenie.jpg 8

9 Stan wojenny w liczbach; wprowadzony 13grudnia 1981 r., zawieszony 31 grudnia 1982 roku, zniesiony 22 lipca 1983 r., trwał 586 dni, internowano ponad 10 tys. osób, 49 ośrodków odosobnienia, zginęło co najmniej 56 osób. [online]. [dostęp dnia r.]. Dostępny w Internecie 9

10 internowani, to głownie mężczyźni, internowanych było 10 proc. Kobiet, mieszkańcy wsi stanowili tylko 8 % zatrzymanych, wśród internowanych znaleźli się też milicjanci próbujący tworzyć związki zawodowe, zraz byli przywódcy państwa i partii, w tym Edward Gierek. [online]. [dostęp dnia r.]. Dostępny w Internecie 10

11 Represje wobec opozycji w stanie wojennym: internowanie działaczy opozycji, zwalnianie z pracy, wyrzucanie z wyższych uczelni, skazywanie na kary więzienia przez sądy i kolegia ds. wykroczeń, wg IPN, represje wraz z trwaniem stanu wojennego były łagodzone. w sierpniu 1982 r. w ośrodkach odosobnienia przebywało mniej niż tysiąc osób. [online]. [dostęp dnia r.]. Dostępny w Internecie 11

12 Stan wojenny w Częstochowie ZOMO zaatakowało i zdemolowało m.in. siedzibę zarządu regionu częstochowskiej Solidarności. W zakładach pracy, gdzie NSZZ Solidarność miał swoje struktury, doszło do protestów i strajków. Huta próbowała strajkować; aledo formalnego strajku nie doszło. 14 grudnia do strajków w Częstochowie doszło m.in. w: Spółdzielni Inwalidów Anka, Spółdzielni Pracy Dzianilana Fabryce Pras Automatycznych Wykromet. Do akcji protestacyjnej włączyli się studenci. 13 grudnia odbył się strajk studentów Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie, [online]. [dostęp dnia r.]. Dostępny w Internecie 12

13 Pierwsze problemy stanu wojennego w Częstochowie to: sparaliżowanie komunikacji miejskiej i międzymiastowej, głuche telefony, karetki pogotowia, które nie mogły wyjechać do chorych i umierających, bo były rozstawione gdzie indziej [online]. [dostęp dnia r.]. Dostępny w Internecie 13

14 13 grudnia w Częstochowie i okolicy odbyły się zaplanowane wcześniej uroczystości; w Kościele św. Wojciecha, biskup Franciszek Musiel poświęcił sztandar Fabryki Wykromet, w Rudnikach został poświęcony sztandar organizacji zakładowej, z udziałem Anny Walentynowicz [online]. [dostęp dnia r.]. Dostępny w Internecie Obraz: 14

15 Mimo braku krwawych represji wobec działaczy Solidarności, organizatorzy częstochowskich strajków zostali skazani na kary więzienia. Wyroki jakie wówczas zapadły opiewały na 3 lub więcej lat pozbawienia wolności. Części osób wyroki więzienia zostały podwyższone. M.in. taki los spotkał Aleksandra Przygodzińskiego, szefa Solidarności na Hucie. ( wtedy huta w Częstochowie nosiła imię Bolesława Bieruta). Obraz: autor: Cezary Miłoś 15

16 Na ogólnopolskiej liście internowanych dostępnej w archiwach Instytutu Pamięci Narodowej jest blisko 10 tys. Polaków. W całym regionie częstochowskim internowane zostały 162 osoby z nich od razu 13 grudnia. Kolejnych 48 do końca grudnia. Internowania zdarzały się także później. 55 osób spośród internowanych zaraz usłyszało prokuratorskie zarzuty i trafiło przed sąd wojskowy. W większości wypadków kończyło się to dla nich wyrokiem od 3 do 5 lat. Pełna lista internowanych: 13-grudnia-1981-r-w-czestochowie-dziesiatki-internowanych.html 16

17 Postaci częstochowskiej Solidarności stanu wojennego Jarosław Leszek Kapsa Internowany dopiero 31 grudnia 1981 r. Zabrze Zaborze, Łupków w Bieszczadach, Rzeszów-Załęże, Łupków w Bieszczadach. Jerzy Zając Rzeszów-Załęże, Łupków w Bieszczadach zwolniony 23 XII 1982, objęty zakazem prowadzenia zajęć dydaktycznych; w 1986 zwolniony z pracy z powodu prowadzenia nielegalnej działalności związkowej. 17

18 SB miała problem z internowanym Jarosławem Kapsą, bo szydząc chwalił sobie internowanie. Z meldunku operacyjnego oficera SB: " Jarosław Kapsa w sposób satyryczny oraz ironiczny opisuje swoje internowanie traktując fakt pobytu w ośrodku jako jeszcze jedną z przygód. Domniemuje, że skoro fala protestów słabnie więc nie zostanie postawiony w stan oskarżenia wręcz stwierdzając "że ręka ludowej sprawiedliwości pozwoli mu spokojnie odpoczywać w urbanowskim domu wczasowym". Ustosunkowując się do warunków, w których obecnie przebywa określając je jako bardzo dobre. Jedynym mankamentem dla J. Kapsy jest brak kobiet i alkoholu. Gdyby, zdaniem J. Kapsy władze ośrodka zapewniły i te uciechy życia wtedy mógłby mile spędzić bieżący rok". [online]. [dostęp dnia r.]. Dostępny w Internecie 18

19 Pomoc dla internowanych konkretna pomoc dla rodzin represjonowanych od osób działających w opozycji, których nie dotknęły represje, ogromna rola Kościoła - bp Stefan Bareła powołał w styczniu 1982 r. Ośrodek Duszpasterski dla Internowanych i ich Rodzin, którym kierował bp Franciszek Musiel. Organizatorką ośrodka byli Irena Makowicz i działacze częstochowskiego KIK-u. W maju 1983 r. ośrodek przekształcono w Diecezjalny Komitet Pomocy Bliźniemu. W składzie komitetu byli także: Adam Banaszkiewicz, Janina Ujma, Teodor Harabasz, Michał Woziwodzki oraz śp. ojciec Rufin Abramek przeorze jasnogórskiego klasztoru, ksiądz Marian Duda, śp. ksiądz Zenon Raczyński proboszcz parafii św. Józefa na Rakowie. [online]. [dostęp dnia r.]. Dostępny w Internecie 19

20 20

21 Dziękuję za uwagę Elżbieta Straszak 21