Spotkanie Komisji Dialogu Społecznego ds. Ekonomii Społecznej 15 kwietnia 2014 r. Centrum Przedsiębiorczości Smolna

Transkrypt

1 Spotkanie Komisji Dialogu Społecznego ds. Ekonomii Społecznej 15 kwietnia 2014 r. Centrum Przedsiębiorczości Smolna Uczestnicy spotkania członkowie Komisji Dialogu Społecznego ds. Ekonomii Społecznej (KDS-u) oraz goście: 1. Małgorzata Falis Spółdzielnia Spocjalna "Spółdzienia Mam" 2. Elżbieta Gołębiewska Stowarzyszenie "Niepełnosprawni dla Środowiska EKON" 3. Ewa Hevelke FISE 4. Karolina Majdzińska Instytut Gospodarstwa Społecznego szkoły Głównej Handlowej w Warszawie 5. Anna Malinowska Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy 6. Aleksander Taszkin Spółdzielnia Socjalna Asocjacja 7. Katarzyna Wrońska Centrum Przedsiębiorczości Smolna, Biuro Funduszy Europejskich i Rozwoju Gospodarczego Urzędu m.st. Warszawy Ustalenia i tematy omawiane na spotkaniu o o o Komisja (Przewodniczący Komisji) min. na tydzień przed każdym spotkaniem będzie wysyłać mailowo potwierdzenie spotkania i ewentualny temat (w tym do przedstawicielek Urzędu w Komisji, wtedy informacja o spotkaniu będzie umieszczana na stronie Decyzje i opinie w imieniu komisji mogą wydawać przedstawiciele min. 3 spółdzielni/organizacji. P. Karolina Majdzińska zaprezentowała wyniki z badań Reintegracja społeczna i zawodowa w województwie mazowieckim diagnoza działań (prezentacja w załączeniu). Notatkę przygotowała Anna Malinowska (CKS) Więcej informacji:

2 Reintegracja społeczna i zawodowa w województwie mazowieckim diagnoza działań (skrót z badań) mgr Karolina Majdzińska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

3 Notka metodologiczna Cele badawcze: 1. Zdefiniowanie pojęć: reintegracja społeczna oraz reintegracja zawodowa; 2. Diagnoza aktualnego stanu reintegracji społecznej i zawodowej w województwie mazowieckim. Kogo badano: Centra Integracji Społecznej - 5 Kluby Integracji Społecznej - 22 Spółdzielnie Socjalne 57 (24)

4 Notka metodologiczna c.d. Jak badano: Pierwszy cel badania został zrealizowany poprzez badania literaturowe (kwerendę biblioteczną) oraz analizę aktów prawnych (zwłaszcza ustawę z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym oraz ustawę z 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych).

5 Notka metodologiczna c.d. Jak badano: Drugi cel został zrealizowany na podstawie analizy danych zastanych oraz zebranych danych pierwotnych (wywiady w centrach integracji społecznej, klubach integracji społecznej i spółdzielniach socjalnych działających w województwie mazowieckim). Wywiady według scenariusza przeprowadzono telefonicznie na przełomie lat 2013/2014.

6 Notka metodologiczna c.d. Ile spółdzielni socjalnych zbadano: W badaniu wzięło udział 24 spółdzielnie socjalne, spośród których 4 odmówiły udziału w badaniu. Można więc przyjąć, że badanie objęło 83% podmiotów (w przypadku zbiorowości na pewno działających spółdzielni socjalnych 24) albo 56% podmiotów (w przypadku zbiorowości funkcjonujących spółdzielni socjalnych 36).

7 Wyniki - liczba spółdzielni socjalnych Według danych pochodzących z Krajowego Rejestru Sądowego do 12. stycznia 2014 r. wpisano do niego 939 spółdzielni socjalnych. Liczba spółdzielni socjalnych ujawnionych w Krajowym Rejestrze Sądowym jest zdecydowanie wyższa od liczby tych funkcjonujących. Potwierdzają to badania terenowe. W badaniu tym brano pod uwagę 57 spółdzielni socjalnych, czyli wszystkie zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym do dnia 31. grudnia 2012 r. w województwie mazowieckim. Liczba ta nie obejmuje 3 spółdzielni socjalnych, które po likwidacji zostały wykreślone z Krajowego Rejestru Sądowego.

8 Wyniki - liczba spółdzielni socjalnych c.d. W trakcie ustalania listy podmiotów sprawdzono częstotliwość i daty wpisów do Krajowego Rejestru Sądowego, ustalono dane teleadresowe, co pozwoliło na stwierdzenie, że: 21 spółdzielni spośród 57 nie funkcjonuje (37%), z pozostałych 36 spółdzielni socjalnych co do 3. nie udało się określić danych mailowych lub telefonicznych, natomiast 9 innych spółdzielni pomimo aktualnego wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego (w roku 2013) nie odbierało telefonów ani maili, z pewnością funkcjonują tylko 24 spośród spółdzielni socjalnych zarejestrowanych do końca 2012 r. (42%).

9 Wyniki założyciele spółdzielni socjalnych Wśród spółdzielni socjalnych na Mazowszu: 10 z nich zostało założonych tylko przez osoby bezrobotne, 6 przez osoby bezrobotne i pracujące, oraz po jednej spółdzielni założonej: tylko przez osoby niepełnosprawne, przez osoby niepełnosprawne i bezrobotne, przez osoby niepełnosprawne i pracujące, osoby prawne.

10 Wyniki liczba spółdzielców i zatrudnienie Liczba członków spółdzielni socjalnych od dnia założenia do dnia badania: była stała w 7. podmiotach, ulegała rotacji (2), zwiększyła się (3) lub zmniejszyła się (4), przy czym 4. spółdzielnie nie udzieliły na to pytanie odpowiedzi. Natomiast połowa mazowieckich spółdzielni socjalnych zatrudniała albo nadal zatrudnia pracowników niebędących członkami spółdzielni.

11 Działalność spółdzielni socjalnych w zakresie reintegracji Działalność spółdzielni socjalnych w zakresie reintegracji społecznej i zawodowej w zasadzie nie była dotychczas przedmiotem analizy w literaturze. Nie powstał dotąd żaden wzorzec czy spis dobrych praktyk. Omawiane są w zasadzie jedynie mechanizmy zwolnienia podatkowego od części nadwyżki bilansowej przekazywanej na reintegrację społeczną i zawodową, nazywaną funduszem reintegracyjny, ale nie usługi, które mogą być z jego środków finansowane.

12 Reintegracja społeczna - literatura A. Sobol wyróżnia odnośnie reintegracji społecznej dwa aspekty: wewnętrzny i zewnętrzny. Aspekt wewnętrzny - wynika ze struktury samej spółdzielni, dzięki zachowaniu zasady jeden głos jedna decyzja. Aspekt zewnętrzny można wyróżnić ze względu na istnienie funduszu społecznego. Członkowie spółdzielni decydują wspólnie o przeznaczeniu nadwyżki bilansowej na realizację działań mających na celu reintegrację społeczną. A. Sobol, Społeczne aspekty działalności spółdzielni socjalnych, Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych, Krajowa Rada Spółdzielcza, Warszawa 2009, s. 20

13 Reintegracja społeczna literatura c.d. A. Sobol w aspekcie zewnętrznym wyróżnia działania o charakterze: kooperacyjnym rozwijające umiejętności współpracy z innymi, politycznym/ obywatelskim, pomocowym/ prospołecznym.

14 Reintegracja zawodowa - literatura Reintegracja zawodowa w przypadku spółdzielni socjalnych i zakazu łączenia jej z działalnością gospodarczą wydaje się być tym bardziej trudna do określenia. A. Sobol wiąże ją z udziałem w kursach i szkoleniach organizowanych przez podmioty zewnętrzne (instytucje szkoleniowe, izby rzemieślnicze czy zespoły szkół zawodowych).

15 Wyniki fundusz reintegracyjny Okazuje się, że 14 spośród badanych spółdzielni socjalnych nie posiada takiego wydzielonego funduszu, jako przyczynę tego faktu wskazywano brak środków finansowych na ten cel oraz w jednym wypadku stworzenie funduszu rehabilitacyjnego zamiast reintegracyjnego.

16 Wyniki dotyczące spółdzielni socjalnych działalność reintegracyjna Wśród badanych spółdzielni 4 z nich na początku badania stwierdziło brak działalności reintegracyjnej czy jakiejkolwiek innej niż gospodarcza. W części pozostały spółdzielni socjalnych rozmówcy twierdzili, że reintegracja społeczna (2) i reintegracja zawodowa (3) jest realizowana w ramach wspólnej pracy w spółdzielni.

17 Wyniki reintegracja społeczna Realizowana była przede wszystkim poprzez udział w zajęciach lub zawodach sportowych, udział w zespole muzycznym, wspólne spotkania czy wyjścia, działalność rekreacyjną (w tym wypoczynek spółdzielców i ich rodzin), zajęcia z języków obcych czy także włączanie się w życie społeczności lokalnej przez aktualne dziejące się inicjatywy.

18 Wyniki reintegracja społeczna c.d. Inną częstą formą było przyjmowanie wizyt studyjnych, dzielenie się doświadczeniami w działalności spółdzielni socjalnej, udział w organizacjach lub grupach zrzeszających spółdzielnie czy służących do dialogu z lokalnymi władzami. Rzadko stosowaną usługą były zajęcia terapeutyczne (1), częściej wybierane były zajęcia i grupy edukacyjne (3) lub spontanicznie tworzące się grupy samopomocowe (5).

19 Wyniki reintegracja zawodowa Główną wymienianą usługą były kursy i szkolenia zawodowe (11), przy czym w 2. przypadkach występowały one na początku działalności. Poza szkoleniami przyuczającymi do zawodu (np. szkolenie dla opiekunów osób starszych) najczęściej wymieniane były kursy z zakresu zarządzania, marketingu, podstaw księgowości, czyli te nakierowane na wzrost ogólnych umiejętności związanych z samodzielnym prowadzeniem działalności gospodarczej.

20 Wyniki - staże W niektórych spółdzielniach (3) były również realizowane staże opłacane przez urząd pracy, a 2 inne przygotowują się do takiej formy reintegracji. Zaznaczyć jednak trzeba, że usługi tego typu wpisują się w reintegrację zawodową rozumianą szerzej niż na podstawie przepisów ustawy o spółdzielniach socjalnych.

21 Wyniki współpraca z podmiotami publicznymi Spółdzielcy socjalni w trakcie badania wskazywali, że jeżeli współpracują z podmiotami publicznymi, to są to zdecydowanie częściej urzędy pracy niż ośrodki pomocy społecznej.

22 Wyniki działalność społeczna spółdzielni socjalnych Działalność społeczną lub oświatowo- kulturową prowadziło 8 spółdzielni socjalnych w formie następujących aktywności: współorganizowania szkolnych uroczystości, udział w festiwalach (np. festiwal smaków), działania w ramach partnerstw z centrami lub organizacjami kulturalnymi, prowadzenia zajęć dla dzieci (warsztaty plastyczne, pierwsza pomoc, animacje wolnego czasu w trakcie wakacji) lub dorosłych (warsztaty na temat zdrowego żywienia, warsztaty dla osób 50+ z obsługi komputera i Internetu), wystawy i koncerty pro bono, spotkania z ciekawymi ludźmi i dla osób zainteresowanych spółdzielczością oraz wymiana ubrań czy spotkania dla mam i dzieci. Część spółdzielni (3) obecnie nie prowadzącej tego typu działalności wskazywało, że wcześniej były próby takich aktywności, lecz brakuje na to czasu i pieniędzy.

23 Wyniki - działalność społecznie użyteczna w sferach pożytku publicznego spółdzielni socjalnych Była prowadzona jedynie przez 4 spółdzielnie socjalne i wynikała ze współpracy z ośrodkiem pomocy społecznej lub gminą. 2 spółdzielnie socjalne deklarowały chęć rozszerzenia w przyszłości swojej działalności o ten zakres.

24 Źródło: opracowanie własne.

25 Dziękuję za uwagę! Karolina Majdzińska