Stworzymy ramy dla stabilnego wzrostu gospodarczego. Realizacja tego celu będzie opierać się na następujących działaniach:

Transkrypt

1 Główne tezy wystąpienia Ministra Finansów Jana Vincent-Rostowskiego na temat podsumowania 100 dni polityki gospodarczej Rządu oraz planów strategicznych na obecną kadencję Długoterminowym celem Rządu w sferze polityki gospodarczej jest stworzenie w Polsce najlepszych w Europie warunków dla prowadzenia działalności gospodarczej. Realizacja tego celu zapewni stabilny i szybki wzrost gospodarczy przez następne dziesięciolecia. Jako kraj mamy jeszcze dużo do zrobienia, aby takie warunki stworzyć. Nasza filozofia reform gospodarczych to duże zmiany, ale realizowane stopniowo przez całą kadencję. Uważamy takie podejście za właściwe dla rozwoju polskiej gospodarki na obecnym, końcowym etapie transformacji. Wkład Ministra Finansów w to dzieło sprowadzi się do trzech rodzajów działań: działań na rzecz stabilnego wzrostu gospodarczego, działań na rzecz utrzymania wysokiego wzrostu gospodarczego oraz reformy wydatków publicznych. Stworzymy ramy dla stabilnego wzrostu gospodarczego. Realizacja tego celu będzie opierać się na następujących działaniach: 1. trwałym spełnianiu kryteriów krajowych z Maastricht, 2. wyborze bezpiecznej i wiarygodnej drogi do euro, 3. konsekwentnej realizacji nowego Programu Konwergencji, 4. obniżeniu długu publicznego w relacji do dochodu narodowego o 4-7 pp. PKB, 5. rozwoju i zapewnieniu bezpieczeństwa rynków finansowych. Systematyczne spełnianie kryteriów krajowych z Maastricht oraz bezpieczna i wiarygodna droga do euro.

2 Jesteśmy zdecydowani na jak najszybsze, ale bezpieczne, przyjęcie wspólnej waluty euro. Realizacja tego celu wymaga spełnienia tzw. krajowych kryteriów Traktatu z Maastricht. Dotyczą one wielkości deficytu budżetowego oraz długu publicznego, za który odpowiedzialny jest rząd, a w szczególności Minister Finansów, stopy inflacji, za którą odpowiedzialny jest Narodowy Bank Polski oraz długoterminowych stóp procentowych, za które odpowiedzialni są wspólnie rząd i NBP. Jesteśmy zdeterminowani, aby Polska spełniała wszystkie te trzy kryteria w sposób trwały. Wynika to stąd, że, po pierwsze, kryteria te są dobre same w sobie, dając Polsce ramy polityki makroekonomicznej, które zapewnią stabilny wzrost gospodarczy. Po drugie, zapewnią nam one głęboką wiarygodność w momencie naszej aplikacji do członkostwa w strefie euro. Czwartym kryterium, które musimy spełnić, aby przystąpić do euro jest kryterium kursu walutowego, które stanowi, że przez okres co najmniej 2 lat musimy przebywać w systemie walutowym ERM II. Do systemu przystąpimy w momencie, kiedy będziemy pewni spełniania wszystkich kryteriów krajowych przez przynajmniej dwa lata po wejściu do niego. Ponadto przystąpimy wówczas, kiedy międzynarodowe rynki finansowe będą wystarczająco stabilne. Nie jest tak obecnie. Uważamy, iż podanie dziś dat wejścia do ERM II i strefy euro, z których byśmy się musieli wycofać, zmniejszyłoby wiarygodność naszej determinacji do przyjęcia euro. Deklarujemy jednak determinację do przyjęcia euro w jak najszybszym terminie. Konsekwentna realizacja Programu Konwergencji. Czynnikiem warunkującym osiągnięcie celów będzie konsekwentna realizacja nowego Programu Konwergencji, nad którym obecnie pracujemy i który zamierzamy przedstawić Komisji Europejskiej do końca marca 2008 roku. W Programie powiemy, że deficyt strukturalny sektora publicznego zostanie zredukowany do poziomu 1% PKB w 2011 roku. Deficyt ten będziemy obniżali w tempie 0,5% PKB rocznie od 2009 roku. 2

3 Oczekujemy, że przyjęcie przez rząd tego nowego Programu spowoduje, że jeszcze w tym roku zostanie zniesiona przez UE procedura nadmiernego deficytu, którą Polska jest ciągle objęta. Obniżenie długu publicznego w relacji do dochodu narodowego. W budżecie na 2008 rok obsługa długu publicznego konsumuje 27,8 miliardów złotych, czyli więcej niż cały deficyt budżetowy! Niższy dług publiczny pozwoli zmniejszyć ryzyko dużych cięć w wydatkach publicznych w przypadku niespodziewanego spowolnienia wzrostu gospodarczego. Zamierzamy do 2011 roku ograniczyć dług publiczny w relacji do PKB o 4 do 7 punktów procentowych. To zmniejszenie osiągniemy m.in. dzięki przyspieszonemu programowi prywatyzacji. Rozwój i zapewnienie bezpieczeństwa rynków finansowych. W dniu 21 grudnia 2007 r. zawarte zostało Porozumienie o współpracy na rzecz wspierania stabilności krajowego systemu finansowego pomiędzy Ministerstwem Finansów, Narodowym Bankiem Polskim i Komisją Nadzoru Finansowego. Powstał Komitet Stabilności Finansowej. Komitet ten będzie koordynował działania stabilizacyjne podczas ewentualnego kryzysu finansowego. W celu nadania odpowiedniej rangi Komitetowi w Ministerstwie Finansów przygotowano projekt ustawy o Komitecie Stabilności Finansowej. Obecnie finalizowane są prace nad projektem ustawy w konsultacji z Członkami Komitetu. Drugim celem priorytetowym będzie zapewnienie szybkiego wzrostu gospodarczego. Cel ten będzie realizowany poprzez pięć grup działań: 1. obniżanie i uproszczanie podatków, 2. liberalizację gospodarki, 3. aktywizację zawodową osób w wieku lata, 3

4 4. zachęcanie do inwestycji w Polsce inwestorów krajowych i zagranicznych, 5. efektywne wykorzystanie funduszy UE w budowie nowoczesnej infrastruktury. Rząd utrzymuje wprowadzenie od 2009 roku dwustopniowej skali podatku dochodowego PIT z obniżonymi stawkami podatku na poziomie 18% i 32%. Ale w następnych latach chcemy kontynuować obniżki stawek tego podatku. Rząd prowadzi prace analityczne i dyskusje polityczne, które - mamy nadzieję - pozwolą na wprowadzenie podatku liniowego PIT w 2010 roku lub później. Z czasem chcemy także zmniejszać obciążenie firm podatkiem CIT. Chcemy, aby CIT na koniec następnej kadencji Parlamentu nie przekraczał 10%. Reforma wydatków publicznych przygotowywana przez rząd jest kluczowa dla wprowadzenia w życie wszelkich dalszych obniżek podatków. Kolejnym kluczowym zadaniem rządu będzie reforma prawa podatkowego tak, aby formalności były mniej uciążliwe. Celem podstawowym jest uproszczenie prawa. To uproszczenie dotyczy w szczególności ustawy o VAT. W tej nowelizacji proponujemy m.in. możliwość składania kwartalnych, a nie miesięcznych, deklaracji podatkowych oraz skrócenie podstawowego terminu zwrotu przez izby skarbowe podatku do 60 dni z obecnych 180. Dalsze propozycje zmian w tej nowelizacji opisuje Pani Minister Elżbieta Chojna-Duch w załączonym wystąpieniu. Prowadzimy też intensywne działania w sprawie podpisywania nowych umów, bądź protokołów do umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków. W dniu 4 lutego 2008 roku podpisaliśmy taki protokół z Republiką Austrii. Zakończyliśmy już negocjacje z Norwegią. Wkrótce rozpoczniemy negocjacje z Finlandią, Belgią, Danią, Islandią, Holandią i Szwajcarią, a następnie ze Stanami Zjednoczonymi i Kanadą. Drugim filarem szybkiego wzrostu gospodarczego jest liberalizacja działalności gospodarczej przedsiębiorstw. W ostatnim rankingu Banku Światowego Polska pod 4

5 względem łatwości prowadzenia biznesu spadła w ciągu 2007 roku z 68-go miejsca na 74 miejsce. Jesteśmy pod tym względem gorsi od innych nowych państw członkowskich Unii Europejskiej, a przecież na początku transformacji przodowaliśmy w tej grupie. Podjęliśmy już szereg działań mających na celu wspieranie polskiej przedsiębiorczości. Rząd przyjął małą nowelizację ustawy o rachunkowości. Jest to ustawa przygotowana przez Ministra Finansów, która jest także częścią tzw. pakietu Ministra Szejnfelda. Dzięki tej ustawie podwyższony będzie limit, do którego obowiązują uproszczone zasady rachunkowości z 800 tys. euro do 1,200 tys. Euro. Parlament finalizuje obecnie prace nad przedłożoną przez rząd inną, dużą nowelizacją ustawy o rachunkowości, która spowoduje uproszczenia w zakresie m.in. zasad wyceny aktywów oraz obowiązku otwierania i zamykania ksiąg rachunkowych, a także zwiększenie przejrzystości zasad konsolidacji. Powinno to przyczynić się do zmniejszenia pracochłonności przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych i sporządzaniu na ich podstawie sprawozdań finansowych. Szerszy opis zmian zawartych w tych nowelizacjach zawiera druga część wystąpienia Pani Minister Elżbiety Chojna-Duch, natomiast nasze plany dotyczące usprawnienia administracji podatkowej opisuje w załączonym wystąpieniu Pan Minister Andrzej Parafianowicz. Do ważnych obszarów działań zaliczamy także modernizację Służby Celnej. Finalizujemy prace nad pakietem przedsięwzięć, które przyczynią się do jej stabilizacji i unowocześnienia. Pan Minister Jacek Kapica opisuje te działania bardziej szczegółowo w załączonej informacji. Kolejnym filarem wysokiego rozwoju gospodarczego jest wysoka aktywizacja zawodowa. Państwo powinno wspierać naturalną chęć ludzi do pracy, a nie zachęcać ich wysokimi podatkami, przepisami i dopłatami do braku aktywności. 5

6 Podwyższenie wskaźnika aktywności zawodowej w grupie wiekowej lata z obecnych zaledwie 54 procent do choćby średniej unijnej, w wysokości 64 procent, miałoby bardzo duże konsekwencje gospodarcze dla kraju i życiowe dla ludzi. Taki wzrost wskaźnika oznaczałby bowiem wzrost zatrudnienia o ok. 2,5 milionów osób. Obecnie głównym problemem rynku pracy jest nie tyle bezrobocie wśród osób młodych, lecz wśród ich rodziców. Z tego powodu, jednym z najważniejszych programów rządu jest Program 50+. Aktywizacja zawodowa osób w wieku ponad 50 lat oznaczałaby wzrost zatrudnienia o ok. 1 milion osób. Program ten jest pilotowany przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej, ale we współpracy z pozostałymi resortami gospodarczymi. Bezpośrednie oszczędności związane z realizacją tego programu to ok. 10 miliardów złotych rocznie, a dodatkowe wpływy z różnych podatków mogą dać dodatkowo ok. 20 miliardów złotych. Wyzwaniem dla Polski jest także wprowadzenie prawnych ograniczeń przechodzenia na wcześniejszą emeryturę. Musimy nareszcie wprowadzić emerytury pomostowe. Do działań w ramach czwartego filaru, czyli zachęcania do inwestycji, zaliczamy m.in. działania na rzecz rozwoju rynków finansowych. W tym zakresie finalizujemy prace nad pakietem trzech ustaw dotyczących rynków instrumentów finansowych, których celem będzie wdrożenie tzw. dyrektywy MiFID. Te projekty dotyczą zmiany ustawy o funduszach inwestycyjnych, zmiany ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, a także zmiany ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Ważnymi efektami tych ustaw będzie, po pierwsze, zwiększenie konkurencyjności polskiego rynku kapitałowego, po drugie, większy dostęp polskich firm inwestycyjnych do rynku UE. W rezultacie możliwe będzie bezpośrednie uczestnictwo polskich podmiotów w infrastrukturze finansowej innych krajów członkowskich. Proponowane zmiany ustawy o obrocie instrumentami finansowymi pozwolą także na 6

7 znaczące podniesienie zakresu ochrony inwestorów oraz poprawienie jakości obsługi klientów. W dłuższej perspektywie, wspomniana wcześniej obniżka podatku CIT doprowadzi także do wzrostu inwestycji, a w szczególności bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Trzecim priorytetem jest reforma wydatków publicznych. Począwszy od 2009 roku, będziemy obniżać udział wydatków publicznych w PKB w tempie punktu procentowego rocznie, z około 42,3% w roku bieżącym do poniżej 40% w roku Aby osiągnąć ten cel zamierzamy zmodyfikować dotychczasowe metody opracowywania budżetu. Dotychczas resorty zgłaszały co roku zapotrzebowanie na środki budżetowe na podstawie wcześniejszego zapotrzebowania, powiększonego o waloryzację i ewentualne zmiany w zadaniach. W ten sposób z roku na rok (w wielu przypadkach) powielana była struktura wydatków. Obecnie zamierzamy poddać wydatki wnikliwej analizie. Kluczowe jest przejrzenie zobowiązań skutkujących sztywnymi wydatkami budżetu. Nie jest jednak możliwe dokonanie tej zmiany w sposób inny niż stopniowy. Będzie to jednak proces konsekwentny. Na początek szczególną analizą obejmiemy kilka kluczowych resortów. Za rok kolejne, a w następnym roku kolejne. Co więcej, proces budżetowy zamierzamy rozpocząć o około sześć tygodni-dwa miesiące wcześniej niż dotychczas. Zamierzamy też powiązać reformę wydatków z następującymi zasadami: Po pierwsze, pieniądze za reformy podejmowanie reform systemowych i efektywnościowych przez resorty będzie premiowane, nie będziemy wlewać pieniędzy do dziurawego kubła! 7

8 Po drugie, pieniądze na rozwój planujemy wzrost wydatków rozwojowych, w tym na infrastrukturę i naukę, także ze środków unijnych. Podsumowując, wprowadzimy reformy zarówno po stronie wydatków, jak i dochodów budżetu państwa. Po stronie dochodowej: 1. Począwszy od 2009 roku, będziemy obniżać udział wydatków publicznych w PKB w tempie punktu procentowego rocznie, z około 42,3% w roku bieżącym do poniżej 40% w 2011 roku. 2. Będziemy systematycznie obniżać deficyt sektora finansów publicznych oraz dług publiczny w relacji do PKB. W przypadku deficytu celem jest obniżenie do 1% PKB w 2011 roku. W przypadku długu publicznego, celem jest obniżenie tego długu w relacji do PKB o 4-7 pp. do 2011 roku. Te dwa cele będą realizowane przy pomocy wielu reform, m.in.: 1. Reformy rentowo-emerytalnej, m.in. kończącej program emerytur przedwczesnych i wprowadzającej emerytury pomostowe. 2. Programu 50+ zwiększającego aktywność zawodową oraz zmniejszającego wydatki na transfery socjalne. 3. Reform zmniejszających zatrudnienie w sektorze publicznym. 4. Przyśpieszonej prywatyzacji z dochodami około 5-7 mld zł rocznie. Po stronie podatków: 1. Będziemy upraszczali system podatkowy poprzez m.in. zmiany w sposobie rozliczania podatku VAT. 2. Będziemy obniżali obciążenia podatkowe dla wszystkich podatników. Po utrzymaniu decyzji o wprowadzeniu od 2009 roku dwustopniowej skali podatku 8

9 dochodowego od osób fizycznych z obniżonymi stawkami podatku do 18% i 32%, będziemy kontynuować obniżki stawek tego podatku. Ocena efektów reformy wydatków publicznych oraz ocena sytuacji makroekonomicznej pozwolą na podjęcie decyzji dotyczącej wprowadzenia podatku liniowego, co wydaje się będzie mogło nastąpić w 2010 roku lub później. 9