Identyfikacja tworzyw sztucznych
|
|
- Julia Urbaniak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Identyfikacja tworzyw sztucznych Polimery - organiczne związki wielkocząsteczkowe, o dużej masie cząsteczkowej (104,..,107), zbudowane z wielu powtarzających się elementów budowy, nazywanych merami. Polimer można przedstawić schematycznie jako łańcuch powtarzających się jednostek konstytutywnych (merów) (Rys.1): a) -A-A-A-A-A-A-A- -> -[A]ngdzie A oznacza jednostki strukturalne czyli mery, n - liczbę merów w łańcuchu polimerowym. b) _-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-_ -> -[CH2-CH2]n- Rys.1 Schematyczny zapis łańcucha polimeru a) zapis ogólny, b) półstrukturalny wzór łańcucha polietylenu (PE) W zależności od fizycznej budowy łańcucha polimery dzieli się na: - liniowe, - rozgałęzione, - usieciowane. Przykładem polimerów, których łańcuchy mają budowę liniową jest polistyren i poli(chlorek winylu), ich łańcuchy nie mają rozgałęzień natomiast mogą występować grupy boczne. Polimerami rozgałęzionymi są homopolimery, na przykład polietylen o małej gęstości, jak również kopolimery szczepione, z kolei przykład polimerów usieciowanych stanowią polimery termoutwardzalne, których łańcuchy połączone są wiązaniami poprzecznymi tworząc sieć przestrzenną. Rodzaj budowy łańcuchów polimerowych ilustruje Rys. 2. Rys. 2. Łańcuch polimerowy o budowie a) liniowej, b) rozgałęzionej, c) usieciowanej Liniowe bądź rozgałęzione łańcuchy polimerowe przedstawione schematycznie na Rys. 2 rzadko występują w postaci wyprostowanej i najczęściej przybierają ukształtowanie globularne, lamelarne lub rektalne. Postacie konformacyjne łańcucha polimerowego ilustruje Rys. 3. Rys. 3. Ukształtowanie głównego łańcucha polimerowego a) postać globularna (kłębek), b) postać lamelarna (sfałdowana), c) postać rektalna (zygzakowata płaska). Tworzywa sztuczne są to materiały użytkowe otrzymane na bazie polimerów, powstałe w wyniku połączenia ich z różnymi dodatkami. Zadaniem dodatków polimerowych jest modyfikacja własności
2 polimeru i wykreowanie nowego materiału użytkowego. Jako dodatki polimerowe stosuje się: Jako dodatki polimerowe stosuje się: - Napełniacze - polepszają własności mechaniczne, sztywność, odporność cieplną, właściwości elektroizolacyjne lub prądoprzewodzące; obniżają cenę gotowego wyrobu - Stabilizatory - poprawiają stabilność termiczną, przeciwdziałają rozpadowi polimeru pod wpływem tlenu i promieniowania ultrafioletowego, - Zmiękczacze (plastyfikatory) - ułatwiają przetwórstwo oraz modyfikują mechaniczne i cieplne własności tworzyw, - Barwniki, pigmenty - nadają wyrobowi barwę - Antystatyki - eliminują elektryzowanie się tworzywa przez modyfikację jego właściwości powierzchniowych, - Antypireny - opóźniacze palenia, wywołują efekt samogaśnięcia tworzywa Tworzywa sztuczne klasyfikuje się na wiele sposobów, w zależności od przyjętego kryterium podziału. Jednym ze stosowanych systemów podziału tworzyw sztucznych jest klasyfikacja w zależności od pochodzenia bazowego polimeru. Według tego kryterium, tworzywa dzielimy na - naturalne modyfikowane np. pochodne celulozy - celuloid, wiskoza pochodne kazeiny - galalit (sztuczny róg) - syntetyczne, czyli otrzymywane na drodze polireakcji np. polietylen (PE), polistyren (PS), żywice epoksydowe (EP), poliamidy (PA). Klasyfikacja materiałów polimerowych Często stosowaną klasyfikacją tworzyw sztucznych jest podział technologiczny, ze względu na własności reologiczne, które wiążą się z własnościami użytkowymi (Rys. 4.). Głównym kryterium podziału w tej klasyfikacji jest zachowanie się polimeru w temperaturze pokojowej określone na podstawie zależności naprężenie-odkształcenie. Rys. 4. Technologiczna klasyfikacja polimerów Zgodnie z powyższym podziałem polimery dzieli się na dwie podstawowe grupy: elastomery i plastomery. Elastomery - są to związki wielkocząsteczkowe, które w temperaturze pokojowej przy małych naprężeniach wykazują duże odkształcenia elastyczne, odwracalne. Odwracalność odkształceń jest związana z budową elastomerów, ich długie łańcuchy są usieciowane i tworzą nieregularną strukturę. O własnościach sprężystych elastomerów decyduje długość łańcuchów, stopień ich zwinięcia oraz ilość wiązań poprzecznych między łańcuchami polimerowymi, przy czym zwiększenie ilości mostków, czyli wiązań poprzecznych zwiększa twardość oraz wytrzymałość natomiast zmniejsza elastyczność elastomeru.
3 Temperatura zeszklenia elastomerów jest niższa od temperatury pokojowej. W zależności od podatności na proces wulkanizacji elastomery dzieli się na wulkanizujące i niewulkanizujące. Plastomery - pod wpływem naprężenia wykazują małe odkształcenia nie przekraczające zwykle 1% a poddawane wzrastającemu obciążeniu odkształcają się plastycznie, aż do mechanicznego zniszczenia. Temperatura zeszklenia plastomerów jest wyższa od temperatury pokojowej. Do plastomerów zaliczane są termoplasty i duroplasty. Termoplasty - w podwyższonej temperaturze przechodzą w stan plastyczny, czyli miękną i dają się kształtować. Po ochłodzeniu twardnieją zachowując nadane im kształty i odzyskują pierwotne własności. Cykl uplastycznienia można powtarzać kilkakrotnie. Ze względu na postać łańcucha polimerowego termoplasty dzielą się na dwie podgrupy: krystaliczne i amorficzne. Łańcuch polimerów krystalicznych przybiera postać lamelarną lub rektalną natomiast termoplasty amorficzne mają łańcuch ukształtowany w postaci kłębka (Rys.3). Duroplasty - w podwyższonej temperaturze i/lub pod wpływem utwardzaczy przekształcają się w produkt usieciowany (nietopliwy i nierozpuszczalny). Ponowne ogrzewanie może spowodować rozkład chemiczny polimeru. W zależności od sposobu utwardzania duroplasty dzielą się na termoutwardzalne i chemoutwardzalne. Zalety materiałów polimerowych - Mała gęstość (i w związku z tym niski ciężar) - Wysoka wytrzymałość właściwa (stosunek wytrzymałości do ciężaru właściwego) - Dobre właściwości elektroizolacyjne - Dobra lub bardzo dobra odporność na działanie czynników chemicznych - Łatwość formowania detali o skomplikowanych kształtach - Dobry wygląd otrzymanych detali (barwa, połysk, faktura powierzchni) Wadami materiałów polimerowych są: - Wytrzymałość mechaniczna gorsza niż metali - Niska odporność na pełzanie - Mała stabilność kształtu (spowodowana małą sztywnością) - Duża rozszerzalność cieplna - Mała odporność cieplna - Mała twardość - Niska wytrzymałość na działanie promieni UV Cel identyfikacji - określenie polimeru, który stanowi zwykle główny składnik analizowanego tworzywa. Tok postępowania zmierzający do identyfikacji tworzyw sztucznych: A) Ocena wyglądu zewnętrznego: - Barwa - Przezroczystość - Rodzaj powierzchni (gładka/chropowata) B) Ocena podstawowych własności mechanicznych - Odkształcalność - Odporność na zarysowania C) Oznaczanie gęstości D) Ocena odporności na czynniki chemiczne E) Próba palności/próba płomieniowa
4 Tabela 1. Zachowanie tworzyw w rozpuszczalnikach i w próbie płomieniowej Nazwa tworzywa Gęstość [kg/m 3 ] Polietylen (PE) Polipropylen (PP) Poli(chlorek winylu) (PVC) 1.38 Polistyren (PS) 1.08 Poli(metakrylan metylu) (PMMA) 1.19 Poliwęglan (PC) 1.20 Poliamid (PA) Zapach po Zachowanie w płomieniu Wygląd płomienia zgaszeniu próbki pali się sam pali się sam Pali się w płomieniu, gaśnie poza pali się sam pali się sam Pali się w płomieniu, gaśnie poza Nie podtrzymuje palenia Świecący, z niebieskim środkiem Święcący, z niebieskim środkiem Żółty, zielony na brzegach, białe dymy, ewentualnie zielone iskry Świecący, silnie kopcący Świecący, trzeszczący Świecący, kopcący, próbka zwęgla się, tworzą się pęcherze Świecący, niebieskawy, z żółtym brzegiem, kapie, powstają banieczki i ciągnące się nitki Palonej parafiny Chlorowodoru Charakterystyczny, słodko - kwiatowy Przypominający czosnek Palonego rogu Zachowanie w rozpuszczalnikach W temperaturze pokojowej nie rozpuszczalny we wrzącym toluenie, wytrąca się po ochłodzeniu W temperaturze pokojowej nie rozpuszczalny we wrzącym toluenie, wytrąca się po ochłodzeniu Rozpuszczalny w cykloheksanonie, i tetrahydrofuranie Łatwo rozpuszczalny w acetonie, CCl 4 Rozpuszczalny w wielu rozpuszczalnikach Rozpuszczalny w chlorku metylenu, cykloheksanonie, krezolu Rozpuszczalny w stężonym kwasie mrówkowym, fenolu, kwasie solnym Politetrafluoroetylen (PTFE) Nie pali się Nie rozpuszczalny Silikony 1.30 Żarzy się Poliuretany (PU) 1.21 Polioksymetylen (POM) Pali się Żywica fenolowa Tworzywa aminowe - melaminowe Biały jasny płomień, wydziela się biały osad (krzemionka) pali się sam Świecący Ostry, charakterystyczny Nie pali się, niektóre palą się w płomieniu Nie pali się, zwęgla się Słabo widoczny, niebieskawy Gdy się palą - płomień jasny, kopcący Często białe brzegi Zapach formaliny Fenolu, formaldehydu Rozpuszczalny w DMF Rozpuszczalny w stężonym ługu, etanolu, acetonie tylko w przypadku żywic Sposoby oznakowania tworzyw regulują normy: - PN-EN ISO :2004 Tworzywa sztuczne. Symbole i skróty nazw. Polimery podstawowe i ich cechy charakterystyczne - PN-EN ISO 11469:2003 Tworzywa sztuczne. Identyfikacja rodzaju tworzywa i znakowanie wyrobów z tworzyw sztucznych
5 Poli(metakrylan metylu) (PMMA) Jest produktem polimeryzacji metakrylanu metylu, czyli estru metylowego kwasu metakrylowego, CH3 CH3 nch2 = C -- CH2 - C --- COOCH3 COOCH3 n Polimeryzację tego monomeru można prowadzić metodą blokową, suspensyjną, emulsyjną lub wroztworze. Pierwszą z nich wytwarza się prawie połowę płyt produkowanych z PMMA. natomiast przezpolimeryzację suspensyjną są otrzymywane granulki do przetwórstwa metodami wtrysku i wytłaczania.poli(metakrylan metylu) należy do nielicznych polimerów, które ulegają wcześniej depolimeryzacji niż rozkładowi termicznemu. Umożliwia to ponowne otrzymywanie monomeru z tego tworzywa przez ogrzewanie w temperaturze ok. 360 C. Proces ten należy przeprowadzać bardzo ostroznie, ponieważ temperatura zapłonu metakrylanu metylu jest niewiele wyższa od temperatury depolimeryzacji PMMA. Omawiane tworzywo jest znane z bardzo dobrej przepuszczalności światła widzialnego, wynoszącej %. Przepuszczalność promieni nadfioletowych wynosi ok. 70 % w porównaniu z ok. 5% dla zwykłego szkła. Z tego powodu PMMA jest nazywany również szkłem organicznym. W porównaniu ze zwykłym szkłem krzemianowym poli(metakylan metylu) jest znacznie lżejszy odporniejszy na stłuczenia oraz odznacza się większą plastycznością. Wykazuje on jednak mniejszą sztywność i odporność na zarysowania powierzchni. Poli(metakrylan metylu) jest tworzywem nisko syntetyczny, odpornym na działanie niskiej temperatury i praktycznie niechłonący wody. W porównaniu z innymi tworzywami termoplastycznymi jego właściwości są ogólnie dobre z wyjątkiem małego wydłużenia przy zerwaniu oraz małej udarności, szczególnie z karbem. Korzystną cechą PMMA jest prawie stała wartość udamości, zarówno z karbem jak i bez karbu, w zakresie temperatury od - 40 do + 80 C. Bardzo dobre właściwości optyczne poli (metakrylanu metylu) ulegają Łatwo pogorszeniu z powodu małej odporności na ścieranie (łatwość zarysowania) oraz uszkodzeń powierzchni pod wpływem czynników mechanicznych. W celu zwiększenia odporności na zarysowanie podaje się metakrylan metylu kopolimeryzacji z innymi monomerami lub pokrywa powierzchnię tworzywa związkami fluorowęglowymi. Poli(metakrylan metylu) jest odporny na działanie rozcieńczonych kwasów i stężonych alkaliów w temperaturze pokojowej oraz olejów mineralnych, roślinnych i zwierzęcych. Wskazuje natomiast brak odporności na estry, etery, ketony, węglowodory aromatyczne, chlorowane alkohole i stężone kwasy organiczne. PMMA rozpuszcza się m.in. w acetonie, toluenie, dichloroetanie, chloroformie i octanie etylu. Formowanie wyrobów z poli(metakrylenu metylu) może być prowadzone metodami wtrysku. kształtowania próżniowego i wytłaczania oraz przez polimeryzację blokową. Ze względu na właściwości i przeznaczenie granulaty PMMA dzieli się na trzy grupy: miękkie, półtwarde i twarde. Za podstawę tęgo podziału przyjmowana jest zawartość zmiękczacza w granulacie. Najlepszymi właściwościami mechanicznymi i cieplnymi odznaczają się granulaty twarde, których przetwórstwo stwarza jednak nąjwięcej trudności. Najniższą wytrzymałość mechaniczną i cieplną mają granulaty miekkie ale ich przetwórstwo jest jednocześnie najtańsze. Granulaty półtwarde charakteryzuja się właściwościami pośrednimi i są stosowane do wytwarzania wyrobów dla przemysłu samochodowego, optycznego i chemicznego. Z granulatów miękkich wytwarza się przede wszystkim artykuły galanteryjne, natomiast z twardych wyroby specjalne. Przetwórstwo poli(metakrylanu metylu) metodą wytłaczania jest stosowane praktycznie tylko do formowania płyt. Metoda ta stwarza wiele trudności technologicznych i dlatego płyty wytłaczane są wytwarzane przeważnie przez producentów granulatu. Inną metodą formowania wyrobów z PMMA jest polimeryzacja blokowa monomeru bezpośrednio w formie. Czas polimeryzacji jest bardzo długi, gdyż w celu zapobieżenia powstawaniu naprężeń wewnętrznych proces prowadzi się w stosunkowo niskiej temperaturze, wynoszącej C. Pojedyncze wyroby ze szkła organicznego mogą być wytwarzane metodami obróbki wiórowej przez cięcie, toczenie, struganie, frezowanie, szlifowanie lub polerowanie. Na tak wytworzonych wyrobach powstają ślady obróbki w postaci zarysowan i zadrapań, co prowadzi do zmniejszenia przezroczystości i obniżenia estetyki gotowych wyrobów. W celu przywrócenia wymaganej przezroczystości należy wypolerować uszkodzone powierzchnie. O zastosowaniu poli(metakrylanu metylu) decydują jego najważniejsze właściwości, jakimi są;przezroczystość, odporność na czynniki atmosferyczne, łatwość obróbki mechanicznej i możliwość wielokrotnego polerowania. Płyty i arkusze PMMA
6 wykorzystuje się do szklenia kabin i okien samolotów, śmigłowców, szybowców, autobusów. Nie wykazują one zamglenia nawet przy dużych różnicach temperatury, występujących po obu stronach płyty. W budownictwie wykonuje się z nich ścianki działowe, zadaszenia, świetliki wanny, umywalki oraz przedmioty użytkowe i zdobnicze. Płyty i arkusze PMMA są stosowane w technice oświetleniowej do wyrobu osłon na lampy. Znajdują one również zastosowanie do wytwarzania skal radiowych i tablic dalekopisów. Duża odporność na działanie chemikaliów nieorganicznych spowodowała, że płyty te stosuje się do produkcji elementów aparatury chemicznej oraz urządzeń galwanizerskich. Granulat poli(metakrylanu metylu) jest przeznaczony w większości do wyrobu osłon świateł i odbłyśników samochodowych. Poza tym wytwarza się z niego elementy aparatury optycznej i kontrolno- pomiarowej, szkiełka do zegarków, artykuły gospodarstwa domowego, przemysłowe okulary ochronne, galanterię ozdobną itp. W kraju poli(metakrylan metylu) wytwarzają Zakłady Chemiczne w Oświęcimiu od nazwą handlową Metapleks, w postaci płyt i granulatu. Za granicą granulat PMMA jest produkowany m.in. pod nazwami handlowymi: Vedri1 (Montepolimeri - Włochy). Diakon (ICI - Wielka Brytania), Lucite (Du Pont -USA). Tworzywa acetalowe Do grupy tworzyw acetalowych (poliacetali) jest zaliczany homopolimer (poliformaldehyd) oraz kopolimer acetalowy. Poliformaldehyd otrzymuje się przez polimeryzacje gazowego formaldehydu w środowisku mewodnym np. w heksanie, w obecności odpowiedniego katalizatora. n H2C = O -> [-CH2 - O -]n Kopolimer acetalowy jest wytwarzany w wyniku kopolimeryzacji pierścieniowego trimeru formaldehydu (trioksanu) z niewielką ilością (2-5%) cyklicznych acetali np. z diksolanem. /CH2-O\\ CH2--O \\ O CH2 CH2 \\CH2-O/ CH2--O / Trioksan dioksonal ( formal glikolu etylowego) Właściwości mechaniczne i cieple tworzyw acetalowych mogą być modyfikowane masą cząsteczkową polimeru oraz przez dodatek elastomerów lub napełniaczy. Standardowe typy homopolimeru kopolimeru są produkowane w trzech zasadniczych odmianach. Pierwsza z nich, o największej masie cząsteczkowej, a zatem o najmniejszej płynności (wskaźnik szybkości płynięcia WSP ok. 2,5 g/l O min) przeznaczona jest do wytłaczania lub formowania wtryskowego wyrobu o grubych ściankach. Druga o mniejszej masie cząsteczkowej, czyli o większej płynności (WSP ok. 9 g/10 min), jest przetwarzana głownie metodą wtrysku. Ostatnia odmiana charakteryzuje się dużą płynnością (WSP ok. 27 g/10 min). Jest to tworzywo o strukturze drobnokrystalicznej, z którego wytwarza się wyroby wtryskowe cienkościenne. Na początku lat osiemdziesiątych uruchomiono produkcję poliacetali modyfikowanych elastomerami. Tworzywa te odznaczają się dużą elastycznością i udarnością, ale wykazują mniejszą sztywność niż materiał standardowy. Właściwości użytkowe poliacetali modyfikuje się również przez napełnienie tworzywa włóknem szklanym, dwusiarczkiem molibdenu lub politetrafluoroetylenem. W prawidłowo wykonanych wyrobach z tworzyw acetalowych stopień krystaliczności polimeru wynosi %. Z tego względu mają one mlecznobiałe zabarwienie. Stosunkowo wysoki stopień krystaliczności powoduje, że poliacetyle charakteryzują znaczną sztywnością, twardością, wytrzymałością mechaniczną, odpornością na ścieranie i działanie podwyższonej temperatury, znamienne jest, że udamość z karbem w szerokim przedziale temperatury zmienia się dla tworzyw acetalowych tylko w niewielkim zakresie. Wyroby o większym stopniu krystaliczności wykazują mniejszą przepuszczalność par i gazów, a zarazem większa jest ich odporność na rozpuszczalniki krystaliczne. Występujące w łańcuchu kopolimeru ugrupowania pochodzące z acetali cyklicznych zmniejszają tendencję tworzywa do krystalizacji. Z tego względu kopolimer ma gorsze właściwości mechaniczne w porównaniu z homopolimerem. Tworzywa acetalowe odznaczają się dużą odpornością na zmęczenie i pełzanie. Na przykład naprężenie rozciągające 20Mpa przyłożone do próbki wykonanej z kopolimeru powoduje po upływie jednego roku jej odkształcenie tylko o 20%, natomiast w temperaturze 60 C odkształcenie 1,5% jest wywołane naprężeniem 10 MPa. Wyroby z poliformaldehydu, jak również z kopolimeru acetalowego, mogą być trwale użytkowane w zakresie temperatury od -40 do +100 C, a doraźnie nawet do 140 C. Kopolimer jest bardziej odporny na długotrwałe działanie podwyższonej temperatury, gdyż w mniejszym stopniu ulega rozkładowi
7 termicznemu niż homopolimer. Dzieje się tak, dlatego, że reakcja termiczna rozkładu makrocząsteczki kopolimeru zostaje przerwana w miejscu wbudowania C C pochodzącego z ugrupowania acetalu cyklicznego. W homopolimerze ta reakcja zachodzi natomiast aż do całkowitego rozpadu łańcucha związku wielkocząsteczkowego. Właściwości chemiczne tworzyw acetalowych są szczególnie korzystne w odniesieniu do agresywnego działania rozpuszczalników organicznych i płynnych paliw. Kwasy, zasady oraz związki nieutleniające atakują wszystkie poliacetale w stopniu tym wyższym im bardziej są stężone. Odporność chemiczna kopolimeru jest lepsza niż homopolimeru z tych samych powodów, co wytrzymałość cieplna. Woda o temperaturze do 80 C nie wywołuje w kopolimerze acetałowym praktycznie żadnych zmian. Bardzo wyraźne jest natomiast szkodliwe działanie promieniowania nadfioletowego na poliacetale. Dopiero użycie stabilizatorów i odpowiednich pigmentów w kolorze czarnym umożliwiło zastosowanie tych tworzyw na wyroby narażone bezpośrednio na wpływy atmosferyczne. Poważną wada poliacetali jest ich łatwopalność. Przetwórstwo tworzyw acetalowych nie stwarza większych trudności, o ile jest prowadzone zgodnie z zaleceniami technologicznymi. Podstawowa metoda ich formowania jest wtrysk. Optymalna temperatura przetwórstwa wtryskowego tworzyw aeetalowych wynosi C. Mniejsze ilości poliacetali przetwarza się metoda wytłaczania. Podczas przetwórstwa należy uważać, aby nie przegrzać tworzywa powyżej temp.240 C, gdyż w tych warunkach następuje termiczny rozkład poliacetali z wydzieleniem gazowego formaldehydu. Zastosowanie tworzyw acetalowych jest w wielu przypadkach podobnie jak poliamidów. Minimalna chłonność wody powoduje jednak, ze kształtki z poliacetali cechuje większa stabilność wymiarów. Z tworzyw acetalowych wykonuje się wyroby, od których wymagane są dobre właściwości mechaniczne w szerokim zakresie temperatury, stabilność wymiarów, korzystne właściwości ślizgowe oraz niewraźliwość na wilgoć i substancje organiczne. Przykładami takich wyrobów są elementy aparatury precyzyjnej i elektrycznej(kolka zębate, łożyska ślizgowe, części złączne, przełączniki, przekaźniki), korpusy pomp wodnych, armatura wodociągowa, części maszyn biurowych i sprzętu gospodarstwa domowego, śruby, zamki drzwiowe, cienkościenne pojemniki do aerozoli, części gaźników i pomp paliw w samochodach. W Polsce kopolimer acetalowy jest produkowany w Zakładach Azotowych w Tarnowie pod nazwa handlowa TARNOFORM. Z importowanych poliacetali stosuje się w przemyśle krajowym kopolimer o nazwie Delrin i Tenac oraz kopolimer acetalowy o nazwach handlowych Hostaform C, Kematol, Ultraform. POLIWĘGLANY Poliwęglany są liniowymi poliestrami kwasu węglowego z difenolami. Można je otrzymywać przez polikondensacje difenoli z fosgenem lub przez wymianę estrowa difenoli z węglanem difenylowym. Terminem poliwęglan\"(pc) określa się zwyczajowo tworzywo otrzymywane z dianu i fosgenu. Jedna z metod jego otrzymywania jest polikondensacja reagentów w obecności akceptora chlorowodoru stanowiącego produkt uboczny reakcji: CH3 nho --- rys --- C --- rys ---- OH + ncl C Cl CH3 O Bis(p-hydroksyfenylo)propan fosgen (dan, bisfenol A) CH3 H [-O-- rys C rys O ---- C --]n ---Cl +2(n-1)HCl CH3 O Poliwęglan
8 Poliwęglan cechuje wysoka przepuszczalność światła widzialnego, bardzo dużą udarność i dobre właściwości mechaniczne. Tym cechom zawdzięcza on wzrastające zastosowanie w różnych dziedzinach, pomimo wysokiej ceny. Wysoka temperatura zeszklenia (ok.l49 C) powoduje, ze poliwęglan zachowuje dobre właściwości mechaniczne do temp.l20 C, a odmiany napełnione włóknem szklanym nawet do 140 C. Pod tym względem PC przewyższa wiele tworzyw termoplastycznych. Omawiając właściwości udarności poliwęglanu wymienia się wynik badań na próbkach z karbem, gdyż próbki bez karbu nie ulegają zniszczeniu pod wpływem uderzania z energia 4 J, nawet w temp.-40 C. Udamość PC z karbem według Izoda w tempeiarurze pokojowej jest większa od 700 J/m, co dla standardowych tworzyw sztucznych jest wartością niespotykaną. Innym ewentualnym wyróżniającym poliwęglan spośród tworzyw jest jego kowalność. Właściwości elektryczne poliwęglanu są również korzystne w porównaniu z innymi powszechnie stosowanymi tworzywami. Tylko w niewielkim stopniu ulegają one pogorszeniu w podwyższonej temperaturze, a wpływ wilgoci jest praktycznie niedostrzegalny. Innymi pozytywnymi cechami PC są właściwości samogasnące i mała wodochłonność. Poliwęglan jest odporny na działanie rozcieńczonych kwasów. Zasady powodują rozkład polimeru, a pirydyna, chloroform i chlorek metylenu rozpuszczają go. Odporny on jest natomiast na alkohol etylowy i węglowodory aromatyczne. Aceton i alkohol metylowy wywołują krystalizacje polimeru i pękanie wyrobów z PC. Poliwęglan jest tworzywem obojętnym fizjologicznie i dopuszczonym do kontaktu z artykułami spożywczymi. Przetwórstwo poliwęglanu jest związane z wieloma trudnościami technologicznymi. Najczęściej przerabia się go metoda wtrysku, a także wytłaczania. Folie poliwęglanowe są otrzymywane również przez odlewnie z roztworu. Granulat PC musi być dokładnie wysuszony przed przetwórstwem. Zawartość wody w wysuszonym tworzywie nie może przekraczać 0,015%. Dokładne wysuszenie surowca jest, dlatego tak istotne, gdyż w temperaturze powyżej 240 Cnastepuje hydroliza poliwęglanu. Wyroby otrzymane z granulatu zawierającego wódę są matowe i bardzo kruche. Poliwęglan znajduje zastosowanie w elektrotechnice (styki, przełączniki, elementy komputerów, taśmy magnetofonowe), w przemyśle maszynowym, samochodowym, lotniczym i fotooptycznym(części maszyn, obudowy i wirniki pomp, wentylatory, obudowy filtrów olejowych, osłony lamp samochodowych, obudowy świateł pozycyjnych na krawędziach skrzydeł samolotów, części aparatów fotograficznych i kamer filmowych, obudowy lornetek i rzutników), do wytwarzania artykułów gospodarstwa domowego(naczynia kuchenne, butelki dla niemowląt, pojemniki i obudowy młynków i ekspresów do kawy). Z poliwęglanu wykonuje się poza tym opakowania.hełmy ochronne(przemysłowe i sportowe), części sprzętu wojskowego. Największe jednak zastosowanie znalazł poliwęglan do wytwarzania szyb. Są one praktycznie nietłukące, przepuszczają w ok.90% światło widzialne oraz odznaczają się doskonałą odpornością na wpływy atmosferyczne. Wykonuje się z nich drzwi zewnętrzne, szyby w kabinach telefonicznych, osłony ulicznych lamp oświetleniowych i sygnalizacji świetlnej, szyby kuloodporne w samochodach specjalnych. Krajowy poliwęglan jest produkowany w Zakładach Chemicznych Zachem\" w Bydgoszczy, pod nazwą handlową Bistan. Do najbardziej znanych produktów wytwarzanych za granica należą tworzywa o nazwach Makrolon i Lexan.
P L O ITECH C N H I N KA K A WR
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA Wydział Mechaniczny Tworzywa sztuczne PROJEKTOWANIE ELEMENTÓW MASZYN Literatura 1) Żuchowska D.: Polimery konstrukcyjne, WNT, Warszawa 2000. 2) Żuchowska D.: Struktura i własności
Bardziej szczegółowoINSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ
Ćwiczenie: Identyfikacja tworzyw sztucznych 1. Cel ćwiczenia Celem badań identyfikacyjnych jest określenie typu polimeru stanowiącego główny składnik analizowanego tworzywa sztucznego. 2. Określenie podstawowych
Bardziej szczegółowoOpracowała: dr inż. Teresa Rucińska
www.plastem.pl http://tworzywa.com.pl www.wavin.pl Opracowała: dr inż. Teresa Rucińska Tworzywa sztuczne, to materiały oparte na wielkocząsteczkowych związkach organicznych zwanych polimerami, otrzymywanych
Bardziej szczegółowoTworzywa sztuczne, to materiały oparte na. zwanych polimerami, otrzymywanych drogą syntezy. chemicznej, w wyniku procesów zwanych ogólnie
www.plastem.pl http://tworzywa.com.pl www.wavin.pl Opracowała: dr inż. Teresa Rucińska Tworzywa sztuczne, to materiały oparte na wielkocząsteczkowych związkach organicznych zwanych polimerami, otrzymywanych
Bardziej szczegółowoPoliamid (Ertalon, Tarnamid)
Poliamid (Ertalon, Tarnamid) POLIAMID WYTŁACZANY PA6-E Pół krystaliczny, niemodyfikowany polimer, który jest bardzo termoplastyczny to poliamid wytłaczany PA6-E (poliamid ekstrudowany PA6). Bardzo łatwo
Bardziej szczegółowoTWORZYWA SZTUCZNE. Tworzywa sztuczne - co to takiego?
TWORZYWA SZTUCZNE Tworzywa sztuczne - co to takiego? To materiały składające się z polimerów syntetycznych (wytworzonych sztucznie przez człowieka i nie występujących w naturze) lub zmodyfikowanych polimerów
Bardziej szczegółowoOcena zachowania się próbki w płomieniu
Ocena zachowania się próbki w płomieniu Próbkę należy umieścić na łopatce i wprowadzić do części ostrej, tj. nieświecącej płomienia palnika gazowego tak, aby próbka zanurzona była w płomieniu. Można też
Bardziej szczegółowoRóŜnica temperatur wynosi 20 st.c. Ile wynosi ta róŝnica wyraŝona w K (st. Kelwina)? A. 273 B. -20 C. 293 D. 20
RóŜnica temperatur wynosi 20 st.c. Ile wynosi ta róŝnica wyraŝona w K (st. Kelwina)? A. 273 B. -20 C. 293 D. 20 Czy racjonalne jest ocenianie właściwości uŝytkowych materiałów przez badania przy obciąŝeniu
Bardziej szczegółowodr hab. inż. Józef Haponiuk Katedra Technologii Polimerów Wydział Chemiczny PG
3. POLIMERY AMORFICZNE dr hab. inż. Józef Haponiuk Katedra Technologii Polimerów Wydział Chemiczny PG Politechnika Gdaoska, 2011 r. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego
Bardziej szczegółowoMATERIAŁOZNAWSTWO. dr hab. inż. Joanna Hucińska Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 128 (budynek Żelbetu )
MATERIAŁOZNAWSTWO dr hab. inż. Joanna Hucińska Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 128 (budynek Żelbetu ) jhucinsk@pg.gda.pl MATERIAŁOZNAWSTWO dziedzina nauki stosowanej obejmująca badania zależności
Bardziej szczegółowoKoncentraty z NAPEŁNIACZAMI opartymi na CaSO4
11 S t r o n a 2013 1 S t r o n a Koncentraty z NAPEŁNIACZAMI opartymi na CaSO4 2 S t r o n a Firma BRB oferuje koncentraty z napełniaczami najwyższej jakości sprzedawane luzem i workowane. Koncentraty
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI TEORETYCZNEJ I SYSTEMÓW INFORMACYJNO-POMIAROWYCH
POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI TEORETYCZNEJ I SYSTEMÓW INFORMACYJNO-POMIAROWYCH ZAKŁAD WYSOKICH NAPIĘĆ I KOMPATYBILNOŚCI ELEKTROMAGNETYCZNEJ PRACOWNIA MATERIAŁOZNAWSTWA
Bardziej szczegółowoTworzywa sztuczne, to materiały oparte na. wielkocząsteczkowych związkach organicznych. zwanych polimerami, otrzymywanych drogą syntezy
Tworzywa sztuczne, to materiały oparte na wielkocząsteczkowych związkach organicznych www.plastem.pl http://tworzywa.com.pl www.wavin.pl zwanych polimerami, otrzymywanych drogą syntezy chemicznej, w wyniku
Bardziej szczegółowoMATERIAŁOZNAWSTWO. Prof. dr hab. inż. Andrzej Zieliński Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 204
MATERIAŁOZNAWSTWO Prof. dr hab. inż. Andrzej Zieliński Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 204 PODRĘCZNIKI Leszek A. Dobrzański: Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo K. Prowans: Materiałoznawstwo
Bardziej szczegółowoPolitechnika Rzeszowska - Materiały inżynierskie - I DUT - 2010/2011 - dr inż. Maciej Motyka
PODSTAWY DOBORU MATERIAŁÓW INŻYNIERSKICH 1 Ogólna charakterystyka materiałów inżynierskich MATERIAŁAMI (inżynierskimi) nazywa się skondensowane (stałe) substancje, których właściwości czynią ją użytecznymi
Bardziej szczegółowoPolitechnika Rzeszowska Katedra Technologii Tworzyw Sztucznych. Identyfikacja materiałów elektroizolacyjnych wykonanych z tworzyw sztucznych
Politechnika Rzeszowska Katedra Technologii Tworzyw Sztucznych Identyfikacja materiałów elektroizolacyjnych wykonanych z tworzyw sztucznych Rzeszów, 2010 Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami
Bardziej szczegółowoZALICZENIE : TEST na ostatnim wykładzie. POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY kierunek: INŻYNIERIA MATERIAŁOWA. dr hab. inż.
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY kierunek: INŻYNIERIA MATERIAŁOWA TWORZYWA KOMPOZYTOWE I CERAMICZNE dr hab. inż. Wojciech WIELEBA p.207 bud. B-5 Program wykładu cz.1 Wprowadzenie. Podział materiałów
Bardziej szczegółowoIDENTYFIKACJA TWORZYW SZTUCZNYCH LAB1
IDENTYFIKACJA TWORZYW SZTUCZNYCH LAB1 Tworzywa sztuczne ze względu na swoje właściwości znajdują szerokie zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu. Jedną z ich niekorzystnych cech jest bardzo długi czas
Bardziej szczegółowoSABIC - innowacyjne aplikacje tworzyw Lexan i Noryl. Przygotował: Artur Błachnio
SABIC - innowacyjne aplikacje tworzyw Lexan i Noryl Przygotował: Artur Błachnio SABIC oferta tworzyw konstrukcyjnych Tworzywa Lexan* Transparentność & doskonała udarność Tworzywa Noryl* Stabilnośc wymiarowa
Bardziej szczegółowoRecykling tworzyw sztucznych na przykładzie butelek PET. Firma ELCEN Sp. z o.o.
Recykling tworzyw sztucznych na przykładzie butelek PET Firma ELCEN Sp. z o.o. Zakres działalności firmy ELCEN Włókno poliestrowe Płatek PET Butelki PET Recykling butelek PET Każdy z nas w ciągu jednego
Bardziej szczegółowoPL B1. Instytut Chemii Przemysłowej im. Prof. I. Mościckiego,Warszawa,PL BUP 07/03
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 196811 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 349968 (51) Int.Cl. C08J 11/10 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 02.10.2001
Bardziej szczegółowoMaterials Services Materials Poland. Tworzywa konstrukcyjne
Materials Services Materials Poland Tworzywa konstrukcyjne 2 PA 6 poliamid ekstrudowany bądź odlewany To niemodyfikowany, półkrystaliczny polimer termoplastyczny. Kolor podstawowy naturalny (mlecznobiały)
Bardziej szczegółowoMATERIAŁY POMOCNICZE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Materiałoznawstwo III. Właściwości mechaniczne tworzyw polimerowych
MATERIAŁY POMOCNICZE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Materiałoznawstwo III Właściwości mechaniczne tworzyw polimerowych Właściwości mechaniczne to zespół cech fizycznych opisujących wytrzymałość materiału na
Bardziej szczegółowoInstrukcja obsługi spawarki
Instrukcja obsługi spawarki 8032 PT Spis treści Gwarancja...2 1.Podział tworzyw sztucznych polimerów...3 2.Stan fizyczny polimerów tworzyw sztucznych...4 3.Rozpoznawanie polimerów...5 4.Spawania tworzyw
Bardziej szczegółowopower of engineering MATERIAŁY DLA HBOT 3D
power of engineering MATERIAŁY DLA HBOT 3D PL MATERIAŁY DLA HBOT 3D F300 Wysokiej jakości materiały są jednym z najważniejszych czynników wpływających na końcowy efekt Twoich wydruków. Zastosowane razem
Bardziej szczegółowoProces spawania POLETYLENU
Proces spawania POLETYLENU Wytwarzania jednostek pływających z polietylenu (termoplastów) metodą spawania ręcznego i ekstruzyjnego oraz zgrzewania jest znamienna tym, iż powstała konstrukcja jednostki
Bardziej szczegółowoTWORZYWA SZTUCZNE (POLIMERY) Dr inż. Stanisław Rymkiewicz Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 202 tel kom
TWORZYWA SZTUCZNE (POLIMERY) Dr inż. Stanisław Rymkiewicz Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 202 tel. 347-16-78 kom. 609 609 437 Charakterystyka wyrobów z tworzyw sztucznych Wyroby z tworzyw sztucznych
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 14. Tworzywa sztuczne
Ćwiczenie 14. Tworzywa sztuczne Tworzywa sztuczne jest to umowna nazwa materiału, w którym oprócz podstawowego składnika polimeru (związku wielkocząsteczkowego otrzymanego metodami chemicznymi) znajdują
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI CZĘŚĆ I POLIMERY OTRZYMYWANE W PROCESIE POLIREAKCJI ŁAŃCUCHOWEJ (POLIMERYZACJI I KO POLIMERYZACJI) 29
SPIS TREŚCI PRZEDMOWA 15 SŁOWO WSTĘPNE DO PIERWSZEGO WYDANIA "TWORZYW SZTUCZNYCH" W. SZLEZYNGIERA 17 WYKAZ UŻYTYCH SKRÓTÓW I OZNACZEŃ 19 WSTĘP - KLASYFIKACJA TWORZYW POLIMEROWYCH 25 CZĘŚĆ I POLIMERY OTRZYMYWANE
Bardziej szczegółowo01 Silikon 1 02 PA6 opis_ PA6 opis_ POM C opis 4 04 PE 1000 opis_ PE 1000 opis_ PE 500 Opis_ PE 500 Opis_ PVC
01 Silikon 1 02 PA6 opis_1 2 02 PA6 opis_2 3 03 POM C opis 4 04 PE 1000 opis_1 5 04 PE 1000 opis_2 6 05 PE 500 Opis_1 7 05 PE 500 Opis_2 8 06 PVC Opis_1 9 06 PVC Opis_2 10 07 PEEK Opis_1 11 07 PEEK Opis_2
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2014/2015 Kod: MEI-2-308-EI-s Punkty ECTS: 3. Kierunek: Edukacja Techniczno Informatyczna Specjalność: Edukacja informatyczna
Nazwa modułu: Tworzywa sztuczne Rok akademicki: 2014/2015 Kod: MEI-2-308-EI-s Punkty ECTS: 3 Wydział: Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Kierunek: Edukacja Techniczno Informatyczna Specjalność:
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja i badanie materiałów polimerowych
Akademia Morska w Szczecinie Instytut InŜynierii Transportu Zakład Techniki Transportu Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotów Materiałoznawstwo i Nauka o materiałach Identyfikacja i badanie
Bardziej szczegółowoTechnologia Materiałów Drogowych ćwiczenia laboratoryjne
Technologia Materiałów Drogowych ćwiczenia laboratoryjne prowadzący: dr inż. Marcin Bilski Zakład Budownictwa Drogowego Instytut Inżynierii Lądowej pok. 324B (bud. A2); K4 (hala A4) marcin.bilski@put.poznan.pl
Bardziej szczegółowoPOLICHLOREK WINYLU - PCW (PVC-U)
POLICHLOREK WINYLU - PCW (PVC-U) OPIS I ZASTOSOWANIA Polichlorek winylu PCW jest tworzywem polimerowym uzyskiwanym na drodze procesu suspensyjnej, emulsyjnej, lub blokowej polimeryzacji chlorku etylenu.
Bardziej szczegółowoPOLIMERY W OCZYSZCZANIU WODY, POWIETRZA ORAZ OCHRONIE GLEBY. Helena Janik, Katedra Technologii POLIMERÓW WCH, PG
POLIMERY W OCZYSZCZANIU WODY, POWIETRZA ORAZ OCHRONIE GLEBY Helena Janik, Katedra Technologii POLIMERÓW WCH, PG heljanik@pg.edu.pl 1 POLIMERY W OCZYSZCZANIU WODY I POWIETRZA ORAZ OCHRONIE GLEBY Polimery???
Bardziej szczegółowoJORDAN matcon ŚWIAT TWORZYW
JORDAN matcon ŚWIAT TWORZYW Witamy w raju dla konstruktorów maszyn. JORDAN matcon Sp. z o.o. jest polską filią firmy DRECKSHAGE GmbH & Co. KG mającej siedzibę w Bielefeld w Niemczech. Wieloletnie doświadczenie
Bardziej szczegółowoDrewno. Zalety: Wady:
Drewno Drewno to naturalny surowiec w pełni odnawialny. Dzięki racjonalnej gospodarce leśnej w Polsce zwiększają się nie tylko zasoby drewna, lecz także powierzchnia lasów. łatwość w obróbce, lekkość i
Bardziej szczegółowoMateriały budowlane - systematyka i uwarunkowania właściwości użytkowych
Materiały budowlane - systematyka i uwarunkowania właściwości użytkowych Kompozyty Większość materiałów budowlanych to materiały złożone tzw. KOMPOZYTY składające się z co najmniej dwóch składników występujących
Bardziej szczegółowoPOLIMERY POLIACETALU - POM
POLIMERY POLIACETALU - POM OPIS I ZASTOSOWANIA Kopolimer poliacetalu - jest termoplastem z grupy tworzyw półkrystalicznych o wysokim stopniu krystaliczności. Cecha ta przy dużej twardości i gładkości powierzchni
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI TEORETYCZNEJ I SYSTEMÓW INFORMACYJNO-POMIAROWYCH
POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI TEORETYCZNEJ I SYSTEMÓW INFORMACYJNO-POMIAROWYCH ZAKŁAD WYSOKICH NAPIĘĆ I KOMPATYBILNOŚCI ELEKTROMAGNETYCZNEJ PRACOWNIA MATERIAŁOZNAWSTWA
Bardziej szczegółowoNARZĘDZIA DO PRZETWÓRSTWA POLIMERÓW
NARZĘDZIA DO PRZETWÓRSTWA POLIMERÓW STUDIA PODYPLOMOWE MATERIAŁY i TECHNOLOGIE PRZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUCZNYCH Zakład Przetwórstwa Polimerów Politechnika Częstochowska Dr inż. Tomasz JARUGA Z a k ł a d
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII POLIMERÓW
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII POLIMERÓW PRZETWÓRSTWO TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY Lab 8. Wyznaczanie optimum wulkanizacji mieszanek kauczukowych na reometrze Monsanto oraz analiza
Bardziej szczegółowoPrzygotowanie powierzchni do procesu klejenia MILAR
Przygotowanie powierzchni do procesu klejenia Warszawa 26.01.2016 MILAR Paweł Kowalski Wiązania tworzące spoinę uszkodzenia kohezyjne ------------------------------------------------------------------------------------
Bardziej szczegółowoniska odporność na podwyższoną temperaturę łatwopalność uciążliwość dla środowiska
TWORZYWA SZTUCZNE Tworzywa sztuczne produkuje się w zakładach chemicznych z węgla kamiennego, ropy naftowej, gazu ziemnego, domieszek chemicznych i wody. Odbywa się to w specjalnych instalacjach, gdzie
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM z PRZEDMIOTU TECHNOLOGIE MATERIAŁOWE. Instrukcja laboratoryjna do ćwiczenia nr 3 Technologia kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych
LABORATORIUM z PRZEDMIOTU TECHNOLOGIE MATERIAŁOWE Instrukcja laboratoryjna do ćwiczenia nr 3 Technologia kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych SPIS TREŚCI 1. Cel i zakres ćwiczenia.. 2 2. Tematyka
Bardziej szczegółowoLAF-Polska Bielawa 58-260, ul. Wolności 117 NIP: 882-152-92-20 REGON: 890704507 http://www.laf-polska.pl
Podstawowe informacje o stali Stal jest stopem żelaza, węgla i innych pierwiastków stopowych o zawartości do 2,14 % węgla. W praktyce, jako stale oznacza się stopy, które najczęściej zawierają żelazo,
Bardziej szczegółowoPNEUMATYKA - węże PA 6
PE Polietylen LDPE Od -30 C do +70 C Lekki, elastyczny wąż przeznaczony do powietrza, wody i innych mediów. Odporny na chemikalia, bezpieczny fizjologicznie, pozbawiony smaku. Spełnia wymogi BGA i FDA.
Bardziej szczegółowoPolimery syntetyczne
Polimery Duże molekuły zbudowane z 50 lub więcej powtarzających się jednostek (merów) najczęściej związanych ze sobą kowalencyjnie. Mogą być naturalne i syntetyczne. Polimery syntetyczne 1845 - hristian
Bardziej szczegółowo1. Jaką funkcję w procesach polimeryzacji wolnorodnikowej pełnią niŝej wymienione związki?: (5 pkt.)
Imię i nazwisko:... Suma punktów:...na 89 moŝliwych 1. Jaką funkcję w procesach polimeryzacji wolnorodnikowej pełnią niŝej wymienione związki?: (5 pkt.) O...... O O O O O... N 2... H O O... 2. Jakie 3
Bardziej szczegółowoWYBRANE METODY MODYFIKACJI ASFALTÓW. Prof. dr hab. inż. Irena Gaweł emerytowany prof. Politechniki Wrocławskiej
WYBRANE METODY MODYFIKACJI ASFALTÓW Prof. dr hab. inż. Irena Gaweł emerytowany prof. Politechniki Wrocławskiej Modyfikacja asfaltów gumą Modyfikacja asfaltów siarką Modyfikacja asfaltów produktami pochodzenia
Bardziej szczegółowodr hab. inż. Józef Haponiuk Katedra Technologii Polimerów Wydział Chemiczny PG
1. POLIMERY A TWORZYWA SZTUCZNE dr hab. inż. Józef Haponiuk Katedra Technologii Polimerów Wydział Chemiczny PG Politechnika Gdaoska, 2011 r. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach
Bardziej szczegółowoPoniżej przedstawiony jest zakres informacji technicznych obejmujących funkcjonowanie w wysokiej temperaturze:
ARPRO jest uniwersalnym materiałem o szerokiej gamie zastosowań (motoryzacja, budownictwo, ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja, wyposażenie wnętrz, zabawki i in.), a wytrzymałość cieplna ma zasadnicze
Bardziej szczegółowoINSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ PŁ LABORATORIUM TECHNOLOGII POWŁOK OCHRONNYCH ĆWICZENIE 2
INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ PŁ LABORATORIUM TECHNOLOGII POWŁOK OCHRONNYCH ĆWICZENIE 2 BADANIA ODPORNOŚCI NA KOROZJĘ ELEKTROCHEMICZNĄ SYSTEMÓW POWŁOKOWYCH 1. WSTĘP TEORETYCZNY Odporność na korozję
Bardziej szczegółowoAMARGO. Płyty PE HD, PP-H, PP-C, PP-FOAM, PP-TALK, Kasetony konstrukcyjne PP.
, PP-FOAM, PP-TALK, Kasetony konstrukcyjne PP. ul. Pogodna10, Piotrkówek Mały 05-850 Ożarów Mazowiecki NIP: 723-152-09-67 email: biuro@amargo.pl tel: +48 22 758 88 27, 22 244 29 38, 22 201 24 03 fax: +48
Bardziej szczegółowoastosowania polimerów
Własności i zastosowaniz astosowania polimerów Prof. dr hab. Grzegorz Karwasz, Wykład kursowy Budowa i podstawowe własności materiałów UMK 2010 Opracowanie ppt :mgr Magdalena Sadowska Ogólne zastosowanie
Bardziej szczegółowoRilsan PA11 (Poliamid 11) .
Rilsan PA11 (Poliamid 11) jest doskonałym tworzywem termoplastycznym o temperaturze topnienia 184 C. Jest on odporny na działanie światła i czynników chemicznych: kwasów, zasad, rozcieńczonych kwasów mineralnych
Bardziej szczegółowoINSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ
Ćwiczenie: Oznaczanie chłonności wody tworzyw sztucznych 1 Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest oznaczenie chłonności wody przez próbkę tworzywa jedną z metod przedstawionych w niniejszej instrukcji. 2 Określenie
Bardziej szczegółowoPARAMETRY FIZYKO - MECHANICZNE TWORZYW KONSTRUKCYJNYCH
PARAMETRY FIZYKO - MECHANICZNE TWORZYW KONSTRUKCYJNYCH Właściwości ogólne Kolor standardowy Odporność na wpły UV Jednostki - - - - g/cm 3 % - Stan próbki - - - - suchy - suchy natur (biały) 1,14 3 HB /
Bardziej szczegółowoKatedra Technologii Polimerów Inżynieria Materiałowa, Inżynieria Polimerów
Katedra Technologii Polimerów Inżynieria Materiałowa, Inżynieria Polimerów Ćwiczenie nr 2 Identyfikacja polimerów (Chemia C, pok. 205) Celem badań identyfikacyjnych jest określenie typu polimeru stanowiącego
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA TWORZYW POLIMEROWYCH Z UWZGLĘDNIENIEM M.IN. POZIOMU WSKAŹNIKÓW WYTRZYMAŁOŚCIOWYCH, ODPORNOŚCI NA KOROZJĘ, CENY.
Temat 5: CHARAKTERYSTYKA TWORZYW POLIMEROWYCH Z UWZGLĘDNIENIEM M.IN. POZIOMU WSKAŹNIKÓW WYTRZYMAŁOŚCIOWYCH, ODPORNOŚCI NA KOROZJĘ, CENY. Wykład 2.5h 1) Istota budowy chemicznej i fizycznej polimerów; jej
Bardziej szczegółowoRMD Boats, Robert Draszyński Tel: ,
Aktualnie jesteśmy na końcowym etapie projektowania pierwszej prototypowej jednostki o następujących parametrach: Długość jednostki 8,5 m Szerokość maksymalna 3,2 m Prędkość projektowa V 15 km/h Ilość
Bardziej szczegółowoKONCENTRATY BIAŁE INFORMACJE TECHNICZNE
INFORMACJE TECHNICZNE GLOBAL COLORS GROUP oferuje koncentraty najwyższej jakości sprzedawane pod lokalnymi markami KRITILEN=POLI CH=ROMBEST=SENKROFIL. Koncentraty KRITILEN WHITE (białe) są koncentratami
Bardziej szczegółowoEKRANY AKUSTYCZNE. www.plastics.pl
EKRANY AKUSTYCZNE www.plastics.pl Plexiglas Soundstop GS, GSCC OPIS I ZASTOSOWANIE PLEXIGLAS SOUNDSTOP jest przeźroczystym tworzywem sztucznym używanym przy budowie ekranów akustycznych tam, gdzie jest
Bardziej szczegółowoKarta charakterystyki mieszaniny
Strona 1 z 5 1. Identyfikacja substancji / i identyfikacja przedsiębiorstwa a. Nazwa chemiczna produktu kopolimer metakrylanu metylu i akrylan metylu b. Zastosowanie tworzywo drukujące w technologii FDM
Bardziej szczegółowoKrystalizacja Polimerów Istotny Aspekt Procesu Przetwórstwa
Krystalizacja Polimerów Istotny Aspekt Procesu Przetwórstwa dr hab. inż. Przemysław Postawa, prof. PCz Zakład Przetwórstwa Polimerów Politechniki Częstochowskiej Zakład Przetwórstwa Polimerów Politechnika
Bardziej szczegółowoTWORZYWA BIODEGRADOWALNE
TWORZYWA BIODEGRADOWALNE Opracowały: Joanna Grzegorzek kl. III a TE Katarzyna Kołdras kl. III a TE Tradycyjne tworzywa sztuczne to materiały składające się z polimerów syntetycznych. Większość z nich nie
Bardziej szczegółowoPOLIMERY. Naturalna guma
POLIMERY Duże molekuły zbudowane z 50 lub więcej powtarzających się jednostek (merów) najczęściej związanych ze sobą kowalencyjnie. Naturalna guma 1751 - harles-marie de la ondamine pierwszy opisał wytwarzanie
Bardziej szczegółowoPOLSKI ŻYWICE DO FARB PROSZKOWYCH.
POLSKI ŻYWICE DO FARB PROSZKOWYCH www.ciechgroup.com GRUPA CIECH TRADYCJA SIĘGAJĄCA 1945 ROKU I POZYCJA JEDNEGO Z LIDERÓW EUROPEJSKIEGO RYNKU. Grupa Ciech to doświadczony partner w biznesie, który wytwarza
Bardziej szczegółowoPlan prezentacji. Podsumowanie. - wnioski i obserwacje z przeprowadzonych badań
Plan prezentacji Część ogólna wprowadzenie do tematu - rola polimerowych modyfikatorów spoiw mineralnych - korzyści ze stosowania domieszek polimerowych do zapraw i betonów - rodzaje stosowanych obecnie
Bardziej szczegółowoPL B1. POLWAX SPÓŁKA AKCYJNA, Jasło, PL BUP 21/12. IZABELA ROBAK, Chorzów, PL GRZEGORZ KUBOSZ, Czechowice-Dziedzice, PL
PL 214177 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 214177 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 394360 (51) Int.Cl. B22C 1/02 (2006.01) C08L 91/08 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej
Bardziej szczegółowoMATERIAŁY KONSTRUKCYJNE
Stal jest to stop żelaza z węglem o zawartości węgla do 2% obrobiona cieplnie i przerobiona plastycznie Stale ze względu na skład chemiczny dzielimy głównie na: Stale węglowe Stalami węglowymi nazywa się
Bardziej szczegółowo11.Chemia organiczna. Irena Zubel Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechnika Wrocławska (na prawach rękopisu)
11.Chemia organiczna. Irena Zubel Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechnika Wrocławska (na prawach rękopisu) Związki organiczne CHEMIA ORGANICZNA Def. 1. (Gmelin 1848, Kekule 1851 ) chemia
Bardziej szczegółowoCzęść I ZADANIA PROBLEMOWE (26 punktów)
Zadanie 1 (0 6 punktów) Część I ZADANIA PROBLEMOWE (26 punktów) W podanym niżej tekście w miejsce kropek wpisz: - kwas solny - kwas mlekowy - kwas octowy - zjełczałe masło - woda sodowa - pokrzywa - zsiadłe
Bardziej szczegółowoPEŁZANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH
Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: Wprowadzenie PEŁZANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH Opracowała: mgr inż. Magdalena Bartkowiak-Jowsa Reologia jest nauką,
Bardziej szczegółowo(54) Tworzywo oraz sposób wytwarzania tworzywa na okładziny wałów maszyn papierniczych. (72) Twórcy wynalazku:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 167358 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 291734 (51) IntCl6: D21G 1/02 C08L 7/00 Urząd Patentowy (22) Data zgłoszenia: 16.09.1991 C08L 9/06 Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoPOLIPROPYLENY PP OPIS I ZASTOSOWANIA
POLIPROPYLENY PP Homopolimer polipropylenu - polipropylen jest jednym z najmłodszych tworzyw produkowanych na skalę masową. Należy do grupy termoplastów o półkrystalicznej budowie a otrzymywany jest poprzez
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1256 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI Warszawa, ul.
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1256 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 8 Data wydania: 6 lutego 2015 r. Nazwa i adres WAVIN POLSKA
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Ćwiczenie nr 12 Temat: Tworzywa polimerowe. Łódź 2010 Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest praktyczne
Bardziej szczegółowoWytwarzanie i przetwórstwo polimerów!
Wytwarzanie i przetwórstwo polimerów! Łączenie elementów z tworzyw sztucznych, cz.2 - spawanie dr in. Michał Strankowski Katedra Technologii Polimerów Wydział Chemiczny Publikacja współfinansowana ze środków
Bardziej szczegółowoWydanie nr 9 Data wydania: 11 lutego 2016 r.
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1256 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 11 lutego 2016 r. Nazwa i adres WAVIN POLSKA
Bardziej szczegółowoWYTRZYMAŁOŚĆ POŁĄCZEŃ KLEJOWYCH WYKONANYCH NA BAZIE KLEJÓW EPOKSYDOWYCH MODYFIKOWANYCH MONTMORYLONITEM
KATARZYNA BIRUK-URBAN WYTRZYMAŁOŚĆ POŁĄCZEŃ KLEJOWYCH WYKONANYCH NA BAZIE KLEJÓW EPOKSYDOWYCH MODYFIKOWANYCH MONTMORYLONITEM 1. WPROWADZENIE W ostatnich latach można zauważyć bardzo szerokie zastosowanie
Bardziej szczegółowoDodatki modyfikujące i koncentraty barwiące Tworzywa konstrukcyjne & standardowe Regranulaty
Dodatki modyfikujące i koncentraty barwiące Tworzywa konstrukcyjne & standardowe Regranulaty Katalog 2011 Spis treści Tworzywa konstrukcyjne strona 2 Compoundy PP strona 3 Compoundy TPE strona 4 Compoundy
Bardziej szczegółowoOTRZYMYWANIE DIANU , P 2. , AlCl 3. O 5 mieszaniny kwasu octowego z kwasem siarkowym. , COCl 2
Bisfenol A BISFENL A Inaczej dian, 2,2-bis(4-hydroksyfenylo)propan (Bisfenol A), był po raz pierwszy zsyntezowany przez Dianina w 1891 r. w wyniku kwasowej kondensacji fenolu i acetonu. iało stałe, barwy
Bardziej szczegółowoPeter Schramm pracuje w dziale technicznym FRIATEC AG, oddział ceramiki technicznej.
FRIALIT -DEGUSSIT ZAAWANSOWANA CERAMIKA TECHNICZNA NIEWYCZERPANY POTENCJAŁ Peter Schramm pracuje w dziale technicznym FRIATEC AG, oddział ceramiki technicznej. Jak produkuje się zaawansowaną ceramikę techniczną?
Bardziej szczegółowoDobór materiałów konstrukcyjnych cz. 9
Dobór materiałów konstrukcyjnych cz. 9 dr inż. Hanna Smoleńska Katedra Inżynierii Materiałowej i Spajania Wydział Mechaniczny, Politechnika Gdańska Materiały edukacyjne Materiały na uszczelki Ashby M.F.:
Bardziej szczegółowoPL B BUP 14/ WUP 09/08. Anna Królikowska, Instytut Chemii Przemysłowej, im.prof.ignacego Mościckiego
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 199328 (21) Numer zgłoszenia: 364278 (22) Data zgłoszenia: 30.12.2003 (13) B1 (51) Int.Cl. C08L 25/06 (2006.01)
Bardziej szczegółowovademecum materiałów
vademecum materiałów What are you looking for(m)? Produkty najwyższej jakości powinny być zrobione z najlepszych materiałów to jasne. Jednak dopiero funkcja, jaką ma pełnić projektowany przedmiot, pomaga
Bardziej szczegółowoOgólna charakterystyka materiałów inżynierskich
PODSTAWY DOBORU MATERIAŁÓW INŻYNIERSKICH 1 Ogólna charakterystyka materiałów inżynierskich MATERIAŁAMI (inżynierskimi) nazywa się skondensowane (stałe) substancje, których właściwości czynią ją użytecznymi
Bardziej szczegółowoMATERIAŁY POLIMEROWE Polymer Materials. forma studiów: studia stacjonarne Liczba godzin/tydzień: 2W, 1L PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu Kierunek: Inżynieria materiałowa Rodzaj przedmiotu: Kierunkowy do wyboru Rodzaj zajęć: Wyk. Lab. Poziom studiów: studia I stopnia MATERIAŁY POLIMEROWE Polymer Materials forma studiów:
Bardziej szczegółowoVI. Chemia opakowań i odzieży
VI. Chemia opakowań i odzieży VI-1. POKAZ: Badanie właściwości wybranych polimerów syntetycznych: poliestru (PET), polietylenu (PE), polichlorku winylu (PVC) polipropylenu (PP) i polistyrenu (PS) VI-2.
Bardziej szczegółowoProekologiczna instalacja pilotażowa do produkcji emulsji asfaltowych modyfikowanych nanostrukturami z polimerów odpadowych
Proekologiczna instalacja pilotażowa do produkcji emulsji asfaltowych modyfikowanych nanostrukturami z polimerów odpadowych Zagospodarowanie odpadów polimerowych przy produkcji nowatorskich emulsji asfaltowych
Bardziej szczegółowoPodstawy nauki o materiałach. Porównanie struktur i własności wybranych polimerów konstrukcyjnych
Polimer jest to materiał utworzony z cząsteczek o charakterystycznej, łańcuchowej budowie. Złożony jest z powtarzających się jednostek chemicznych, zwanymi jednostkami strukturalnymi albo powtarzalnymi
Bardziej szczegółowoKleje i uszczelniacze
Kleje i uszczelniacze P.P.H.U. KAR-BET Katarzyna Karnowska Ul. Sportowa 39 86-105 Świecie Produkty marki FORCH 1. Klej do szyb K105 klej do szyb samochodowych wysokomodułowy nie przewodzący (10-6 Siemens)
Bardziej szczegółowoMożliwości rozwiązań kolorystycznych można znaleźć w rozdziale wzornictwo.
Oferujemy szeroką gamę blatów. Wszystkie stosowane przez nas blaty mają ważny certyfikat nieszkodliwości higienicznej i certyfikat prób mechaniczno-fizycznych. Możliwości rozwiązań kolorystycznych można
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH IDENTYFIKACJA TWORZYW SZTUCZNYCH Instrukcja przeznaczona jest dla studentów następujących
Bardziej szczegółowoStal - definicja Stal
\ Stal - definicja Stal stop żelaza z węglem,plastycznie obrobiony i obrabialny cieplnie o zawartości węgla nieprzekraczającej 2,11% co odpowiada granicznej rozpuszczalności węgla w żelazie (dla stali
Bardziej szczegółowoSTABILNOŚĆ TERMICZNA TWORZYW SZTUCZNYCH
KATERA TELGII PLIMERÓW IŻYIERIA PLIMERÓW LABRATRIUM: STABILŚĆ TERMIZA TWRZYW SZTUZY pracował: dr inż. T. Łazarewicz 1 1. WPRWAZEIE TERETYZE Temperatura w której rozpoczyna się rozkład związków stanowi
Bardziej szczegółowoMateriały Reaktorowe. Właściwości mechaniczne
Materiały Reaktorowe Właściwości mechaniczne Naprężenie i odkształcenie F A 0 l i l 0 l 0 l l 0 a. naprężenie rozciągające b. naprężenie ściskające c. naprężenie ścinające d. Naprężenie torsyjne Naprężenie
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 237
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 237 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 20, Data wydania: 29 marca 2019 r. Nazwa i adres Gamrat Spółka
Bardziej szczegółowoIch właściwości zmieniające się w szerokim zakresie w zależności od składu chemicznego (rys) i technologii wytwarzania wyrobu.
STOPY ŻELAZA Ich właściwości zmieniające się w szerokim zakresie w zależności od składu chemicznego (rys) i technologii wytwarzania wyrobu. Ze względu na bardzo dużą ilość stopów żelaza z węglem dla ułatwienia
Bardziej szczegółowo