Wykrywanie rui urządzeniami monitorującymi aktywność

Transkrypt

1 .pl Wykrywanie rui urządzeniami monitorującymi aktywność Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 1 grudnia 2015 Rozród w hodowli bydła jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na opłacalność produkcji mleka i żywca wołowego. Intensyfikacja rolnictwa i koncentracja ferm bydła (zwiększenie liczebności dużych ferm na niekorzyść mniejszych gospodarstw) napędza rynek technologiczny w poszukiwaniu nowych rozwiązań użytecznych hodowcy. Dlatego tak istotny jest czas rui i odpowiednie wykrywanie rui! Poprawa wskaźników rozrodu wysokoprodukcyjnych krów jest możliwa podczas spełnienia kilku istotnych warunków: prawidłowe żywienie we wszystkich fazach laktacji; odpowiednie warunki mikroklimatyczne i higieniczne panujące w oborze; inseminacja w odpowiednim momencie rui; wykorzystanie dobrej jakości nasienia reprodukcyjnego buhaja; prawidłowe przechowywanie nasienia; 1 / 7

2 .pl doświadczenie inseminatora; odpowiedni stan zdrowia krowy przed zabiegiem i po poprzednim wycieleniu; poprawne wykrycie objawów rujowych. Jeden lub dwa dni przed rują właściwą krowy zaczynają wykazywać charakterystyczne symptomy zbliżającej się owulacji. Objawy rui Jeden lub dwa dni przed rują właściwą krowy zaczynają wykazywać charakterystyczne symptomy zbliżającej się owulacji: ciągliwy śluz w okolicach sromu; nabrzmienie i zaczerwienienie sromu; wzrasta aktywność i podenerwowanie; zmniejsza się wydajność mleczna i apetyt; nasila się oddawanie mniejszych porcji moczu i kału; krowy częściej niż zwykle stoją, chodzą, obwąchują inne osobniki, wyginają grzbiet, porykują; krowy obskakują towarzyszki i same dają się obskakiwać (odruch tolerancji); sierść nad nasadą ogona może być najeżona lub lekko wytarta przez obskakiwanie innych krów; krowy chętniej podchodzą do człowieka, liżą dłonie i są bardziej kontaktowe. Optymalny termin krycia W praktyce najczęściej krowy inseminuje się po upływie godzin od zaobserwowania pierwszych objawów rujowych. 2 / 7

3 .pl Optymalny termin krycia. Cicha ruja A co jeśli krowa nie wykazuje objawów rui lub symptomy są na tyle słabe, że trudno je zauważyć? Wtedy pojawia się problem. Najgorzej jest wybrać odpowiedni termin dla jałówek, które bardzo często cicho przechodzą ruję. Jałówkę pierwszy raz kryje się, kiedy osiągnie 3 / 4 masy ciała dorosłej krowy, po zauważeniu pierwszych objawów. Cicha ruja może być spowodowana: nieprawidłowym żywieniem; brakami mineralno-witaminowymi; niedostosowanymi warunkami środowiska; brakiem ruchu i niemożnością wykazywania naturalnych zachowań (np. obskakiwanie). Automatyczne systemy monitorujące aktywność mogą okazać się świetnym rozwiązaniem dla gospodarstw o dużej liczebności zwierząt, w których występują problemy z wykryciem rui. Ruję zawsze trudniej jest wykryć w oborach uwięziowych, bo zwierzęta pozbawione są możliwości swobodnego poruszania się, niż w oborach wolnostanowiskowych. Krowy są najbardziej swobodne na świeżym powietrzu, na wybiegach i pastwiskach. Wykrywanie rui: metody Metod wykrywania rui jest wiele, nie wszystkie jednak są skuteczne. Najlepiej połączyć kilka z nich, wtedy prawdopodobieństwo jest największe: codzienna obserwacja zachowania zwierząt; testy progesteronu w mleku i krwi; pomiar ph śluzu pochwowego; pomiar temperatury wewnątrz sromu przy pomocy termometru lub urządzeń automatycznych; mocowanie pojemniczków z farbą u nasady ogona (po naskoczeniu innej krowy pojemnik pęka i wylewa się farba); stosowanie urządzeń monitorujących zmiany aktywności. Automatyczne systemy wykrywające ruję 3 / 7

4 .pl Na polskim rynku w ostatnich latach pojawiło się kilka nowoczesnych systemów wspomagających wykrywanie rui u krów. Większość z nich działa na podobnej zasadzie, różnią się mocowaniem, dokładnością pomiarów oraz rodzajem mierzonych czynności. Automatyczne systemy wykrywające ruję. System składa się z 4 głównych elementów: Czujnik ruchu 4 / 7

5 .pl Czujnik ruchu zamontowany na tylnej kończynie krowy. Czujnik zbiera dane dotyczące czasu poświęconego na takie czynności jak leżenie, stanie, chodzenie i liczba wykonanych kroków. Czujniki zakładane są na szyję lub tylną kończynę krowy. Są mocowane na opaskach gumowych lub z innych tworzyw sztucznych, które można łatwo umyć i zdezynfekować. Posiadają specjalne zapięcie umożliwiające dopasowanie do gabarytów zwierzęcia. Urządzenia najłatwiej zakłada się podczas doju. Czujniki mają pamięć określającą czas, po którym dane powinny być sczytane przez panel i przeniesione do bazy. W ostatnich dniach pojawiły się w Polsce czujniki, które przesyłają dane automatycznie, np. co 7 15 minut, w zasięgu dostępnego Internetu bezpośrednio do serwera, pomijając panel. W takim wypadku w oborze musi być dostęp do sieci bezprzewodowej Wi-Fi. Panel sczytujący dane Panel umieszcza się na podłodze w miejscach najczęściej uczęszczanych przez zwierzęta, np. przy stacji paszowej lub w korytarzu kierującym do hali udojowej. Jest to metalowa konstrukcja dopasowana do podłogi w taki sposób, aby krowy mogły po niej swobodnie przechodzić. Elektroniczny transmiter Umożliwia swobodną transmisję zgromadzonych danych. Jest podłączony do panelu i zawieszony na ścianie korytarza nad głowami krów, na wysokości ograniczającej dostęp do urządzenia ciekawskim krowom. Oprogramowanie systemu 5 / 7

6 .pl Poprawa wskaźników rozrodu dzięki urządzeniom wykrywającym ruję zwiększa zyski (rocznie rodzi się więcej cieląt). Każdy z systemów posiada bazę danych, do której hodowca może w każdej chwili zajrzeć i zorientować się, która z krów może wykazywać nadmierną aktywność bądź jej spadek. W bazie wszystkie dane podlegają analizom, można wyciągać z nich wykresy przedstawiające dobowe lub miesięczne wykresy zmian zachowania (leżenia, stania, liczby kroków). Trzeba jednak pamiętać, że do korzystania z serwera potrzebne jest stałe łącze internetowe. Automatyczne systemy monitorujące aktywność mogą okazać się świetnym rozwiązaniem dla gospodarstw o dużej liczebności zwierząt, w których występują problemy z wykryciem rui. Hodowca posiadający 50 krów wyda na zestaw ok. 30 tys. zł. Problemy z rozrodem wpływają w olbrzymim stopniu na opłacalność produkcji. Dzięki zastosowaniu urządzenia zwiększymy opłacalność produkcji, zyski oraz zaoszczędzimy mnóstwo czasu poświęconego na obserwację. 6 / 7

7 Powered by TCPDF ( 7 / 7