11. EDUKACJA EKOLOGICZNA

Transkrypt

1 11. EDUKACJA EKOLOGICZNA Zobowiązania do prowadzenia edukacji ekologicznej określa ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) w art Ustanawia ona obowiązek uwzględniania problematyki ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju w programach kształcenia ogólnego we wszystkich typach szkół. Obowiązek popularyzacji ochrony środowiska adresowany jest również do wszystkich środków masowego przekazu. Edukacja ekologiczna prowadzona w gminach realizowana jest głównie na poziomie przedszkoli i szkół, tak więc prawidłowe nawyki proekologiczne kształtowane są od najmłodszych lat. Najpopularniejszymi formami edukacji ekologicznej jest udział w akcjach: Sprzątanie Świata, Dzień Ziemi oraz udział w konkursach ekologicznych organizowanych przez jednostki kulturalno-oświatowe a także organizacja wystaw: Ratujmy naszą Planetę i przygotowywanie inscenizacji przyrodniczych. Wśród starszych dzieci propaguje się prawidłowe gospodarowanie odpadami przez organizację akcji zbierania puszek aluminiowych, baterii oraz makulatury. Organizowane są również akcje sadzenia drzew, krzewów, konkursy wiedzy ekologicznej oraz zbiórka owoców w celu dokarmiania zwierząt Ogólna charakterystyka i ocena stanu aktualnego Działania edukacyjne prowadzone na terenie gminy Trzebinia objęły m. in.: w 2007 r.: Organizację obchodów Dzień Ziemi, oraz akcji Sprzątanie Świata, w których brały udział nie tylko szkoły i przedszkola gminy, ale również placówki kulturalne, rady osiedlowe i sołeckie, organizacje pozarządowe. Promowanie atrakcji przyrodniczych gminy na targach turystycznych w Krakowie i Katowicach. Współpracę z Centrum Informacji Ekologicznej Powiatu Chrzanowskiego, utworzonym dzięki zaangażowaniu nauczycieli i uczniów Zespołu Szkół Ekonomiczno-Chemicznych, w zakresie realizacji programu Edukacja ekologiczna - sprawność oparta na wiedzy i informacji. W ramach programu zorganizowane zostały obchody Dnia Ziemi, Dnia Drzewa oraz warsztaty ekologiczne dla uczniów szkół podstawowych, ponadpodstawowych i nauczycieli z gminy Trzebinia. Ponadto Centrum wydaje gazetkę ekologiczną Ekowieści (miesięcznik), przygotowywaną przez uczniów szkół gminy Trzebinia, a finansowaną ze środków Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Gazetka jest bezpłatnie rozprowadzana wśród młodzieży oraz w instytucjach użyteczności publicznej. Przyznawanie dofinansowania dla szkół i przedszkoli na realizację własnych programów edukacji ekologicznej. Współpracę z Miejską Biblioteką Publiczną (prenumerata czasopism o tematyce związanej ze środowiskiem i ich nieodpłatne przekazywanie). Publikację i rozprowadzanie folderów o tematyce przyrodniczej gminy Trzebinia. Współfinansowanie szkoleń dla rolników, organizowanych przez Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach. Prowadzenie i aktualizacja podstrony internetowej na portalu miejskim dotyczącej ochrony środowiska. Odnowienie wyznaczonych w 2004 r. trzech szlaków pieszych Śladami Zielonych Pereł Trzebini. 143

2 Montaż stacji meteorologicznej przy Zespole Szkół Ekonomiczno-Chemicznych na potrzeby prowadzonej tam edukacji ekologicznej młodzieży. Rozpoczęcie pilotażowego zbierania baterii małogabarytowych przy współpracy z Organizacją Odzysku REBA S.A. Na realizację wszystkich prowadzonych działań edukacyjnych wydana została kwota 25,7 tys. PLN. w 2008 r: Organizację obchodów Dnia Ziemi, oraz akcji Sprzątanie Świata, w których brały udział szkoły i przedszkola, placówki kulturalne, rady osiedlowe i sołeckie, organizacje pozarządowe. Promowanie atrakcji przyrodniczych gminy na targach turystycznych w Krakowie i Katowicach. Współpracę z Centrum Informacji Ekologicznej Powiatu Chrzanowskiego, utworzonym dzięki zaangażowaniu nauczycieli i uczniów Zespołu Szkół Ekonomiczno-Chemicznych, w zakresie realizacji programu Edukacja ekologiczna - sprawność oparta na wiedzy i informacji. W ramach programu w 2008 r. organizowane były warsztaty w laboratorium (badanie jakości wody i gleby) dla uczniów szkół gimnazjalnych oraz nauczycieli z gminy Trzebinia. Ponadto Centrum wydaje gazetkę ekologiczną Ekowieści (trzy numery rocznie), przygotowywaną przez uczniów szkół gminy Trzebinia, a finansowaną ze środków Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Gazetka jest bezpłatnie rozprowadzana wśród młodzieży oraz w instytucjach użyteczności publicznej. Od 2008 r. poszczególne numery gazetki są również publikowane na stronie internetowej Urzędu Miasta. Organizację obchodów Dnia Drzewa, w ramach których odbyły się konkursy ekologiczne dla szkół gimnazjalnych i średnich gminy Trzebinia oraz powiatu chrzanowskiego. Przyznanie dofinansowania dla szkół i przedszkoli na realizację własnych programów edukacji ekologicznej. Współpracę z Miejską Biblioteką Publiczną (prenumerata czasopism o tematyce związanej ze środowiskiem i ich nieodpłatne przekazywanie). Publikację i rozprowadzanie folderów z serii Zielone Perły Trzebini (o tematyce przyrodniczej gminy Trzebinia). Udział w kampanii Fundacji Arka Kochasz dzieci nie pal śmieci poprzez rozpropagowanie plakatów i informacji na temat szkodliwego wpływu spalania śmieci na środowisko wśród uczniów szkół i przedszkoli. Rozpoczęcie zbierania przeterminowanych leków w aptekach, zakupiono 3 pojemniki Współfinansowanie szkoleń z ochrony środowiska dla dorosłych mieszkańców gminy w ramach zajęć Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Prowadzenie i aktualizacja podstrony internetowej na portalu miejskim dotyczącej ochrony środowiska. Promowanie systemu EMAS wśród innych samorządów. W 2008 r. Trzebinia współpracowała z czterema innymi miastami (Dobczycami, Olesnem, Nowym Sączem oraz Starostwem Powiatowym w Chrzanowie), współorganizując warsztaty mające na celu pomoc samorządom we wdrożeniu EMAS. Ponadto Trzebina prezentowała swoje osiągnięcia na konferencji poświęconej EMAS w 144

3 Ministerstwie Środowiska w Warszawie w listopadzie oraz na Forum Ekologicznym Samorządu Terytorialnego przy Małopolskim Instytucie Samorządu Terytorialnego i Administracji w Krakowie w grudniu 2008 r. Na realizację wszystkich prowadzonych działań edukacyjnych wydana została kwota 37,9 tys. PLN, o 47% więcej niż w 2007 r. Zadania zrealizowane i planowane do realizacji w 2009 r. na terenie gminy Trzebinia: Kontynuacja współpracy ze szkołami oraz innymi placówkami oświatowymi i kulturalnymi. Umieszczenie informacji o wdrożonym systemie EMAS w Wydziale Gospodarki Komunalnej na wydawanym przez Gminę Informatorze Trzebińskim. Organizacja Dni Ziemi oraz Sprzątania Świata. Druk gazetki ekologicznej Ekowieści przy współpracy z Centrum Informacji Ekologicznej. Organizacja warsztatów ekologicznych dla młodzieży gimnazjalnej z zakresu ochrony środowiska. Promowanie atrakcji przyrodniczych gminy na targach turystycznych. Zakup książek oraz prenumerata czasopism o tematyce związanej ze środowiskiem do Miejskiej Biblioteki Publicznej w Trzebini. Rozprowadzanie folderów promujących ciekawe przyrodniczo miejsca w Trzebini. Opracowanie i realizacja ścieżki dydaktyczno-geologicznej w Karniowicach, Współpraca z Małopolskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Karniowicach w zakresie organizacji szkoleń dla rolników oraz z Uniwersytetem Trzeciego Wieku w zakresie organizacji zajęć z ochrony środowiska dla mieszkańców. Prowadzenie i aktualizacja podstrony internetowej na portalu miejskim dotyczącej ochrony środowiska. Prowadzenie edukacji ekologicznej dla rolników poprzez stronę internetową. Kontynuacja promocji systemu EMAS wśród samorządów lokalnych. W 2009 r. na wydatki związane z edukacją ekologiczną zaplanowana została kwota 47 tys. PLN, czyli o 20% więcej niż w 2008 r. 145

4 11.2. Identyfikacja problemów Zidentyfikowano następujące problemy w zakresie edukacji ekologicznej: brak ośrodków edukacji ekologicznej, brak jednolitego programu edukacji ekologicznej w szkołach położonych na terenie gminy, zbyt mało konkursów promujących racjonalne korzystanie ze środowiska, nadal zbyt mało ścieżek ekologicznych, rowerowych i tras turystycznych, niewystarczające promowanie walorów krajobrazowo-przyrodniczych gminy Cele i kierunki działań Głównym celem w zakresie edukacji ekologicznej jest: Zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców gminy Trzebinia w zakresie prawidłowego gospodarowania wszystkimi komponentami środowiska, który jest zgodny z celem zawartym w Programie ochrony środowiska dla powiatu chrzanowskiego: Podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkańców Powyższy cel może być osiągnięty poprzez: realizację programu edukacji ekologicznej w szkołach, tworzenie ośrodków edukacji ekologicznej, promocję i pomoc w tworzeniu gospodarstw ekologicznych i agroturystycznych, opracowanie projektów ścieżek ekologicznych i tras turystycznych, organizowanie konkursów promujących racjonalne korzystanie ze środowiska, wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego, promowanie walorów krajobrazowo-przyrodniczych gminy. Kierunki działań to m. in.: podwyższenie świadomości ekologicznej mieszkańców z zakresu prawidłowego gospodarowania komponentami środowiska, w tym gospodarowania odpadami komunalnymi, zwiększenie ilości szkoleń dla pracowników, zwiększenie ilości pracowników do realizacji zaplanowanych przedsięwzięć z zakresu edukacji ekologicznej Zadania w zakresie edukacji ekologicznej Na lata zaplanowano m.in. następujące działania edukacyjne: prowadzenie strony internetowej dotyczącej ochrony środowiska, wspieranie finansowe i organizacyjne szkół i przedszkoli, a także innych jednostek w realizowanych przez nie programach edukacji ekologicznej, kontynuacja organizowanych imprez Dzień Ziemi, Sprzątanie Świata, publikacja folderów o tematyce przyrodniczej, utrzymywanie wyznaczonych ścieżek geologicznych i pieszych, promowanie selektywnego zbierania odpadów, wdrożenie selektywnego zbierania baterii w placówkach oświatowych. Poniżej w tabeli 11-1 przedstawiono zadania, do zrealizowania przez gminę Trzebinia w zakresie edukacji ekologicznej wraz z planowanymi kosztami i źródłami finansowania. 146

5 z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska Tabela 11-1 Zadania w zakresie edukacji ekologicznej do realizacji w latach na terenie gminy Trzebinia wraz planowanymi kosztami i źródłami ich finansowania Lp. Nazwa zadania Planowany termin rozpoczęcia zakończenia 1. Publikacja (m.in. poprzez stronę internetową) Programu Ochrony Środowiska oraz prowadzenie podstrony internetowej dotyczącej ochrony środowiska Dokształcanie kadry (udział w szkoleniach, konferencjach) Zaplanowanie zwiększenia ilości pracowników do prac związanych z wdrażaniem POŚ i PGO 4. Realizacja zadań dotyczących edukacji ekologicznej z dziedzin środowiskowych objętych Programem Ochrony Środowiska (ulotki, plakaty, odczyty, imprezy)* Jednostka odpowiedzialna Efekt ekologiczny ZADANIA WŁASNE Burmistrz Udostępnienie informacji będzie pomocne Miasta Trzebini przy stymulowaniu proekologicznych zachowań mieszkańców gminy oraz przedsiębiorstw działających na jej terenie. Burmistrz Miasta Trzebini Burmistrz Miasta Trzebini Burmistrz Miasta Trzebini Podnoszenie poziomu wiedzy pracowników przyczyni się do sprawnego wykonywania zadań z zakresu ochrony środowiska. Zwiększająca się ilość działań na terenie gminy wiąże się z dużym obciążeniem służb gminnych i brakiem możliwości efektywnego wdrażanie zadań. W związku z powyższym niezbędne jest zwiększenie ilości pracowników w Urzędzie Miasta Upowszechnianie wiedzy ekologicznej z różnych dziedzin środowiskowych. Planowane nakłady [tys. PLN] zadanie bezkosztowe w ramach prac Urzędu Miasta - Źródło finansowania 5,0 tys./os/rok budżet gminy wg systemu płac Urzędu Miasta nakłady na planowane działania ekologiczne uwzględniono w rozdziałach dotyczących poszczególnych dziedzin środowiskowych budżet gminy budżet gminy 147

6 z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska Lp. Nazwa zadania 5. Realizacja zadań z zakresu edukacji ekologicznej (gospodarka odpadami) określonych w aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami Planowany termin rozpoczęcia zakończenia wg harmonogramu PGO *średni koszt opracowania graficznego ulotki/plakatu ok. 2 tys. PLN, *średni koszt 1 szt. ulotki/plakatu w granicach 0,6-2,0 PLN, *koszt szkolenia na poziomie 12,5 PLN/os./1godz, *szacunkowy koszt imprez masowych w granicach 9-,0-12,0 tys. PLN. wg harmonogramu PGO Jednostka odpowiedzialna Efekt ekologiczny ZADANIA WŁASNE Burmistrz Upowszechnianie wiedzy nt. prawidłowego Miasta Trzebini gospodarowania odpadami komunalnymi Planowane nakłady [tys. PLN] wg harmonogramu PGO Źródło finansowania budżet gminy 148