Wpływ nowych przepisów krajowych oraz europejskich na zastosowanie gazomierzy przedpłatowych i windykacyjnych

Transkrypt

1 Wpływ nowych przepisów krajowych oraz europejskich na zastosowanie gazomierzy przedpłatowych i windykacyjnych Arkadiusz Chmielewski Apator Metrix S.A. Rogów, 14th October 2015

2 Referat prezentuje przegląd przepisów związanych z instalacją i użytkowaniem gazomierzy przedpłatowych i/lub windykacyjnych. Próbuje również odpowiedzieć na pytanie jaka jest różnica pomiędzy tymi dwoma przyrządami pomiarowymi oraz jakie rozwiązanie wydaje się być najbardziej odpowiednim i perspektywicznym dla polskiego gazownictwa. Abstract: The article overviews existing regulations with regards to the installation and field exploitation of prepayment and debt-recovery gas meters. Its aim is also to justify the difference between those two measurement devices in terms of functionality as well as to asses which one seems to be more suitable for the needs of the Polish Gas Industry.

3 Regulacje krajowe i unijne Ustawa z dn r. Prawo Energetyczne» kiedy przedsiębiorstwo energetyczne (OSD) może zainstalować przedpłatowy układ pomiarowo-rozliczeniowy: przynajmniej dwa miesięczne opóźnienia w płatnościach przez 12 mcy brak tytułu prawnego do nieruchomości ograniczony dostęp do gazomierza» kiedy OSD musi zainstalować przedpłatowy układ pomiaroworozliczeniowy: na wniosek odbiorcy wrażliwego Rozporządzenie UE 312/2014 w sprawie kodeksu bilansowania» wejście w życie w dniu r.» wsparcie rozwoju konkurencyjnego hurtowego rynku gazu dla transakcji krótkoterminowych w Unii Europejskiej» systemy przedpłatowe mogą być traktowane na równi z urządzeniami pomiarowymi z rejestracją częstszą niż dobowa lub dobową rejestracją dostarczając użytkownikom dodatkowych informacji użytecznych w obniżaniu kosztów bilansowania na rynku hurtowym gazu 3

4 Otwarcie rynku gazu, a zmiana sprzedawcy Rozwój konkurencji: więcej podmiotów konkurencja cenowa konkurencja jakościowa na podst. 4

5 Rozwój systemów przedpłatowych gazomierze na monety, żetony gazomierze na kody, karty gazomierze AMM z zaworami i przedpłatowym systemem IT

6 Gazomierz przedpłatowy Zawór odcinający Komunikacja dwukierunkowa Interfejs użytkownika (karta, wyświetlacz, klawiatura itp.) System sprzedaży gazu Dostępny kredyt poza limitem Dobrowolność instalacji Gazomierz windykacyjny Zawór odcinający Komunikacja jednokierunkowa Instalacja wymuszona

7 Standardowa windykacja Sprzedawca gazu Operator Systemu Dystrybucyjnego Biorą gaz a nie chcą płacić! Ciągle zamykać dostawy gazu, a to tyle kosztuje. Mam inne wydatki!

8 Gazomierz windykacyjny Sprzedawca gazu Operator Systemu Dystrybucyjnego Jak nie chcą płacić to niech nie biorą gazu! Przynajmniej się nie natrudzimy z tym zamykaniem. Ale szybko reagują! zdalne wstrzymanie dostaw gazu

9 System przedpłatowy Sprzedawca gazu Operator Systemu Dystrybucyjnego Mamy wiarygodną informację o poborach i zapotrzebowaniu. Możliwość pozyskania nowych i wiarygodnych klientów!!! Kupuję gaz gdy go potrzebuję! zdalny odczyt licznika oraz ewentualne wstrzymanie dostaw gazu

10 Przykładowe gazomierze przedpłatowe/windykacyjne HybridSmart Gazomierz inteligentny z liczydłem mechanicznym Liczydło mechaniczne zintegrowane z elektronicznym urządzeniem Absolute Enkoder odczytującym na żądanie stan tego liczydła poprzez przepuszczenie wiązki światła przez specjalnie ukształtowane otwory w bębenkach liczydła mechanicznego, co pozwala na precyzyjne ustalenie ich położenia, a tym samym, wskazania zużycia gazu i zapisanie go w pamięci. Dzięki temu uzyskuje się również bardzo niskie zużycie energii i brak konieczności okresowego zrównywania stanu licznika i liczydła mechanicznego, czyli obniża koszty obsługi przez instalatorów. Istotne jest również, że liczydło mechaniczne jest wciąż jedynym liczydłem służącym do rozliczeń gazu i nie występuje problem braku zgodności stanu liczydła wysłanego zdalnie do zakładu gazownictwa, a faktycznym stanem liczydła gazomierza widzianym przez klienta. Dodatkowy, poza-metrologiczny, moduł elektroniczny realizuje funkcjonalność inteligentną gazomierza, czyli jest w stanie wysyłać dane odczytowe droga radiową, przyjąć polecenia z zakładu gazownictwa oraz stosownie sterować zaworem. Brak interfejsu użytkownika (wyświetlacza) predestynuje go do zastosowania jako gazomierz windykacyjny lub w systemach przedpłatowych z zewnętrznym interfejsem użytkownika (strona www, smart phone).

11 Przykładowe gazomierze przedpłatowe/windykacyjne Gazomierz inteligentny SEI_V2 Wyposażony w liczydło elektroniczne i wyświetlacz będący jednocześnie interfejsem użytkownika. Umożliwia pełną realizację funkcjonalności jakie istnieją w tego typu urządzeniach, czyli korekcję objętości o temperaturę i zadane ciśnienie, taryfy, komunikację dwukierunkową, sterowanie zaworem, zwiększenie klasy metrologicznej do 1, przeliczanie objętości na energię, wprowadzanie zakupionej energii samodzielnie przez użytkownika, współpracę z innymi urządzeniami i wiele innych. Dzięki zintegrowaniu liczydła z gazomierzem tu również brak jest rozbieżności pomiędzy odczytem dokonanym przez układ elektroniczny a wyświetlaczem dostępnym dla klienta. Zastosowanie we wnętrzu gazomierza bezpiecznego kulowego zaworu odcinającego oraz czujnika Halla dodatkowo podwyższa bezpieczeństwo użytkownika oraz zapewnia niskie zużycie energii. Może być stosowany zarówno jako gazomierz przedpłatowy jak i windykacyjny

12 Wnioski WNIOSKI 1. Rynek konsumentów oczekuje od sprzedawców gazu oferty na sprzedaż przedpłatową. Sprzedawcy gazu są również zainteresowani rozszerzeniem swojej oferty o przedpłatowość w celu utrzymania dotychczasowych klientów lub pozyskania nowych. 2. Oprócz systemów przedpłatowych, mających typowo komercyjny charakter, po stronie dostawców i sprzedawców gazu występuje zapotrzebowania na systemy umożliwiające skuteczną windykację należności i/lub wstrzymanie dostaw gazu. Zarówno gazomierze przedpłatowe, jak też ich uboższa wersja, czyli gazomierze windykacyjne są więc produktami, które powinny znaleźć zastosowanie po wprowadzeniu nowych przepisów. 3. Na rynku dostępnych jest wiele różnorodnych rozwiązań gazomierzy umożliwiających realizację obydwu funkcji. Występuje natomiast niedobór kompleksowych systemów informatycznych dedykowanych do przedpłaty i windykacji dla rozproszonych punktów pomiarowych, dostosowanych do realiów polskiego gazownictwa.

13 Wnioski 4. Dostępne na rynku systemy oparte są o zamknięte protokoły i nie mają możliwości współpracy z urządzeniami innych producentów niż dostawcy systemu. W praktyce, raz wdrożony system, musi być serwisowany i rozwijany przez jednego dostawcę. Uniemożliwia to konkurencję dostawców urządzeń (np. gazomierzy) co zawsze prowadzi do zwiększenia kosztu zakupu i eksploatacji systemu. 5. Wdrożenia smart meteringu prowadzone w Wielkiej Brytanii (SMETS 2) i Holandii (SMR5) oparte są na zasadzie interoperacyjnosci (wymienialności) wszystkich urządzeń, wchodzących w skład systemu, co obniżyło ich koszt zakupu o około 30%-40%. Aby jednak uzyskać ten efekt, przeprowadzono szeroko zakrojone prace standaryzacyjne i legislacyjne oraz powołano jednostki dokonujące oceny zgodności/certyfikacji urządzeń. Wiąże się to z kosztami i wysiłkiem organizacyjnym jednak w efekcie zapewnia miliardowe oszczędności przy zakupie i instalacji urządzeń.

14 Wnioski 6. W przypadku polskiego gazownictwa nie mamy do czynienia z masowym wdrożeniem smart meteringu, który wymuszałby wprowadzenie powszechnych standardów technicznych i otwartych protokołów komunikacji. Stosunkowo niszowy rynek na gazomierze przedpłatowe/windykacyjne w Polsce zniechęca większość producentów do inwestowania w dedykowany system informatyczny. Stworzenie ustandaryzowanego systemu informatycznego, który umożliwia współpracę z gazomierzami wielu producentów otworzyłoby rynek i obniżyło ceny urządzeń oraz usług związanych z ich eksploatacją (odczyt, serwisowanie baterii itp.). Stworzyłoby również podstawę do masowego wdrożenia smart meteringu w przyszłości. Czynione są pierwsze kroki w tym kierunku (SmartGas), wciąż brakuje jednak niezależnych od producentów jednostek, które testowałyby interoperacyjność urządzeń w ramach otwartych protokołów.

15 Dziękuję za uwagę Rogów Apator Powogaz