Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów UzaleŜnień na 2008 rok

Transkrypt

1 Załącznik nr 1 do uchwały Rady Miasta Sulejówek nr 109/XIX/08 z dnia 28 stycznia 2008 r. Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów UzaleŜnień na 2008 rok 1. Wstęp Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów UzaleŜnień (zwany dalej MPPiRPU) uwzględnia postanowienia ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi oraz ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. MPPiRPU określa formę realizacji wymienionych w ustawach zadań i stanowi element tworzącej się strategii rozwiązywania problemów społecznych w mieście Sulejówek. Podstawę do skonstruowania MPPiRPU stanowiły: dotychczasowe doświadczenia i wnioski, wypływające z realizacji Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (zwanego dalej MPPiRPA), dotychczasowe doświadczenia i wnioski wypływające z realizacji Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii (zwanego dalej MPPN), przeprowadzona diagnoza w zakresie problemów, zasobów i potrzeb. 2. Podsumowanie dotychczas realizowanych Programów Podstawowe zadania przyjęte do realizacji koncentrowały się na zwiększeniu dostępności terapeutycznej, przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, edukacji i profilaktyce szkolnej. 2.1 Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i prawnej. W 2007 r. pomoc terapeutyczną świadczyły: Punkt Konsultacyjny ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Sulejówku czynny 2 x w tygodniu: wtorek i czwartek w godz (pracownicy: 2 instruktorów terapii, 1 psycholog kliniczny); oraz - Punkt Konsultacyjno Informacyjny przy PCPR w Mińsku Mazowieckim (wspólne działanie miasta Sulejówek i powiatu). W Powiatowym Punkcie Konsultacyjno Informacyjnym dyŝury pełnili psycholog, terapeuta uzaleŝnień, policjant, prawnicy, doradca Biura Porad Obywatelskich, specjalista ds. wychowania seksualnego (dyŝur telefoniczny). W Punkcie konsultacyjnym w Sulejówku z pomocy i psychoedukacji skorzystało 60 osób uzaleŝnionych od alkoholu i 27 osób współuzaleŝnionych. Informacji dotyczącej uzaleŝnienia od narkotyków i moŝliwości leczenia udzielono 6 osobom. Łącznie w Punkcie udzielono 674 porady (w tym psychoedukacja, dotycząca choroby alkoholowej i narkomanii oraz procesu zdrowienia). Punkt Konsultacyjny ściśle współpracuje z Poradnią Odwykową w Mińsku Mazowieckim i innymi placówkami, realizującymi pełny program terapii odwykowej. Do placówek stacjonarnych skierowano ok.30 osób. W Punkcie Konsultacyjnym w Mińsku Mazowieckim z pomocy terapeutycznej i prawnej skorzystało ok. 35 osób z Sulejówka. Poza tym w ramach działalności Punktu przeprowadzone zostały szkolenia dotyczące pracy Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (leczenie uzaleŝnień, standardy szkolenia sprzedawców, rozpoznawanie ofiar przemocy wśród członków rodzin, etyka pracy członków MKRPA) oraz szkolenie na temat: Metoda mediacji w pracy z rodzinami. 1

2 2.2 Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychologicznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. Zadanie to realizowano głównie poprzez pracę Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych związaną z procedurą zobowiązania do leczenia oraz poprzez współpracę z Policją (załoŝenie Niebieskiej Karty ), StraŜą Miejską (interwencje) i Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej. Miejska Komisja w 2007 r. przyjęła ponad 40 (dane z listopada) wniosków o zobowiązanie do leczenia, w tym 24 zostały skierowane do Sądu Rodzinnego. 17 wniosków złoŝyli członkowie rodzin, 7 Policja. W stosunku do zgłoszonych osób komisja podjęła działania informujące, motywujące do leczenia i monitorujące wypełnianie zaleceń. Komisja przeprowadziła 18 wywiadów środowiskowych w związku ze zgłaszanymi problemami rodzinnymi (naduŝywanie alkoholu i skutki tego stanu). Miejska Komisja zaopiniowała 23 zezwolenia na sprzedaŝ alkoholu. Łącznie odbyło się 10 posiedzeń komisji (dane z listopada). Policja wdroŝyła procedurę Niebieskiej Karty w 1 przypadku. Pomoc prawną i ewentualne schronienie zapewniano w ramach współpracy z powiatem. MOPS Kierownik tej placówki podaje, Ŝe liczba rodzin z problemem alkoholowym nie zmienia się i średnio w ciągu roku z pomocy opieki społecznej korzysta ponad 130 takich rodzin. W rodzinach tych Ŝyje ok.160 dzieci. Rodziny znajdują się w bardzo trudnej sytuacji materialnej i mieszkaniowej. Występują w nich powaŝne problemy wychowawcze. W większości z nich współwystępuje zjawisko przemocy fizycznej lub psychicznej Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla młodzieŝy, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych i doŝywiania. W 2007 roku w szkolnych programach profilaktycznych wzięło udział ok.1200 młodych ludzi i ok.400 rodziców. W II półroczu rozszerzono tematykę działań edukacyjnych o zagadnienia związane ze stresem szkolnym, wyborem drogi Ŝyciowej i zagroŝeniem narkotykami. Programy realizowane były przez Poradnię Psychologiczno Pedagogiczną w Sulejówku ( szkoła dla rodziców i wychowawców, konferencja Być Rodzicem Dzisiaj ), Zespół Pedagogów Dezyderia, organizację pozarządową KARAN, pedagoga - edukatora ds. profilaktyki, psychologa, realizującego program autorski warsztaty antystresowe dla młodzieŝy oraz przez przeszkolonych w ubiegłych latach nauczycieli i wychowawców (ART, Spójrz inaczej na agresję inne). W czasie róŝnych spotkań profilaktycznych przekazywano zakupione w ramach MPPU broszury informacyjne Jak chronić dziecko przed narkotykami?, wykorzystywano takŝe filmy i scenariusze zajęć profilaktycznych (zakupione między innymi ze środków MPPiRPA). W ramach profilaktyki uzaleŝnień zorganizowano pozalekcyjne zajęcia sportowo- korekcyjne (udział wzięło ok. 80 osób), zajęcia dziennikarskie i komputerowe (udział wzięło ok. 100 osób). Jako uzupełniającą formę edukacji, mającej na celu wskazywanie zagroŝeń wynikających z uŝywania narkotyków zaproszono do gimnazjów i LO teatr profilaktyczny. W sumie odbyły się 4 spektakle. W formie dotacji dofinansowana została działalność organizacji pozarządowych: Towarzystwa Przyjaciół Dzieci i Gniazda (prowadzenie świetlicy wsparcia dziennego) i ZHP (akcja Lato 2007 ). 2

3 2.4. Szkolenia podmiotów działających na rzecz rozwiązywania problemów uzaleŝnień. W marcu przedstawiciele słuŝby zdrowia, placówek oświatowych, słuŝb porządkowych i samorządu gminnego wzięli udział w szkoleniu, dotyczącym zasad konstruowania gminnego programu przeciwdziałania narkomani. Szkolenie zorganizowała Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej w Warszawie (koordynator projektu Michał Maliński). Na szkoleniu poza pogłębieniem wiedzy i umiejętności w wymienionym zakresie uczestnicy przedstawili swoją ocenę obecnej sytuacji związanej z zagroŝeniem narkomanią, wstępnie zakreślili moŝliwości działania i wskazali na najpilniejsze potrzeby profilaktyczne i interwencyjne. Dane te posłuŝyły, między innymi do opracowania Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2008 rok Wnioski: analiza poszczególnych sprawozdań oraz opinie osób zaangaŝowanych w rozwiązywanie problemów społecznych wskazują, Ŝe zarówno obszary jak i metody działań są właściwie dobrane i spełniają postawione cele, są jednak realizowane w zbyt wąskim zakresie. Szereg inicjatyw wymaga większego wsparcia finansowego, lepszego zaplecza (w tym sprzęt sportowy, terapeutyczny, pomoce audiowizualne,) oraz poprawy warunków lokalowych. Problemy do rozwiązania w 2008 wynikające z analizy dotychczasowych działań. Poprawa warunków lokalowych i wyposaŝenia Punktu Konsultacyjnego ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Sulejówku, umoŝliwiająca rozszerzenie oferty dla osób uzaleŝnionych od narkotyków, nikotyny i innych czynników uzaleŝniających. Zwiększenie oferty zagospodarowania czasu wolnego dla dzieci i młodzieŝy, słuŝącej prawidłowemu rozwojowi psychofizycznemu, w tym organizowanie zajęć i miejsc do aktywnego i zdrowego wypoczynku oraz pomoc w rozwijaniu zainteresowań. Szersze wsparcie działań profilaktycznych, terapeutycznych i edukacyjnych realizowanych przez Poradnię Psychologiczno Pedagogiczną. Zainteresowanie współpracą w ramach MPPU większej liczby podmiotów (w tym osób indywidualnych, organizacji pozarządowych, organizacji kościelnych, zadbanie o większą konkurencyjność ofert. 3. Wnioski z analizy problemów społecznych (w oparciu o wyniki ankiety przeprowadzonej w 2007 r.). W I połowie 2007 roku w związku z budowaniem strategii rozwiązywania problemów społecznych przeprowadzono ankietę wśród przedstawicieli instytucji i organizacji zaangaŝowanych w działania na tym obszarze oraz zebrano róŝne dostępne dane na temat zagroŝenia patologią w środowiskach szkolnych oraz na temat zasobów wspierających samorząd w rozwiązywaniu tych problemów. Wyniki i analizę danych przedstawiono w załącznikach nr 3 i 4. W tym miejscu przytoczone zostają jedynie wnioski i uwagi pedagogów szkolnych zawarte w ankietach.(zał.nr 3). Placówki oświatowe realizują swoje zadania statutowe w zakresie działań profilaktycznych. Niskie nakłady finansowe na szkoły ograniczają zasięg i róŝnorodność wartościowych działań profilaktycznych. Najdotkliwiej odczuwany jest brak domu kultury, skromna oferta zajęć pozalekcyjnych. Nadal słabo zagospodarowane obiekty sportowe. Brak wystarczającej liczby, łatwo dostępnych świetlic opiekuńczo wychowawczych. 3

4 Sformułowane wyŝej wnioski są zgodne z kierunkiem działań podejmowanych dotychczas w ramach MPPiRPU. Ponad to wskazują na potrzebę zbudowania atrakcyjnego zaplecza do działalności kulturalnej oraz zwiększenie liczby świetlic opiekuńczo- wychowawczych. Ostatnia z sugestii została uwzględniona, jako jeden z elementów MPPiRPU na 2008 r. Celem Programu w tym zakresie jest stworzenie świetlicy lub ogniska opiekuńczowychowawczego w kaŝdej szkole. 4. Zadania do realizacji w 2008 r Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzaleŝnionych od alkoholu i narkotyków Realizacja tego zadania odbywa się poprzez wymienione niŝej formy działania. 1. Kontynuowanie działalności Punktu Konsultacyjnego ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Sulejówku. 2. Kontynuowanie współpracy z Powiatowym Punktem Konsultacyjnym w Mińsku Mazowieckim w zakresie rozwiązywania problemów uzaleŝnień oraz przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 3. Podnoszenie kwalifikacji zespołu terapeutycznego dofinansowanie udziału w szkoleniach. 4. Finansowanie dodatkowych programów terapeutycznych dla osób z problemem uzaleŝnienia od alkoholu. 5. Wspieranie bazy lokalowej i wyposaŝenia Punktu Konsultacyjnego. 6. Opłacanie kosztów powołania biegłych orzekających w przedmiocie uzaleŝnienia, 7. Dofinansowanie działań prowadzonych przez organizacje pozarządowe na rzecz profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. 4.2.Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe oraz rodzinom z problemem uzaleŝnienia od narkotyków pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie; Realizacja tego zadania odbywa się poprzez: WdraŜanie procedury zobowiązania do podjęcia leczenia odwykowego (zdanie realizuje Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych). Pomoc dla dorosłych członków rodziny z problemem alkoholowym i problemem narkomanii (pomoc psychologiczna udzielana w Punkcie Konsultacyjnym w Sulejówku i w ramach współpracy z powiatowym Punktem Konsultacyjnym). Dofinansowanie udziału w terapii specjalistycznej. Dofinansowanie udziału pracowników Punktu Konsultacyjnego w szkoleniach, doskonalących umiejętności podstawowej pomocy psychologicznej rodzinie. Rozwijanie warunków do kompetentnej pomocy psychologicznej i socjoterapeutycznej dla dzieci i młodzieŝy z rodzin dotkniętych problemem alkoholowym i narkomanią oraz zagroŝonych uzaleŝnieniem, między innymi przez rozwijanie współpracy z placówkami specjalistycznymi i organizacjami pozarządowymi. Podnoszenie kompetencji wychowawców świetlic w zakresie pracy z dzieckiem z rodziny alkoholowej i rodziny dotkniętej problemem narkomanii dofinansowanie szkoleń, ułatwienie dostępu do pomocy psychologicznej. Przeciwdziałanie zjawisku przemocy w rodzinie: praca w zespołach interdyscyplinarnych, tworzenie i finansowanie programu wsparcia i pomocy terapeutycznej dla ofiar przemocy w rodzinie, szkolenia dla słuŝb zajmujących się przeciwdziałaniem zjawisku przemocy w rodzinie, wspieranie procedury interwencji wobec przemocy w rodzinie Niebieska Karta, finansowanie i realizacja programów profilaktyki przemocy domowej. kontynuowanie współpracy z Powiatowym Punktem Konsultacyjnym w Mińsku Mazowieckim w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 4

5 Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieŝy, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a takŝe działań na rzecz doŝywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo wychowawczych i socjoterapeutycznych; Realizacja tego zadania odbywać się będzie poprzez tworzenie zintegrowanego systemu profilaktyki gminnej obejmującego następujące grupy społeczne: dzieci i młodzieŝ: a) programy profilaktyczne w szkołach i innych placówkach oświatowych i opiekuńczo wychowawczych, b) wdraŝanie programów profilaktyczno interwencyjnych dla młodzieŝy upijającej się, c) wspieranie młodzieŝowych liderów oraz środowisk zaangaŝowanych w promowanie zdrowego stylu Ŝycia i abstynencji. d) podjęcie działań na rzecz utworzenia świetlicy opiekuńczo wychowawczej lub klubu gimnazjalisty przy ZS nr 1. rodzice i wychowawcy: działania rozwijające umiejętności wychowawcze (współpraca ze szkołami i Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną), szkolenia wychowawców, nauczycieli i instruktorów sportowych w zakresie oddziaływań profilaktycznych wobec dzieci i młodzieŝy oraz podejmowania interwencji w sytuacjach problemowych, dorośli społeczność lokalna: wspieranie lokalnych i ogólnopolskich kampanii edukacyjnych i promujących zdrowy styl Ŝycia (współpraca z prasą lokalną i organizacjami pozarządowymi), sprzedawcy napojów alkoholowych: akcje informacyjne, interwencje Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, szkolenia, 6. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, słuŝącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych; Realizacja tego zadania odbywa poprzez: Inicjowanie działań na rzecz częstszego podejmowania interwencji przez funkcjonariuszy Policji oraz StraŜy Miejskiej w sytuacji spoŝywania napojów alkoholowych w miejscach publicznych oraz współdziałanie z Policją w zakresie zadań na rzecz trzeźwości kierowców. Współpracę ze słuŝbą zdrowia Powierzenie realizacji poszczególnych zadań gminnego programu organizacjom pozarządowym (przy procedurze zlecania zadań organizacjom pozarządowym (NGO) zastosowanie ma ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności poŝytku publicznego i wolontariacie), Współpraca z organizacjami i instytucjami, mającymi na celu pomoc osobom uzaleŝnionym i ich rodzinom (dofinansowanie programów terapeutycznych i działań na rzecz zdrowego Ŝycia). 7. Realizatorzy zadań: - Pełnomocnik Burmistrza ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w zakresie koordynowania wykonania niniejszego Programu na terenie miasta Sulejówek; - Pełnomocnik ds. Sportu w zakresie realizowania zadań profilaktycznych w działalności sportowej na terenie miasta Sulejówek; - Referat Oświaty, Kultury i Sportu w zakresie wspierania szkolnych programów profilaktyki oraz organizowania kampanii i imprez o walorach profilaktycznych; - Referat Działalności Gospodarczej w zakresie przestrzegania zasad obrotu napojami alkoholowymi, 5

6 - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w zakresie koordynowania i udzielania pomocy osobom i rodzinom z problemem alkoholowym. Współrealizatorami Programu są: - Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, w zakresie zadań przewidzianych w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi; - Komisja Oświaty, Wychowania i Sportu oraz Komisja Spraw Społecznych i Bezpieczeństwa w zakresie opiniowania zadań i inicjatyw włączanych do MPPiRPU. Określone w niniejszym Programie zadania mogą być realizowane równieŝ we współpracy z innymi podmiotami w tym z nie zaliczanymi do sektora finansów publicznych Wymienione zadania podejmowane są w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów UzaleŜnień, a określone zostały w oparciu o: 1) ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi; 2) ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii. Zadania specyficzne dla problemów alkoholowych i narkomanii oraz harmonogramy ich realizacji ujęto w: załączniku nr 1, zatytułowanym Miejski Program Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i w załączniku nr 2, zatytułowanym Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii. 6