Rejestracja Firmy 1
Rejestracja O D P I E R W S Z E G O E T A T U D O W Ł A S N E J F I R M Y Zgodnie z Ustawą o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców gminy. Zasady wpisu spółek określają przepisy Ustawy z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209; ost. zm. Dz. U. z 2002 r. Nr 1, poz. 2). Poniżej schematycznie została przedstawiona ścieżka rejestracji przedsiębiorstwa 1. Podjęcie prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby fizyczne, w tym również wykonujące działalność na podstawie koncesji i zezwoleń, wymaga zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, prowadzonej przez gminy. Ewidencja działalności gospodarczej jest jawna. Zgłoszenie o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, zgodnie z w/w Ustawą, powinno zawierać: * oznaczenie przedsiębiorcy (imię i nazwisko) oraz jego numer ewidencyjny PESEL; * nazwę pod jaką będzie działała firma, w nazwie powinno znaleźć się imię i nazwisko zakładającego firmę; * oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy, a jeżeli stale wykonuje on działalność poza miejscem zamieszkania również wskazanie siedziby i adresu zakładu głównego, oddziału lub innego stałego miejsca wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej; * rodzaj działalności jaką przedsiębiorca będzie wykonywać (istnieje wymóg określenia działalności zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności PKD); * wskazanie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej. 1 Schemat dotyczy osób, które już posiadają numer NIP. 2
Warto również zauważyć iż nie trzeba dołączać dokumentu potwierdzającego tytuł prawny przedsiębiorcy do lokalu (nieruchomości) stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej. Wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej podlega opłacie stałej w kwocie ok. 100 zł. a jeżeli wniosek dotyczy zmiany wpisu w ewidencji to opłata stała wynosi ok. 50 zł. Regon 2 Przedsiębiorca musi także wystąpić o nadanie numeru REGON, czyli numeru w rejestrze podmiotów gospodarki narodowej prowadzonym dla celów statystycznych. Zgodnie z 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 27 lipca 1999 r. w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia i aktualizacji rejestru podmiotów gospodarki narodowej, w tym wzorów wniosków, ankiet i zaświadczeń, oraz szczegółowych warunków i trybu współdziałania służb statystyki publicznej z innymi organami prowadzącymi urzędowe rejestry i systemy informacyjne administracji publicznej (Dz.U. Nr 69, poz. 763; zm. Dz.U. z 2001 r. Nr 12, poz. 99), prowadzony przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej obejmuje: * osoby prawne * jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej * osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą Osoba fizyczna jest obowiązana do złożenia wniosku do rejestru podmiotów na formularzu RG-1. Do wniosku osoba fizyczna musi dołączyć * zaświadczenie z ewidencji działalności gospodarczej (uwaga, zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej będzie wymagane przy uzyskaniu numeru NIP, REGONu oraz przy zawieraniu umowy rachunku bankowego) Przedsiębiorca nie musi jednak składać oryginału zaświadczenia. Wystarczy kserokopia dokumentu (przy składaniu wniosku trzeba jednak przedstawić oryginał do wglądu urzędnikowi przyjmującemu wniosek RG-1). Według art. 43 ust. 1 ustawy z 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz,U. Nr 88. poz. 439; ost.zm. Dz.U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668) urzędy statystyczne wydają wpisanym do rejestru podmiotów osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą zaświadczenia o nadanym im numerze identyfikacyjnym wraz z zakodowanymi cechami i opisem tych cech nie później niż w ciągu 14 dni od daty otrzymania wniosku. Zaświadczenie jest przesyłane podmiotowi pocztą natychmiast po dokonaniu wpisu w rejestrze podmiotów, albo wydawane bezpośrednio przy składaniu wniosku. Pieczątki Firmowe Osoby fizyczne, które posiadają numer NIP, po uzyskaniu numeru REGON powinny wyrobić sobie pieczątkę przedsiębiorstwa. Będzie ona niezbędna przy założeniu rachunku bankowego. W przypadku osób nie posiadających NIP należy wstrzymać się z wyrobieniem pieczątki do czasu uzyskania w/w numeru. Pieczątka firmowa powinna zawierać: * nazwę przedsiębiorstwa * adres * REGON * NIP Koszt wyrobienia pieczątki to * średnio numery 50 PLN. telefonów * e mail itd. 2 Uzyskanie statystycznego numeru REGON jest wolne od jakichkolwiek opłat. 3
Konto bankowe Założenie i posiadanie rachunku bankowego jest konieczne w przypadku przedsiębiorcy, który ma obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Płatnicy podatku VAT również obligatoryjne muszą posiadać rachunek, ponieważ zwrot podatku VAT jest przekazywany na konto firmy. Składki ZUS powinny być odprowadzane również za pomocą przelewu bankowego. Ponadto istnieje obowiązek dokonywania operacji finansowych za pośrednictwem rachunku w stosunkach z innymi przedsiębiorcami, gdy suma zobowiązania jest odpowiednio wysoka. Numer rachunku należy podać Urzędowi Skarbowemu i Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych. Obowiązek posiadania rachunku bankowego i dokonywania rozliczeń za jego pośrednictwem dotyczy * transakcji z której wynika, iż stroną jest inny przedsiębiorca oraz jednorazowa wartość transakcji (bez względu na liczbę wynikających z niej płatności) przekracza równowartość 15 000,00 EUR. * niezależnie od wartości realizowanych transakcji, obrót bezgotówkowy za pośrednictwem banków obowiązuje tych przedsiębiorców, którzy prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów lub księgi handlowe oraz tych, którzy działają w formie spółek prawa handlowego. Nie muszą dokonywać rozliczeń za pośrednictwem banków wszyscy pozostali, czyli ci, którzy są opodatkowani w formie ryczałtu lub karty podatkowej. Jeżeli posiadamy rachunki w kilku bankach, to musimy wskazać jeden z nich jako podstawowy i poinformować o tym wszystkie nasze banki, Urząd Skarbowy i ZUS (podając numery kont). Do założenia rachunku bankowego będą potrzebne: * dowód osobisty * zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej * numer REGON * numer NIP * pieczątka Koszt założenia konta bankowego jest różny i zależy od banku. Jedne banki w ogóle nie pobierają opłat wstępnych. Natomiast jeśli już istnieje taka opłata to będzie to kwota w granicach 10 40 zł. Oczywiście trzeba również liczyć się z późniejszymi kosztami związanymi z prowadzeniem rachunku, jest to wydatek rzędu od 30 do 80 zł. Wydatki te zaliczają się do kosztu uzyskania przychodu. Numer Identyfikacji Podatkowej Wniosek o nadanie numeru NIP należy złożyć przed dokonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT czy akcyzowym lub przed złożeniem pierwszej deklaracji podatkowej (w 4
przypadku podatku dochodowego). Składa się go w urzędzie skarbowym miejsca zamieszkania (siedziby) przedsiębiorcy. Na mocy art. 2 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz.U. Nr 142, poz. 702; ost.zm. Dz.U. z 2001 r. Nr 110, poz. 1189) osoby fizyczne, osoby prawne, oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami - podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu oraz otrzymują numer identyfikacji podatkowej NIP. Zgodnie z art. 5 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj czy liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw. Zgłoszenie identyfikacyjne osoby fizycznej zawiera: * nazwisko i imiona, oraz imiona rodziców, * datę i miejsce urodzenia, * płeć, * nazwisko rodowe, * obywatelstwo lub obywatelstwa, * adres miejsca zamieszkania, * adres miejsca zameldowania na pobyt stały lub czasowy, * rodzaj i numer dowodu tożsamości, * numer ewidencyjny PESEL. Zgłoszenie identyfikacyjne składane, w przypadku osoby fizycznej prowadzącej samodzielnie działalność gospodarczą, na formularzu NIP-1 powinno zawierać: * pełną i skróconą nazwę (firmę), * adres siedziby, * numer identyfikacyjny REGON, * organ ewidencyjny lub rejestrowy i numer nadany przez ten organ, * wykaz rachunków bankowych, * adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej, * przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych. Do wniosku o nadanie numeru NIP trzeba przedłożyć odpowiednie dokumenty mające na celu potwierdzenie danych umieszczonych w formularzu: * zaświadczenie z ewidencji działalności gospodarczej, * dokument potwierdzający tytuł prawny do miejsca (lokalu), w którym będzie prowadzona działalność gospodarcza, lub znajdowała się siedziba zarządu, * zaświadczenie o nadaniu numeru REGON, * zawiadomienie do Urzędu Skarbowego. 5
Tak jak w przypadku procedury uzyskiwania numeru REGON, nie ma obowiązku składania oryginału zaświadczenia czy też odpisu - wystarczy kserokopia dokumentu 3. Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się niezależnie od zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R, o którym mowa w ustawie z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50; ost. zm. Dz.U. z 2002 r. Nr 41. poz. 365). Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych, którzy samodzielnie obliczają zaliczki na ten podatek lub samodzielnie opłacają go w formach zryczałtowanych - dokonują zgłoszenia identyfikacyjnego nie później niż w terminie złożenia pierwszej deklaracji dotyczącej tej zaliczki albo dokonania wpłaty zryczałtowanego podatku. Podatnicy mają obowiązek do aktualizowania danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym w terminie 30 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana danych. Zgłoszenie aktualizacyjne podatnicy przekazują właściwemu urzędowi skarbowemu. Koszt uzyskania numeru NIP to opłata skarbowa od wniosku o wydanie decyzji w wysokości 5 zł + 0,50 zł od każdego załącznika do wniosku. Podatek od towarów i usług - VAT Dokonując zgłoszenia NIP można jednocześnie dokonać rejestracji w zakresie podatku VAT. Zgodnie z art. 15 i następne Ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535), podatnikami tego podatku są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, jeżeli wykonują we własnym imieniu i na własny rachunek czynności wymienione w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Podatnicy ci są zobowiązani, przed dniem dokonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu, złożyć w urzędzie skarbowym zgłoszenie rejestracyjne VAT-R. Do zgłoszenia VAT-R nie załącza się dodatkowych dokumentów. Zgłoszenia rejestracyjnego składać nie muszą, choć mogą je złożyć, podatnicy zwolnieni od podatku VAT wykonujący wyłącznie czynności zwolnione od opodatkowania, o których mowa w art. 43 i nas. Ustawy o VAT oraz w załączniku Nr 4 (Wykaz usług zwolnionych od podatku). Składając wniosek rejestracyjny VAT należy uiścić opłatę skarbową w wysokości około 152 zł. Ubezpieczenia społeczne Rozpoczynając działalność gospodarczą przedsiębiorca ma obowiązek zgłoszenia do ZUS. Obowiązkiem ubezpieczenia społecznego (emerytalnego, rentowego, wypadkowego i chorobowego) jest objęty tak przedsiębiorca rozpoczynający działalność gospodarczą jak i zatrudnieni przez tę osobę pracownicy. Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia powstaje w momencie rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej (formalnie będzie to data wpisu do ewidencji działalności). Zgłoszenia trzeba dokonać w terminie 7 dni od tej daty i musi być ono własnoręcznie podpisane przez osobę zgłaszaną. W razie niedopełnienia obowiązku zgłoszenia przez przedsiębiorcę, ZUS sam dokonuje rejestracji osoby, która podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu. Zgłoszenie dokonuje się na formularzu ZUS ZFA dla osób fizycznych a ZUS ZPA dla spółek. Wraz z deklaracją składa się formularze ZUS ZAA (dotyczy adresów prowadzonej działalności) lub ZUS ZBA (dotyczy informacji o numerach rachunków bankowych). Zatrudniając pracowników, przedsiębiorca zgłasza ich do ubezpieczenia na druku ZUS ZUA. 3 Przy składaniu wniosku wymagane jest przedłożenie oryginałów do wglądu urzędnikowi przyjmującemu wniosek o nadanie numeru NIP. Trzeba zaznaczyć, iż osoba fizyczna zamierzająca otworzyć własną działalność gospodarczą często ma już numer NIP. Dlatego też składany formularz NIP-1 będzie miał charakter aktualizacyjny tj. mający na celu zgłoszenie do urzędu skarbowego faktu rozpoczęcia działalności gospodarczej i nie spowoduje zmiany w numerze. 6
Przypominamy również o obowiązku zgłoszenia w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej na piśmie właściwego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz o przewidywanej liczbie pracowników a także złożyć pisemną informację o środkach i procedurach przyjętych dla spełnienia wymagań wynikających z przepisów BHP. Koszty rozpoczęcia działalności gospodarczej Koszty rozpoczęcia działalności gospodarczej ponoszone przez osobę fizyczną stanowią dla niej koszty uzyskania przychodu, w związku z tym można je odliczyć od przychodów, zmniejszając podstawę opodatkowania. Poniższe podane orientacyjne koszty są dla samozatrudnionych, którzy nie muszą ponosić kosztów związanych z uzyskaniem koncesji lub zezwolenia. * wpis do ewidencji 100,00 zł * zaświadczenie o prowadzeniu działalności gospodarczej 11,00 zł * opłata skarbowa rejestracyjna VAT 152,00 zł * pieczątka 20,00-50,00 zł * otwarcie rachunku bankowego do 50,00 zł * różne kserokopie od 5,00 do 20,00 zł SUMA od 300,00 do 400,00 zł. UWAGA! * Za niedopełnienie obowiązku zgłoszenia do rejestru REGON, do ubezpieczeń społecznych oraz do ewidencji podatników i płatników przepisy przewidują karę grzywny. * Numer NIP jest nadawany dla danej osoby tylko raz więc gdy samozatrudniony, był pracownikiem i płacił podatek dochodowy ma już NIP, nie musi ponownie składać wniosku o jego nadanie. 7