Leczenie kręgozmyków z dużym ześlizgiem Physiotherapy & Medicine www.pandm.org Definicja: Kręgozmyk prawdziwy jest to wada chorobowa polegająca na ześlizgu kręgów w obrębie kręgoszczeliny na poziomie L5- S1 rzadziej L4-L5 i L3-L4, wraz z całym wyżej leżącym odcinkiem kręgosłupa. Epidemiologia: Częstość występowania kręgozmyków prawdziwych u ludzi rasy białej wynosi ok. 5%. U ludzi rasy czarnej kręgozmyki są rzadsze. Obserwuje się częstsze do 30% występowanie tej choroby u Eskimosów, którzy mieszkają na terenach odosobnionych. Etiopatogeneza: Teoria dysplastyczna Teoria przeciążeniowa Teoria genetyczna Typ Przyczyna Podgrupy kregozmyku Wady wrodzone Dysplastyczny kręgu S1 i L5 i wyrost. staw. { 1/Zmęczeniowe Uszkodzenie cieśni złamanie cieśni Cieśniowy łuku. 2/ wydłużenie cieśni Niestabilność 3/ świeże złamanie Zwyrodnieniowy międzykręgowa bez uszkodzenia cieśni Ześlizg kręgu w następstwie uszkodzenia Urazowy innej niż cieśń części łuku Patologiczny Ortopedyczne bóle krzyża w przebiegu kręgozmyków są spowodowane: - niestabilnością międzykręgową - uciskiem na korzenie nerwowe - zwężeniem kanału kręgowego - zmianami zwyrodnieniowymi stawów kręgosłupa 1
Niestabilnością międzykręgową nazywamy niezdolność do zachowania prawidłowych stosunków anatomicznych w pozycji stojącej Zespoły kliniczne: a/ kręgozmyki bezobjawowe b/ kręgozmyki z zespołami bólowymi -okresowe bóle krzyża - stałe bóle krzyża - zespoły neurologiczne (rwa kulszowa, chromanie neurologiczne) Rozpoznawanie: Badanie kliniczne Badanie radiologiczne klasyczne Nowoczesne techniki obrazowania - CT 2D i CT 3D - NMR - badanie kontrastowe Obraz RTG prawidłowego kręgosłupa L-S: 1/ prawidłowy kształt i budowa kręgów szczególnie kręgów L5-S1 2/ prawidłowa budowa wyrostków stawowych 3/ prawidłowy kąt L-S 4/ brak zmian zwyrodnieniowych w krążkach i st. międzykręgowych Taktyka leczenia operacyjnego w kręgozmykach Dysplastycznych Przeciążeniowych Zwyrodnieniowych Wskazania do operacji 1. Kęgozmyki dysplastyczne u dzieci z narastającym ześlizgiem 2. Kręgozmyki ze skoliozą Stałe bóle krzyża 1. Bóle korzeniowe 2. Chromanie neurologiczne Rodzaj zabiegu operacyjnego Instrumentalna repozycja ześlizgu ze stabilizacją tylną i usztywnieniem międzytrzonowym lub tylno- bocznym Usztywnienie : - tylno- boczne - przednie Odbarczenie + usztywnienie (tylno- boczne lub międzytrzonowe) usztywnienie + stabilizacja 2
Zespół Phalena i Dicksona Zespół zaburzeń neurologicznych z charakterystycznym przykurczem mięśni tylnej grupy uda (Tight Hamstrings Syndrome) występujący w kręgozmykach dysplastycznych z dużym przemieszczeniem kręgu L5 Klasyczny obraz zespołu Phalena i Dicksona: 1. Paraplegiczny chód z kołysaniem miednicy (pelvic waddle) 2. Pogłębienie lordozy lędźwiowej z ograniczeniem zginania tułowia 3. Ograniczenie zgięcia w stawach biodrowych do 40 przy wyprostowanych kolanach 4. Bóle krzyża z rwą kulszową 5. Kręgozmyk L5 III/IV System BWM Bad Wildungen Metz Przykłady leczonych chorych: 3
4
Podsumowanie: 1.kręgozmyki bezobjawowe u dorosłych bez radiologicznych cech niestabilności nie wymagają leczenia operacyjnego 5
2. Pogarszające się kręgozmyki dysplastyczne u dzieci i młodzieży wymagają leczenia operacyjnego, polegającego na nastawieniu przemieszczenia, stabilizacji instrumentalnej z równoczesnym usztywnieniem 3. Kręgozmyki u chorych z zaburzeniami neurologicznymi niezależnie od etiologii wymagają odbarczenia i stabilizacji wewnętrznej z usztywnieniem (tylno- bocznym, międzytrzonowym). 4. W kręgozmykach u dorosłych z towarzyszącymi stałymi bólami krzyża wykonuje się usztywnienie tylno- boczne (lub tylne) które znosi niestabilność międzykręgową. 6