RPN/97413/2014 P Data:2014-12-24 MINISTER INFRASTRUKTURY I ROZWOJU Warszawa, grudnia 2014 r. DDA-ll-020-402(]^)mz/14 NK: ^yyiif ^CjAOi Pan Szymn Wrbel Sekretarz Kmisji Wsplnej Rz^du i Samrz^du Terytrialneg Szanwny Panie Sekretarzu, w zal^czeniu przekazuj? prjekt uchwafy Rady Ministrw w sprawie ustanwienia prgramu wielletnieg pd nazwq Prgram Budwy Drg Krajwych na lata 2014-2023", z uprzejm^ prsb^ jeg przedstawienie d zapiniwania na najblizszym psiedzeniu Kmisji Wsplnej Rz^du i Samrz^du Terytrialneg. W zwi^zl<u z kniecznsciq kntynuacji rzbudwy infrastruktury drgwej w zakresie drg krajwych, Ministerstw Infrastruktury i Rzwju przygtwal prjekt uchwaly ustanawiaj^cej Prgram Budwy Drg Krajwych na lata 2014-2023, ktry zstal pddany uzgdnienim mi^dzyresrtwym a w dniu 22 grudnia br, rzpcz?<y si^ knsultacje publiczne prjektu. Prgram zaklada budw? lub dkticzenie ci^gw drg ekspreswych i autstrad raz budw? 35 bwdnic w ci^gach dr6g krajwych na t^czn^ kwt? 92,8 mid z\. Pnadt w prjekcie Prgramu znajduje si? lista rezerwwa zadari inwestycyjnych. Realizacja wszystkich zadati z listy pdstawwej raz rezerwwej pzwii na stwrzenie sieci drg krajwych w ramach nast^pujqcych ci^gw kmunikacyjnych: A1, A2, A4, A18, S2, S3, S5, S6, S7, SB, S17, S22, S51, S61, S69 raz S19 na dcinku Lubartw (Lublin) - (Rzeszw) Babica. Przedmitwy prjekt zawiera rwniez kmpnent dedykwany zadanim drgwym finanswanym z budzetu patistwa (utrzymanie istniej^cej sieci drg krajwych we wlasciwych standardach technicznych, przygtwanie inwestycji i zarzqdzanie) raz zadanim Prgramu Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015, kntynuwanym p 31 grudnia 2013 r. Ww. prjekt uchwaly, decyzj^ Zesplu ds. Prgramwania Prac Rz^du z dnia 24 pazdziernika 2014 r., zstal wlgczny d Wykazu Prac Legislacyjnych i Prgramwych Rady Ministrw (nr prjektu ID207). Z pwazaniem Wzateczeniu: 1. Prjekt uchwaty Rady Ministrw w sprawie ustanwienia prgramu wie^letnieg pd nazwq..prgram Budwy Drg Krajwych na lata 2014-2023" wraz z uzasadnieniem raz zat^cznikiem.
Priekt 22 gmdnia 2014 r. UCHWALA NR RADY MINISTROW z dnia 2015 r. w sprawie ustanwienia prgramu wielletnieg pd nazw^ Prgram Budwy Drg Krajwych na lata 2014-2023" Na pdstawie art. 136 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. finansach pubiicznych (Dz. U. z 2013 r. pz. 885, z pzn. zm.'') uchwala si^, c nast^puje: 1. 1. Ustanawia si^ prgram wielletni pd nazw^,.prgram Budwy Drg Krajwych na lata 2014-2023", zwany dalej Prgramem", stanwi^cy zajqcznik d uchwaly. 2. Prgram jest realizwany d dnia 31 grudnia 2023 r. 2. 1. Nadzr nad realizacj^ Prgramu sprawuje minister wlasciwy d spraw transprtu. 2. Wyknawcq Prgramu jest Generalny Dyrektr Drg Krajwych i Autstrad raz drgwe spiki specjalneg przeznaczenia pwlane na pdstawie ustawy z dnia 12 stycznia 2007 r. 0 drgwych sptkach specjalneg przeznaczenia (Dz. U. z 2007 r. Nr 23, pz. 136, z pzn. zm.'^'). 3. 1. Ustanawia si? limit finanswy wydatkw na realizacj? zadah uj^tych w zal^cznikach nr 1 i 2 d Prgramu, finanswanych z Krajweg Funduszu Drgweg, 0 ktrym mwa w art. 39 ustawy z dnia 27 pazdziemika 1994 r. autstradach platnych raz 0 Krajwym Funduszu Drgwym (Dz. U. z 2012 r. pz. 931, z pzn. zm.^') liczny d dnia 1 stycznia 2014 r. na pzimie 92,8 mid z\. 2. Ustanawia si? limit finanswy wydatkw z budzetu panstwa przeznaczny dla Generalneg Dyrektra Drg Krajwych i Autstrad w cz?sci 39 - Transprt liczny d dnia 1 stycznia 2014 r. d 31 grudnia 2023 r. na pzimie 48,7 mid zl. "Zmiany tekstu jednliteg wyniieninej ustawy zstaly glszne w Dz. U. z 2013 r. pz. 938 i 1646 raz z 2014 r. pz. 379, 911 i 1146. Zmiany tekstu jednliteg wymieninej ustawy zstaly gtszne w Dz. U. z 2008 r. Nr 218, pz. 1391, z 2009 r. Nr 86, pz. 720 raz z 2012 r. pz. 472. Zmiany tekstu jednliteg wymieninej ustawy zstaly glszne w Dz. U. z 2012 r. pz. 951, z 2013 r. pz. 433,843, 1543 i 1646 raz z 2014 r. pz. 805, 1310 i 1559.
2-3. Przed pdj^ciem dzialah dknywanych w ramach realizacji Prgramu, w wyniku ktrych mze nastqpic przekrczenie kwt, ktrych mwa w ust. 1 i 2, knieczne jest uzyskanie akceptacji Rady Ministrw. 4. Ustanawia si? limit flnanswy wydatkw na realizacje zadan uj^tych w zalqczniku nr 3 i 4 d Prgramu finanswanycii z Krajweg Funduszu Drgweg liczny d dnia 1 stycznia 2014 r. na pzimie 14,5 mid zl. 5. Traci mc uchwala Nr 10/2011 Rady Ministrw z dnia 25 stycznia 2011 r. w sprawie ustanwienia prgramu wielletnieg pd nazw^ Prgram Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015". 6. Uchwata wchdzi w zycie z dniem pdj^cia. PREZES RADY MINISTROW
Pwjekt z 22 gnidnia 2014, UZASADNIENIE Przygtwany w Ministerstwie Infrastruktury i Rzwju prjekt Prgrawii BuJwy Drag Krajwych m lata 2014-2023, zwany dalej,j^rgramenf\ jest dkuinentem kreslajqcym cele w zakresie rzwju infrastruktury drgwej stanwiqcej wlasnsc Skarbu Paristwa, harmngram realizacji inwestycji skizqcych ich siqgni^ciu raz zrdja flnanswania planwanych dzialan. Ze wzgl^du na swj peracyjn-wdrzeniwy charakter, Prgram jest spjny z nastepujacymi dkumentaini strategicznymi i sluzy siagnieciu zawartych w nich celw: /. Dliigkreswq Stralegiq Rzwju Kraju. Plska 2030. Trzecia fala lunvczesnsci: 2. Strategiq Rzwju Kraju 2020. Akhm'jie Spleczemtw, Knkurencyjna Gspdarka, Sprawne Panstw: 3. Strategiq Rzwju Tramprtu d 2020 r. (z perspektywq d 2030 r.j. Prgram, pza realizacja celw ujetych w ww. dkumentach, uwzglednia rwniez cele i kierunki rzwju kreslne w dkumentach Unii Eurpejskiej takich, jak: 1. Strategia na rzecz inteligentneg i zrwnwazneg rzwju sprzyjajqceg wlqczeniu splecznemu..eurpa2020': 2.., Biala Ksi^ga ". Plan utwrzenia jednliteg eurpejskieg bszani transprtu - dqzenie d siqgnifcia knkurencyjtieg i zashszczifdneg systemu transpnu; 3. Rzprzqdzenie Parlamentu Eurpejskieg i Rady (UE) nr 1315/2013 z diiia 11 gnidnia 2013 r. w sprawie unijnych wytycznych dtyczqcych rzwju transeurpejskiej sieci transprtwej i uchylqjqce decyzjf nr 661/2010/UE. Dkument jest prgramem rzwju w rzumieniu ustawy z dnia 6 gntdnia 2006 r. zasadach prwadzenia plityki rzwju (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, pz. 712, z pzn. zm.), zwanej dalej jak ustawa zasadach prwadzenia plityki rzwju " i spetnia kreslne w niej wymgi dtyczgce teg rdzaju dkumentw. Zgdnie z art. 136 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. pz. 885, z pzn. zm.) dkument nalezy d kategrii prgramw wielletnich. Uchwala Rady Ministrw przyj^ciu Prgramu uchyli rwnczesnie dtychczaswy Prgram Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015. Ptrzeba pracwania nweg prgramu drgweg wynika z: 1. Kniecznsci kntynuacji Prgramu Budwy Drag Krajwych na lata 2011-2015 (zwaneg dalej.,pbdk 2011-201S") raz dalszej rzbudwy sieci drg krajwych. Pdejmwane we wczesniejszych latach wysilki dtyczqce rzbudwy sieci drg krajwych wymagaj^ dalszych skrdynwanych dziatan. Plska infrastruktura drgwa wymaga dalszych nakladw na rzwj i mdemizacj?, aby mzliwe byl sprstanie ptrzebm wynikaj^cym ze wzrstu wymiany twarwej raz stale rsn^ceg ruchu pasazerskieg. D najwazniejszych zadari drgwych nalezq: zapewnienie spjnej sieci autstrad i drg ekspreswych; pprawa stanu techniczneg drg - d nacisku 115 kn/s dstswanych jest aktualnie tylk pnad 1/4 nawierzchni drg krajwych, a pewna cz^sc sieci drgwej jest dpuszczna d ruchu pjazdw tym nacisku jedynie w trybie administracyjnym, c znacza, ze knstrukcyjnie cz?sc tych drg z zatzenia b^dzie niszczna szybciej niz t przewidywali prjektanci i administracja drgwa; sprstanie wzrstwi nat^zenia ruchu, w tym samchdw ci^zarwych, wynikajaceg z rzwju terenw zabudwanych wzdluz si drgwych.
Prjekt z 22 gnidiiia 2014 r. Mim duzej skali inwestycji pdjetych w mijajacym kresie prgramwania, jak rwiiiez we wczesniejszych latach, plska siec drg krajwych, w lym autstrad raz drg ekspreswych, pzstaje nadal niedstatecznie drzna. dlateg tak isttne jest kntynuwanie dziaiari inwestycyjnych na gtwnych ciagach kmunikacji drgwej, w szczeglnsci zapewnienie placzen piniedzy duzymi srdkami miejskimi. 2. Kniecznsci wypelnienia warunkw wst^pnych nalznych przez KE w zakresie wykrzystania srdkw z nwej perspektywy finanswej UE. Wprwadzny przez KmisJ? Eurpejska mechanizm tzw. warunkwsci ex-ante nalzyl na paristwa czlnkwskie chc^ce skrzystac z funduszy bj^tych Wsplnymi Ramami Strategicznymi 2014-2020 w sektrze transprtu, bwiazek przygtwania kmpleksweg dkumentu kreslajaceg plany inwestycyjne w tym bszarze. W celujeg realizacji pracwany zsxa\ Dkumetit Iwplementacyjny d Stmtegii Rzwju Transprtu d 2020 r. (z perspektyrwq d 2030 r.), zwany dalej,.d/ ", kreslaj^cy rz^dwe prirytety w zakresie transprtu, ktrych realizacja zstanie sfinanswana przy wspludziaie srdkw eurpejskich. Dkumentem sektrwym, ktry wdraza ustalenia zawarte w DI, w dniesieniu d infrastruktury drgwej jest wlasnie Prgram. Celem glwnym Prgramu jest budwa spjneg i nwczesneg systemu drg krajwych zapewniaj^ceg efektywne funkcjnwanie drgweg transprtu sbweg i twarweg. Celami szczeglwymi s^: 1. Zwi^kszenie spjnsci sieci drg krajwych (kntynuacja istniejqcych dcinkw, budwa weztw). 2. Wzmcnienie efektywnsci transprtu drgweg (skrcenie srednieg czasu przejazdw). 3. Wzrst bezpieczeristwa ruchu drgweg (redukcja liczby wypadkw i ich fiar). 4. Pprawa dst?pu d rynkw i usjug (pl^czenie miast wjewdzkich z Warszawa). Zaklada si? si^gniecie pwyzszych celw pprzez budw? brakujacych dcinkw drg krajwych tak, aby pwstaly cate ci^gi drg krajwych i^czgce najwi?ksze srdki gspdarcze kraju. Ddatkw w ramach Prgramu planuje si? budw? bwdnic, ktre pprawig bezpieczeristw uzytkwnikw drg raz plynnsc ruchu w srdkach miejskich pprzez dci^zenie miast d ruchu tranzytweg. Dla kazdeg z ww. celw zstaly pracwane wskazniki. Dzi?ki realizacji Prgramu, z kricem 2023 r. nastepujace szlaki kmunikacyjne zyskajg ci^glsc: Al - granica panstwa (Ostrawa) - Gdansk (bez de. Cz^stchwa - Tuszyn) A2 - granica panstwa (Swieck) - Minsk Mazwiecki 52 - Ptudniwa Obwdnica Warszawy 53 - Szczecin - Blkw 55 - Wrclaw - Pznari - Bydgszcz - Nwe Marzy (Al) 56 - Gleniw - Gdansk 57 - Gdansk - Plnsk raz Warszawa - Rabka 58 - Wrclaw - Ldz - Warszawa - Biaiystk S17 - Warszawa - Lublin S19-Lublin-Rzeszw S51 - Olsztynek - Olsztyn 861 - Ostrw Mazwiecka - gr. paristwa w Budzisku
Prjckt 2 22 grudnia 20J4 r. Pwyzsze ciagi zstaly ujete na iiscie pdstawwej (zalacznik nr 1) prjektu Prgramu. Ich wybudwanie mzliwe bedzie p zabezpieczeniu dpwiedniej kwty srdkw flnanswych. Ddatkw. prjekt Prgramu zawiera liste inwestycji drgwych uj^tych na liscie rezerwwej (zalacznik nr 2). W sytuacji zrealizwania zadan ujetych na bu listach, siec drg krajwych bedzie bejmwac peine ciagi kmunikacyjne: Al, A2, A4, A8, A18, S2, S3. S5, S6, S7 (bez dcinka Krakw - Myslenice), S8, S17, S22, S51, S61, S69 raz S19 na dcinku Lubartw (Lublin) - Babica (Rzeszw). Budwa drgi krajwej nr 7 na dcinku Krakw - Myslenice, z uwagi na niewyczeipanie jej przepustwsci raz nieuj^cie w dkumentach prgramwych dla nwej perspektywy finanswej UE, bedzie przedmitem analiz w pzniejszym kresie. Pnadt planuje si? wybudwanie 35 bwdnic klasy S lub GIG?. Lp. nr drgi Nazwa zadania 1 15 Budwa bwdnicy Brdnicy 2 15 Budwa bwdnicy Inwrctawia 3 8 Budwa bwdnicy Wieiunia 4 8 Budwa bwdnicy miasta Belchatwa 5 Sll Budwa bwdnicy Ostrwa Wielkplskieg 6 Sll Budwa bwdnicy Jarcina 7 50/79 Budwa bwdnicy Gry Kalwarii 8 16 Budwa bwdnicy Olsztyna 9 33/46 Budwa bwdnicy Kldzka 10 41/46 Budwa bwdnicy Nysy 11 20 Budwa bwdnicy Kscierzyny 12 28 Budwa bwdnicy Sanka 13 Sll Budwa bwdnicy Szczecinka 14 SIO Budwa bwdnicy Watcza
Prjekt z 22 grudnia 2014 i 15 SIO Budwa II jezdni bwdnicy Kbylanki, Mrzyczyna, Zieieniewa 16 73 Budvva bwdnicy Mrawicy i Wli Mrawieckiej 17 50 Budwa bwdnicy Klbieli 18 46 Budwa bwdnicy Niemdlina 19 S74/9 Budwa bwdnicy Opatwa 20 Sll Budwa bwdnicy Ujscia 21 Sll Budwa bwdnicy Kepna 22 S3 Budwa bwdnicy Brzzwa 23 28 Budwa bwdnicy Zatra 24 78 Budwa bwdnicy Pr^by i Zawiercia 25 77 Budwa bwdnicy Stalwej Wli i Niska 26 3/5 Budwa bwdnicy Blkwa 27 9 Budwa bwdnicy Hzy 28 73 Budwa bwdnicy D^brwy Tarnwskiej 29 42/9 Budwa bwdnicy Ostrwca Swi^tkrzyskieg 30 S17 Budwa bwdnicy Tmaszwa Lubelskieg 31 79 Budwa bwdnicy Zabierzwa 32 40 Budwa bwdnicy Kedzierzyna Kzle 33 15 Budwa bwdnicy Nweg Miasta Lubawskieg 34 46 Budwa bwdnicy Mysliny 35 28 Budwa bwdnicy Nweg S^cza i Chetmca
Prjekt z 22 grudnia 2014 r. Oprcz pwyzszych zadah ujetych na hscie pdstawwej Prgramu. w ramach listy rezerwwej umieszczn 13 ddatkwych bwdnic. Realizacja zadah uwarunkwana bedzie ilsci^ srdkw flnanswych bedqcych d dyspzycji. W pierwszej klejnsci beda realizwane inwestycje z listy pdstawwej, a w przypadku szczednsci rwniez zadania z listy rezerwwej. Finanswanie Prgramu bejmwac bedzie: 1. liste pdstavvwa bejmujac^ zadania w zakresie budwy: a. ciagw drg krajwych (autstrad i drg ekspreswych); b. bejsc miejscwsci. 2. liste rezerwwa zadah, ktre zstanq skierwane d realizacji w przypadku wystapienia szczednsci na kntraktach w ramach listy pdstawwej. Prirytet realizacji zstal nadany zadanim: SI - Ksztwy - Bielsk -Biala raz S69 - tzw. bejscie W^gierskiej Grki. Prgram uwzglednia rwniez wydatki na zadania inwestycyjne, ujete w dtychczaswych zalacznikach nr 1 i la Prgramu Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015 przyjetym uchwal^ Rady Ministrw nr 10/2011 z dnia 25 stycznia 2011 r. Lgczna wartsc wydatkw Prgramu Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015 wynsi 82,8 mid zl. Zgdnie z becnym stanem, limit wydatkw na kntynuacj? d 2014 r. wynsi kl 14,5 mid zl. Zadania te zstaly ujete w zalacznikach nr 3 i 4 d Prgramu. Prgram zawiera diagnze stanu becneg, czesc dtyczacg bezpieczehstwa ruchu drgweg i utrzymania raz analiz? SWOT (analiz? mcnych i slabych strn przedmitu Prgramu raz zagrzeii i szans wplywajacych na jeg realizacj? z tczenia zewn?trzneg). Ddatkw Prgram zawiera infrmacje srdkach w budzecie panstwa kniecznych na zapewnienie utrzymania istniejacej sieci drg krajwych we wtasciwych standardach technicznych, przygtwanie inwestycji i zarzadzanie - 48,7 mid zl. Na realizacj? wszystkich ww. zadah knieczne b?dzie zapewnienie kwty 155,9 mid zl w latach 2014-2023. Srdki pchdzic b?dq z Krajweg Funduszu Drgweg, budzetu panstwa raz refundacji z budzetu srdkw eurpejskich. Zadania uj?te w Prgramie fmanswane b?d^ z dwch pdstawwych zrdel: 1. Budzet panstwa Z budzetu panstwa fmanswane b?dg: prace przygtwawcze, zarzadzanie drgami krajwymi, utrzymanie biezace, remnty drg krajwych, przebudwy i rzbudwy drg, dzialania pprawiaj^ce bezpieczehstw ruchu drgweg, wydatki majgtkwe: inwestycje kubaturwe i zakup dbr gtwych raz zadania zwigzane z chrn^ srdwiska. Zrdlem fmanswania tych wydatkw s^ planwane wptywy z pdatku akcyzweg d paliw silnikwych raz srdki przeznaczne na prefinanswanie zadah wsplfinanswanych z budzetu srdkw eurpejskich. 2. Krajwy Fundusz Drgwy (zwany dalej,xfd") Wszystkie zadania inwestycyjne kreslne w zalacznikach d Prgramu pkrywane b?dq zkfd na pdstawie crczneg planu finansweg, ktreg glwnym zrdlem dchdw jest plata paliwwa wptywaj^ca w prprcji ustalnej na pdstawie art. 57/ ustawy z dnia 27pazdziernika 1994 r. autstradach platnych raz Krajwym Funduszu Drgwym (Dz.U. z 2012 r. pz. 931, z pzn. zm.) (plata paliwwa jest rwniez pdstawq d zaci^gania kredytw i pzyczek raz emitwania bligacji, a takze splaty wynikaj^ceg z nich dlugu). Od 1 lipca 2011 r. d stalych zrdel zasilaj^cych KFD dtqczyly wplywy z platy elektrnicznej.
Prjekt z 22 grudnia 2014 r. D KFD wplywac beda rwniez srdki z budzetu UE w frmie refundacji z tytulu wydatkw pniesinych na reaiizacj? zadaii kreslnych w prgramach peiacyjnych. Srdki te mgq zstac przekazane d KFD takze w frmie zaliczkwej. Ministerstw Infrastruktury i Rzwju, na mcy art. 15 ust. 8 ustawy zasadach prwadzenia plityki rzwju dstapil d pracwania raprtu ewaluacyjneg dsa Prgrantu. Zgdnie z art. 19 ust. 1 ustawy zasadach prwadzenia plityki rzwju. Prgram zstanie przedtzny, na etapie Staleg Kmitetu Rady Ministrw, ministrwi wlasciwemu d spraw rzwju reginalneg w celu wydania pinii dtycz^cej zgdnsci ze srednikreswa strategic rzwju kraju raz z zakresem kreslnym w art. 17 ust. 1. w przytcznej ustawie. Na pdstawie art. 46 ustawy z dnia 5 pazdziernika 2008 r. udsl^pnianiu infmiacji srdwiskti i jeg chrnie, udziale spleczeiistwa w chrnie srdwiska raz cenach Jdziahwania na srdwisk (Dz. U. 2013 r. pz. 1235, z pzn. zm.) zstanie przeprwadzna strategiczna cena ddzialywania na srdwisk dla przedmitweg prjektu. Rzwiazania zawarte w prjekcie uchwaty sq zgdne z prawem Unii Eurpejskiej. Prjekt nie pdlega ntyfikacji zgdnie z przepisami prawa dt. funkcjnwania krajweg systemu ntyfikacji nrm i aktw prawnych.
Zalacznik d uchwaly Rady Ministrw Nr /2G15 zdnia 2015 r. PROGRAM BUDOWY DROG KRAJOWYCH NA LATA 2014-2023 22 grudnia 2014 r.
Prjekt z dnia 22 grudnia 2014 r. Spis tresci Wykaz skrtw 3 1. Wst?p 4 2. Diagnza - stan becny i prpnwane dzialania 5 2.1. Siec drg publicznych 5 2.2. Siec drg krajwych 6 2.3. Prgram Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015 - wyknanie na kniec 2013 r. raz zbwi^zania na klejne lata 10 2.4. Prgnzy w zakresie rzwju sieci drg 14 2.5. Zapewnienie wlasciwych standardw technicznych sieci drg krajwych 17 2.6. Bezpieczenstw Ruchu Drgweg 20 2.7. Analiza SWOT Prgramu 21 3. Prgram Budwy Drg Krajwych na lata 2014-2023 23 3.1. Ramy prawne i pwi^zania z innymi dkumentami strategicznymi 23 3.1.1. Dkumenty krajwe 23 3.1.2. Dkumenty UE 27 3.2. Ce\c Prgramu 29 3.3. Prirytety inwestycyjne 33 3.3.1 Autstrady 33 3.3.2 Drgi ekspreswe 34 3.3.3 Obwdnice 37 3.4. Realizacja Prgramu 38 4. Finanswanie Prgramu 41 5. Mnitrwanie i ewaluacja Prgramu 44 6. Spis ilustracji 45 7. Zaiqczniki 46 Zalacznik 1. Lista zadari inwestycyjnych - lista pdstawwa 46 Zalacznik 2. Lista zadan inwestycyjnych - lista rezerwwa 53 Zalacznik 3. Lista ukncznych zadan inwestycyjnych w ramach zal^cznika nr 1 d Prgramu Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015 (stan na 31.12.2013 r.) 55 Zalacznik 4. Lista zadan inwestycyjnych kntynuwanych p 31.12.2013 r. w realizacji w ramach Prgramu Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015 59 Opracwiin u- Ministerstwie /nf'rastntktun' i Rzwju
Prjekl 2 diiiu 22 gnidnia 2014 r. Wykaz skrtw A BP EBI GDDKiA drgi klasy technicznej A (autstrady) Budzet Panstwa Eurpejski Bank Inwestycyjny Generalny Dyrektr Drg Krajwych i Autstrad Generalna Dyrekcja Drg Krajwych i Autstrad KFD PBDK UE S Siec TEN-T Krajwy Fundusz Drgwy Prgram Budwy Drg Krajwych Unia Eurpejska drgi klasy technicznej S (drgi ekspreswe) Transeurpejska Siec Transprtwa Opracwan u' Minisii'rsswic liifrastruliluiy i Rzw ju
Prjekt z dnia 22 grudnia 2014 r. 1. Wst^p Niniejszy dkument jest klejnym srednikreswym dkumentem prgramwym w sektrze infrastruktury drg krajwych. W swjej tresci bezpsredni dnsi si d przyj^tych, na pdstawie art. 117 ust. 2 ustawy z dnia 30 czem'ca 2005 r. flnansach publicznych (Dz. U. Nr 249, pz. 2010 z pzn. zm.) Prgramu Budwy Drg Krajwych na lata 2008-2012 z dnia 25 wrzesnia 2007 r. raz, na pdstawie art. 136 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, pz. 1240, z pzn. zm.), Prgramu Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015 z dnia 25 stycznia 2011 r. Pdbnie jak pprzednie prgramy, niniejszy dkument kresla cele i prirytety zarwn inwestycyjne, jak i w zakresie utrzymania we wlasciwym stanie technicznym sieci drg juz istniej^cej. Wskazuje rwniez pzim i zrdla niezb^dneg finanswania raz list? zadan inwestycyjnych kierwanych d realizacji. W zakresie rzeczwym pdstaw^ sq zadania kreslne w zalqcznikach nr 1 i 2 Prgramu Budwy Drg Krajwych na lata 2014-2023 zwaneg dalej Prgramem'\ L^czn^ kwt? wydatkw inwestycyjnych w ramach Krajweg Funduszu Drgweg kresln na pzimie kl 92,8 mid zl. Drugi kmpnent rzeczwy Prgramu stanwi^ wydatki pnszne na utrzymanie dpwiednich standardw technicznych istniej^cej sieci drgwej, przygtwanie zadan d realizacji raz zarz^dzanie. W latach 2014-2023 wydatki pnszne z budzetu panstwa wynsic b?d^ 48,7 mid zl. Oprcz teg pnszne b^dq wydatki na zadania inwestycyjne, uj?te w dtychczaswych zalqcznikach nr 1 i la Prgramu Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015 przyj^teg uchwal^ Rady Ministrw nr 10/2011 z dnia 25 stycznia 2011 r. Limit wydatkw dla zadan kntynuwanych w ramach Prgramu Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015 wynsi 14,5 mid zl. Na t? kwt? sklada si? suma nakladw na realizacj? zadari wskazanych w zai^cznikach nr 3 i 4* Prgramu pnsznych z Krajweg Funduszu Drgweg i licznych d pcz^tku 2014 r. Ostateczna wartsc zadari z Prgramu Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015 zstanie ustalna p zakriczeniu prac na wszystkich inwestycjach (w ramach limitu 82,8 mid zi). L^czne wydatki zawarte w Prgramie wynsic b?dq 155,9 mid zl. ' Zadania uj^te w zat^cznikach nr 3 i 4 d Prgramu dpwiadaj^ zadanim uj?tym w zatqcznikach nr 1 i la d Prgramu Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015. Opracwan w Miiuslcrslwie Infraslnililwy i Rzwju
Prjekl z dnia 22 gnidnia 20/4 r. 2. Diagnza - stan becny i prpnwane dziatania 2.1. Siec drg publicznych W dniu 1 stycznia 1999 r. weszla w zycie refrma administracyjna paristwa, w wyniku ktrej nast^pil dstswanie sieci drg publicznych d nweg pdzialu administracyjneg kraju. W nwym ukladzie administracyjnym pwstal 16 wjewdztw, 314 pwiaty (w tym 248 pwiatw ziemskich i 66 miast na prawach pwiatu) raz 2479 gmin miejskich i wiejskich. D nweg ukladu administracyjneg kraju dstswan siec drg publicznych, ktr^ ze wzgl^du na rdzaj petninych funkcji pdzieln na nast^puj^ce kategrie: drgi krajwe stanwiqce wlasnsc Skarbu Paristwa raz drgi wjewdzkie, pwiatwe i gminne stanwiqce wlasnsc jednstek samrzqdu terytrialneg dpwiednieg szczebla. Kat^rie dr6g publimych - stan na 31 gni^a 2013 r. Kategria drg km udzial % Drgi krajwe 19 296 4,7 Drgi wjewdzkie 28 480 6,8 Drgi pwiatwe 125 274 30,1 Drgi gminne 242 923 58,4 Og6lem 415 973 100 Kategrie drg publicznych Drgi pwiatwe 125 274 Drgi gminne 242 923 Drgi krajwe Drgi wjewdzkie» Drgi pwiatwe Drgi gminne Drgi wjewdzkie 28 480 Drgi krajwe 19 296 Rysunek 1. Drgi publiczne (zrdi: GDDKiA) Opi ackun u- Ministerstwie Infrastnikliin i Rzw ju
Prjekl z dnia 22 grudnia 2014 r. 2.2. Siec drg krajwych Dcelwy ksztatt sieci drg krajwych kreslny zstat w rzprzqdzeniu Rady Ministrw z dnia 15 maja 2004 r. M' spi-awie sieci autstrad i drg ekspreswych^. Wyznacza ne przebieg raz numeracj^ najwazniejszych arterii drgwych na bszarze Plski. Otlrw CIVACICHI*. Rysunek 2. Siec autstrad i drg ekspreswych zgdnie z rzprzqdzeniem Rady Ministrw z dnia 15 maja 2004 r. w sprawie sieci autstrad i drg ekspreswych (GDDKiA) Krajwa infrastruktura drgwa wymaga w dalszym ci^gu duzych nakiadw na rzwqj i zapewnienia dpwiednich standardw istniej^cej sieci, aby mzliwe byl sprstanie ptrzebm rynku, wynikaj^cym ze wzrstu wymiany twarwej raz stale rsn^ceg ruchu pasazerskieg. Siec drg krajwych, chciaz stanwi jedynie 4,7% sieci drg publicznych glem t przensi pnad 60% ruchu. Knieczna jest zatem systematyczna pprawa stanu Dz. U. Nr 128, pz. 1334, z pzn. zm. Opracwan \v Ministerstwie Infrastruktniy i Rzwju
Prjekt z dnia 22 grudnia 2014 i techniczneg plskiej sieci drg krajwych w celu wyeliminwania jej pdstawwych graniczeh raz jej rzbudwa. D najpwazniejszych wad plskiej sieci drgwej nalezq bwiem, w szczeglnsci: brak spjnej sieci autstrad i drg ekspreswych; brak dstswania d przenszenia nacisku 115 kn/s, zgdnie ze zbwi^zaniami wynikaj^cymi z Traktatu Akcesyjneg; ruch duzym nat^zeniu, w tym samchdw ci^zarwych, przebiegaj^cy przez rzwijaj^ce si? wzdluz si drgwych tereny zabudwane. Kniecznsc dynamiczneg rzwju krajwej infrastruktury drgwej ptwierdzajq takze statystyki eurpejskie, ddajqce dynamik? wzrstu udziaju transprtu drgweg w przewzach pasazerskich raz twarwych na tie UE. Pska UE-28 UE-15 UE-28 UE-15 2002 200320042005200620072008 2009201020 U 2012 Rysunek 3. Dynamika wzrstu % udzialu transprtu samchdweg w przewzach pasazerskich (samchdy sbwe - lewy rys.) raz twarwych (transprt drgwy - prawy rys.): Piska na tie UE (Zrdi: Eurstat) Przewiduje si? pnadt dalszy wzrst liczby pjazdw, ktry d 2012 r. wyprzedzat wzrst PKB (127%) raz przyrst diugsci sieci drg utwardznych (27,3%). Zakiada si?, ze przewzy realizwane transprtem drgwym wzrsnq 7-11 mid pasazerw. Przy braku rzwju sieci drg krajwych przekladac si? t b?dzie na djuzsze czasy przejazdu, zwi?kszne zatlczenie na drgach, jak rwniez zwi?kszne ryzyk wystapienia zdarzen niebezpiecznych. Mim duzej skali pdj?tych inwestycji, piska siec drg krajwych, w tym autstrad raz drg ekspreswych, pzstaje niespjna i niewystarczajqc drzna. Kntynuwanie dzialan inwestycyjnych na gtwnych ci^gach drg krajwych, w szczeglnsci zapewnienie pl^czeri pmi?dzy duzymi srdkami aglmeracyjnymi, jak rwniez punktami styku z innymi frmami transprtu, w tym prtami, ltniskami, terminalami intermdalnymi, jest wyzwaniem na najblizsze lata. Wazne pzstanq rwniez inwestycje drgwe usprawniaj^ce pt^czenia w tzw. Plsce Wschdniej (5 wjewdztw: warminsk-mazurskie, pdlaskie, lubelskie, swi?tkrzyskie i pdkarpackie), ktre pzwl^ na aktywizacj? tych terenw. Piska zbwi^aja si? d realizacji sieci bazwej TEN-T d 2030 r., natmiast sieci kmplekswej d rku 2050. W bliczu dynamiczneg wzrstu transprtu drgweg, zarwn w kntekscie przewzw twarwych jak i pasazerskich, raz majgc na uwadze wcigz niedstatecznie rzwini?t^ siec drgwy, Piska nadal sti przed wyzwaniem dknczenia Opracwan Ministt rstwie Infrastruktun' i Rzwju
Prjckl z dnia 22 ^rnchiia 2(114 r. budwy spqjnej sieci autstrad i drg ekspreswych, ktra umzliwi wzrst spqjnsci mi^dzyreginalnej, przyczyniajgc si^ d petneg wykrzystania ptencjalu gspdarczeg kraju. Transprt samchdwy, ktreg udziaj w przewzach pasazerw i twarw w Plsce wynsi dpwiedni 85% i 82% (rku wg stanu na 2011 r.), jest wyzszy d sredniej eurpejskiej i rsnie. Dbrze rzwini^ta i nwczesna siec autstrad, drg ekspreswych raz drg szybkieg ruchu^, jest warunkiem wlasciweg funkcjnwania krajw rzwini^tych gspdarcz. W panstwach intensywnie mdernizuj^cych si? nast^puje znaczne przyspieszenie rzwju teg typu drg. Przedmitwe zjawisk wyst?puje rwniez w Plsce, zwlaszcza p akcesji d UE. W Plsce w latach 2004-2013 nast^pil pnad trzy i pikrtne wydhizenie sieci autstrad i drg ekspreswych. 1600 1400 1200 1000 800 autstrady (km) drgi eslqjreswe (km) 600 400 200 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Rysunek 4. DIugsc drg ekspreswych i autstrad w Plsce w latach 2004-2013 (km) Isttne zwi^kszenie zauwazalne jest w kresie 2011-2013, c wynika z realizacji Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015. Prgramu Oddawanie d uzytkwania klejnych dcinkw autstrad, drg ekspreswych raz innych drg krajwych byl zwi^zane ze wzrstem wydatkw na zadania drgwe"*, zgdnie z pnizsz^ tabelq: ' Zgdnie z definicj^ zawart^ w SlM'niku Pjfc Strategii Rzwju Transprtu d 2020 r. (z perspektywq d 2030 r.), drga szybkieg ruchu t ptczne kreslenie drgi gtwnej ruchu przyspieszneg, ktra jest znaczna symblem GP, zgdnie z rzprzqdzeniem Ministra Transprtu i Gspdarki Mrskiej z 2 marca 1999 r. w sprawie warunkw lechnicznych, jakim pwinny dpm'iadac drgi piibliczne i ich usytuwanie (Dz. IJ. Nr 43, pz. 430, z pin. zm ). * Pd pj^ciem zadania drgwe" rzumie si? prcz budwy i przebudwy drg krajwych rwniez m.in.: zarz^dzanie, biezgce utrzymanie sieci drgwej, remnty sieci drgwej, prces przygtwania inwestycji, chrn? srdwiska, regulacje stanw prawnych, nadzry, pdatki. ptaty za grunty, bslug? prawnq, Krajwy System Zarzqdzania Riicliem, inwestycje kubaturwe. Opi-acwn w Minlsterstwie InJ'rastruktiitT i Rzwju 8
I'rjek! - dnia 22 grtidniti 2014 r. Rk KFD Budzet panstwa RAZEM KFD+BP 2004 875 314,90 3 129 979,70 4 005 294,60 2005 2 878 383,40 2 915 398,60 5 793 782,00 2006 4 721 886,10 2 586 813,70 7 308 699,80 2007 3 074 605,20 6 697 241,40 9 771 846,60 2008 1 950 770,80 11 382 837,70 13 333 608,50 2009 10 111 188,70 8 130 044,60 18 241 233,30 2010 16 937 016,50 2 985 875,20 19 922 891,70 2011 23 650 966,20 2 570 660,70 26 221 626,90 2012 19 656 028,50 2 729 640,20 22 385 668,70 2013 10 507 274,90 2 848 180,70 13 355 455,60 RAZEM 94 363 435,20 45 976 672,50 140340107,70 Tabela 1. Wydatki w latach 2004-2013 w tys. zl Wybudwana infrastruktura autstrad, drg ekspreswych i drg szybkieg ruchu raz naklady na niq w kresie 2011-2013 byly najwyzsze w histrii kraju. Zwlaszcza lata 2011 raz 2012 byly szczeglne pd wzgl^dem wysksc nakladw raz dlugsci ddawanych drg klasy A, S i GP, c wynikal z wielksci srdkw z budzetu UE przeznacznych na drgi krajwe raz wypelnienia zbwi^zan zwi^zanych z rganizacj^ Mistrzstw Eurpy w Pike Nznej w 2012 r. Na tym tie wydatki na drgi krajwe w 2013 r. ntuj^ isttny spadek, c ma zwiqzek z knczqc^ si^ perspektyw^ finanswq UE na lata 2007-2013. Opnuwan iv Minislerslwie liifrilslnikitiij i Rzwju
Prjekl z dnia 22 grudnia 2014 r. 2.3. Prgram Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015 - wyknanie na kniec 2013 r. raz zbwi^zania na klejne lata Celem Prgramu Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015 hy\, m.in. przygtwanie i realizacja najwazniejszych ciggw drgwych TEN-T. Lqczna wartsc wydatkw Prgramu Budwy Drg KrajMych na lata 2011-2015 wynsi 82,8 mid zl. Na kwt^ skjadajg si? nawady na realizacj? zadan wskazanych w zal^cznikach nr 1 i la teg Prgramu, pnszne z Krajweg Funduszu Drgweg i liczne d pczqtku 2010 r. Zakladan rwniez d 2013 r.: - wybudwanie 810,4 km sieci autstrad; - wybudwanie 782,5 km drg ekspreswych; - wybudwanie 26 bwdnic miejscwsci dtkni^tych wysk^ uci^zliwsciq ruchu tranzytweg (l^cznie 203 km); - przebudw? niektrych dcinkw drg krajwych pd kqtem bezpieczenstwa ruchu w ramach prgramu Drgi Zaufania"; - ppraw? stanu nawierzchni na drgach tak, aby w rku 2012 66% drg krajwych byla w stanie dbrym, a 34% w stanie niezadawalajqcym i zlym. Dzi^ki Prgramwi Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015, ktry stanwil kntynuacj? Prgramu Budwy Drg Krajwych na lata 2008-2012 d listpada 2007 r. d khca 2013 r. wybudwan: - 835,3 km autstrad, - 955 km drg ekspreswych, - 212,9 km bwdnic, - 687,8 km wazniejszych przebudw i wzmcnieri drg krajwych. Zakladany w Prgramie Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015 prg 66% drg krajwych dbrej nawierzchni^ zstal si^gni^ty w 2013 r. Nadal realizwane s^ prace picgaj^ce na dknczeniu zadan uj^tych w Prgramie Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015. Wydatki na realizacj? tych zadan p 31 grudnia 2013 r. wynszq szacunkw 14,5 mid zl. Ostateczne rzliczenie prac w Prgramie Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015 nast^pi p zakriczeniu wszystkich inwestycji w ramach ustalneg przez Rad? Ministrw limitu 82,8 mid zl. ^ Wartsc wynika z raprtu SOSN - System Oceny Stanu Nawierzchni, wyknywany crcznie przez GDDKiA. Opi acuw'im w Minislers/wie Infrastnikniiy i RzMjii
Prjekl - dnia 22 gi udnia 2014 r. Olsztyn Bydgszcz ^ Trurt Bialystk Gcz6wWMkplskl Pitrk«wf<trybunal*kl ittdm Lubliiw CzMtchwa Legenda SSSES "i-i^ Sied autstrad i drbg ekspreswych istniej^ lub w realizacji Planwana sie<i autstrad i drdg ekspreswych Rysunek 5. Siec autstrad i drg ekspreswych zrealizwana lub w trakcie realizacji - stan na 31 grudnia 2013 r. Siec autstrad jest w znacznej mierze zrealizwana lub jest w trakcie realizacji. Istniejq ci^gi autstradwe, c dtyczy autstrady Al, A2 raz A4. Stwrzenie pelnej sieci autstrad wymaga uzupeinienia: autstrady Al dcinek Pyrzwice - Tuszyn, autstrady A2 dcinek pmi^dzy bwdnic^ Warszawy a Teresplem (z wyl^czeniem istniej^cej bwdnicy Miriska Mazwieckieg) raz przebudw^ pludniwej nitki A18. Odmienna sytuacja wyst^puje w zakresie drg ekspreswych, gdzie isttne ci^gi stanwi^ becnie tylk dwie drgi ekspreswe: S3 pmi^dzy Szczecinem a Nwa Sl^ raz S8 pmi?dzy Wrctawiem a miejscwsci^ Walichnwy (w^zel Ldz) raz na dcinku Pitrkw Trybunalski - Radziejwice. Pzstale dcinki w zakresie drg ekspreswych zdecydwanie krtsze Opracwaiw w Miiilslcrslwie Infrastniklun i Rzn jii 11
Prjekt z dnia 22 grmlnia 2014 i: i brakuje im wystarczaj^cej ci^glsci. W bszarze istniejqcych autnmicznych dcinkw synergia z cal^ sieciq autstrad i drg ekspreswych pjawi si? dpier p ich plqczeniu w dluzsze ci^gi (w szczeglnsci S5, S7, S17, S19, S69). W 2013 r., w zwi^zku z nwym kresem prgramwania UE, dknan zmian w Prgramie Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015 pprzez ddanie zalqcznikw nr 5 raz nr 6, c w knsekwencji umzliwil rzpcz^cie prac nad realizacj^ dcinkw autstrad i drg ekspreswych raz bwdnic w ci^gach drg krajwych, ktrych wyknanie raz ddanie d uzytkwania wykracza pza rk 2015. Wdrazanie nwych zadan w zakresie glaszanych pst^pwan przetargwych d 2013 r. ma zapewnic w perspektywie unijnej 2014-2020 lepiej rzlznq w czasie, rytmiczn^ i skrdynwang realizacj? prac budwlanych, bez ich 0 Prgram Budwy Dr6g Krajwych na lata 2011-2015 ZaiqcznlknrSlnre Rysunek 6. Zrealizwane lub w trakcie realizacji drgi ekspreswe i autstrady wraz z uruchminymi zadaniami na pdstawie Zaiqcznika nr 5 i 6 (przyj^ty ch na pdstawie uchwal RM) Zgdnie z tresci^ przyj^tych przez Rad? Ministrw zal^cznikw nr 5 i 6 d Prgramu Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015 rzpcz^te zstaly prace w zakresie wypelniania brakuj^cymi dcinkami ci^gw drg ekspreswych w szczeglnsci: S3 d Nwej Sli d Blkwa (wraz z budwy drugich jezdni bwdnic: Mi^dzyrzecza i Grzwa Wielkplskieg), S5 d Grudzi^dza d Wrclawia, S7 d Gdanska d Plriska raz d Jedlinska d granicy wjewdztwa matplskieg, S8 d Radziejwic d Bialegstku, SI7 d Piasek d Warszawy. Zainicjwana zstata realizacja nwych ci^gw drg ekspreswych: S6 d Szczecina d OpracHciit iv Minislerslwie Infraslnikluiy i Rzwju 12
Prjekl z dnia 22 grudnia 2014 r. Kszalina, S19 d Lublina d Rzeszwa. Wydluzny zstanie rwniez ciag autstrady Al dcinek d Pyrzwic d knca bwdnicy Cz^stchwy. Rysunek 6 przedstawia zakres rzeczwy inwestycji bj^tych przez zalqcznik nr 5 i 6. pprzez wskazanie zmian na liscie wzgl^dem klejn przyjmwanych uchwal. Szczeglwe zestawienie inwestycji, dla ktrych glszn pstepwanie przetargwe w ramach zal^cznikw nr 5 i 6 d Prgramii Biidwy Drg KrajMych na lata 2011-2015 i ktre b?d^ realizwane w ramach perspektywy UE 2014-2020, zstal uj^te wzal^czniku nr 1 d Prgramw, jak jeg integralna cz^sc. Opracwan >v Ministerstwie liifraslrnklitiy i Rzwjtt 13
I'rjekl z diiiii 22 grudnia 2014 r. 2.4. Prgnzy w zakresie rzwju sieci drg Rzwj drg krajwych nie mze bye rzpatrywany autnmicznie, tj. w dei-waniu d innych rdzajw transprtu i zbwi^zan mi^dzynardwych. Transprt drgwy generuje relatywnie duzg zaj^tsc terenu pd budw? drg raz wyski pzim ksztw zewn^trznych (bci^zenie srdwiska haiasem, emisjami, ksztami splecznymi w zwiqzku z klizjami i wypadkami). Uwzgl^dniaj^c peine kszty transprtu drgweg knkurencyjnsc przewzw drgwych granicza si? d srednich dystansw. Wbec pwyzszeg raz z uwagi na zapewnienie pewnsci transprtu nalezy rzpatrywac rzwj drg krajwych kmplementarnie z pzstalymi gal^ziami transprtu, w szczeglnsci z transprtem klejwym. Pdejscie teg rdzaju jest becnie jednym z fundamentw plityki transprtwej UE. Budwa sieci TEN-T zaklada integracj? rznych rdzajw transprtu, ktrej peine wdrzenie wi^ze si? z dpwiednim planwaniem plqczeri drgwych, jak spjnych elementw systemu transprtweg kraju, w tym takich ktre zapewniaj^ efektywne pwi^ania z terminalami intermdalnymi na sieci TEN-T. Pnadt w ramach sieci TEN-T istnieje zbwiqzanie panstw czlnkwskich d wybudwania sieci bazwej TEN-T d 2030 r. raz sieci kmplekswej TEN- T d 2050 r. Uwzgl?dniajqc termin 2030 r. nalezy zauwazyc, iz juz w 2020 r. siec bazwa pwinna bye wysk zaawanswana, aby wj^elnic przedmitwe zbwiqzanie. Rysunek 7. Siec bazwa (linie niebieskfiletwe) i kmplekswa (linie czerwne) TEN-T Opracwan w Minislerstwic Infrastntklun' i Rzwju 14
Prjekl z dnia 22 grudnia 2014 r. Calkwita dlugsc drgwej sieci TEN-T w Plsce wynsi k. 7 400 km, z czeg k. 3 890 km stanwi siec bazwa, w sklad ktrej wchdzq nastfpujqce ciqgi drgwe: Al Gdansk - Ldz - Grzyczki - Czechy, A2 Niemcy - Swieck - Ldz - Warszawa - Kukuryki - Bialnis, A4 Niemcy - J^drzychwice - Wrclaw - Krakw - Przemysl - w. Krczwa - A6 Niemcy - w. Klucz - w. Rzesnica. A8 Autstradwa Obwdnica Wrclawia, 51 Ltnisk Pyrzwice - Tychy - Bielsk-Biala, 52 Warszawa (w. Kntpa - w. Pulawska - w. Lubelska), 53 Czechy - Lubawka - Legnica - Szczecin (w. Klucz) - Swinujscie, 57 Gdansk (Pludniwa bwdnica Gdanska) - Warszawa, 58 Wrclaw - Ldz (w. Ldz Pludnie), S8 Warszawa (w. Drewnica) - Ostrw Mazwiecka, SI7 Warszawa (w. Drewnica) - Lublin (w. D^brwica), S19 Lublin (w. Dqbrwica) - Krasnik - Rzeszw (w. Rzeszw Wschd), S22 Elblqg - Grzechtki - Rsja, S61 Ostrw Mazwiecka - bwdnica Augustwa - Suwalki - Litn'a, S69 Bielsk - Biala - Zwardh - Shwacja. Ukraina, Pzstale k. 3 460 km stanwi siec kmplekswa, d ktrej nalez^: Al 8 Niemcy - Olszyna - Glnice, SI Bielsk-Biala - Cieszyn - Czechy, 55 Wrclaw - Pznaii - Bydgszcz - Nwe Marzy, 56 Gleniw - bwdnica Trqjmiasta, 57 Warszawa - Rabka - Chyzne - Shwacja, 58 Ostrw Mazwiecka - Bialystk, SIO Szczecin-Plnsk, SI 1 Kszalin - Pila - Pyrzwice, S12 Radm - bwdnica Pulaw, Piaski - Drhusk - Ukraina, dk 16 Nwe Marzy - Olsztyn - Augustw, SI7 Lublin (w. D^brwica) - Piaski - Hreberme - Ukraina, S19 Bialystk - Lublin (w. D^brwica), SI 9 Rzeszw (w. Rzeszw Wschd) - Barwinek - Shwacja, S74 Pitrkw Trybunalski - Cedzyna - Nisk. Aktualnie dcinkm drg wyzszych kategrii, wchdzqcych w sklad transeurpejskiej sieci drgwej TEN-T brakuje ci^glsci. Planwane jest, aby przedsi?wzi?cia przewidziane d realizacji w kresie 2014-2023 przyczynily si? w jak najwifkszym stpniu d zakiiczenia sieci bazwej TEN-T i isttneg uzupelniania sieci kmplekswej. Na terenie Plski zstaly zlkalizwane dwa krytarze sieci bazwej TEN-T, ktre bejmuj^ najwazniejsze ciqgi kmunikacyjne sieci bazwej bslugujqce przewzy dalekbiezne i majqce w szczeglnsci za zadanie usprawnic pl^czenia transgraniczne w ramach Unii Eurpejskiej. Opnicmi/i \v Ministerstwie Infrastrukfii/y i Rzwju 15
I'rjekl z dnia 22 gnidnia 2014 i: Krytarze sieci bazwej przecinajq c najmniej dwie granice i bejmuj^, w miar? mzliwsci, c najmniej trzy rdzaje transprtu. W przypadku Plski s^ t krytarze: Mrze Baltyckie - Adriatyk raz Mrze Plncne - Mrze Baltyckie. OpracMdii ir Minislerstwie Infraslruklun' i Rzwju
Prjekt z dnia 22 grudnia 2014 r. 2.5. Zapewnienie wfasciwych krajwych standardw technicznych sieci drg Zgdnie z art. 20 pkt 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. drgach publicznych^, utrzymanie nawierzchni drgi, chdnikw, drgwych biektw inzynierskich nalezy d zarz^dcy drgi. W zakresie drg krajwych, zadania GDDKiA pdejmwane sq stswnie d psiadanych srdkw finanswych przyjmujqc za eel maksymalizacj? efektu kncweg. Oznacza t, ze zadania kierwane sq d realizacji na pdstawie biektywnych kryteriw gwarantuj^cych wyknanie najbardziej ptrzebnych i efektywnych zadan. Siec drg krajwych pdlega kreswemu mnitringwi w celu kreslenia najpilniejszych ptrzeb. W celu zbrazwania stanu sieci drg krajwych pracwywane s^ cyklicznie raprty 0 stanie technicznym nawierzchni sieci drg krajwych. Z raprtu stanie sieci za 2013 r. wynika, ze aktualnie w Plsce pnad 33,9 % drg krajwych jest w stanie technicznym zlym 1 niezadawalajqcym. Na kniec 2013 r. udzial sieci w stanie zlym wynsil 12,5% (drgi dhjgsci pnad 2 500 km), niezadwalaj^cym 21,4% (drgi dlugsci prawie 4 400 km). 2007 2008 2011 2012 2013 Stan dbiy [%] Stan niezadwalaj^cy [%] Stanzlv [%] Wykres 1. Prcentwy rzklad cen stanu drg krajwych w latach 2001-2013 " Dz. U. z 2013 r. pz. 260, z pzn. zin. Opracwan w Ministerslwie Infraslruktury i Rzwju 17
rr/ekt z dnia 22 gnulnia 2014 r. w% Stan dbry Stan niezadw alaj^cy Stan zly Oglem w km Stan dbry Stan niezadw alajqcy Stan zty Oglem 2004 45.5 28.7 25.8 100.0 2004 8 333 5 256 4 725 18 314 2005 48.9 26.2 24.9 100.0 2005 8 926 4 783 4 545 18 254 2006 53.2 23.4 23.4 100.0 2006 9 796 4 309 4 309 18414 2007 54.9 22.6 22.5 100.0 2007 10 168 4 186 4 167 18 521 2008 53.6 25.1 21.3 100.0 2008 9 926 4 648 3 945 18 519 2009 59.6 21.5 18.9 100.0 2009 11 072 3 994 3 511 18 577 2010 59.1 22.0 18.9 100.0 2010 10 773 4017 3 442 18 232 2011 58.8 23.6 17.6 100.0 2011 11 054 4 437 3 309 18 800 2012 62,7 23.8 13.5 100.0 2012 12 378 4 698 2 664 19 740 2013 66,1 21,4 12,5 100.0 2013 13 375 4 327 2 531 20 233 Tabela 2. Pprawa stanu sieci plskich drg krajwych w latach 2004-2013 (w "A glu -dane z raprtw stanie drg krajwych i km - wyliczenie prprcjnalne d diugsci drg krajwych w danym rku; diugsc drg zstala pdana w rzwinifciu na jedn^ jczdnif.) Analizujgc dane zaprezentwane w Tabeli 2. nalezy stwierdzic, ze w latach 2004-2013 diugsc dcinkw drg krajwych w stanie dbrym zwi^kszyla si? z 8 333 km d 13 375 km, dcinkw w stanie zlym zmniejszyla si? z 4 725 km d 2 531 km, a dcinkw w stanie niezadwalajqcym zmniejszyla si? z 5 256 km d 4 327 km. Nalezy jednak pami?tac, ze w duzej mierze na ppraw? statystyk w zakresie stanu sieci drgwej wptyw miala intensywna rzbudwa infrastruktury, a zatem ddawanie d uzytkwania nwych drg krajwych, a nie pprawa standardw istniejgcej sieci. Aktualnie duzym wyzwaniem infrastruktury drgwej prcz kntynuacji jej rzbudwy jest takze zapewnienie dpwiednich srdkw na utrzymanie juz wybudwanej infrastruktury we wlasciwym stanie technicznym. Aby nie dprwadzac d degradacji maj^tku nalezy systematycznie wyknywac zabiegi interwencyjne, d ktrych nalezy: utrzymanie biez^ce, kreswe remnty nawierzchni raz przebudwy. W celu zptymalizwania prcesu zarzqdzania istniejqcq sieciq drgwq, na pdstawie crczneg jej badania, GDDKiA ustala dcinki wymagajqce pilnej interwencji a nast?pnie, w ramach dst?pnych srdkw finanswych, dknuje niezb?dnych prac w celu pprawy standardu ich uzytkwania raz pdniesienia pzimu bezpieczeristwa. Zadania wymagajqce realizacji zstaly zhierarchizwane w czterech prgramach i planach: 1) Plan dzialafi na sieci drgwej; 2) Prgram redukcji liczby fiar smiertelnych; 3) Prgram budwy ciqgw piesz - rwerwych; 4) Prgram dzialan na sieci drgwej w zakresie drgwych biektw inzynierskich. Zadania w ramach pszczeglnych prgramw i planw zstaly uprzqdkwane w scisle ustalnej klejnsci, d najpilniejszych d wyknania. Zgdnie z algrytmem przqdkujqcym, bierze si? pd uwag? w szczeglnsci: wyniki badan stanu nawierzchni (wskaznik ceny nawierzchni), wielksc i struktur? ruchu, ze szczeglnym uwzgl?dnieniem udzialu samchdw ci?zarwych (wskaznik ruchu pjazdw ci?zarwych, wskaznik ruchu pjazdw sbwych), Opracwan w Ministersiwie Infrastntkltin' i Rzwju
Prjekl z dnia 22 grudnia 2014 r. parametry drgi (wskaznik nienrmatywnej szerksci. wskaznik rdzaju nawierzchni, wskaznik szrstksci). wskazniki liczby zabitych i rannych (wskaznik zabitych, wskaznik rannych). Przyjete kryteria pzwalaj^ na efektywne wykrzystanie srdkw finanswych i umzliwiaja pdejmwanie dzialari, w pierwszej klejnsci na dcinkach drg stwarzajqcych najwi?ksze zagrzenie dla bezpieczenstwa uzytkwnikw. Pwyzsze plany i prgramy sq cyklicznie aktualizwane. Crcznie plany aktualizwane pd k^tem stanu techniczneg i wypadkwsci, jak rwniez zabiegw wyknanych na sieci w latach pprzednich. Nie bez znaczenia pzstaje rwniez fakt rzbudwy drg, a c za tym idzie znaczneg bnizenia ruchu srednidbweg na niektrych dcinkach. Liczba realizwanych w danym rku zadan jest scisle zwi^zana ze srdkami, jakie mzna przeznaczyc na prace na istniej^cej sieci drgwej. Zadania te w calsci finanswane s^ ze srdkw krajwych^. Nadal pnad 6 858 km drg krajwych wymaga zabiegw interwencyjnych z zakresu remntu alb przebudwy. Pkazuje t jak grmne s^ ptrzeby z zakresu remntw i przebudw drg krajwych. Pnadt, ptrzeba wzrstu srdkw na utrzymanie we wlasciwym standardzie drg wynika z systematyczneg przyrstu drg krajwych najwyzszych klas technicznych. czyli drg klasie autstrady i drgi ekspreswej. Nw ddawane drgi cechuj^ si? w szczeglnsci znacznie szerszym pasem drgwym raz wi?ksz^ ilsciq skmplikwanych biektw inzynierskich, przez CO wymagaj^ znacznie wyzszych srdkw. Kszty utrzymania drg klasy A i S, s^ kt 2,5 krtnie wyzsze niz drg nizszych klasach technicznych. ' Zgdnie z art. 5 ustawy z dnia 16 grudnia 2005 i: jinanswaniii infiastniktiny transprtu Iqdweg (Dz. U. Nr 267, pz. 2251, z pzn. zm.) wydatki zwi^zane z budwq, przebudw^, remntem, utrzymaniem, chrn^ i zarz^dzaniem infrastrukturg transprtu Iqdweg, finanswan^ lub dfinanswanq przez ministra wlasciweg d spraw transprtu ustala si? w ustawie budzetwej w wysksci nie nizszej niz 18 % planwanych na dany rk wplyww z pdatku akcyzweg d paliw silnikwych. Opracwan ir Ministerstwie Infraslruklury i Rzwju
Prjekt - dnia 22 grudnia 2014 r. 2.6. Bezpieczenstw Ruchu Drgweg Ostatnie lata przynisly znacz^c^ ppraw? bezpieczeristwa ruchu drgweg w Plsce. Od 2004 r. (z wyjqtkiem 2006 r., gdy nastqpil kreswe pgrszenie sytuacji) liczba sb zabitych i ci^zk rannych w wypadkach drgwych systematycznie spada sredni dpwiedni - 9% i 6% rcznie. Pmim tych pzytywnych trendw Plska nadal zajmuje niekrzystne miejsce w rankingu bezpieczehstwa paristw Unii Eurpejskiej. W 2012 r. ze wskaznikiem pnad 93 sb zabitych na 1 mln mieszkancw bylismy trzecim krajem najwyzszym pzimie zagrzenia zycia w ruchu drgwym, tuz p Litwie i Rumunii. C sma smiertelna fiara wypadku drgweg byla mieszkahcem Plski. W2013 r. sytuacja nie ulegla znaczqcej pprawie. Tymczasem w 2004 r., wst^puj^c d Unii Eurpejskiej, Plska zbwigzala si? d realizacji plityki unijnej rwniez w zakresie bezpieczenstwa drgweg. Najnwszy dkument zatytulwany W kierunku eurpejskieg bszaru bezpieczeristwa ruchu drgweg: kierunki plityki bezpieczenstwa ruchu drgweg na lata 2011-2020 wskazuje wsplny eel tej plityki d rku 2020: zmniejszenie plw? liczby smiertelnych fiar wypadkw drgwych. 70 000 60 000 50 000 f 40 000 30 000 20 000 10 000 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Wypadki Ranni Wykres 2. Wypadki i ranni na drgach publicznych w latach 2004-2013 6 000 - ' - - 5000 " - ^ 4000 - --- - - 3 000 2000 1 000 0 - - - - - 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Zabici Wykres 3. Zabici na drgach publicznych w latach 2004-2013 Opracwan ir Ministerstwie Infrastruklwy i Rzwju 20
Prjekl z dnia 22 grudnia 2014 r. 2.7. Analiza SWOT^ Prgramu Mcne strny: Istniej^ca siec autstrad, Stan przygtwania nwych zadan, Zapewnienie zrdel finanswania, w tym z Prgramu Operacyjneg Infrastruktura i Srdwisk raz Mi^dzynardwych Instytucji Finanswych (np. EBI), Ptencjal wyknawczy, Ptencjal instytucjnalny strny publicznej w zakresie drgwnictwa - duza sprawnsc w realizacji inwestycji, Zmiany prawa w zakresie regulacji zbwi^zan wbec pdwyknawcw raz uruchamiania zaliczek. Szanse: Ppyt na nwczesn^ infrastruktur? drg krajwych, Stwrzenie ddatkwej sieci nwczesnych drg rznych kategrii, Pdniesienie w calsci d bardz dbreg i dbreg stanu istniej^cej sieci drg krajwych i wjewdzkich, Pparcie spteczeristwa raz krajwych sil plitycznych dla rzwju autstrad, drg ekspreswych i drg szybkieg ruchu, Zwi^kszajqcy si? ppyt na przewzy drgwe, Otczenie prawne, Zwi^kszanie si? rli Plski, jak srdka tranzytu w zwiqzku z kmplementamym rzwjem innych rdzajw transprtu, Stwrzenie nwczesneg systemu zarz^dzania ruchem przy wykrzystaniu nwczesnych technlgii, w tym ITS. Slabe strny: Duza skala zaleglsci d nadrbienia w zaki'esie budwy sieci TEN-T, Brak sieci autstrad, drg ekspreswych i spjnej sieci drg szybkieg ruchu, Wyst^pwanie wqskich gardel i brakuj^cych gniw w sieci znaczeniu mi^dzynardwym i krajwym, Slaba kndycja finanswa firm wyknawczych, Wyski wskaznik wypadkwsci, Ograniczna dst^pnsc zewn^trzna kraju, Stan pwi^zaii sieci autstrad, drg ekspreswych i drg szybkieg ruchu z drgami innych zarzqdcw drg. Zagrzenia: Pgrszenie sytuacji eknmicznej - recesja lub zalamanie gspdarcze, Zmiennsc sytuacji geplitycznej (knflikt na Ukrainie), Preferwanie przyjaznych dla srdwiska rdzajw transprtu, Duza liczba czarnych punktw" (miejsc niebezpiecznych), Niszczenie drg nadmiemym ruchem ci?zkich pjazdw samchdwych, Niestabilnsc prawa, Rsn^ce wymagania charakterze srdwiskw-klimatycznym wplywaj^ce na wzrst ksztw inwestycji raz zwi?kszenie szczeglwsci dkumentacji, Zwi?kszna ksztchlnnsc inwestycji wynikaj^ca z bwi^zuj^cej legislacji kl srdwiskwej. Rysunek 8. Analiza SWOT w bszarze realizacji PBDK na lata 2014-2023 * Analiza silnych (strengths) i slabych (weaknesses) strn daneg przedsi?wzi?cia, mzliwsci (pprtunities) i zagrzeii (threats), jakie n stwarza. Opracwan w Minislerslwie Infraslruktury i Rzwju 21
l^rjckl z dnia 22 grudnia 2014 r. Realizacja zadan w kresie 2014-2023 zacz?}a zstala rzpcz?ta. Zagwarantwane zstaly srdki na realizacj? zadan uj?tych w zalacznikach nr 5 i 6 d Prgramu Budwy Drg Krajwych na lata 2011-2015. Sens budwania drg jest uzasadniny zwi?kszaj^cym si? ppytem na przewzy drgwe, w tyin rsnqcq rlq Plski jak kraju tranzytweg na kiemnku plnc-pludnie. Minister wlasciwy d spraw transprtu raz GDDKiA uzyskali stswng sprawnsc instytucjnalnq d realizwania najwi?kszych inwestycji drgwych. Zdetlniwane zstaly wqskie gardla w infrastrukturze drg krajwych w bszarze ci^gw autstrad, drg ekspreswych i sieci drg szybkieg ruchu. Realizacja zadan inwestycyjnych uzaleznina jest d mzliwsci wytwrczych firm z branzy drgwej. ktre znajduj^ si? w slabej kndycji eknmicznej p 2012 r. Zmiany prawa w zakresie zamwieh publicznych i finansw publicznych, m.in. w zakresie uruchamiania zaliczek, regulacji zbwi^zah wbec wyknawcw i pd wyknawcw, usprawniaj^ i prz^dkujq sytuacj? na rynku. Obecna sytuacja eknmiczna Plski pzwala na realizacj? planwanych zadan, jednakze, w przypadku zagrzeri bezpieczenstwa kraju nie nalezy wykluczac zmian w preferencjach wydatkw, c rwniez b?dzie mial wplyw na zakres Prgramu. Opracwan w Miuislcrslwie Injrastruktury i Rzwju 12
Prjekl z dnia 22 gnidnia 21114 i: 3. Prgram Budwy Drg Krajwych na lata 2014-2023 3.1. Ramy prawne i pwiqzania z innymi dkumentami strategicznymi 3.1.1. Dkumenty krajwe Zgdnie z przepisami ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. zasadach prwadzenia plityki rzwju'' zalzenia, cele raz ramy niniejszeg dkumentu majq swje zrdla w nast?pujqcych dkumentach strategicznych: Dlugkreswa Strategia Rz^vju Kraju, Plska 2030. Trzecia fula nwczesnsci^^, przyj?ta przez RM w dniu 5 luteg 2013 r., zaklada siqgni?cie strategiczneg celu kluczweg, jakim jest pprawa jaksci zycia Plakw. B?dzie t mzliwe dzi?ki pdj?ciu dzialan w trzech bszarach zadaniwych: - knkurencyjnsci i innwacyjnsci (mdemizacji), - rwnwazenia ptencjalu rzwjweg reginw Plski (dyfuzji), - efektywnsci i sprawnsci pahstwa. Obszarwi rwnwazenia ptencjalu rzwjweg reginw Plski (dyfuzji) przyprzqdkwane zstaly dwa kierunki interwencji w pdziale tematycznym na rzwj reginalny i transprt. Strategia wskazuje, ze kluczwym czynnikiem umzliwiajqcym realizacj? celw w tym bszarze jest pprawa dst?pnsci transprtwej. W knsekwencji knieczne jest zbudwanie d 2020 r. pdstawwej sieci autstradwej i drg ekspreswych Iqczqcych reginy, jak rwniez pprawa jaksci drg lkalnych raz budwa ich pwiqzan z sieciq drg krajwych. Cel 9 - Zwi^kszenie dstqpnsci terytrialnej Plski pprzez utm'rzenie zrwnwazneg, spjneg i przyjazneg uzytkwnikm systemu transprtweg przewiduje zwi?kszenie dst?pnsci transprtwej pprzez mdemizacj?, rzbudw? (glwnie w ramach bazwej i kmplekswej sieci TEN-T) i utrzymanie calej sieci drg krajwych. Zwraca rwniez uwag? na ptrzeb? pdj?cia dzialan shizqcych pprawie bezpieczeristwa ruchu drgweg raz udrznieniu bszarw miejskich i metrplitalnych. W tym statnim zakresie przewiduje budw? bwdnic duzych miejscwsci. Strategia Rzwju Kraju 2020. Aktywne Spleczenstw, Knkurencyjna Gspdarka, Sprawne Panstw^^ z dnia 25 wrzesnia 2012 r. stwierdza, ze waznym czynnikiem wplywajqcym na prcesy rzwjwe jest dst?pnsc transprtwa i infrastrukturalna. W zwiqzku z tym istniejqce zapznienia i niespqjnsci w t>ii"' zakresie, nieadekwatnsc infrastruktury i jej niedpaswanie d ptrzeb rzwju spteczn-gspdarczeg i przestrzenneg wymagajq kntynuacji wysilku mdemizacyjneg. Strategia zaklada, ze sukcesywna pprawa sieci transprtwej w Plsce raz plqczeri z innymi krajami Eurpy i swiata, z jednej strny zdynamizuje rzwj kraju i pszczeglnych reginw, z drugiej wymagac b?dzie znacznych nakladw publicznych na ten cel. ' Dz. U. z 2009 r. Nr 84, pz. 712, z pzn. zm. ' M.P.z2013r. pz. 121. " M.P. z2012r. pz. 882. Opracwan M' Minislerstwie Injhislnikfiiiy i Rzwju 23