Projekt Foresight Akademickie Mazowsze 2030

Projekt Foresight Akademickie Mazowsze 2030 ZAKRES NOWELIZACJI USTAWY PRAWO O SZKOLNICTWIE WYŻSZYM Maria Tomaszewska Akademia Leona Koźmińskiego 16 grudnia 2010 r. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka

UCZELNIA O STATUSIE UNIWERSYTETU Zmieniono kryteria używania określenia: uniwersytet. Przyznaje się prawo do określania uczelni uniwersytetem w przypadku posiadania uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora w 9 zamiast 12 dyscyplinach według określonych w ustawie dziedzin nauki, bądź określenia: uniwersytet techniczny w przypadku posiadania tych uprawnień w 9 zamiast 12 dyscyplinach, przy zachowaniu wymogu 6 dyscyplin technicznych zamiast 8. (art. 3)

KRAJOWE RAMY KWALIFIKACJI KRK to jest opis kwalifikacji zdobytych w krajowym (polskim) systemie szkolnictwa wyższego poprzez określenie efektów kształcenia. Efekty kształcenia określają zasób: wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych uzyskanych w procesie kształcenia przez osobę uczącą się. Opisy wymaganych kwalifikacji usystematyzowane za pomocą Europejskich Ram Kwalifikacji pozwolą na dokonywanie porównań dyplomów uzyskiwanych w różnych uczelniach na terenie całej Europy.

KRAJOWE RAMY KWALIFIKACJI Nastąpi przeniesienie uwagi z procesu kształcenia na jego efekty. Twórcą i gospodarzem danego programu studiów przestaje być minister, a staje się nim uczelnia. Następuje wzrost autonomii uczelni, ale też wzrost odpowiedzialności. Dostępna staje się dla kandydatów szczegółowa informacja o studiach. Tworzy się zachęta do kontynuacji kształcenia z uwagi na możliwość uznawania efektów kształcenia spoza kształcenia formalnego.

PLANY STUDIÓW I PROGRAMY KSZTAŁCENIA Prawo uczelni do ustalania planów studiów i programów kształcenia, uwzględniających efekty kształcenia zgodnie z KRK - zamiast dotychczasowych standardów kształcenia. (art. 6 ust. 1 pkt. 4). Uczelnia posiadająca uprawnienie do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego może prowadzić studia na określonym przez senat uczelni, kierunku i poziomie kształcenia, w ramach obszarów kształcenia oraz dziedzin odpowiadających uprawnieniom do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego.

PLANY STUDIÓW I PROGRAMY KSZTAŁCENIA Uczelnia nieposiadająca uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego, może prowadzić studia na kierunku i poziomie zgodnie z wzorcowym opisem efektów kształcenia dla kierunku i poziomu kształcenia określonym przez ministra. Uczelnia nieposiadająca uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego może uzyskać uprawnienie do prowadzenia studiów, na podstawie decyzji ministra, wydanej po zasięgnięciu opinii PKA.

STUDIA PODYPLOMOWE I DOKTORANCKIE Obecnie uczelnia posiada prawo prowadzenia studiów podyplomowych w zakresie obszaru kształcenia związanego z prowadzonymi kierunkami studiów. Proponuje się możliwość prowadzenia studiów również poza zakresem za zgodą ministra, po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Wprowadza się wyraźne określenie, że studia doktoranckie uważa się za ukończone, jeżeli nastąpiła obrona doktoratu. Proponuje się zwiększenie stypendium doktoranckiego z dotacji projakościowej dla doktorantów wyróżniających się w pracy naukowej i dydaktycznej. (art. 8 ust. 6,7; art 2 ust. 1 pkt 10, art. 200 a)

STUDIA O PROFILU PRAKTYCZNYM Studia o profilu praktycznym realizowane będą przy udziale podmiotów gospodarczych na podstawie umowy z uczelnią. W ramach studiów przewiduje się: możliwość prowadzenia zajęć ze studentami przez wybitnych praktyków i ich udział w opracowywaniu programu nauczania, w tym określenia efektów kształcenia oraz sposobu realizacji praktyk studenckich i staży; udział pomiotu gospodarczego w dofinansowaniu studiów. (art. 168 a)

STUDIA O PROFILU PRAKTYCZNYM Uczelnia prowadząca studia pierwszego stopnia o profilu praktycznym, może zaliczyć do minimum kadrowego w miejsce nauczyciela akademickiego posiadającego : tytuł naukowy lub stopnień naukowy doktora habilitowanego - dwie osoby posiadające stopień naukowy doktora; stopień naukowy doktora - dwie osoby posiadające tytuł zawodowy magistra i znaczne doświadczenie zawodowe zdobyte poza uczelnią w dziedzinie związanej z kierunkiem studiów. Liczba osób, o których mowa powyżej, nie może przekraczać 50% osób zaliczanych do minimum kadrowego określonych w przepisach prawa, zarówno w grupie profesorów i doktorów habilitowanych jak i w grupie doktorów.

ZWIĘKSZENIE ZAKRESU AUTONOMII UCZELNI Wprowadza się regulacje prawne dotyczące rezygnacji z zatwierdzania statutów i regulaminów studiów przez ministra we wszystkich uczelniach (bez względu na posiadane uprawnienia do nadawania stopnia doktora z wyjątkiem uczelni wojskowych, teologicznych). (art. 56,57, 58 oraz 161)

FINANSOWANIE ZADAŃ PROJAKOŚCIOWYCH Podstawowa jednostka organizacyjna uczelni prowadząca badania naukowe na najwyższym poziomie w określonej dziedzinie nauki, powiązane z prowadzonymi studiami doktoranckimi o najwyższej jakości, będzie mogła uzyskać status Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego, zwanego dalej KNOW. (art. 84a. 1.). KNOW zostanie dofinansowany z dotacji na zadania projakościowe. W budżecie państwa będzie określana dotacja podmiotowa na dofinansowanie zadań projakościowych, przeznaczona na dofinansowanie uczelni posiadających ocenę wyróżniającą na podstawie opinii PKA, dotyczącej jakości kształcenia (art. 94 b.).

OPŁATY ZA STUDIA Uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane z: kształceniem studentów na studiach niestacjonarnych oraz uczestników niestacjonarnych studiów doktoranckich; powtarzaniem określonych zajęć na studiach stacjonarnych oraz stacjonarnych studiach doktoranckich z powodu niezadowalających wyników w nauce. Zasady pobierania i wysokość opłat w uczelni niepublicznej określa organ wskazany w statucie, z tym że opłaty, o których mowa powyżej, nie mogą przekraczać kosztów ponoszonych w zakresie niezbędnym do uruchomienia i prowadzenia w danej uczelni, odpowiednio studiów lub studiów doktoranckich z uwzględnieniem kosztów amortyzacji i remontów. Uczelnia nie pobiera opłat za rejestrację na kolejny semestr lub rok studiów, egzaminy, w tym egzamin poprawkowy, egzamin komisyjny, egzamin dyplomowy, wydanie dziennika praktyk zawodowych, złożenie i ocenę pracy dyplomowej oraz wydanie suplementu do dyplomu. (art.99. 1 i 4, 99 a).

DRUGI KIERUNEK STUDIÓW W przypadku podjęcia studiów stacjonarnych w uczelni publicznej równocześnie na kilku kierunkach studiów pobiera się opłatę za drugi wskazany przez studenta oraz każdy kolejny kierunek studiów. Przy czym przyznaje się prawo odbywania studiów finansowanych z budżetu państwa dla 10% najlepszych studentów określonego kierunku studiów w danym roku akademickim (decyzje w tym zakresie podejmuje rektor na podstawie kryteriów określonych w statucie). Ponadto studentowi studiów stacjonarnych uczelni publicznej przysługuje dodatkowo 30 punktów ECTS do wykorzystania na zajęcia, za które nie wnosi on opłat. (art. 98 pkt 1b)

DWUETATOWOŚĆ NAUCZYCIELI AKADEMICKICH Podjęcie lub kontynuowanie przez nauczyciela akademickiego zatrudnionego w uczelni publicznej dodatkowego zatrudnienia w ramach stosunku pracy u innego pracodawcy lub prowadzenie działalności gospodarczej wymaga zgody rektora. Podjęcie lub kontynuowanie dodatkowego zatrudnienia albo prowadzenie działalności gospodarczej bez zgody rektora stanowi podstawę rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem w uczelni publicznej stanowiącej podstawowe miejsce pracy. W uczelni niepublicznej przepis będzie obowiązywał, jeśli statut nie stanowi inaczej. (art. 129)

ZATRUDNIANIE NAUCZYCIELI AKADEMICKICH Okres zatrudnienia na stanowisku asystenta osoby nieposiadającej stopnia naukowego doktora oraz okres zatrudnienia na stanowisku adiunkta osoby nieposiadającej stopnia naukowego doktora habilitowanego, a także warunki skracania i przedłużania oraz zawieszania tych okresów określa statut, z tym że zatrudnienie na każdym z tych stanowisk osoby nieposiadającej stopnia doktora lub doktora habilitowanego nie może trwać dłużej niż osiem lat. (art. 120)

OCENA NAUCZYCIELI AKADEMICKICH Wprowadzono zmianę okresu dokonywania oceny nauczycieli akademickich. Dotychczas było to raz na 4 lata w projekcie ustawy zmieniono zapis, który obecnie brzmi - raz na dwa lata, z wyjątkiem profesorów zatrudnionych na podstawie mianowania pozostawiono tu zapis: raz na 4 lata. (art. 132) Regulacja mająca na celu działania podnoszące jakość kształcenia.

STYPENDIA DLA STUDENTÓW I DOKTORANTÓW Środki z dotacji, przeznaczone na stypendia rektora dla najlepszych studentów stanowić mają nie więcej niż 25% środków przeznaczonych łącznie na stypendia rektora dla najlepszych studentów, stypendia socjalne oraz zapomogi. Dotychczas podział wynosił maksymalnie po 50% stypendiów za wyniki w nauce i socjalnych. Obecnie nastąpi zwiększenie udziału stypendiów socjalnych kosztem za wyniki w nauce, czyli ze stratą dla jakości kształcenia. Stypendium rektora dla najlepszych studentów może otrzymywać student, który uzyskał za rok studiów wysoką średnią ocen, a ponadto posiada osiągnięcia naukowe lub artystyczne lub wysokie wyniki sportowe we współzawodnictwie międzynarodowym lub krajowym. Wprowadzono wyraz a ponadto zamiast wcześniejszego lub co oznacza, że sportowcom nie wystarczą wybitne osiągnięcia sportowe muszą mieć również wysoką średnią.

DYPLOMY UCZELNIANE Absolwenci studiów otrzymają uczelniane dyplomy ukończenia studiów, potwierdzające uzyskanie odpowiedniego tytułu zawodowego i suplementy do dyplomów. Obecnie obowiązują dyplomy państwowe - jednakowe w każdej uczelni. Nastąpi wzmocnienie identyfikacji absolwenta z uczelnią z siłą marki, jaką ta uczelnia posiada i profilem sylwetki absolwenta, jaki w danej uczelni został określony. (art. 167)

BADANIE LOSÓW ABSOLWENTÓW UCZELNI Budowaniu silniejszej relacji absolwentów z uczelnią będzie służyć również obowiązek monitorowania kariery zawodowej jej absolwentów, w celu dostosowania kierunków studiów i programów kształcenia do potrzeb rynku pracy, w szczególności po trzech i pięciu latach od dnia ukończenia studiów. (art. 13 a)

KONTAKT Z BIUREM PROJEKTU: Biuro ds. Rozwoju Politechnika Warszawska ul. Polna 50 tel. (022) 234 59 78 Więcej informacji na: www.akademickiemazowsze2030.pl

Foresight regionalny Akademickie Mazowsze 2030 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007 2013. Realizowany w ramach Działania 1.1, Poddziałania 1.1.1 www.akademickiemazowsze2030.pl 01 Warszawa, 11.11.2009