Opis projektu Planowana inwestycja to podziemna kopalnia węgla kamiennego, która będzie wydobywać od 3 do 4 mln ton węgla rocznie przeznaczonego dla energetyki i ciepłownictwa. Realizatorem inwestycji opartej na zarządzaniu projektowym jest spółka KOPEX-EX-COAL z siedzibą w Przeciszowie w województwie małopolskim. Spółka należy do polskiej Grupy Kapitałowej KOPEX SA, notowanej na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. KOPEX-EX-COAL Sp. z o.o. posiada prawa do dokumentacji geologicznej złoża węgla kamiennego Oświęcim-Polanka 1. Złoże ma obszar 42 km 2 i jest zlokalizowane w trzech gminach: Przeciszów, Polanka Wielka i Oświęcim. Jest to część zachodniej Małopolski. Obszar objęty projektowaniem, zlokalizowany jest w odległości ok. 51 km od centrum Katowic i ok. 58 km od centrum Krakowa. W ramach obszaru objętego koncesją na poszukiwanie i rozpoznawanie kopalin, KOPEX-EX- COAL prowadzi intensywne prace w celu uzyskania koncesji na wydobycie węgla. W tym rejonie od ponad 100 lat prowadzone są różnego rodzaju badania, które potwierdzają występowanie pokładów węgla energetycznego o wysokiej kaloryczności. Łącznie, wykonano już 21 odwiertów, które są wykorzystywane w obecnie prowadzonych pracach projektowych. Zatwierdzona dokumentacja geologiczna wyżej wspomnianego złoża określa zasoby geologiczne w obszarze objętym koncesją na poziomie ok. 534 mln ton węgla energetycznego. W przeszłości w tym rejonie wykonano dokumentacje geologiczne złóż węgla kamiennego takich jak: Spytkowice, Zator, Oświęcim-Polanka. Choć wiele z tych złóż jest znanych już od lat, to nie podejmowano decyzji o ich wydobyciu ze względu na eksploatację złóż położonych na Śląsku i w Zagłębiu Lubelskim. Dla udostępnienia złoża została wybrana nowoczesna metoda TBM (tunnel boring machine), co oznacza technologię wykonania upadowych za pomocą maszyny podobnej do tej, jakie używane są przy budowach między innymi tuneli: pod Kanałem La Manche, tunelu łączącego Europę z Azją pod Cieśniną Bosfor, warszawskiego metra i tarczy użytej w Gdańsku do budowy tunelu pod Martwą Wisłą. Zaplanowany sposób udostępnienia złoża polega na wykonaniu trzech upadowych (wyrobisk korytarzowych) o łącznej długości ok. 5 km. Upadowe te służyć będą zarówno do transportu węgla, sprzętu, materiałów, przewozu załogi oraz do wentylacji wyrobisk. Dzięki tego typu rozwiązaniom technicznym kopalnia nie będzie posiadać wież szybowych, a także ograniczona będzie wielkość infrastruktury naziemnej kopalni. Podobną metodą jest obecnie budowana kopalnia węgla kamiennego Grosvenor w Australii. Więcej informacji o projekcie GROSVENOR.
Wizualizacja projektowanej kopalni. Źródło: materiał własny KOPEX-EX-COAL. Dzięki nowoczesnej technologii zminimalizowany zostanie wpływ na środowisko oraz znacznie zmniejszy się zagrożenie związane z warunkami pracy. Budowa kopalni będzie przede wszystkim impulsem do stymulacji lokalnego rynku pracy. Zatrudnienie znajdzie w niej około 1000 osób. Nabór do pracy w nowej kopalni będzie prowadzony na początku procesu inwestycyjnego. Jego termin zależy od tego, jak szybko tarcza zmechanizowana TBM rozpocznie drążenie upadowych. Budowa kopalni jest jedną z największych inwestycji w zachodniej Małopolsce. Jej realizacja spowoduje między innymi: - powstanie nowych miejsc pracy, - zwiększenie dochodów dla gmin, - rozwój infrastruktury lokalnej, - rozwój przedsiębiorczości (na każde miejsce pracy w kopalni przypadają 3 4 miejsca w jej otoczeniu), - promocję gmin w Polsce i za granicą, - zmniejszenie poziomu bezrobocia, - stabilną pracę dla dwóch pokoleń. Mieszkańcy gmin, na obszarze których funkcjonować będzie kopalnia, będą posiadali pierwszeństwo w zatrudnieniu w kopalni oraz preferencyjne ceny zakupu węgla. Trwają prace nad przygotowaniem projektu zagospodarowania złoża (PZZ). Dokument ten będzie określał filar ochronny pod zabudową Przeciszowa i Polanki Wielkiej. W filarze tym znajdować się będą trzy upadowe. PZZ będzie także przewidywał działania związane z przebudową sieci gazowych oraz nie pogorszeniem warunków dla rolnictwa. Zostanie wykonana dokładna koncepcja ochrony wszystkich niewielkich cieków wodnych, jakie są na tym terenie. Wstępną lokalizację kopalni pokazano na poniższym rysunku.
Niebieska przerywana linia oznacza orientacyjny przebieg upadowych (wydobywczej, transportowej i wentylacyjnej). W rejonie ich lokalizacji nie będzie prowadzone wydobycie. Źródło: KOPEX-EX-COAL
Co czyni nasz Projekt innowacyjnym? Nowoczesna hamownia do badania przekładni maszynowych o dużych mocach, zlokalizowana w hali przemysłowo-badawczej. Na zdjęciu test ramion kombajnu ścianowego. Podziemne stanowisko operatora zautomatyzowanego kompleksu ścianowego Mikrus kompleks ścianowy do urabiania cienkich pokładów węgla. Na zdjęciu jeden z elementów - głowica urabiająco-ładująca. Kombajn ścianowy KSW-460NE1 przystosowany do pracy w zautomatyzowanym kompleksie ścianowym 1. Realizacja całego projektu, a więc budowa wszystkich obiektów, produkcja i dostawa maszyn i urządzeń oparta jest o jednolity system prawny obowiązujący w Unii Europejskiej. Gwarantuje to najwyższe standardy w zakresie bezpieczeństwa pracy, ergonomii i ochrony środowiska. 2. Pierwsze w Europie Środkowej użycie tarczy zmechanizowanej TBM (ang. tunnel boring machine) do wykonania upadowych udostępniających kopalnię węgla kamiennego. Taki sposób udostępnienia zapewnia: maksymalne skrócenie czasu wykonywania robót, wysoki poziom bezpieczeństwa obsługi, ochronę środowiska, gwarantując nienaruszalność powierzchni, poziomów wód gruntowych oraz minimalną ingerencję w środowisko, wysoką trwałość (minimum 50 lat), ze względu na stosowanie specjalistycznej obudowy tuneli, niskie koszty utrzymania i eksploatacji, w stosunku do tradycyjnych szybów używanych w większości kopalń. 3. Przejrzysty układ wyrobisk upadowe są tak zaprojektowane (miejsce wlotu, nachylenie, długość), aby ich koniec trafiał bezpośrednio w złoże, co powoduje brak konieczności wykonywania wielokilometrowej sieci kosztownych wyrobisk udostępniających. 4. Prosty układ wyrobisk minimalizuje liczbę ciągów transportowych służących do odstawy urobku z przodków ścianowych i chodnikowych. Skutkuje to krótkim czasem potrzebnym na przewóz pracowników i transport niezbędnych w procesie produkcji materiałów do miejsca przeznaczenia.
5. Zastosowanie do przewozu pracowników oraz transportu materiałów systemu kolejek podwieszanych. Transport pracowników i materiałów będzie realizowany bezpośrednio z dworca osobowego lub magazynu materiałowego na powierzchni, aż do przodka chodnikowego lub ścianowego. Minimalizujemy w ten sposób konieczność samodzielnego przemieszczania się wyrobiskami dołowymi. (Statystyki wypadków w górnictwie wskazują, że największa liczba zdarzeń jest związana z przemieszczaniem się załogi). 6. Transport urobku z dołu realizowany będzie taśmociągiem na powierzchnię kopalni, co umożliwi uzyskanie wyższej jakości węgla (wychód sortymentów grubych, tzn. węgiel nie jest kruszony na przesypach), w stosunku do transportu prowadzonego pionowymi szybami wydobywczymi. 7. Przewidziane jest zastosowanie układów elektrycznych opartych na przekształtnikach częstotliwości i wagach taśmowych oraz mechanicznych zasobników urobku do wyrównywania strugi węgla. Zwiększy to wydajność odstawy i umożliwi w sposób płynny realizację procesu wzbogacania węgla w zakładzie przeróbczym. 8. Przewidziana jest budowa rozdzielni zasilającej 110/6kV, w której zastosowana będzie najnowocześniejsza aparatura w wykonaniu wnętrzowym, zasilana podziemnymi liniami kablowymi wysokiego napięcia. Oprócz aspektów technicznych zwrócono uwagę na ochronę krajobrazu brak słupów linii wysokiego napięcia. 9. Wykorzystane zostaną najnowocześniejsze rozwiązania i urządzenia produkowane w Grupie KOPEX, między innymi: zautomatyzowane kompleksy ścianowe, wysokowydajne kombajny chodnikowe, zintegrowane systemy zasilania i sterowania maszyn i urządzeń, zintegrowane systemy odstawy od przodka lub ściany, aż po zakład przeróbki mechanicznej węgla. Urządzenia będą wyposażone w pełną diagnostykę i monitoring wszystkich istotnych parametrów. Dane o ich pracy będą transmitowane na powierzchnię oraz bezpośrednio do biur producenta i konstruktora maszyny. 10. Zastosowany zostanie niespotykany w górnictwie, zdalnie sterowany układ elektroenergetyczny. Zasilanie dołu kopalni oparte będzie na jednej wielopolowej rozdzielnicy poziomowej i zespołach kompaktowych średniego napięcia dla dostarczenia energii elektrycznej do stacji transformatorowych w przodkach chodnikowych i ścianowych. 11. Dyspozytorski system telekomunikacyjny oparty będzie o technikę cyfrową integrując przewodowe i bezprzewodowe systemy łączności ogólnokopalnianej i alarmowej wraz z urządzeniami do transmisji danych dla potrzeb monitorowania procesów produkcji i telesterowania. 12. Przewiduje się wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych przez budowę systemu odzysku energii cieplnej z wód kopalnianych i układów chłodzenia urządzeń oraz paneli fotowoltaicznych. 13. Wyżej wymienione rozwiązania technologiczne, produkcyjne i organizacyjne pozwolą na wdrożenie wydajnych systemów zarządzania.
Kopalnia w rejonie Przeciszów - Polanka Wielka - Oświęcim - kalendarium Projektu BADANIA GEOLOGICZNE 1905, 1959, 1986, 1995 1996, 2004, 2012 UTWORZENIE KOPEX-EX-COAL Sp. z o.o. (PIERWOTNA NAZWA KOPEX INNOWACJE) 2007 UZYSKANIE KONCESJI NA POSZUKIWANIE I ROZPOZNAWANIE ZŁOŻA WĘGLA KAMIENNEGO W OBSZARZE OŚWIĘCIM- POLANKA 1" 2012 ODWIERTY GEOLOGICZNE W RAMACH KONCESJI KOPEX-EX- COAL 2012 ZATWIERDZENIE DOKUMENTACJI ZŁOŻA OŚWIĘCIM- POLANKA 1" PRZEZ MINISTRA ŚRODOWISKA Q2 2013 DODATKOWE POTWIERDZENIE ZASOBNOŚCI ZŁÓŻ Q1 2015 w trakcie EKONOMICZNA, ŚRODOWISKOWA ORAZ SPOŁECZNA ANALIZA MOŻLIWOŚCI WYDOBYCIA ZŁÓŻ Q4 2013 w trakcie OPRACOWANIE ANALIZY TRANSPORTOWEJ Q4 2014 OPRACOWANIE KONCEPCJI ZAGOSPODAROWANIA TERENU Q3 2014 w trakcie OPRACOWANIE DOKUMENTÓW DLA PROCEDUR ŚRODOWISKOWYCH Q1 2014 w trakcie ZAANGAŻOWANIE STRON - UDZIAŁ SPOŁECZNOŚCI W PLANOWANIU I OCENIE PROJEKTU Q4 2011 w trakcie NEGOCJACJE Z LOKALNYMI SPOŁECZNOŚCIAMI UZGODNIENIA Z WŁAŚCICIELAMI GRUNTÓW Q2 2014 w trakcie
Fragment jednego z rdzeni pozyskanego podczas badań otworowych w 2012 roku. Źródło: KOPEX-EX-COAL
Zespół Zespół specjalistów realizujących ten Projekt posiada gruntowną wiedzę i wieloletnie doświadczenie w projektowaniu, budowie i wyposażaniu kopalń węgla zarówno w Polsce jak i za granicą: w Indonezji, Turcji, na Bałkanach, w Argentynie, Wietnamie, Australii oraz w innych krajach. Ponadto Członkowie Zespołu posiadają bogate doświadczenie w kierowaniu zakładami górniczymi. Kierownictwo Projektu Marek Uszko Prezes Zarządu Bogusław Oleksy Wiceprezes Zarządu Bogusław Chrószcz Wiceprezes Zarządu Adam Łyczkowski Dyrektor ds. Pracy Ryszard Chroboczek Dyrektor ds. Finansowych Janusz Filipecki Główny Specjalista ds. Górniczych Tadeusz Cichy Główny Geolog