NOWA PERSPEKTYWA DLA BADAŃ NAUKOWYCH I INNOWACJI W LATACH 2014 2020 INTELIGENTNY ROZWÓJ POZNAŃ, 14.01.2013 ul. Hoża 20 \ ul. Wspólna 1/3 \ 00-529 Warszawa \ tel. +48 (22) 529 27 18 \ fax +48 (22) 628 09 22 www.nauka.gov.pl
Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw WKP (2004 2006) Innowacyjna Gospodarka PO IG (2007 2013) Inteligentny Rozwój PO IR (2014 2020) czyli Gospodarka, Głupcze!
FINANSOWANIE BADAŃ (PERSPEKTYWA 2014 2020) Budżet państwa (NCN, NCBR, MNISW), Fundusze strukturalne (cel tematyczny 1 Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji 10,4 mld euro), Europejski Program Ramowy Badań i Rozwoju Horyzont 2020 łącznie ok. 80 mld euro, Fundusze niepubliczne pochodzące ze sfery gospodarki.
Cel tematyczny 1 Program Operacyjny Inteligentny Rozwój (8,6 mld euro) ale praktycznie tylko 2 osie priorytetowe: Oś 1 3,4 mld euro (bez wkładu krajowego) NCBR Oś 4 1,34 mld euro (bez wkładu krajowego) NCBR Program Operacyjny Polska Wschodnia (0,5 mld euro) Regionalne Programy Operacyjne (2,5 mld euro) Wydatki na infrastrukturę nauki w regionalnych programach operacyjnych to ok. 600 mln EUR (uzgodnienia z Kontraktu Terytorialnego).
Program Operacyjny Inteligentny Rozwój (2014 2020)
DOKUMENTY STRATEGICZNE: 1. Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki Dynamiczna Polska 2020 2. Krajowy Program Badań 3. Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej 4. Krajowe Ramy Specjalizacji
SIEG STRATEGIA INNOWACYJNOŚCI I EFEKTYWNOŚCI GOSPODARKI DYNAMICZNA POLSKA 2020 (1) Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki bezpośrednio wpisuje się w priorytety unijnej strategii rozwoju Europa 2020. Poszczególne działania ujęte w Strategii przyczynią się bezpośrednio do realizacji celów Europy 2020, w szczególności w zakresie osiągnięcia przez Polskę wzrostu nakładów na B+R (1,7% PKB na B+R). Poszczególne działania będą realizowane przez administrację centralną we współpracy z przedsiębiorcami i ich organizacjami, jednostkami naukowymi i samorządowymi, instytucjami otoczenia biznesu oraz organizacjami pozarządowymi. Całkowity budżet, finansowany ze środków publicznych na lata 2012-2020, został określony w Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju 2020, wyznaczającej ramy finansowe każdej z dziewięciu zintegrowanych strategii rozwoju. Zgodnie z zapisami SRK 2020 wielkość publicznych środków wyniesie ok. 97,3 mld zł. Strategia została przyjęta przez RM w styczniu 2013 r. http://www.mg.gov.pl/node/17492
SIEG STRATEGIA INNOWACYJNOŚCI I EFEKTYWNOŚCI GOSPODARKI DYNAMICZNA POLSKA 2020 (2) Cel główny Strategii to wysoce konkurencyjna gospodarka (innowacyjna i efektywna) oparta na wiedzy i współpracy. Kierunki interwencji Strategii podporządkowane są realizacji czterech celów szczegółowych: 1. Dostosowanie otoczenia regulacyjnego i finansowego do potrzeb działalności innowacyjnej 2. Stymulowanie innowacyjności poprzez wzrost efektywności wiedzy i pracy 3. Wzrost efektywności wykorzystania zasobów naturalnych i surowców 4. Wzrost umiędzynarodowienia polskiej gospodarki
KPB KRAJOWY PROGRAM BADAŃ Przyjęty 16 sierpnia 2011 r., KPB określa strategiczne dla państwa kierunki badań naukowych i prac rozwojowych, które stanowią dla NCBiR podstawę do sformułowania strategicznych programów badań naukowych i prac rozwojowych. Nowe technologie w zakresie energetyki Choroby cywilizacyjne, nowe leki oraz medycyna regeneracyjna Zaawansowane technologie informacyjne, telekomunikacyjne i mechatroniczne Nowoczesne technologie materiałowe Środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo Społeczny i gospodarczy rozwój Polski w warunkach globalizujących się rynków Bezpieczeństwo i obronność państwa http://www.bip.nauka.gov.pl/_gallery/15/21/15212/20110816_zalacznik_kpb.pdf
PMDIB POLSKA MAPA DROGOWA INFRASTRUKTURY BADAWCZEJ Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej jest wyrazem ambicji oraz oczekiwań polskiego środowiska naukowego. W wyniku otwartego naboru wniosków oraz konkursowej selekcji z udziałem niezależnych ekspertów zagranicznych na PMDIB umieszczono 33 propozycje projektów. Minister NiSW zatwierdził PMDIB w dniu 22 lutego 2011 r. i wpisał ją do dokumentu rządowego Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki na lata 2012 2020 czyniąc z niej dokument strategiczny. www.nauka.gov.pl
PMDIB PROCES AKTUALIZACJI PMDIB (1) Propozycje projektów umieszczonych na PMDIB nie obejmują wszystkich ważnych obszarów działalności naukowej w szczególności brak projektów dotyczących nauk społecznych i humanistycznych, chemicznych czy nauk rolniczych. Pojawiają się nowe inicjatywy, zarówno krajowe jak i międzynarodowe. Niektóre z propozycji umieszczonych na PMDIB mogą tracić na aktualności. Na początku 2013 r. Minister NiSW podjął decyzję o uruchomieniu procesu aktualizacji PMDIB. www.nauka.gov.pl
PMDIB PROCES AKTUALIZACJI PMDIB (2) Ogłoszenie konkursu 15 stycznia 2013 r. Złożonych 100 propozycji projektów, obejmujących kilkanaście dziedzin nauki (sumaryczny koszt inwestycyjny na poziomie 14 mld PLN). Powołanie Zespołu doradczego ds. PMDIB (15 członków, interdyscyplinarny charakter). Dwuetapowość procesu aktualizacji PMDIB, zaangażowanie recenzentów zagranicznych. Generalna zasada nieusuwania projektów obecnie znajdujących się na PMDIB. www.nauka.gov.pl
PMDIB PROCES AKTUALIZACJI PMDIB (3) 31.08 - zakończenie I etapu procesu aktualizacji PMDIB. Zaproszenie do II etapu: bezwarunkowe dla 25 propozycji projektów; warunkowe dla 8 grup propozycji projektów zaproszonych do konsolidacji wewnętrznej; warunkowe dla 3 grup propozycji projektów zaproszonych do konsolidacji z projektami już obecnymi na PMDIB. Rola Zespołu doradczego ds. PMDIB w zakresie procesu konsolidacji propozycji projektów. Przewidywany termin ogłoszenia zaktualizowanej PMDIB I kwartał 2014 r. www.nauka.gov.pl
Warunkowość ex-ante KRAJOWE RAMY SPECJALIZACJI (1) KRAJOWE RAMY STRATEGICZNE INTELIGENTNEJ SPECJALIZACJI (SMART SPECIALIZATION) Obecnie trwają również prace nad Krajowymi Ramami strategicznymi inteligentnej specjalizacji. Potrzeba wskazania inteligentnych specjalizacji na poziomie krajowym i regionalnym wynika z konieczności spełnienia przez Polską warunku ex-ante w odniesieniu do celów tematycznych:1. Zwiększenie nakładów na badania naukowe, rozwój technologiczny i innowacja oraz celu nr 2. zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjno-komunikacyjnych. Lista krajowych inteligentnych specjalizacji powstała w oparciu o foresight technologiczny przemysłu InSight 2030 Ministerstwa Gospodarki oraz Krajowy Program Badań Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego www.nauka.gov.pl
Warunkowość ex-ante KRAJOWE RAMY SPECJALIZACJI (3) 18 krajowych inteligentnych specjalizacji (priorytety krajowe w obszarze B+R+I) pogrupowano w 5 działów tematycznych: 1. ZDROWE SPOŁECZEŃSTWO Technologie inżynierii medycznej, w tym biotechnologie medyczne Diagnostyka i terapia chorób cywilizacyjnych oraz w medycynie spersonalizowanej Wytwarzanie produktów leczniczych 2. BIOGOSPODARKA ROLNO-SPOŻYWCZA, LEŚNO-DRZEWNA I ŚRODOWISKOWA Innowacyjne technologie, procesy i produkty sektora rolno-spożywczego i leśno-drzewnego Zdrowa żywność (o wysokiej jakości i ekologiczności produkcji) Biotechnologiczne procesy i produkty chemii specjalistycznej oraz inżynierii środowiska 3. ZRÓWNOWAŻONA ENERGETYKA Wysokosprawne, niskoemisyjne i zintegrowane układy wytwarzania, magazynowania, przemyłu i dystrybucji energii Inteligentne i energooszczędne budownictwo Rozwiązania transportowe przyjazne środowisku
Warunkowość ex-ante KRAJOWE RAMY SPECJALIZACJI (4) 18 krajowych inteligentnych specjalizacji (priorytety krajowe w obszarze B+R+I) pogrupowano w 5 działów tematycznych: 4. SUROWCE NATURALNE I GOSPODARKA ODPADAMI Nowoczesne technologie pozyskiwania, przetwórstwa i wykorzystania surowców naturalnych oraz wytwarzanie ich substytutów Minimalizacja wytwarzania odpadów, w tym niezdatnych do przetworzenia oraz wykorzystanie materiałowe i energetyczne odpadów (recykling i inne metody odzysku) Innowacyjne technologie przetwarzania i odzyskiwania wody oraz zmniejszające jej zużycie 5. INNOWACYJNE TECHNOLOGIE I PROCESY PRZEMYSŁOWE (W UJĘCIU HORYZONTALNYM) Wielofunkcyjne materiały i kompozyty o zaawansowanych właściwościach, w tym nanoprocesy i nanoprodukty Sensory (w tym biosensory) i inteligentne sieci sensorowe Inteligentne sieci i technologie geoinformacyjne Elektronika oparta na polimerach przewodzących Automatyzacja i robotyka procesów technologicznych Optoelektroniczne systemy i materiały
PO IR PROGRAM OPERACYJNY INTELIGENTNY ROZWÓJ (2014-2020) Oś priorytetowa I: Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa oraz konsorcja naukowo-przemysłowe Oś priorytetowa II: Wsparcie innowacji w przedsiębiorstwach Oś priorytetowa III: Wsparcie otoczenia i potencjału innowacyjnych przedsiębiorstw Oś priorytetowa IV: Zwiększenie potencjału naukowo-badawczego Oś priorytetowa V: Pomoc Techniczna
PO IR OŚ PRIORYTETOWA I Przykładowe typy projektów: Wsparcie projektów B+R Wsparcie prowadzenia prac badawczo-rozwojowych z udział funduszy kapitałowych Programy B+R prowadzone przez konsorcja naukowo - przemysłowe Projekty sektorowe Projekty aplikacyjne (inicjatywa sektora nauki)
PO IR OŚ PRIORYTETOWA I Typy beneficjentów: Przedsiębiorstwa, konsorcja przedsiębiorstwa, konsorcja przedsiębiorstw i jednostek naukowych (w tym spółek celowych jednostek naukowych) Alokacja 3450 mln euro (UE) + 631,6 mln euro (środki krajowe) Instytucja pośrednicząca: NCBR
PO IR Przykładowe typy projektów: OŚ PRIORYTETOWA III (1) Wsparcie rozwoju otwartych innowacji Wsparcie ochrony własności przemysłowej przedsiębiorstw Stymulowanie współpracy nauki z biznesem bony na innowacje
PO IR Przykładowe typy projektów: OŚ PRIORYTETOWA III (2) Rozwój i profesjonalizacja proinnowacyjnych usług IOB Wsparcie rozwoju klastrów Wsparcie przedsiębiorstw i jednostek naukowych w przygotowaniu do udziału w programach międzynarodowych Rozwój akademickich inkubatorów przedsiębiorczości
PO IR OŚ PRIORYTETOWA III Typy beneficjentów: przedsiębiorstwa, w tym MŚP, konsorcja przedsiębiorstw, jednostki naukowe, uczelnie, instytucje otoczenia biznesu, specjalne strefy ekonomiczne, klastry, jednostki administracji publicznej, w tym ich jednostki organizacyjne, lub wyłonione podmioty odpowiadające za realizację działań o charakterze systemowym. Alokacja 1070 mln euro (UE) + 194,7 mln euro (środki krajowe) Instytucja pośrednicząca: MG
PO IR Przykładowe typy projektów: OŚ PRIORYTETOWA IV Finansowanie badań naukowych (konsorcja naukowe i naukowoprzemysłowe) Strategiczne programy badawcze dla gospodarki Regionalne programy badawcze (wspólne dla kilku regionów) Programy badawcze wirtualnych instytutów Rozwój nowoczesnej infrastruktury badawczej sektora nauki (Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej) Wsparcie powstawania międzynarodowych agend badawczych Rozwój kadr sektora B+R
PO IR ROZWÓJ KADR SEKTORA B+R (1) Instrument obejmuje realizację projektów polegających na: rozwoju kadr B+R w projektach zespołowych prowadzonych w jednostkach naukowych lub przedsiębiorstwach w ramach międzynarodowych programów badawczych lub w ramach współpracy strategicznej z wiodącym ośrodkiem naukowym na świecie, wsparciu projektów badawczych realizowanych przez wybitnych uczonych z zagranicy w jednostkach naukowych lub przedsiębiorstwach w Polsce, rozwoju kadr B+R poprzez umożliwienie młodym uczonym z całego świata tworzenia zespołów naukowych w jednostkach naukowych lub przedsiębiorstwach w Polsce, pracujących w najbardziej innowacyjnych obszarach, z udziałem partnera zagranicznego,
PO IR ROZWÓJ KADR SEKTORA B+R (2) Instrument obejmuje realizację projektów polegających na: rozwoju kadr B+R pod kierunkiem naukowca posiadającego znaczne doświadczenie we współpracy z gospodarką w projektach zespołowych, prowadzonych w zakresie rozwoju technologii lub świadczenia usług badawczych dla przedsiębiorstw, rozwoju umiejętności w zakresie zarządzania projektami B+R oraz współpracy z przedsiębiorstwami, Rozwoju współpracy naukowej polskich i międzynarodowych jednostek naukowych Wspieraniu aktywności młodych naukowców i tworzeniu platformy wymiany doświadczeń poprzez szkolenia, kursy i warsztaty z cenionymi ekspertami z kraju i z zagranicy.
PO IR Oś priorytetowa IV Typy beneficjentów: jednostki naukowe i ich konsorcja, naukowcy, studenci, doktoranci, konsorcja przedsiębiorstw i jednostek naukowych, instytucje otoczenia biznesu, klastry, jednostki administracji publicznej, w tym ich jednostki organizacyjne, lub wyłonione podmioty odpowiadające za realizację działań o charakterze systemowym. Alokacja 1373 mln euro (UE) + 250,4 mln euro (środki krajowe) Instytucja pośrednicząca: NCBR
PO IR PO IR WSKAŹNIKI REZULTATU Oś priorytetowa I Nakłady sektora przedsiębiorstw na działalność badawczo-rozwojową jako % PKB (BERD)) Oś priorytetowa III Nakłady sektora przedsiębiorstw na działalność badawczo-rozwojową jako % PKB (BERD) Udział eksportu produktów wysokiej i średnio-wysokiej techniki w eksporcie ogółem Udział przedsiębiorstw, które współpracowały w zakresie działalności innowacyjnej w ogóle przedsiębiorstw aktywnych innowacyjnie. Oś priorytetowa IV Udział finansowania pochodzącego z przedsiębiorstw (BES) w wydatkach uczelni wyższych na działalność B+R (HERD). Udział środków pochodzących z przedsiębiorstw w finansowaniu tworzenia infrastruktury badawczej.
PO IR PROBLEMY 1. Badania i rozwój demarkacja PO IR/RPO/PO PW 2. Badania i rozwój w Polsce Wschodniej (koncepcja) 3. Jak wspierać B+R ze środków RPO (koncepcja) 4. Instytucje wdrażające PO IR (PARP, BGK, NCBR,NCN,OPI,FNP) 5. Alokacja na aparaturę badawczą 6. Badania podstawowe w PO IR 7. Problematyka pomocy publicznej i wkładu własnego sektora nauki
PROPOZYCJE DZIAŁAŃ W RAMACH RPO Infrastruktura badawcza (nowa lub rozwój) zgodnie ze strategią regionalnej inteligentnej specjalizacji w jednostkach naukowych Tworzenie lub rozwój zaplecza B+R w przedsiębiorstwach Projekty badawczo-rozwojowe przedsiębiorstw Projekty przedsiębiorstw wdrożenie własnych lub zakupionych wyników badań/technologii/praw do własności intelektualnej Rozwój instytucji otoczenia biznesu
KOMPLEMENTARNOŚĆ DO PROJEKTÓW UNIJNYCH (HORYZONT 2020) Instrument związane z poszerzeniem udziału w Programie Ramowym: ERA Chairs polega na finansowaniu kosztów zatrudnienia osoby z doświadczeniem międzynarodowym w jednostce naukowej o znaczącym potencjale badawczym, która pomoże jednostce nawiązać lub rozszerzyć zakres współpracy, teaming oznacza utworzenie nowych lub istotne wzmocnienie istniejących centrów doskonałości przez najlepsze europejskie jednostki naukowe w regionach słabiej rozwiniętych pod względem badań, rozwoju i innowacji, twinning opiera się na wzmocnieniu określonego obszaru badań w ramach danej instytucji wschodzącej poprzez współpracę z przynajmniej dwiema wiodącymi na arenie międzynarodowej jednostkami naukowymi działającymi w danym obszarze.
PODSUMOWANIE Inteligentny Rozwój i inteligentne podejście (odniesienia do sektora gospodarki) Perspektywa czasowa (Umowa Partnerstwa, przyjęcia programu operacyjnego, pierwsze konkursy) Podział zadań: Działania resortu, Przygotowania w jednostkach naukowych.
PLANY RESORTU 2014 (1) Budowa efektywnego systemu zrządzania programami, uszczegółowienie zapisów i podział zadań pomiędzy NCBR, NCN, OPI. Doprowadzenie do rozstrzygnięć (międzyresortowych): Demarkacja PO PW/RPO/ POIR, Pomoc publiczna (negocjacje z KE), Udział własny sektora nauki (rezerwa budżetu państwa). Kampania informacyjna i szkoleniowa dotycząca aplikowania o fundusze unijne w środowiskach naukowych oraz przedsiębiorstw (współpraca z NCBR).
PLANY RESORTU 2014 (2) Wypracowanie systemu wzmocnienia współpracy sektora nauki z otoczeniem gospodarczym (w tym nowelizacja ustaw oraz programy Ministra), Przygotowanie systemu wsparcia udziału polskich naukowców i przedsiębiorstw w funduszach strukturalnych (w tym specjalny program Ministra).
Dziękuję za uwagę ul. Hoża 20 \ ul. Wspólna 1/3 \ 00-529 Warszawa \ tel. +48 (22) 529 27 18 \ fax +48 (22) 628 09 22 www.nauka.gov.pl