PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZENIA LASU LASÓW WŁASNOŚCI OSÓB FIZYCZNYCH I WSPÓLNOT GRUNTOWYCH POŁOŻONYCH NA TERENIE GMINY LESKO Przemyśl 2014 r. Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, Oddział w Przemyślu, ul. Wysockiego 46A, 37-700 Przemyśl, tel 16 6705281, fax. 16 6705519 e-mail: sekretariat@przemysl.buligl.pl, http://www.buligl.pl
Wykonawca Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Przemyślu ul. Wysockiego 46a, 34-700 Przemyśl tel. (16) 670 52 81, faks (16) 670 55 19 e-mail: sekretariat@przemysl.buligl.pl www.przemysl.buligl.pl Prognozę opracował mgr inż. Michał Burkiewicz
SPIS TREŚCI 1. INFORMACJE OGÓLNE. 5 2. CEL, ZAKRES ORAZ PODSTAWA PRAWNA PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU NA ŚRODOWISKO...6 3. ZAWARTOŚĆ I PODSTAWOWE CELE PROJEKTU UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU..7 4. POWIAZANIA UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU Z INNYMI DOKUMENTAMI W TERYTORIALNYM ZASIĘGU DZIAŁANIA GMINY LESKO..9 5. CHARAKTERYSTYKA METOD ZASTOSOWANYCH PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY 10 6. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ JEJ PRZEPROWADZENIA..11 7. INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO 11 8. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM....11 9. CHARAKTERYSTYKA I OCENA STANU ŚRODOWISKA LASÓW OSÓB FIZYCZNYCH I WSPÓLNOT GRUNTOWYCH LEŻĄCYCH W OBRĘBIE GMINY LESKO..12 9.1 Położenie, warunki klimatycznei glebowe 12 9.2 Formy ochrony przyrdy występujace na terenie lasów UPUL gminy Lesko.13 10. ANALIZA I OCENA PRZEDYWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA ULUL NA ŚRODOWISKO I OBSZARY NATURA 2000 17 10.1. Oddziaływanie na rośliny i zwierzęta, w tym gatunki będące przedmiotami Ochrony w obszarach Natura 2000..17 10.2. Oddziaływanie planu urządzenia lasu na obszary specjalnej ochrony siedlisk..28 10.3. Oddziaływanie planu urządzenia lasu na obszary Natura 2000... 29 10.4. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną...32 10.5. Oddziaływanie na człowieka.33 10.6. Oddziaływanie na wodę.33 10.7. Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne.34 10.8. Oddziaływanie na powierzchnie ziemi...34 3
10.9 Oddziaływanie na krajobraz 34 10.10. Oddziaływanie na klimat..34 10.11. Oddziaływanie na naturalne zasoby drzewne...35 10.12. Oddziaływanie na zabytki i dobra kultury materialnej..35 10.13. Zbiorcze zestawienie wpływu UPUL na środowisko 36 11. PRZEWIDYWANIE ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CEKU ZAPOBIEGANIE I OGRANICZANIE NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ UPUL NA ŚRODOWISKO 37 11.1. Ogólne wytyczne i zalecenia prowadzenia gospodarki leśnej 37 11.1.1. Ochrona siedlisk przyrodniczych 37 11.2 Ochrona rzdkich i chronionych gatunków roślin i zwierząt.39 12. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZASTOSOWANYCH W PLANIE.40 13. LITERATURA I MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE WYKORZYSTANE W OPRACOWANIU 42 4
1. INFORMACJE OGÓLNE Podstawą sporządzenia Prognozy oddziaływania na środowisko dla Uproszczonych Planów Urządzenia Lasu dla lasów stanowiących własność osób fizycznych i wspólnot gruntowych leżących na terenie Gminy Lesko zwaną dalej Prognozą jest ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz. 1227 z późn. zm.). Wytyczne do sporządzenia Prognozy oraz jej zakres merytoryczny określone zostały w piśmie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie, znak: WP N.410.3.2.2014.GR-2 z dnia 13 marca 2014r. Prognozę oddziaływania na środowisko przeprowadza się w celu określenia wpływu na środowisko przyrodnicze ustaleń założonych w projektowanych dokumentach. Przedmiotem opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko projektu uproszczonego planu urządzenia lasu dla lasów osób fizycznych położonych w zasięgu następujących miejscowości: Bachlawa, Bezmiechowa Dolna, Bezmiechowa Górna, Dziurdziów, Glinne, Hoczew, Huzele, Jankowce, Łączki, Łukawica, Manasterzec, Postołów, Średnia Wieś, Weremień, Miasto Lesko. Uproszczony plan urządzenia lasu (zwany dalej UPUL) sporządzono na okres od 01-01-2015 do 31-12-2024 roku. Powierzchnia lasów objęta opracowaniem wynosi 233,30 ha. Podstawowym celem Prognozy jest określenie potencjalnego wpływu zabiegów gospodarczych zaplanowanych w UPUL na środowisko przyrodnicze, a w szczególności na chronione gatunki roślin i zwierząt oraz siedliska przyrodnicze występujące w obszarze realizacji planu i będące przedmiotem ochrony w obszarze Natura 2000 znajdujących się w zasięgu terytorialnym Gminy Lesko. Niniejsze opracowanie zawiera: - opis celu i zakresu prognozy oddziaływania na środowisko projektowanego przedsięwzięcia wraz z informacjami o metodach i źródłach danych wykorzystanych przy jej sporządzaniu, - obszerną charakterystykę uproszczonego planu urządzenia lasu i korelacji planu z innymi dokumentami kształtującymi przestrzeń publiczną, - opis, analizę i ocenę stanu środowiska w obszarze realizacji projektowanego uproszczonego planu urządzenia lasu, - przewidywaną ocenę oddziaływania zabiegów gospodarczych zaplanowanych w projekcie uproszczonego planu urządzenia lasu na środowisko, - przewidywane rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych oddziaływań projektu uproszczonego planu urządzenia lasu na środowisko, - rozwiązania alternatywne do rozwiązań zastosowanych w projekcie uproszczonego planu urządzenia lasu. 5
Przy sporządzaniu Prognozy wykorzystano metody analiz relacji przestrzennych pomiędzy danymi zamieszczonymi w planie, a w szczególności w opisach taksacyjnych i zestawieniach zbiorczych oraz danymi o przyrodzie i środowisku, zapisanymi w warstwach numerycznych, pozyskanych z różnych źródeł (wymienionych w dalszej części opracowania). Ocenę wyników analiz oparto głównie na branżowej wiedzy eksperckiej oraz informacjach zawartych w stosownych publikacjach naukowych. 2. CEL, ZAKRES ORAZ PODSTAWA PRAWNA PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU NA ŚRODOWISKO Celem prognozy oddziaływania na środowisko projektu UPUL dla gminy Lesko na okres od 01-01-2015 do 31-12-2024 roku, jest: a) określenie stanu środowiska naturalnego oraz przedmiotów ochrony obszarów Natura 2000 z punktu widzenia realizacji postanowień zawartych w UPUL w okresie obowiązywania, b) ocena potencjalnych skutków oddziaływania zapisów UPUL na cele i przedmioty ochrony obszarów Natura 2000 w zasięgu terytorialnym miejscowości Manasterzec, Bezmiechowa Górna, Bezmiechowa Dolna, Jankowce. c) ocena stopnia i sposobu uwzględnienia zagadnień ochrony środowiska w UPUL, w tym wskazanie optymalnych terminów realizacji zaplanowanych w planie przedsięwzięć z zakresu gospodarki leśnej, ograniczenie ich negatywnego oddziaływania na środowisko oraz wskazanie rozwiązań alternatywnych. Zakres prognozy obejmuje: a) Informacje o zawartości, głównych celach oraz powiązaniach projektowanego dokumentu z innymi opracowaniami, sporządzonymi wcześniej w terytorialnym zasięgu działania gminy Lesko, w tym powiązania z Planami Zagospodarowania Przestrzennego oraz Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich. Znajduje się tu opis zawartości UPUL, dane dotyczące obszaru przedsięwzięcia oraz zestawienie zadań pozostających do realizacji wraz z informacją o powierzchni planowanych zabiegów nazwanych i wymienionych w ustawie o lasach oraz w stosownym rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu, b) Informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy obejmujące: opis przyjętej metodyki sporządzania prognozy oddziaływania na środowisko projektu UPUL, w szczególności rozpoznanie przedmiotów ochrony w obszarach Natura 2000, na podstawie dostępnych inwentaryzacji siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków oraz wyszczególnienie wykorzystanych do sporządzenia prognozy materiałów i dokumentów, dla zakresu prognozy określonego w art. 51 ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, 6
c) Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, w tym: opis metody monitorowania realizacji obligatoryjnych zadań gospodarczych przez organ nadzorujący, d) Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko, e) Streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym. Obowiązek sporządzania prognozy oddziaływania na środowisko wynika z postanowień art. 46 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199 z 2008 r., poz. 1227), zwanej dalej ustawą OOŚ. Wymóg przeprowadzenia odpowiedniej oceny oddziaływania, na zasadach określonych w ustawie OOŚ, dla projektów polityk, strategii, planów i programów oraz zmian do takich dokumentów, a także planowanych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 a nie będących bezpośrednio związanymi z ochroną obszaru Natura 2000 lub proponowanych obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty, lub nie wynikają z tej ochrony, nakłada art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880, z późn. zm., - zmiana wprowadzona ustawą z dnia 3 października 2008 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw). Stopień szczegółowości prognozy, zgodnie z art. 53 ustawy OOŚ, został dostosowany do zawartości i stopnia szczegółowości dokumentu którego dotyczy. W Prognozie uwzględniono również następujące akty prawne: - Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jedn. Dz. U. z 2011r. Nr 12 poz. 59 z późn. zm.), - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 12 listopada 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu (Dz. U. Nr 256, poz.. 2151), - Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst. jedn. Dz. U. 2004 Nr 121, poz. 1266 z późn. zm.), - Rozporządzenie Ministra Środowiska z 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 25, poz. 133 z późn. zm.), - Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. Dz. U. 2008 r. nr 25 poz. 150 z późn. zm.). - Prognoza Oddziaływania na Środowisko Planu Urządzenia Lasu Nadleśnictwa Lesko, 7
3. ZAWARTOŚĆ I PODSTAWOWE CELE PROJEKTU UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU Uproszczony plan urządzenia lasu i inwentaryzację stanu lasu sporządza się na okres 10 lat. Sporządzenie uproszczonego planu urządzenia lasu, który jest podstawowym dokumentem, na którym opiera się gospodarka leśna, jest wymogiem prawnym. Gospodarowanie lasem i jego zasobami w Gminie odbywać się może tylko według ważnego (zatwierdzonego przez Starostę) planu. Uproszczony plan urządzenia lasu (zwany dalej UPUL) obejmuje: 1. Opis ogólny lasów należących do osób fizycznych i wspólnot gruntowych leżących na terenie Gminy, ze wskazaniem Nadzorcy, zestawieniem siedliskowych typów lasu i odpowiadających im gospodarczych typów drzewostanu oraz ramowych składów gatunkowych upraw, określeniem regionalizacji i warunków przyrodniczych a także maksymalnej miąższości możliwej do pozyskania (etat cięć rębnych) w oparciu o aktualnie obowiązujące wieki rębności. 2. Opis taksacyjny lasu, zawierający wyniki szczegółowej inwentaryzacji drzewostanu, ocenę stanu lasu oraz określenie zabiegi gospodarczych i ochronnych zaprojektowanych w poszczególnych pododdziałach. 3. Rejestr działek leśnych wraz ze zbiorczym zestawieniem wskazań gospodarczych w objętym planem dziesięcioleciu. 4. Wykaz skrótów i symboli wykorzystanych w opracowaniu. 5. Materiały kartograficzne (mapy gospodarcze lasów). Głównym celem UPUL, zunifikowanego operatu, uwzględniającego lokalne uwarunkowania przyrodnicze jest prowadzenie trwale zrównoważonej gospodarki leśnej z zachowaniem bioróżnorodności ekosystemu leśnego i zapewnieniem trwałej równowagi pomiędzy wszystkimi funkcjami lasu. Przy sporządzaniu UPUL uwzględnia się: 1. wymogi hodowli i ochrony lasu oraz ochrony przeciwpożarowej i użytkowania lasu, 2. wymogi ochrony przyrody i krajobrazu oraz ochrony i różnorodności biologicznej drzewostanów, 3. potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa, 4. zasady prowadzenia gospodarki leśnej w lasach ochronnych, 5. istniejący i planowany w aktach prawa miejscowego sposób zagospodarowania lasu i jego otoczenia, 6. potrzeby racjonalnego kształtowania i ochrony zasobów wodnych. 8
Najistotniejszą częścią UPUL, podlegającą ocenie oddziaływania na środowisko, są zaprojektowane wskazania gospodarcze, czyli zakres czynności wykonywanych w konkretnym pododdziale w celu osiągnięcia celów i założeń planu. Zakres ten jest przez właściciela i zarządcę lasu na bieżąco weryfikowany i dostosowywany do bieżących potrzeb oraz aktualnego stanu lasu. Poziom szczegółowości zaprojektowanych zadań jest różny, a prawidłowej oceny ich wpływu na środowisko można dokonać, poddając analizie każdy rodzaj czynności zapisany w planie. Przy formułowaniu szczegółowych celów hodowli lasu, które zgodnie z art. 18 Ustawy o lasach powinny być określone w planie urządzenia lasu dla każdego drzewostanu i urządzanego obiektu, należy wyróżniać: cele perspektywiczne (długookresowe) polegające na dążeniu do pożądanej budowy drzewostanu. Cele perspektywiczne odzwierciedlają gospodarcze typy drzewostanu dla poszczególnych siedlisk leśnych oraz odpowiedni wiek dojrzałości rębnej, cele etapowe (średniookresowe), obejmujące okres od kilkunastu do kilkudziesięciu lat, stanowiące fragment celów perspektywicznych i uwzględniające potrzebę wprowadzania ewentualnych korekt w aktualnym stanie drzewostanów, niezbędnych dla osiągnięcia celów perspektywicznych np.: a) zmiany intensywności cięć pielęgnacyjnych w różnych etapach rozwoju drzewostanów, b) przebudowę składu gatunkowego drzewostanów, c) różnicowanie struktury wiekowej i przestrzennej drzewostanów, d) optymalizację zapasu produkcyjnego drzewostanów, e) rewitalizację gleb i regradację siedlisk, f) przywracanie naturalnej różnorodności biologicznej lasu. cele krótkookresowe (doraźne), formułowane na okres ważności UPUL we wskazaniach gospodarczych opisów taksacyjnych. 9
4. POWIĄZANIA UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU Z INNYMI DOKUMENTAMI W TERYTORIALNYM ZASIĘGU DZIAŁANIA GMINY LESKO Ustalenia UPUL w największym stopniu wiążą się z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego sporządzanymi dla gminy. Aktualny uproszczony plan urządzenia lasu nie przewiduje zalesiania gruntów stanowiących własność Gminy Lesko wobec czego ustalenia planów zagospodarowania przestrzennego w omawianym zakresie nie mają odniesienia do zapisów planu. Innego typu dokumentami planistycznymi powiązanymi z UPUL są plany ochrony dla form ochrony przyrody wynikające z Ustawy o ochronie przyrody. W relacjach z UPUL dla Gminy Lesko pozostają uproszczone plany urządzenia lasu sąsiednich gmin i lasów stanowiących własność mienia gminy Lesko oraz plany urządzenia lasu dla nadleśnictwa Lesko, przy czym powiązanie następuje tutaj jedynie poprzez ustalenie granic administracyjnych. Zapisy w UPUL dla gminy Lesko w żaden sposób nie odnoszą się do sąsiednich jednostek, podobnie jak zapisy planów innych gmin nie odnoszą się wprost do Gminy Lesko. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa podkarpackiego (Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie, Rzeszów 2002 r.) określa zadania w zakresie gospodarki leśnej i zalesień oraz precyzuje zasady gospodarki leśnej na terenie Bieszczad, Beskidu Niskiego i Pogórza Przemyskiego. Inne dokumenty: - Strategia Rozwoju Województwa Podkarpackiego na lata 2007 2020. Dokumenty wskazują m.in. na doskonalenie systemu ochrony przyrody i gospodarki leśnej jako strategicznego celu rozwoju województwa. Cel ten przełożony na kierunki działań wskazuje na konieczność zabezpieczenia ciągłości obszarów leśnych, ich wartości przyrodniczych i krajobrazowych oraz funkcji produkcyjnych i pozaprodukcyjnych. - Program ochrony środowiska dla woj. podkarpackiego na lata 2012-2015 z perspektywą do 2019, - Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Leskiego, - Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Lesko do Roku 2020, - Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Lesko 10
5. CHARAKTERYSTYKA METOD ZASTOSOWANYCH PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY Sporządzenie niniejszej prognozy wymagało zastosowania określonych analiz, z których kluczowe znaczenie ma zestawienie w układzie przestrzennym zabiegów gospodarczych zaplanowanych w poszczególnych drzewostanach z danymi o elementach środowiska przyrodniczego. Potencjalne obszary konfliktowe stanowią udokumentowane stanowiska występowania gatunków roślin i zwierząt oraz siedlisk, będących celem ochrony w obszarach Natura 2000 oraz zaplanowane w tych samych lokalizacjach zabiegi gospodarcze, poddane następnie szczegółowej analizie w kontekście ich rodzaju i wpływu na określony obiekt przyrodniczy. Analizowane zabiegi podzielono na: A. rębnie (z określeniem formy rębni), B. cięcia pielęgnacyjne (trzebieże późne, trzebieże wczesne, czyszczenia późne - TP, TW i CP), C. pozostałe zabiegi w uprawach (odnowienia, pielęgnacje, czyszczenia wczesne ODN, PIEL, CW). Ocena wpływu planu na poszczególne parametry środowiska polegała głównie na wykorzystaniu wiedzy eksperckiej, wynikającej z przeprowadzonych wcześniej analiz oraz z zakresu Prognozy, uzgodnionego z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Rzeszowie. W odniesieniu do leśnych siedlisk przyrodniczych przeanalizowano zgodność gospodarczych typów drzewostanów (GTD) z naturalnymi (przyrodniczymi) typami lasu (wg J.M. Matuszkiewicza 2007). Dla analizowanych typów siedlisk przyrodniczych nie stwierdzono zasadniczych rozbieżności pomiędzy gospodarczymi typami drzewostanów, a naturalnymi składami gatunkowymi lasu na tych siedliskach. Przy określaniu wymagań ekologicznych i potencjalnych zagrożeń dla poszczególnych gatunków fauny i flory oraz zbiorowisk roślinnych korzystano głównie z publikacji Ministerstwa Środowiska Poradniki ochrony siedlisk i gatunków przewodnik metodyczny. W przypadku ustalania naturalnych składów gatunkowych drzewostanów w ramach siedlisk przyrodniczych oparto się na pracy Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski pod red. J. M. Matuszkiewicza. (Monografie IGiPZ PAN 2007 r.) z załącznikiem Regionalne składy gatunkowe drzewostanów w typach siedliskowych lasu i zespołach leśnych. 11
6. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ JEJ PRZEPROWADZANIA Analizę skutków realizacji zadań gospodarczych zawartych w UPUL powinien prowadzić przedstawiciel organu nadzorującego, którym jest, zgodnie z zapisem art. 5 pkt. 1 ust 2 ustawy z dnia 28 września o lasach, właściwy terytorialnie Starosta. Obiektywna ocena skutków powyższych zadań powinna obejmować w głównej mierze wykonanie zaleceń z zakresu ochrony przyrody w obszarach sieci Natura 2000 w okresie realizacji planu oraz monitoring powierzchni lasów według rzeczywistych składów gatunkowych i wieku dla siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków roślin i zwierząt w obszarach sieci Natura 2000. Zasadność monitoringu powinien określać fakt oraz termin wykonania zabiegu natomiast odnośnie częstotliwości, proponuje się przyjąć 5 letni okres raportowania w połowie i pod koniec obowiązywania planu. 12
7. INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO Ze względu na lokalny zasięg i charakter działań zapisanych w planie, nie przewiduje się zaistnienia sytuacji, w których mogłoby wystąpić transgraniczne oddziaływanie zapisów UPUL na środowisko. Brak zalesień zapobiega zakłóceniom osi widokowych, zabudowie przedpoli widokowych (mogących powodować obniżenie wartości krajobrazowych) oraz sprzyja istnieniu wielu cennych siedlisk nieleśnych. 13
8. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Przedmiotem opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko, w tym na obszary Natura 2000 projektu uproszczonego planu urządzenia lasu dla lasów osób fizycznych leżących w obrębie gminy Lesko, a w szczególności określenie potencjalnego wpływu zaplanowanych zabiegów gospodarczych na chronione gatunki roślin i zwierząt w obszarze realizacji planu. Powierzchnia lasów objęta projektem UPUL na okres od 01-01-2015 do 31-12-2024 roku, wynosi 233,30 ha. Niniejsze opracowanie zawiera: - informacje o podstawach prawnych uproszczonego planu urządzenia lasu oraz prognozy oddziaływania na środowisko - opis celu i zakresu prognozy oddziaływania na środowisko projektowanego przedsięwzięcia wraz z informacjami o metodach i źródłach danych wykorzystanych przy jej sporządzaniu, - obszerną charakterystykę uproszczonego planu urządzenia lasu i korelacji planu z innymi dokumentami kształtującymi przestrzeń publiczną, - opis, analizę i ocenę stanu środowiska w obszarze realizacji projektowanego uproszczonego planu urządzenia lasu, - przewidywaną ocenę oddziaływania zabiegów gospodarczych zaplanowanych w projekcie uproszczonego planu urządzenia lasu na środowisko, - przewidywane rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych oddziaływań projektu uproszczonego planu urządzenia lasu na środowisko, - rozwiązania alternatywne do rozwiązań zastosowanych w projekcie uproszczonego planu urządzenia lasu. Przy sporządzaniu Prognozy wykorzystano metody analiz relacji przestrzennych pomiędzy danymi zamieszczonymi w planie, a w szczególności w opisach taksacyjnych i zestawieniach zbiorczych oraz danymi o przyrodzie i środowisku, zapisanymi w warstwach numerycznych, pozyskanych z różnych źródeł (wymienionych w dalszej części opracowania). Najistotniejszym elementem opracowania jest zagadnienie wpływu ustaleń projektu UPUL na gatunki zwierząt i roślin oraz siedliska przyrodnicze będące przedmiotem ochrony w następujących obszarach Natura 2000 znajdujących się w zasięgu terytorialnym Gminy Lesko tj. Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Góry Słonne (PLB180003) oraz Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Góry Słonne (PLH180013). Ocenę wyników analiz oparto głównie na branżowej wiedzy eksperckiej oraz informacjach zawartych w stosownych publikacjach naukowych. Szczegółowa analiza projektu UPUL przedstawiona w prognozie, nie wykazała negatywnych oddziaływań zapisów planu na środowisko oraz cele ochrony, integralność i spójność czynników strukturalnych i funkcjonalnych warunkujących zrównoważone trwanie populacji gatunków i siedlisk przyrodniczych, dla ochrony których wyznaczono specjalne obszary ochrony Natura 2000. Sumaryczne oddziaływanie UPUL na środowisko przyrodnicze, w tym obszary Natura 2000, określone w perspektywie okresu obowiązywania planu ocenione zostało jako pozytywne. 14
9. CHARAKTERYSTYKA I OCENA STANU ŚRODOWISKA LASÓW LEŻĄCYCH NA TERENIE GMINY LESKO 9.1. Położenie, warunki klimatyczne i glebowe Lasy stanowiące własność osób fizycznych i wspólnot gruntowych w obrębie Gminy Lesko położone są w 15 obrębach ewidencyjnych powiatu Leskiego: - Bachlawa, - Bezmiechowa Dolna, - Bezmiechowa Górna, - Dziurdziów, - Glinne, - Hoczew, - Huzele, - Jankowce, - Łączki, - Łukawica, - Manasterzec, - Postołów, - Średnia Wieś, - Weremień, - Miasto Lesko. Według regonalizacji przyrodniczo-leśnej (Regionalizacja przyrodniczo-leśna Zielony 2010) położone są w: Krainie: Karpackiej (VIII), Mezoregionie: Bieszczadów Niskich (VIII.17). Zgodnie z podziałem Okołowicza (1978) na teren lasów prywatnych w obrębie gminy Lesko ma wpływ klimat kontynentalny i oceaniczny, posiada również cechy klimatu podgórskiego. Średnia roczna temperatura waha się od +6 do +9 o C, średnia roczna temperatura powietrza w miesiącu styczniu wynosi od 4 do 4,5 o C, w lipcu +16 do +18 o C. Natomiast średnioroczne sumy opadów wahają się od 700-850 mm (w Polsce 500-700 mm). Pokrywa śnieżna zalega średnio 80-90 dni. Średnia długość meteorologicznego okresu wegetacji (wyrażona liczbą dni z ustaloną średnią dobową temperaturą powietrza powyżej lub równa 5 o C), dla omawianego obszaru wynosi 170-190 dni. Pokrywa glebowa jest mało zróżnicowana pod względem typologicznym. Dominują gleby brunatne wyługowane i kwaśne. Podstawowe znaczenie gospodarcze dla lasów objętych UPUL posiada siedlisko lasu górskiego świeżego oraz lasu wyżynnego świeżego, mające największy udział powierzchniowy. Pod względem troficznym występują prawie wyłącznie siedliska żyzne, a w ujęciu wilgotnościowym świeże. 15
9.2. Formy ochrony przyrody występujące na terenie gminy Lesko Lasy stanowiące własność osób fizycznych i wspólnot gruntowych leżące w obrębie Gminy Lesko objęte projektem uproszczonego planu urządzenia lasu znajdują się w obszarze następujących wielkopowierzchniowych form ochrony przyrody: Wschodniobeskidzki Obszaru Chronionego Krajobrazu. Obszar ten utworzono na mocy Rozporządzenia Wojewody Krośnieńskiego Nr 10 z dnia 2 lipca 1998 roku (Dz. Urz. Województwa Krośnieńskiego Nr 17/98 poz. 223). W jego obrębie znajdują się lasy objęte UPUL dla gminy Lesko. Ich położenie obrazuje rys. 1. 16
Rys. 1 Usytuowanie lasów prywatnych objętych UPUL dla Gminy Lesko w Wschodniobeskidzkim Obszarze Chronionego Krajobrazu 17
Obszary sieci Natura 2000: Lasy objęte UPUL leżą w Obszarze Specjalnej Ochrony Ptaków Góry Słonne tj. 154,99 ha ogólnej powierzchni, oraz w Obszarze Ochrony Siedlisk Góry Słonne 125,11 ha. Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Góry Słonne (kod obszaru PLB 180003) Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Góry Słonne został utworzony na mocy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 października 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz.U. nr 198, poz.1226). Teren znajduje się na fliszu karpackim, dominują tu gleby brunatne właściwe i brunatne kwaśne. W obrębie ostoi dominują lasy (ponad 95% powierzchni), niewielkie powierzchnie zajmują tereny nieleśne (np. łąki, stawy). Rys 2. Usytuowanie lasów UPUL dla gminy Lesko w Obszarze Ochrony Siedlisk Góry Słonne - (kod PLH 180013) 18
W związku z brakiem inwentaryzacji przyrodniczej dotyczącej obszaru lasów prywatnych leżących w Gminie Lesko, dla ustalenia możliwie pełnej listy roślin i zwierząt gatunków chronionych występujących na omawianym terenie wykorzystano: informacje pochodzące ze standardowych formularzy dla SOOS Góry Słonne PLH 180013. Przedmiot ochrony Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Góry Słonne (kod obszaru PLB 180003) KOD Gatunki ptaków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej na terenie obszaru Góry Słonne w granicach Nadleśnictwa Lesko oraz ocena znaczenia obszaru dla tych gatunków OCENA ZNACZENIA POPULACJA OBSZARU NAZWA OSI ADŁ A MIGRUJĄCA Rozrodcza Zimująca Przelotna 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Gatunki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG A030 Ciconia nigra 8-10p C C C C A031 Ciconia ciconia 30-40p C B C C A072 Pernis apivorus 5-10p C B C C A075 Haliaeetus albicilla 1-2i D A081 Circus aeruginosus 4-6i D A089 Aquila pomarina 35-40p C B C C A091 Aquila chrysaetos 4-5p A B B A A094 Pandion haliaetus 5-10i D A122 Crex crex 100-200m C B C C A127 Grus grus 60-80i D A193 Sterna hirundo 5-7i D A215 Bubo bubo 1-3p C B C C A220 Strix uralensis 50-80p B B C B A224 Caprimulgus europaeus 2-4i D A229 Alcedo atthis 10-20p D A234 Picus canus 80-120p C B C C A236 Dryocopus Martusi 20-40p D A238 Dendrocopos medius 30-40p D A239 Dendrocopos leucotos 20-40p D A241 Picoides tridactylus 5-10p C B B C A246 Lullula arborea 1-30i D A320 Ficedula parva 200-400p D A321 Ficedula albicollis 300-600p C A C B A338 Lanius collurio 200-400p D Ptaki migrujące nie wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG A264 Cinclus cinclus P D A282 Turdus torquatus >10-30p C B C C Ryby wymienione w Załączniki II Dyrektywa Rady 92/43/EWG 1146 Sabanejewia aurata P D Stan zach. Populacja Izolacja Ogónie 19
Spośród gatunków wymienionych w SDF przedmiotem ochrony w OSO Góry Słonne jest 12 gatunków ptaków (tabela poniżej). Szczególnie cenny dla tego obszaru jest orzeł przedni ze statusem A. Lp KOD Nazwa łacińska Nazwa polska 1 A030 Ciconia nigra Bocian czarny 2 A031 Ciconia ciconia Bocian biały 3 A072 Pernis apivorus Trzmielojad 4 A089 Aquila pomarina Orlik krzykliwy 5 A091 Aquila chrysaetos Orzeł przedni 6 A122 Crex crex Derkacz 7 A215 Bubo bubo Puchacz 8 A220 Strix uralensis Puszczyk uralski 9 A234 Picus canus Dzięcioł zielonosiwy 10 A241 Picoides tridactylus Dzięcioł trójpalczasty 11 A321 Ficedula albicollis Muchołówka białoszyja Specjalny obszar ochrony siedlisk o Znaczeniu Wspólnotowym Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk (SOOS) Góry Słonne (kod obszaru PLH180013) Siedliska znajdujące się na terenie obszaru wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG. OCENA ZNACZENIA OBSZARU KOD NAZWA % pokrycia Stopień reprezen. Względna powierzch. Stan zachow. Ocena ogólna 1 2 3 4 5 6 7 6230 Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion - płaty bogate 0,05 C C C C florystycznie) 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie 5,00 B C C C (Arrhenatherion elatioris) 9110 Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion) 3,26 B C B B 9130 Żyzne buczyny (Dentario glandulosae-fagenion, Galio 45,37 B C B B odorati-fagenion) 9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio- 3,43 B C B B Carpinetum, Tilio-Carpinetum) 9180 Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach (Tilio 0,35 B C B B plathyphyllis-acerion pseudoplatani) 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion) 2,10 B C B B 20
Gatunki, których dotyczy art.4 Dyrektywy Rady 79/409/EWG i gatunki wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG KOD NAZWA GATUNKI WG SDF PLB 180003 OSI ADŁ A POPULACJA MIGRUJĄCA Rozrodcza Zimująca Przelotna OCENA ZNACZENIA OBSZARU 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Ssaki wymienione w Załączniki II Dyrektywa Rady 92/43/EWG 1352 Canis lupus P C B C C 1354 Ursus arctos P D 1355 Lutra lutra P C B C B 1361 Lynx lynx P C B B C Płazy i gady wymienione w Załączniki II Dyrektywa Rady 92/43/EWG 1166 Triturus cristatus P D 1193 Bombina variegata P C B C B 2001 Triturus montandoni P B B C B Ryby wymienione w Załączniki II Dyrektywa Rady 92/43/EWG 1098 Eudontomyzon spp. C B C B 1146 Sabanejewia aurata D 1163 Cottus gobio P C C C C 2503 Barbus meridionalis C B C C Bezkrębowce wymienione w Załączniki II Dyrektywa Rady 92/43/EWG 4014 Carabus variolosus P B B C B Stan zach. Populacja Izolacja Ogónie 21
10. ANALIZA I OCENA PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA UPUL NA ŚRODOWISKO I OBSZARY NATURA 2000 Uproszczony plan urządzenia lasu dla lasów należących do osób fizycznych i wspólnot gruntowych dla Gminy Lesko, podstawowy dokument planistyczny w zakresie gospodarki leśnej na okres dziesięciolecia, nie zawiera zapisów, których realizacja mogłaby negatywnie wpłynąć na środowisko. Ponieważ UPUL nie określa ram dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, określonych w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 roku, nie stwierdzono, aby jakiekolwiek zapisy i wskazania zamieszczone w planie, wpływały znacząco negatywnie na jakość środowiska przyrodniczego w zasięgu lasów prywatnych leżących w obrębie Gminy Lesko. Należy również wspomnieć o potencjalnych zmianach stanu środowiska w przypadku braku realizacji uproszczonego planu urządzenia lasu. UPUL jest dokumentem, którego obowiązek sporządzania (na okres 10 lat) nakłada ustawa o lasach. W zgodzie z obowiązującym prawem nie można zatem zaniechać sporządzania UPUL, bądź odstąpić od realizacji zawartych w nim ustaleń. Planowanie urządzeniowe oraz jego realizacja jest podstawowym elementem prowadzenia trwale zrównoważonej, zgodnej z wymogami środowiska przyrodniczego, gospodarki leśnej. Brak UPUL mógłby skutkować nieumiejętnym bądź niekontrolowanym korzystaniem z zasobów leśnych oraz potencjalnym trwałym zniszczeniem wielu cennych elementów środowiska przyrodniczego. Uniemożliwiłby też merytoryczną kontrolę stanu lasu, opis procesów zachodzących w drzewostanach oraz analizę zmian biosystemów leśnych na przestrzeni kolejnych dziesięcioleci. Poniżej, scharakteryzowano wpływ UPUL na wybrane elementy środowiska, przyjmując jednocześnie założenie, że każdy aspekt działalności człowieka oddziałuje w określony sposób na jego otoczenie. Zawarte w planie wskazania gospodarcze dotyczące sposobu prowadzenia gospodarki leśnej, z oczywistych powodów odnoszą się do obszarów Natura 2000, w związku z czym mogą, ale nie muszą istotnie wpływać na ich przedmioty ochrony. Aby określić przewidywany wpływ zapisów UPUL na obszary Natura 2000 położone w zasięgu terytorialnym Gminy Lesko, dokonano opisu priorytetowych przedmiotów ochrony, wskazanych w Standardowych Formularzach Danych (SDF) analizowanych obszarów. 10.1. Oddziaływanie na rośliny i zwierzęta, będące przedmiotami ochrony w obszarach Natura 2000 Istotny wpływ realizacji UPUL na elementy środowiska przyrodniczego może dotyczyć wybranych gatunków roślin i zwierząt bezpośrednio lub pośrednio-w wyniku zmiany stanu zasiedlanych biotopów. Ponieważ oddzielna ocena oddziaływania na każdy występujący na terenie lasów gminnych gatunek nie jest możliwa, dokonano kategoryzacji gatunków, grupując je według częstości występowania lub statusu ochronnego. 22
Pierwszą grupą gatunków, dla których wykonano analizy wpływu realizacji Planu, są gatunki z załącznika II DS oraz załącznika I DP. Drugą grupę stanowią gatunki chronione, rzadkie na terenie SOOS Góry Słonne, występujące na jednym bądź kilku stanowiskach. Trzecia grupa to pozostałe gatunki chronione, najprawdopodobniej dość częste na terenie SOOS Góry Słonne, które ujęto łącznie, stosując kryteria zbliżonych wymagań ekologicznych lub wrażliwości na gospodarkę leśną. 23
Tabela wpływu zaplanowanych zadań gospodarczych na istotne z punktu widzenia ochrony przyrody gatunki roślin, zwierząt i grzybów. Gatunek Status Znana liczba stanowisk lub miejsc występowania Zabiegi zaplanowane w miejscach występowania Sposoby ograniczenia negatywnego wpływu zapisane w Planie, zalecenia ochronne lub potrzeby ochronne Przewidywane oddziaływanie Krótko terminowe Średnio terminowe Długo terminowe Uwagi, wnioski do Prognozy lub uzasadnienie dokonanej oceny 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Grupa I gatunki zwierząt z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej lub załącznika I Dyrektywy Ptasiej Realizacja przepisów wynikających z Biegacz urozmaicony Carabus Rozporządzenia MŚ z dnia Ch. N2 Brak danych Brak danych 0 0 0 variolosus 28.09.2004 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Głowacz biełopłetwy Cottus Pozostawianie bez zabiegów Ch. N2 Brak danych Brak danych gobi strefy 25-30m od potoków, 0 0 0 Kumak górski Ch. N2 Brak danych Brak danych pozostawianie w potokach 0 0 0 odpadów pozrębowych Traszka grzebieniasta Ch. N2 Brak danych Brak danych 0 0 0 Realizacja przepisów Traszka górska Ch. N2 Brak danych wynikających z 0 0 0 Brak danych Traszka zwyczajna Ch. N2 Brak danych Rozporządzenia MŚ z dnia 0 0 0 28.09.2004 r. Traszka karpacka Ch. N2 Brak danych Brak danych w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt 0 0 0 Nocek duży Ch. N2 Brak danych Brak danych Brak 0 0 0 Bóbr europejski Ch. N2 Brak danych Brak danych Niedźwiedź brunatny Ch. N2 Brak danych Brak danych Pozostawianie bez zabiegów strefy 25-30m od potoków głównych Wprowadzanie na uprawy i obrzeża lasu drzewa owocowe. 0 0 0 0 0 0 Bóbr jest gatunkiem mało wrażliwym na gospodarkę, również leśną. Istnieje potrzeba nie ingerowania w działalność bobrów, które w sposób sobie właściwy i potrzebny potrafią modyfikować siedlisko. Zalecane jest również wykorzystanie działalności bobrów w systemie małej retencji W przypadku stwierdzenia miejsc rozrodu niedźwiedzia odstąpić od wykonania zabiegów. 24
Gatunek Status Znana liczba stanowisk lub miejsc występowania Ryś Ch. N2 Brak danych Brak danych Zabiegi zaplanowane w miejscach występowania Sposoby ograniczenia negatywnego wpływu zapisane w Planie, zalecenia ochronne lub potrzeby ochronne Przewidywane oddziaływanie Krótko terminowe Średnio terminowe Długo terminowe Uwagi, wnioski do Prognozy lub uzasadnienie dokonanej oceny 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Przebudowa monokultur, zwiększenie liczby pozostawianych drzew w 0 0 0 miejscach niedostępnych. Wilk Ch. N2 Brak danych Brak danych Wydra Ch. N2 Brak danych Brak danych Żbik Ch. N2 Brak danych Brak danych Żubr Ch. N2 Brak danych Brak danych Bocian czarny Ciconia nigra Ch. N2 Brak danych Brak danych Wyznaczanie stref ochronnych wokół miejsc rozrodu. Pozostawianie bez zabiegów strefy 25-30m od potoków Przebudowa monokultur, zwiększenie liczby pozostawianych drzew w miejscach niedostępnych. W ostojach ograniczone intensywność przebudowy drzewostanów i wykonywania odnowień Realizacja przepisów wynikających z Rozporządzenia MŚ z dnia 28.09.2004 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt 0 0 0 0 0 0 0 0 0 W przypadku stwierdzenia miejsc rozrodu rysia odstąpić od wykonania zabiegów. W przypadku stwierdzenia miejsc rozrodu wilka wyznaczyć strefę. W przypadku stwierdzenia miejsc rozrodu żbika odstąpić od wykonania zabiegów. 0 0 0 Brak 0 0 0 Wykonywanie zabiegów poza okresem 15.03-31.08 Orlik krzykliwy Aquila pomarina Ch. N2 Brak danych Brak danych Realizacja przepisów wynikających z 0 0 0 Wykonywanie zabiegów poza okresami: 25
Gatunek Status Znana liczba stanowisk lub miejsc występowania Zabiegi zaplanowane w miejscach występowania Sposoby ograniczenia negatywnego wpływu zapisane w Planie, zalecenia ochronne lub potrzeby ochronne Przewidywane oddziaływanie Krótko terminowe Średnio terminowe Długo terminowe Uwagi, wnioski do Prognozy lub uzasadnienie dokonanej oceny 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Rozporządzenia MŚ z dnia 28.09.2004 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt Orzeł przedni Aquila chrysaetos Ch. N2 1.03-31.08 dla orlika krzykliwego 1.01-31.07 dla orła przedniego Nowa strefa ochrony całorocznej powinna być wyłączona z użytkowania, w nowej strefie ochrony okresowej zabiegi poza okresem 1.03-31.08 Bocian biały Ciconia ciconia Ch. N2 Gatunek kwalifikujący dla OSO Beskid Niski i Góry Słonne wpływ planu omówiony w części dot. Obszarów Natura 2000 Derkacz Crex crex Ch. N2 Gatunek kwalifikujący dla OSO Beskid Niski i Góry Słonne wpływ planu omówiony w części dot. Obszarów Natura 2000 Dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos Dzięcioł trójpalczasty Picoides tridactylus Dzięcioł zielonosiwy Picus canus Muchołówka białoszyja Ficedula albicollis Ch. N2 Gatunek kwalifikujący dla OSO Beskid Niski i Góry Słonne wpływ planu omówiony w części dot. Obszarów Natura 2000 Ch. N2 Gatunek kwalifikujący dla OSO Beskid Niski i Góry Słonne wpływ planu omówiony w części dot. Obszarów Natura 2000 Ch. N2 Gatunek kwalifikujący dla OSO Beskid Niski i Góry Słonne wpływ planu omówiony w części dot. Obszarów Natura 2000 Ch. N2 Gatunek kwalifikujący dla OSO Góry Słonne wpływ planu omówiony w części dot. Obszarów Natura 2000 Puchacz Bubo bubo Ch. N2 Gatunek kwalifikujący dla OSO Beskid Niski i Góry Słonne wpływ planu omówiony w części dot. Obszarów Natura 2000 Puszczyk uralski Strix uralensis Ch. N2 Gatunek kwalifikujący dla OSO Beskid Niski i Góry Słonne wpływ planu omówiony w części dot. Obszarów Natura 2000 Trzmielojad Pernis apivoros Ch. N2 Gatunek kwalifikujący dla OSO Góry Słonne wpływ planu omówiony w części dot. Obszarów Natura 2000 Bielik Hallaeetus albicilla Ch. N2 Brak danych Brak danych Brak 0 0 0 Błotniak łąkowy Circus pygargus Ch. N2 Brak danych Brak danych Brak 0 0 0 26
Gatunek Status Znana liczba stanowisk lub miejsc występowania Zabiegi zaplanowane w miejscach występowania Sposoby ograniczenia negatywnego wpływu zapisane w Planie, zalecenia ochronne lub potrzeby ochronne Przewidywane oddziaływanie Krótko terminowe Średnio terminowe Długo terminowe Uwagi, wnioski do Prognozy lub uzasadnienie dokonanej oceny 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Błotniak stawowy Circus aeruginosus Błotniak zbożowy Circus cyaneus Ch. N2 Ch. N2 Bączek Ixobrychus minutus Ch. N2 Brak danych Czapla nadobna Egretta garzetta Bielaczek Mergus albellus Czapla biała Egretta alba Łabędź krzykliwy Cygnus cygnus Rybitwa czarna Chlidonias niger Ch. N2 Ch. N2 Ch. N2 Ch. N2 Ch. N2 Brak danych Brak danych Zielonka Porzana parva Ch. N2 Brak danych Gatunek siedlisk wodnych brak wpływu zabiegów w lasach na gatunek Gatunek siedlisk wodnych brak wpływu zabiegów w lasach na ten gatunek Brak 0 0 0 Brak 0 0 0 Dzięcioł czarny Dryocopus Ch. N2 Brak danych martius Pozostawianie pewnej ilości 0 0 0 Brak danych drzew obumierających i z Dzięcioł średni Drypbates dziuplami. medius Ch. N2 Brak danych 0 0 0 Gąsiorek Lanius collurio Ch. N2 Brak danych Pokrzewka jarzębata (jarzębatka) Sylvia nisoria Ch. N2 Brak danych Gat. związany z terenami rolniczymi Brak 0 0 0 Rybołów Pandion haliaetus Ch. N2 Brak danych Brak danych Brak 0 0 0 27
Gatunek Status Znana liczba stanowisk lub miejsc występowania Zabiegi zaplanowane w miejscach występowania Sposoby ograniczenia negatywnego wpływu zapisane w Planie, zalecenia ochronne lub potrzeby ochronne Przewidywane oddziaływanie Krótko terminowe Średnio terminowe Długo terminowe Uwagi, wnioski do Prognozy lub uzasadnienie dokonanej oceny 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Gatunki bezkręgowców paź żeglarz, biegacz wręgaty, mrówka rudnica,trzmiel, kamiennik, trzmiel gajowy, trzmiel rudy, trzmiel leśny, trzmiel ziemny, tygrzyk paskowany, ślimak winniczek Ch. Brak szczegółowych danych Brak stwierdzenia wpływy zabiegów na populacje tych gatunków Realizacja przepisów wynikających z Rozporządzenia MŚ z dnia 28.09.2004 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt 0 0 0 Brak Ryby głowacz pręgopłetwy, kiełb białopłetwy, kiełb Kesslera, piekielnica, śliz Ch. Brak szczegółowych danych Gatunki związany z środowiskiem większych potoków i rzek Pozostawienie nienaruszonego pasa drzewostanu wzdłuż cieków wodnych, szerokości około 25 m +1 +1 +1 Brak 28
Gatunek Status Znana liczba stanowisk lub miejsc występowania Zabiegi zaplanowane w miejscach występowania Sposoby ograniczenia negatywnego wpływu zapisane w Planie, zalecenia ochronne lub potrzeby ochronne Przewidywane oddziaływanie Krótko terminowe Średnio terminowe Długo terminowe Uwagi, wnioski do Prognozy lub uzasadnienie dokonanej oceny 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Płazy i gady salamandra plamista ropucha szara, ropucha zielona, rzekotka drzewna, żaba moczarowa, żaba trawna, żaba wodna, jaszczurka zwinka, padalec zwyczajny, zaskroniec zwyczajny, żmija zygzakowata Ch. Brak szczegółowych danych Brak stwierdzenia wpływy zabiegów na populacje tych gatunków Realizacja przepisów wynikających z Rozporządzenia MŚ z dnia 28.09.2004 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt +1 0 0 Ssaki chronione gacek brunatny, gacek szary, mopek, mroczek późny, nocek rudy, nocek Bechsteina Ch. Budynki poza LP Gatunek związany z terenami nieleśnymi (strychy, piwnice, opuszczone kopalnie, jaskinie itp.). Brak wpływu zabiegów w lasach na ten gatunek Realizacja przepisów wynikających z Rozporządzenia MŚ z dnia 28.09.2004 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt 0 0 0 29
Gatunek Status Znana liczba stanowisk lub miejsc występowania Zabiegi zaplanowane w miejscach występowania Sposoby ograniczenia negatywnego wpływu zapisane w Planie, zalecenia ochronne lub potrzeby ochronne Przewidywane oddziaływanie Krótko terminowe Średnio terminowe Długo terminowe Uwagi, wnioski do Prognozy lub uzasadnienie dokonanej oceny 1 2 3 4 5 6 7 8 9 badylarka jeż wschodni, karczownik ziemnowodny, koszatka, mysz zaroślowa, orzesznica, popielica, smużka, wiewiórka pospolita, gronostaj, łasica łaska Ch. Brak szczegółowych danych Brak stwierdzenia wpływy zabiegów na populacje tych gatunków Realizacja przepisów wynikających z Rozporządzenia MŚ z dnia 28.09.2004 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt 0 0 0 Brak + oddziaływanie pozytywne, - oddziaływanie negatywne 0 oddziaływanie neutralne Siłę oddziaływania oceniono w skali: 1 oddziaływanie nieznaczne, 2 oddziaływanie istotne, 3 oddziaływanie znaczące, Ch - gatunek objęty ochroną ścisłą, Ch.c - gatunek objęty ochroną częściową, Rz - gatunek rzadki 30
Analiza zabiegów zaplanowanych w odniesieniu do gatunków chronionych oraz ich siedlisk pozwala stwierdzić, że dla żadnego gatunku nie przewiduje się znacząco negatywnego wpływu realizacji zapisów uproszczonego planu urządzenia lasu, większość z nich oddziałuje neutralnie lub nieznacznie pozytywnie. 10.2. Oddziaływanie planu urządzenia lasu na obszary specjalnej ochrony siedlisk Lasy objęte UPUP dla Gminy Lesko nie posiadają aktualnej bazy zawierającej wyniki inwentaryzacji siedlisk przyrodniczych z załącznika I DS. Analizą objęto więc siedliska przyrodnicze, wykazane na terenie Gminy Lesko w granicach SOOS Góry Słonne PLH 180013, Są to: Żyzne buczyny 9130 Projektując zestawione w UPUL typy drzewostanu oraz składy gatunkowe upraw i odnowień kierowano się szczegółowymi założeniami metodycznymi (J. M. Matuszkiewcz IGiPZ PAN 2007) oraz podstawową zasadą zgodności planowania hodowlanego z wymogami ochrony siedlisk przyrodniczych i optymalizacją składu gatunkowego drzewostanów. Zestawienie przyrodniczych typów lasu w odniesieniu do siedlisk przyrodniczych oraz siedliskowych typów lasu przedstawia poniższa tabela: Typ siedliska przyrodniczego Żyzne buczyny (9130) Siedliskowy typ lasu Lwyżśw LGśw Przyrodniczy typ lasu Bk - Jd Jd - Bk Bk - Jd Jd - Bk Postępowanie hodowlane w użytkowaniu rębnym zmierza do pozyskania surowca drzewnego przy jednoczesnym zachowaniu pozaprodukcyjnych funkcji lasu i utrwaleniu właściwego składu gatunkowego, zróżnicowanej budowy przestrzennej oraz struktury wiekowej drzewostanów. Sprzyja temu stosowanie rębni złożonych z długimi okresami odnowienia (rębni stopniowej udoskonalonej), umiarkowany rozmiar cięć oraz wykorzystanie w szerokim zakresie odnowień naturalnych. Pielęgnowanie drzewostanów obejmujące cięcia prześwietlające, selekcyjne i sanitarne zmierzające do kształtowania składu gatunkowego, formowania odpowiedniego zwarcia i inicjowania odnowienia naturalnego, uzupełnione o zalecenia dotyczące zachowania bioróżnorodności środowiska leśnego wpisują się w naturalny kierunek hodowli lasu i wpływa korzystnie na zachowanie stanu, struktury 31
i funkcji siedlisk przyrodniczych. Gospodarka leśna na siedliskach żyznej buczyny i grądu jest bardzo zbliżona, niemal identyczna jest struktura przestrzenna i czasowa wykonywanych zabiegów oraz rodzaje stosowanych rębni. Gospodarka leśna realizowana w oparciu o tak określone cele nie będzie oddziaływać negatywnie na zachowanie właściwego składu gatunkowego drzewostanów zajmujących określone siedliska przyrodnicze a tym samym na układ, strukturę i funkcje tych siedlisk. Odnowienie lasu w stosowanych na terenie UPUL dla gminy Lesko, sposobach zagospodarowania lasu polega głównie na wykorzystaniu odnowienia naturalnego, uzupełnionego w razie potrzeby sztucznie wprowadzoną domieszką gatunków zgodnych z typem siedliska leśnego. W projektowanych typach drzewostanu uwzględniono w dużym zakresie grab i jawor-gatunki domieszkowe, w sprzyjających warunkach tworzące lite drzewostany i odgrywające coraz istotniejszą rolę w gospodarce leśnej. Reasumując należy stwierdzić, że realizacja zabiegów gospodarczych UPUL nie spowoduje negatywnego oddziaływania na chronione siedliska przyrodnicze. 10.3. Oddziaływanie na obszary Natura 2000 Głównym celem funkcjonowania Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych i gatunków roślin i zwierząt, które uważa się za cenne (znaczące dla zachowania dziedzictwa przyrodniczego Europy) i zagrożone wyginięciem w skali całej Europy, ale też typowych, wciąż jeszcze powszechnie występujących siedlisk przyrodniczych, charakterystycznych dla 9 regionów biogeograficznych (tj. alpejskiego, atlantyckiego, borealnego, kontynentalnego, pannońskiego, makaronezyjskiego, śródziemnomorskiego, stepowego i czarnomorskiego). Obecnie w Polsce sieć Natura 2000 zajmuje prawie 20% powierzchni lądowej kraju. W jej skład wchodzi: 845 obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty (obszary "siedliskowe" - przyszłe specjalne obszary ochrony siedlisk), oraz 145 obszarów specjalnej ochrony ptaków, zajmujących niemal 16% powierzchni lądowej Polski. Łączna suma obszarów Natura 2000 wynosi 983 z czego 7 obszary ptasie i siedliskowe w tych samych granicach. Sieć obszarów Natura 2000 obejmuje, zgodnie z art. 25.1. Ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 roku (Dz. U. 04.92.880. z dnia 30.04.2004 r.): 1) obszary specjalnej ochrony ptaków; 2) specjalne obszary ochrony siedlisk; 3) obszary mające znaczenie dla Wspólnoty. Tworzące ją obszary wyznacza się na podstawie ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r., wraz z późniejszymi zmianami. 32
Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (OSOP), wyznaczane są na podstawie dyrektywy Rady 79/409/EWG o ochronie dziko żyjących ptaków, zwanej Dyrektywą Ptasią, uchwalonej 2 kwietnia 1979 roku, która zastąpiona została Dyrektywą 2009/147/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa). Tworzy się je dla ochrony populacji dziko występujących ptaków jednego lub wielu gatunków, na terenach gdzie ptaki mają korzystne warunki bytowania w ciągu całego życia, w dowolnym jego okresie albo stadium rozwoju. Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (SOOS), wyznaczone są na podstawie dyrektywy Rady 92/43/EWG o ochronie naturalnych siedlisk oraz dziko żyjącej fauny i flory, zwanej Dyrektywą Siedliskową, uchwalonej 21 maja 1992 roku. Tworzy się je w celu trwałej ochrony siedlisk przyrodniczych albo populacji zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt, albo w celu odtworzenia właściwego stanu siedlisk lub stanu tych populacji. Obszary mające znaczenie dla Wspólnoty, są to projektowane specjalne obszary ochrony siedlisk, zatwierdzone przez Komisję Europejską w drodze decyzji, które w rejonie biogeograficznym, do którego należą, w znaczny sposób przyczyniają się do odtworzenia stanu właściwej ochrony siedliska przyrodniczego lub gatunku będącego przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także mogą znacząco przyczynić się do spójności sieci obszarów Natura 2000 i zachowania różnorodności biologicznej w obrębie danego regionu biogeograficznego. W przypadku gatunków zwierząt występujących na dużych obszarach, obszarem mającym znaczenie dla Wspólnoty jest obszar w obrębie naturalnego zasięgu takich gatunków, charakteryzujący się fizycznymi lub biologicznymi czynnikami istotnymi dla ich życia lub rozmnażania. Teren lasów osób fizycznych i wspólnot gruntowych leżących na terenie gminy Lesko położony jest w części w zasięgu Obszaru ochrony siedlisk (SOOS) Góry Słonne (kod PLH180013). Obszar ten jest zatwierdzony jako obszar mający znaczenie dla Wspólnoty decyzją Komisji Europejskiej 2009/91/WE z dnia 12 grudnia 2008 r. przyjmującą na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG drugi zaktualizowany wykaz terenów mających znaczenie dla Wspólnoty składających się na alpejski region biogeograficzny (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 43/21 z 13.02.2009); powiększony do obecnej powierzchni (o dol. Strwiąża z ważnymi siedliskami ryb) decyzją Komisji Europejskiej 2011/62/UE (decyzja KE z dnia 10 stycznia 2011 r. w sprawie przyjęcia na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG czwartego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenie dla Wspólnoty składających się na alpejski region biogeograficzny; Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 33/1 z 8.2.2011). Źródło: www.natura2000.gdos.gov.pl. Art. 55.2 ustawy OOŚ stwierdza, że projekt dokumentu, o którym mowa w art. 46 lub 47, nie może zostać przyjęty, o ile nie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, jeżeli ze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wynika, że może on znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000. Znaczące oddziaływanie na obszar Natura 33