Wymagania edukacyjne informatyka poziom podstawowy Grażyna Koba, Program nauczania. Informatyka dla szkół ponadgimnazjalnych zakres podstawowy Wyszukuje adresy stron WWW zawierające proste hasło korzysta z wyszukiwarki internetowej. Zna zasady nawigacji po stronie WWW, poruszając się po wybranych stronach internetowych. 1. Wokół informacji i Internetu. Wyszukiwanie informacji w Internecie Wie, czym są Internet i strona Omawia rozwój usług Omawia organizację informacji WWW oraz zna genezę internetowych, wskazując w WWW. Wyjaśnia postać powstania Internetu. najważniejsze fakty. adresu URL. Wymienia wybrane usługi Wyjaśnia, na czym polega Potrafi zastosować różne Internetowe. przeglądanie strony narzędzia do wyszukiwania Podaje opisy i zastosowania internetowej. informacji, usprawniając wyszukiwarki internetowej, Potrafi właściwie zawęzić obszar szukanie informacji. katalogu stron WWW i portalu. poszukiwań, aby szybko Właściwie porządkuje Szuka informacji w Internecie, odszukać informacje. informacje o stronach WWW. konstruując złożone hasło. Korzysta z encyklopedii Potrafi odpowiednio ocenić i słowników w wersji przydatność i wiarygodność elektronicznej. informacji. Zna podstawowe przepisy prawa dotyczące korzystania z cudzych materiałów i stosuje je w praktyce. Zna podstawowe zasady korzystania z programów komputerowych. Rozumie konieczność posiadania licencji na programy komputerowe. Jest świadomy istnienia przestępstw komputerowych. Potrafi formułować własne wnioski i spostrzeżenia dotyczące rozwoju Internetu, jego znaczenia dla różnych dziedzin gospodarki i dla własnego rozwoju. Wyszukuje, gromadzi i właściwie selekcjonuje informacje, tworząc złożone projekty z różnych dziedzin. Stosowanie przepisów prawa Wie, co jest przedmiotem prawa Wyjaśnia wybrane przepisy Potrafi uzasadnić zastosowanie autorskiego i co jemu nie prawa autorskiego, m.in.: wybranego przepisu prawa w podlega. dozwolony użytek utworów, konkretnym przypadku. Podaje Zna pojęcie licencji. Wymienia zasady korzystania z cudzego przykłady łamania wybranych przykładowe rodzaje utworu bez pytania o zgodę, przepisów prawa. Omawia darmowych licencji. ochrona wizerunku. różnice pomiędzy różnymi Wymienia przykładowe rodzaje Omawia przykładowe rodzaje rodzajami licencji. Sprawdza, na przestępstw komputerowych. licencji na programy podstawie jakiej licencji jest komputerowe. rozpowszechniany dany Omawia wybrane przykłady program. Wyjaśnia zasady tej Potrafi samodzielnie interpretować ważniejsze przepisy prawa autorskiego dotyczące korzystania z różnych źródeł informacji i ochrony programów komputerowych. Wyszukuje dodatkowe informacje na temat przestępstw komputerowych. przestępstw komputerowych. licencji. Komunikacja i wymiana informacji w Internecie - 1 -
Wymienia podstawowe zasady pisania listów elektronicznych. Podaje przykładowe sposoby komunikacji i wymiany informacji z wykorzystaniem Internetu. Zna zasady netykiety. Podaje przynajmniej dwie korzyści wynikające z rozwoju technologii informacyjnokomunikacyjnych (TIK). Jest świadomy istnienia zagrożeń wynikających z rozwoju TIK. Wymienia przykładowe e-usługi, np. e-nauczanie, e- banki, e-sklepy, e-aukcje. Wie, na czym polegają nauczanie i praca na odległość. Poprawnie redaguje listy elektroniczne, dbając o ich formę i treść. Omawia wybrane formy komunikacji i wymiany informacji. Korzysta z nich, stosując zasady netykiety. Rozumie różnice między. czatem i grupą dyskusyjną. Wyjaśnia, na czym polega komunikacja w czasie rzeczywistym. Podaje zalety korzystania z komunikacji za pomocą Internetu. Wymienia podstawowe zagrożenia wynikające z rozwoju technologii informacyjnokomunikacyjnej. Rozróżnia poszczególne formy komunikowania się przez Sieć. Rozróżnia poszczególne sposoby wymiany informacji. Omawia działanie poczty elektronicznej. Wie, na czym polega tworzenie sieciowego dziennika i w jaki sposób współtworzy się treści w Sieci. Omawia korzyści i zagrożenia dotyczące korzystania z różnych form komunikacji i wymiany informacji z wykorzystaniem Internetu. Potrafi dokonać analizy porównawczej różnych form komunikacji i wymiany informacji, podając opis poszczególnych form i niezbędne wymagania. Porównuje metody dostępu do poczty elektronicznej. Współtworzy zasoby w Sieci, np. zakłada blog lub umieszcza wpisy w Wikipedii. Wie, na czym polega telefonia internetowa (VoiP) i Internet mobilny. Bierze aktywny udział w debacie na temat szans i zagrożeń wynikających z rozwoju TIK. Samodzielnie wyszukuje w różnych źródłach informacje na temat nowoczesnych możliwości korzystania z Internetu, np. za pomocą urządzeń mobilnych. Potrafi samodzielnie ocenić znaczenie technologii informacyjno-komunikacyjnej w komunikacji i wymianie informacji. Zna najnowsze osiągnięcia w tej dziedzinie. Korzystanie z e-usług Omawia przykładowe Omawia zalety i wady Wyjaśnia działanie e-banku; e-usługi. poszczególnych e-usług. podaje metody zabezpieczeń. Korzysta z wybranych Zna i stosuje zasady Podaje zasady korzystania z e-usług, np. e-learningu. bezpiecznego korzystania poszczególnych e-usług. Jest świadomy istnienia z poszczególnych e-usług. Wie, czym jest podpis zagrożeń wynikających elektroniczny. z korzystania z e-usług. Potrafi przedstawić własne wnioski z analizy zalet i wad poszczególnych e-usług. Korzystając z dodatkowych źródeł, znajduje najnowsze informacje na temat e-usług. - 2 -
Zna i stosuje podstawowe zasady redagowania i formatowania tekstu. Wstawia tabelę i wykonuje podstawowe operacje na komórkach tabeli. Zapisuje dokument w pliku w folderze domyślnym. 2. Wokół dokumentów komputerowych Metody opracowywania dokumentów tekstowych Właściwie dzieli tekst na akapity. Zmienia ustawienia strony Przygotowuje poprawnie Poprawia tekst, wykorzystując wielkość marginesów, orientację zredagowany i sformatowany możliwości wyszukiwania strony, rozmiar papieru. tekst, dostosowując formę i zamiany znaków oraz słowniki: Znajduje błędy redakcyjne tekstu do jego przeznaczenia. ortograficzny i synonimów. w tekście. Redaguje złożone wzory Stosuje tabulację i wcięcia. Stosuje różne typy tabulatorów, matematyczne. Wykorzystuje edytor równań do potrafi zmienić ich ustawienia w Samodzielnie wyszukuje opcje pisania prostych wzorów. całym tekście. menu potrzebne do rozwiązania Stosuje automatyczną Stosuje konspekty numerowane. dowolnego problemu. numerację i wypunktowanie. Wykonuje konwersję tekstu na Zna podstawowe zasady pracy z dokumentem wielostronicowym (redaguje nagłówek, stopkę wstawia numery stron). Zna podstawowe zasady tworzenia prezentacji multimedialnej. Tworzy prezentację składającą się z kilku slajdów z zastosowaniem animacji niestandardowych. Korzysta z szablonów slajdów. Umieszcza na slajdach tekst i obrazy. Wie, w jakim celu stosuje się style tekstu. Stosuje style nagłówkowe. Przygotowuje konspekt dokumentu. Tworzy spis treści. Stosuje wybrane szablony do przygotowywania różnych dokumentów. Wie, czym są odwołania w tekście. Tworzy spis treści. Potrafi zredagować inną stopkę i inny nagłówek dla stron parzystych i nieparzystych. Rozmieszcza tekst w kolumnach. - 3 - tabelę i odwrotnie. Potrafi stosować różne style tekstu, modyfikuje istniejące. Umieszcza podpisy pod rysunkami; tworzy spis ilustracji. Stosuje przypisy. Korzysta z podziału tekstu na sekcje. Wie, czym jest makro. Samodzielnie odkrywa nowe możliwości edytora tekstu, przygotowując dokumenty tekstowe. Tworzy dokumenty tekstowe, stosując poprawnie wszystkie poznane zasady redagowania i formatowania tekstu. Tworzy własne style tekstu. Potrafi utworzyć własne makro i zastosować je w dokumencie. Przygotowuje profesjonalny tekst pismo, sprawozdanie, z zachowaniem wszystkich zasad redagowania i formatowania tekstów. Tworzenie prezentacji multimedialnych Przygotowuje prezentację na Potrafi właściwie zaplanować Wstawia podkład muzyczny zadany temat na podstawie prezentację na zadany temat. odtwarzany podczas całej konspektu. Pracuje z widokami slajdów. prezentacji. Zmienia kolejność slajdów. Wstawia dźwięki z plików spoza Przygotowuje materiały Ustawia przejścia listy standardowej. informacyjne dla uczestników poszczególnych slajdów. Zmienia tło, wstawia obiekty pokazu i przeprowadza pokaz. Wie, do czego służą i hiperłącza. Umieszcza przyciski Konwertuje przygotowaną poszczególne widoki slajdów. akcji. prezentację do formatu Potrafi ustawić inne tło dla Dopasowuje przejścia między umożliwiającego publikację w każdego slajdu. slajdami. Dodaje animacje Internecie. Otwiera ją lokalnie w Potrafi samodzielnie zaprojektować i przygotować multimedialną prezentację na wybrany temat, cechującą się ciekawym ujęciem zagadnienia, interesującym układem slajdów.
Zapisuje prezentację we wskazanym folderze docelowym. Potrafi uruchomić pokaz slajdów. Zna podstawowe zastosowania arkusza kalkulacyjnego. Potrafi zaznaczyć zadany blok komórek. Ustawia liczbowy format danych. Samodzielnie pisze formułę wykonującą jedno z czterech podstawowych działań arytmetycznych (dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie). Potrafi zastosować kopiowanie i wklejanie formuł. Tworzy prosty wykres. Zapisuje utworzony skoroszyt we wskazanym folderze docelowym. Wstawia do slajdu wykresy, tabele, równania matematyczne, efekty dźwiękowe. i efekty dźwiękowe do obiektów. Prezentuje swoje prace przed klasą. - 4 - przeglądarce internetowej Obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym Rozróżnia zasady adresowania w Poprawnie planuje tabelę Potrafi układać rozbudowane arkuszu kalkulacyjnym. w arkuszu kalkulacyjnym, formuły z zastosowaniem funkcji Stosuje adresowanie umieszczając w niej dane arkusza kalkulacyjnego. bezwzględne wtedy, gdy jest to liczbowe i opisy. Potrafi stosować filtry uzasadnione. Stosuje adresowanie mieszane i selekcjonować dane na Potrafi tworzyć formuły wtedy, gdy jest to uzasadnione. podstawie zaawansowanych wykonujące bardziej Stosuje formatowanie kryteriów. zaawansowane obliczenia warunkowe tabeli arkusza Korzysta z filtrów. (potęgowanie, kalkulacyjnego. Tworzy wykres funkcji pierwiastkowanie, Zna zastosowania różnych trygonometrycznej. z zastosowaniem nawiasów). typów wykresów. Dostosowuje Dopasowuje wygląd arkusza Tworzy wykres składający się z typ wykresu do danych, jakie ma kalkulacyjnego po wydruku, wielu serii danych, dodając do przedstawiać. dobiera ustawienia strony, niego odpowiednie opisy. Potrafi narysować wykres ustawia podział stron i obszar Ustawia inne formaty danych wybranej funkcji wydruku. poza liczbowym. matematycznej. Formatuje tabelę. Drukuje tabelę utworzoną Zna i stosuje podstawowe funkcje arkusza kalkulacyjnego: SUMA, ŚREDNIA. Na przykładzie gotowego pliku bazy danych potrafi omówić jej strukturę określić, jakie Korzysta z możliwości wstawiania funkcji. Potrafi zastosować funkcję JEŻELI. w arkuszu kalkulacyjnym. Potrafi stosować wybrane funkcje arkusza kalkulacyjnego do rozwiązywania zadań z różnych przedmiotów. Stosuje wybrane funkcje arkusza kalkulacyjnego: statystyczne, logiczne, matematyczne, tekstowe, daty i czasu. Stosuje zagnieżdżoną funkcję JEŻELI. Potrafi przeprowadzić analizę przykładowego problemu i opracować właściwy algorytm obliczeń. Potrafi rejestrować makra, stosować je w celu ułatwiania wykonywania często powtarzanych czynności. Zna działanie i zastosowanie większości funkcji dostępnych w arkuszu kalkulacyjnym. Tworzenie bazy danych Rozumie organizację danych w Omawia etapy przygotowania Rozumie, co oznacza bazach danych. bazy danych. przetwarzanie danych w bazach Wyjaśnia pojęcia: baza danych, Określa odpowiednio typy danych. Potrafi zaprojektować samodzielnie relacyjna bazę danych (składającą się z trzech
informacje są w niej pamiętane. Wymienia obiekty bazy danych: tabele, formularze, zapytania, raporty. Zapoznaje się z nimi, korzystając z gotowej bazy danych. Potrafi dodać nowe rekordy, korzystając z gotowego formularza. Potrafi wyświetlić wynik gotowego zapytania i omówić, czego zapytanie dotyczy. Modyfikuje gotowe zapytania. Z pomocą nauczyciela korzysta z wybranego programu do tworzenia grafiki rastrowej. Wyszukuje potrzebne funkcje w menu programu. Z pomocą nauczyciela korzysta z wybranego programu do tworzenia grafiki rastrowej. Wyszukuje potrzebne funkcje w menu programu. rekord i pole. Na podstawie przygotowanych formularzy ćwiczy wprowadzanie i aktualizację danych. Tworzy prostą bazę danych, składającą się z dwóch tabel: planuje zawartość tabel. Definiuje relacje. Tworzy formularz, korzystając z kreatora. Tworzy proste zapytania, ustalając kryterium dla jednego pola. Prezentuje informacje, korzystając z przygotowanych raportów. danych. Tworzy formularz z podformularzem. Modyfikuje formularz, korzystając z widoku projektu. Stosuje filtry do prostego wyszukiwania. Tworzy zapytania. Przygotowuje kwerendę wybierającą na podstawie dwóch tabel. Zna sposób przygotowania korespondencji seryjnej z wykorzystaniem danych z bazy danych. Grafika komputerowa Potrafi uzasadnić, dlaczego warto umieszczać dane w kilku tabelach połączonych relacją. Rozumie pojęcia relacji i klucza podstawowego. Projektuje formularze do wprowadzania danych. Tworzy złożone zapytania. Przygotowuje nowe raporty na podstawie wcześniej przygotowanych zapytań. W edytorze tekstu przygotowuje listy seryjne i etykiety adresowe, korzystając z danych zapisanych w bazie danych. tabel). Ustala typy pól. Projektuje wygląd formularzy. Potrafi budować złożone kwerendy z dwóch lub więcej tabel połączonych. Planuje i projektuje raporty. Zna formaty plików graficznych. Sprawne korzysta z Pomocy Rozumie znaczenie zapisu pliku Opracowuje grafikę rastrową: wbudowanej do programów w graficznego w danym formacie stosuje warstwy i selekcje, celu znalezienia szczegółowych zależnie od przeznaczenia. zmianę kontrastu i nasycenia sposobów rozwiązania danego Omawia zalety, wady i kolorów, kadrowanie problemu. zastosowanie wybranych i skalowanie. Dostrzega różnice między formatów plików grafiki Wykonuje proste projekty grafiką rastrową i wektorową. rastrowej. w grafice wektorowej, Opracowuje grafikę rastrową: Potrafi zastosować odpowiedni korzystając z możliwości uzyskuje efekty specjalne dzięki format pliku graficznego. wstawiania Autokształtów zastosowaniu tzw. filtrów. Zapisuje pliki w różnych (Kształtów) w edytorze tekstu. Tworzy proste kompozycje, formatach. korzystając z wybranego Opracowuje grafikę wektorową: programu do tworzenia grafiki przekształca obraz (pochyla, Samodzielnie zapoznaje się z możliwościami wybranego programu graficznego, przygotowując złożone projekty z różnych dziedzin. - 5 -
Zna źródła obrazów cyfrowych i sposoby opracowywania zdjęć z wykorzystaniem wybranego programu komputerowego. Wie, w jaki sposób zbudowane są strony WWW. Zna najważniejsze narzędzia do tworzenia stron internetowych. Wie, na czym polega tworzenie strony internetowej. Zapoznaje się z przykładowym źródłem strony internetowej, przeglądając strukturę pliku. Wie, że na stronach internetowych niektóre treści mogą być generowane dynamiczne. Potrafi wykonać prostą obróbkę zdjęcia zapisanego w postaci cyfrowej. Potrafi utworzyć album zdjęć, korzystając z materiałów przygotowanych wcześniej lub zapisanych na CD dołączonym do podręcznika. wektorowej. Skanuje obrazy, korzystając ze skanera. Rozumie, czym jest rozdzielczość. Potrafi opracować zeskanowaną grafikę. Edytuje krótkie filmy. obraca), grupuje obiekty. Potrafi posłużyć się aparatem i kamerą cyfrową przenosi zdjęcia, filmy do pamięci komputera. Opracowuje film, korzystając z materiałów przygotowanych wcześniej lub zapisanych na CD dołączonym do podręcznika. Dyskutuje na temat źródeł obrazów cyfrowych i sposobów opracowywania obrazów (zdjęć) i filmów, dzieląc się własnymi doświadczeniami w tym zakresie. Udostępnia filmy w Internecie. Samodzielnie zapoznaje się z programami komputerowymi umożliwiającymi edycję filmów i obróbkę obrazów. Tworzenie stron internetowych Potrafi przygotować prostą Potrafi tworzyć proste strony w Umie wstawiać tabele do stronę internetową, używając języku HTML, używając edytora tworzonych stron i je dowolnego edytora tekstu. tekstowego. formatować. Wie, czym są szablony do Zna funkcje i zastosowanie Wstawia tabele. tworzenia stron. najważniejszych znaczników Koduje polskie znaki. Umie tworzyć akapity HTML. Umieszcza łącza hipertekstowe. i wymuszać podział wiersza, Potrafi wstawiać grafikę do Stosuje kolory. dodawać nagłówki do tekstu, utworzonych stron. zmieniać krój i wielkość czcionki. Umie tworzyć listy Wie, jak wstawiać linie wypunktowane i numerowane. rozdzielające. Zna nazewnictwo kolorów. Umie wstawiać hiperłącza, korzystać z kotwic. Rozumie strukturę plików HTML. Podaje przykłady stosowania stylów CSS. Wyjaśnia, na czym polega dynamiczne przetwarzanie strony; podaje przykłady skryptów i omawia ich rodzaje. Zna najczęściej wykorzystywane atrybuty CSS i sposoby określania ich wartości. Omawia sposoby publikowania strony w Internecie. Zna zasady dynamicznego przetwarzania stron. Analizuje wady i zalety różnych sposobów publikowania i promowania stron w Internecie. Przygotowuje stronę do publikacji w Internecie i ją publikuje. Zna zagadnienia dotyczące promowania stron WWW. Potrafi stworzyć własny, rozbudowany serwis WWW i przygotować go w taki sposób, żeby wyglądał estetycznie i zachęcał do odwiedzin. Zna większość znaczników HTML. Potrafi wstawiać do utworzonej strony proste skrypty napisane w języku JavaScript. - 6 -
Wymienia i omawia podstawowe elementy komputera. Podaje przykłady urządzeń peryferyjnych. Omawia podstawowy zestaw oprogramowania, który może być zainstalowany na komputerze. Wymienia urządzenia peryferyjne. 3. Wokół komputera, sieci i programów komputerowych. Komputer Klasyfikuje środki i narzędzia TI. Potrafi określić funkcje i Wymienia podstawowe układy Charakteryzuje przykładowe podstawowe parametry mieszczące się na płycie urządzenia peryferyjne. środków TI. głównej. Charakteryzuje ich Omawia rodzaje programów Charakteryzuje narzędzia TI. parametry. komputerowych i potrafi Omawia rodzaje pamięci Wie, w jakim celu tworzy się określić ich przeznaczenie. masowych. partycje na dysku twardym. Wie, co to znaczy zainstalować i Wymienia podstawowe typy Instaluje sterowniki urządzeń. odinstalować program. plików. Potrafi scharakteryzować różne Potrafi określić, ile wolnego Potrafi zainstalować program systemy operacyjne. miejsca jest na dysku. komputerowy. Dba o prawidłowe Rozumie rolę systemu funkcjonowanie komputera, operacyjnego. Wymienia przeprowadzając wszystkie popularne systemy. niezbędne testy. Wie, czym jest sieć komputerów i dlaczego komputery łączy się w sieć. Korzysta z podstawowych usług sieci. Wymienia sposoby ochrony danych w komputerach i sieciach komputerowych. - 7 - Potrafi dobrać pełną konfigurację sprzętu i oprogramowania do danego zastosowania. Dokonuje analizy porównawczej różnych systemów operacyjnych. Praca w sieci komputerowej Wymienia podstawowe klasy Zna podstawy konfiguracji sieci Omawia przykładowe schematy sieci. Rozumie pojęcie logowania (protokoły sieciowe, sieci: domowej i szkolnej. się do sieci. identyfikacja sieciowa). Udostępnia zasoby w sieci. Omawia podstawowe sposoby Wymienia elementy niezbędne łączenia komputerów w sieć. do budowy sieci. Wymienia korzyści płynące Potrafi udostępniać zasoby z połączenia komputerów komputera. w sieć. Omawia korzyści płynące z połączenia komputerów w Potrafi mapować zasoby komputera. Wie, czym jest maska podsieci. sieć. Bezpieczeństwo i ochrona danych Zna zasady ochrony danych w komputerach i sieciach komputerowych. Rozumie potrzebę wykonywania podstawowych operacji porządkujących zasoby komputera oraz stosowania podstawowych zasad ochrony Podając przykłady, dyskutuje na temat odmian złośliwego oprogramowania i oprogramowania zabezpieczającego komputer. Dzieli się własnymi doświadczeniami w zakresie bezpieczeństwa i ochrony danych w komputerach.
własnych dokumentów i zasobów komputera. Zna sposoby ochrony przed utratą danych. Algorytmika i programowanie Zapisuje prosty algorytm liniowy w postaci listy kroków. Zna podstawowe zasady prezentacji algorytmów w postaci schematów blokowych (zna podstawowe bloki potrzebne do budowania schematu blokowego). Analizuje gotowy schemat blokowy prostego algorytmu. Wie, na czym polega programowanie. Analizuje gotowe proste programy zapisane w wybranym języku programowania. Wyjaśnia pojęcie algorytmu oraz zależności między problemem, algorytmem i programem. Wyjaśnia pojęcie specyfikacja problemu. Określa dane do zadania oraz wyniki i zapisuje prosty algorytm liniowy oraz z warunkami w postaci listy kroków. prostego algorytmu liniowego; analizuje schemat blokowy algorytmu z rozgałęzieniami. Wie, na czym polega iteracja. Klasyfikuje języki programowania. Pisze proste programy w wybranym języku programowania, używając podstawowych poleceń. Omawia etapy rozwiązywania problemu (zadania). algorytmu z warunkiem prostym. Prezentuje algorytmy iteracyjne za pomocą listy kroków i schematu blokowego. Testuje rozwiązania. Zna pojęcia: translacja, kompilacja, interpretacja. Wyjaśnia, na czym polega prezentacja algorytmu w postaci programu. Realizuje prostą sytuację warunkową w wybranym języku programowania. Analizuje algorytmy, w których występują powtórzenia i określa, od czego zależy liczba powtórzeń. algorytmu z warunkiem złożonym. Wyjaśnia pojęcia: interpretacja, kompilacja. Odróżnia kompilację od interpretacji. Realizuje prostą sytuację warunkową w wybranym języku programowania. Potrafi samodzielnie napisać specyfikację określonego zadania. algorytmu, w którym wystąpią złożone sytuacje warunkowe. określonego algorytmu iteracyjnego. Zapisuje złożony algorytm w wybranym języku programowania. - 8 -