AKADEMIA MORSKA w GDYNI WYDZIAŁ MECHANICZNY PROGRAM STUDIÓW profil kształcenia - praktyczny Kierunek: Mechanika i budowa maszyn Specjalność: EKSPLOATACJA SIŁOWNI OKRĘTOWYCH 2 GDYNIA 2013
Plan studiów zatwierdzono Uchwałą Rady Wydziału Mechanicznego dnia 17.10.2013 Program kształcenia dostosowany jest do kierunkowych efektów kształcenia dla kierunku mechanika i budowa maszyn (obszar studiów technicznych) określonych przez Senat Akademii Morskiej w Gdyni dnia 31 maja 2012 roku (Uchwała Nr 152) Program spełnia wymagania (dział maszynowy w specjalności mechanicznej na poziomie operacyjnym) zawarte w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 13 lipca 2005 roku w sprawie programów szkoleń i wymagań egzaminacyjnych w zakresie kwalifikacji zawodowych marynarzy (Dz. U. Nr 173, poz. 1445) wraz ze zmianami (Dz. U. Nr 55, poz. 334) OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA STUDIÓW nazwa kierunku studiów - MECHANIKA I BUDOWA MASZYN poziom kształcenia - studia drugiego stopnia profil kształcenia profil praktyczny forma studiów studia stacjonarne tytuł zawodowy uzyskiwany przez absolwenta magister inżynier obszar kształcenia - obszar studiów technicznych dziedzina nauki - dziedzina nauk technicznych dyscyplina naukowa budowa i eksploatacja maszyn W - zajęcia audytoryjne, C - ćwiczenia, L - laboratorium, P - projekt, S - seminarium Objaśnienie oznaczeń w symbolach dla efektów kształcenia (EK) dla kierunku (programu) K kierunkowe efekty kształcenia Symbole po podkreśleniu W kategoria wiedzy U kategoria umiejętności K - kategoria kompetencji społecznych 01, 02, 03, i kolejne numer efektu kształcenia Zebrał: dr inż. Rafał Pawletko 2
Spis przedmiotów Lp Nazwa przedmiotu Strona 1. Język angielski * 4 2. Mechanika analityczna 7 3. Modelowanie w mechanice 9 4. Współczesne materiały inżynierskie 11 5. Inżynieria produkcji 13 6. Okrętowe silniki tłokowe * 16 7. Siłownie okrętowe * 22 8. Maszyny i urządzenia okrętowe * 29 9. Kotły okrętowe * 35 10. Rysunek techniczny * 39 11. Materiałoznawstwo okrętowe * 42 12. Termodynamika techniczna * 45 13. Chłodnictwo, wentylacja i klimatyzacja * 48 14. Chemia wody, paliw i smarów * 52 15. Symulator siłowni okrętowej * 57 16. Elektrotechnika i elektronika okrętowa * 60 17. Automatyka okrętowa * 66 18. Praktyka warsztatowa * 70 19. Technologia remontów i badań nieniszczących * 74 20. Ochrona środowiska morskiego * 78 21. Podstawy napędu statku * 81 22. Budowa i teoria okrętu * 84 23. Sylwetka absolwenta 87 24. Plan studiów 88 * - przedmioty konwencyjne wg STCW 78/ 3
Nr 1 Przedmiot: Język angielski ECTS Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze W C L P S W C L P I 2 2 30 II E 2 2 30 Razem w czasie studiów: 60 Efekty kształcenia dla przedmiotu (EKP) Symbol Po zakończeniu przedmiotu student potrafi: Odniesienie do EK dla kierunku EKP1 nazwać uczelnię, wydział i specjalność, wymienić narzędzia, typy i części K_W03, K_W08 statków, członków załogi, typy, parametry i części silnika głównego i urządzeń pomocniczych, armatury, typy i specyfikacje paliw i olejów EKP2 analizować diagramy wybranych systemów siłowni okrętowej i wyjaśnić K_W05, K_U03 zasady ich działania oraz korzystać z instrukcji obsługi urządzeń EKP3 stosować zasady bezpiecznej pracy na statku i w siłowni okrętowej przy K_W09, K_U11 konserwacji maszyn oraz przy komunikowaniu się w niebezpieczeństwie (SMCP) EKP4 stosować struktury i zasady gramatyczne w mowie i w piśmie K_U06 oraz użyć zasady korespondencji handlowej, statkowej i maszynowej EKP5 porozumiewać się w języku angielskim zawodowym (Maritime English) K_U02, K_U04 oraz wypowiadać się ustnie w języku angielskim na temat eksploatacji siłowni okrętowych EKP6 korzystać ze źródeł literaturowych i elektronicznych do pogłębiania kompetencji językowych z zakresu Technical & Maritime English K_U01, K_U05, K_U07 EKP7 pracować w grupie przyjmując w niej różne role, rozumieć zasady K_K01, K_K05 współpracy i potrzebę podnoszenia kompetencji K_W02, K_U08; K_K05 symbole efektów kształcenia dla kierunku (W-wiedza, U-umiejętności, K-kompetencje społeczne) Treści programowe: I ( język angielski ) Lp. Zagadnienia Liczba godzin W Ć L Odniesienie do EK dla przedmiotu 1. Opracowanie sprawozdań i zapytań do armatora. 3 EKP2,EKP4 2. Czytanie wybranych tekstów o tematyce morskiej. 3 EKP6 3. Silnik i jego praca. 3 EKP1 4. Siłownia - mechanizmy pomocnicze. 3 EKP1 5. Komunikacja w niebezpieczeństwie - wybrane zwroty z SMCP. 3 EKP3,EKP5 6. Przekazywanie obowiązków wachtowych - na podstawie SMCP. 3 EKP3 7. Korespondencja - zamówienie części zapasowych i materiałów pędnych. 6 EKP1,EKP4 8. Instrukcja obsługi symulatora siłowni, zabezpieczenia - wybrane rozdziały SMCP. 3 EKP2 9. Specyfikacja remontowa. 3 EKP2 4
II Lp. Zagadnienia Liczba godzin W Ć L Odniesienie do EK dla przedmiotu 1. Specyfikacja remontowa 3 EKP2 2. Błędy w pracy maszyn odczytane z wykresu (przyczyna/symptomy/lokalizacja/metody zaradcze). 3 EKP2 3. Rodzaje głównych jednostek napędowych. 3 EKP1 4. Silnik główny i urządzenia pomocnicze - fragmenty instrukcji 3 EKP1 obsługi. 5. Kotły, mechanizmy pomocnicze, systemy obsługi silników okrętowych, systemy paliwowe. 3 EKP1 6. Dodatkowe zagadnienia gramatyczne, ćwiczenie umiejętności posługiwania się językiem angielskim w mowie. 2 EKP4 7. Ćwiczenia rozwijające umiejętności komunikacyjne, czytania artykułów z magazynów technicznych dotyczących obsługi silników okrętowych, kwestionariuszy związanych z działalnością instytucji 2 EKP1,EKP5 klasyfikacyjnych. 8. Instrukcje obsługi. 3 EKP2 9. Wypisy z dziennika maszynowego. 3 EKP1 10. Opis budowy silnika spalinowego. 3 EKP1 11. Specyfikacja paliwa, olejów oraz chemikaliów stosowanych w siłowniach okrętowych. 2 EKP1 Symbol EKP Metody weryfikacji efektów kształcenia /w odniesieniu do poszczególnych efektów/: Test Egzamin Egzamin Kolokwiu Sprawozdanie Projekt Prezentacj Zaliczenie ustny pisemny m a praktyczne (ustne) Inne EKP1 EKP2 EKP3 EKP4 EKP5 EKP6 EKP7 5
Kryteria zaliczenia przedmiotu: Ocena pozytywna (min. dostateczny) I,II Student uzyskał zakładane efekty kształcenia oraz spełnia wymagania konwencji STCW odnośnie zaliczenia przedmiotu. Uczęszczał na ćwiczenia (dopuszczalne 2 nieobecności w semestrze przy czym 30 % nieobecność skutkuje oceną niedostateczną). Zaliczanie poszczególnych semestrów- testy, zaliczenia praktyczne i inne formy sprawdzenia wiedzy językowej na poziomie: 60%- ocena dostateczna, 80% - ocena dobra, 90% - ocena bardzo dobra. Egzamin pisemny z kursu na koniec II semestru. ( zwolnienie z egzaminu na podstawie ocen bardzo dobrych ze wszystkich semestrów) Uwaga: student otrzymuje ocenę powyżej dst., jeżeli uzyskane efekty kształcenia przekraczają wymagane minimum. Nakład pracy studenta: Szacunkowa liczba godzin na Forma aktywności zrealizowanie aktywności W, C L P S Godziny kontaktowe 60 Czytanie literatury 5 Przygotowanie do zajęć laboratoryjnych, projektowych 5 Przygotowanie do egzaminu, zaliczenia 5 Opracowanie dokumentacji 3 projektu/sprawozdania/prezentacji/raportu/urządzenia/systemu Uczestnictwo w zaliczeniach i egzaminach 4 Udział w konsultacjach 2 Łącznie godzin 84 Liczba punktów ECTS 4 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 4 Obciążenie studenta związane z zajęciami praktycznymi Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego 60+4+2=66-4 ECTS udziału nauczycieli akademickich 6
Nr 2 Przedmiot: Mechanika analityczna ECTS Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze W C L P S W C L P I 3 2 1 30 15 Razem w czasie studiów: 45 Efekty kształcenia dla całego przedmiotu (EKP) po zakończeniu cyklu kształcenia: Symbol Po zakończeniu przedmiotu student potrafi: Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia EKP1 opisać na podstawie praw kinematyki i dynamiki, ruch kulisty bryły i w K_W01; K_W04 szczególności żyroskopu. EKP2 znać i umieć zastosować zasadę prac przygotowanych (wirtualnych). K_W01; K_W04 EKP3 stosować równania Lagrange a, rozumieć pojęcia stopni swobody, więzów, współrzędnych uogólnionych. K_U01; K_U08; K_U13 EKP4 stosować prawa teorii drgań układów mechanicznych, znać metody odstrojenia układów od rezonansu oraz metody wibroizolacji. K_U01, K_U08, K_U13, K_U21 EKP5 stosować prawa mechaniki wynikających z eksploatacji mechanizmów K_W01, K_U21 okrętowych. EKP6 korzystać z nowoczesnej literatury technicznej do bieżącej interpretacji występujących problemów natury technicznej. K_U01, K_U05 K_W02, K_U08; K_K05 symbole efektów kształcenia dla kierunku (W-wiedza, U-umiejętności, K-kompetencje społeczne) I Lp. Zagadnienia Treści programowe: 1. Kinematyka ruchu kulistego. Opis ruchu kulistego bryły, prędkość i przyspieszenie dowolnego punktu bryły w ruchu kulistym, kąty Eulera. Wyznaczanie prędkości i przyspieszenia punktu bryły w ruchu kulistym. 2. Dynamika ruchu kulistego. Kręt i energia kinetyczna w ruchu kulistym. Dynamiczne równania ciała sztywnego w ruchu kulistym (równanie Eulera), żyroskop, działanie żyroskopowe. Przykłady obliczeniowe. Liczba godzin Odniesienie W C L/P do EKP dla przedmiotu 3 1 EKP1, EKP5 2 1 EKP1, EKP5 3. Zasada prac przygotowanych. 2 1 EKP2, EKP6 4. Stopnie swobody ruchu układów materialnych, więzy i ich 4 2 EKP2, EKP3 klasyfikacja, współrzędne uogólnione i prędkości uogólnione, EKP5, EKP6 przesunięcia możliwe i przygotowane, zasada Lagrange a - d Alemberta, ogólne równanie dynamiki, zasada prac przygotowanych (wirtualnych). Przykłady i zadania. 5. Równania Lagrange a II rodzaju. Równania Lagrange a, funkcja Lagrange a, kolejność postępowania przy układaniu równań Lagrange a. Przykłady liczbowe. 5 3 EKP2, EKP3, EKP5, EKP6 6. Drgania układów materialnych. 14 7 EKP4, EKP5, 7
Zjawiska drganiowe w technice, drgania własne układów liniowych o jednym i dwu stopniach swobody tłumione i nietłumione, drgania wymuszone, rezonans drgań, odstrojenie od rezonansu drgań,źródła wymuszeń drgań, metody zapobiegania nadmiernym drganiom, podstawowe pojęcia wibroizolacji układów mechanicznych, tłumiki drgań elementarna teoria. Pojęcia podstawowe. Przykłady liczbowe. EKP6 Symbol EKP Metody weryfikacji efektów kształcenia /w odniesieniu do poszczególnych efektów/: Test Egzamin Egzamin Kolokwiu Sprawozdanie Projekt Prezentacj Zaliczenie ustny pisemny m a praktyczne Inne EKP1 EKP2 EKP3 EKP4 EKP5 EKP6 Kryteria zaliczenia przedmiotu: Ocena pozytywna (min. dostateczny) Student uzyskał zakładane efekty kształcenia oraz spełnia wymagania konwencji STCW odnośnie zaliczenia przedmiotu. Uczęszczał na ćwiczenia i wykłady (dopuszczalne 2 nieobecności). I Ćwiczenia: zaliczenie dwóch kolokwiów. Wykład: egzamin pisemny. Ocena do indeksu po pozytywnym zaliczeniu kolokwiów i egzaminu z oceną uśrednioną z otrzymanych ocen. Uwaga: student otrzymuje ocenę powyżej dst., jeżeli uzyskane efekty kształcenia przekraczają wymagane minimum. Nakład pracy studenta: Szacunkowa liczba godzin na Forma aktywności zrealizowanie aktywności W, C L P S Godziny kontaktowe 45 Czytanie literatury 45 Przygotowanie do zajęć laboratoryjnych, projektowych Przygotowanie do egzaminu, zaliczenia 30 Opracowanie dokumentacji projektu/sprawozdania Uczestnictwo w zaliczeniach i egzaminach 20 Udział w konsultacjach 10 Łącznie godzin 150 Liczba punktów ECTS 3 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 3 Obciążenie studenta związane z zajęciami praktycznymi Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego 75 udziału nauczycieli akademickich 8
Nr 3 Przedmiot: Modelowanie w mechanice ECTS Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze W C L P S W C L P II 3 1 2 15 30 Razem w czasie studiów: 45 Efekty kształcenia dla całego przedmiotu (EKP) po zakończeniu cyklu kształcenia: Symbol Po zakończeniu przedmiotu student potrafi: Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia EKP1 EKP2 EKP3 EKP4 EKP5 zidentyfikować rodzaj modelu, sformułować założenia upraszczające modelu utworzyć model fizycznego układu mechanicznego oraz sformułować równania opisujące model zastosować metody rozwiązywania równań opisujących model oraz metody weryfikacji modelu sformułować i rozwiązywać zadania dynamiki kształtować elementy maszyn na podstawie kryteriów wytrzymałościowych z wykorzystaniem programów komputerowych wspomagających analizę metodą elementów skończonych K2_W01, K2_W09, K2_U01, K2_U03, K2_U08, K2_U09, K2_U11, K2_K01 K2_W01, K2_W09, K2_U01, K2_U03, K2_U08, K2_U09, K2_U11, K2_K01 K2_W01, K2_W09, K2_U01, K2_U03, K2_U08, K2_U09, K2_U11, K2_K01 K2_W01, K2_W09, K2_U01, K2_U03, K2_U08, K2_U09, K2_U11, K2_K01 K2_W01, K2_W09, K2_U01, K2_U03, K2_U08, K2_U09, K2_U11, K2_K01 K_W02, K_U08; K_K05 symbole efektów kształcenia dla kierunku (W-wiedza, U-umiejętności, K-kompetencje społeczne) Treści programowe: II Lp. Liczba godzin Odniesienie Zagadnienia do EKP dla W C L/P przedmiotu 1. Pojęcie modelowania. Założenia upraszczające stosowane w 1 modelowaniu. EKP1 2. Tworzenie modelu fizycznego układu mechanicznego. 1 2 EKP2 3. Formułowanie równań opisujących model i metody ich 2 6 rozwiązywania. EKP3 4. Zagadnienia liniowe i nieliniowe w mechanice stosowanej. 2 4 EKP3 5. Identyfikacja parametrów układu. 1 EKP3 6. Metody weryfikacji modelu. 1 EKP3 7. Zaawansowane metody modelowania układów wielomasowych. 1 4 EKP4 8. Formułowanie i rozwiązywanie zadań dynamiki. 1 4 EKP4 9. Kształtowanie elementów maszyn na podstawie kryteriów 1 2 wytrzymałościowych. EKP5 10. Metody optymalizacji. 2 2 EKP5 11. Zintegrowane systemy CAE. 2 6 EKP5 9
Symbol EKP Metody weryfikacji efektów kształcenia /w odniesieniu do poszczególnych efektów/: Test Egzamin Egzamin Kolokwiu Sprawozdanie Projekt Prezentacj Zaliczenie ustny pisemny m a praktyczne Inne EKP1 EKP2 EKP3 EKP4 EKP5 Kryteria zaliczenia przedmiotu: Ocena pozytywna (min. dostateczny) Student uzyskał zakładane efekty kształcenia. Uczestnictwo na wykładach punkty premiowe. Wykład: zaliczenie test; ocena z punktów uzyskanych z testu oraz punktów premiowych za II uczęszczane wykłady. Laboratorium: wykonanie i zaliczenie wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych podczas zajęć; ocena - średnia z zaliczenia poszczególnych laboratoriów. Ocena końcowa: ocena średnia z oceny zaliczającej wykłady oraz laboratorium. Uwaga: student otrzymuje ocenę powyżej dst., jeżeli uzyskane efekty kształcenia przekraczają wymagane minimum. Nakład pracy studenta: Szacunkowa liczba godzin na Forma aktywności zrealizowanie aktywności W, C L P S Godziny kontaktowe 15 30 Czytanie literatury Przygotowanie do zajęć laboratoryjnych, projektowych 10 Przygotowanie do egzaminu, zaliczenia 5 Opracowanie dokumentacji projektu/sprawozdania Uczestnictwo w zaliczeniach i egzaminach 1 Udział w konsultacjach 2 2 Łącznie godzin 23 40 Liczba punktów ECTS 1 2 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 3 Obciążenie studenta związane z zajęciami praktycznymi 30+10+2=42h Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich 45+1+4= 50h 10
Nr 4 Przedmiot: Współczesne materiały inżynierskie ECTS Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze W C L P S W C L P I 3 2 1 30 15 Razem w czasie studiów: 45 Efekty kształcenia dla całego przedmiotu (EKP) po zakończeniu cyklu kształcenia: Symbol Po zakończeniu przedmiotu student potrafi: Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia EKP1 Wymienić podstawowe struktury i własności materiałów inżynierskich K2_W02;K2_W08 EKP2 Wymienić nowoczesne materiały inżynierskie. K2_W02 EKP3 Podać zasady doboru materiałów inżynierskich. K2_K02 EKP4 Posługiwać się komputerowym wspomaganiem w zakresie doboru K2_U08 materiałów. K_W02, K_U08; K_K05 symbole efektów kształcenia dla kierunku (W-wiedza, U-umiejętności, K-kompetencje społeczne) I Lp. Zagadnienia Treści programowe: 1. Podstawy kształtowania struktury i własności materiałów inżynierskich. Umocnienie materiałów: stopowością, zgniotem, wydzieleniowe. Liczba godzin Odniesienie W C L/P do EKP dla przedmiotu 4 EKP1 2. Układy równowagi fazowej. Przemiany fazowe. 6 EKP1 3. Nowoczesne materiały inżynierskie. Stopy niklu, tytanu, magnezu. 10 EKP2 Materiały o specjalnych własnościach: mechanicznych, eksploatacyjnych, do pracy w niskich temperaturach. Ceramika inżynierska. Materiały kompozytowe. 4. Zasady doboru materiałów inżynierskich. Dobór materiałów 10 EKP3 uwzględniających: zużycie cierne, wytrzymałość, rozszerzalność cieplną, przewodność cieplną, pełzanie, zmęczenie i nagłe pękanie. Wykresy doboru materiałów. Przykłady doboru materiałów. 5. Badanie zależności własności mechanicznych od struktury materiału. 2 EKP1 6. Dobór stali według kryterium hartowności. 2 EKP3 7. Dobór materiałów zapobiegających nagłemu pękaniu i zmęczeniu. 2 EKP3 8. Dobór materiałów uwzględniających ograniczenia pełzania. 2 EKP3 9. Dobór materiałów zapobiegających utlenianiu i korozji. 2 EKP3 10. Dobór materiałów ograniczających zużycie. 2 EKP3 11. Komputerowe wspomaganie doboru materiałów. 3 EKP4 11
Symbol EKP Metody weryfikacji efektów kształcenia /w odniesieniu do poszczególnych efektów/: Test Egzamin Egzamin Kolokwiu Sprawozdanie Projekt Prezentacj Zaliczenie ustny pisemny m a praktyczne Inne EKP1 x x EKP2 x x EKP3 x x EKP4 x Kryteria zaliczenia przedmiotu: Ocena pozytywna (min. dostateczny) Student uzyskał zakładane efekty kształcenia. Wykład zaliczenie pisemne lub ustne. Laboratoria : wykonanie i zaliczenie wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych. Ocena końcowa- I średnia z ocen z wiadomości teoretycznych iż pracy na laboratorium. Ocena do indeksu po pozytywnym zaliczeniu wykładu i laboratorium. Uwaga: student otrzymuje ocenę powyżej dst., jeżeli uzyskane efekty kształcenia przekraczają wymagane minimum. Nakład pracy studenta: Szacunkowa liczba godzin na Forma aktywności zrealizowanie aktywności W, C L P S Godziny kontaktowe 30 15 Czytanie literatury 10 Przygotowanie do zajęć laboratoryjnych, projektowych 10 Przygotowanie do egzaminu, zaliczenia 15 Opracowanie dokumentacji projektu/sprawozdania 3 Uczestnictwo w zaliczeniach i egzaminach 2 Udział w konsultacjach 2 Łącznie godzin 57 30 Liczba punktów ECTS 2 1 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 3 Obciążenie studenta związane z zajęciami praktycznymi 45 Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego 49 udziału nauczycieli akademickich 12
Nr 5 Przedmiot: Inżynieria produkcji ECTS Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze W C L P S W C L P I 2 1 1 15 15 Razem w czasie studiów: 30 Efekty kształcenia dla całego przedmiotu (EKP) po zakończeniu cyklu kształcenia: Symbol Po zakończeniu przedmiotu student potrafi: Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia EKP1 wymienić i opisać podstawowe systemy produkcji K_W03, K_W08 EKP2 wyjaśnić działania zachodzące w obszarze przygotowania produkcji K_W01, K_W03 EKP3 wymienić i rozróżnić metody analizy: analityczne, numeryczne, K_U13 eksperymentalne EKP4 zaprojektować przebieg procesu produkcyjnego K_W03, K_W08 EKP5 wykonać projekt technologiczny typowych elementów części maszyn K_W05, K_W09, K_U12, K_U14, K_U18 EKP6 korzystać ze źródeł literaturowych w celu poszerzenia i uporządkowania swojej wiedzy K_W03, K_W08, K_U17, K_K10 EKP7 pracować w grupie przyjmując w niej różne role, rozumie zasady K_U01, K_U05 współpracy K_W02, K_U08; K_K05 symbole efektów kształcenia dla kierunku (W-wiedza, U-umiejętności, K-kompetencje społeczne) I (Inżynieria Produkcji) Lp. Zagadnienia Treści programowe: 1. Struktura systemu produkcji. Integracja działań w obszarze przygotowania produkcji. 2. Podejście analityczne i numeryczne w modelowaniu procesów produkcyjnych. Metody analizy: analityczne, numeryczne, eksperymentalne. 3. Metoda elementów skończonych. Ogólna charakterystyka i klasyfikacja. Warunki brzegowe (początkowe). Element skończony. Podstawy sformułowania matematycznego. 4. Komputerowe modelowanie procesów produkcyjnych. Zastosowanie analizy numerycznej w opracowaniu i zaprojektowaniu procesów produkcyjnych. Wykorzystanie symulacji komputerowych w odlewnictwie, obróbce plastycznej i obróbce skrawaniem. 5. Podstawy projektowania produkcji. Projektowanie procesów produkcyjnych. Oprogramowanie i podstawy integracji i agregacji systemów CAD/CAM (Computer Aided Design/Computer Aided Manufacturing). 6. Projektowanie procesów technologicznych. Zalecenia ogólne. Części składowe tworzące dokumentację technologiczną. Karta technologiczna. Instrukcja technologiczna. Liczba godzin Odniesienie do EKP dla W C L/P przedmiotu 2 EKP1, EKP2 2 EKP1, EKP3 3 EKP1, EKP3 4 EKP1, EKP3 4 EKP2, EKP6 3 EKP3, EKP4, EKP5 7. Plan operacyjny. Kolejność operacji i stopnie obróbek 2 EKP3, EKP5 13
technologicznych. 8. Projektowanie operacji technologicznych wytwarzania części maszyn. 2 EKP1, EKP3, EKP5 9. Projektowanie operacji obróbki plastycznej. 3 EKP3, EKP6 10. Projektowanie operacji obróbki mechanicznej. 5 EKP3, EKP5 Symbol EKP Metody weryfikacji efektów kształcenia /w odniesieniu do poszczególnych efektów/: Test Egzamin Egzamin Kolokwiu Sprawozdanie Projekt Prezentacj Zaliczenie ustny pisemny m a praktyczne Inne EKP1 EKP2 EKP3 EKP4 EKP5 EKP6 EKP7 14
I Kryteria zaliczenia przedmiotu: Ocena pozytywna (min. dostateczny) Student uzyskał zakładane efekty kształcenia oraz spełnia wymagania konwencji STCW odnośnie zaliczenia przedmiotu. Uczęszczał na wykłady (dopuszczalne 3 nieobecności). Wykład: zaliczenie - kolokwium z wykładu. II Student uzyskał zakładane efekty kształcenia. Uczęszczał na wykłady. Wykład: zaliczenie - kolokwium z wykładu. Laboratoria: Wykonanie i zaliczenie wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, zgodnie z harmonogramem. Ocena końcowa średnia z ocen za wiadomości teoretyczne, z pracy w laboratorium, ze sprawozdania. Ocena do indeksu po pozytywnym zaliczeniu 2 form zajęć z oceną średnią z otrzymanych ocen z wykładu i laboratorium. III Student uzyskał zakładane efekty kształcenia. Wykonał i zaliczył wszystkie zajęcia laboratoryjne, zgodnie z planem studiów. Ocena końcowa średnia z ocen za wiadomości teoretyczne, z pracy w laboratorium, ze sprawozdania. Uwaga: student otrzymuje ocenę powyżej dst., jeżeli uzyskane efekty kształcenia przekraczają wymagane minimum. Nakład pracy studenta: Szacunkowa liczba godzin na Forma aktywności zrealizowanie aktywności W, C L P S Godziny kontaktowe 15 15 Czytanie literatury 5 Przygotowanie do zajęć laboratoryjnych, projektowych 6 Przygotowanie do egzaminu, zaliczenia 8 Opracowanie dokumentacji projektu/sprawozdania 7 Uczestnictwo w zaliczeniach i egzaminach 2 Udział w konsultacjach 2 Łącznie godzin 30 30 Liczba punktów ECTS 1 1 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 2 Obciążenie studenta związane z zajęciami praktycznymi 15+6+7+2= 30 h - 1 ECTS Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich 15+15+2+2= 34 h - 2 ECTS 15
Nr 6 Przedmiot: Okrętowe silniki tłokowe I, II ECTS Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze W C L P S W C L S II E 4 2 2 30 30 IV 1 0,5 5 Razem w czasie studiów: 65 Efekty kształcenia dla całego przedmiotu (EKP) po zakończeniu cyklu kształcenia: Symbol Po zakończeniu przedmiotu student potrafi: Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia EKP1 EKP2 EKP3 EKP4 EKP5 EKP6 EKP7 opisać budowę i zasadę działania okrętowych silników tłokowych; scharakteryzować procesy: wymiany ładunku, doładowania, wtrysku i spalania uwzględniając ich wpływ na parametry pracy silnika, w tym skład spalin (wpływ na środowisko naturalne) analizować obiegi teoretyczne i rzeczywiste silników tłokowych; obliczać podstawowe energetyczne i ekonomiczne wskaźniki pracy silnika omówić budowę, wykonanie i materiały najważniejszych elementów konstrukcyjnych okrętowych silników tłokowych przygotować do ruchu, uruchomić, nadzorować podczas pracy i zatrzymać silnik okrętowy; wykonać podstawowe czynności wchodzące w zakres regulacji statycznej silników okrętowych mierzyć podstawowe parametry pracy silnika okrętowego, analizować zmiany ich wartości i formułować wnioski diagnostyczne, korzystać ze źródeł literaturowych, baz danych, innych źródeł informacji; dokonuje interpretacji informacji, formułuje opinie i wnioski wykonywać wykresy indykatorowe indykatorami mechanicznymi; obsługiwać indykatory typu elektronicznego; analizować zmiany wykresów i formułować wnioski diagnostyczne pracować w grupie przyjmując w niej różne role, rozumie zasady współpracy; potrafi kierować małym zespołem przyjmując odpowiedzialność za efekty jego pracy K_W02; K_W03; K_U01; K_U13; K_K02 K_W01; K_W08; K_U17 K_W03; K_W05; K_W09 ; K_U01; K_U22 K_W04; K_U01, K-U05, K_U16; K_U17; K_U19; K_U20; K_U22 K_W04; K_W08; K_U08; K_U09; K_U13; K_U17 K_W04; K_W08; K_U08; K_U09; K_U13; K_U17 K_K05; K_K07 K_W02, K_U08; K_K05 symbole efektów kształcenia dla kierunku (W-wiedza, U-umiejętności, K-kompetencje społeczne) II Lp. Zagadnienia Treści programowe: 1. Wiadomości wstępne: a) podział silników spalinowych, b) zasada działania tłokowego silnika spalinowego dwusuwowego i czterosuwowego, c) ogólny opis budowy tłokowego silnika spalinowego (układ korbowy, kadłub i głowica, rozrząd, układ zasilania, układ chłodzenia, układ smarowania). Liczba godzin Odniesienie W C L/P do EKP dla przedmiotu 2 2 EKP1 2. Wytwarzanie, zapłon i spalanie mieszanki paliwowo-powietrznej. 2 EKP2 16
3. Czynności obsługowe silnika spalinowego (napęd główny i pomocniczy): a) przygotowanie do ruchu, b) obsługa w czasie pracy, c) obsługa w czasie manewrów, d) zatrzymanie silnika. 4. Obiegi porównawcze (teoretyczne): a) rodzaje obiegów porównawczych, b) wskaźniki pracy obiegu porównawczego. 5. Obiegi rzeczywiste: a) wykres indykatorowy, b) ładowanie (przebieg, parametry, ustawienie rozrządu, wpływ prędkości i obciążenia), c) sprężanie (przebieg, parametry), d) tworzenie mieszaniny palnej (rozpylenie paliwa, parowanie i mieszanie z powietrzem, e) spalanie (opóźnienie samozapłonu, fazy spalania, szybkość spalania, maksymalne ciśnienie spalania), f) rozprężanie (przebieg, parametry), g) wydech (przebieg, faza wydechu, parametry). 6. Wskaźniki pracy silnika: a) definicje i sposoby określenia: momentu obrotowego, prędkości obrotowej, średniego ciśnienia indykowanego i użytecznego, mocy indykowanej i użytecznej, sprawności indykowanej, mechanicznej i ogólnej, jednostkowego zużycia paliwa i ciepła, b) bilans cieplny i wykres Sankeya silnika okrętowego, porównanie rzeczywistego i teoretycznego obiegu pracy silnika. 7. Charakterystyki silników okrętowych: a) charakterystyki w funkcji prędkości obrotowej, b) charakterystyki w funkcji obciążenia, c) charakterystyki regulacyjne, d) charakterystyki specjalne. 8. Doładowanie: a) podstawy procesów doładowania, b) istota i sposoby realizacji procesów doładowania, c) wykorzystanie energii spalin wylotowych: system impulsowy i stałociśnieniowy, porównanie obu systemów, d) chłodzenie powietrza doładowującego, budowa chłodnicy, wykraplanie pary wodnej i sposoby jej oddzielania od powietrza zasilającego silnik, e) turbosprężarka - ogólna budowa, rozwiązania techniczne, technologie ich wykonywania i materiały konstrukcyjne, f) okoliczności wystąpienia zjawiska pompowania turbosprężarki, sposoby zapobiegania i usuwania ich przyczyn. 9. Budowa, wykonanie i materiały podstawowych elementów kadłuba: a) podstawa, b) skrzynia korbowa, c) blok cylindrowy, d) tuleja cylindrowa, e) głowica, łożyska główne, 4 EKP4 2 EKP2 2 2 EKP2 2 2 EKP5; EKP6 2 EKP1 2 2 EKP1 2 EKP3 17
f) silniki rzędowe i w układzie V, śruby ściągowe. 10. Budowa, wykonanie i materiały podstawowych elementów układu korbowego: a) tłoki, b) sworznie tłoka, c) pierścienie tłokowe, d) trzon tłoka, e) wodzik, korbowód, f) wał korbowy, g) łożyska układu korbowego, h) chłodzenie tłoków - wpływ intensyfikacji chłodzenia na budowę konstrukcyjną podzespołów. 11. Budowa i działanie zaworowego mechanizmu rozrządu: a) elementy układu rozrządu: krzywka, popychacz, laska popychacza, dźwignia zaworowa, zespół zaworu grzybkowego ze sprężyną, b) charakterystyka sprężyny zaworowej, c) hydrauliczny układ napędu zaworu wylotowego, d) pojęcie luzu zaworowego i jego nastawa. 12. Instalacja wtryskowa paliwa: a) zasada sterowania dawką paliwa, b) wpływ rozwiązania sterowania przelewem paliwa na właściwości pracy silnika okrętowego, c) budowa i działanie pomp wtryskowych (z zaworkiem przelewowym, z tłoczkiem pokrętnym - Boscha), d) budowa wtryskiwaczy - do pracy na paliwie lekkim (olej napędowy) i ciężkim (olej opałowy), e) ciśnienie początku otwarcia iglicy wtryskiwacza - zasada nastawy wymaganej wartości, przewody wysokociśnieniowe paliwa. 13. Instalacja chłodzenia silnika: a) istota chłodzenia i zadanie czynnika chłodzącego, b) instalacja chłodzenia tłoków, c) parametry czynników chłodzących, d) instalacja chłodzenia wtryskiwaczy. 14. Instalacja olejenia silnika: a) określenie funkcji oleju w silniku (chłodzenie, smarowanie, ochrona przed korozją), b) opis pracy instalacji olejenia silnika. 15. System rozruchu i sterowanie pracą silnika: a) zasady tworzenia momentu napędowego w czasie rozruchu pneumatycznego (obieg cieplny rozruchu pneumatycznego), działanie elementów w pneumatycznej instalacji rozruchu, działanie rozdzielacza i zaworu rozruchowego, b) zasady przesterowania wału korbowego w czasie rozruchu w dwóch kierunkach obrotów silnika (nawrotność), c) omówienie zabezpieczeń wbudowanych w system sterowania silnikiem, d) opis współdziałania układu sterowania podczas manewrowania silnikiem. 16. Mechanika układu korbowego: a) równanie ruchu elementów układu korbowego, b) siły bezwładności i zasada ich wyrównoważenia, 2 2 EKP3 2 EKP3 1 2 EKP3, EKP4 1 EKP1, EKP4 2 EKP1, EKP4 2 2 EKP4 2 EKP1, EKP5 18
c) przykłady wyrównoważenia sił i momentów bezwładności w silnikach wielocylindrowych, d) zasada budowy i działanie koła zamachowego, e) drgania skrętu wału korbowego - określenie stopnia bezpieczeństwa określonego przypadku rezonansu drgań skrętnych, f) tłumiki drgań skrętnych - budowa, działanie i zalecenia eksploatacyjne, 17. Zasady obsługiwania i użytkowania silników okrętowych: a) diagnostyka procesu spalania i wtrysku paliwa, b) wykorzystanie wykresów funkcji diagnostycznych w zależności od kąta obrotu wału korbowego, c) diagnostyka stanu tulei cylindrowej, pierścieni i tłoka, określenie parametrów roboczych silnika, d) typowe temperatury i ciśnienia czynników roboczych, wyznaczanie czasu eksploatowania elementów silnika. 18. Budowa i działanie silników dwupaliwowych (paliwo ciekłe i gazowe. 19. Toksyczność spalin wylotowych: a) określenie toksyczności spalin: tlenki azotu, niespalone węglowodory, tlenki węgla, niespalone cząstki stałe, b) metody pomiaru i jednostki poszczególnych składników toksyczności spalin, c) pomiar zadymienia spalin oraz możliwości jego racjonalnego korzystania w eksploatacji silników. 20. Wpływ zastosowania paliw ciężkich na konstrukcję i eksploatację silników okrętowych. 21. Obliczanie średniego ciśnienia indykowanego z wykresu indykatorowego: a) moc indykowana, efektywna, tarcia, b) straty energetyczne wylotowe i chłodzenia, c) sprawność mechaniczna, d) stopień sprężania, e) wykonywanie wykresów indykatorowych na różnych silnikach - rodzaje wykresów indykatorowych, f) praktyczne wykonywanie takich wykresów, g) omówienie zalet wykresów "miękkiej" sprężyny i wykresów rozwijanych ręcznie, h) indykowanie silników metodami elektronicznymi, zasada działania takich urządzeń, i) wyznaczanie średniego ciśnienia indykowanego, mocy indykowanej, j) błędy przy obliczaniu mocy indykowanej, k) przebiegi ciśnienia spalania dla silników dwusuwowych i czterosuwowych, wolnoobrotowych i szybkoobrotowych, l) ocena procesu spalania przy wykorzystaniu przebiegów indykatorowych, m) fazy spalania. 3 4 EKP5,EKP6 1 EKP1 1 EKP1, EKP5 1 EKP1, EKP4 4 EKP2,EKP6 EKP7 19
IV Lp. Zagadnienia Liczba godzin Odniesienie W Ć S do EKP dla przedmiotu 1. Charakterystyka silnika tłokowego napędu głównego danego 1 statku 2. Analiza wybranych cech konstrukcyjnych silnika napędu głównego 2 3. Analiza wykresów indykatorowych sporządzonych na statku 1 4. Charakterystyka okrętowych silników tłokowych elektrowni danego statku 1 Symbol EKP Metody weryfikacji efektów kształcenia /w odniesieniu do poszczególnych efektów/: Test Egzamin Egzamin Kolokwiu Sprawozdanie Projekt Prezentacj Zaliczenie ustny pisemny m a praktyczne Inne EKP1 EKP2 EKP3 EKP4 EKP5 (sem) (lab) (lab) EKP6 (lab) EKP7 (lab) 20
Kryteria zaliczenia przedmiotu: Ocena pozytywna (min. dostateczny) Student uzyskał zakładane efekty kształcenia. Uczęszczał na wykłady. Wykład: zaliczenie - kolokwium z wykładu Laboratoria: Wykonanie i zaliczenie, zgodnie z harmonogramem, wszystkich ćwiczeń II laboratoryjnych po złożeniu sprawozdań. Ocena końcowa średnia z ocen za wiadomości teoretyczne, z pracy w laboratorium, ze sprawozdań. Ocena do indeksu po pozytywnym zaliczeniu 2 form zajęć z oceną średnią z otrzymanych ocen z wykładu i laboratorium. Student uzyskał zakładane efekty kształcenia. Uczęszczał na seminarium. IV Ocena do indeksu po pozytywnym zaliczeniu seminarium na podstawie przygotowanej prezentacji i aktywności. Uwaga: student otrzymuje ocenę powyżej dst., jeżeli uzyskane efekty kształcenia przekraczają wymagane minimum. Nakład pracy studenta: Szacunkowa liczba godzin na Forma aktywności zrealizowanie aktywności W, C L P S Godziny kontaktowe 30 30 5 Czytanie literatury 20 Przygotowanie do zajęć laboratoryjnych, projektowych 15 10 Przygotowanie do egzaminu, zaliczenia 10 Opracowanie dokumentacji projektu/sprawozdania 10 Uczestnictwo w zaliczeniach i egzaminach 4 Udział w konsultacjach 2 Łącznie godzin 66 55 15 Liczba punktów ECTS 2 2 1 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 5 Obciążenie studenta związane z zajęciami praktycznymi 30+15+10+10=65 2 ETCS Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego 30+30+5+4+2=71 3 ETCS udziału nauczycieli akademickich 21
Nr 7 Przedmiot: Siłownie Okrętowe ECTS Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze W C L P S W C L P II E 3 3 45 III z IV 1 5 Razem w czasie studiów: 50 Efekty kształcenia dla całego przedmiotu (EKP) po zakończeniu cyklu kształcenia: Symbol Po zakończeniu przedmiotu student potrafi: Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia EKP1 EKP2 EKP3 EKP4 EKP5 EKP6 EKP7 Wyjaśnić funkcję, budowę i działanie instalacji siłowni i ogólnookrętowych oraz systemów energetycznych i napędowych statków towarowych wymienić rodzaje czynników występujących w instalacjach statkowych, układach energetycznych i napędowych oraz zna wartości parametrów roboczych i granicznych tych parametrów posługiwać się dokumentacją techniczno-ruchową, także w języku angielskim, w zakresie użytkowania instalacji statkowych oraz systemów energetycznych i napędowych statku scharakteryzować rozwiązania zwiększające sprawność siłowni okrętowych oraz obniżające koszty eksploatacji, a także zna zasady ekonomicznej eksploatacji siłowni wymienić i scharakteryzować zasady bezpiecznej eksploatacji i kontroli prawidłowej pracy instalacji statkowych, elektrowni okrętowej i układu napędowego, scharakteryzować pracę układów napędowych i siłowni w stanie ustalonym ruchu oraz w stanach przejściowych: manewry, rozpędzanie, hamowanie scharakteryzować zasady postępowania i procedury podczas wachty w aspekcie wykrywania zagrożeń i ich wystąpienia, np. wystąpienie pożaru, znaczne wycieki paliwa itp. K_W03; K_W04; KU_13; KU_15; KU_22 K_W03; K_W04; K_W09 K_U01; K_U05; KU_22 K_W03; K_W04; K_U15 K_W04; KU_11; KU_13; K_U15 K_W04; K_U13; KU_22 K_W04; K_U11; K_U13; K_U15 K_W02, K_U08; K_K05 symbole efektów kształcenia dla kierunku (W-wiedza, U-umiejętności, K-kompetencje społeczne) Treści programowe: II Odniesienie Lp. Zagadnienia Liczba godzin do EKP dla przedmiotu W C L I. II. III. IV. V 1. Wiadomości ogólne: a) pojęcie siłowni okrętowej, układu napędowego, elektrowni okrętowej, b) podział siłowni okrętowych. 2 EKP1 2. Podstawowe instalacje siłowni okrętowych i ich obsługa: a) zęzowa, b) balastowa, c) transportu i oczyszczania paliwa, d) wody sanitarnej pitnej, 6 EKP1; EKP2; EKP3;EKP4 22
e) wody morskiej, f) oleju smarowego, g) parowo-wodna, h) sprężonego powietrza. 3. Budowa i obsługa instalacji obsługujących silniki spalinowe pomocnicze: a) smarowania, b) chłodzenia, c) zasilania, d) rozruchu. 4. Wymagania stawiane siłowniom i wpływ tych wymagań na rozwiązania zastosowane w siłowniach okrętowych. 5. Bilans energetyczny siłowni okrętowej: a) sprawność urządzenia energetycznego, b) sprawność ogólna napędu i jej części składowe, c) sprawność energetyczna siłowni i możliwości jej zwiększenia, d) układy energetyczne siłowni spalinowych. 6. Instalacje siłowni spalinowych: a) instalacje chłodzenia: chłodzenie cylindrów, układy chłodzenia cylindrów silników wolnoobrotowych i średnioobrotowych, dobór pomp obiegowych i chłodnic, rola zbiornika wyrównawczego, jego dobór i włączenie w system, grzanie silnika, odpowietrzanie systemu, wpływ wyparownika próżniowego na eksploatację systemu oraz jego dobór i włączenie w system, parametry ruchowe systemu i ich regulowanie, instalacja chłodzenia cylindrów z ciśnieniowym zbiornikiem wyrównawczym, kontrola i uzdatnienie wody, czyszczenie instalacji, chłodzenie tłoków wodą słodką, zalety i wady wody słodkiej jako czynnika chłodzącego tłoki, schemat podstawowy instalacji, jej elementy składowe i eksploatacyjne, chłodzenie wtryskiwaczy, instalacje podstawowe na wodę słodką, olej smarowy i olej napędowy, zasady eksploatacji poszczególnych instalacji, instalacje wody morskiej, ogólna charakterystyka, połączenia szeregowe, równoległe i mieszane elementów chłodzonych, parametry obliczeniowe i eksploatacyjne systemu, regulacja parametrów, zapobieganie korozji, erozji i osadom, centralne instalacje chłodzenia, zalety i wady instalacji centralnych, układy podstawowe instalacji centralnych, metody optymalizowania, dobór pomp wody morskiej, chłodnic centralnych i szybkości przepływu w obiegu niskotemperaturowym, parametry eksploatacyjne i regulacja instalacji, b) instalacje paliwowe: wymagania norm i wytwórców silników dotyczące paliw okrętowych oraz wpływ własności paliw na budowę i eksploatację systemu, instalacja pobierania, przechowywania i transportu paliwa, zabezpieczenia przed przelaniem paliwa, przechowywanie, zdawanie i utylizacja odpadów 2 EKP1; EKP2; EKP3;EKP4 1 EKP1 2 EKP1; EKP4 15 EKP1; EKP2; EKP3;EKP4 23
paliwowych, instalacja oczyszczania, metody oczyszczania paliw okrętowych, czynniki decydujące o prawidłowym oczyszczaniu paliwa w wirówkach i ich wpływ na budowę i eksploatację systemu oczyszczania, dobór i eksploatacja zbiorników osadowych, dobór wirówek, zastosowanie niekonwencjonalnych metod oczyszczania i uzdatniania paliwa (dekantery, homogenizatory, filtry niepełnoprzepływowe, dodatki do paliw), współczesny układ oczyszczania, instalacja zasilająca, układ atmosferyczny (konwencjonalny) i ciśnieniowy na olej opałowy, stosowanie systemu ciśnienia, dobór elementów układu, rola zbiornika zwrotnego (odpowietrzającego), podgrzewanie i regulacja lepkości paliwa przed silnikiem, filtrowanie paliwa w układzie zasilającym, regulacja ciśnienia paliwa, instalacje zasilające na paliwo zmieszane, instalacje jednopaliwowe siłowni, instalacja zasilająca kotła pomocniczego, c) instalacje smarowe: instalacja poboru i transportu oleju, instalacje obiegowe smarowania silników spalinowych, elementy składowe instalacji ich dobór i eksploatacja (zbiorniki obiegowe, pompy obiegowe, chłodnice, filtry), instalacje smarowania cylindrów, instalacje obiegowe smarowania: przekładni, turbosprężarek i wałów śrubowych, instalacje oczyszczania olejów silnikowych, dobór wirówek oraz dobór optymalnej wydajności wirówki i krotności wirowania oleju obiegowego przy wirowaniu ciągłym, filtrowanie niepełnoprzepływowe, współczesny system oczyszczania oleju obiegowego, d) instalacja sprężonego powietrza: odbiory okrętowe sprężonego powietrza, zapotrzebowanie powietrza na rozruch silnika, dobór zbiorników głównych i pomocniczych powietrza, dobór sprężarek głównych, awaryjnych i pomocniczych, sterowania systemów, ich rozwiązywanie i eksploatacja, e) instalacje parowo-wodne: konwencjonalna instalacja parowo-wodna (na parę nasyconą suchą), odbiory pary wodnej, bilans parowy statku, dobór kotłów pomocniczych, czynniki wpływające na wydajność kotła utylizacyjnego oraz regulacja jego wydajności, połączenia kotła opalanego paliwem z kotłem utylizacyjnym, schemat podstawowy instalacji parowej i jej budowa, schemat podstawowy instalacji skroplinowej, elementy instalacji (zawory skroplinowe, kontrola przepływu, zbiorniki obserwacyjne skroplin, chłodnice skroplin, skraplacz nadmiarowy), schemat podstawowy instalacji zasilającej, elementy instalacji (skrzynia cieplna, zbiorniki zapasowe wody kotłowej, pompy zasilające, kontrola i uzdatnianie wody, 24
regulacja zasilania kotłów), zasady eksploatacji instalacji parowo-wodnej (rozruch instalacji, kontrola w trakcie ruchu, odstawianie instalacji, konserwacja i czyszczenie), instalacje głębokiej utylizacji energii strat, czynniki wpływające na celowość zastosowania głębokiej utylizacji strat, źródła energii strat i możliwości ich wykorzystania, wpływ rozwiązania systemu na pokrycie potrzeb energetycznych siłowni, schematy podstawowe systemów jedno- i dwuciśnieniowych, systemy zintegrowane, parametry pracy systemów, podgrzewanie wody zasilającej i przegrzewanie pary, f) instalacje zęzowo-balastowe: instalacje zęzowe, dobór pomp zęzowych, schematy ideowe systemu zęzowego, zabezpieczenia przed zalaniem pomieszczeń osuszanych, dobór i rozmieszczenie studzienek zęzowych, koszy ssących i osadników oraz ich połączenia z magistralą zęzową i pompami zęzowymi, awaryjne ssanie zęz siłowni, gromadzenie i postępowanie ze ściekami zaolejonymi, odolejanie wód zęzowych, gromadzenie i usuwanie popłuczyn z siłowni, resztkowanie zęz, instalacje balastowe, dobór pomp balastowych, schemat podstawowy systemu, pompowanie i resztkowanie zbiorników balastowych, g) instalacje sanitarne wody dopływowej: wymagania stawiane wodzie do picia oraz wodzie do higieny osobistej, zapotrzebowanie na wodę do picia, higieny osobistej, do celów gospodarczych oraz spłukiwania ustępów, pobieranie, przechowywanie i uzdatnianie wody, wykorzystanie wody wytworzonej w wyparownikach próżniowych do celów sanitarnych, schematy podstawowe systemów sanitarnych wody dopływającej, ich budowa i eksploatacja. 7. Systemy siłowni parowych: a) podział i zadania instalacji siłowni parowych, b) schematy podstawowe obiegów parowo-wodnych, główny system parowy, pomocniczy system pary dolotowej, pomocniczy system pary odlotowej, systemy skroplinowe, systemy zasilające, c) instalacje paliwowe, d) instalacje smarowe, e) instalacje destylacyjne. 8. Charakterystyka oporowa okrętu: a) opór konstrukcyjny, czynniki wpływające na opory eksploatacyjne statku, zależność oporu okrętu od prędkości statku, b) moc holowania, prędkość kontraktowa, wpływ prędkości statku i warunków pływania na: zużycie paliwa, napęd główny, 3 EKP1; EKP2; EKP3;EKP4 1 EKP1; EKP6 25
obciążenie mocą. 9. Pola pracy silników głównych: a) pojęcie obciążenia znamionowego silnika, pola doboru silników wolnoobrotowych, deklarowane przez wytwórców pola obciążeń silników głównych, b) ograniczenia eksploatacyjne minimalnych i maksymalnych obciążeń silników, czynniki eksploatacyjne wpływające na te ograniczenia, dopuszczalne przeciążenia silników głównych. 10. Współpraca układu silnik - śruba okrętowa: a) dopasowanie układu silnik spalinowy tłokowy - śruba stała, rezerwy konstrukcyjne mocy silnika i prędkości obrotowej silnika w układzie bezpośrednim napędu śruby, dobór obciążenia znamionowego silnika, ocena doboru układu silnik - śruba na podstawie prób morskich i prognozy modelowej, wpływ doboru tego układu na jego eksploatację, możliwości poprawywspółpracy układu silnik śruba, b) układy przekładniowe, dobór przełożenia przekładni mechanicznej wielobiegowej, układy ze śrubą nastawną, c) pole współpracy układu silnik spalinowy tłokowy śruba nastawna, d) charakterystyka optymalnej sprawności układu napędowego ze śrubą nastawną i wpływ warunków pływania na przebieg tej charakterystyki, zalety i wady śrub nastawnych. 11. Bezpieczna eksploatacja zespołów prądotwórczych: a) typy (napędu głównego, pomocnicze, awaryjne) i ogólna budowa zespołów prądotwórczych, b) rodzaje napędów prądnic i alternatorów, c) ogólne zasady współpracy zespołów prądotwórczych, d) rozruch, wpięcie na szyny, wypięcie z szyn, odstawianie z ruchu, e) systemy monitoringu i kontroli zespołów prądotwórczych, f) bezpieczna eksploatacja zespołów prądotwórczych, (codzienna obsługa i działania remontowe), g) działania prewencyjne, ograniczające występowanie uszkodzeń oraz działania po stwierdzeniu uszkodzeń lub nieprawidłowości w pracy zespołu prądotwórczego. 12. Zachowanie środków bezpieczeństwa podczas pełnienia wachty oraz procedury postępowania w chwili wykrycia zagrożenia pożarowego lub negatywnych zdarzeń, w szczególności w systemie paliwowym: a) obchód siłowni: sprawdzanie parametrów pracy urządzeń i systemów oraz poziomów mediów w zbiornikach (przez obserwację czujników oraz organoleptycznie), sprawdzanie szczelności urządzeń i rurociągów, b) postępowanie w chwili wykrycia zagrożenia pożarowego lub negatywnych zdarzeń: przyczyny występowania i definiowanie zagrożenia, w tym pożarowego, oraz uszkodzeń i systemów, umiejętność oceny poziomu zagrożenia (pod kątem szybkości podejmowania działań), procedury awaryjne, działania niestandardowe, zwrócenie uwagi na bezpieczeństwo własne i odpowiedzialność wachtowego za cały statek z załogą 3 EKP1; EKP6 4 EKP1; EKP6 4 EKP5; EKP7 2 EKP5; EKP7 26
(wszczepcie alarmu przed przystąpieniem do akcji). IV Lp. Zagadnienia 1. Prezentacja prac seminaryjnych wykonanych w czasie praktyki morskiej realizowanej w semestrze III. Liczba godzin Odniesienie W C S do EKP dla przedmiotu 5 EKP5; EKP7 Symbol EKP Metody weryfikacji efektów kształcenia /w odniesieniu do poszczególnych efektów/: Test Egzamin Egzamin Kolokwiu Sprawozdanie Projekt Prezentacj Zaliczenie ustny pisemny m a praktyczne Inne EKP1 EKP2 EKP3 EKP4 EKP5 EKP6 EKP7 27
Kryteria zaliczenia przedmiotu: Ocena pozytywna (min. dostateczny) Student uzyskał zakładane efekty kształcenia oraz spełnia wymagania konwencji STCW II E odnośnie zaliczenia przedmiotu. Uczęszczał na wykłady (dopuszczalne 3nieobecności). Wykład: Egzamin pisemny i ustny Student odbył praktykę eksploatacyjną zgodnie z programem zawartym w Dzienniku Praktyki III Morskiej (Training Record Book), wykonał sprawozdanie. Student dokonał prezentacji prac wykonanych w czasie praktyki morskiej realizowanej w IV semestrze III i zaliczył wszystkie zajęcia seminaryjne, zgodnie z planem studiów. Ocena końcowa ocena za prezentacje i udział w seminarium Uwaga: student otrzymuje ocenę powyżej dst., jeżeli uzyskane efekty kształcenia przekraczają wymagane minimum. Nakład pracy studenta: Szacunkowa liczba godzin na Forma aktywności zrealizowanie aktywności W, C L P S Godziny kontaktowe 45 5 Czytanie literatury 20 5 Przygotowanie do zajęć laboratoryjnych, projektowych Przygotowanie do egzaminu, zaliczenia 10 Opracowanie dokumentacji projektu/sprawozdania 20 Uczestnictwo w zaliczeniach i egzaminach 7 3 Udział w konsultacjach 7 3 Łącznie godzin 89 36 Liczba punktów ECTS 5 1 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 4 Obciążenie studenta związane z zajęciami praktycznymi 5+5+20+3=33 1ECTS Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego 45+5+7+3+7+3=70 3ECTS udziału nauczycieli akademickich 28
Nr 8 Przedmiot: Maszyny i urządzenia okrętowe ECTS Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze W C L P S W C L P I 2 2 30 II E 2 2 20 10 IV 1 0,5 5 Razem w czasie studiów: 65 Efekty kształcenia dla całego przedmiotu (EKP) po zakończeniu cyklu kształcenia: Symbol Po zakończeniu przedmiotu student potrafi: Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia EKP1 ma uporządkowaną wiedzę ogólną z zakresu budowy, wytwarzania i K_W03 eksploatacji maszyn okrętowych EKP2 ma szczegółową wiedzę techniczną niezbędną do prawidłowego K_W04 utrzymania, obsługiwania oraz eksploatacji urządzeń i instalacji okrętowych, urządzeń elektrycznych, elektronicznych i układów sterowania automatycznego oraz do kierowania bezpieczną eksploatacją siłowni okrętowej EKP3 ma szczegółową wiedzę o cyklu życia maszyn i urządzeń siłownianych i K_W07 ogólnookrętowych EKP4 zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy K_W09 rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich związanych z eksploatacją siłowni i statku EKP5 ma szczegółową wiedzę dotyczącą zarządzania bezpieczną eksploatacją K_W12 statku, organizacją i zarządzaniem zasobami siłowni okrętowej EKP6 potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i K_U08 symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski EKP7 potrafi stosować wiedzę do interpretacji zjawisk zachodzących w K_U13 maszynach, urządzeniach i instalacjach statkowych EKP8 potrafi dokonać krytycznej analizy sposobu funkcjonowania K_U15 mechanizmów i urządzeń okrętowych i ocenić istniejące rozwiązania techniczne niezbędne do prawidłowej i EKP9 potrafi dokonać identyfikacji i sformułować specyfikację prostych zadań K_U16 inżynierskich o charakterze praktycznym m.in.: usunięcie awarii, przeglądy, planowanie i wykonanie remontu urządzeń i instalacji energetycznych (w szczególności okrętowych) EKP10 potrafi ocenić przydatność i zastosować właściwą metodę (procedurę) i K_U18 narzędzia do rozwiązania prostych zadań inżynierskich o charakterze praktycznym, związanych z eksploatacją mechanizmów i urządzeń siłowni okrętowych EKP11 potrafi i ma doświadczenie w obsługiwaniu i utrzymywaniu w ruchu K_U20 maszyn, instalacji, maszyn i urządzeń siłowni okrętowych (właściwe dla dyplomu oficera mechanika wachtowego) EKP12 umie posługiwać się i wykorzystać informacje dotyczące: dokumentacji K_U22 konstrukcyjnej i statecznościowej statku, dokumentacji technicznoruchowej urządzeń okrętowych, schematów instalacji okrętowych. EKP13 ma świadomość znaczenia zawodowej i etycznej odpowiedzialności za K_K01 podejmowaną decyzję w zakresie eksploatacji urządzeń siłowni okrętowej 29
EKP14 w specyficznych warunkach morskich, potrafi działać w sposób K_K10 przedsiębiorczy K_W02, K_U08; K_K05 symbole efektów kształcenia dla kierunku (W-wiedza, U-umiejętności, K-kompetencje społeczne) I Lp. Zagadnienia Treści programowe: 1. Mechanizmy siłowni okrętowych: a) rodzaje pomp oraz ich przeznaczenie, niesprawność, obsługa: - pompy wirowe krętne, - pompy wirowe krążeniowe, - pompy wyporowe tłokowe, - pompy wyporowe zębate, - pompy wyporowe śrubowe, - pompy wyporowe membranowe, b) sprężarki wyporowe i wirowe, podział i zastosowanie, niesprawność, obsługa, c) urządzenia do oczyszczania paliw i olejów smarowych, cel stosowania, rodzaje wirówek i filtrów, metody oczyszczania, niesprawność, obsługa. 2. Mechanizmy pokładowe: a) windy kotwiczne, b) windy cumownicze. 3. Urządzenia pokładowe: a) rodzaje i przeznaczenie urządzeń pokładowych, b) urządzenia sterowe: klasyczne, stery strumieniowe, dysze Corta, c) urządzenia kotwiczne i cumownicze: rodzaje, rozmieszczenie, przeznaczenie, d) urządzenia przeładunkowe bomowe, dźwigowe, bramowe, suwnice. 4. Pompy i układy pompowe: a) podział i klasyfikacja, b) bilans energetyczny pompy i układu pompowego, c) wydajność, moc i sprawność pompy, d) pompy: wyporowe, tłokowe, zębate, śrubowe, z wirującymi cylindrami, łopatkowe - budowa i zastosowanie, e) pompy wirowe kręte, przepływ cieczy przez wirnik, wysokość podnoszenia wirnika, f) charakterystyki przepływu, mocy i sprawności pomp wirowych i wyporowych, g) wyróżniki szybkobieżności pomp wirowych, h) szeregowa i równoległa współpraca pomp z instalacjami, i) kawitacja pomp i siły poosiowe, j) pompy wirowe, krążeniowe: zasada pracy, budowa, k) elementy konstrukcyjne pomp i eksploatacja pomp, l) pompy strumieniowe: zasada pracy, budowa i eksploatacja. ł) działania prowadzone za pomocą systemów pompowych Liczba godzin Odniesienie W C L/P do EKP dla przedmiotu 7 EKP1, EKP4; EKP5; EKP6; EKP7; EKP8; EKP9 2 EKP1, EKP4; EKP5; EKP6; EKP7; EKP8; EKP9 3 EKP1, EKP4; EKP5; EKP6; EKP7; EKP8; EKP9 3 EKP2; EKP3; EKP4; EKP5; EKP6; EKP7; EKP8; EKP9; EKP10;EKP11; EKP12;EKP13; EKP14 30