NAJMNIEJSI W EUROPIE

NAJMNIEJSI W EUROPIE

Spis treści 1. Andora 2.Liechtenstein 3.Malta 4.Monako 5.San Marino 6.Watykan

SPIS TREŚCI 1. Andora a) Informacje ogólne b) Środowisko przyrodnicze c) Zabytki d) Ciekawostki turystyczne

Andora to kraj leżący w Pirenejach i całkowicie pokryty górami. Ma powierzchnię 462 km². Andora graniczy z Francją na północy, północnym wschodzie i północnym zachodzie i z Hiszpanią na południu, południowym wschodzie i zachodzie. Średnia wysokość terenu to 1996 m n.p.m. Na licznych zboczach często występują wysokogórskie łąki i lasy. Najwyższy punkt w państwie to szczyt góry Pic Alt de la Coma Pedrosa (2946 m n.p.m.), a najniższym jest Riu Runer, który leży w pobliżu granicy z Hiszpanią na wysokości 840 m n.p.m. Najdłuższą rzeką jest Valira, będąca dopływem hiszpańskiej rzeki Segre.

Stolica: Andora Liczba ludności: 83.137 Powierzchnia: 468 km 2 Narodowości: Hiszpanie 43% Andorczycy 33% Portugalczycy 11% Francuzi 7% inni 6% ANDORA Waluta: euro ( ) RELIGIA: Kościół rzymskokatolicki - 90% Islam - 0,6% Protestantyzm - 0,25%: Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich -9,85% Świadkowie Jehowy - 0,2% Języki: -kataloński (urzędowy) -hiszpański --francuski Święto Narodowe: 8 września- Rocznica traktatu z 1278 r.

Casa de la Vall Kiedy rozmawiamy o wycieczkach i wczasach, nie sposób pominąć jednego z najmniejszych krajów w Europie. Chodzi tutaj naturalnie o malutka Andorę państewko położone w Górach Pirenejskich, pomiędzy Hiszpania a Francją. Niewiele osób w Polsce wie cokolwiek na temat twego kraju. No może piłkarscy fanatycy, którzy oglądając eliminacja do światowych czempionatów modlą się, by ich narodowa drużyna miała takiego rywala, jak Andora. Piłkarstwo bowiem tam jest na bardzo niskim poziomie, niewiele niższym niż piłkarstwo Polskie. Nie ma też rewelacji, jeśli mówić o narciarzach. Choć tutaj Andora mogłaby być potęgą. Wszak pirenejskie stoki dają miejscowym sportowcom ogromne możliwości. Są takie góry w Andorze, z których śnieg nigdy nie znika. To taka nasza kontynentalna ciekawska, o tym warto wiedzieć. Do Andory na narty można pojechać o każdej porze roku.

Ciekawostki dotyczące Andory Andora używa euro, nie będąc członkiem Unii Gospodarczej i Walutowej oraz nie podpisując tego specjalnych umów - przeprowadziła tzw. jednostronną euroizację. Podstawę ekonomii Andory stanowi turystyka, handel i rolnictwo. Turystyka przynosi 80% dochodu budżetu kraju. W Andorze nie istnieją przepisy prawa podatkowego i celnego, co stwarza znakomite warunki do rozwoju handlu międzynarodowego. Przełęcz Envalira dzieląca Andorę od Francji leży na wysokości 2 407 m n.p.m. Pierwsze drogi łączące doliny Andory ze światem zewnętrznym dla pojazdów wybudowano dopiero w 1913 roku (ku Hiszpanii) i w 1931 roku (ku Francji). Po gwałtownym wzroście gospodarczym do Andory zaczęli napływać imigranci, którzy stanowią 62% ogółu ludności kraju. Andorczycy stali się mniejszością w swoim własnym kraju.

SPIS TREŚCI 2 Liechtenstein a) Informacje ogólne b) Środowisko przyrodnicze c) Zabytki d) Ciekawostki turystyczne

Całkowita granica lądowa: 77,9 km Długość granic z sąsiadującymi państwami: Austria 35 km, Szwajcaria 41 km Najniższy punkt: Ruggeller Riet 430 m Powierzchnia Liechtensteinu zwiększyła się o około 0,5 km² (kosztem Austrii), a granica wydłużyła o 1,9 km, gdy 28 grudnia 2006 roku rząd dokładnie określił granicę państwa. Liechtenstein położony jest nad górnym Renem, w Alpach. Cała granica zachodnia państwa przebiega wzdłuż biegu Renu, wschodnia zaś wyznaczana jest przez łańcuchy alpejskie. Najwyższym szczytem Liechtensteinu jest Grauspitz o wysokości 2599 m n.p.m. Powierzchnia: 160 km²

KRAJOBRAZY LIECHTENSTEINU

KRAJOBRAZY LIECHTENSTEINU

Liechtenstein Waluta: frank szwajcarski Stolica: Vaduz Ludność: 33.717 osób. Powierzchnia kraju: 160 km² Narodowości Liechtensteinczycy (77%) Szwajcarzy (11%) Austriacy (6%) Niemcy (4%) Włosi (3%) Turcy (3%) Języki: -niemiecki(urzędowy) -dialekt alemański Święto Narodowe: -15 sierpnia RELIGIE: -katolicyzm -prawosławie Świadkowie Jehowy

Liechtenstein to bardzo małe królestwo, ciągnące się z północy na południe przez 25 kilometrów, a ze wschodu na zachód przez około 6 kilometrów. Jego mała powierzchnia sprawia, że niektórzy turyści odwiedzający stolice kraju Vaduz, mogą pomyśleć, że to nadal Szwajcaria. Oba kraje łączy nie tylko wspólna waluta i wspólny system pocztowy, lecz także podobieństwo dokumentów podróżnych. Mieszkańcy księstwa jednak silnie podkreślają swą niezależność i postępują na przekór swej większej siostrze. Turysta odwiedzający ten bogaty kraj nie ma wielkiego pola do popisu, przede wszystkim z powodu wysokich cen. Jednak jeśli ktoś wybierze się do Liechtensteinu, koniecznie musi skosztować miejscowego wina i kupić kilka znaczków pocztowych emitowanych przez księstwo. Zamek Vaduz

Ciekawostki dotyczące Liechtenstein Liechtenstein ze względu na niskie podatki oraz liberalną politykę względem depozytów bankowych, jest uważany za jeden z niewielu rajów podatkowych na terenie Europy. W Liechtensteinie mają swoją siedzibę liczne firmy zagraniczne i towarzystwa finansowe. Liechtenstein nie posiada własnej armii. Bezpieczeństwo zewnętrzne państwu zapewnia Szwajcaria. Jednak gdyby zaszła taka potrzeba, wcielony do wojska może zostać każdy dorosły mężczyzna do 60 roku życia. Jak na razie nie było to potrzebne. Liechtenstein jest monarchią, w której władca ma od czasu referendum konstytucyjnego w marcu 2003 największą realną władzę polityczną w Europie (nie licząc Watykanu). Żadna zmiana konstytucji nie może być przeprowadzona bez zgody księcia. Z drugiej strony monarchia może być zniesiona drogą referendum.

SPIS TREŚCI 3 Malta a) Informacje ogólne b) Środowisko przyrodnicze c) Zabytki d) Ciekawostki turystyczne

W skład archipelagu Wysp Maltańskich wchodzą wyspy: Malta, Gozo, Comino, Cominotto, Wyspy Św. Pawła (dwie wysepki obok siebie) i Filfla, będące wierzchołkami wapiennego masywu, pełnego głębokich zatok i dolin. Współrzędne geograficzne: 35 50' N, 14 35' E Długość wybrzeża: 140,8 km Malta i 56,0 km Gozo Najwyższy punkt: Ta'Dmejrek w pobliżu Dingli 253 m n.p.m. Najniższy punkt: Morze Śródziemne 0 m. Malta leży w strefie klimatycznej śródziemnomorskiej. Nie występują tu ostre wiatry, mgły, śnieg czy mróz. Średnia temperatura waha się od +14,1 C w zimie (listopad kwiecień) do +32,0 C latem (maj październik). Nasłonecznienie odpowiednio 6,8 godz. zimą i 10,2 godz. latem. Opady, przeważnie deszcz, pojawiają się głównie w okresie zimy. Roczna suma opadów wynosi 578 mm.

KRAJOBRAZY MALTY

MALTA Stolica: Valletta Ludność:408 333 Powierzchnia:316 km² Narodowości: -Fenicjanie -Arabowie -Włosi Ludność według wieku Waluta: euro ( ) Języki: 0 14 lat 19,5% 15 64 lat 67,5% ponad 64 lata 13% -angielski(urzędowy) -włoski -francuski Religie: -katolicyzm(98%) -islam Święta Narodowe: -31 marca (Dzień wolności) -8 września (Matki Bożej Zwycięskiej) -21 września (Dzień Niepodległości) -13 grudnia(dzień Republiki)

Archipelag Maltański składający się z wyspy Mata, Gozo oraz Comino położony w Europie Południowej, na Morzu Śródziemnym. Graniczy z Sycylią i północnym wybrzeżem Afryki. Malta jest nizinnym krajem z licznymi wapiennymi wzniesieniami. Malta zamieszkiwana jest przez 399 tys. ludzi, którymi są Maltańczycy, Brytyjczycy, Arabowie i Sycylijczycy. Malta to kultury Anglii, Włoch i arabskiej Afryki w pigułce, która jest tysiąc razy mniejsza od Polski. To państwo tworzy kilka skalistych wysp na morzu Śródziemnym. Mniej więcej po środku między Gibraltarem a Izraelem, między Sycylią a Tunezją. Konkatedra Św Jana Teatr Manoela

Ciekawostki o Malcie Wyspa usiana jest wieżami kościołów, których jest tu dokładnie tyle, ile dni w roku - 365. Na każdym miejscu - na murach domów, drzwiach wejściowych - widoczne są figurki świętych. Najprawdopodobniej Malta była niegdyś połączona z Afryką. Świadczą o tym choćby szczątki znalezionych tu prehistorycznych słoni i nosorożców. Czy tym "pomostem" przybyli tez pierwsi mieszkańcy wyspy? Na pewno pozostawili po sobie fascynujące budowle i rzeźby, które podziwiać można w muzeum archeologicznym w Vallettcie. Atrakcją jest Błękitna Grota. Woda jest tak przezroczysta, że z łódki widać każdy kamyczek leżący na głębokości 8-10 metrów. Tutaj płetwonurkowie podziwiają podwodny świat.

SPIS TREŚCI 4 Monako a) Informacje ogólne b) Środowisko przyrodnicze c) Zabytki d) Ciekawostki turystyczne

Monako jest drugim po Watykanie najmniejszym państwem świata. Monako to państwo-miasto w południowej Europie, nad Morzem Śródziemnym, na Wybrzeżu Lazurowym. Leży 18 km na wschód od francuskiej Nicei. Państwo to graniczy jedynie z Francją, długość tej granicy wynosi 4,4 km. Monako położone jest nad brzegiem Morza Śródziemnego, długość jego wybrzeża wynosi 4,1 kmm.

Monako jak i całe Lazurowe Wybrzeże leży w strefie klimatu podzwrotnikowego o łagodne śródziemnomorskiej odmianie. Zimy w księstwie są wilgotne i łagodne, zaś lata suche i ciepłe. Średnia temperatura zimą wynosi 8 C, zaś latem od 23 do 26 C. Średnia suma opadów wynosi od 600 do maksymalnie 800 mm, opady występują głównie jesienią i zimą. Latem deszcz prawie nie pada, a klimat kształtowany jest w głównej mierze przez masy powietrza zwrotnikowego. Monako stanowi przykład państwa, którego całe terytorium pokrywa infrastruktura miejska To oznacza, że naturalna roślinność praktycznie nie istnieje, zajmując jedynie niewielkie skrawki w postaci roślinności twardolistnej, która stanowiła naturalną formację roślinną tego regionu. Powszechnie występującym drzewostanem są posadzone przez człowieka palmowate. Fauna lądowa nie istnieje. Jedynymi dziko żyjącymi zwierzętami są różne gatunki ptaków morskich.

MONAKO Stolica: Monako Liczba ludności: 32 796 Powierzchnia:1,95 km² WALUTA: EURO Święta Narodowe: -19.11 (historyczne) -19.09 (na cześć króla) Religia: -katolicy(87%) -islam(8%) -protestancyzm(5%) Narodowości: -Mongaskowie -Francuzi -Włosi -Anglicy -Niemcy Języki: -francuski(urzędowy) -monegaski

Monako - to jedno z najmniejszych państw świata. Położone jest między Morzem Śródziemnym a stromymi wzgórzami południowo-wschodniej Francji. Terytorium Księstwa Monako jest gęsto zabudowane w skład którego wchodzi miasto, stolica Monako i Monte Carlo. Panujące w Monako ciepłe lata i łagodne zimy, ale również błękitne i czyste wody Morza Śródziemnego, sprawiły iż od XIX wieku, Monako jest częstym miejscem wycieczek dla turystów z Francji jak i całego świata. Dzięki niskim podatkom i swojemu urokliwemu położeniu Monako stało się również miejscem zamieszkania najbogatszych ludzi świata. Swoje domy posiadają tu między innymi światowe gwiazdy filmowe, muzyki oraz biznesu. Pałac Książęcy Monte Carlo

Ciekawostki dotyczące Monako Monako jest najzamożniejszym i najdroższym skrawkiem ziemi w Europie. Za sprzedane 100-metrowe mieszkanie w Monako czy Monte- Carlo obywatel księstwa może po drugiej stronie granicy, np. w Nicei, kupić piętrową willę. Monako jest w pełni zurbanizowane, struktura zatrudnienia w rolnictwie wynosi 0%. Każdego roku do Monako przybywa ponad 1 milion turystów, najwięcej z Francji, Włoch, Stanów Zjednoczonych, Niemiec i Wielkiej Brytanii. Francja obsługuje całą sieć kolejową Monako. Francja zapewnia również temu krajowi obronę armii. Samo Monako posiada jedynie niewielką straż ochrony wybrzeża. Nie trzeba należeć do strefy euro, aby waluta ta miała status oficjalnej w danym państwie. Na mocy specjalnych umów euro jest także walutą Monako

SPIS TREŚCI 5 San Marino a) Informacje ogólne b) Środowisko przyrodnicze c) Zabytki d) Ciekawostki turystyczne

San Marino to jedno z najmniejszych państw Europy, mniejsze są tylko Watykan i Monako. San Marino stanowi enklawę na terytorium Włoch, granicząc na odcinku 39 km z włoskimi regionami Emilia-Romania i Marche. Położone jest w górzystym terenie wchodzącym w skład pasma Apeninów. Najwyższy szczyt Monte Titano osiąga wysokość 749 m n.p.m. Klimat San Marino jest śródziemnomorski z ciepłym latem i łagodną zimą. Przez San Marino płyną dwie rzeki: San Marino i Marano. Rzeka San Marino jest dopływem rzeki Marecchia, a rzeka Marano ma ujście do morza Adriatyckiego.

SAN MARINO Waluta: Euro Stolica: San Marino Liczba ludności: 31 817 Powierzchnia:61,6 km² Język: -Włoski Religie: -katolicyzm(89%) -świadkowie Jehowy(8%) -behaizm(3%) Święto Narodowe: -3 września Narodowości: -Sanmarińczycy (84,9%) -Włosi(15,1%)

KRAJOBRAZY SAN MARINO

Ratusz Państewko to położone na wzniesieniu Monte Titano zajmuje zaledwie 62 km² powierzchni. Ze względu na niewielki obszar tego kraju, można zwiedzić go w jeden dzień. Republika San Marino jest bardzo ciekawie położonym państwem. Znajdując się na wspomnianym wzgórzu Monte Titano możemy podziwiać morze Adriatyckie i miejscowość Rimini (popularny włoski kurort nadmorski). W San Marino i jego stolicy o tej samej nazwie można zwiedzić wiele atrakcyjnych turystycznie miejsc. W stolicy możemy podziwiać średniowieczne budowle, place i pozostałości po murach obronnych z XIII wieku. Warto odwiedzić również bazylikę San Marino z XIX wieku, czy też kościół św. Piotra z XVI wieku. Na wzgórzu Monte Titano, nad miastem wznoszą się trzy średniowieczne fortece, tzw. Trzy Wieże (Tre Torri). Najważniejszą z nich jest twierdza La Rocca o Guaita, która jest jednocześnie jednym z ważniejszych zabytków San Marino. Z wieży tejże twierdzy rozciąga się wspaniały widok na San Marino. Pozostałe twierdze to La Cesta o Fratta (znajdują się w niej zbiory starej broni) oraz Montale. W stolicy San Marino można również zajrzeć do oryginalnych muzeów: Muzeum Starych Samochodów, Muzeum Figur Woskowych, Muzeum Ciekawostek (zawierające różne osobliwe przedmioty) czy Muzeum Broni Współczesnej. Twierdza La Rocca o Guaita

Ciekawostki dotyczące San Marino Głową państwa jest dwóch Kapitanów Regentów mianowanych co 6 miesięcy (1 kwietnia i 1 października) przez Wielką Radę Generalną. Na mocy specjalnych umów euro jest także walutą San Marino pomimo, że nie jest w strefie euro. San Marino znane jest ze swojej gościnności. Nigdy nie odmówiło prawa do azylu i pomocy osobom prześladowanym. San Marino sprzedaje kolekcjonerskie znaczki pocztowe i monety. Pierwsze pamiątkowe materiały filatelistyczne wydano w 1894. Aktualnie San Marino jest powszechnie znane z produkcji znaczków, a handel nimi stanowi istotne źródło przychodów budżetowych.

SPIS TREŚCI 6 Watykan a) Informacje ogólne b) Środowisko przyrodnicze c) Zabytki d) Ciekawostki turystyczne

Jak powszechnie wiadomo, Państwo Miasta Watykańskiego (Stato della Citta Vaticana) to najmniejszy kraj na świecie. Jego oficjalne granice obejmują tylko 0,44 km² powierzchni prawobrzeżnego Rzymu, na wzgórzu poświęconym w starożytności kultowi etruskiego bożka Watykanusa. Oczywiście tak niewielkie, a jednocześnie tak ważne państwo, nie byłoby w stanie dobrze funkcjonować bez szeregu innych nieruchomości znajdujących się na terenie Republiki Włoskiej i cieszących się przywilejem eksterytorialności, takich jak bazyliki patriarchalne, pałace kilku kongregacji i urzędów papieskich, kilkanaście dużych placówek medycznych i opiekuńczych, w tym słynne szpitale: Bambino Gesù (dziecięcy) oraz klinika uniwersytecka Gemelli

W Watykanie panuje klimat śródziemnomorski, charakteryzujący się wysokimi temperaturami, słonecznymi i suchymi latami i ciepłymi oraz wilgotnymi zimami. Zimą średnie temperatury w najchłodniejszym miesiącu styczniu wynoszą 13 C w ciągu dnia, zaś nocne spadki to temperatury rzędu 3 C. Latem w najcieplejszym miesiącu lipcu w ciągu dnia średnie wartości wynoszą 28 C, zaś w nocy temperatura obniża się do 18 C. Na ogół na obszarze Watykanu jak i całego Rzymu i okolic nie notuje się temperatur ujemnych. Opady deszczu skupiają się w półroczu zimowym, a od maja do września deszcz pada rzadko. Opady letnie wynoszą od 9 mm do 20 mm, w listopadzie sięgają 110 mm, średnia roczna wynosi około 700 mm.watykan położony jest na Wzgórzu Watykańskim. Rozpiętość pomiędzy najniższym (19 m n.p.m.) i najwyższym (75 m n.p.m.) punktem w Watykanie wynosi 56 metrów. Państwo nie posiada bogactw naturalnych. Obszar enklawy leży w strefie niziny nadbrzeżnej ciągnącej się równolegle do łańcucha Apeninów.

WATYKAN WALUTA:EURO Stolica: Watykan Liczba ludności: 824 Powierzchnia:0,44 km² Narodowość: -Włosi Język: -Włoski Religia: -katolicyzm Święto Narodowe: -11 luty

Groty Watykańskie Bazylika św. Piotra na Watykanie Kaplica Sykstyńska

Ciekawostki dotyczące Watykanu Nazwa "Watykan" pochodzi od łacińskiego vaticinius, vaticinia, vaticinium oznaczającego proroczy, przepowiadający przyszłość, wieszczy, wróżebny. Całe terytorium państwa watykańskiego od trzech stron otoczone jest murami. Watykan ma najkrótszą sieć kolei państwowych. Bocznica kolejowa łącząca się z siecią kolei rzymskich ma zaledwie około 600 metrów. Watykan jest też jedynym państwem, gdzie językiem urzędowym jest łacina. Watykan posiada własną, niezależną pocztę. Jeśli wrzucisz list międzynarodowy do skrzynki na terenie Watykanu, dojdzie on do adresata znacznie szybciej, niż gdyby znalazł się on w skrzynce włoskiej, stojącej po drugiej stronie granicy, zaledwie kilkadziesiąt metrów dalej. Watykan statystycznie jest najbardziej zmilitaryzowanym krajem świata. Ma też najwyższy wskaźnik przestępczości na świecie na osobę. Wszystko bierze się z jego bardzo małej liczby mieszkańców, bardzo małej powierzchni i milionów turystów odwiedzających go co roku - to właśnie oni tak nabijają statystyki.