Wydawca: Stowarzyszenie Media Dizajn ul. Zakole 31 lok. 5 71-454 Szczecin www.mediadizajn.pl e-mail: biuro@mediadizajn.pl Redakcja: Dorota Kowalewska Monika Tomczyk Kinga Rabińska Emilia Wolf Redaktor prowadzący: Kinga Rabińska kierownik projektu FUNdusze na Kulturę Korekta: Emilia Wolf Projekt i skład: Martyna Pazera Copyright by Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Wydanie pierwsze Wszystkie informacje prezentowane w publikacji zostały opracowane na podstawie dokumentów programowych i aplikacyjnych. Informacje dotyczące dobrych praktyk zostały opracowane na podstawie materiałów zamieszczonych na oficjalnych stronach internetowych beneficjentów projektów oraz materiałów przekazanych przez koordynatorów lokalnych projektu FUNdusze na Kulturę. Informacje w niniejszej publikacji prezentują stan na dzień 30 listopada 2012 r. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za zmiany w dokumentach, na podstawie których publikacja została opracowana, a które mogą pojawić się po ww.dacie. ISBN: 978-83-935988-0-9
SPIS TREŚCI WSTĘP... 6 1. 2. 3. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA JEKTÓW KULTURALNYCH... 8 ABC OPRACOWANIA JEKTU KULTURALNEGO... 24 DOBRE PRAKTYKI... 37 SZCZECIN... 38 TRÓJMIASTO... 43 ŁÓDŹ... 48 KATOWICE... 53 WROCŁAW... 58 WARSZAWA... 63 3
PRZEDMOWA Zastanawiasz się nad złożeniem wniosku o dofinansowanie projektu kulturalnego, ale nie wiesz od czego zacząć? Masz wrażenie, że pozyskanie środków finansowych z Funduszy Europejskich (FE) jest dla Ciebie nieosiągalne i nie orientujesz się w dostępnych programach? Boisz się, że zarówno opracowanie wniosku, jak również realizacja i rozliczenie projektu przytłoczy Cię nawałem dokumentów? Jeśli tak, ten podręcznik jest dla Ciebie! W niniejszej publikacji chcielibyśmy pokazać, że projekty europejskie to zarówno szansa rozwoju dla Twojej organizacji, jak i możliwość wprowadzenia pozytywnych zmian w otoczeniu. I choć na początku przygody z Funduszami Europejskimi może się to wydawać trudne, zapewniamy, że nabycie odpowiednich umiejętności koniecznych do opracowania wniosku o dofinansowanie, realizacji i rozliczenia projektu to jedynie kwestia praktyki. Jednak by zacząć, potrzebujesz fundamentu, czyli informacji dotyczących tego, gdzie szukać wsparcia, jakie kroki podjąć, by wniosek trafił do odpowiedniej instytucji i, co więcej, został uznany za na tyle dobry, by go dofinansować z pieniędzy publicznych czyli naszych wspólnych pieniędzy. W tym celu przygotowaliśmy dla Ciebie ten podręcznik. Zawarliśmy w nim najważniejsze wiadomości, niezbędne osobom dopiero zyskującym doświadczenie w pracy nad projektami finansowanymi z Funduszy Europejskich. Znajdziesz więc tu podpowiedzi dotyczące potencjalnych źródeł finansowania Twojego pomysłu wraz z danymi kontaktowymi właściwych instytucji, które pomogą rozwiać Twoje ewentualne wątpliwości. Opisaliśmy także krok po kroku jak powinna wyglądać droga od koncepcji do dobrze przygotowanego projektu, mającego szansę na dofinansowanie. Dodatkowo, szczegółowo wypunktowaliśmy miejsca, w których uzyskasz odpowiedzi na konkretne pytania, jakie na pewno pojawią się w trakcie Twojej pracy nad wnioskiem, a potem przy realizacji projektu ten podręcznik powstał po to, byś wiedział o co i jak pytać. W ramach projektu FUNdusze na Kulturę, którego częścią jest ta publikacja, wyselekcjonowaliśmy także 36 inspirujących, według nas najlepszych, projektów kulturalnych z sześciu województw. Naszym celem było przybliżenie tematu Funduszy Europejskich na kulturę i pokazanie na konkretnych przykładach jak efekty unijnych projektów wpływają na codzienne życie odbiorców. Wierzymy, że wybrane przez nas inicjatywy będą inspirować i ukażą przynajmniej w części spektrum działań, na jakie można uzyskać dofinansowanie z FE. Mamy nadzieję, że ta publikacja pomoże Ci w realizacji pomysłów na projekty i będzie stanowić drogowskaz do dalszego poszukiwania informacji. W tym celu zachęcamy także do odwiedzenia Portalu Funduszy Europejskich pod adresem: www.funduszeeuropejskie.gov.pl lub najbliższego Punktu Informacji Funduszy Europejskich, których lista dostępna jest na tej stronie. NO FUNDS, NO FUN! Zespół FUNduszy na Kulturę 5
W ST ĘP
WSTĘP Kultura kształtuje naszą tożsamość, nasze ambicje, styl życia czy stosunki międzyludzkie. Takie dziedziny kultury jak sztuka, dziedzictwo kulturowe, teatr, działalność wydawnicza czy design wpływają na naszą codzienność, a od niedawna są również postrzegane jako istotne czynniki wzrostu gospodarczego i społecznego. Stanowią one tzw. sektor kreatywny i sektor kultury. Sektory kreatywne w Europie zatrudniają ponad 6 milionów osób, co stanowi 3% wszystkich pracowników w Unii Europejskiej w samej Polsce w tych sektorach pracuje 230 tysięcy 1 osób! Kultura i kreatywność posiadają cechy dóbr publicznych, a zarazem poprawiają jakość życia. Tam, gdzie działania kreatywne są naprawdę intensywne żyje i pracuje się lepiej. Kultura uzupełnia społeczny i gospodarczy wymiar projektu, jakim jest Unia Europejska, wpływa na dobrobyt we wszystkich sektorach i przyczynia się do zwiększenia 3 kreatywności. Projekty ze sfery kultury uczą współdziałania, współpracy z innymi, poznania odmienności i radzenia 4 sobie ze światem. Kultura pozwala na promowanie istotnych wartości i celów, wybiegających poza dobrobyt materialny. Sektor kreatywny i sektor kultury działają w szybko zmieniającym się otoczeniu, kształtowanym przez postępującą 5 cyfryzację i globalizację, i w tym kontekście dostęp do komercyjnych źródeł finansowania jest ogromnym wyzwaniem. Banki nie dysponują bowiem odpowiednimi narzędziami oraz wiedzą do analizowania przedsięwzięć, gdzie głównym kapitałem jest wiedza i pomysł, w związku z czym nieadekwatnie oceniają wartość niematerialną przedsiębiorstwa. W dodatku pozornie odrębne dziedziny kultury jak np. muzyka, film czy moda, wciąż pozostają wzajemnie zamknięte, co ogranicza możliwość powstania nowych, silnych przedsiębiorstw. Zgodnie z dokumentem Komisji Europejskiej The Economy of Culture in Europe, przyszłość gospodarcza Europy związana będzie z jej przywództwem w zakresie kreatywności i innowacji. Również w dokumentach strategicznych UE wskazuje się na przedsiębiorstwa z sektora kultury i sektora kreatywnego jako te, które posiadają potencjał pozwalający przyczynić się do sukcesu strategii Europa 2020, w tym jej kluczowych inicjatyw, takich jak Unia Innowacji, agenda cyfrowa, program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia oraz polityka przemysłowa w erze globalizacji. W latach 2007 2013 państwa członkowskie otrzymały łącznie 347 mld EUR na rzecz osiągnięcia celów polityki spójności, z czego 6 mld zostało przeznaczonych na kulturę. W ramach tej polityki kulturę wiąże się głównie z turystyką, rewitalizacją, zapewnieniem usług kulturowych czy dziedzictwa kulturowego. Doceniając rolę i znaczenie sektorów kreatywnych w rozwoju regionalnym, Komisja Europejska podjęła decyzję dla nowych ram finansowania na lata 2014 2020 dotyczącą powstania programu Kreatywna Europa, którego celem jest propagowanie różnorodności kulturowej i językowej oraz zwiększenie konkurencyjności sektora kreatywnego. Celami programu jest, m.in. wspieranie tworzenia transgranicznych sieci współpracy, sprostanie wyzwaniom cyfryzacji, wzmocnienie potencjału do prowadzenia działalności poza granicami oraz ustanowienie specjalnego mechanizmu finansowego pomagającego w uzyskaniu kredytów bankowych wszystko to będzie miało ogromny wpływ na realizację projektów z obszaru kultury. Ten program, obok instrumentów Horyzont 2020 i COSME, ma ułatwić instytucjom finansowym dokonywanie oceny projektów w zakresie kultury i projektów kreatywnych oraz umożliwić wsparcie dla potencjału na rzecz poszerzenia kręgu odbiorców, testowania nowych modeli oraz współpracy transgranicznej. Unię Europejską czeka nowa perspektywa finansowa, która obecnie omawiana jest przez przedstawicieli zainteresowanych krajów, jednak możemy być pewni, że kultura wciąż stanowić będzie istotny wkład w proces kreowania nowej, innowacyjnej i opartej na wiedzy Europy. 8 7 6 2 1 Rola kreatywności, www.kreatywni.biz.pl. 2 R.Towse Ekonomika Kultury. Kompendium, Warszwa 2011 str. 187. 3 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C175/1 http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=oj:c:2011:175:0001:0004:pl:pdf, dostęp z 27.10.2012. 4 M.Kowalewski, A.Nowak, R.Thurow Czy kultura może wzmacniać spójność społeczną str. 75. 5 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-społecznego i Komitetu Regionów. 6 Ibidem str.4. 7 UNCTAD (2008), Creative Economy Report 2008, cz. I, str. 40. 8 Baza danych DG REGIO. 7
1. 1. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA JEKTÓW KULTURALNYCH Ź R Ó D Ł A F I N A N S O W A N I A P R O J E K T Ó W K U L T U R A L N Y C H
1. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA JEKTÓW KULTURALNYCH Środki unijne, czyli co? Skąd pochodzą środki finansowe Unii Europejskiej (UE)? Składamy się na nie wszyscy. Gromadzone są one przez państwa członkowskie i przekazywane do wspólnego, unijnego budżetu. Budżet ten przeznaczany jest na realizację celów istotnych dla całej Unii, w tym realizację tzw. polityki spójności, której zadaniem jest zmniejszanie różnic pomiędzy krajami członkowskimi UE. Tym samym Polska i inne kraje członkowskie realizują obecnie wielki plan inwestycyjny, którego zadaniem jest zarówno stworzenie lub unowocześnienie infrastruktury technicznej (np. stworzenie nowych linii komunikacyjnych czy budowa nowoczesnych obiektów odpowiadających potrzebom ich użytkowników), jak i wsparcie działań miękkich, czyli tych, które nakierowane są na zdobywanie nowych umiejętności, przekazywanie wiedzy czy realizację pomysłów z dziedziny kultury. Budżet unijny co to takiego? W skrócie można powiedzieć, że roczny budżet UE to część składowa wieloletniego planu finansowego, tzw. perspektywy finansowej. Obecnie UE realizuje siedmioletni plan budżetowy, który rozpoczął się w roku 2007, co oznacza, że zakończy się on w nadchodzącym, 2013. W ramach tej perspektywy finansowej Polska otrzymała 67,3 mld EUR, a największe środki przeznaczone są na zadania pomagające zmniejszać różnice ekonomiczne i społeczne pomiędzy regionami UE, a więc zmieniające rzeczywistość wokół nas. Kultura w Funduszach Europejskich Środki przeznaczone na realizację pomysłów z dziedziny kultury na lata 2007 2013 są rozproszone pomiędzy różnymi programami. Projekty kulturalne mogą być obecnie dofinansowane w ramach właściwie wszystkich polskich programów operacyjnych, tj: - programów centralnych: Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ), Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) i Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (PO IG), - 16 programów regionalnych (tzw. Regionalnych Programów Operacyjnych RPO), - 10 programów współpracy terytorialnej. 1. 9
Każdy z tych programów ma swoje cele główne, określające zakres działań, jakie w ramach danego programu mogą być realizowane. Na przykład środki z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ) przeznaczone są głównie na rozwój infrastruktury, a z kolei te z Programu Kapitał Ludzki (PO KL) na wzrost zatrudnienia i zmniejszanie różnic społecznych. Jednocześnie każdy program ma swoje cele strategiczne i priorytety, które stanowią swoiste drogowskazy na ścieżce realizacji Twojego projektu. W tym podręczniku przedstawimy najważniejsze programy, z których możesz korzystać w celu uzyskiwania dofinansowania na swój projekt kulturalny. DE FI NI CJA Priorytety to spis działań, których realizacja nakierowana jest na osiągnięcie celu określonego w programie. Priorytety podzielone są na działania i poddziałania, które skupiają projekty realizujące ten sam cel. Gdzie możesz znaleźć pomoc? Wiemy, że zwłaszcza na początku Twojej przygody z pisaniem, realizowaniem i rozliczaniem projektów wszystko to może wydawać się niezwykle skomplikowane. Pamiętaj, by się nie zniechęcać, bo realizacji projektów dofinansowywanych z FE po prostu trzeba się nauczyć poprzez praktykę. W całej Polsce znajdziesz Punkty Informacji Funduszy Europejskich, których pracownicy pomogą Tobie, m.in. w znalezieniu właściwego źródła dofinansowania (czyli programu, który przewiduje finansowanie działań podobnych do tych założonych przez Ciebie) czy, jeśli jesteś już na etapie realizacji projektu, w przygotowaniu dokumentacji finansowo-księgowej projektu. Konsultacje są bezpłatne i możesz o nie wystąpić zarówno telefonicznie, pisemnie (także e-mailowo), jak i osobiście, odwiedzając najbliższy Punkt Informacji Funduszy Europejskich. O co możesz pytać? Jeśli jesteś na etapie spajania swojego pomysłu w całość, możesz przedstawić go konsultantowi, a on udzieli informacji do jakiego programu należy złożyć wniosek, jaka instytucja zajmuje się przyjmowaniem dokumentów i jaki jest najbliższy termin naboru. Może także podpowiedzieć, jakie są mocne strony Twojego projektu, a nad czym trzeba jeszcze popracować. Jeśli natomiast już realizujesz projekt i zbliża się termin jego rozliczenia, konsultant wyjaśni Ci, jak należy opisać dokumenty finansowo-księgowe (faktury, rachunki, umowy, itp.), jak wypełnić formularz sprawozdania końcowego, co do niego dołączyć. Punkty organizują też otwarte spotkania dla potencjalnych beneficjentów, warto więc na bieżąco śledzić ogłoszenia na ich stronach internetowych. Pamiętaj, że by uzyskać najpełniejszą odpowiedź powinieneś wiedzieć, o co pytać. Przygotuj się więc do konsultacji. Określ, kim będzie wnioskodawca (czyli w czyim imieniu będzie składany projekt) czy będziesz składać go jako firma, organizacja pozarządowa, instytucja kultury czy jeszcze inaczej. Zdecyduj, gdzie będzie realizowany projekt (chociażby w jakim województwie), jaki jest jego szacunkowy koszt oraz jaki jest jego cel i działania. Im więcej informacji będziesz w stanie podać, tym bardziej konsultant będzie mógł pomóc. Jeśli chcesz zadać pytanie z zakresu rozliczania dotacji - uściślij z jakiego programu, gdzie oraz jako kto realizujesz projekt, kiedy odbył się nabór. Pamiętaj, że najważniejsze to wiedzieć, o co pytać. Punkty Informacji Funduszy Europejskich, o których mowa znajdują się w każdym województwie (jest ich ponad sto!). Poniżej przedstawiamy listę głównych Punktów w każdym województwie. Pamiętaj jednak, że na tej liście może nie być najbliższego Tobie Punktu (w każdym województwie są także lokalne Punkty Informacyjne) by uzyskać pełen wykaz odwiedź Portal Funduszy Europejskich (www.funduszeeuropejskie.gov.pl). 1. 10
Województwo Nazwa i adres Głównego Punktu Informacyjnego Dane kontaktowe i godziny pracy zachodniopomorskie Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego ul. Kuśnierska 12b 70-536 Szczecin godz. pracy: pon.-pt. 7.30-15.30 tel.: 800 34 55 34, fax: 91 432 94 40 e-mail: gpi@wzp.pl www.rpo.wzp.pl pomorskie Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego ul. Augustyńskiego 2 80-819 Gdańsk godz.pracy: pon.-czw. 7:45-15:45, pt. 08:00-18:00, ostatnia sobota miesiąca 10:00-14:00 tel.: 58 326 81 52, 58 326 81 48, 58 326 81 47 fax: 58 326 81 34 e-mail: punktinformacyjny@pomorskie.eu, pomorskiewunii@pomorskie.eu, rpo2007-2013@pomorskie.eu www.pomorskiewunii.pl warmińsko-mazurskie Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie ul. Kościuszki 83 10-950 Olsztyn godz. pracy: pn 8.00-16.00, wt-pt 7.30-15.30 tel.:(89) 521 93 86, (89) 521 93 85 fax: (89) 521 96 09 e-mail: gpiolsztyn@warmia.mazury.pl www.rpo.warmia.mazury.pl podlaskie Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego ul. Kard. St. Wyszyńskiego 1 15-888 Białystok godz. pracy: pon. 8.00-16.00, wt.-pt. 7.30-15.30 tel.: 85 749 75 16, 85 749 75 99 fax: 85 749 74 74 e-mail: magdalena.kosobudzka@wrotapodlasia.pl, agnieszka.piesowicz@wrotapodlasia.pl www.gpi.wrotapodlasia.pl mazowieckie Centralny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich ul. Żurawia 3/5 00-503 Warszawa godz. pracy: pon-pt. 8-18, sob. 10-14 tel.: 22 626 06 32, 22 626 06 33, 22 745 05 46 fax: 22 201 97 25 e-mail: punktinformacyjny@cpe.gov.pl Telefon do ustalania terminów konsultacji w CPI: 22 378 31 77 www.cpe.gov.pl kujawsko-pomorskie Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego Pl. Teatralny 2 87-100 Toruń godz. pracy: pon.,śr.,czw. 7.30-15.30, wt. 7.30-18.00, pt. 7.30-14.00 tel.: 56 62 18 341, 56 62 18 409, fax: 056 62 18 493 e-mail: ue.konsultacje@kujawsko-pomorskie.pl www.mojregion.eu wielkopolskie Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego ul. Szyperska 14 61-754 Poznań godz. pracy: pon.-pt. 8.00-15.30 tel.: 61 626 61 93, 61 626 61 92, fax: 61 626 61 03 e-mail: info.wrpo@wielkopolskie.pl, info.fe@wielkopolskie.pl www.funduszeeuropejskie.wielkopolskie.pl lubuskie Główny Punkt Informacyjny o Funduszach Europejskich ul. Podgórna 7 65-057 Zielona Góra godz. pracy: pon-pt 8.00-16.00, jedna sobota w miesiącu 10.00-14.00 tel.: 68 456 54 54, 68 456 55 35, 68 456 54 88, 68 456 54 99, fax: 68 456 54 80 e-mail: infoue@lubuskie.pl, e.rutkowska@lubuskie.pl, a.barylak@lubuskie.pl, m.senkow@lubuskie.pl, m.przybylska@lubuskie.pl www.fundusze.lubuskie.pl 1. 11
Województwo Nazwa i adres Głównego Punktu Informacyjnego Dane kontaktowe i godziny pracy świętokrzyskie Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego ul. Św. Leonarda 1 25-311 Kielce godz. pracy: pon.-pt. 8.00-18.00, sob. 10.00-16.00 tel.: 41 343 22 95 fax.: 041 342 10 36 e-mail: gpi@sejmik.kielce.pl www.gpi-swietokrzyskie.pl lubelskie Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego, Departament Polityki Rozwoju, Oddział Funduszy Europejskich ul. Stefczyka 3B/018 20-151 Lublin godz. pracy: 7.30-15.30; Bezpłatna infolinia : 0800 17 51 51 (tylko z terenu województwa lubelskiego), tel.: 080 017 51 51, 081 441 68 65, 081 441 68 64 fax: 081 441 68 65 e-mail: kontakt@feu.lubelskie.pl, mateusz.roczkowski@lubelskie.pl, maciej.surma@lubelskie.pl, magdalena.sulowska@lubelskie.pl www.feu.lubelskie.pl małopolskie Centrum Informacyjne Fundusze Europejskie w Małopolsce (FEM) Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Departament Funduszy Europejskich ul. Wielicka 72B 30-552 Kraków godz. pracy: pon. do pt. 8.00-16.00 tel.: 12 29 90 776, 12 29 90 778, 12 29 90 779 fax: 12 299 07 41 e-mail: fem@umwm.pl www.fundusze.malopolska.pl podkarpackie Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Rzeszowie ul. Ł. Cieplińskiego 4 35-010 Rzeszów godz. pracy: pon.-pt. 8.00-18.00, sob. 10.00-14.00 tel.: 17 747 64 15, 17 747 64 82 fax: 17 747 64 83 e-mail: gpi@podkarpackie.pl www.pife.podkarpackie.pl dolnośląskie Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich (PIFE) Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego ul. Mazowiecka 17 (pokój 0002) 50-412 Wrocław godz. pracy: pon. do pt.: 8.00-18.00 infolinia 0 801 700 008 tel.: 71 776 95 01; 71 776 96 51 fax: 71 776 98 41 e-mail: pife@dolnyslask.pl www.fundusze.dolnyslask.pl łódzkie Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich ul. Moniuszki 7/9 90-101 Łódź godz. pracy: pon.-pt. 8.00-18.00 tel.: 42 663 31 07, 42 663 34 05 fax: 42 663 30 94 e-mail: punktinformacyjny@lodzkie.pl www.rpo.lodzkie.pl opolskie Główny Punkt Informacyjny o Funduszach Europejskich w Opolu ul. Barlickiego 17 45-083 Opole godz. pracy: pon.-pt. 8.00-18.00; sob.: 8.00-16.00 tel.: (77) 440 47 20,21,22, fax: (77) 440 47 21 e-mail: info@opolskie.pl www.rpo.opolskie.pl 1. śląskie (mieszkańcy tego województwa powinni kierować zapytania do Centralnego Punktu Informacyjnego FE w Warszawie) Centralny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich ul. Żurawia 3/5 00-503 Warszawa godz. pracy: pon-pt. 8-18, sob. 10-14 tel.: 22 626 06 32, 22 626 06 33, 22 745 05 46 fax: 22 201 97 25 e-mail: punktinformacyjny@cpe.gov.pl Telefon do ustalania terminów konsultacji w CPI: 22 378 31 77 www.cpe.gov.pl 12
Poniżej przedstawiamy pokrótce programy, z których możesz starać się o dofinansowanie projektu kulturalnego. Pamiętaj jednak, by nawet jeśli już realizujesz projekt, zawsze sprawdzać wytyczne do nowoogłoszonych konkursów na projekty czasem mała zmiana w wytycznych może skutkować odrzuceniem wniosku ze względów formalnych (bo np. nie dołączono wymaganego dokumentu). Program Kapitał Ludzki (PO KL) O co chodzi? PO KL jest programem nakierowanym, jak sama nazwa wskazuje, na rozwój kapitału ludzkiego, czyli nas wszystkich poprzez nabywanie i podnoszenie naszych umiejętności (czyli np. doszkalanie) i zwiększenie dostępu do wiedzy, zachęcanie do wprowadzania innowacji i tworzenie trwałych miejsc pracy. Jaki ma to wpływ na naszą codzienność? Więcej pracy, więcej wykwalifikowanych pracowników, więcej możliwości tzw. edukacji nieformalnej, czyli uzyskiwanej poza murami szkół. W Programie tym dofinansowywane są tzw. projekty miękkie, czyli nieinwestycyjne (co oznacza, ze w tym Programie nie uzyskasz dofinansowania na wybudowanie teatru czy rewitalizację budynku na cele kulturalne). DE FI NI CJA Beneficjent osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje osobowość prawną, realizująca projekty finansowane z budżetu państwa lub ze źródeł zagranicznych na podstawie decyzji lub umowy o dofinansowanie projektu. Jakie priorytety tyczą się kultury? Tak, w ramach PO KL możesz starać się o dofinansowanie projektu kulturalnego w ramach Priorytetu 3 Wysoka jakość systemu oświaty, Priorytetu 4: Szkolnictwo wyższe i nauka, Priorytetu 7: Promocja integracji społecznej i Priorytetu 9: Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach. Pamiętaj jednak, że priorytety stanowią swoiste cele główne Programu zapoznaj się z celami szczegółowymi, które określają działania i poddziałania w ich ramach lub skorzystaj z pomocy pracowników najbliższego Punktu Informacji Funduszy Europejskich. Tam też uzyskasz informacje dot. minimalnych i maksymalnych kwot dofinansowania (np. w Priorytecie 3 minimalna kwota dofinansowania to 50 tys. zł, co oznacza, że mniejsze projekty nie są dofinansowywane w ramach tego Priorytetu). Kim mogą być beneficjenci? Beneficjentami mogą być: - instytucje rynku pracy, - instytucje szkoleniowe, - jednostki administracji rządowej i samorządowej, - przedsiębiorcy, - instytucje otoczenia biznesu, - organizacje pozarządowe, - instytucje systemu oświaty i szkolnictwa wyższego, - inne podmioty. Przykład projektu: stworzenie programu edukacyjnego z zakresu kultury (np. projekt Design Silesia II, por. str. 54). Więcej informacji o Programie i aktualne ogłoszenia naborów projektów: www.efs.gov.pl 1. 13
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ) O co chodzi? PO IiŚ to największy Program Operacyjny realizowany w Polsce. Celem programu jest zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej Polski poprzez zrównoważony rozwój infrastruktury technicznej, ochronę środowiska, zdrowia, zachowanie tożsamości kulturowej i wspieranie rozwoju spójności terytorialnej. Innymi słowy PO IiŚ jest programem, w ramach którego realizuje się inwestycje infrastrukturalne. Jakie priorytety tyczą się kultury? Dla działań z zakresu kultury w ramach PO IiŚ stworzono osobny Priorytet (Priorytet 11) pn. Kultura i dziedzictwo kulturowe. W ramach tego Priorytetu finansowane są takie działania jak rewitalizacja czy konserwacja zabytków, digitalizacja zasobów muzealnych czy bibliotecznych, budowa czy remont instytucji kultury i uczelni artystycznych, zakup wyposażenia. Pamiętaj jednak, że priorytety stanowią swoiste cele główne Programu zapoznaj się z celami szczegółowymi, które określają działania i poddziałania w ich ramach lub skorzystaj z pomocy pracowników najbliższego Punktu Informacji Funduszy Europejskich. Tam też uzyskasz informacje dot. minimalnych i maksymalnych kwot dofinansowania, jednak w przypadku tego Priorytetu możesz uzyskać dofinansowanie w wysokości do 85% kosztów kwalifikowalnych projektu. DE FI NI CJA Koszty kwalifikowalne wydatki poniesione bezpośrednio przez beneficjenta w cenach netto, potwierdzone fakturą lub rachunkiem, poniesione w trakcie realizacji projektu (NIGDY nie wcześniej niż przed złożeniem wniosku o dofinansowanie). WAŻNE! Programy różnią się pod względem kwalifkowalności wydatków, dlatego ZAWSZE należy uważnie czytać wytyczne do Programów (dostępne na stronach www). Kim mogą być beneficjenci? O środki finansowe w ramach PO IiŚ mogą się starać: - jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, - administracja rządowa, - przedsiębiorcy, - inspekcje i straże w zakresie ochrony środowiska, - jednostki naukowe, szkoły wyższe, - instytucje kultury, - zakłady opieki zdrowotnej, - partnerstwa publiczno-prywatne, - organizacje pozarządowe, - kościoły i związki wyznaniowe. Przykład projektu: rewitalizacja obiektów architektonicznych na cele związane z działaniami kulturalnymi (np. projekt EC-1, por. str. 51). 1. Więcej informacji o Programie i aktualne ogłoszenia naborów projektów: www.pois.gov.pl. 14
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG) O co chodzi? PO IG to Program nakierowany na rozwój krajowej gospodarki, co oznacza, że wspiera on głównie przedsiębiorców lub przyszłych przedsiębiorców, którzy pragną, by ich firma była innowacyjna i mają na to pomysł. Jakie priorytety tyczą się kultury? Dla działań z zakresu kultury w ramach PO IG stworzono Priorytet 6: Polska gospodarka na rynku międzynarodowym. W ramach tego Priorytetu finansowane są działania nakierowane na stworzenie projektów turystycznych (zwłaszcza realizowanych w partnerstwie) czy ochronę obiektów o szczególnym znaczeniu turystycznym. Pamiętaj jednak, że priorytety stanowią swoiste cele główne Programu zapoznaj się z celami szczegółowymi, które określają działania i poddziałania w ich ramach lub skorzystaj z pomocy pracowników najbliższego Punktu Informacji Funduszy Europejskich. Tam też uzyskasz informacje dot. minimalnych i maksymalnych kwot dofinansowania. Kim mogą być beneficjenci? O środki finansowe w ramach PO IG mogą się starać: - jednostki samorządu terytorialnego i instytucje im podległe, - administracja rządowa i instytucje jej podległe, - instytucje otoczenia biznesu (w tym także organizacje pozarządowe), - przedsiębiorcy. Więcej informacji o Programie i aktualne ogłoszenia naborów projektów: www.poig.gov.pl. Regionalne Programy Operacyjne (RPO) O ile PO KL i PO IiŚ są Programami funkcjonującymi na poziomie krajowym, o tyle każde z 16 polskich województw realizuje swój własny, regionalny Program Operacyjny. Tak, jak w przypadku programów realizowanych na poziomie krajowym, RPO mają określone priorytety. Zwykle w ich ramach można pozyskać dofinansowanie na projekty związane ze zdrowiem, edukacją, rozwojem miast, kulturą i turystyką, budowaniem społeczeństwa informacyjnego czy promocją regionu. Dostępne środki służą przede wszystkim zmniejszaniu różnic w rozwoju regionów należących do UE. Co więcej, każdy z RPO dopasowany jest do potrzeb danego regionu, co oznacza, że różnią się one między sobą, funkcjonują na nieco innych zasadach, a każdemu z nich przypisana jest inna jednostka zarządzająca, np. w przypadku Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego (RPO WP) za wdrażanie (realizację) Programu odpowiedzialna jest komórka Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. Co ważne, wszystkie projekty w ramach danego RPO muszą być realizowane na terenie przypisanego mu województwa. By uzyskać pełne informacje nt. źródeł finansowania, zasad aplikowania o środki, wytycznych i terminów aktualnych konkursów wniosków zachęcamy do odwiedzenia portali internetowych i punktów konsultacyjnych RPO dla Twojego województwa. DE FI NI CJA Instytucja (jednostka) zarządzająca instytucja odpowiadająca za poprawne przygotowanie i wdrażanie (realizację) danego programu. 1. 15
Program Punkt konsultacyjny Programu www RPO dla Województwa Zachodniopomorskiego Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego Wydział Wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego ul. Wyszyńskiego 30 - I, II, III i IV piętro, 70-203 Szczecin tel.: 914411100, fax: 914889994 e-mail wwrpo@wzp.pl Adres do korespondencji: ul. Korsarzy 34, 70-540 Szczecin www.rpo.wzp.pl Wydział Zamiejscowy Urzędu Marszałkowskiego al. Monte Casino 2, 75-412 Koszalin tel.: 094 34 28 522 RPO dla Województwa Pomorskiego Departament Programów Regionalnych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego ul. Augustyńskiego 2, 80-819 Gdańsk e-mail: dpr@pomorskie.eu www.dpr.pomorskie.eu RPO dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego Główny Punkt Informacyjny Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata 2007-2013 przy Departamencie Zarządzania Programami Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. ul. Kościuszki 83, 10-552 Olsztyn tel. 89 52-19-386, 89 52-19-385 informacja prr@warmia.mazury.pl www.rpo.warmia.mazury.pl RPO dla Województwa Podlaskiego Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego Departament Zarządzania RPO ul. Poleska 89, 15-874 Białystok tel:. 85 66 54 399 (sekretariat), 85 66 54 312 (kancelaria) fax: 85 66 54 398 www.rpowp.wrotapodlasia.pl RPO dla Województwa Mazowieckiego Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego Departament Strategii i Rozwoju Regionalnego Al. Solidarności 61, 03-402 Warszawa, tel.: 22 5979 751, fax: 22 5979 752 e-mail: dsrr@mazovia.pl www.rpo.mazowva.pl RPO dla Województwa Kujawsko-Pomorskiego Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko- Pomorskiego Sekretariat Departamentu Plac Teatralny 2a, 87-100 Toruń tel.: 56 62 18 700, fax: 56 62 18 730 e-mail: rpowdrazanie@kujawsko-pomorskie.pl www.mojregion.eu 1. RPO dla Województwa Wielkopolskiego Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Poznaniu ul. Szyperska 14, 61-754 Poznań tel.: 61 62 66 193, 061 62 66 192 e-mail: info.wrpo@wielkopolskie.pl www.wrpo.wielkopolskie.pl 16
RPO dla Województwa Lubuskiego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Departament Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego ul. Św. Jadwigi 1, 65-065 Zielona Góra tel.: 068 456 51 00, fax: 068 456 51 01 e-mail: sekretariat.dfr@lubuskie.pl www.lrpo.lubuskie.pl RPO dla Województwa Dolnośląskiego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Punkt Informacyjno-Kontaktowy ds. ZPORR i RPO Wyb. Juliusza Słowackiego 12-14, 50-411 Wrocław tel.: 71 776 91 20, 71 776 91 42 e-mail: rpo@dolnyslask.pl www.rpo.dolnyslask.pl RPO dla Województwa Łódzkiego Urząd Marszałkowski w Łodzi Główny Punkt Informacyjny w Łodzi ul. Moniuszki 7/9, 90-101 Łódź tel.: 42 663 31 07, 42 663 34 05 e-mail: punktinformacyjny@lodzkie.pl www.rpo.lodzkie.pl RPO dla Województwa Opolskiego Główny Punkt Informacyjny o Funduszach Europejskich w Opolu ul. Barlickiego 17, 45-083 Opole tel.: 77 440 47 20,21,22, fax: 77 440 47 21 e-mail: info@opolskie.pl www.rpo.opolskie.pl RPO dla Województwa Śląskiego Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Wydział Rozwoju Regionalnego ul. Dąbrowskiego 23 (siedziba), ul. Ligonia 46 (poczta), 40-037 Katowice Tel.: 32 77 40 654, 32 77 40 657, fax: 32 77 40 135 email: fundusze@slaskie.pl www.rpo.slaskie.pl RPO dla Województwa Świętokrzyskiego Punkt Informacyjny Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 Departament Polityki Regionalnej Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego ul. Sienkiewicza 63 (I piętro, wejście od ul. Wspólnej 4), 25-002 Kielce tel.: 41 36 58 130, 41 36 58 134, fax: 041 36 58 191 www.rpo-swietokrzyskie.pl RPO dla Województwa Lubelskiego Punkt Informacyjny w Departamencie Regionalnego Programu Operacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego ul. Stefczyka 3b, 20-151 Lublin tel.: 81 44 16 750, 0 800 888 776 (bezpłatna infolinia) e-mail: rpo@lubelskie.pl, drpo@lubelskie.pl www.rpo.lubelskie.pl RPO dla Województwa Małopolskiego Centrum Informacyjne Fundusze Europejskie w Małopolsce (FEM) Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Departament Funduszy Europejskich ul. Wielicka 72B, 30-552 Kraków www.fundusze.malopolska.pl RPO dla Województwa Podkarpackiego Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Rzeszowie ul. Ł. Cieplińskiego 4, 35-010 Rzeszów tel.: 17 747 64 15, 17 747 64 82, fax: 17 747 64 83 e-mail: gpi@podkarpackie.pl www.rpo.podkarpackie.pl 1. 17
Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej (EWT) O co chodzi? Programy EWT wyróżnia na tle innych prezentowanych w tej publikacji Programów to, że dotyczą projektów międzynarodowych, czyli inicjatyw realizowanych ponad granicami. Oznacza to, że projekty proponowane do realizacji w ramach EWT muszą dotyczyć działań planowanych i realizowanych przez partnerów z co najmniej dwóch krajów Unii Europejskiej. Celem takiego podejścia jest inicjowanie i rozwijanie współpracy ponadnarodowej pomiędzy różnymi instytucjami i organizacjami jednak w każdym składanym projekcie musi być tzw. partner wiodący, czyli taki, który jest odpowiedzialny za cały projekt. To partner wiodący ma najważniejszą rolę - odpowiada za ostateczną treść wniosku, jego poprawną realizację i rozliczenie, także w kontekście obowiązków nałożonych na pozostałych partnerów. Choć oczywiście nie wykonuje za nich pracy, musi panować nad tym, co się dzieje w projekcie i motywować. W ramach EWT możemy rozróżnić tzw. programy transgraniczne (służące przede wszystkim budowaniu relacji łączących społeczności po obu stronach granicy, m.in. poprzez wspólne inicjatywy dotyczące ochrony środowiska, infrastruktury czy właśnie kultury) i transnarodowe (służące społecznościom z obszarów więcej niż dwóch państw). Zwykle już z nazwy programu można wywnioskować, jakie kraje w nim uczestniczą, jednak zawsze należy sprawdzić dokładne obszary wsparcia, gdyż często nie jest to równoznaczne z granicami geograficznymi tych krajów. Dokładne wytyczne można znaleźć na stronach internetowych programów. Poniżej przedstawiamy Programy EWT: Program Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia Celem Programu jest spójny wzrost ekonomiczno-społeczny wyżej wymienionych regionów poprzez stymulowanie gospodarki, inwestycje infrastrukturalne i prowadzenie działań nakierowanych na nabywanie nowych umiejętności. Co jest istotne w przypadku przygotowywania i realizacji projektu w ramach tego Programu (jak i innych przewidzianych w ramach EWT) to silny czynnik transgraniczny, wyrażony we wspólnych pracach nad wnioskiem i realizacji projektu przez partnerów z różnych krajów lub wpływ na społeczność regionu po obu stronach granicy. Partnerzy w projekcie mogą liczyć na dofinansowanie projektów w wysokości do 85% kosztów kwalifikowalnych (co oznacza, że 15% kosztów pokrywają sami). Wnioski składać mogą: jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, jednostki administracji państwowej i jednostki samorządowe utworzone w celu zapewnienia usług publicznych, instytucje edukacyjne i kulturalne, uczelnie wyższe, organizacje pozarządowe non profit, kościoły i związki wyznaniowe, instytucje otoczenia biznesu. Więcej informacji o programie i aktualne ogłoszenia naborów projektów: www.pl.plbb.eu Program Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Zachodniopomorskie) Meklemburgia Pomorze Przednie / Brandenburgia 1. Celem Programu (zwanego w skrócie INTERREG IVA) jest równomierny rozwój tego obszaru poprzez wspólne działania instytucji, organizacji i mieszkańców, zarówno w kontekście infrastruktury, ekonomii i nauki, jak i turystyki czy kultury. Tu także kwestią kluczową jest współpraca partnerów z obydwu stron granicy. Dla projektów kulturalnych szczególnie istotny jest Priorytet 3: Transgraniczny rozwój zasobów ludzkich oraz wsparcie współpracy transgranicznej w zakresie kultury i edukacji i ochrony zdrowia. Partnerzy mogą liczyć na dofinansowanie projektów w wysokości do 85% kosztów kwalifikowalnych (w formie refundacji). Partnerami mogą być: 18
jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, organy administracji rządowej, jednostki sektora finansów publicznych, podmioty prawa publicznego, osoby prawne pożytku publicznego (stowarzyszenia, związki, fundacje) i pozostałe organizacje pozarządowe (NGO), zakłady budżetowe jednostek samorządowych nie prowadzące działalności komercyjnej, komunalne związki celowe, towarzystwa i organizacje wspierania gospodarki, centra technologiczne, placówki B+R, szkoły wyższe, placówki naukowo-dydaktyczne, placówki kultury i sportu, placówki służby zdrowia i pomocy społecznej, Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Pomerania, organizacje samorządów gospodarczych, zawodowych i rolniczych, Lasy Państwowe. Więcej informacji o programie i aktualne ogłoszenia naborów projektów: www.interreg4a.info DE FI NI CJA Refundacja sposób udzielania dofinansowania dla projektów. Refundacja części lub całości wydatków kwalifikowanych następuje po ich poniesieniu, tj. najpierw wydatki projektu ponoszone są ze środków własnych beneficjenta, a później dopiero zwracane (refundowane) zgodnie z dowodami księgowymi. Program Współpracy Transgranicznej Polska Saksonia W przypadku tego Programu EWT celem jest także działanie na rzecz zacieśniania transgranicznych więzi pomiędzy podmiotami i działanie na rzecz zrównoważonego rozwoju. Dla osób składających wnioski o dofinansowanie z obszaru kultury istotna jest Oś Priorytetowa 2: Transgraniczna integracja społeczna. O dofinansowanie w wysokości do 85% kosztów kwalifikowalnych mogą się starać: jednostki samorządu terytorialnego każdego szczebla oraz ich związki i stowarzyszenia, jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego, organy administracji rządowej oraz ich jednostki organizacyjne, podmioty, w tym spółki prawa handlowego, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia lub Skarb Państwa, pozostałe jednostki sektora finansów publicznych, parki narodowe i krajobrazowe, podmioty zarządzające obszarami chronionymi, PGL Lasy Państwowe wraz z jednostkami organizacyjnymi, instytucje kultury, muzea i biblioteki, placówki naukowe, w tym placówki PAN oraz inne publiczne instytucje prowadzące działalność edukacyjną lub badawczo-rozwojową, szkoły wyższe oraz podstawowe jednostki organizacyjne szkół wyższych, osoby prawne prowadzące szkoły i placówki oświatowe, jednostki systemu ratownictwa medycznego i Publiczne Zakłady Opieki Zdrowotnej lub Niepubliczne 1. 19
Zakłady Opieki Zdrowotnej działające w publicznym systemie ochrony zdrowia, publiczne placówki zdrowotne, w tym szpitale uzdrowiskowe, sanatoria uzdrowiskowe, prewentoria uzdrowiskowe dla dzieci, przychodnie uzdrowiskowe, organizacje pozarządowe, fundacje i stowarzyszenia, kościoły i inne związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i innych związków wyznaniowych, instytucje otoczenia biznesu, instytucje i organizacje wspierające rozwój przedsiębiorczości, innowacyjności oraz rozwój regionalny w tym centra transferu technologii, parki technologiczne, przemysłowe, inkubatory przedsiębiorczości, agencje i fundacje rozwoju regionalnego, izby oraz małe i średnie przedsiębiorstwa łącznie z przedsiębiorstwami o profilu gospodarki wiejskiej i leśnej. Więcej informacji o programie i aktualne ogłoszenia naborów projektów: www.sn-pl.eu Program Współpracy Transgranicznej Polska Czechy Celem nadrzędnym programu jest rozwój społeczno-gospodarczy tego obszaru poprzez promowanie i wspieranie wspólnych działań po obu stronach granicy. Wnioskodawcy mogą liczyć na pokrycie do 85% kosztów kwalifikowalnych projektu w formie refundacji. O dofinansowanie takie mogą się starać: jednostki samorządu terytorialnego wszystkich szczebli, podmioty i jednostki organizacyjne powoływane albo tworzone przez państwo, wojewodów lub jednostki samorządu terytorialnego w celu świadczenia usług publicznych, pozarządowe organizacje non-profit (NGO), izby gospodarcze, szkoły wyższe, inne instytucje prowadzące działalność edukacyjną lub badawczą, inne podmioty i stowarzyszenia o charakterze non-profit (np. instytucje kulturalne, edukacyjne i kościelne). Więcej informacji o programie i aktualne ogłoszenia naborów projektów: www.cz-pl.eu Program Współpracy Transgranicznej Polska Słowacja W tym programie największy nacisk położono na realizację działań dążących do wyrównania różnic i intensyfikacji rozwoju społeczno-gospodarczego na obszarze przygranicznym poprzez wspólne działania transgraniczne. Dla osób pragnących realizować projekty kulturalne, istotny jest przede wszystkim Priorytet 2: Rozwój społeczno-gospodarczy oraz Priorytet 3: Wsparcie inicjatyw lokalnych (mikroprojekty), który to dofinansowuje działania ludzi dla ludzi (także z zakresu kultury!). Wnioskodawcy mogą liczyć na pokrycie 85% kosztów kwalifikowalnych projektu w formie refundacji. O dofinansowanie takie mogą się starać: jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, jednostki administracji państwowej i jednostki samorządowe utworzone w celu zapewnienia usług publicznych, organizacje pozarządowe non profit (NGO), Europejskie Ugrupowania Współpracy Terytorialnej. 1. Więcej informacji o programie i aktualne ogłoszenia naborów projektów: www.pl.plsk.eu 20
Program Współpracy Transgranicznej Południowy Bałtyk Program nakierowany jest na współpracę osób i instytucji w obszarze Południowego Bałtyku, w którego skład wchodzi Polska, Szwecja, Dania, Litwa i Niemcy (UWAGA! Program nie obejmuje całych terytoriów krajów, ale ich poszczególne regiony). To też jest cechą wyróżniającą ten Program spośród innych w ramach EWT obejmuje on znacznie rozleglejsze tereny. Spośród trzech priorytetów Programu dla wnioskodawców z obszaru kultury najważniejszy jest Priorytet 2: Atrakcyjność oraz wspólna tożsamość. Potencjalni beneficjenci mogą liczyć na dofinansowanie do 85% (Polska, Litwa, Niemcy) lub 75% (Szwecja, Dania) kosztów kwalifikowalnych projektu. O dofinansowanie takie mogą starać się, m.in.: władze regionalne i lokalne oraz ich związki i stowarzyszenia, organizacje pozarządowe, stowarzyszenia, szkoły, uniwersytety i instytucje prowadzące działalność edukacyjną lub badawczą, jednostki badawczonaukowe, instytucje wspierające / promujące zrównoważony rozwój, innowacyjność oraz przedsiębiorczość. Więcej informacji o programie i aktualne ogłoszenia naborów projektów: www.en.southbaltic.eu Program Współpracy Transgranicznej Polska Litwa Ogólnym celem programu jest wspieranie zrównoważonego rozwoju terenu przygranicznego poprzez wzmocnienie ekonomicznej, społecznej i terytorialnej spójności w regionach po obu stronach granicy. Szczególnie ważnym priorytetem tego Programu dla osób przygotowujących się do złożenia wniosku o dofinansowanie projektu z zakresu kultury jest Priorytet 1: Wzrost konkurencyjności i produktywności obszaru wsparcia. Lista potencjalnych beneficjentów nie różni się od tych zdefiniowanych w pozostałych Programach EWT. Więcej informacji o programie i aktualne ogłoszenia naborów projektów: www.lietuva-polska.eu Program Współpracy Transgranicznej Polska Białoruś Ukraina Także ten Program nastawiony jest stymulację współpracy pomiędzy podmiotami z różnych krajów, ale jego zasięg rozciąga się na określone rejony trzech konkretnych: Polski, Białorusi i Ukrainy. Beneficjentami mogą być instytucje i organizacje prowadzące działania o charakterze non-profit przyczyniające się do realizacji priorytetów programu, w tym np. władze lokalne i regionalne, organizacje pozarządowe, instytucje publiczne, euroregiony. W ramach tego Programu mogą one liczyć na dofinansowanie 90% kosztów kwalifikowalnych projektu. Więcej informacji o Programie i aktualne ogłoszenia naborów projektów: www.pl-by-ua.eu Program Współpracy Transgranicznej Litwa Polska Rosja Ten Program również ukierunkowany jest stymulację i intensyfikację współpracy pomiędzy podmiotami różnych krajów, ale jego zasięg rozciąga się na określone rejony Litwy, Polski i Rosji. Beneficjentami mogą być instytucje i organizacje prowadzące działania o charakterze non-profit przyczyniające się do realizacji priorytetów programu, w tym np. władze lokalne i regionalne, organizacje pozarządowe, instytucje publiczne, euroregiony. W ramach tego Programu mogą one liczyć na dofinansowanie 90% kosztów kwalifikowalnych projektu. Więcej informacji o Programie i aktualne ogłoszenia naborów projektów: www.lt-pl-ru.eu 1. 21
Region Morza Bałtyckiego Celem Programu Region Morza Bałtyckiego jest wsparcie zrównoważonego i konkurencyjnego rozwoju Regionu, który rozciąga się poprzez całe terytoria Danii, Estonii, Finlandii, Łotwy, Litwy, Polski i Szwecji oraz północne części Niemiec. Do obszaru Programu należą także kraje sąsiadujące Norwegia (cały kraj), Rosja (Sankt Petersburg i otaczający go Okręg Leningrad, Republikę Karelii, Okręg Kaliningradu, Murmańsk, Nowogród i Psków; dla projektów dotyczących regionu Morza Barentsa przewidywana jest współpraca z Okręgiem Archangielska, Republiką Komi i Nienieckim Okręgiem Autonomicznym) i Białoruś (cały kraj). Wnioskodawcy liczyć mogą na odpowiednio: - do 75% kwalifikowalnych kosztów dla partnerów z Danii, Niemiec, Szwecji oraz Finlandii, - do 85% kosztów kwalifikowalnych dla partnerów z Estonii, Litwy, Łotwy i Polski, - do 50% kosztów kwalifikowalnych dla partnerów z Norwegii, - do 90% kosztów kwalifikowalnych dla partnerów z Rosji i Białorusi. Co ważne, w projekcie musi brać udział przynajmniej trzech partnerów z trzech różnych krajów mogących uczestniczyć w Programie. Mogą to być: ź władze publiczne (centralne, regionalne i lokalne i ich związki), ź instytucje badawcze i szkoleniowe, ź fundacje, ź organizacje pozarządowe oraz instytucje typu non-profit. Prywatne (komercyjne) organizacje mogą uczestniczyć w projektach jako partnerzy dodatkowi z własnym wkładem finansowym. Więcej informacji o Programie: www.eu.baltic.net. Program dla Europy Środkowej Głównym celem Programu jest zwiększenie konkurencyjności, wewnętrznej integracji i spójności terytorialnej obszaru Europy Środkowej. Obszar współpracy obejmuje: ź Austrię, ź Czechy, ź Niemcy, w tym: Badenię-Wirtembergię, Bawarię, Berlin, Brandenburgię, Meklemburgię-Pomorze Przednie, Saksonię, Saksonię-Anhalt, Turyngię, ź Węgry, ź Włochy, w tym: Piemont, Valle d'aosta, Ligurię, Lombardię, Provincia Autonoma Bolzano/Bozen, Provincia Autonoma Trento, Veneto, Friuli-Wenecja Julijska, Emilia-Romagna, ź Polskę, ź Słowację, ź Słowenię, ź Ukrainę w tym: Wołyń, Lwów, Iwano-Frankowsk, obwód Zakarpacki i Czerniowiecki. 1. DE FI NI CJA Spójność terytorialna równy dostęp mieszkańców do usług, bez względu na terytorium, na jakim rezydują. Beneficjentem Programu mogą zostać wszyscy krajowi, regionalni i lokalni decydenci oraz instytucje 22
takie jak: władze lokalne i regionalne, grupy interesu, grupy inicjatyw kulturalnych, instytucje działające w sektorze ochrony zdrowia, organizacje ponadnarodowe działające w obszarze kultury, jak i wszystkie grupy obywateli. Partnerzy projektów z Czech, Węgier, Polski, Słowacji i Słowenii mogą uzyskać dofinansowanie projektu do 85% kosztów kwalifikowalnych, a ci z Austrii, Niemiec i Włoch - 75%. Więcej informacji o Programie i aktualne ogłoszenia naborów projektów: www.europasrodkowa.gov.pl. Dodatkowe źródła finansowania: Media 2007 Program ma na celu wzmacnianie konkurencyjności europejskiego przemysłu audiowizualnego oraz tworzenie europejskiego rynku telewizyjnego i związanych z nim usług. Obejmuje działania, których tematem jest różnorodność językowa i kulturowa oraz projekty dotyczące dziedzictwa twórczości audiowizualnej ze szczególnym uwzględnieniem technologii cyfrowych. W ramach Programu można składać projekty dotyczące, m.in. przygotowania i rozwoju projektu filmowego, dystrybucji filmów europejskich, promocji i festiwali czy organizacji międzynarodowych programów szkoleniowych. Więcej informacji o Programie i aktualne ogłoszenia naborów projektów: www.mediadeskpoland.eu Kultura (2007 2013) Program Kultura (2007 2013) ma za zadanie dofinansowywać przedsięwzięcia kulturalne odbywające się na poziomie europejskim obejmuje on swym obszarem 37 krajów europejskich i wychodzi poza nasz kontynent. Program ma trzy cele szczegółowe, które stanowią podstawę pomysłów na projekt. Dlatego też największe szanse na dofinansowanie mają projekty dotyczące ponadnarodowej mobilności osób działających w sektorze kultury, obiegu dzieł i dialogu międzykulturowego. Program Kultura wspiera realizację międzynarodowych projektów krótko- i długoterminowych, o niedochodowym i nieinwestycyjnym charakterze (tzw. miękkie projekty kulturalne). Konkurs o dofinansowanie ogłaszany jest przez Komisję Europejską raz do roku. Na dofinansowanie mogą liczyć projekty dotyczące wszystkich dziedzin kultury i sztuki z wyłączeniem sektora audiowizualnego, opierające się o faktyczną współpracę pomiędzy organizacjami z co najmniej trzech państw uczestniczących w Programie. O dotację (inaczej grant) mogą ubiegać się publiczne lub prywatne instytucje i organizacje, których główna działalność związana jest ze sferą kultury. Wnioskodawcy muszą posiadać status prawny oraz siedzibę w jednym z krajów uczestniczących w programie. Wysokość dotacji wynosi od 2000 EUR do 500 000 EUR. Więcej informacji o Programie i aktualne ogłoszenia naborów projektów: www.program-kultura.eu 1. 23
2. ABC 2. OPRACOWANIA JEKTU KULTURALNEGO
2. ABC OPRACOWANIA JEKTU KULTURALNEGO W tej części podręcznika zostały przedstawione wybrane elementy zarządzania projektem, które mogą pomóc w sztuce planowania i realizacji Twojego projektu. Pamiętaj o tym, że przygotowując projekt, każda minuta poświęcona na planowanie, oszczędzi wielu kłopotów i rozczarowań podczas jego wdrażania. Staraj się racjonalnie oszacować czas potrzebny do realizacji działań, koszty oraz zasoby ludzkie, które posiadasz oraz te, które musisz pozyskać. Od pomysłu do projektu Pomysł na ciekawe inicjatywy kulturalne może mieć każdy człowiek. Osoby, które działają i aktywnie żyją w swoich małych ojczyznach zauważają różne luki i problemy, które można zniwelować. Właśnie oni najlepiej wiedzą, jakie potrzeby mają ich sąsiedzi, znajomi, koledzy z pracy. Dlatego też oni najlepiej działają na rzecz poprawy sytuacji w ich własnym otoczeniu. Masz pomysł na projekt? Świetnie! Jesteś jedną z tych osób, które chcą działać gratulujemy! Dobry, ciekawy pomysł to pierwszy krok do sukcesu, ale zazwyczaj na jego realizację potrzebne są fundusze. I chociaż fundusze są tylko środkiem do osiągania celów i poprawy sytuacji na terenie, na którym są realizowane, to by po nie sięgnąć musisz dopilnować kilku spraw: 1. Zastanów się czy to, co planujesz jest naprawdę potrzebne. Przeprowadź małe śledztwo jak wygląda sytuacja obecnie (czy np. podobny pomysł nie przyszedł komuś do głowy wcześniej i jest już realizowany) i jaka jest szansa, że inicjatywa spotka się z zainteresowaniem odbiorców. Jeśli dojdziesz do wniosku, że właściwie nie ma potrzeby realizacji Twojego pomysłu, nie zniechęcaj się! Być może wymaga on małych zmian. Wyjdź w teren rzeczywistość jest źródłem nieustannych inspiracji. 2. Jeśli już określiłeś swoje cele i działania - sprawdź czy Twój pomysł na projekt może zostać sfinansowany ze środków UE. Przeszukaj dostępne portale dotyczące Funduszy Europejskich lub odwiedź najbliższy punkt kontaktowy. Tam eksperci bezpłatnie doradzą, w jakich konkursach możesz startować i jak ewentualnie przemodelować pomysł, by wpisywał się w ramy programu. Skorzystaj też z informacji zawartych w części pierwszej niniejszej publikacji. 3. Jeśli już wiesz gdzie aplikować (składać swój wniosek) sprawdź, czy organizacja, w której działasz jest zainteresowana realizacją projektu oraz, czy posiada odpowiednie możliwości. Czy ma odpowiednie zaplecze, kompetencje, czy możliwe jest zapewnienie wkładu własnego lub prefinansowania (zapewnienia środków finansowych na realizację projektu, które następnie zostaną zwrócone po poprawnym rozliczeniu wniosku). Jeśli podejrzewasz, że w jakimś zakresie organizacja nie spełnia wymogów do realizacji projektu, dowiedz się czy jest szansa na uzupełnienie tych luk. Jeśli problemem jest np. brak odpowiedniego sprzętu, określ czy organizacja jest w stanie sama go zapewnić. Jeśli nie, sprawdź czy dany program przewiduje zakup takiego sprzętu. DE FI NI CJA Wkład własny wkład, finansowy lub pozafinansowy, jaki musi wnieść organizacja do całości kosztów potrzebnych do realizacji zadania. Wysokość i forma wkładu własnego określana jest osobno dla każdego programu w dokumentacji konkursowej. DE FI NI CJA Prefinansowanie model finansowania, który polega na tym, że to organizacja realizująca projekt wykłada fundusze niezbędne do realizacji zadania i po przestawieniu faktur, otrzymuje zwrot całości/lub części poniesionych kosztów na realizację zadania. 2. 25