Raport o stanie przedsiębiorczości w dzielnicy Ursynów Warszawa, 2014
Raport o stanie przedsiębiorczości w dzielnicy Ursynów Przygotowany w ramach Projektu Europejskiego Stołeczne Forum Przedsiębiorczości. Opracowanie, promocja oraz wdrożenie nowych metod współpracy warszawskiego samorządu i przedsiębiorstw dla skutecznego zarządzania zmianą gospodarczą. www.sfop.um.warszawa.pl
Centrum Przedsiębiorczości Akademii Leona Koźmińskiego (Partner Projektu) ul. Jagiellońska 59 (pokój B-15) 03-301 Warszawa tel.: +48 22 519 22 17 e-mail: sfop@kozminski.edu.pl www.sfop.kozminski.edu.pl Zespół redakcyjny: prof. ALK dr hab. Jerzy Cieślik Kierownik Zespołu Redakcyjnego Mariusz Łopaciński dr Jan Dąbrowski dr Michał Klepka Aleksandra Pucek-Mioduszewska Marcin Sawicki Marcin Szostak Copyright by Stołeczne Forum Przedsiębiorczości Wydanie I Warszawa, październik 2014 Tytuł projektu: Stołeczne Forum Przedsiębiorczości. Opracowanie, promocja i pilotażowe wdrożenie nowych metod współpracy warszawskiego samorządu i przedsiębiorstw dla skutecznego zarządzania zmianą gospodarczą. Numer umowy: UDA-POKL.08.01.02-14-137/11 Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki Działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie Poddziałanie 8.1.2 Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt okładki, skład i druk: GAMMA Sp. z o.o. Przeryty Bór 52 39-216 Stara Jastrząbka www.gamma24.pl Egzemplarz bezpłatny Spis treści Wprowadzenie 6 Część I. Struktura i tendencje rozwojowe przedsiębiorstw w dzielnicy Ursynów analiza empiryczna 8 1. Aktywność przedsiębiorcza na Ursynowie na tle Warszawy 8 1.1. Udział Ursynowa w liczbie aktywnych podmiotów na terenie Warszawy 8 1.2. Aktywność przedsiębiorcza na Ursynowie według sektorów priorytetowych Projektu SFoP 9 2. Struktura populacji przedsiębiorstw działających na Ursynowie 10 2.1. Struktura gałęziowa (według sekcji PKD) 10 2.2. Struktura firm według wieku 11 2.3. Struktura firm według formy prawnej 12 2.4. Struktura firm według liczby zatrudnionych 12 3. Dynamika zmian w populacji przedsiębiorstw na Ursynowie 13 3.1. Firmy nowo zarejestrowane w 2013 r. na tle 2012 r. 13 3.2. Zmiany w populacji przedsiębiorstw na Ursynowie w okresie styczeń grudzień 2013 Barometr Lokalnej Przedsiębiorczości (BLP) 14 II. Aneks statystyczny 16 Część II. Wybrane zagadnienia dotyczące warunków prowadzenia działalności gospodarczej na Ursynowie 20 1. Współpraca lokalnego samorządu z przedsiębiorcami na Ursynowie 20 1.1. Zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej 20 1.2 Pozwolenie na budowę 22 1.3 Udostępnianie nieruchomości na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej 22 1.4 Zamówienia publiczne 23 1.5. Pomoc w pozyskiwaniu Funduszy Europejskich 23 1.6. Inne inicjatywy w zakresie kontaktów i współpracy UD ze środowiskiem przedsiębiorców na Ursynowie 24 2. Instytucje otoczenia biznesu w dzielnicy Ursynów 24 2.1 Instytucje niekomercyjne 24 2.2 Komercyjne firmy doradcze świadczące usługi dla biznesu na Ursynowie (stan 31.12.2013) 25 3. Wykorzystanie funduszy unijnych i innych środków publicznych przez przedsiębiorców dzielnicy Ursynów w latach 2007-2013 26 3.1. Źródła danych 26 3.2. Firmy z dzielnicy Ursynów i ich aktywność projektowa w latach 2007-2014. 26 3.3. Aktywność w realizacji projektów wg przedmiotu wsparcia 28 3.4. Podsumowanie 28 4. Sieciowanie przedsiębiorców w ramach SFoP 29 4.1. Spotkania sieciujące założenia i uczestnicy 29 4.2. Spotkania networkingowe podstawowe dane 29 4.3. Spotkania sieciujące w ramach SFoP w dzielnicy komponent networkingowy 31 4.4. Spotkania sieciujące w ramach SFoP w dzielnicy komponent merytoryczny 32 4.5. Rozwój sieci rekomendowanie spotkań SFoP 33 4.6. Doświadczenia networkingowe przedsiębiorców w ramach Projektu SFoP próba podsumowania 34 Informacja ogólna o Projekcie SFoP 35
Wprowadzenie Niniejsze opracowanie to kolejna edycja Raportu o stanie przedsiębiorczości w dzielnicy Ursynów, w której prezentujemy stan sektora przedsiębiorstw na koniec 2013 r., jak również omawiamy różnorodne zdarzenia i inicjatywy, które kształtują warunki dla prowadzenia działalności gospodarczej w Dzielnicy. Został on opracowany w ramach projektu Stołeczne Forum Przedsiębiorczości (SFoP), finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Raport składa się z dwóch głównych części. W pierwszej prezentujemy aktualne dane ilościowe ilustrujące stan i tendencje rozwoju przedsiębiorczości w Dzielnicy Ursynów w 2013 r. Występujące trendy są przedstawione w ujęciu opisowym i graficznym, natomiast szczegółowe dane zamieszczone Aneksie Statystycznym. Źródłowe dane do opracowania pierwszej części Raportu zostały specjalnie przetworzone na potrzeby Projektu SFoP przez Urząd Statystyczny w Warszawie (WUS), Centrum Analityczne Administracji Celnej (CAAC) oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Na podstawie dodatkowych analiz ze wszystkich podmiotów zarejestrowanych na terenie Warszawy, zostały wyodrębnione firmy aktualnie prowadzące działalność. W konsekwencji wszelkie dane zbiorcze prezentowane w Raporcie dotyczą firm aktywnych. Istotne ograniczenia odnoszą się do możliwości przypisania konkretnej firmy do dzielnicy. Następuje to na podstawie lokalizacji jej głównej siedziby, co nie przesądza, że koncentracja rzeczywistej działalności może mieć miejsce w innych obszarach geograficznych. Podobnie, przypisanie podmiotu do określonej branży następuje poprzez zadeklarowany w Rejestrze RE- GON, główny przedmiot działalności. W drugiej części Raportu analizujemy cztery obszary, które tworzą szerszy klimat dla prowadzenia działalności gospodarczej w Dzielnicy. Warunki te są niewątpliwie kształtowane na styku Urząd Dzielnicowy przedsiębiorca, zarówno w przypadku kontaktów formalnych (rejestracja działalności, uzyskiwanie różnego rodzaju zezwoleń), jak i na wielu innych obszarach życia społecznego. Ważną rolę w kształtowaniu klimatu dla rozwoju przedsiębiorczości odgrywają także funkcjonujące na terenie dzielnicy instytucje otoczenia biznesu. Rok 2013 zakończył 7-letni okres finansowania różnorodnych form aktywności przedsiębiorczej w ramach perspektywy finansowej UE 2007 2013. Podjęliśmy próbę oszacowania w jakim stopniu z możliwości tych skorzystali przedsiębiorcy z Ursynowa. Z analizy tej wynika, że pozyskane środki i doświadczenia w omawianej dziedzinie są pokaźne. Stanowi to solidną bazę do pozyskiwania środków w ramach perspektywy UE 2014-2020, w tym zwłaszcza realizacji preferowanych w tej perspektywie wspólnych projektów przedsiębiorstw, uczelni i ośrodków badawczych. Priorytetowym zadaniem, w ramach realizowanego w okresie wrzesień 2012 październik 2014 Projektu Stołeczne Forum Przedsiębiorczości było stymulowanie lokalnych relacji sieciowych między przedsiębiorcami w danej Dzielnicy. W końcowej części Raportu prezentujemy zebrane doświadczenia w tej dziedzinie, jak i sugestie dotyczące kierunków działań w przyszłości. Raport został przygotowany przez zespół, w skład, którego weszli pracownicy Akademii Leona Koźmińskiego (ALK) oraz Urzędu Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy. prof. ALK dr hab. Jerzy Cieślik (ALK) Kierownik Zespołu Redakcyjnego, Mariusz Łopaciński (ALK), dr Jan Dąbrowski (ALK), dr Michał Klepka (ALK), Aleksandra Pucek-Mioduszewska (ALK), Marcin Sawicki (ALK), Marcin Szostak (ALK). 6 7
Część I. Struktura i tendencje rozwojowe przedsiębiorstw w dzielnicy Ursynów analiza empiryczna 1. Aktywność przedsiębiorcza na Ursynowie na tle Warszawy 1.1. Udział Ursynowa w liczbie aktywnych podmiotów na terenie Warszawy Na terenie Dzielnicy Ursynów na koniec 2013 r. aktywnych było 14.2 tys. podmiotów gospodarczych, co stanowi 8,9% wszystkich podmiotów na terenie Warszawy (158,5 tys.). Jest to więc udział nieco wyższy niż wynikałoby z proporcji ludności (8,5%). W podziale na poszczególne sektory gospodarki (sekcje PKD) zwraca uwagę relatywnie wyższy udział Ursynowa w opiece zdrowotnej i pomocy społecznej oraz w branży IT (informacja oraz komunikacja) (Diagram 1). Najsłabiej reprezentowane są takie sektory jak: zakwaterowanie oraz gastronomia oraz transport i gospodarka magazynowa. 1.2. Aktywność przedsiębiorcza na Ursynowie według sektorów priorytetowych Projektu SFoP wiedni udział dla wszystkich przedsiębiorstw. Relatywnie W priorytetowych sektorach jest on nieco wyższy niż odpo- mocną pozycję ma Ursynów w usługach oprogramowania, W Projekcie SFoP zostały określone pewne priorytetowe stosunkowo słabą w przemyśle średnio-wysokiej techniki, sektory oraz rodzaje aktywności, odgrywające kluczową rolę i jeśli chodzi o firmy zaangażowane w operacje eksportowe w rozwoju całej Warszawy. Diagram 2 ilustruje procentowy oraz aktywność firm z udziałem zagranicznym na terenie Dzielnicy. udział aktywnych firm na Ursynowie na tle całego Miasta. Diagram 2. Przedsiębiorstwa aktywne na Ursynowie jako % Warszawy w sektorach priorytetowych SFoP (stan 31.12.2013) Diagram 1. Przedsiębiorstwa aktywne na Ursynowie jako % Warszawy według sekcji PKD 2007 (stan 31.12.2013) PWWT - PRZEMYSŁY WYSOKIEJ TECHNIKI PRZEMYSŁ BUDOWNICTWO HANDEL I NAPRAWY TRANSPORT I GOSPODARKA MAGAZYNOWA ZAKWATEROWANIE I GASTRONOMIA INFORMACJA I KOMUNIKACJA DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA I UBEZPIECZENIOWA OBSŁUGA RYNKU NIERUCHOMOŚCI 6,4% 7,2% 6,8% 8,2% 7,8% Na Ursynowie funkcjonuje 8,9% wszystkich aktywnie działających przedsiębiorców Warszawy 9,0% 9,3% 11,1% PWST - PRZEMYSŁY ŚREDNIO-WYSOKIEJ TECHNIKI TELK - TELEKOMUNIKACJA HODS - USŁUGI OPROGRAMOWANIA, DORADZTWO BNPR - BADANIA I ROZWÓJ HTCS - SEKTOR KREATYWNY (HIGH TECH) CSEK - SEKTOR KREATYWNY (PODSTAWOWY) 10,2% 5,8% 5,5% 6,9% 9,3% 8,4% 12,0% 10,1% 10,7% 9,5% DZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA NAUKOWA I TECHNICZNA ADMINISTROWANIE I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA EDUKACJA OPIEKA ZDROWOTNA I POMOC SPOŁECZNA 7,6% 10,1% 11,1% 9,6% 8,2% 8,9% EKSPORTERZY (ZA 2012 R.) FIRMY Z UDZIAŁEM ZAGRANICZNYM Na Ursynowie funkcjonuje 8,9% wszystkich aktywnie działających przedsiębiorców Warszawy Zob. Tabela 2. Aneks statystyczny KULTURA I REKREACJA POZOSTAŁE RAZEM Zob. Tabela 1. Aneks statystyczny 8 9
2. Struktura populacji przedsiębiorstw działających na Ursynowie 2.1. Struktura gałęziowa (według sekcji PKD) Struktura gałęziowa aktywnych podmiotów gospodarczych na Ursynowie jest zbliżona do podobnej struktury dla całej Warszawy i kraju (Diagram 3). Wiodący udział mają firmy DZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA, NAUKOWA I TECHNICZNA 24,2% działające w sferze usługowej działalności profesjonalnej oraz handlu i napraw. Na terenie Ursynowa obserwujemy znaczne skupisko firm świadczących usługi informatyczne (informacja i komunikacja). Diagram 3. Struktura firm aktywnych na Ursynowie według sekcji PKD 2007 (stan 31.12.2013) POZOSTAŁE KULTURA I REKREACJA 3,7% ZAKWATEROWANIE I GASTRONOMIA 1,6% 1,7% OBSŁUGA RYNKU NIERUCHOMOŚCI 3,4% 3,7% DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA I UBEZPIECZENIOWA 2.2. Struktura firm według wieku Wśród firm aktywnych na Ursynowie 2/3 zostało zarejestrowanych po roku 2000 (Diagram 4), z czego 19% w latach 2011-2012. Jednocześnie w zaprezentowanym ujęciu zwraca uwagę nadal znacząca liczba podmiotów aktywnych (prawie jedna trzecia populacji) które powstały w bardzo trudnym dla przedsiębiorców okresie 1991-2000. Ponadto, że nadal działa 247 firm, które rozpoczęły działalność do roku 1990, z czego 82 zarejestrowano jeszcze w okresie realnego socjalizmu, a 165 powstało w przełomowym dla transformacji ustrojowej roku 1990. 2011-2013 18,8% 2001-2010 47,6% Diagram 4. Struktura firm aktywnych na Ursynowie według daty rejestracji (stan 31.12.2013) HANDEL I NAPRAWY 3,8% ADMINISTROWANIE I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA 16,7% 4,0% EDUKACJA 5,6% 5,2% TRANSPORT I GOSPODARKA MAGAZYNOWA 1991-2000 31,8% INFORMACJA I KOMUNIKACJA 10,5% OPIEKA ZDROWOTNA I POMOC SPOŁECZNA 9,1% PRZEMYSŁ 6,6% BUDOWNICTWO DO 1990 1,7% Zob. Tabela 3. Aneks statystyczny 10 11
2.3. Struktura firm według formy prawnej Jednoosobowa działalność gospodarcza jest reprezentowana najliczniej (blisko 86%) spośród wszystkich firm prowadzących działalność zarejestrowanych na Ursynowie (Diagram 5). W skali całej Warszawy udział ten wynosi odpowiednio ok. 80%. Równocześnie przedsiębiorcy Ursynowa w relatywnie mniejszym stopniu wykorzystują bardziej zaawansowane formy, jak spółka z o.o. czy spółka akcyjna. Trzeba jednak podkreślić, że rosnącym zainteresowaniem cieszy się spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ze względu na wprowadzone ostatnio ograniczenie wysokości wymaganego kapitału oraz uproszczenie procedury rejestracyjnej. Tylko 61 firm jest prowadzonych w formie spółki akcyjnej i w tym zakresie pozycja dzielnicy na tle całej Warszawy jest szczególnie niekorzystna. Diagram 5. Struktura firm aktywnych na Ursynowie według formy prawnej (stan 31.12.2013) POZOSTAŁE 1,1% SPÓŁKA AKCYJNA 0,4% SPÓŁKA JAWNA 0,9% SPÓŁKA CYWILNA 2,2% SPÓŁKA Z O.O. 9,6% 3. Dynamika zmian w populacji przedsiębiorstw na Ursynowie do ubiegłego roku. Był to przyrost nieco wyższy w porównaniu do całej Warszawy (16%). Jednak dynamika wzrostu nowych 3.1. Firmy nowo zarejestrowane w 2013 r. na tle 2012 r. rejestracji w poszczególnych gałęziach bardzo zróżnicowana. Zwraca przede wszystkim imponujący wzrost firm prowadzących działalność w obszarze edukacji (+82%), w transporcie Pewną wskazówką, jeśli chodzi o kierunek i dynamikę zmian w populacji przedsiębiorstw jest liczba nowo zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w kolejnych latach (Diagram w budownictwie (-25%). (+58%) i handlu (+44%). Wyraźny spadek nastąpił jedynie 7). W przypadku Ursynowa liczba chętnych do podjęcia działalności gospodarczej była w 2013 o 18% wyższa w porównaniu Diagram 7. Struktura nowo zarejestrowanych firm na Ursynowie w 2013r. POZOSTAŁE KULTURA I REKREACJA EDUKACJA 2.4. Struktura firm według liczby zatrudnionych Struktura firm aktywnych na Ursynowie odzwierciedla generalne tendencje występujące w skali całej Warszawy (Diagram 6). Jednak jest ona niekorzystna ze względu na zbyt duży odsetek firm bez pracowników. Przypada na nie blisko 63% wszystkich podmiotów (średnia dla Warszawy to ok. 58%). Ponad 96% to mikroprzedsiębiorstwa (w Warszawie 95%). Na tle całej Warszawy, grupa firm średnich (przedział 50-249 osób) i dużych (powyżej 249 osób) mających siedzibę na Ursynowie jest stosunkowo nieliczna odpowiednio 88 i 24. JEDNOOSOBOWA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA 85,7% Zob. Tabela 4. Aneks statystyczny 250 I WIĘCEJ ZATRUDNIONYCH 0,2% 50-249 ZATRUDNIONYCH 0,6% 10-49 ZATRUDNIONYCH 2,8% 6-9 ZATRUDNIONYCH 4,8% 1-5 ZATRUDNIONYCH 28,9% Diagram 6. Struktura firm aktywnych na Ursynowie według liczby zatrudnionych (stan 31.12.2013) OBSŁUGA RYNKU NIERUCHOMOŚCI ZAKWATEROWANIE I GASTRONOMIA DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA I UBEZPIECZENIOWA ADMINISTROWANIA I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA OPIEKA ZDROWOTNA I POMOC SPOŁECZNA INFORMACJA I KOMUNIKACJA PRZEMYSŁ BUDOWNICTWO 79-16% 49 +19% 115 +82% 56 +12% 76 +58% 104 +9% 117 +27% 108 +16% 98 +6% 76-25% 52-2% 314 +15% 518 +15% FIRMY NIEZATRUDNIAJĄCE PRACOWNIKÓW 62,6% TRANSPORT I GOSPODARKA MAGAZYNOWA DZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA, NAUKOWA I TECHNICZNA 391 +44% HANDEL I NAPRAWY Zob. Tabela 5. Aneks statystyczny 12 13
3.2. Zmiany w populacji przedsiębiorstw na Ursynowie w okresie styczeń grudzień 2013 Barometr Lokalnej Przedsiębiorczości (BLP) Do pomiaru krótkookresowych zmian, czyli koniunktury przedsiębiorczej w dzielnicy, służy Barometr Lokalnej Przedsiębiorczości (BLP) Barometr został opracowany w ramach Projektu SFoP. W tym przypadku podstawowym okresem obserwacji jest miesiąc. Tendencje zmian w koniunkturze przedsiębiorczej są analizowane przez pryzmat miesięcznych przyrostów/spadków liczby aktywnych firm, działających na danym terenie. Przyrosty w poszczególnych miesiącach są wynikiem rejestracji nowych podmiotów oraz wznowienia działalności firm wcześniej I 2013 II 2013 III 2013 IV 2013 V 2013 VI 2013 VII 2013 zawieszonych. Te dodatnie efekty są pomniejszane zarówno przez zawieszenia, jak i całkowite wyrejestrowanie działalności gospodarczej. Miernikiem koniunktury przedsiębiorczej jest efekt netto wspomnianych tendencji. Diagram 8 ilustruje tendencje przyrostu/spadku liczby firm aktywnych w Dzielnicy Ursynów w okresie styczeń grudzień 2013. Przeważały miesiące dodatnie chociaż w innych wystąpiły wydatne spadki. W rezultacie w całym 2013 roku liczba aktywnych podmiotów na Ursynowie zwiększyła się o 140 i o 1,0 %. Był to jednak przyrost wyraźnie niższy niż dla całej Warszawy, gdzie liczba aktywnych podmiotów wzrosła w tym samym czasie o 2,7%. Diagram 8. Barometr Lokalnej Przedsiębiorczości Ursynów 2013. VIII 2013 IX 2013 X 2013 XI 2013 XII 2013 ZAREJESTROWANE 164 1942 Barometr pozwala także ustalić źródła występujących negatywnych tendencji (Diagram 9). Okazuje się, że relacja liczby firm nowo zarejestrowanych i wyrejestrowanych (wskaźnik rotacji finalnej) była dodatnia. Równolegle występowały niekorzystne relacje między liczbą firm, które wznowiły działalność a tymi, które ją zawiesiły w danym miesiącu (wskaźnik rotacji przejściowej). 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 I 2013 0,9 0,4 II 2013 1,9 0,6 III 2013 1,3 0,8 IV 2013 0,9 0,6 V 2013 1,9 0,4 VI 2013 1,5 0,6 VII 2013 1,7 0,3 Jeśli chodzi o interpretację zaobserwowanych zmian w koniunkturze przedsiębiorczej na Ursynowie trzeba zachować ostrożność. Są to bowiem dane zagregowane i dla pogłębionej analizy należałoby uwzględnić czynniki jakościowe, a więc np. liczbę zatrudnionych firm wychodzących i wchodzących na rynek, czy też ich strukturę branżową. Diagram 9. Wskaźnik rotacji finalnej* i przejściowej** podmiotów gospodarczych na Ursynowie w 2013 r. VIII 2013 1,5 0,9 IX 2013 2,2 1,3 X 2013 1,3 0,6 XI 2013 2,0 0,5 XII 2013 1,8 1,5 1,5 WSKAŹNIK ROCZNY 0,7 LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH 185 66 162 147 67 105 77 154 83 102 120 136 67 111 147 197 43 98 102 145 63 110 95 194 58 220 121 101 109 81 148 103 80 68 187 74 118 146 164 51 113 83 203 114 111 WZNOWIONE ZAWIESZONE 979 1442 WSKAŹNIK ROCZNY WSKAŹNIK ROTACJI FINALNEJ WSKAŹNIK REAKCJI PRZEJŚCIOWEJ *Wskaźnik rotacji finalnej: podmioty nowo zarejestrowane/podmioty wyrejestrowane. **Wskaźnik rotacji przejściowej: podmioty, które wznowiły działalność/podmioty, które zawiesiły działalność. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS. Zob. Tabela 7. Aneks statystyczny 195 114 WYREJESTROWANE 1339 EFEKT NETTO -106 32 15-55 40 3-82 32 103-3 19 142 140 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS. 14 15
II. Aneks statystyczny Tabela 1. Liczba i % udział aktywnych firm w dzielnicy Ursynów na tle Warszawy, w podziale na sekcje PKD (stan 31.12.2013) Kod sekcji PKD 2007 Nazwa sekcji Liczba firm aktywnych Ursynów Jako % Razem jako % Warszawa Ursynów Warszawy Warszawa Ursynów B,C,D,E Przemysł 11 147 800 7,2% 7,0% 5,6% F Budownictwo 11 420 939 8,2% 7,2% 6,6% G Handel i naprawy 30 440 2 364 7,8% 19,2% 16,7% H Transport i gospodarka magazynowa 10 883 737 6,8% 6,9% 5,2% I Zakwaterowanie i gastronomia 3 722 239 6,4% 2,3% 1,7% J Informacja i komunikacja 13 469 1 491 11,1% 8,5% 10,5% K Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 5 826 526 9,0% 3,7% 3,7% L Obsługa rynku nieruchomości 5 241 489 9,3% 3,3% 3,4% M Działalność profesjonalna naukowa i 33 525 3 431 10,2% 21,1% 24,2% techniczna N Administrowanie i działalność wspierająca 7 142 541 7,6% 4,5% 3,8% P Edukacja 5 704 574 10,1% 3,6% 4,0% Q Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 11 606 1 294 11,1% 7,3% 9,1% R Kultura i rekreacja 2 376 229 9,6% 1,5% 1,6% Pozostałe 6 038 523 8,7% 3,8% 3,7% Tabela 2. Liczba i % udział aktywnych firm w dzielnicy Ursynów na tle Warszawy w priorytetowych sektorach SFoP ( stan 31.12.2013) Sektory priorytetowe w ramach projektu SFoP Liczba firm aktywnych Warszawa Ursynów Ursynów jako % Warszawy Przemysły wysokiej techniki PWWT 567 53 9,3% Przemysły średnio-wysokiej techniki PWST 878 48 5,5% Telekomunikacja TELK 675 57 8,4% Usługi oprogramowania, doradztwo HODS 7 322 876 12,0% Badania i rozwój BNPR 434 44 10,1% Sektor kreatywny (high tech) HTCS 3 971 423 10,7% Sektor kreatywny (podstawowy) CSEK 11 245 1 069 9,5% Pozostałe 133 447 11 607 8,7% Razem 158 539 14 177 8,9% w tym: Eksporterzy i/lub importerzy 11 772 813 6,9% Firmy z udziałem zagranicznym 6 931 402 5,8% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych WUS, CAAC i ZUS. Razem: 158 539 14 177 8,9% 100% 100% 16 17
Tabela 3. Struktura aktywnych firm w dzielnicy Ursynów według daty rejestracji (stan 31.12.2013) Przedziały według roku rejestracji Liczba % Razem do 1990 247 1,7% 1991-2000 4 504 31,8% 2001-2010 6 755 47,8% 2011-2013 2 671 18,8% Razem: 14 177 100% Tabela 4. Struktura aktywnych firm w dzielnicy Ursynów według formy prawnej (stan 31.12.2013) Forma prawna Liczba % Razem Jednoosobowa działalność gospodarcza 12 155 85,7% Spółka cywilna 316 2,2% Spółka jawna 122 0,9% Spółka z o.o. 1 361 9,6% Spółka akcyjna 61 0,4% Pozostałe 162 1,1% Razem: 14 177 100% Tabela 6. Dynamika firm nowo zarejestrowanych w dzielnicy Ursynów w latach 2012-2013 według sekcji PKD. Kod sekcji PKD 2007 Nazwa sekcji 2012 2013 % wzrost/spadek w 2013 w porównaniu do 2012 B,C,D,E Przemysł 92 98 +6% F Budownictwo 101 76-25% G Handel i naprawy 272 391 +44% H Transport i gospodarka magazynowa 53 52-2% I Zakwaterowanie i gastronomia 48 76 +58% J Informacja i komunikacja 273 314 +15% K Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 95 104 +9% L Obsługa rynku nieruchomości 50 56 +12% M Działalność profesjonalna naukowa i techniczna 449 518 +15% N Administrowanie i działalność wspierająca 92 117 +27% P Edukacja 63 115 +82% Q Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 93 108 +16% R Kultura i rekreacja 41 49 +19% Pozostałe 94 79-16% Razem: 1 816 2 153 +18% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS. Tabela 5. Struktura firm w dzielnicy Ursynów według wielkości (liczby zatrudnionych) (stan 31.12.2013) Klasa zatrudnienia Liczba % Razem Firmy niezatrudniające pracowników 8 880 62,6% 1-5 zatrudnionych 4 099 28,9% 6-9 zatrudnionych 683 4,8% 10-49 zatrudnionych 403 2,8% 50-249 zatrudnionych 88 0,6% 250 i więcej zatrudnionych 24 0,3% Razem: 14 177 100% Tabela 7. Zmiany w populacji przedsiębiorstw na Ursynowie w okresie styczeń grudzień 2013 Firmy 01.2013 02.2013 03.2013 04.2013 05.2013 06.2013 07.2013 08.2013 09.2013 10.2013 11.2013 12.2013 Razem 2013 Nowozarejestrowane 185 147 154 136 197 145 194 121 148 187 164 164 1 942 Wznawiające działalność 66 67 83 67 43 63 58 101 103 74 51 203 979 Wyrejestrowane 195 77 120 147 102 95 114 81 68 146 83 111 1 339 Zawieszone 162 105 102 111 98 110 220 109 80 118 113 114 1 442 Efekt netto -106 32 15-55 40 3-82 32 103-3 19 142 140 18 19
Część II. Wybrane zagadnienia dotyczące warunków prowadzenia działalności gospodarczej na Ursynowie 1. Współpraca lokalnego samorządu z przedsiębiorcami na Ursynowie 1 W tej części Raportu przedstawione zostaną relacje Urzędu Dzielnicowego z przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą na Ursynowie. Związane są one w pierwszej kolejności z obsługą przedsiębiorców w zakresie rejestracji działalności gospodarczej i uzyskiwaniem pozwoleń na budowę. Przedsiębiorcy mają także kontakt z Urzędem w związku z ubieganiem się o nieruchomości w dyspozycji władz Dzielnicy oraz uczestnicząc w przetargach organizowanych przez Urząd w ramach realizowanych w trybie zamówień publicznych. Przedsiębiorcy korzystają także ze wsparcia doradczego Urzędu Dzielnicowego, które dotyczy korzystania z funduszy unijnych. Dodatkowo realizowane są działania, których celem jest włączenie przedsiębiorców w różnorodne lokalne inicjatywy społeczne i kulturalne, a także charytatywne. 1.1. Zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej Urząd Dzielnicy Ursynów stara się aktywnie budować swoje relacje z przedsiębiorcami. Wśród Wydziałów zaangażowanych we współpracę należy wymienić przede wszystkim Wydział Działalności Gospodarczej i Zezwoleń, prowadzący działalność na rzecz przedsiębiorców: wpisy do CEIDG, zawieszenia, wykreślenia oraz udzielenia koncesji na sprzedaż alkoholu. 1.1.1. Wnioski CEIDG Analizując powyższe dane tabelaryczne (tendencja w poszczególnych kategoriach zdarzeń) można zauważyć przewagę w liczbie podmiotów nowo zarejestrowanych w stosunku do wykreślnych. Warto zwrócić uwagę na proporcje w powyższym zestawieniu. W 2012 r. zanotowano o 51% więcej nowych rejestracji w stosunku do ilości wykreśleń. Stosunek ten w 2013 r. był jeszcze wyższy i sięgnął około 121%. Paradoksalnie, jako główną przyczynę wzrostu liczby nowo zarejestrowanych podmiotów gospodarczych podawany jest niestabilny, ciągle zmieniający się rynek pracy oraz niestabilna sytuacja gospodarcza. Czynniki te powodują obniżanie kosztów przez pracodawców, co coraz częściej prowadzi do zakładania działalności gospodarczej wykonywanej w formie samozatrudnienia (bez pracowników najemnych). Tabela 8. Wnioski dotyczące działalności gospodarczej zarejestrowane przez Urząd Dzielnicy Ursynów w roku 2012 oraz 2013. Liczba zarejestrowanych Nazwa wniosku wniosków 2012 2013 Wnioski o wpis do CEiDG 1 715 1 979 Wnioski o zmianę we wpisie do CEiDG 5 486 6 289 Wnioski o wpis informacji o zawieszeniu działalności gospodarczej 1 288 1 413 Wnioski o wpis informacji o wznowieniu działalności gospodarczej 646 842 Wnioski o wykreślenie wpisu w CEiDG 1 134 895 Razem: 10 269 11 418 Źródło: Informacje uzyskane z Urzędu Dzielnicy Ursynów, na podstawie wniosków wpływających do CEIDG. Bardziej wiarygodnym miernikiem sytuacji gospodarczej jest liczba zawieszeń w stosunku do wniosków o wznowieniu działalności gospodarczej. Zarówno w 2012, jak i 2013 roku więcej podmiotów zawieszało niż wznawiało działalność. Przewaga wniosków o zawieszenie wynikała głównie z przyczyn ekonomicznych tj. spadku obrotów, braku zamówień, coraz większej konkurencji na rynku. Ilość zawieszeń w 2013 roku wzrosła (o około 120 podmiotów). Optymistyczną informacją może być to, iż w analogicznym okresie wzrosła również liczba wznowień (o około 170 podmiotów), co sprawiło, że stosunek liczby wznowień w stosunku do zawieszeń w 2013 roku nieco się poprawił. Jednak w wielu przypadkach wznowienia nie poza miejscem sprzedaży, podwoiła się liczba zezwoleń wydanych służą do trwałego powrotu funkcjonowania przedsiębiorstw na spożycie napojów alkoholowych podczas organizo- na rynku. Często mają one na celu wyłącznie możliwość przetrwania wanych przyjęć. Pozostałe rodzaje wykazują mniejszy wzrost. okresu 2-letniego zawieszenia, aby ponownie rozpo- Zmniejszyła się tylko liczba wydanych zezwoleń na wyprzedaż cząć okres zawieszenia wyznaczony ustawą. zinwentaryzowanych zapasów napojów alkoholowych. W Urzędzie Dzielnicy Ursynów dominuje standardowy model Kolejną zauważalną tendencją jest duża rotacja przedsiębiorców składania wniosków (w wersji papierowej). Zwiększa się liczba w poszczególnych punktach sprzedaży/podawa- wniosków wypełnianych online, a następnie podpisywanych nia alkoholu. Szczególnym problemem wymienianym przez przez stronę w obecności pracownika urzędu. Przedsiębiorcy urzędników jest niedotrzymywanie terminu wniesienia opłaty najwięcej problemów i wątpliwości mają z przedmiotem prowadzonej za zezwolenia, co skutkuje wygaszeniem zezwoleń. Natomiast działalności, a zwłaszcza przypisania odpowiednie- w przypadku przedsiębiorców dominuje subiektywne poczu- go kodu Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), gdy działalność cie braku opłacalności prowadzenia działalności gospodarczej. jest wielobranżowa i swoim zasięgiem obejmuje różne gałęzie rynku. 1.1.3 Obsługa przedsiębiorców w zakresie handlu obwoźnego Najczęstszym problemem mogącym stanowić przejściową Informacje dotyczące miejsc do handlu obwoźnego trudność, w procesie ewidencji działalności są awarie są udostępniane w wykazie miejsc, na których dopuszcza i obciążenia systemu CEIDG. W drugiej kolejności wskazywane się prowadzenie handlu obwoźnego. Przedsiębiorcy zainteresowani są problemy we współpracy z Ministerstwem Gospodarki. Bardzo prowadzeniem tego rodzaju działalności są każdora- często zdarza się, że organ ewidencyjny nie wykreśla z listy zowo informowani o procedurze uzyskania decyzji na zajęcie przedsiębiorców, podmiotów które mają zawieszoną działalność pasa drogi pod stoisko handlowe oraz o zasadach prowadze- powyżej 24 miesięcy. nia handlu obwoźnego i związanych z nimi opłatami. 1.1.2. Zezwolenia dotyczące napojów alkoholowych 1.1.4 Kadry i wyposażenie komórki zajmującej się rejestracją CEIDG oraz zezwoleniami W ramach zakresu prowadzonej działalności Wydział Działalności Gospodarczej i Zezwoleń udzielił koncesji na alkohol: W Urzędzie Dzielnicy Ursynów zatrudnionych jest 2 pracowników 580 w roku 2012 oraz 617 w roku 2013. W poniższej tabeli zajmujących się bezpośrednią obsługą przedsiębiorców. przedstawiono szczegółowe dane liczbę zezwoleń w latach Stanowiska przystosowane są do obsługi osób niepełnosprawnych. 2012-2013. Oprócz zwykłych stanowisk istnieją dwa stano- wiska komputerowe e-firma umożliwiające przedsiębiorcom Analizując sprzedaż detaliczną oraz gastronomiczną Urząd samodzielną rejestrację działalności przez Internet. Urzędnicy Dzielnicy Ursynów, wyróżnił wzrost liczby punktów ze sprzedażą/podawaniem nie są przygotowani do obsługi petenta w języku angielskim, alkoholu wynikający z rozwoju dzielnicy. natomiast w punkcie e-firma istnieje możliwość wyboru języka Przeszło o 40% wzrosła liczba wydanych zezwoleń na spożycie angielskiego poprzez stronę www.ceidg.gov.pl. Tabela 9. Zezwolenia dotyczące napojów alkoholowych Liczba zezwoleń Rodzaj zezwoleń 2012 2013 Jednorazowa sprzedaż alkoholu 112 134 Sprzedaż alkoholu podczas przyjęć 13 26 Wyprzedaż alkoholu 26 9 Sprzedaż napojów alkoholowych - detal 200 279 Sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych - gastronomia 110 118 Źródło: Informacje uzyskane z Urzędu Dzielnicy Ursynów 1 Ten fragment raportu został opracowany na podstawie materiałów przekazanych przez Urząd Dzielnicowy na Ursynowie 20 21
1.2 Pozwolenie na budowę Liczba pozwoleń na budowę, związanych z działalnością gospodarczą, wydanych przez Wydział Architektury i Budownictwa Dzielnicy Ursynów w Dzielnicy Ursynów wyniosła: 70 w 2012. r oraz 50 w 2013 r. Mamy więc do czynienia z wyraźną tendencją spadkową w tej dziedzinie. Trzeba jednak podkreślić, że dane te nie obejmują dużych projektów inwestycyjnych (o powierzchni całkowitej powyżej 15.000 m 2 i o wysokości powyżej 30 m), gdzie zgodnie z obowiązującymi przepisami decyzje wydaje Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m. st. Warszawy. 1.3 Udostępnianie nieruchomości na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej Wydział Gospodarowania Nieruchomościami Delegatura Biura Gospodarki Nieruchomościami Wydział Zasobów Lokalowych Zakład Gospodarowania Nieruchomościami Komórkami odpowiedzialnymi za udostępnienie nieruchomości na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej Urzędu Dzielnicy Ursynów są: Wydział Gospodarowania Nieruchomościami, Delegatura Biura Gospodarki Nieruchomościami, Wydział Zasobów Lokalowych, Zakład Gospodarowania Nieruchomościami. Szczegółowy podział zadań między nimi ilustruje Diagram 10 W poniższej tabeli przedstawiono dane liczbowe udostępniania nieruchomości na potrzeby działalności gospodarczej. Skala udostępniania nieruchomości na potrzeby działalności gospodarczej na Ursynowie jest niewielka z uwagi na niewielką i o specyficznym charakterze ilość nieruchomości jaką administruje Burmistrz Dzielnicy. Diagram 10. Jednostki organizacyjne Urzędu Dzielnicowego na Ursynowie zajmujące się udostępnianiem nieruchomości na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej. najem lokali użytkowych i garaży będących w zasobach Dzielnicy Ursynów zawieranie umów dzierżawy nieruchomości na czas oznaczony, do trzech lat, dla m.st. Warszawy oraz Skarbu Państwa sprawy gminnych zasobów lokalowych m.st. Warszawy, zasobu tymczasowych pomieszczeń, ochrony praw lokatorów i dodatków mieszkaniowych administrowanie zasobami lokali użytkowych, procedury związane z podpisaniem umów, sporządzanie miesięcznych wykazów dla nieruchomości, będących w dyspozycji Dzielnicy itd. 1.4 Zamówienia publiczne Poszczególne wydziały Urzędu Dzielnicy Ursynów prowadzą rejestry zleceń i umów zarówno do 14 tys. euro, jak i umów zawartych w wyniku rozstrzygnięcia przetargu. Wydział Gospodarki Nieruchomościami i Nadzoru Właścicielskiego także prowadzi taki rejestr. Na poziomie m.st. Warszawy prowadzony jest z kolei Centralny Rejestr Umów. Jeśli chodzi o liczbę umów zmiany w poszczególnych kategoriach, zmiany w 2013 r. w porównaniu do roku ubiegłego były stosunkowo niewielkie. Wśród większych inwestycji realizowanych w trybie przetargu w 2013 r. należy wymienić te związane z budową i modernizacją dróg, rozbudową placówek oświatowych oraz obiektów sportowo rekreacyjnych. Remonty, to przede wszystkim: utrzymanie nawierzchni dróg oraz remont mostku nad potokiem Służewieckim i placówek oświatowych. Zainteresowanie przetargami wśród przedsiębiorców jest bardzo zróżnicowane. Liczba uczestników wynosi od jednego do kilkunastu oferentów w zależności od trybu, kategorii, wymagań oraz wartości prowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Urząd nie prowadzi żadnych działań doradczych ani szkoleniowych w zakresie reguł uczestnictwa w przetargach. Na rynku istnieje bowiem dużo firm, które profesjonalnie zajmują się tą problematyką. 1.5. Pomoc w pozyskiwaniu Funduszy Europejskich Zgodnie z zapisami zawartym w wewnętrznym regulaminie organizacyjnym Urzędu Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy problematyką funduszy europejskich w Urzędzie Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy zajmują się pracownicy Wieloosobowego Stanowiska Pracy ds. Funduszy Europejskich, wchodzącego w skład Wydziału Kadr i Funduszy Europejskich dla Dzielnicy Ursynów. W 2013 r. Urząd Dzielnicowy nie prowadził projektów własnych, finansowanych ze środków unijnych, bezpośrednio adresowanych do przedsiębiorców. Natomiast zarówno przedsiębiorcy, jak i pracownicy Urzędu uczestniczyli w tego typu projektach, realizowanych przez Urząd m. st. Warszawy. W pierwszej kolejności dotyczy to uczestnictwa Dzielnicy w Projekcie Stołeczne Forum Przedsiębiorczości. Więcej szczegółów na ten temat przedstawiamy w p. 3 niżej. Urząd Dzielnicy Ursynów prowadzi aktywną politykę informacyjną o funduszach pomocowych, w tym UE dla przedsiębiorców, oraz udziela specjalistycznych informacji możliwościach pozyskania funduszy. Pracownicy Wieloosobowego Stanowiska Pracy ds. Funduszy Europejskich dla Dzielnicy Ursynów udzielają na bieżąco (telefonicznie, mailowo lub osobiście) ogólnych informacji na temat ubiegania się o środki z Unii Europejskiej. Jednocześnie, każdorazowo przekazywana jest również informacja o instytucjach specjalizujących się w udzielaniu takiej pomocy oraz prowadzących własne punkty kontaktowe i informacyjne na terenie m.st. Warszawy, w szczególności o Europe Direct, PARP i Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych. W marcu 2010 r. Urząd Dzielnicy Ursynów w porozumieniu z Mazowiecką Jednostką Wdrażania Programów Unijnych zorganizował szkolenie dotyczące pozyskiwania środków z funduszy europejskich m.in. dla przedsiębiorców. Natomiast w 2013 roku miało miejsce seminarium dla członków Dzielnicowej Komisji Dialogu Społecznego Dzielnicy Ursynów, na którym omawiano kwestie dot. pozyskiwania środków europejskich. Urząd prowadził również doradztwo indywidualne w zakresie funduszy europejskich. Dotyczą one głównie możliwości Tabela 11. Ilość zawartych umów z przedsiębiorcami w wyniku zamówień publicznych ogłoszonych przez Urząd Dzielnicy Ursynów Tabela 10. Udostępniania nieruchomości na potrzeby działalności gospodarczej Umowy/zdarzenia Rodzaj zezwoleń 2012 2013 Najem lokali użytkowych 8 5 Najem powierzchni reklamowych 4 0 Dzierżawa terenów 13 13 Dzierżawa miejsc dla handlu obwoźnego 8 6 Dzierżawa nieruchomości w gestii M. st. Warszawy - - Inne formy udostępniania nieruchomości przedsiębiorcom (np. wystawy, eventy) 3 12 Źródło: Informacje uzyskane z Urzędu Dzielnicy Ursynów Liczba przetargów 2012 2013 Inwestycje Umowy do 14 tys. euro 66 63 Umowy powyżej 14 tys. euro 27 26 Remonty Umowy do 14 tys. euro 208 182 Umowy powyżej 14 tys. euro 29 23 Pozostałe Umowy do 14 tys. euro 2 435 2 371 Umowy powyżej 14 tys. euro 53 63 Źródło: Informacje uzyskane z Urzędu Dzielnicy Ursynów 22 23
otrzymania wsparcia dla osób chcących rozpocząć działalność gospodarczą oraz dla firm w zakresie perspektyw pozyskania dotacji na rozwinięcie już istniejącej działalności. Pracownicy urzędu szacują, że doradztwa w roku 2013 roku skorzystało ponad 50 osób. Jak wynika z danych przedstawionych w p. 3. niżej, przedsiębiorcy z Ursynowa już obecnie w zauważalnym zakresie korzystają z funduszy UE. W latach 2007 2013 aż 134 firm podjęło łącznie 202 projektów. Ewidencja udzielonego wsparcia wskazała zarazem, iż 28 firm otrzymało wsparcie na inwestycje i rozwój technologiczny. Dominującą formą wsparcia była natomiast tzw. pomoc de minimis, z której skorzystało 697 firm. 1.6. Inne inicjatywy w zakresie kontaktów i współpracy UD ze środowiskiem przedsiębiorców na Ursynowie Zarząd Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy nie prowadzi cyklicznych spotkań z przedsiębiorcami. Władze Dzielnicy na bieżąco i indywidualnie spotykają się z zainteresowanymi przedsiębiorcami w sprawach dla nich ważnych. Samorząd Dzielnicy stara się aktywnie włączać w lokalne inicjatywy przedsiębiorcze organizowane przez mieszkańców Ursynowa. Przykładem takich działań może być współpraca przy organizacji Startup Mixer AIP SGGW i AIP UW. Dzięki lokalizacji na terenie Dzielnicy jednej z największych uczelni w Polsce Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Urząd współpracuje z jednym z najprężniej działających inkubatorów przedsiębiorczości w Polsce AIP SGGW i Uczelni Łazarskiego. Organizacja ta wraz z AIP UW cyklicznie organizuje wydarzenia, które mają na celu networking osób zainteresowanych społecznością inkubatorów przedsiębiorczości, a także integrację młodych i zdolnych przedsiębiorców. Cześć spotkań organizowana jest w Budynku Urzędu Dzielnicy Ursynów. Warsztaty te adresowane są do osób zainteresowanych założeniem działalności gospodarczej lub firm w początkowej fazie rozwoju, które otrzymują możliwość spotkania się w nieformalnej atmosferze w gronie ekspertów, potencjalnych partnerów i klientów, aby zaprezentować swój pomysł na biznes, a także podzielić się doświadczeniami i pomysłami. Z inkubatorów AIP, które organizują spotkania na Ursynowie wywodzą się m.in. takie przedsiębiorstwa jak Goldenline, Chomikuj.pl, Photoblog czy Akonda. 2. Instytucje otoczenia biznesu w dzielnicy Ursynów Mówiąc o instytucjach otoczenia biznesu (IOB) rozumiemy dwa rodzaje podmiotów. Do pierwszej należą organizacje nie nastawione na zysk (fundacje, stowarzyszenia, wyspecjalizowane agendy rządowe i samorządowe), aktywne w obszarze wspierania przedsiębiorczości, samozatrudnienia, transferu i komercjalizacji technologii oraz poprawy konkurencyjności MSP. Dodatkowo uwzględniamy organizacje komercyjne, świadczące różnego typu usługi doradcze dla mniejszych firm, bowiem dostępność tego typu usług w skali lokalnej ma istotne znaczenie, zwłaszcza gdy przedsiębiorcy zamierzają rozwijać swoje firmy. 2.1 Instytucje niekomercyjne Fundacja Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości Fundacja powstała w 2005 roku. Od początku swojej działalności AIP stawia sobie cel pomocy przedsiębiorczym osobom w założeniu i prowadzeniu własnego biznesu. AIP jest obecnie największa sieć akademickich inkubatorów przedsiębiorczości w Europie, świadczących usługi proinnowacyjne. Misją AIP jest budowanie sprzyjającego klimatu dla rozwoju przedsiębiorczości wśród młodych ludzi. W tym celu na najlepszych uczelniach w całej Polsce stworzono ponad 32 inkubatorów, oferujących pakiet innowacyjnych usług: od rozliczania księgowego finansowego każdej firmy, poprzez pisanie umów i udzielanie porad prawnych, aż do świadczenia usług o wysokim potencjale rynkowo-technologicznym, przyznawania dotacji pożyczek. Jeden z pierwszych oddziałów Akademickich Inkubatorów Przedsiębiorczości powstał w 2005 r. przy SGGW i od tamtego czasu prężnie się rozwija, dając szansę młodym ludziom na rozpoczęcie kariery w biznesie. W AIP SGGW funkcjonuje kilkadziesiąt zakładanych w większości przez studentów. Fundacja, użycza im swojej osobowości prawnej, dzięki czemu nie mają oni konieczności formalnej rejestracji firmy w urzędzie, co znacznie ułatwia i zmniejsza początkowe koszty prowadzenia działalności. Poza tym, AIP SGGW nie tylko pomaga w zakładaniu i prowadzeniu firm. Inkubator udziela także bezpłatnych porad dotyczących pozyskiwania funduszy europejskich, budowania biznesplanów, podstaw księgowości. Pomaga osobom ubiegającym się o środki europejskie poprzez weryfikację i konsultowanie biznesplanów. Przeprowadza także bardzo wiele szkoleń biznesowych, dotyczących funduszy z UE, biznesplanów, innowacyjności, umiejętności negocjacji w biznesie itp. Fundacja Obserwatorium Zarządzania Fundacja jest niezależną Instytucją Otoczenia Biznesu wspierającą wdrażanie innowacji w gospodarce. W ramach swoich działań realizuje autorskie programy badawczo-rozwojowe poświęcone strategii prowadzenia biznesu, wykorzystywania nowoczesnych form zarządzania, rynku pracy, technologii ICT, dostępu do kapitału MŚP. Tabela 12. Firmy doradcze świadczące usługi dla przedsiębiorców na Ursynowie Rodzaje usług doradczych Liczba firm 2012 2013 % przyrostu/spadku 2013 do 2012 Działalność prawnicza 392 418 7% Działalność rachunkowo-księgowa, doradztwo podatkowe 357 374 5% Stosunki międzyludzkie (public relations) i komunikacja 94 106 13% Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania Fundacja, od 12 lat, jest organizatorem programu Inwestor w Kapitał Ludzki, w ramach którego kreuje dobre praktyki w obszarze rozwoju, motywowania i budowania zaangażowania pracowników. Obserwatorium Zarządzania jest organizatorem spotkań, seminarium i konferencji, poświęconych tej problematyce. Stowarzyszenie NASZ URSYNÓW Stowarzyszenie istnieje od 2006 roku. Działa na rzecz konsolidacji mieszkańców Ursynowa i ursynowskiej wspólnoty samorządowej, a w szczególności dla ochrony interesów tej wspólnoty. Inspiruje i uczestniczy we wszystkich rodzajach działań związanych z procesem stanowienia prawa i podejmowania decyzji wpływających na kształt samorządu lokalnego. W ramach szerokiej palety działań Stowarzyszenie wspiera także inicjatywy gospodarcze osób fizycznych i prawnych z terenu Ursynowa, a także współdziała w pracach nad opracowywaniem i zatwierdzeniem planów przestrzennego zagospodarowania terenu. 2.2 Komercyjne firmy doradcze świadczące usługi dla biznesu na Ursynowie (stan 31.12.2013) Na terenie dzielnicy działają liczne firmy doradcze świadczące usługi na rzecz przedsiębiorców, a ich liczba w ostatnich latach wykazuje tendencję zwyżkową (Tabela 12). Szczególną uwagę zwraca duża liczba firm świadczących pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania. Generalnie na terenie całej Warszawy występuje znaczne skupienie firm doradczych. Także na terenie Ursynowa, niejako w zasięgu ręki, istnieje duża i zróżnicowana paleta tego typu usług dla przedsiębiorców. 840 908 8% Razem: 1 683 1 806 7% 24 25
W okresie obejmującym lata 2007-2014, firmy działające w Dzielnicy Ursynów otrzymały ponad 197 mln PLN wsparcia ze środków Unii Europejskiej. Jeśli chodzi o średnią wysokość dofinansowania na 1 przedsiębiorstwo, dzielnica Ursynów znalazła się na ostatnim miejscu w rankingu dzielnic objętych projektem SFoP, z wynikiem 13,9 tys. PLN. Sytuacji dzielnicy nie poprawiła analiza udzielonego wparcia, w kontekście ilości projektów, na 1000 firm aktywnych - Ursynów znalazł się na przedostatnim miejscu w rankingu dzielnic objętych projektem SFoP z wynikiem 14,2. Na zidentyfikowane 202 projekty ponad 73% pochodzi z firm, w których nie podejmowano realizacji innych projektów finansowanych z Funduszy Strukturalnych. Rozkład danych w kontekście ilości realizowanych projektów w firmach z Ursynowa przedstawia Diagram 11. Firm, które wykazały więcej aniżeli jeden projekt jest niespełna 35. Nie odnotowano też firmy, która zrealizowała więcej niż 10 projektów. Aktywność projektowa nie stanowiła zatem dotychczas istotnego źródła zasilania firm w wartości niezbędne do funkcjonowania i rozwoju. 3. Wykorzystanie funduszy unijnych i innych środków publicznych przez przedsiębiorców dzielnicy Ursynów w latach 2007-2013 3.1. Źródła danych Fundusze europejskie stały się w ostatnich latach istotnym źródłem zasilania przedsiębiorstw w wiedzę, technologie, kontakty, rozwiązania organizacyjne. W wielu przypadkach zmieniły podstawę konkurencyjności przedsiębiorstw na rynku. Uzyskanie tego wsparcia nie jest jednakże kwestią prostą, wymaga przejścia skomplikowanych procedur konkursowych, potwierdzenia doskonałości swojego pomysłu w ramach rywalizacji z innymi firmami, a fakt udzielenia wsparcia rodzi wiele konsekwencji po stronie przedsiębiorcy związanych np. z zarządzaniem, przepływami finansowymi czy koniecznością osiągnięcia założonych wskaźników. Wysiłek ten nie jest pozbawiony wartości dla przedsiębiorstw, z tego też względu konkurencja o te środki zawsze była bardzo wysoka. W niniejszej części raportu przedstawione zostały wybrane dane na temat aktywności firm z dzielnicy Ursynów w projektach finansowanych z funduszy unijnych. Niniejszy rozdział Raportu został przygotowany na podstawie danych z Krajowego Systemu Informatycznego SIMIK 07-13 oraz Bazy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, według stanu na 31.01.2014r. W analizie uwzględniono firmy aktywne, zarejestrowane na terenie dzielnicy Ursynów w systemie CEIDG/REGON według stanu na 31.12.2013r. 3.2. Firmy z dzielnicy Ursynów i ich aktywność projektowa w latach 2007-2014 Firmy z dzielnicy Ursynów charakteryzuje niewielka aktywność oparta o fundusze publiczne pochodzące z funduszy unijnych. Ogólny obraz aktywności projektowej charakteryzują takie dane, jak: 1. Ilość firm realizujących projekty w dzielnicy, 2. Ilość projektów realizowanych w zidentyfikowanych firmach, 3. Rozkład ilości realizowanych projektów w przedsiębiorstwach, 4. Dane finansowe zagregowane dla zakontraktowanych projektów w firmach w dzielnicy. Skalę zaangażowania przedsiębiorców Ursynowa w realizację projektów dofinansowanych ze środków UE ilustrują poniższe dane. Ilość firm z więcej niż 10 projektami 0 Ilość firm z projektami w przedziale od 5 do 9 3 Ilość firm z 4 projektami 5 Ilość firm z 3 projektami 7 Ilość firm z 2 projektami 20 Razem 35 Diagram 11. Rozkład aktywności projektowej firm w dzielnicy Ursynów wg ilości projektów w przedsiębiorstwach. 2,2% 3,7% PRZEDZIAŁ OD 5 DO 9 PROJEKTÓW 4 PROJEKTY 5,2% 14,9% 3 PROJEKTY 2 PROJEKTY Ilość zakontraktowanych projektów 202 Ilość firm - realizatorów projektów 134 Dofinansowanie dla projektów 197,3 mln PLN Wydatki kwalifikowane projektów 311,4 mln PLN Wartość projektów 360 mln PLN Źródło: opracowanie własne w oparciu o dane SIMIK i GUS 1 PROJEKT 73,9% Źródło: opracowanie własne w oparciu o dane SIMIK i GUS 26 27
3.3. Aktywność w realizacji projektów wg przedmiotu wsparcia Na podstawie analizy danych bazy UOKIK wyodrębniono dane dotyczące skali zaangażowania środków publicznych pochodzących ze źródeł zagranicznych i (występujących łącznie) krajowych i zagranicznych w rozwój przedsiębiorstw w dzielnicy. W oparciu o specjalnie zdefiniowane kryteria selekcji firm i przeznaczenia wsparcia określone zostały następujące obszary aktywności firm związane z wykorzystywaniem pomocy publicznej: 1. Statystyka firm korzystających z pomocy de minimis, 2. Statystyka firm korzystających z pomocy na rozwój technologiczny, 3. Statystyka firm korzystających z pomocy na inwestycje. Syntetyczne dane w ww. obszarach z podziałem na wielkość firm przedstawione zostały w Tabeli 13. Przedsiębiorstwa działające na terenie Dzielnicy Ursynów najaktywniej korzystały z pomocy de minimis. Mając na uwadze fakt, iż wsparcie to określane jest jako pomoc nieznaczna i nie może zaburzać konkurencji, w praktyce przybierało niekiedy formę działań masowych kierując się założeniem o konieczności udzielania drobnej pomocy bez skutków finansowych dla odbiorców. Konsekwentnie nie dziwi fakt, iż znacząca większość firm wykazujących korzystanie z takiej formy pomocy to mikro przedsiębiorstwa - stanowią one ponad 83% wszystkich firm objętych wsparciem de minimis. W pozostałych przypadkach: 9,5% to przedsiębiorstwa małe, 5,6% średnie i tylko 1,1% duże. Charakterystyczne dla dzielnicy jest małe zaangażowanie się firm w realizację przedsięwzięć zorientowanych na rozwój technologiczny oraz inwestycje w przedsiębiorstwach. Podkreślić jednak należy, iż wartość bezwzględna udzielonego wsparcia w tym zakresie dla 28 firm, bliska jest 80% wsparcia udzielonego 697 firmom w ramach pomocy de minimis. 3.4. Podsumowanie Na podstawie przedstawionych ogólnych danych empirycznych można sformułować ogólny wniosek, iż skala wykorzystania środków publicznych odzwierciedla statystyczny rozkład firm w Dzielnicy Ursynów - duża ilość firm mikro korzystających z pomocy de minimis, a zarazem niewielka ilość firm korzystających ze wsparcia na rozwój technologiczny. W sumie zaangażowanie firm z Ursynowa uznać należy za niewystarczające w porównaniu z potencjałem gospodarczym tej dzielnicy (określonym w innych częściach Raportu). Jednocześnie na terenie dzielnicy Ursynów mamy przykłady przedsiębiorstw, które potrafiły efektywnie wykorzystać środki publiczne (zwłaszcza UE) dla przyspieszenia własnego rozwoju. Ważnym wyzwaniem staje się, zarówno dla firm jak i władz samorządowych i instytucji wsparcia firm w dzielnicy, zwiększenie zdolności do absorpcji środków publicznych przez przedsiębiorstwa w nadchodzących latach. Pierwszym krokiem może być upowszechnienie informacji na temat doświadczeń przedsiębiorstw z Ursynowa w zakresie pozyskiwania i wykorzystywania środków publicznych. To może ułatwić wymianę dobrych praktyk oraz sprzyjać podejmowaniu wspólnych projektów, także we współpracy z ośrodkami badawczymi. Tego typu wspólne przedsięwzięcia będą traktowane priorytetowo w nowej perspektywie UE 2014-2020. 4. Sieciowanie przedsiębiorców w ramach SFoP tując nad formułą i tematyką poszczególnych spotkań. Same spotkania networkingowe odbywały się według wypracowanej autorskiej metody networkingowej zaproponowanej przez 4.1 Spotkania sieciujące założenia i uczestnicy zespół Akademii Leona Koźmińskiego pod kierownictwem Networking, to budowanie sieci kontaktów przedsiębiorców za pomocą ciągłych relacji, których celem jest wymiana rzystanie podstawowych mechanizmów networkingowych. prof. Jerzego Cieślika. Zastosowana metoda zakłada wyko- informacji, doświadczeń, udzielanie sobie wsparcia i pomocy, Głównym moderatorem wszystkich spotkań był specjalista ale także do identyfikowanie możliwości rozwijania biznesu ds. networkingu dr Jan Dąbrowski. z partnerami. Dzięki projektowi Stołeczne Forum Przedsiębiorczości, organizowanemu przez Urząd m. st. Warszawy Jako narzędzie wspomagające proces sieciowania, w ramach (lidera projektu) oraz Akademię Leona Koźmińskiego (partnera merytorycznego) na terenie dzielnicy Ursynów zainiformę internetową, gdzie przedsiębiorcy mogli zapoznać projektu SFoP, dla przedsiębiorców uruchomiona platcjowane zostały networkingowe warsztaty przedsiębiorców. się z kalendarzem interesujących wydarzeń, zapoznać Miejscem spotkań był Urząd Dzielnicy. Dla koordynacji działań się z wypowiedziami ekspertów, w trybie online wziąć udział w tym zakresie w tym zakresie stworzono w Projekcie stanowisko Animatora Współpracy z MSP. Zasadnicza rola Anima- w dyskusji na ciekawe tematy. tora Współpracy na Ursynowie polegała na odpowiedniej 4.2 Spotkania networkingowe podstawowe dane promocji spotkań networkingowych oraz właściwym doborze grup przedsiębiorców i tematów poszczególnych warsztatów. Do wsparcia budowania relacji biznesowych w dzielni- wzięło udział 564 przedsiębiorców. Średnia liczba osób obec- Ogółem w spotkaniach networkingowych w dzielnicy Ursynów cy została powołana także Rada Przedsiębiorców. Składała nych na spotkaniach w tej dzielnicy to 30 przedsiębiorców. się ona z grupy najbardziej aktywnych przedstawicieli dzielnicy Ursynów zainteresowanych rozszerzaniem idei lokalnego nych spotkaniach. Diagram 12 przedstawia rozkład liczby osób na poszczegól- networkingu. Rada zbierała się w cyklach miesięcznych dysku- Diagram 12. Statystyki obecności na warsztatach Ursynów 25.04.2013 16.05.2013 06.06.2013 27.06.2013 11.07.2013 25.07.2013 28.08.2013 12.09.2013 21.11.2013 05.12.2013 03.01.2014 16.01.2014 24.01.2014 06.02.2014 27.02.2014 10.04.2014 22.05.2014 11.06.2014 26.06.2014 50 42 47 38 40 35 34 31 32 31 33 33 34 33 30 26 26 26 25 23 Tabela 13. Rozkład aktywności projektowej firm w dzielnicy Ursynów wg wielkości przedsiębiorstwa i rodzaju otrzymanego wsparcia. 20 Wielkość przedsiębiorstwa Pomoc de minimis Wartość nominalna pomocy (mln PLN) Ilość firm objętych pomocą Pomoc na rozwój technologiczny Wartość nominalna pomocy (mln PLN) Ilość firm objętych pomocą Pomoc na inwestycje w przedsiębiorstwach Wartość nominalna pomocy Ilość firm objętych pomocą 10 0 6 9 Źródło: Opracowanie własne Mikro 34,2 584 15,3 2 7,8 15 Małe 1,9 66 0,3 1 5,9 7 Średnie 1,7 39 - - 0,7 3 Duże 0,2 8 - - - - Suma 38,0 697 15,6 3 14,4 25 Źródło: opracowanie własne na podstawie GUS i UOKIK. 28 29
Uczestnicy spotkań na Ursynowie stanowią bardzo jednorodną grupę przedsiębiorców pod względem liczby zatrudnienia. Przedstawiciele firm jednoosobowych lub zatrudniających nie więcej niż jednego pracownika stanowią większość aż 87% wszystkich badanych. Tylko jedna osoba (13%) reprezentowała przedsiębiorstwa małe (2 do 9 pracowników). W tej dzielnicy nie uczestniczyli przedstawiciele z sektora firm średnich i dużych, zatrudniających ponad 9 pracowników (Diagram 13). Przedsiębiorcy z Ursynowa to w większości przedstawiciele branży usługowej oraz finansowej. Wśród nich w spotkaniach uczestniczyli przedstawiciele sektorów: doradczego oraz IT. Warto również zwrócić uwagę na obecność osób reprezentujących handel, media i turystykę. Diagram 13. Liczba zatrudnionych Ursynów udział procentowy OD 2 DO 9 13% 87% OD 0 DO 1 Źródło: Opracowanie własne KLIENT DLA MNIE 4 ZNAM PARTNERA DLA TEJ FIRMY KUPIĘ COŚ OD TEJ FIRMY 1 2 3 1 4 1 1 2 3 3 ZNAM DOSTAWCĘ DLA TEJ FIRMY 1 PARTNER DO WSPÓŁPRACY 1 ZNAM KLIENTA DLA TEJ FIRMY MAŁE ŚREDNIE DUŻE Źródło: Opracowanie własne 4.3. Spotkania sieciujące w ramach SFoP w dzielnicy komponent networkingowy potrzebne danej osobie. Poniżej przedstawiony jest przykłado- można było zaznaczyć czy przedsiębiorcy posiadają kontakty wy wynik wypełnienia radaru networkingowego przez przedsiębiorców oceniających przedsiębiorcę na spotkaniu. Głównym elementem spotkań były warsztaty networkingowe, a ich głównym elementem były autoprezentacje w grupach 8-11 osobowych. Prezentacje miały na celu zachęcić innych Powyższy diagram poglądowy (Diagram 14) przedstawia uczestników do zawarcia miedzy sobą bardziej trwałych sumę wyników dla wybranego przedsiębiorcy uczestniczącego w 2 spotkaniach (kolejnych na, których się pojawiał). relacji. Po prezentacjach następowały wymiany wizytówek i luźne rozmowy przy kawie, rozszerzające informacje zawarte w krótkich prezentacjach. Ważnym etapem networkingu przez Animatora współpracy z MSP, wyniki wskazania innych Po każdym spotkaniu przedsiębiorcy otrzymywali wysyłane były prezentacje liderów grup. Lider była to wybrana osoba przedsiębiorców i wiedzieli od razu, kto widział w nich partnera, klienta czy też dostawcę i/lub kto znał kogoś kto mógł- w danej grupie, której zadaniem było zarekomendowanie poznanych przedsiębiorców, przedsiębiorcom z innych grup. by pomóc przedsiębiorcy w jego biznesie. Takie informacje W ten sposób na każdym spotkaniu mogła następować, poza pozwalały zintensyfikować kontakty biznesowe z tymi najbardziej zainteresowanymi. autoprezentacją, już pierwsza rekomendacja danego przedsię- Diagram 14. Ocena prawdopodobieństwa nawiązania relacji przykładowy Przedsiębiorca biorcy na forum ogólnym. Organizatorzy w celu zwiększenia skuteczności networkingu wprowadzili możliwość uzyskiwania między przedsiębiorcami szybkiej informacji zwrotnej (tzw. Radaru Networkingowego). Po prezentacji liderów przedsiębiorcy mieli możliwość zaznaczyć na przygotowanym i rozdanym wcześniej materiale zaznaczyć który przedsiębiorca trafia do określonej kategorii potencjalnych partnerów. Każdy mógł zaznaczyć z jakim prawdopodobieństwem według niego, prezentująca się/prezentowana osoba może byś dla niego: klientem, dostawcą lub partnerem biznesowym. Dodatkowo Wykres wyników dla wybranego przedsiębiorcy wskazuje, że osiągnął najlepsze wyniki jako potencjalny klient oraz partner do współpracy (w pierwszym przypadku 4 wyniki z dużym prawdopodobieństwem, a w drugim 6 wskazań z dużym i średnim prawdopodobieństwem). Najgorzej wypadł jako dostawca (aż 4 wyniki z małym prawdopodobieństwem i tylko 1 z dużym prawdopodobieństwem). Z danych przedsiębiorca mógł też wyczytać po każdym spotkaniu kto ewentualnie zna kogoś, kto pomógłby przedsiębiorcy w rozwoju biznesu. 30 31
Stosowanie na spotkaniach Radaru Networkingowego lejnych spotkaniach wybrani przedsiębiorcy prezentowali pozwalało zwiększać skuteczność networkingu i ewentualnie korygować informacje, które przekazywał na spotkaniach przedsiębiorca innym następowało swoiste badanie wybrany temat, w którym osiągnęli określony poziom ekspercki. W ramach spotkań networkingowych w dzielnicy Ursynów były kwestie z zakresu: atrakcyjności networkingowej, charakterystyczne tylko dla spotkań networkingowych w ramach SFoP. Przedsiębiorcy marketingu (np.: Marketing partnerski istnieje! dzięki Radarowi otrzymywali skondensowaną, przydatną informację co do swojej skuteczności networkingowej. Dowiedz się więcej, skorzystaj!, Marketing firmy w Internecie - co zrobić, żeby być widocznym, Public relations - moda czy konieczność? ) Prawdopodobieństwo rozbudowy swojej sieci kontaktów, przedsiębiorcy dodatkowo zbiorczo oceniali po spotkaniach (wypełniali ankietę). Uczestnicy spotkań z Ursynowa bardzo wysoko ocenili prawdopodobieństwo poznania kogoś, kogo sprzedaż (np.: Budowanie relacji z klientem, Jak generować dochód pasywny przez tworzenie skalowalnego biznesu w ramach nowej ekonomii, Jak zwiększyć przychody dzięki sprzedaży internetowej? ) kontakty mogłyby im się przydać (3,4 w skali 1-5) oraz kogoś, komu sami mogą zaoferować pomoc (3,2). W następnej IT i media społecznościowe (np.: Internet to nie technologia, Internet to marketing! ) kolejności znaleźli się partnerzy do biznesu (2,7), a najmniejsze szanse uczestnicy SFoP z Ursynowa dostrzegali na pozyskanie dostawców (1,9) i niewiele większe prawdopodobieństwo zostało przypisane także pozyskaniu nowego klienta (2,00) (Diagram 15). Uczestnicy SFoP po każdym spotkaniu oceniali tematykę, jaka została na nich zaprezentowana. Poniższe wyniki wskazują oceny przydatności merytorycznej oraz sposobu prezentacji poszczególnych tematów w ramach spotkań SFoP, w których uczestniczyli badani. W ponad 90% byli oni usatysfakcjonowani 4.4. Spotkania sieciujące w ramach SFoP w dzielnicy komponent merytoryczny sposobem prezentacji poszczególnych zagadnień. Aż 43% osób zadeklarowało, że całkowicie spełnia on ich oczekiwania, Dodatkowym ważnym elementem wprowadzanym już kolejne 29% natomiast, że spełnia je w stopniu znacznym. Tylko 7% stwierdziło, że sposób prezentacji w niewielkim stopniu od pierwszych spotkań były kwestie merytoryczne. Na ko- odpowiada ich oczekiwaniom. W statystykach dotyczących Diagram 15. Prawdopodobieństwo nawiązania nowych kontaktów Ursynów oceny merytorycznej prezentowanych zagadnień też przeważają pozytywne opinie: przedsiębiorcy usatysfakcjonowani bądź w znacznym stopniu zadowoleni z merytoryki spotkań stanowili 79% ogółu (odpowiednio po 29% ankietowanych na poziomie: spełnia i w znacznym stopniu spełnia i 21% całkowicie spełnia) (Diagram 16). Wskazane oceny potwierdzają, że poza wartością networkingową uczestnicy wysoko ocenili części tematyczne spotkań, prowadzonych przez wybranych spośród nich ekspertów. 4.5. Rozwój sieci rekomendowanie spotkań SFoP W procesie sieciowania przedsiębiorców, kluczowe znaczenie ma rozwój sieci dzięki poleceniom. Z ankiet przeprowadzo- Diagram 16. Ocena tematyki spotkania Ursynów udział procentowy 21% 43% 29% 29% 29% nych w dzielnicy Ursynów wynika, iż prawie ¾, bo 72% przedsiębiorców poleciło SFoP grupie od 3 do 10 osób. Kolejne 14% zarekomendowało Projekt więcej niż 20 innym przedsiębiorcom. Natomiast 7% badanych przekazało z kolei informację o spotkaniach zarówno od 1 do 2 swoim kontaktom oraz ponad 11 osobom. Nikt wśród badanych, nie zadeklarował, że nie polecił Projektu ani jednej osobie (Diagram 17). Wskazywana duża ilość rekomendowania spotkań w ramach SFoP jeszcze bardziej podkreśla skuteczność dzielnicowych działań networkingowych i potrzebę ich kontynuowania oraz wsparcia ich organizacji przez Dzielnicowe Władze Samorządowe. CAŁKOWICIE SPEŁNIA OCZEKIWANIA W ZNACZNYM STOPNIU SPEŁNIA OCZEKIWANIA SPEŁNIA OCZEKIWANIA W NIEWIELKIM STOPNIU SPEŁNIA OCZEKIWANIA 4,0 21% ZUPEŁNIE NIE SPEŁNIA OCZEKIWAŃ 3,5 3,0 2,5 2,0 2,00 1,92 2,69 3,36 3,17 POZYSKAM KLIENTA/KLIENTÓW POZYSKAM DOSTAWCÓW 21% 4% PRZYDATNOŚĆ MERYTORYCZNA DLA MNIE 7% SPOSÓB PREZENTACJI Diagram 17. Ilu osobom przedsiębiorcy polecili SFoP Ursynów - udział procentowy 11+ Źródło: Opracowanie własne 1,5 1,0 0,5 0,0 POZYSKAM PARTNERA DO WSPÓŁPRACY POZNAŁEM KOGOŚ, KOGO KONTAKTY MI SIĘ PRZYDADZĄ POZNAŁEM KOGOŚ, KOMU JA MOGĘ POMÓC, MAM KONTAKTY DLA NIEGO OD 3 DO 5 36% 7% 7% 14% OD 1 DO 2 20+ 36% Źródło: Opracowanie własne OD 6 DO 10 Źródło: Opracowanie własne 32 33
4.6. Doświadczenia networkingowe przedsiębiorców w ramach Projektu SFoP próba podsumowania Brak zaufania i niechęć do współpracy między przedsiębiorcami to powszechna bolączka polskiej przedsiębiorczości i bariera jej dalszego rozwoju. Doświadczenie zgromadzone w ramach Projektu SFoP są dość obiecujące. Poprzez przemyślane, podbudowane naukowo, inicjatywy wspierające można wspomnianą niechęć przełamać. Trzeba jednak mieć świadomość, że tego typu zmiany postaw następują stopniowo wraz z rozwojem lokalnych sieci i upowszechnieniem się informacji na ich temat. Wśród uczestników spotkań networkingowych dominowali mali, początkujący przedsiębiorcy. To wskazuje, że potrzeba wzajemnego wspierania się jest w tej grupie najsilniejsza. To także szansa, że utrwalone nawyki współpracy na początkowym etapie będą kontynuowane, gdy firma rozwinie działalność na większą skalę. W debacie publicznej problematyka sieci przedsiębiorstw koncentruje się wokół klastrów i sieci przedsiębiorców, występuje synergia biznesowa. Doświadczenia zabrane w ramach Projektu SFoP wskazują na duże znaczenie innego lokalnego wymiaru sieciowania przedsiębiorców. Dzięki nawiązaniu współpracy między podmiotami skupionymi na ograniczonym geograficznie terenie mogą one realizować nie tylko cele biznesowe, ale w ten sposób przyczyniać się do budowania lokalnej społeczności. Podsumowując można stwierdzić, że mimo krótkiego okresu realizacji (efektywnie 18 miesięcy) doświadczenia w zakresie inspirowania relacji sieciowych na poziomie lokalnym można uznać za obiecujące. Warto zatem kontynuować takie działania wspierające w ramach szerszego programu rozwoju przedsiębiorczości na poziomie lokalnym. Informacja ogólna o Projekcie SFoP Stołeczne Forum Przedsiębiorczości jest wspólnym Projektem rytety oraz skutecznie je prezentować, w kontaktach z lokalną miasta stołecznego Warszawy oraz Centrum Przedsiębiorczości Akademii Leona Koźmińskiego, finansowanym ze środków wsparcie merytoryczne i kadrowe dla Urzędów Dzielnicowych administracją. Ważnym kierunkiem działania w Projekcie było Unii Europejskiej i realizowanym w latach 2013-2014. Działania w Projekcie są adresowane do przedsiębiorców z terenu siębiorczości na poziomie lokalnym. W pierwszej kolejności tak, aby mogły skutecznie realizować politykę rozwoju przed- Warszawy, a główny cel to wypracowanie aktywnych kanałów dotyczyło to wsparcia dla zatrudnionych w ramach Projektu, komunikacji między przedsiębiorstwami w ramach lokalnych Dzielnicowych Animatorów Współpracy z MŚP. W wyniku sieci współpracy. Projekt obejmował 6 z 18 dzielnic Warszawy realizacji Projektu władze dzielnic uzyskały również praktyczne (Ochota, Wola, Praga-Południe, Targówek, Ursynów i Wilanów). Na ich terenie działa łącznie 38,6% podmiotów gospo- a także know how w zakresie wykorzystania informacji narzędzia kontaktów z przedsiębiorcami w postaci baz danych, darczych Stolicy, z czego na Ursynowie 8,9%. do formułowania lokalnych strategii rozwoju przedsiębiorczości czy monitorowania postępów w ich realizacji na następne Dzięki wdrożeniu Projektu SFoP, przedsiębiorcy mogli lepiej lata. Główne kierunki działań realizowanych w ramach projektu oraz uzyskanie wyniki ilustruje poniższy Diagram. się poznać i nawiązać relacje biznesowe na poziomie Dzielnicy. Także zidentyfikować wspólne dla środowiska problemy i prio- 34 35
Stołeczne Forum Przedsiębiorczości SFoP Rozwój lokalnych sieci przedsiębiorców w sześciu dzielnicach Warszawy 2012-2014. Stołeczne Forum Przedsiębiorczości (SFoP) jest wspólnym projektem miasta stołecznego Warszawy (Lider Projektu) oraz Akademii Leona Koźmińskiego (Partner Projektu), finansowanym ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowanym w okresie od 1 września 2012 roku do 31 października 2014 roku. W poszczególnych dzielnicach Warszawy aktywnie działa kilka, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt tysięcy podmiotów gospodarczych. Projekt obejmuje 6 z 18 dzielnic, na terenie których działa łącznie 38,8% podmiotów gospodarczych Stolicy. Zakładamy, że zostaną wypracowane aktywne kanały komunikacji między przedsiębiorstwami w ramach lokalnych sieci współpracy. Służyć temu mają cykliczne spotkania przedsiębiorców oraz dedykowane portale społecznościowe, będące platformą do nawiązywania kontaktów o charakterze biznesowym, ale także dla podejmowania inicjatyw społecznych. Projekt przyczyni się także do usprawnienia bieżącej współpracy między przedsiębiorstwami a jednostkami samorządu terytorialnego na terenie Warszawy. Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego