TEMATYKA ĆWICZEŃ I SEMINARIÓW Traumatologia szczękowo-twarzowa Ćwiczenie 1 Urazy tkanek miękkich - obrażenia zamknięte i otwarte, specyfika ran twarzoczaszki i zasady ich chirurgicznego zaopatrzenia. Zakażenia przyranne. Ogólny podział obrażeń kości - pęknięcia, złamania, definicje, objawy, rozpoznanie. Skutki urazów stawów, proces gojenia kości. Część praktyczna Dysmurgia w zakresie głowy i twarzy, szycie ran (zestaw narzędzi do szycia ran, rodzaje nici chirurgicznych, rodzaje szwów i ich wiązanie, "szycie na serwecie ). Seminarium I Pierwsza pomoc w urazach części twarzowej czaszki. Wstrząs pourazowy. Ćwiczenie 2 WEJŚCIÓWKA (TEST) z zakresu : anatomii kości twarzoczaszki i czaszki (żuchwa, szczęka, kość jarzmowa, kości nosa, doły czaszkowe: przedni i środkowy, oczodół, kość sitowa, zatoka szczękowa), unerwienie i unaczynienie cz. twarzowej czaszki, mięśnie żwaczowe, staw skroniowo-żuchwowy i jego czynność. Zakażenia przyranne. (Bochenek: Anatomia prawidłowa oraz Łasiński: Anatomia głowy i szyi). Część teoretyczna: złamania żuchwy - podział złamań, objawy, dokumentacja radiologiczna, metody leczenia, powikłania. Urazowe uszkodzenia stawu skroniowo-żuchwowego stłuczenie, krwiak, podwichnięcie, zwichnięcie, złamanie wyrostka stawowego, objawy; dokumentacja radiologiczna, zasady leczenia, powikłania. Ogólna zasada leczenia złamań; a) nastawienie odłamów: jednorazowe odręczne, nastawienie krwawe, za pomocą wyciągów - wskazania, zalety, wady; b) unieruchomienie odłamów: prowizoryczne - funda podbródkowa, wiązania ligaturowe, stałe: ortopedyczne, chirurgiczne, ortopedyczno-chirurgiczne. Część praktyczna - demonstracja wiązań ligaturowych, wykonywane na modelach gipsowych wiązań ligaturowych przez studentów. Badanie chorego ze złamaniem żuchwy. Interpretacja dokumentacji klinicznej, diagnostyka obrazowa. Seminarium II Specyfika urazów i postępowania w urazach części twarzowej czaszki u dzieci. Uszkodzenia zębów, wyrostka zębodołowego i kości szczęk u dzieci, Urazy SSŻ u dzieci - następstwa wczesne i późne Ćwiczenie 3 Podział złamań górnego masywu twarzy (wg Le Forta, wg Wanury) - złamania szczęki: podział złamań, objawy, leczenie, powikłania. Część praktyczna - nauka wykonywania i zakładania szyn drucianych typu Sauera, Tigerstedta oraz wyciągu i wiązania międzyszczękowego (studenci ćwiczą w/w czynności na modelach gipsowych). Prezentacja wyciągów i wiązań u pacjentów przebywających w klinice. Badanie pacjentów urazowych. Seminarium III Diagnostyka obrazowa obrażeń kostnych twarzoczaszki w połączeniu z prezentacją pacjentów ze:
złamaniami żuchwy złamaniami szczęki złamaniami oczodołów Dokumentacja obrażeń części twarzowej czaszki w aspekcie medyczno- prawnym. Ćwiczenie 4 Złamania trzonu i łuku jarzmowego, objawy, metody leczenia operacyjnego. Złamania jarzmowo-szczękowe, jarzmowo-szczękowo-oczodołowe, jarzmowo-szczękowo-nosowe, objawy, metody leczenia operacyjnego. Złamania oczodołu - objawy, leczenie, powikłania Badanie podmiotowe i przedmiotowe pacjentów urazowych. Dokumentacja badań dodatkowych. Interpretacja badań i wybór metody leczenia. Kolokwium testowe z traumatologii szczękowo-twarzowej (test 45 min.). Seminarium IV Złamania podstawy czaszki i obrażenia wewnątrzczaszkowe. Objawy złamania podstawy czaszki - pourazowe powikłania wewnątrzmózgowe. Wady obszaru części twarzowej czaszki, torbiele niezębopochodne, schorzenia stawu skroniowo-żuchwowego oraz gruczołów ślinowych Ćwiczenie 5 Wady wrodzone twarzoczaszki - rozszczepy podniebienia pierwotnego i wtórnego Etiopatogeneza, podział, objawy kliniczne, zaburzenia anatomiczne i czynnościowe w poszczególnych typach rozszczepów, postępowanie z dzieckiem obarczonym wadą rozszczepową; Część praktyczna: badanie wybranych pacjentów z wadą rozszczepowi, obserwacja operacyjnego zespolenia rozszczepu wargi i/lub podniebienia. Seminarium V Torbiele niezębopochodne w obszarze głowy i szyi - etiopatogeneza, diagnostyka, leczenie. Ćwiczenie 6 Wady wrodzone twarzoczaszki - rozszczepy podniebienia pierwotnego i wtórnego c.d. Leczenie chirurgiczne pacjentów z rozszczepem podniebienia pierwotnego i wtórnego (zabiegi pierwszorazowe i naprawcze); Część praktyczna: obserwacja zabiegu odtwarzania ciągłości rozszczepionego wyrostka zębodołowego szczęki z użyciem przeszczepu. Seminarium VI Wybrane choroby nerwów czaszkowych - neuralgia (prawdziwa i rzekoma)oraz zapalenie nerwu V, porażenie i niedowład nerwu VII - etiopatogeneza, objawy i leczenie. Ćwiczenie 7
Wady szczękowo-zgryzowe - głównie wady nabyte twarzoczaszki (m.in. progenia, mikrogenia, zgryz otwarty, asymetria twarzy) -etiopatogeneza, klasyfikacja, objawy kliniczne, diagnostyka; Część praktyczna : badanie wybranych pacjentów. Seminarium VII Choroby stawu skroniowo-żuchwowego: zapalenia, zwyrodnienia, zesztywnienia, dysfunkcje. Definicja szczękościsku, przykurczu żuchwy, ankylozy prawdziwej i rzekomej SSŻ. Diagnostyka, interpretacja badań dodatkowych i leczenie. Ćwiczenie 8 Wady szczękowo-zgryzowe - cd. Leczenie chirurgiczne wad szczękowo-zgryzowych: operacje jednoszczękowe, dwuszczękowe; Część praktyczna : obserwacja zabiegu operacyjnego jednej z ww. wad. SeminariumVIII Postępowanie z pacjentem obarczonym wadą szczękowo-zgryzową Przygotowanie pacjenta do zabiegu ortognatycznego: zespół specjalistów, etapy (głownie chirurgiczne). Ćwiczenie 9 Zmiany guzopodobne kości szczęk: osteodystrofie kości szczęk patogeneza, podział, zespoły chorobowe ze szczególnym uwzględnieniem dysplazji włóknistej, lwiej twarzy, cherubizmu i zespołu Albrighta; - histiocytoza z komórek Langerhansa patogeneza, postacie kliniczne, leczenie; - ziarniniaki centralne i obwodowe klinika i leczenie Część praktyczna: badanie przedmiotowe wybranych pacjentów. Seminarium IX Dystrakcje kości szczęk. Technika zabiegu, zastosowanie, zalety i wady metody. Ćwiczenie 10 Choroby ślinianek zapalenia swoiste i nieswoiste, zespół Sjögrena, kamica, torbiele, urazy ślinianek. Na ćwiczenie obowiązuje znajomość anatomii ślinianek, składu i fizjologicznej roli śliny. Badanie kliniczne ślinianek, diagnostyka, interpretacja badań, leczenie. Seminarium X Testowe kolokwium zaliczeniowe z zajęć 5-10 (45 min.). Onkologia szczękowo-twarzowa Ćwiczenie 11 WEJŚCIÓWKA (TEST): definicja, klasyfikacja oraz ogólna charakterystyka kliniczna i morfologiczna nowotworów w obrębie twarzoczaszki; diagnostyka cytologiczna i
histopatologiczna (a/ cytologia złuszczeniowa i odbitkowa, biopsja szczoteczkowa; b/ oligobiopsja biopsja gruboigłowa; biopsja wycinkowa wycinek; biopsja wycinająca; c/ biopsja cienkoigłowa BAC, PC). Część praktyczna: zasady pobierania materiału do badania HP, badanie pacjentów onkologicznych przyjmowanych w Poradni Chirurgii Szczękowo-Twarzowej i leczonych w Klinice. Demonstracja pobrania wycinka do badania HP. Seminarium XI Czym są zmiany potencjalnie złośliwe (poprzednio okreslane jako zmiany oraz stany przedrakowe) poszerzenie i pogłębienie wiadomości (podział, objawy, leczenie). Czy guz a nowotwór to synonimy? Jak kształtuje się zachorowalność i umieralność na nowotwory obszaru czaszki twarzowej w Polsce i na świecie? Czynniki etiologiczne nowotworów oraz mechanizmy onkogenezy. Ćwiczenie 12 Diagnostyka obrazowa i interpretacja wyników badań dodatkowych oraz konsultacji specjalistycznych u chorych onkologicznych. Metody leczenia nowotworów złośliwych tkanek miękkich i kości części twarzowej czaszki (ogólne zasady leczenia chirurgicznego, promienioterapii, chemioterapii, leczenie skojarzone, krioterapia, metoda fotodynamiczna jako metoda rozpoznawania i leczenia nowotworów, leczenie paliatywne). Powikłania popromienne wczesne i późne tkanek miękkich i kości (chondro- i osteoradionekroza). Część praktyczna demonstracja i omówienie badań obrazowych (rtg, USG, KT, MR), demonstracja użycia plazmy argonowej Seminarium XII Dyskusja na temat współpracy stomatologa z ośrodkiem specjalistycznym: zagadnienie pierwszo-, drugo- oraz trzeciorzędowej profilaktyki onkologicznej. Wczesne objawy choroby nowotworowej zagadnienie czujności onkologicznej i tragiczne następstwa pomyłek w gabinecie stomatologicznym: różnicowanie nowotworu i stanu zapalnego (odczyn węzłowy, charakterystyka ogniska nowotworowego). Rola lekarza dentysty w przygotowaniu chorego do promienioterapii oraz następcza opieka stomatologiczna. Ćwiczenie 13 I nowotwory niezłośliwe pochodzenia nabłonkowego i łącznotkankowego warg i błony śluzowej jamy ustnej; II nowotwory zębopochodne łagodne i złośliwe - podział wg WHO, charakterystyka kliniczna, leczenie, różnicowanie. Część praktyczna udział w obchodzie, badaniu chorych, opatrunkach, konsylium, konsultacjach. Seminarium XIII Dyskusja: nowotwór łagodny, czy niezłośliwy; półzłośliwy, czy miejscowo złośliwy ścisłość kontra tradycja w nazewnictwie; definicje. Szkliwiak a torbiel to zasadnicza różnica: różnicowanie w oparciu o badanie kliniczne i radiologiczne. Ćwiczenie 14 Nowotwory złośliwe pochodzenia nabłonkowego podział kliniczny i histopatologiczny raków obszaru części twarzowej czaszki, objawy, leczenie.
Część praktyczna: Uczestnictwo w operacji onkologicznej. Seminarium XIV Międzynarodowa klasyfikacja TNM - dyskusja o zaletach i niedoskonałościach TNM. Zabieg Jawdyńskiego a operacja wg Crile a polski wkład w onkologię głowy i szyi. Operacja węzłowa szyi: radykalna, poszerzona, zmodyfikowana, funkcjonalna, selektywna, selektywna poszerzona, superselektywna; terapeutyczna a elektywna (zapobiegawcza, profilaktyczna) dylematy chirurga. Indeks (guz pierwotny) a drugie pierwotne nowotwory: symultaniczne, synchroniczne, metachroniczne. Wyniki leczenia raków części twarzowej czaszki apsekt medyczny i społeczny. Ćwiczenie XV Nowotwory złośliwe pochodzenia nienabłonkowego w obrębie tkanek części twarzowej czaszki, klasyfikacja WHO, objawy, leczenie. Nowotwory ślinianek łagodne i złośliwe. Seminarium XV Kolokwium testowe z onkologii szczękowo-twarzowej ( 45 min.). Zaliczenie historii choroby. Uwaga!!! Ponadto wprowadza się 5 osobnych godzin klinicznych zajęć ćwiczeniowych- jako współuczestnictwo w procesie diagnostyczno-terapeutycznym pacjentów hospitalizowanych w Klinice. Będą one ustalone indywidualnie z każdą grupą studencką celem omówienia jednostek chorobowych pacjentów przydzielonych każdemu studentowi do sporządzenia historii choroby 5 osobnych seminariów prowadzi Klinika Onkologii UMB