......................................................... 151
Polityka ekologiczna Powiatu Garwoliñskiego................................... Troska o otaczające środowisko to wyzwanie dla nas wszystkich. Wynika ona z zobowiązania w stosunku do przyszłych pokoleń. Jest ono tym większe, ze mamy szczęście mieszkać, pracować i odpoczywać w miejscu szczególnym, jakim jest Powiat Garwoliński. Dzialania inwestycyjne Dzięki środkom pochodzącym z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie udało się zrealizować szereg inwestycji: 1. Termomodernizacja Zespołu Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego i Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Stanisława Staszica w Miętnem polegająca na wymianie stolarki okiennej, dociepleniu ścian oraz dociepleniu dachu. 2. Termomodernizacja Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 CKP im. Tadeusza Kościuszki w Garwolinie polegająca na wymianie stolarki okiennej, dociepleniu ścian oraz dociepleniu dachu. 3. Termomodernizacja Zespołu Szkół im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Garwolinie polegająca na dociepleniu dachu sali gimnastycznej. 4. Termomodernizacja budynku Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Tadeusza Kościuszki w Sobolewie. 5. Termomodernizacja Zespołu Szkół nr 1 w Żelechowie. 6. Termomodernizacja ZSP im. Ignacego Wyssogoty Zakrzewskiego w Żelechowie. 7. Termomodernizacja Specjalnego Ośrodka Szkolno - Wychowawczego w Przyłęku. 8. Termomodernizacja Specjalnego Ośrodka Szkolno - Wychowawczego im. Marii Konopnickiej w Trzciance. 9. Termomodernizacja budynku Pogotowia Opiekuńczego w Izdebnie oraz wykonanie instalacji solarnej. 10. Termomodernizacja budynku Szpitala Powiatowego w Garwolinie. Inwestycje związane z gospodarką ściekową: 1. Budowa oczyszczalni ścieków przy SOSW w Przyłęku. 2. Budowa oczyszczalni ścieków przy SOSW w Trzciance. 3. Budowa oczyszczalni ścieków przy Pogotowiu Opiekuńczym w Izdebnie. Inwestycje związane z edukacją ekologiczną: 1. Baza Edukacji Ekologicznej w Miętnem. 2. Leśna Ścieżka Przyrodniczo Kulturowa w Hucie Garwolińskiej. 3. Organizacja konkursu "Odzyskana Przyroda". Inne inwestycje związane z ochroną przyrody: 1. Zalesienia gruntów porolnych niestanowiących własności Skarbu Państwa. 2. Opracowanie dokumentacji uproszczonych planów urządzania lasów lub inwentaryzacji stanu lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa. 152......................
Polityka ekologiczna Powiatu Garwoliñskiego................................... Instalacja solarna w Izdebnie Termomodernizacja w Izdebnie Termomodernizacja Szpitala Powiatowego Budowa oczyszczalni w Izdebnie Termomodernizacja LO w Garwolinie Budowa oczyszczalni w Trzciance Termomodernizacja ZSR w Miętnem Termomodernizacja ZSR w Miętnem...................... 153
Polityka ekologiczna Powiatu Garwoliñskiego................................... Budowa oczyszczalni w Przyłęku Termomodernizacja ZSP w Żelechowie Termomodernizacja w Przyłęku Termomodernizacja ZS nr 1 w Żelechowie Termomodernizacja w Sobolewie Baza Edukacji Ekologicznej w Miętnem Termomodernizacja w Trzciance 154......................
Polityka ekologiczna Powiatu Garwoliñskiego................................... Sadzonka sosny na uprawie leśnej Fot. Jakub Błędowski Nadleśnictwo Garwolin...................... 155
Polityka ekologiczna Powiatu Garwoliñskiego................................... Dzialania edukacyjne i promocyjne Niszczenie żywych zasobów przyrody, zanikanie kolejnych gatunków roślin i zwierząt oraz ich siedlisk, postępujące w dramatycznym tempie obumieranie lasów, degradacja krajobrazu - to zjawiska wyraźnie dostrzegalne w przyrodzie. W tej sytuacji widzimy konieczność podejmowania wszelkich działań proekologicznych, mających na celu zachowanie walorów środowiska przyrodniczego w możliwie niezmienionym stanie. Działania powiatu w zakresie podnoszenia świadomości ekologicznej nie są doraźne, ale szczegółowo planowane i realizowane. Korzystając z różnych form pomocy Samorząd Powiatu Garwolińskiego od wielu lat podejmuje inicjatywy na rzecz edukacji ekologicznej. Największe inwestycje z tego zakresu to: Leśna Ścieżka Przyrodniczo Kulturowa w Hucie Garwolińskiej oraz Baza Edukacji Ekologicznej w Miętnem (omówione w II rozdziale). Mają one służyć realizowaniu programów edukacyjnych dla dzieci i młodzieży ze szkół powiatu garwolińskiego oraz grup przyjeżdżających z innych terenów czyli tzw. zielonych szkół. Powiat podejmuje również szereg działań zmierzających do kształtowania postaw zaangażowanych w edukację ekologiczną, podnoszących świadomość dzieci i młodzieży. Jednym z takich działań jest współorganizowanie z firmą EkoLider konkursu Odzyskana Przyroda, adresowanego do wszystkich typów placówek oświatowych i polegającego na zbieraniu surowców wtórnych. Konkurs upowszechnia pozytywne wzorce w działaniach na rzecz środowiska wśród całej społeczności lokalnej, zmieniając zasady myślenia i postępowania. Uświadamia, że warto zadbać o swoje najbliższe środowisko, a przez to o zdrowie własne i rodziny. Inne działania proekologiczne to akcja Sprzątanie Świata prowadzona na terenie gmin powiatu garwolińskiego. Laureaci konkursu Odzyskana Przyroda 156......................
Polityka ekologiczna Powiatu Garwoliñskiego................................... Starostwo Powiatowe, w ramach działań promocyjnych i edukacyjnych, obejmuje także patronatem różnego rodzaju konkursy czy przedsięwzięcia, w ostatnim czasie "Nurkowe i nie tylko sprzątanie świata 2012" - akcja sprzątania zbiornika wodnego Jeziorko Mamucie, konkurs fotograficzny Przyroda w obiektywie organizowany przez Lokalną Grupę Działania Forum Powiatu Garwolińskiego. Natomiast we współpracy z Powiatowym Zespołem Doradztwa Rolniczego w Garwolinie rokrocznie organizowany jest konkurs Piękna zagroda wiejska. Dla pogłębienia w świadomości ludzi potrzeby ochrony własnego, niepowtarzalnego dziedzictwa oraz uznając rangę Ziemi Garwolińskiej i jej unikalnych terenów o wysokich wartościach przyrodniczo - krajobrazowych, w skali nie tylko województwa mazowieckiego - Starostwo Powiatowe w Garwolinie wystąpiło z inicjatywą zaprezentowania walorów przyrody i krajobrazu, bogatej historii i kultury oraz zagospodarowania turystycznego regionu. Przekazujemy do rąk czytelników to oto właśnie wydawnictwo pt. Pochwalmy się Powiatem Garwolińskim. Walory przyrodnicze, kulturalne, architektoniczne i turystyczne. Jest to pierwszy tak wartościowy album o charakterze przewodnika, ukazujący w pełni walory powiatu i stanowiący jego promocyjną wizytówkę. Dodatkową atrakcją jest publikacja zestawu pocztówek ukazująca atrakcyjność przyrodniczą Powiatu Garwolińskiego, a tym samym i Mazowsza. Starostwo Powiatowe w Garwolinie na przestrzeni minionego roku wydało już dwie kolekcje pocztówek nt. "Z serii historia i kultura" oraz "Szlakiem architektury sakralnej". Mamy nadzieję, że publikacja przyczyni się do lepszego poznania osobliwości przyrodniczych i zrozumienia potrzeb ich ochrony, a także pogłębienia w świadomości ludzi potrzeby ochrony własnego, niepowtarzalnego dziedzictwa. Laureacji konkursu Piękna Zagroda Wiejska...................... 157
................................... Informacja turystyczna / Informator adresowy Informacje o ofercie turystycznej uzyskacie Państwo w Starostwie Powiatowym, Urzędach Miast, Gmin Powiatu Garwolińskiego oraz biurach Lokalnych Grup Działania. Starostwo Powiatowe w Garwolinie 08-400 Garwolin, ul. Staszica 15 tel. 25 684 30 10 e-mail: starostwo@garwolin-starostwo.pl www.garwolin-starostwo.pl Urzad Miasta Garwolin 08-400 Garwolin, ul. Staszica 15 tel. 25 786 42 42 e-mail: umg@garwolin.pl www.garwolin.pl Urząd Miasta Łaskarzew 08-450 Łaskarzew, ul. Duży Rynek 32 tel. 25 684 52 50 e-mail: laskarzew_miasto@wp.pl www.miasto.laskarzew.pl Urząd Miejski w Pilawie 08-440 Pilawa, ul. Wyzwolenia 158 tel. 25 685 61 10 e-mail: urzad@pilawa.com.pl www.pilawa.com.pl Urząd Miejski w Żelechowie 08-430 Żelechów, ul. Piłsudskiego 47 tel. 25 754 11 44 e-mail: zelechow@interia.pl www.zelechow.pl Urząd Gminy Borowie 08-412 Borowie, ul. A. Sasimowskiego 2 tel. 25 685 90 70 e-mail: gmina@borowie.pl www.borowie.pl Urząd Gminy Górzno 08-404 Górzno, ul. Górzno 131 tel. 25 681 22 54 e-mail: gmina @gorzno.ugm.pl www. gorzno.ugm.pl Urząd Gminy Łaskarzew 08-450 Łaskarzew, ul. Duży Rynek 32 tel. 25 684 50 24 e-mail: ug@laskarzew.pl www.laskarzew.pl Urząd Gminy Maciejowice 08-480 Maciejowice, ul. Rynek 7 tel. 25 682 57 37 e-mail: gmina@maciejowice.pl www.maciejowice.pl Urząd Gminy Miastków Kościelny 08-420 Miastków Kościelny, ul. Rynek 6 tel. 25 751 12 86 e-mail: gmina@miastkowkoscielny.pl www.mistkowkoscielny.pl Urząd Gminy Parysów 08-441 Parysów, ul. Kościuszki 28 tel. 25 685 53 19 e-mail: ug@parysow.pl www.parysow.pl Urząd Gminy Sobolew 08-460 Sobolew, ul. Rynek 1 tel. 25 682 50 23 e-mail: sobolew@sobolew.pl www.sobolew.pl Urząd Gminy Garwolin 08-400 Garwolin, ul. Mazowiecka 16 tel. 25 682 05 60 e-mail: urzad@garwolin-gmina.pl www. garwolin-gmina.pl Urząd Gminy Trojanów 08-455 Trojanów, ul. Trojanów 57a tel. 25 682 71 20 e-mail: sekretarz@trojanow.pl www.trojanow.pl 158......................
................................... Urząd Gminy Wilga 08-470 Wilga, ul. Warszawska 38 tel. 25 685 30 70 e-mail: ugwilga@interia.pl www.ugwilga.pl Miejska Biblioteka Publiczna w Łaskarzewie 08-450 Łaskarzew, ul. Strażacka 1 tel. 25 684 50 46 e-mail: mbplaskarzew@wp.pl Lokalna Grupa Działania - Biuro Stowarzyszenia Forum Powiatu Garwolińskiego 08-400 Garwolin, Al. Legionów 48 tel. 25 682 16 13 e-mail: lgd.forum.pg@wp.pl www.lgd-garwolin.pl Lokalna Grupa Działania - Biuro Stowarzyszenia Rozwoju Gmin i Miast Powiatu Garwolińskiego 08-400 Garwolin, ul. Sikorskiego 39 tel. 25 682 15 85 e-mail: wspolnypowiat@interia.pl www.wspolnota.garwolin.pl Osrodki Kultury i Biblioteki Centrum Sportu i Kultury w Garwolinie 08-400 Garwolin, ul. Nadwodnej 1 tel. 25 682 20 51 e-mail: csiksekretariat@wp.pl www.csik.garwolin.pl Miejsko - Powiatowa Biblioteka Publiczna w Garwolinie 08-400 Garwolin, ul. Nadwodna 1 tel. 25 682 24 21 e-mail: mbpgarwolin@poczta.onet.pl www. biblioteka.garwolin.msib.pl Dom Pracy Twórczej " Bajka" w Łaskarzewie 08-450 Łaskarzew, ul. Alejowa 13 tel. 25 684 51 02 e-mail: dptbajka@interia.pl www. miasto.laskarzew.pl Miejsko - Gminny Ośrodek Kultury w Żelechowie 08-430 Żelechów, ul. Traugutta 5 tel. 25 754 11 60 e-mail: mgok@wp.pl www. mgok.zelechow.pl Miejsko - Gminna Biblioteka Publiczna w Żelechowie 08-430 Żelechów, ul. Rynek 19 tel. 25 754 11 47 e-mail: mgbp.zelechow@op.pl www.mgok.zelechow.pl Miejsko - Gminny Ośrodek Kultury / Miejsko - Gminna Biblioteka Publiczna w Pilawie 08-440 Pilawa, Al. Wyzwolenia 124 tel. 25 685 60 64, tel. 25 685 64 82 e-mail: m_gok@o2.pl www. mgokpilawa.pl Gminny Ośrodek Kultury / Gminna Biblioteka Publiczna w Borowiu 08-412 Borowie, ul. Garwolińska 19 tel. 25 685 90 12 e-mail: gokb@op.pl www.gokborowie.pl Gminne Centrum Animacji i Kultury w Sulbinach, 08-400 Garwolin, ul. Wspólna 46 tel. 536 835 535 e-mail: centrum.sulbiny@gmail.com www. gcak.garwolin-gmina.pl...................... 159
................................... Gminna Biblioteka Publiczna w Woli Rębkowskiej 08-410 Wola Rębkowska, ul. Długa 90 tel. 25 681 51 37 e-mail: gbpwr@poczta.onet.pl www. biblioteka.garwolin-gmina.pl Gminna Biblioteka Publiczna w Górznie 08-404 Górzno, Górzno 130 tel. 25 681 22 77 e-mail : biblioteka@gorzno.ugm.pl www.biblioteka.gorzno.ugm.pl Gminna Biblioteka Publiczna w Nowym Pilczynie 08-450 Łaskarzew, Nowy Pilczyn 78 tel. 25 684 53 69 e-mail: biblioteka.np@op.pl www. bibliotekapilczyn.wordpress.com Gminna Biblioteka Publiczna w Trojanowie 08-455 Trojanów, Trojanów 63B tel. 25 682 75 71 e-mail: gbptrojanow@op.pl www. bibliotekatrojanow.blogspot.com Gminny Ośrodek Kultury / Gminna Biblioteka Publiczna w Wildze 08-470 Wilga, ul. Warszawska 34 tel. 25 685 30 62 e-mail: kultura@gokwilga.pl tel. 25 685 36 08 e-mail: biblioteka_wilga@gazeta.pl www.gokwilga.pl Gminny Ośrodek Kultury / Gminna Biblioteka Publiczna w Maciejowicach ( filie: Oronne, Samogoszcz) 08-480 Maciejowice, ul. Rynek 2 tel. 25 682 58 04 e-mail: gok_maciejowice@poczta.onet.pl tel. 25 682 57 03 e-mail: bibliotekamce@wp.pl Gminna Biblioteka Publiczna w Miastkowie Kościelnym 08-420 Miastków Kościelny, ul. Szkolna 5 tel. 25 754 40 18 e-mail: kultura@miastkowkoscielny.pl www.gbpmiastkowkoscielny.blogspot.com Gminna Biblioteka Publiczna w Parysowie 08-441 Parysów, ul. Borowska 1 tel. 25 685 53 66 e-mail: biblparysow@interia.pl Gminna Biblioteka Publiczna i Świetlica Gminna w Sobolewie 08-460 Sobolew, ul. Rynek 1 tel. 25 682 50 23 Muzea, galerie, izby, bazy i inne Muzeum Ziemi Garwolińskiej w Miętnem Zespół Szkół Rolniczych im. St. Staszica 08-400 Garwolin, Miętne, ul. Główna 49 tel. 25 682 30 81 / 25 682 30 89 e-mail: zsr-sekretariat55@wp.pl www.mietne.edu.pl www. garwolin-starostwo.pl Muzeum im. Tadeusza Kościuszki w Maciejowicach 08-480 Maciejowice?, ul. Rynek 2 tel. 25 682 58 04 e-mail: gok_maciejowice@poczta.onet.pl Galeria "Kotłownia" w Garwolinie Centrum Sportu i Kultury w Garwolinie 08-400 Garwolin, ul. Nadwodnej 1 tel. 25 682 20 51 e-mail: csiksekretariat@wp.pl www.csik.garwolin.pl 160......................
................................... Izba Przyrodniczo - Leśna im. Jana Pawła II w Podzamczu w Nadleśnictwie Garwolin 08-480 Maciejowice, Podzamcze (zespół pałacowo-parkowy) tel. 601 972 720 e-mail: garwolin@warszawa.lasy.gov.pl www.warszawa.lasy.gov.pl Nadleśnictwo Garwolin 08-400 Garwolin, Miętne ul. Główna 3 (zespół pałacowo-parkowy) tel. 25 682 22 04, 25 684 11 40 e-mail: garwolin@warszawa.lasy.gov.pl www.warszawa.lasy.gov.pl Baza Edukacji Ekologicznej w Miętnem Zespół Szkół Rolniczych im. St. Staszica 08-400 Garwolin, Miętne, ul. Główna 49 tel. 25 682 30 81 / 25 682 30 89 e-mail: zsr-sekretariat55@wp.pl www.mietne.edu.pl www. garwolin-starostwo.pl Szkolne Muzeum Ziemi Nadwiślańskiej w Antoniówce Świerżowskiej 08-480 Maciejowice, Antoniówka 43 tel. 25 682 57 76 e-mail: pspantoniowka@o2.pl Izba Pamięci Ziemi Żelechowskiej w Żelechowie 08-430 Żelechów, ul. Piłsudskiego 34 I piętro budynku NZOZ Przychodnia tel. 25 754 13 48 / 796 802 470 www.zelechow.pl Ośrodek Szkoleniowy Stowarzyszenia "Akademia Łucznica" 08-440 Pilawa, Łucznica 10 tel. 25 623 14 08 www. lucznica.org.pl Gminna Izba Tradycji w Lalinach 08-412 Borowie, Laliny Urząd Gminy Borowie, www.borowie.pl tel. 25 685 90 70, e-mail: gmina@borowie.pl Skansen wojenny w Wildze 08-470 Wilga, Skurcza Przy drodze nr 801, wstęp wolny...................... 161
................................... Bibliografia Literatura 1. Garwolin i okolice. Przewodnik turystyczny, P. Ajdacki, J. Kałuszko, W. Sobociński, Warszawa 2004, ISBN 83-915832-3-6. 2. Garwoszlaki. Przewodnik po szlakach turystyczno - rowerowych powiatu garwolińskiego, Stowarzyszenie Rozwoju Gmin i Miast Powiatu Garwolińskiego "Wspólnota Powiatowa", Garwolin 2008, ISBN 978-83-60126-65-3. 3. Wilga. Szlak kajakowy, Stowarzyszenie Rozwoju Gmin i Miast Powiatu Garwolińskiego "Wspólnota Powiatowa", Garwolin 2008, ISBN 978-83-60126-62-2.. 4. Ekologiczne Mazowsze, Artexpress W. Borodziuk, R. Chwiszczuk, I. Mitura, Warszawa 2008, http://bahus.republika.pl/pliki/ekologiczne-mazowsze.pdf 5. Powiat garwoliński, mapa administracyjno - turystyczna, Starostwo Powiatowe w Garwolinie, Garwolin 2010, ISBN 978-83-7475-522-1. 6. Garwoszlaki. Mapa turystyczna LGD na tle powiatu garwolińskiego, Stowarzyszenie Rozwoju Gmin i Miast Powiatu Garwolińskiego "Wspólnota Powiatowa", Garwolin 2007. 7. Młynarstwo w Powiecie Garwolińskim do końca XX wieku, P.Czepas, Garwolin 2004. 8. Informator powiatowy. Informacja z działalności Samorządu Powiatu Garwolińskiego w 2011r., Starostwo Powiatowe w Garwolinie, Garwolin 2012. Strony internetowe 1. www.garwolin-starostwo.pl 2. www.borowie.pl 3. www.garwolin.pl 4. www.garwolin-gmina.pl 5. www.gorzno.ugm.pl 6. www.laskarzew.pl 7. www.miasto.laskarzew.pl 8. www.maciejowice.pl 9. www.miastkowkoscielny.pl 10. www.parysow.pl 162......................
................................... 11. www.pilawa.com.pl 12. www.sobolew.pl 13. www.trojanow.pl 14. www.ugwilga.pl 15. www.zelechow.pl 16. www.garwolin.warszawa.lasy.gov.pl 17. www.stat.gov.pl 18. www.wspolnota.garwolin.pl 19. www.garwoszlaki.pl 20. www.psl.garwolin.pl 21. www.zabytki.pl 22. www.kirkuty.xip.pl 23. www.ludowegarwolin.cba.pl 24. www.lucznica.org.pl 25. www.gorki.michalici.pl 26. www.skarbiecmazowiecki.pl 27. www.echo.siedlce.net 28. www.wspolnota-powiatowa.neostrada.pl 29. www.zwola.siedlce.opoka.org.pl 30. www.kosciolydrewniane.pl 31. www.partnerstwo.garwolin.pl 32. www.pinakoteka.zascianek.pl...................... 163