BUDOWNICTWO ENERGOOSZCZĘDNE I MODERNIZACJA ENERGETYCZNA BUDYNKÓW DLA POPRAWY JAKOŚCI POWIETRZA Anna Jaskuła Dyrektor biura Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie Cités 31-016 Kraków, ul. Sławkowska 17 tel./faks: +48 12 429 17 93 e-mail: biuro@pnec.org.pl
STOWARZYSZENIE GMIN POLSKA SIEĆ ENERGIE CITÉS jest pozarządową organizacją non-profit od 1994 roku aktywnie działa na rzecz kształtowania lokalnej polityki energetycznej i ochrony klimatu promuje poprawę efektywności energetycznej i wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych członkami Stowarzyszenia są miasta i gminy z całej Polski
JAKOŚĆ POWIETRZA W EUROPIE Szacuje się, że około 90% mieszkańców miast europejskich jest narażonych na zanieczyszczenia powietrza substancjami, które mają najbardziej szkodliwy wpływ na zdrowie człowieka. Przekroczenia poziomów dopuszczalnych stężeń średniodobowych pyłu PM10 w 2012 r. Przekroczenia poziomów dopuszczalnych stężeń średniorocznych pyłu PM2,5 w 2012 r. Źródło: KRAJOWY PROGRAM OCHRONY POWIETRZA DO ROKU 2020 (z perspektywą do 2030), Ministerstwo Środowiska, Departament Ochrony Powietrza, Warszawa 2015 Przekroczenia poziomów docelowych stężeń średniorocznych B(a)P w 2012 r.
JAKOŚĆ POWIETRZA... Analiza dotychczas przeprowadzonych ocen jakości powietrza za lata 2003 2013 wskazuje na fakt, że stan jakości powietrza w Polsce ulega systematycznej poprawie. Zmienił się także udział poszczególnych źródeł mających wpływ na stan jakości powietrza. Początkowo obserwowano największy wpływ sektora energetyki i przemysłu, a znacznie mniejszy sektora transportu i sektora bytowo-komunalnego. Jednakże w wyniku stosowania rozwiązań techniczno-technologicznych i prawnych wpływ sektora przemysłu uległ znacznemu zmniejszeniu. Mimo znacznej redukcji emisji w obszarze sektora przemysłu standardy jakości powietrza nadal nie są dotrzymywane. Wyniki ocen rocznych, przeprowadzanych przez Inspekcję Ochrony Środowiska, jednoznacznie wskazują, że za nieodpowiedni stan jakości powietrza w Polsce odpowiada w pierwszej kolejności zjawisko tzw. niskiej emisji, pochodzącej z sektora bytowo-komunalnego oraz z transportu Źródło: KRAJOWY PROGRAM OCHRONY POWIETRZA DO ROKU 2020 (z perspektywą do 2030), Ministerstwo Środowiska, Departament Ochrony Powietrza, Warszawa 2015
JAKOŚĆ POWIETRZA W POLSCE Za przekroczenie poziomu dopuszczalnego pyłu PM10 w skali kraju w 88,21% odpowiada indywidualne ogrzewanie budynków. Przyczyny przekroczeń dopuszczalnego średniorocznego poziomu pyłu PM10 w powietrzu w strefach zaliczonych do klasy C w 2013 roku, wskazane jako główne udział procentowy w skali kraju. Legenda: S1 oddziaływanie emisji związanej z intensywnym ruchem pojazdów w centrum miasta, S2 oddziaływanie emisji związanej z ruchem pojazdów na główniej drodze leżącej w pobliżu stacji pomiarowej, S3 oddziaływanie emisji z zakładów przemysłowych, ciepłowni, elektrowni zlokalizowanych w pobliżu stacji pomiarowej, S5 oddziaływanie emisji związanych z indywidualnym ogrzewaniem budynków, S16 emisja wtórna zanieczyszczeń pyłowych z powierzchni odkrytych, np. dróg, chodników, boisk, S18 emisja zanieczyszczeń pyłowych z powierzchni pylących, np. pól, nieutwardzonych dróg i placów, S22 emisja zanieczyszczeń spoza strefy przeważa emisja z indywidualnego ogrzewania domów i mieszkań. Źródło: KRAJOWY PROGRAM OCHRONY POWIETRZA DO ROKU 2020 (z perspektywą do 2030), Ministerstwo Środowiska, Departament Ochrony Powietrza, Warszawa 2015
JAKOŚĆ POWIETRZA W POLSCE Za przekroczenie poziomu dopuszczalnego pyłu PM2,5 w skali kraju odpowiada w 86,5% indywidualne ogrzewanie budynków. Przyczyny przekroczeń dopuszczalnego średniorocznego poziomu pyłu PM2,5 w strefach zaliczonych do klasy C w 2013 roku, wskazane jako główne dla poszczególnych przypadków przekroczeń udział procentowy w skali kraju. Legenda: Legenda: S1 oddziaływanie emisji związanej z ruchem pojazdów w centrum miasta z intensywnym ruchem, S2 oddziaływanie emisji związanej z ruchem pojazdów na głównej drodze leżącej w pobliżu stacji pomiarowej, S3 oddziaływanie emisji z zakładów przemysł., ciepłowni, elektrowni zlokalizowanych w pobliżu stacji pomiarowej, S5 oddziaływanie emisji związanych z indywidualnym ogrzewaniem budynków. Źródło: KRAJOWY PROGRAM OCHRONY POWIETRZA DO ROKU 2020 (z perspektywą do 2030), Ministerstwo Środowiska, Departament Ochrony Powietrza, Warszawa 2015
JAKOŚĆ POWIETRZA W POLSCE Za przekroczenie poziomu docelowego B(a)P w skali kraju odpowiada w 98% indywidualne ogrzewanie budynków. Przyczyny przekroczeń docelowego średniorocznego poziomu B(a)P w strefach zaliczonych do klasy C w 2013 roku, wskazane jako główne dla poszczególnych przypadków przekroczeń udział procentowy w skali kraju Legenda: Legenda: S1 oddziaływanie emisji związanej z ruchem pojazdów w centrum miasta z intensywnym ruchem, S3 oddziaływanie emisji z zakładów przemysł., ciepłowni, elektrowni zlokalizowanych w pobliżu stacji pomiarowej, S5 oddziaływanie emisji związanych z indywidualnym ogrzewaniem budynków. Źródło: KRAJOWY PROGRAM OCHRONY POWIETRZA DO ROKU 2020 (z perspektywą do 2030), Ministerstwo Środowiska, Departament Ochrony Powietrza, Warszawa 2015
JAKOŚĆ POWIETRZA W POLSCE Za obecny stan jakości powietrza w Polsce odpowiedzialna jest w głównej mierze tzw. niska emisja * pochodząca przede wszystkim z sektora bytowo-komunalnego, obejmującego: indywidualne źródła wytwarzania ciepła i przygotowania ciepłej wody małe ciepłownie komunalne transport * Emisja zanieczyszczeń wprowadzana do powietrza z emitorów o wysokości do 40 m, z: palenisk z indywidualnych gospodarstw domowych (domy jednorodzinne, budynki wielorodzinne), lokalnych kotłowni, budynków użyteczności publicznej, MŚP (warsztaty, usługi, piekarnie itp.), komunikacji, niezorganizowanej emisji: pożary, pylenie ze składowisk materiałów itp. Źródło: KRAJOWY PROGRAM OCHRONY POWIETRZA DO ROKU 2020 (z perspektywą do 2030), Ministerstwo Środowiska, Departament Ochrony Powietrza, Warszawa 2015
JAKOŚĆ POWIETRZA W POLSCE USTAWA ANTYSMOGOWA W dniu 6.10.2015 prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę antysmogową. Nowelizacja Prawa ochrony środowiska precyzuje obecne przepisy tak, by sejmiki wojewódzkie za pomocą uchwał mogły określać rodzaj i jakość paliw stałych dopuszczonych do stosowania i parametry techniczne lub parametry emisji urządzeń do spalania. Sejmiki będą mogły uchwalić zakaz stosowania określonych instalacji, w których następuje spalanie. Uchwała będzie musiała jednak określić np. granice obszaru objętego ograniczeniami. Poza tymi wymogami uchwała będzie mogła też ustalić czas obowiązywania ograniczeń w ciągu roku. Samorządy będą mogły określić rodzaje podmiotów bądź instalacji, które będą wyłączone z ograniczeń lub zakazów. Narzędzia, które oferuje ustawa, pomogą skuteczniej walczyć z zanieczyszczeniem powietrza w polskich miastach i zwiększą komfort życia ich mieszkańców. Źródło: hnp://energetyka.wnp.pl/sejm-uchwalil-tzw-ustawe-antysmogowa, 255103_1_0_1.html
Krajowy Plan mający na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii opracowano na podstawie art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o Charakterystyce energetycznej budynków, która wdraża część postanowień dyrektywy 2010/31/UE do krajowego porządku prawnego. Dokument przyczyni się również do uporządkowania zagadnień merytorycznych oraz zwrócenia uwagi na potrzebę poprawy efektywności energetycznej w sektorze budynków. Treść dokumentu pośrednio ma przybliżyć cel główny, którym jest zapewnienie, aby do dnia 31 grudnia 2020 r. wszystkie nowe budynki były budynkami o niemal zerowym zużyciu energii oraz po dniu 31 grudnia 2018 r. nowe budynki zajmowane przez władze publiczne oraz będące ich własnością były budynkami o niemal zerowym zużyciu energii. Źródło: Krajowy Plan mający na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii, Warszawa, 2015 r.
STRUKTURA WIEKOWA BUDYNKÓW W POLSCE Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań w 2011 r. w Polsce istniało 5,54 mln budynków. Udział budynków według okresów wybudowania Źródło: Krajowy Plan mający na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii, Warszawa, 2015 r.
STRUKTURA ZASOBÓW MIESZKANIOWYCH W POLSCE Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań w 2011 r. w Polsce liczba mieszkań wynosiła 12,96 mln. Udział mieszkań według okresów wybudowania Źródło: Krajowy Plan mający na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii, Warszawa, 2015 r.
STRUKTURA ZUŻYCIA ENERGII W BUDYNKACH MIESZKALNYCH w Polsce w UE zalecana przez Międzynarodową Agencję Energetyczną Źródło: Krajowy Plan mający na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii, Warszawa, 2015 r.
ŹRÓDŁA ENERGII WYKORZYSTYWANEJ W BUDYNKACH Zużycie energii w budynkach oraz struktura paliw używanych w celach grzewczych są kluczowe z punktu widzenia rozwoju gospodarki niskoemisyjnej. Stan polskiej infrastruktury odbiega od średniej unijnej w obu tych obszarach. Polska cechuje się wyjątkowo wysokim, na tle Unii Europejskiej, udziałem węgla w zużyciu finalnym energii w budynkach mieszkalnych (30%) i niemieszkalnych (10%). Ponad połowa wykorzystywanego w europejskich budynkach węgla spalana jest w Polsce. Indywidualne ogrzewanie oparte na spalaniu węgla w małych, nieposiadających filtrów instalacjach stwarza problem szkodliwych dla zdrowia i i środowiska tzw. niskich emisji. Jest on szczególnie poważny w obszarach o wysokiej koncentracji zabudowy. Ponadto w starszych budynkach funkcjonują nieefektywne energetycznie piece opalane węglem zużywające relatywnie więcej paliwa niż nowsze urządzenia. Źródło: NARODOWY PROGRAM ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ, Warszawa 2015, Projekt: wersja z dnia 4 sierpnia 2015 r
ŹRÓDŁA ENERGII WYKORZYSTYWANEJ W BUDYNKACH Źródła energii wykorzystywanej w budynkach w Polsce i UE w 2011 r. Źródło: NARODOWY PROGRAM ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ, Warszawa 2015, Projekt: wersja z dnia 4 sierpnia 2015 r
ŹRÓDŁA ENERGII WYKORZYSTYWANEJ W BUDYNKACH Mieszkania zamieszkane wg sposobu ich ogrzewania oraz okresu budowy budynku, mln m 2 Źródło: NARODOWY PROGRAM ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ, Warszawa 2015, Projekt: wersja z dnia 4 sierpnia 2015 r
ŹRÓDŁA ENERGII WYKORZYSTYWANEJ W BUDYNKACH Ogrzewanie pomieszczeń i wody użytkowej dominuje w strukturze zużycia energii w polskich budynkach. Na ten cel przeznaczane jest niemal 85% energii w budynkach mieszkalnych i ok. 60% w budynkach niemieszkalnych. Kluczowym wskaźnikiem dla oceny efektywności energetycznej i emisyjności budynków jest ilość energii zużywana na ogrzanie 1 m 2 pow. Wykorzystanie energii w celach grzewczych w przeliczeniu na powierzchnię wykazuje tendencję spadkową, co wynika z termomodernizacji budynków. Jednak proces ten jest hamowany przez rosnące zapotrzebowanie na ocieplenie dotąd niedogrzanych pomieszczeń, stąd poprawa efektywności energetycznej budynków w znacznym stopniu przekłada się na zwiększenie komfortu osób w nich przebywających, ale nie na bezwzględny spadek zużycia energii. Źródło: NARODOWY PROGRAM ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ, Warszawa 2015, Projekt: wersja z dnia 4 sierpnia 2015 r
ŹRÓDŁA ENERGII WYKORZYSTYWANEJ W BUDYNKACH W 2011 r. zużycie energii na ogrzewanie pomieszczeń w UE wynosiło średnio 128 kwh/m 2 z korektą klimatyczną, natomiast w Polsce wskaźnik ten kształtował się na poziomie 173 kwh/m 2. Zużycie energii na ogrzewanie pomieszczeń w Polsce i UE, kwh/m 2 /a, z korektą klimatyczną Źródło: NARODOWY PROGRAM ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ, Warszawa 2015, Projekt: wersja z dnia 4 sierpnia 2015 r
Celem Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej w obszarze budownictwa jest poprawa efektywności wykorzystywania energii w budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych, skutkująca niższymi kosztami eksploatacyjnymi dla użytkowników budynków, a także zmniejszeniem emisji gazów cieplarnianych oraz tzw. niskiej emisji poprzez: zmianę miksu paliwowego wykorzystywanego do ogrzewania budynków; wprowadzenie systemu zachęt do wymiany starych instalacji grzewczych na instalacje nowego typu; wprowadzenie wyższych standardów termomodernizacji istniejących budynków; określenie standardów oraz wprowadzenie zachęt do uwzględniania kwesti efektywności energetycznej budynku już na etapie jego projektowania: popularyzacja domów pasywnych i zeroenergetycznych; wprowadzenie energooszczędnego oświetlenia budynków oraz miast; akcje edukacyjne wskazujące wymierne korzyści. Źródło: NARODOWY PROGRAM ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ, Warszawa 2015, Projekt: wersja z dnia 4 sierpnia 2015 r
POPRAWA STANDARDU ENERGETYCZNEGO ISTNIEJĄCYCH BUDYNKÓW W Polsce realizowany jest program termomodernizacji budynków, który wprowadzono już w 1999 r. na podstawie Ustawy o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Program ten ma na celu zapewnienie technicznego i finansowego wsparcia projektów w zakresie oszczędności energii w budynkach. Od 1999 r. do końca 2013 r. fundusz został zasilony kwotą 1 mld 555 mln zł. Z funduszu termomodernizacyjnego wypłacane są premie termomodernizacyjne, remontowe oraz kompensacyjne. Źródło: NARODOWY PROGRAM ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ, Warszawa 2015, Projekt: wersja z dnia 4 sierpnia 2015 r
POPRAWA STANDARDU ENERGETYCZNEGO ISTNIEJĄCYCH BUDYNKÓW W okresie 14 lat funkcjonowania Ustawy termomodernizacyjnej programem objęto w sposób bezpośredni kilkadziesiąt tysięcy budynków. Funkcjonowanie tej ustawy wywarło również pozytywny wpływ na standardy termomodernizacyjne w całym budownictwie, szczególnie jeśli chodzi o grubość izolacji cieplnej, która to wartość w praktyce wzrosła na przestrzenie 10 lat trzykrotnie. Programy nakierowane na poprawę zarządzania energią w budynkach prowadzi również Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Źródło: NARODOWY PROGRAM ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ, Warszawa 2015, Projekt: wersja z dnia 4 sierpnia 2015 r
WYMAGANIA DLA BUDYNKÓW PRZEZNACZONYCH DO TERMOMODERNIZACJI Zgodnie z obecnymi przepisami, aby uzyskać tzw. premię termomodernizacyjną należy wykazać, że w wyniku termomodernizacji osiągnięte zostanie znaczące zmniejszenie rocznego zapotrzebowania na energię, a w szczególności: w budynkach, w których modernizuje się jedynie system grzewczy co najmniej o 10%, w budynkach, w których po roku 1984 przeprowadzono modernizację systemu grzewczego co najmniej o 15%, w pozostałych budynkach co najmniej o 25%, w lokalnych źródłach ciepła i lokalnej sieci ciepłowniczej zmniejszenie rocznych strat energii pierwotnej co najmniej o 25%, a przy ich zastąpieniu przez przyłącze do scentralizowanego źródła ciepła (sieci miejskiej) zmniejszenie kosztów zakupu ciepła dostarczanego do budynku co najmniej o 20% w stosunku rocznym. Źródło: NARODOWY PROGRAM ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ, Warszawa 2015, Projekt: wersja z dnia 4 sierpnia 2015 r
WYMAGANIA DLA BUDYNKÓW PRZEZNACZONYCH DO TERMOMODERNIZACJI Takie wymagania w praktyce oznaczają, że inwestycje termomodernizacyjne wykonywane są w minimalnym standardzie niezbędnym do osiągnięcia określonego progu dla danej kategorii budynków, natomiast nie z celem osiągnięcia maksymalnej korzyści ekonomicznej w całym cyklu życia budynku. Tym samym marnowany jest potencjał oszczędności energii, który w przyszłości będzie bardzo trudno wykorzystać. Źródło: NARODOWY PROGRAM ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ, Warszawa 2015, Projekt: wersja z dnia 4 sierpnia 2015 r
POPRAWA STANDARDU ENERGETYCZNEGO NOWOBUDOWANYCH BUDYNKÓW W ostatnich latach obserwuje się w wielu krajach unijnych szybki rozwój budownictwa niskoenergetycznego i pasywnego. W Polsce wybudowano dotychczas kilkanaście budynków w standardzie pasywnym (zużycie energii użytkowej poniżej 15 kwh/m 2 /rok) oraz kilka tysięcy w standardzie niskoenergetycznym (EU na poziomie od 30 do 60 kwh/m 2 /rok). To niedużo biorąc pod uwagę skalę zjawiska w Europie Zach. Inwestowanie w bardziej wydajne energetycznie budynki ma pozytywny wpływ na całą gospodarkę poprzez wzrost innowacyjności, tworzenie nowych miejsc pracy, poprawę bezpieczeństwa energetycznego, ale także na podmioty gospodarcze i społeczeństwo poprzez niższe w długiej perspektywie wydatki na energię. Źródło: NARODOWY PROGRAM ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ, Warszawa 2015, Projekt: wersja z dnia 4 sierpnia 2015 r
DEFINICJE I STANDARDY BUDYNKÓW ENERGOOSZCZĘDNYCH Budynek energooszczędny charakteryzuje się współczynnikiem EUco 70 kwh/m 2 na rok. Do pokrycia części zapotrzebowania na energię wykorzystywane mogą być źródła odnawialne. Budynek niskoenergetyczny to obiekt o współczynniku EUco 45 kwh/m 2 na rok. Budynek pasywny to obiekt o współczynniku EUco max 15 kwh/m 2 na rok. Do pokrycia całego zapotrzebowania na energię wykorzystywane są często źródła odnawialne. Budynek referencyjny budowany wg obowiązujących w Polsce przepisów zużywa średnio ok. 130 kwh/m 2 na rok. EUco - wskaźnik zapotrzebowania na ciepło Źródło: NARODOWY PROGRAM ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ, Warszawa 2015, Projekt: wersja z dnia 4 sierpnia 2015 r
POPRAWA STANDARDU ENERGETYCZNEGO NOWOBUDOWANYCH BUDYNKÓW Wśród głównych zalet budynków niskoenergetycznych i pasywnych z perspektywy mieszkańców należy wskazać: wyższy komfort mieszkania, który wynika z optymalnej temperatury panującej w pomieszczeniach oraz lepszego powietrza, które jest skuteczniej filtrowane dzięki efektywnej wentylacji poprawę jakości powietrza w skali lokalnej korzyści zdrowotne związane ze zmniejszonym ryzykiem niedogrzania pomieszczeń ze względów finansowych, co ma znaczenie zwłaszcza w przypadku osób starszych i słabiej uposażonych Źródło: NARODOWY PROGRAM ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ, Warszawa 2015, Projekt: wersja z dnia 4 sierpnia 2015 r
POPRAWA STANDARDU ENERGETYCZNEGO NOWOBUDOWANYCH BUDYNKÓW Główną przyczyną wolniejszego rozwoju budownictwa niskoenergetycznego i pasywnego w Polsce jest powszechne przekonanie inwestorów o wyższych kosztach budowy takich obiektów. Eksperci oceniają jednak, że wyższe koszty wynikają w dużym stopniu z błędów projektowych oraz niskiej jakości prac budowlanych, co można wyeliminować poprzez lepsze przygotowanie architektów oraz wyższą jakość wykonawstwa. Mimo że początkowy kapitał potrzebny do budowy domu niskoenergetycznego/pasywnego jest wyższy niż w przypadku domu tradycyjnego, to taka inwestycja ma uzasadnienie ekonomiczne, jeśli uwzględni się średni koszt utrzymania budynku w całym cyklu jego życia. Źródło: NARODOWY PROGRAM ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ, Warszawa 2015, Projekt: wersja z dnia 4 sierpnia 2015 r
POPRAWA STANDARDU ENERGETYCZNEGO NOWOBUDOWANYCH BUDYNKÓW Oprócz oczywistych korzyści społecznych (niższe wydatki na energię), gospodarczych (nowe miejsca pracy, wzrost PKB) i środowiskowych (niższe emisje związane ze spalaniem paliw), dodatkową przesłanką do stworzenia kompleksowego systemu wsparcia dla budynków pasywnych i niskoenergetycznych jest legislacja unijna. Zmodernizowana Dyrektywa 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków zobowiązuje państwa członkowskie do stworzenia takich warunków prawnych i rynkowych, aby od 31 grudnia 2020 r. wszystkie nowo powstające budynki prawie nie zużywały energii. W przypadku budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz stanowiących ich własność ma to nastąpić jeszcze wcześniej, bo już od 31 grudnia 2018 r. Źródło: NARODOWY PROGRAM ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ, Warszawa 2015, Projekt: wersja z dnia 4 sierpnia 2015 r
WZORCOWA ROLA BUDYNKÓW ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W ZAKRESIE RACJONALNEGO WYKORZYSTYWANIA ENERGII Zgodnie z wymogami prawa budynki administracji publicznej będą musiały spełniać coraz wyższe normy w zakresie efektywności wykorzystania energii. Pożądane jest upowszechnianie praktycznych działań, które informują osoby korzystające z budynków administracji publicznej o inicjatywach podejmowanych w zakresie oszczędnego wykorzystywania energii, np. poprzez stosowanie krótkich komunikatów dotyczących metod ograniczających zużycie energii w konkretnym budynku (np. nalepek informujących o stosowaniu energooszczędnego oświetlenia, przeciwdziałaniu przegrzewaniu pomieszczeń, automatycznym wyłączaniu zbędnych urządzeń oraz oszczędnościach generowanych dzięki podjętym inicjatywom). Źródło: NARODOWY PROGRAM ROZWOJU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ, Warszawa 2015, Projekt: wersja z dnia 4 sierpnia 2015 r
FORUM ENERGIA EFEKT ŚRODOWISKO POROZUMIENIE BURMISTRZÓW To najbardziej ambitna inicjatywa europejska, gromadząca burmistrzów pionierskich miast i gmin europejskich, którzy zobowiązali się do przekroczenia celów energetycznych Unii Europejskiej 3x20% poprzez zwiększenie efektywności energetycznej oraz wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
ZOBOWIĄZANIA SYGNATARIUSZY POROZUMIENIA Przekroczenie celów unijnej polityki klimatyczno-energetycznej: ograniczenie emisji CO 2 o 20% do 2020 roku Przygotowanie Planu działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP Sustainable Energy Ac[on Plan) Wdrożenie Planu Działań (SEAP) i okresowe raportowanie postępów Zaangażowanie obywateli i innych interesariuszy (Dni Energii, Lokalne Forum) Zachęcenie innych miast do przystąpienia do tej inicjatywy
PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEJ ENERGII Plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) jest dokumentem, który wyznacza cele w zakresie redukcji emisji CO2 i definiuje konkretne działania, które władze lokalne podejmą, aby osiągnąć te cele do 2020 roku. Realizacja SEAP ma umożliwić wywiązanie się ze zobowiązań podjętych poprzez podpisanie Porozumienia Burmistrzów. Zgodnie z treścią Porozumienia SEAP należy przedstawić w okresie roku od dnia przystąpienia do Porozumienia Burmistrzów. Przedłożono już 4 625 SEAP-ów, w tym 31 z Polski!
FORUM ENERGIA EFEKT ŚRODOWISKO Plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) powinien obejmować cały obszar geograficzny zarządzany przez władze lokalne oraz przewidywać działania w różnych sektorach (w tym: budynki komunalne, oświetlenie publiczne, transport, gospodarstwa domowe).
PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA PRZEWIDZIANE W SEAPACH PODEJMOWANE PRZEZ MIASTA SYGNATARIUSZY W POLSCE Działania o charakterze inwestycyjnym poprawa efektywności energetycznej www.pnec.org.pl Termomodernizacja obiektów komunalnych Modernizacja instalacji grzewczych w budynkach mieszkalnych Modernizacja instalacji oświetleniowych budynków komunalnych i oświetlenia ulicznego Montaż reduktorów napięcia zasilającego obwody oświetleniowe w lampach ulicznych Instalacje zielonych dachów N2O
PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA PRZEWIDZIANE W SEAPACH PODEJMOWANE PRZEZ MIASTA SYGNATARIUSZY W POLSCE Działania o charakterze inwestycyjnym poprawa efektywności energetycznej www.pnec.org.pl Monitoring zużycia energii Wymiana liczników energii w obiektach komunalnych i oświetleniu ulicznym Wymiana kotłów grzewczych Modernizacja miejskiej sieci ciepłowniczej Modernizacja elektrociepłowni N2O
PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA PRZEWIDZIANE W SEAPACH PODEJMOWANE PRZEZ MIASTA SYGNATARIUSZY W POLSCE Działania o charakterze inwestycyjnym wykorzystanie odnawialnych źródeł energii www.pnec.org.pl Montaż kolektorów słonecznych i ogniw fotowoltaicznych Budowa kotłowni na biomasę Budowa biogazowni rolniczej Wykorzystanie wód geotermalnych do celów grzewczych Budowa turbin wiatrowych Budowa małych elektrowni wodnych
POLSKIE PLANY DZIAŁAŃ W LICZBACH 31 SEAPów 19 zaakceptowanych Źródło: www.eumayors.eu 12 złożonych do JRC Plany działań na rzecz zrównoważonej energii zaakceptowane Plany działań na rzecz zrównoważonej energii złożone do JRC
WZORCE DOSKONAŁOŚCI Wzorce doskonałości (Benchmarks of Excellence) opisy najciekawszych projektów i inicjatyw realizowanych przez Sygnatariuszy Porozumienia i ich Organizacje Wspierające Istnieje 1 913 wzorców doskonałości, w tym 20 z Polski!
FORUM ENERGIA EFEKT ŚRODOWISKO Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie Cités zostało pierwszą w Polsce Organizacją Wspierającą Porozumienie Burmistrzów. 24 kwietnia 2009 roku w Brukseli podczas międzynarodowej konferencji, która zgromadziła ponad 400 uczestników z całej Europy, Zbigniew Michniowski, Prezes Zarządu Stowarzyszenia podpisał umowę o partnerstwie pomiędzy Dyrekcją Generalną ds. Energii i Transportu Komisji Europejskiej a Stowarzyszeniem Gmin Polska Sieć Energie Cités.
POMOC MIASTOM I GMINOM SYGNATARIUSZOM W WYPEŁNIANIU ZOBOWIĄZAŃ WYNIKAJĄCYCH Z PODPISANIA POROZUMIENIA BURMISTRZÓW w formalnościach związanych z przystąpieniem do Porozumienia Burmistrzów w przygotowaniu Planów działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) we wdrażaniu Planów Działań (SEAP) i okresowym raportowaniu postępów w organizacji Dni Energii i Lokalnych Forów w organizacji wydarzeń mających na celu zachęcenie innych miast do przystąpienia do Porozumienia Burmistrzów
UTRZYMYWANIE KONTAKTU Z SYGNATARIUSZAMI POROZUMIENIA ORAZ UŁATWIENIE WYMIANY DOŚWIADCZEŃ POMIĘDZY MIASTAMI I GMINAMI SYGNATARIUSZAMI I KANDYDATAMI regularne kontakty z miastami i gminami sygnatariuszami i kandydatami poprzez organizację konferencji, seminariów, warsztatów, podróży studyjnych, Dni Energii, Lokalnych Forów oraz codzienny kontakt utworzenie Polskiej Plazormy Dialogu nt. Porozumienia Burmistrzów skupiającej polskich sygnatariuszy Porozumienia oraz organizacje, które mogą wesprzeć je w realizacji celów Porozumienia zaangażowanie miast i gmin sygnatariuszy w projekty realizowane przez Stowarzyszenie
ZESTAWIENIE PROJEKTÓW REALIZOWANYCH PRZEZ STOWARZYSZENIE W LATACH 2012 2017 Projekt 2012 2013 2014 2015 2016 2017 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV Energy for Mayors Apetyt na klimat NET-COM Green Twinning Meshar~lity VIS NOVA Renergy Ogród nad głową EURONET 50/50 MAX Mayors in Ac~on 50 000&1 SEAPs ADELPHI
FORUM ENERGIA EFEKT ŚRODOWISKO WARSZAWA, 4 LISTOPADA 2015 R. STRONY INTERNETOWE www. ogrodnadglowa.pl www.meshartility.eu www. pnec.org.pl www.pnec.org.pl/apetyt www.energyformayors.eu www.pnec.org.pl euronet50-50max.eu
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ! Anna Jaskuła Dyrektor biura Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie Cités 31-016 Kraków, ul. Sławkowska 17 tel./faks: +48 12 429 17 93 e-mail: biuro@pnec.org.pl