Estetyczna odbudowa zębów przednich wyzwanie dla lekarza i technika Autor_Dr n. med. Krystian Owczarczak Przypadek 1 Ryc. 1, 2, 3, 4, 5_Sytuacja poczàtkowa stan przed leczeniem. Ryc. 6_Stan po chirurgicznej korekcie girlandy dziàs owej, w z bach 22 i 23 ubytki klasy V i III uzupe niono kompozytem. _Przypadek 1 Zaopatrzenie estetyczne pacjenta o wysokich wymaganiach stwarza często konieczność zaangażowania w proces leczenia lekarzy kilku specjalności. Wspólne rozwiązywanie takiego problemu daje dużą szansę na idealne odwzorowanie utraconej świetności uzębienia pacjenta. _Opis przypadków Przypadek 1 Pacjentka zgłosiła się na wizytę w celu poprawienia wyglądu swojego uśmiechu. Od dłuższego czasu denerwowała ją szczególnie, widoczna na zdjęciach rodzinnych, ciemna plama na zębach 12 i 11 oraz ciocia Katarzyna, która nie dawała jej o tym zapomnieć. Zęby 12 i 11 były wielokrotnie pokrywane kompozytem, lecz wynik leczenia nie dawał pacjentce nigdy satysfakcji (Ryc. 1, 2, 3, 4, 5). Postanowiła to zmienić. Badaniem stomatologicznym stwierdziłem: nieestetyczne licówki kompozytowe na zębach 12 i 11, zdeformowaną nawisającymi wypełnieniami brodawkę miedzy tymi zębami oraz ubytki kl.v w zębach 22 i 23 i ubytki kl.iii w 21 dystalnie i mezjalnie w 22. Zauważyłem również nieharmonijne ustawienie szyjek zębowych, co poszerzało optycznie ciemne zęby 12 i 11. Postanowiłem wyleczyć zachowawczo wszystkie zauważone ubytki, natomiast zęby 12 i 11 Ryc. 1 Ryc. 2 Ryc. 3 Ryc. 4 Ryc. 5 Ryc. 6 24 I
Praktyka _ Opis przypadku I Ryc. 7 Ryc. 8 Ryc. 9 Ryc. 10 Ryc. 11 Ryc. 12 opracować pod korony pełnoceramiczne na podbudowie z tlenku cyrkonu, po uprzednim chirurgicznym ich wydłużeniu. Korektę chirurgiczną wykonałem dwukrotnie, gdyż pierwsza, przeprowadzona może zbyt oszczędnie, nie spełniała w wystarczającym stopniu wymogów estetyki (Ryc. 6). W trakcie leczenia okazało się również niezbędne przeprowadzenie powtórnego leczenia endodontycznego, po którym ząb 12 został zaopatrzony dodatkowo złotym wkładem koronowokorzeniowym, a część koronową zęba 11 wzmocniono jedynie odpowiednim kompozytem (Ryc. 7). Po tych niezbędnych wstępnych zabiegach przedprotetycznych przystąpiłem do odbudowy koron zębów 12 i 11 uzupełnieniami stałymi. Biorąc pod uwagę bardzo trudne warunki kolorystyczne istniejące w zębach jednoimiennych wizytę, na której miał być określony kolor Ryc. 7_Opracowane z by 12 i 11 przed wykonaniem wycisku pod korony pe noceramiczne na cerkonie. Ryc. 8_Mapa kolorystyczna sporzàdzona wspólnie z technikiem przy pacjencie. Ryc. 9. 10_Korony pe noceramiczne na modelu roboczym. Ryc. 11. 12_Korony pe noceramiczne na lusterku. Ryc. 13. 14. 15. 16_Zacementowane korony pe noceramiczne (prosz zwróciç uwag na idealne odwzorowanie kszta tu, faktury i kolorystyki z bów jednoimiennych). Autor za pomocà ró nych kadrów zdj ç chcia wyeksponowaç perfekcyjne wkomponowanie koron pe noceramicznych w pozosta e uz bienie. Ryc. 13 Ryc. 14 Ryc. 15 Ryc. 16 I 25
Problem z wystającym z łuku zębem 42 został zlikwidowany przez lekarza ortodontę poprzez ekstrakcję zęba 41 i wprowadzenie do łuku zęba 42 (Ryc. 23). Jest to rozwiązanie wybierane często w takich przypadkach w celu poprawienia w stosunkowo krótkim czasie wyglądu estetycznego. Moim zadaniem, jako protetyka, było estetyczne zaopatrzenie zęba 11 (kilkakrotnie dawniej leczonego endodontycznie z odbudową części koronowej kompozytem bez zadowolenia pacjentki). Po skrupulatnym zbadaniu pacjentki stwierdziłem, że należy zająć się również zębami 21 i 22, w których zauważyłem nieszczelne i nieestetyczne wypełnienia kl. III (Ryc. 24, 25). Aby możliwie szybko poprawić samopoczucie pacjentki zaopatrzyłem koroną tymczasową ząb 11 i przystąpiłem do leczenie zachowawczego zębów 21 i 22 (Ryc. 26 i 27). Następnie, ze względu na trudne warunki kolorystyczne, sporządziliśmy wspólnie z techni- Ryc. 20 Ryc. 17. 18. 19_Korony osadzone na z bach 12 i 11 pe na integracja z dziàs em i harmonijny przebieg linii dziàs owej. Ryc. 20_ Nowy uêmiech pacjentki. Ryc. 21_Stan po roku od zacementowania koron widoczna odbudowa brodawki dziàs owej (prosz porównaç ze zdj ciami 17, 18, 19). 26 I odbudowy, postanowiłem przeprowadzić w obecności technika dentystycznego. Wspólnie opracowaliśmy mapę kolorystyczną, która łącznie z kompletem zdjęć dokumentalnych umożliwiła technikowi dokładne odtworzenie indywidualnej charakterystyki zębów pacjentki (Ryc. 8). Ostatnie zdjęcie pacjentki wykonane po roku od osadzenia koron udowodniło, że leczenie przeprowadzono bardzo pieczołowicie i delikatnie można bowiem zaobserwować odtworzenie się brodawki dziąsłowej między zębem 12 i 11, zamykającej ciemny trójkąt widoczny w momencie cementowania (Ryc. 21). Przypadek 2 Pacjentka została skierowana do mnie przez lekarza specjalistę po zakończonym leczeniu ortodontycznym (Ryc. 22). Ryc. 17 Ryc. 18 Ryc. 19 Ryc. 21
Praktyka _ Opis przypadku I _Przypadek 2 Ryc. 22 Ryc. 23 Ryc. 24 Ryc. 25 Ryc. 26 Ryc. 27 kiem dentystycznym mapę kolorystyczną zęba 11 na podstawie zęba jednoimiennego, uwzględniając jednocześnie kształt i fakturę przyszłej korony (Ryc. 29). Podobnie jak w pierwszym przypadku, dzięki mistrzowskiej pracy technika, korona na podbudowie cerkonowej została idealnie wkomponowana w uzębienie pacjentki (Ryc. 30-34). Decyzję co do przyjęcia określonego planu leczenia winna zawsze poprzedzić staranna analiza przypadku. Ułatwia ją wykonanie fotograficznej dokumentacji stanu wyjściowego. Na jej podstawie można z dystansem i bardziej krytycznie ocenić istniejące warunki i potrzeby lecznicze pacjenta. Mój plan leczenia tworzyłem rozpoczynając od sprecyzowania celu głównego w opisanych przypadkach było nim estetyczne odtworzenie zniszczonych zębów przednich z zachowaniem naturalnych zębów jednoimiennych. Wierne odtworzenie zęba jednoimiennego w odcinku przednim szczęki jest zadaniem bardzo trudnym, stanowi właściwie prawdziwe wyzwanie, gdyż gra światła rozchodzącego się w dwóch różnych pod względem przepuszczalności ośrodkach, czyli w tkance naturalnej zęba i porcelanie napalanej, jest niemożliwa do idealnego odwzorowania. Światło rozchodzi się zupełnie inaczej w zębie naturalnym, żywym, niż w zębie martwym, leczonym endodontycznie, albo w zębie zaopatrzonym koroną porcelanową. Sytuację komplikuje również różnorodne oświetlenie zewnętrzne: światło słoneczne, światło elektryczne, czy chociażby oświetlenie na dyskotece. Aby pokonać te trudności zarówno lekarz, jak i technik muszą doskonale znać możliwości i ograniczenia materiałów, jakimi się posługują i umieć wybrać najwłaściwszy dla danego przypadku. Niewątpliwie jest bardzo istotne, aby praca protetyczna była idealnie wkomponowana w po- Ryc. 29 Przypadek 2 Ryc. 22_Stan przed rozpocz ciem leczenia stomatologicznego. Ryc. 23_Sytuacja po leczeniu ortodontycznym, brakuje tylko estetycznej odbudowy z ba 11. Ryc. 24 i 25_Przed odbudowà koronà pe noceramicznà autor postanowi wymieniç nieestetyczne wype nienia klasy III w z bach 21 i 22. Ryc. 26 i 27_Z by 21 i 22 odbudowane kompozytem na opracowany zàb 11 za o ono koron tymczasowà. Ryc. 29_Mapa kolorystyczna sporzàdzona jak zwykle wspólnie z technikiem przy pacjencie. I 27
Ryc. 28_Delikatna poddziàs owa preparacja z ba 11(w porównaniu z przygotowaniem za pomocà sondy periodontologicznej WHO). Ryc. 30, 31. 32. 33_Sytuacja wewnàtrzustna po zakoƒczeniu leczenia zachowawczoprotetycznego. Ryc. 34_Stan po zacementowaniu korony przebieg girlandy dziàs owej bez zarzutu oraz idealne wkomponowanie wype nieƒ kompozytowych i pracy protetycznej. Ryc. 28 Ryc. 30 Autorem wszystkich zdj ç jest dr n. med. Krystian Owczarczak. Ryc. 31 Ryc. 32 Ryc. 33 Ryc. 34 zostałe uzębienie pacjenta. Jednak największą satysfakcję sprawi pacjentowi, lekarzowi i technikowi stabilność efektu leczenia, czyli długotrwały, prawidłowy stan przyzębia. Taki wynik można osiągnąć w trakcie terapii intedyscyplinarnej, pod warunkiem, że postępowanie lecznicze całego zespołu będzie nadzwyczaj delikatnie i oszczędzające przyzębie. W podsumowaniu można stwierdzić, że doskonały i długoczasowy rezultat estetyczny leczenia protetycznego zapewnia: _staranna analiza przypadku, _drobiazgowe określenie potrzeb pacjenta, _korzystanie, w razie potrzeby, z pomocy specjalistów z innych dziedzin stomatologii, _doskonała znajomość zastosowanego materiału, _postępowanie oszczędzające przyzębie, _osobiste zaangażowanie technika dentystycznego w procesy planowania i leczenia. Prace protetyczne wykonała tech. dent. Dorota Michalik (Laboratorium INTER-DENT, Warszawa). Autor dentistry _Kontakt dentistry Dr n.med. Krystian Owczarczak Specjalistyczny Gabinet Stomatologiczny Pro-Esthetica ul. Kasprowicza 56 lok. 89, Warszawa Tel.:0 (22) 834 36 56 www.pro-esthetica.pl Dr n. med. Krystian Owczarczak jest absolwentem Âlàskiej Akademii Medycznej. Po ukoƒczeniu studiów zosta asystentem, a póêniej adiunktem w Katedrze Stomatologii Wieku Rozwojowego w zespole prof. M. Baraƒskiej-Gachowskiej w Âlàskiej Akademii Medycznej. Przed studiami ukoƒczy z wyró nieniem Technikum Dentystyczne w Zabrzu. Specjalista II st. z protetyki stomatologicznej, nieustannie poszerza zakres swoich zainteresowaƒ o inne dziedziny stomatologii, takie jak implantologia, endodoncja, periodontologia. Od roku 1991 prowadzi w asnà praktyk stomatologicznà Pro-Esthetica w Warszawie. Prowadzi kursy dla lekarzy dentystów z zakresu estetycznej protetyki stomatologicznej. Jest cz onkiem za o ycielem Polskiej Akademii Stomatologii Estetycznej oraz Polskiego Towarzystwa Endodontycznego. Uczestnik wielu spotkaƒ, kursów, konferencji stomatologicznych.autor wielu prac naukowych publikowanych w czasopismach stomatologicznych. 28 I