por. rez. dr inż. Paweł Żuraw adiunkt Społecznej Akademii Nauk w Łodzi, Wydział Zamiejscowy w Świdnicy, żołnierz Narodowych Sił Rezerwowych w 10. Opolskiej Brygadzie Logistycznej Wyniki ankiety przeprowadzonej dla potrzeb oceny integracji środowiska żołnierzy Narodowych Sił Rezerwowych oraz możliwości powołania Stowarzyszenia Żołnierzy NSR Ankieta składała się z 5 pytań, w tym z czterech zamkniętych i jednego pytania otwartego (dla osób, które zaznaczyły, że istnieje potrzeba powołania organizacji społecznej, która jednocześnie integrowałaby i reprezentowała środowisko żołnierzy NSR). W ankiecie wzięły udział 33 osoby podczas jednego z ćwiczeń rotacyjnych w 10. Opolskiej Brygadzie Logistycznej (listopad/grudzień 2013). Pytania z ankiety zostały przytoczone poniżej. Pytanie 1. Czy uważasz, że środowisko żołnierzy NSR jest wystarczająco zintegrowane? a) tak, b) nie, c). Pytanie 2. Czy Twoim zdaniem żołnierze NSR są reprezentowani przez jakiekolwiek stowarzyszenia lub inne przedstawicielstwa? Jeżeli tak, to jakie? a) tak, b) nie, c), d) stowarzyszenia, przedstawicielstwa. 1
Pytanie 3. Czy istnieje potrzeba powołania organizacji społecznej, która jednocześnie integrowałaby i reprezentowała środowisko żołnierzy NSR? a) tak, b) nie, c). Pytanie 4. (W przypadku udzielenia pozytywnej odpowiedzi na pytanie 3.) Jakie Twoim zdaniem inne cele, oprócz integracji i reprezentacji, powinny przyświecać powołaniu Stowarzyszenia?... Pytanie 5. Czy wyraziłbyś gotowość przystąpienia do organizacji jaką byłoby Stowarzyszenie Żołnierzy NSR? a) tak, b) nie, c). 2
Pytanie 1. Czy uważasz, że środowisko żołnierzy NSR jest wystarczająco zintegrowane? 1. Czy uważasz, że środowisko żołnierzy NSR jest wystarczająco zintegrowane? tak nie 13 16 4 Czy uważasz, że środowisko żołnierzy NSR jest wystarczająco zintegrowane? 12% 39% tak nie 49% Na pierwsze pytanie dotyczące zintegrowania środowiska żołnierzy NSR, aż 49% osób ankietowanych (16 żołnierzy) stwierdziło, że nie jest ono zintegrowane. 39% osób (13 żołnierzy) biorących udział w ankiecie odpowiedziało, że środowisko żołnierzy NSR jest zintegrowane, natomiast 12% (4 osoby) nie miało zdania w tej kwestii. Mogłoby się wydawać, że żołnierze NSR powinni być ze sobą zintegrowani, czego wymiernym efektem winna być współpraca, również poza obligatoryjnymi ćwiczeniami rotacyjnymi. Żołnierze tej formacji powinni inicjować nowe przedsięwzięcia dotyczące działań proobronnych i patriotycznych. Ochotniczy wymiar służby w NSR, zamiłowanie do munduru i tradycji wojskowej powinny być wystarczającą motywacją do wspólnych działań osób zjednoczonych wokół jednej idei. Przypomnijmy pierwotne hasło promujące służbę w NSR: Pasja 3
i wyzwanie. Czy można powiedzieć, że po czterech latach funkcjonowania Narodowych Sił Rezerwowych, hasło to ma praktyczne znaczenie? Powyższe wyniki pokazują, że rzeczywistość odbiega od takich przypuszczeń. Pytanie 2. Czy Twoim zdaniem żołnierze NSR są reprezentowani przez jakiekolwiek stowarzyszenia lub inne przedstawicielstwa? Jeżeli tak, to jakie? 2. Czy Twoim zdaniem żołnierze NSR są reprezentowani przez jakiekolwiek stowarzyszenia lub inne przedstawicielstwa? Jeżeli tak, to jakie? tak nie stowarzyszenia, przedstawicielstwa 1 23 9 0 Czy Twoim zdaniem żołnierze NSR są reprezentowani przez jakiekolwiek stowarzyszenia lub inne przedstawicielstwa? 0% 3% tak 27% nie 70% stowarzyszenia, przedstawicielstwa 4
Pytanie nr 2 dotyczyło reprezentowania żołnierzy NSR przez jakiekolwiek stowarzyszenie lub inne przedstawicielstwa. Zdecydowana większość (70%) ankietowanych zaznaczyła odpowiedź negatywną. Jedna osoba odpowiedziała pozytywnie, jednak nie opisała stowarzyszenia, które miała na myśli. Zdania nie miało 27% osób. Można zauważyć, że jeśli powstałoby Stowarzyszenie Żołnierzy NSR, musiałoby ono być sukcesywnie promowane, tak aby każdy żołnierz służący w tej formacji miał świadomość jego istnienia. Stowarzyszenie mogłoby stworzyć doskonałą platformę realizacji ciekawych pomysłów, inicjatyw, a także wszelkich działań związanych z krzewieniem wartości proobronnych, militarnych i patriotycznych w społeczeństwie. Działalność tego rodzaju organizacji miałaby duże znaczenie zwłaszcza w miastach, w których nie ma już jednostek wojskowych oraz gdzie nie funkcjonują już Wojskowe Komendy Uzupełnień. Jednym z priorytetów działalności Stowarzyszenia mogłoby również być nawiązanie współpracy z lokalnymi związkami kombatanckimi i żołnierskimi w celu wymiany doświadczeń, organizacji wspólnych prelekcji, konferencji, spotkań z młodzieżą, uroczystości państwowych i religijnych. Pytanie 3. Czy istnieje potrzeba powołania organizacji społecznej, która jednocześnie integrowałaby i reprezentowała środowisko żołnierzy NSR? 3. Czy istnieje potrzeba powołania organizacji społecznej, która jednocześnie integrowałaby i reprezentowała środowisko żołnierzy NSR? tak nie 19 7 7 5
Czy istnieje potrzeba powołania organizacji społecznej, która jednocześnie integrowałaby i reprezentowała środowisko żołnierzy NSR? 21% 21% 58% tak nie 58% ankietowanych osób zwróciło uwagę na fakt, że istnieje potrzeba powołania opisywanej organizacji. Być może wynika to również z pytania nr 1, w którym 49% osób stwierdziło, że środowisko NSR nie jest wystarczająco zintegrowane. Widać, że żołnierze NSR są jak najbardziej pozytywnie nastawieni do powstania stowarzyszenia, w którego powstanie i rozwój będzie potrzebny: wkład pracy społecznej, wysoki poziom osobistego zaangażowania jego członków. Pytanie 4. (W przypadku udzielenia pozytywnej odpowiedzi na pytanie 3.) Jakie Twoim zdaniem inne cele, oprócz integracji i reprezentacji, powinny przyświecać powołaniu Stowarzyszenia? Pozytywną odpowiedź zaznaczyło 58 % ankietowanych (19 osób), jednak odpowiedzi na pytanie otwarte udzieliły tylko 4 osoby. Odpowiedzi są następujące (dosłownie cytowane): 1) szkolenia, ćwiczenia, dbanie o dobry wizerunek NSR, integracja środowiska, propagowanie służby NSR, organizacja zawodów, 6
2) turnieje, zawody, 3) większe uprawnienia pracownicze, 4) moim zdaniem takie stowarzyszenie powinno dbać o to, żeby żołnierze NSR na ćwiczeniach byli traktowani jak żołnierze. Pytanie 5. Czy wyraziłbyś gotowość przystąpienia do organizacji jaką byłoby Stowarzyszenie Żołnierzy NSR? 5. Czy wyraziłbyś gotowość przystąpienia do organizacji jaką byłoby Stowarzyszenie Żołnierzy NSR? tak nie 19 10 4 Czy wyraziłbyś gotowość przystąpienia do organizacji jaką byłoby Stowarzyszenie Żołnierzy NSR? 12% 30% 58% tak nie 7
Ostatnie pytanie dotyczyło chęci przystąpienia do organizacji jaką byłoby Stowarzyszenie Żołnierzy NSR. 58% ankietowanych (19 osób) wyraziło gotowość wstąpienia do takiego Stowarzyszenia, 30% (10 osób) nie wyraziło takiej chęci, natomiast 4 osoby nie miały zdania na ten temat. Konkluzja Czteroletni okres funkcjonowania Narodowych Sił Rezerwowych w strukturach Wojska Polskiego skłania do dokonania pewnych refleksji. Ankieta nie stanowi profesjonalnego badania przeprowadzonego na dużej grupie osób. Jest ona raczej ukierunkowana na spontaniczne udzielanie odpowiedzi przez respondentów, stąd jej prosta forma i treść. Autor wyszedł z założenia, że specyfika warunków szkoleniowych, tryb i forma ćwiczeń rotacyjnych nie będą skłaniać żołnierzy NSR do wgłębiania się w treść informacji zawartych w ankiecie. Dlatego specjalnie nie utworzono tzw. metryczki, w której byłyby zawarte informacje na temat wieku respondentów, stopni wojskowych, a także okresu służby w NSR. Można jedynie przekazać czytelnikom następującą (ogólną) informację, że wiek żołnierzy kształtował się w przedziale: 20 58 lat, stopnie wojskowe: od szeregowego do kapitana, czas służby średnio trzy lata. Wyniki ankiety wskazują na potrzebę integracji środowiska żołnierzy NSR. Ustrukturalizowaną formę współdziałania mogłoby stanowić stowarzyszenie, które posiadałoby swoich reprezentantów na forum dialogu z Ministerstwem Obrony Narodowej, innymi instytucjami publicznymi, w tym z administracją samorządową oraz innymi służbami mundurowymi. Stowarzyszenie to nie tylko reprezentacja, ale realna praca społeczna na rzecz promocji wojska i wszelkich działań proobronnych w środowiskach lokalnych. O przykładowej aktywności żołnierzy NSR można przeczytać m.in. w następujących opracowaniach mojego autorstwa: 1. Aktywność organizacyjna żołnierzy Narodowych Sił Rezerwowych jako przykład relacji z otoczeniem lokalnym [w:] Relacje jednostki wojskowej z otoczeniem lokalnym, red. M. Piotrowska-Trybull, Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej, Warszawa 2013, ISBN 978-83-7523-254-7, s. 176-187. 2. Takie rzeczy tylko w wojsku tygodnik Polska Zbrojna, nr 5/2012 (783) z 29 stycznia 2012, ISSN 0867-4523, s. 32-33. 3. Z punktu widzenia żołnierza NSR miesięcznik Głos Weterana i Rezerwisty, nr 4(274), kwiecień 2012 r., ISSN 1643-2819, s. 14. 8
4. NSR pasja i wyzwanie miesięcznik Armia, nr 1(54), styczeń 2013, ISSN 1898-1496, s. 37-38. 5. Etos żołnierza Narodowych Sił Rezerwowych Nasza Służba, dwutygodnik Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego, Rok XXII, nr 15 (472) 1-15 września 2013, ISSN 1231-6911, s. 12-13. 6. Rywalizacja żołnierzy NSR w Bolesławcu ARMIA, ilustrowany magazyn wojskowy, nr 10/2013, październik, ISSN 1898-1496, s. 36-38. 7. Świdnickie uroczystości http://www.wojsko-polskie.pl/pl/tradycje-i-ceremonial/kronikauroczystosci/21379,swidnickie-uroczystosci.html (17. 04. 2013). 8. Strzelcy i żołnierze NSR podczas szkolenia w Kłodzku http://www.wojsko-polskie.pl/pl/z-zycia-wojska/27606,strzelcy-i-zolnierze-nsr-podczasszkolenia-w-klodzku.html (19. 02. 2014). Życzę udanej i owocnej lektury. Z żołnierskim pozdrowieniem Paweł Żuraw 9