Prowadzenie ciąży Halszka Kołaczkowska
Opieka prekoncepcyjna WYWIADY: internistyczny ginekologiczny: wady rozwojowe, mięśniaki, zmiany w przydatkach, antykoncepcja, przebyte zakażenia i leczenie niepłodności położniczy: przebieg i sposób zakończenia ciąż, powikłania porodu, dane dot. urodzonych dzieci (masa, stan pourodzeniowy, urazy, wady, rozwój psycho-ruchowy) rodzinny: wady genetyczne, wrodzone, straty ciąż, cukrzyca, NT, ch. układowe i autoimmunologiczne
Opieka prekoncepcyjna BADANIA DODATKOWE: podstawowe: grupa krwi, morfologia, badanie ogólne moczu toksoplazmoza, różyczka, inne ukierunkowane Ew. szczepienia ochronne (różyczka, WZW t. B) i niezbędny okres antykoncepcji (3 miesiące od szczepień szczepionkami żywymi) cytologia (> 6 m-cy lub ostatnia nieprawidłowa) + ew. leczenie zmian na szyjce, stanów zapalnych
Opieka prekoncepcyjna KWAS FOLIOWY min. 2 miesiące przed rozpoczęciem ciąży (0,4 mg/dobę) do 2. m-ca ciąży (4 mg/dobę jeśli w wywiadzie dziecko z wadą cewy nerwowej) W ciąży: JOD 150-200 μg/dobę w tabl. ŻELAZO 25 mg/dobę od 13. t.c.
Styl życia
Ile można przybrać na wadze? BMI przedciążowe [kg/m 2 ] Przyrost masy ciała w czasie ciąży [kg] <19,8 (niedowaga) 12,5 18 19,8 26 (prawidłowa m.c.) 11,5 16 26 29 (nadwaga) 7 11,5 >29 (otyłość) <7
Zapotrzebowanie energetyczne W ciąży: 2200 2500 kcal/dobę W połogu: 3000 kcal/dobę I trymestr zapotrzebowanie takie jak sprzed ciąży II i III trymestr zwiększyć zapotrzebowanie o 300 kcal/dobę
Aktywność fizyczna Nie są zalecane: hipertermia sauna, ekstremalny wysiłek fizyczny aktywność obarczona dużym ryzykiem urazów, np.: narty, surfing, jazda konna, rolki, łyżwy, itp. Ogólnie poziom aktywności fizycznej w ciąży niepowikłanej musi ulegać obniżeniu. Podejmowanie de novo aktywności fizycznej lub zwiększanie jej podczas ciąży jest przeciwwskazane
Aktywność zawodowa Zwrócić uwagę na: Zanieczyszczenie chemiczne środowiska Promieniowanie elektromagnetyczne Hałas Maszyny w ruchu NIE: praca w nocy, >8 godz/dz., obciążająca fizycznie/psychicznie, praca w wymuszonej pozycji
Podróżowanie Podczas długotrwałej podróży robić przerwy, zmieniać pozycję ciała Odradzać podróże do krajów tropikalnych wysoka temperatura, ryzyko chorób egzotycznych Podróżowanie samolotem stosować leki wspomagające układ krążenia i pończochy uciskowe W podróży samochodem zapinać pasy bezpieczeństwa!!! Odradzać podróże w końcowych tygodniach ciąży prawdopodobieństwo porodu
Aktywność seksualna Prawidłowy przebieg ciąży nie jest przeciwwskazaniem do współżycia ALE: ryzyko powikłań w niewydolności szyjki macicy, łożysku przodującym, zagrażającym poronieniu oraz porodzie przedwczesnym, ciąży mnogiej
Pierwsza wizyta STYCZEŃ LUTY MARZEC P W Ś C P S N P W Ś C P S N P W Ś C P S N 1 2 3 4 5 6 1 2 3 1 2 3 7 8 9 10 11 12 13 4 5 6 7 8 9 10 4 5 6 7 8 9 10 14 15 16 17 18 19 20 11 12 13 14 15 16 17 11 12 13 14 15 16 17 21 22 23 24 25 26 27 18 19 20 21 22 23 24 18 19 20 21 22 23 24 28 29 30 31 25 26 27 28 25 26 27 28 29 30 31
Kiedy podejrzewać ciążę? Objawy przypuszczalne: Brak miesiączki Zmiany dotyczące piersi Nudności +/- wymioty Zaburzenia w oddawaniu moczu Zmęczenie Ruchy płodu Objawy prawdopodobne: Powiększenie brzucha Zmiany w obrębie szyjki macicy Próba ciążowa + Objawy pewne: Wysłuchanie czynności serca płodu Wyczucie ruchów płodu Wizualizacja płodu w badaniu USG
Pierwsza wizyta (7. 8.t.c.) Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe. Wzrost, masa ciała, pomiar RR Badanie we wzierniku i zestawione. Badanie piersi. Ocena ryzyka ciążowego. Kształtowanie zdrowego stylu życia, dbanie o zdrowie jamy ustnej. Informacja o badaniach w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie
Pierwsza wizyta (7.-8.t.c.) Grupa krwi i Rh. Przeciwciała odpornościowe. Morfologia krwi. Badanie ogólne moczu. Badanie cytologiczne (raz w ciąży, gdy ostatnie > 6 miesięcy). Badanie czystości pochwy. Badanie stężenia glukozy we krwi na czczo. VDRL. Badanie HIV, HCV, badanie w kierunku toksoplazmozy (IgG i IgM), różyczki. Badanie stomatologiczne.
Kolejne wizyty co miesiąc
Druga wizyta (11.-14.t.c.) Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe. Masa ciała, pomiar RR Badanie we wzierniku i zestawione.
Druga wizyta (11.-14.t.c.) Badania obowiązkowe: 1. USG 2. badanie ogólne moczu Badania zalecane: 1. badanie w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie (test podwójny PAPP-A + βhcg)
Trzecia wizyta (15.-20.t.c.) Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe. Masa ciała, pomiar RR Badanie we wzierniku i zestawione. Badania dodatkowe: Morfologia krwi. Badanie ogólne moczu. Badanie czystości pochwy.
Czwarta wizyta (21.-26.t.c.) Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe. Masa ciała, pomiar RR. Ocena czynności serca płodu. Badanie we wzierniku i zestawione.
Czwarta wizyta (21.-26.t.c.) Badanie stężenia glukozy we krwi po doustnym podaniu 75 g glukozy (w 24.-28.t.c.) trzykrotne oznaczenie stężenia glukozy: na czczo, po 1 godz. i po 2 godz. od podania glukozy USG Badanie ogólne moczu Przeciwciała anty-rh u kobiet z Rh (-) badanie w kierunku toksoplazmozy - u kobiet z ujemnym wynikiem w I trymestrze
Piąta wizyta (27.-32.t.c.) Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe. Masa ciała, pomiar RR. Ocena czynności serca płodu. Badanie we wzierniku i zestawione.
Piąta wizyta (27.-32.t.c.) Morfologia krwi. Przeciwciała odpornościowe Badanie ogólne moczu USG W przypadku występowania wskazań podanie globuliny anty-d (28.-30.t.c.), gdy kobieta Rh (-) a ojciec dziecka Rh (+) i brak przeciwciał odpornościowych u kobiety
Szósta wizyta (33.-37.t.c.) Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe Masa ciała, pomiar RR Badanie położnicze Ocena wymiarów miednicy Ocena czynności serca płodu Ocena aktywności płodu Badanie we wzierniku i zestawione Badanie piersi
Szósta wizyta (33.-37.t.c.) Morfologia krwi Badanie ogólne moczu Badanie czystości pochwy Antygen HBs Badanie w kierunku HIV Posiew z przedsionka pochwy i odbytu w kierunku paciorkowców B-hemolizujących W grupie kobiet ze zwiększonym ryzykiem populacyjnym lub indywidualnym zakażenia: VDRL, HCV
Siódma wizyta (38.-39.t.c.) Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe Masa ciała, pomiar RR Badanie położnicze Ocena czynności serca płodu Ocena aktywności płodu Badania dodatkowe: Morfologia krwi Badanie ogólne moczu
Ósma wizyta i kolejne (po 40. t.c. badanie co 2-3 dni) Badanie ogólne podmiotowe i przedmiotowe Masa ciała, pomiar RR Badanie położnicze Ocena czynności serca płodu Ocena ruchów płodu Badanie we wzierniku i zestawione Bezwzględne skierowanie do hospitalizacji po 41. t.c.
Ósma wizyta i kolejne (po 40. t.c. badanie co 2-3 dni) Badanie KTG Badanie USG (jednorazowo)
Skąd czerpać informacje? Zalecenia Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego: www.nucleagena.pl/files/rekomendacjaopiekapr zedporodowa.pdf http://premedicare.pl/new/wp- content/uploads/downloads/2010/10/prenat- PTG-rekomend.pdf isap.sejm.gov.pl Dziennik Ustaw
Dziękuję za uwagę