Załącznik do uchwały Nr XL/403/2009 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 17 grudnia 2009r. Opolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Łosiowie PROGRAM DZIAŁALNOŚCI OPOLSKIEGO OŚRODKA DORADZTWA ROLNICZEGO W ŁOSIOWIE NA ROK 2010 Łosiów, 2009r.
Spis treści I. Wstęp... 3 II. Plan działań w zakresie pomocy producentom rolnym i mieszkańcom obszarów wiejskich w sporządzaniu wniosków i planów do działań o przyznanie pomocy finansowej ze środków unijnych i krajowych oraz nadzór nad ich realizacją... 9 III. Dział Systemów Produkcji Rolnej, Standardów Jakościowych i Doświadczalnictwa... 10 1. Produkcja roślinna... 10 2. Produkcja zwierzęca... 19 3. Grupy tematyczne... 22 IV. Dział Rozwoju Obszarów Wiejskich, Ekologii i Ochrony Środowiska... 30 V. Dział Ekonomiki i Przedsiębiorczości... 38 VI. Dział Wiejskiego Gospodarstwa Domowego i Agroturystyki... 43 VII. Dział Metodyki Doradztwa, Szkoleń i Wydawnictw... 49 1. Metody i formy szkoleń... 49 2. Wydawnictwa... 55 VIII. Planowane zadania Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Łosiowie na lata 2010-2011 i ich finansowanie z Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich... 58 IX. Działalność finansowa... 62 2
I. Wstęp Województwo opolskie ma sprzyjające warunki naturalne do produkcji rolniczej i jest to jeden z najlepszych regionów Polski pod względem produkcji rolnej. Ukształtowanie terenu jest nizinne, płaskie, lekko faliste, a region naleŝy do najcieplejszych w Polsce. Klimat na terenie województwa jest wyrównany i odznacza się ciepłym latem, łagodną i krótką zimą, wczesną wiosną i długą łagodną jesienią, a to wszystko sprzyja produkcji roślinnej. Okres wegetacyjny rozpoczyna się wcześnie, najczęściej w trzeciej dekadzie marca i trwa do pierwszej dekady listopada, tj. około 200 225 230 dni. Opady roczne wieloletnie wahają się w granicach 600 800 mm, z przeciętną liczbą dni z opadami 160 180. Rozwojowi rolnictwa sprzyja równieŝ wysoka jakość gleb, nizinne ukształtowanie i łagodny klimat. 62% powierzchni województwa opolskiego to urodzajne gleby brunatne, ilaste i mady. Obszary o najwyŝszej wartości rolniczej przestrzeni produkcyjnej połoŝone są w południowej i zachodniej części województwa. Są to tereny o bardzo korzystnych warunkach przyrodniczo-glebowych, będące podstawą dla intensywnej produkcji rolnej i opartego na niej przetwórstwa rolno-spoŝywczego, a takŝe obszary o znacznych walorach wypoczynkowych i turystycznych (m.in. Rejon Gór Opawskich, zbiorniki wodne Otmuchów, Nysa). Równocześnie liczba odłogów i ugorów na gruntach ornych jest tu najniŝsza w kraju. Struktura uŝytków rolnych w województwie opolskim w roku 2008 0,2% 8,8% 0,8% 1,6% 88,6% grunty orne ( 504,9 tys ha ) sady ( 0,9 tys ha ) łąki ( 50,0 tys ha ) pastwiska ( 8,9 tys ha ) pozostałe ( 4,6 tys ha ) 3
Powierzchnia zasiewów w województwie opolskim w roku 2008 13,7% 15,3% 2,2% 2,8% 66,0% zboŝa ( 320,3 tys ha ) ziemniaki ( 13,7 tys ha ) buraki cukrowe ( 14,0 tys ha ) rzepak i rzepik ( 74,2 tys ha ) pozostałe ( 65,9 tys ha ) Plony w województwie opolskim w 2009r. śniwa na terenie naszego województwa rozpoczęły się od zbiorów jęczmienia ozimego w dniu 4 lipca, a zakończyły się z dniem 24 sierpnia. W porównaniu z rokiem 2008 udział zbóŝ w strukturze zasiewu wzrósł o 18,6 tys. ha i stanowił 338,9 tys. ha, a rośliny te zajmowały prawie 70% obsianej powierzchni. Plony natomiast były znacznie niŝsze niŝ w roku poprzednim i wyniosły średnio 47,7dt/ha. Spośród zbóŝ dominującym gatunkiem była pszenica ozima, której areał wynosił 150,7 tys. ha, co stanowiło prawie 45% powierzchni zasiewów zbóŝ. Średni plon tego gatunku wynosił 51,2 dt/ha i był on niŝszy o około 9 dt/ha od zbiorów w roku 2008. Bardzo dobrze plonował jęczmień ozimy, średnio 53 dt/ha, trochę słabiej pszenŝyto ozime (45,9 dt/ha) i pszenica jara (40,5 dt/ha). Buraki cukrowe plonowały na poziomie 601 dt/ha (wg GUS), a ziemniaki w granicach 233 dt/ha. 4
Plony zbóŝ i rzepaku w poszczególnych powiatach województwa opolskiego RODZAJ UPRAWY BRZEG GŁUBCZYCE K-KOŹLE KLUCZBORK KRAPKO- WICE NAMYSŁÓW NYSA OLESNO OPOLE PRUDNIK STRZELCE ŚREDNIO Jęczmień ozimy plon w dt/ha 55 65 65 55 55 50 55 48 40 60 35 53,0 Pszenica ozima plon w dt/ha 55 65 55 55 45 49 55 44 40 60 40 51,2 śyto ozime plon w dt/ha 40 35 50 40 29 40 28 28 25 35,0 PszenŜyto ozime plon w dt/ha 50 57 50 60 50 32 45 36 40 50 35 45,9 Pszenica jara plon w dt/ha 40 55 35 50 40 35 40 35 25 55 35 40,5 Jęczmień jary plon w dt/ha 40 44 40 45 38 36 50 34 25 40 35 38,8 Owies plon w dt/ha 35 45 30 40 42 23 35 28 25 40 32 34,1 Mieszanki zboŝowe plon w dt/ha 40 43 30 40 42 27 35 34 30 45 40 36,9 Mieszanki zboŝowo - strączkowe plon w dt/ha 30 35 45 42 35 25 25 50 40 36,3 Rzepak ozimy plon w dt/ha 30 40 30 38 30 32 35 30 26 35 30 32,4 5
Średnie ceny skupu w województwie opolskim na dzień 20.08.2009r. i 22.08.2008r. Cena w zł za 1 tonę Wyszczególnienie Średnia na dzień 20.08.2009r. Średnia na dzień 22.08.2008r. Pszenica konsumpcyjna 446 530 paszowa 391 480 śyto konsumpcyjne 256 455 paszowe 248 463 konsumpcyjny 317 515 Jęczmień paszowy 302 488 browarniany 403 633 Owies 270 448 PszenŜyto 306 484 Rzepak 974 1213 Gorczyca 3000 3250 Pogłowie bydła wynosi 125500szt. i jest niŝsze niŝ w roku poprzednim. Spadło takŝe pogłowie trzody chlewnej do 669691szt., ze względu na niską opłacalność. Stan pogłowia drobiu ogółem wynosi 2543012szt. Ilość rodzin pszczelich kształtuje się na poziomie 11808. Zmienia się park maszynowy, szczególnie w gospodarstwach większych, dzięki moŝliwościom skorzystania z kredytów preferencyjnych oraz funduszy strukturalnych. Mało wydajny sprzęt zastępowany jest nowoczesnym, bardziej ekonomicznym. Wiele gospodarstw zakupuje sprzęt w celu świadczenia usług rolniczych, tworząc w ten sposób w gospodarstwach dodatkowe źródło dochodu. Rolnicy na terenie województwa posiadają około 44 tys. ciągników rolniczych. Na jeden ciągnik przypada około 13ha uŝytków rolnych. Liczba kombajnów ogółem 13363szt. w tym 6407szt. to kombajny zboŝowe, pozostałe maszyny rolnicze kształtują się na poziomie około 115 tys. szt. W 2009r. na Opolszczyźnie wnioski o przyznanie płatności obszarowych złoŝyło 28203 producentów rolnych. Średnia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwach wyniosła 17,71ha. Ceny Ŝywca za 1kg pod koniec października na Opolszczyźnie wynosiła: wieprzowego 4,30 zł., wołowego 5,20 zł., a cena mleka wyniosła 0,93zł/l. Sytuacja ekonomiczna gospodarstw rolnych w województwie opolskim jest zróŝnicowana i zaleŝna od jakości gleb oraz ilości posiadanych uŝytków rolnych. ZamoŜność gospodarstw uzaleŝniona jest równieŝ od umiejętnego doboru kierunku produkcji do warunków środowiskowo glebowych. RównieŜ maksymalne zaangaŝowanie przez rolników producentów w pozyskiwanie środków finansowych z UE jest podstawą do prawidłowego
bieŝącego funkcjonowania i rozwoju sektora rolnego. Od szeregu lat rolnicy Opolszczyzny w pełni wykorzystują moŝliwe do pozyskania środki finansowe z UE, uzyskując wszechstronną merytoryczną pomoc od specjalistów OODR. Tak jak w latach poprzednich Opolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Łosiowie w 2010r. będzie realizował zadania priorytetowe, do których naleŝeć będą: współpraca z Urzędem Marszałkowskim, współpraca z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i Agencją Rynku Rolnego, szkolenie i informowanie rolników na seminariach, kursach i poprzez Biuletyn Informacji Publicznej zamieszczony w Internecie, odpłatne opracowywanie planów, wniosków, analiz oraz innych dokumentów niezbędnych do pozyskiwania środków finansowych z UE, wspólne ze specjalistami uczelni wyŝszych opracowanie projektów dotyczących prac badawczych i dydaktycznych, prowadzenie doświadczeń, wdroŝeń, demonstracji i pokazów z zakresu produkcji roślinnej i zwierzęcej, prowadzenie prac upowszechnieniowych i pokazów dotyczących uprawy roślin energetycznych i urządzeń do pozyskiwania energii z niekonwencjonalnych źródeł energii, organizacja Regionalnego Centrum Energii Odnawialnej, współpraca z firmami produkującymi i prowadzącymi dystrybucję środków do produkcji rolnej, w ramach Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych prowadzenie doświadczeń agrotechnicznych oraz laboratorium na potrzeby produkcji roślinnej i zwierzęcej, dla poprawy środowiska naturalnego nadzór merytoryczny i organizacyjny nad prawidłową realizacją programów rolnośrodowiskowych, prowadzenie gospodarstw wdroŝeniowych, grup tematycznych oraz prace w organizacji grup producentów, nadzór nad gospodarstwami ekologicznymi i organizowanie sprzedaŝy bezpośredniej, sporządzanie analiz ekonomicznych kompleksowych w gospodarstwach rolnych oraz jednostkowych dla poszczególnych upraw i kierunków produkcji zwierzęcej, 7
współpraca z Lokalnymi Grupami Działania i stowarzyszeniami Odnowa Wsi, szkolenie i organizacja imprez integracyjno merytorycznych dla młodzieŝy wiejskiej w formie kursów, olimpiad, konkursów oraz innych form, prowadzenie szkoleń, konkursów, pokazów oraz innych form edukacji kobiet wiejskich wspólnie z Kołami Gospodyń Wiejskich, Stowarzyszeniami oraz grupami kobiet, organizacja Międzynarodowych Targów Chłopskich, Dni Otwartych Drzwi, Dnia Rzepaku, Dnia Buraka, Dnia Kukurydzy oraz całego szeregu innych imprez merytoryczno integracyjnych, współpraca z jednostkami rolniczymi i samorządowymi wszystkich szczebli. W trakcie realizacji planu Ŝycie przynosi róŝne potrzeby w zakresie pomocy doraźnej przez Ośrodek dla mieszkańców wsi, jak między innymi szacowanie szkód w związku ze zdarzeniami losowymi itp. Prace te wykonujemy z jak największą starannością na miarę naszych moŝliwości intelektualnych i ekonomicznych. Nadmieniamy, Ŝe wszystkie zadania ujęte w planie wykonamy w przypadku pozyskania środków finansowych z działalności gospodarczej. Środki finansowe z budŝetu pokrywają potrzeby płacowe i częściowo pochodne od płac. Gro prac zawartych w planie wykonamy bezpłatnie, płatne będą usługi dotyczące sporządzania planów, wniosków i analiz niezbędnych do pozyskiwania środków finansowych z UE. Cennik usług na 2010r. będzie zawierał stawki za poszczególne prace wykonywane przez specjalistów Ośrodka. 8
II. Plan działań w zakresie pomocy producentom rolnym i mieszkańcom obszarów wiejskich w sporządzaniu wniosków i planów do działań o przyznanie pomocy finansowej ze środków unijnych i krajowych oraz nadzór nad ich realizacją Lp. Wyszczególnienie działań Plan zadań Koordynator 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. odpowiedzialny 1. 2. 3. 4. 10. 11. 12. Płatności obszarowe bezpośrednie. Renty strukturalne. Modernizacja gospodarstw rolnych. Ułatwianie startu młodym rolnikom. Płatności dla obszarów Natura 2000 oraz związanych z wdraŝaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej. Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów do wprowadzenia zasady wzajemnej zgodności. Wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawa dobrostanu zwierząt: realizacja, opracowanie wniosków. Grupy producentów rolnych. RóŜnicowanie w kierunku działalności nierolniczej. Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej. Odnowa i rozwój wsi. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw. zgodnie z zapotrzebowaniem -//- -//- -//- 350 zgodnie z zapotrzebowaniem -//- -//- -//- -//- -//- -//- -//- K. Wróbel E. Sterczewski E. Sterczewski E. Sterczewski S. Mędrala E. Sterczewski S. Mędrala E. Sterczewski E. Sterczewski E. Sterczewski S. Mędrala E. Sterczewski 9
III. Dział Systemów Produkcji Rolnej, Standardów Jakościowych i Doświadczalnictwa 1. Produkcja roślinna Prace z zakresu produkcji roślinnej realizowane będą poprzez: działalność doświadczalną: doświadczenia polowe ścisłe i łanowe, doradztwo technologiczne, pokazy i wdroŝenia, Konkurs Producentów ZbóŜ Złoty Kłos 2010, grupy tematyczne imprezy o charakterze szkoleniowym tj. Krajowy Dzień Rzepaku II dekada VI Dni Otwartych Drzwi pokazy polowe III dekada VI Dzień Buraka I dekada IX Dzień Kukurydzy II dekada IX Działalność doświadczalna W 2010 roku doświadczenia prowadzone na polu OODR w Łosiowie obejmować będą doświadczenia ścisłe w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego prowadzone z najnowszymi odmianami zbóŝ i rzepaku ozimego oraz doświadczenia łanowe. Doświadczenia PDO prowadzone na polu OODR w Łosiowie obejmować będą porównanie plonowania oraz przydatność poszczególnych odmian do uprawy w warunkach woj. opolskiego w takich gatunkach jak: rzepak ozimy 38 odmian, pszenica ozima 25 odmian, jęczmień ozimy 15 odmian, Ŝyto ozime 10 odmian, pszenŝyto ozime 14 odmian. Badania obejmą prawidłową agrotechnikę oraz dobór odmian zbóŝ jarych (pszenica jara, jęczmień jary, owies), ilość wysiewu na m 2, wpływ opóźnionego siewu, racjonalne nawoŝenie mineralne oraz prawidłowy dobór pestycydów w ochronie roślin. W doświadczeniach łanowych ze zboŝami, prace dotyczyć będą głównie gatunku pszenica ozima, gdzie porównywany będzie: wpływ terminu siewu i gęstości wysiewu na plon i jakość ziarna. Wpływ przedplonu pszenicy na plon i poraŝenie łanu przez choroby grzybowe. Opóźnienie terminu siewu (po burakach cukrowych) pszenicy ozimej a plonowanie. Wpływ gęstości nawoŝenia mineralnego na plonowanie odmian pszenicy. 10
Prowadzone będą dwa doświadczenia z odmianami mieszańcowymi Ŝyta ozimego oraz z pszenicą jarą W doświadczeniach z rzepakiem prezentowana będzie kolekcja odmian, technologie prowadzenia łanu preparatami róŝnych firm, nawoŝenie róŝnymi dawkami azotu oraz przydatność nowych nawozów azotowych produkcji ZAK do nawoŝenia rzepaku. Ósmy rok prowadzone jest doświadczenie z plonowaniem rzepaku wysianego w ilości 20 szt./m 2. W uprawie buraka cukrowego zwracamy uwagę na stosowanie dawek dzielonych w zwalczaniu chwastów, popularyzację odmian odpornych na Cercospora beticola (chwościka buraka), dobór fungicydów, dawki i termin ich stosowania oraz wysokość uzyskanego plonu cukru z ha. Propagujemy równieŝ uprawę poplonów ścierniskowych w celu podnoszenia urodzajności gleby, zmniejszenia degradacji środowiska (erozja), zmniejszenia zachwaszczenia i poprawę właściwości biologicznej gleby. W roku 2009 została załoŝona plantacja roślin energetycznych do celów demonstracyjnych. W 2010 roku będziemy chcieli poszerzyć gamę prezentowanych gatunków roślin. Celem prowadzonych doświadczeń jest uzyskanie jak najlepszych wyników przy uwzględnieniu aspektu ekonomicznego i ochrony środowiska naturalnego. Działalność wdroŝeniowo-upowszechnieniowa Zgodnie z potrzebami specjaliści będą upowszechniać wiedzę z zasad wzajemnej zgodności (cross-compliance), według których otrzymywanie płatności bezpośrednich do produkcji będzie powiązane z obowiązkiem spełnienia przez gospodarstwo określonych standardów jakościowych. Doradztwo w zakresie produkcji roślinnej obejmować będzie takie zagadnienia jak: prawidłowa agrotechnika jakościowych odmian pszenicy ozimej, prawidłowa agrotechnika i uprawa nowych odmian rzepaku ozimego, popularyzacja nowych technologii w uprawie kukurydzy na ziarno, wpływ terminu siewu pszenicy ozimej na wysokość plonów, wpływ zmianowania na plonowanie i zdrowotność pszenicy ozimej, propagowanie wykonania zabiegów ochrony roślin sprawnym technicznie opryskiwaczem, co ma szczególny wpływ na ekonomiczne wykorzystanie 11
środków ochrony roślin oraz zmniejszy do minimum skaŝenie środowiska naturalnego, monitoring akcji Ŝniwnej, zwiększenie udziału gleb pokrytych roślinnością w okresie jesiennozimowym poprzez uprawę międzyplonów ścierniskowych lub ozimych element pakietu Ochrona gleb i wód, doradztwo i pomoc w zakresie pozyskiwania dodatkowego wsparcia w ramach PROW, przestrzeganie Zasad Dobrej Praktyki Rolniczej, propagowanie odnowy materiału siewnego w gospodarstwie rolnym poprzez pomoc w wypełnianiu wniosków o dopłaty do zakupionych nasion, energetyczne wykorzystanie biomasy, prowadzenie gospodarstw wdroŝeniowych z elementami rolnictwa integrowanego, PowyŜsze zagadnienia będą przekazywane rolnikom poprzez szkolenia specjalistyczne i praktyczne, wyjazdy szkoleniowe i seminaryjne, doradztwo technologiczne oraz artykuły publikowane w wydawnictwach Ośrodka. 12
Lp. Plan doświadczeń polowych na polu doświadczalnym w Łosiowie Rok 2009/2010 Doświadczenia ścisłe Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe Temat doświadczenia ZałoŜone jesienią 2009 r. Wiosna 2010 1 Porównanie plonowania 38 odmian rzepaku ozimego 1-1 2 3 Porównanie plonowania 25 odmian pszenicy ozimej na stanowisku po rzepaku ozimym na 3 poziomach agrotechniki Porównanie plonowania 25 odmian pszenicy ozimej na stanowisku po pszenicy ozimej - na 1 poziomie agrotechniki Plan Jesień 2010 1-1 1-1 4 Porównanie plonowania 15 odmian jęczmienia ozimego 1-1 5 Porównanie plonowania 10 odmian Ŝyta ozimego 1-1 6 Porównanie plonowania 14 odmian pszenŝyta ozimego 1-1 7 Porównanie plonowania odmian pszenicy jarej - 1-8 Porównanie plonowania odmian jęczmienia jarego - 1-9 Porównanie plonowania odmian owsa - 1 - Razem 6 3 6 Pozostałe doświadczenia ścisłe Lp. 1 2 3 Temat doświadczenia Wpływ opóźnionego siewu Ŝyta ozimego na plon ziarna 3 odmian Ŝyta ZałoŜone jesienią 2009 Wiosna 2010 Plan Jesień 2010 1-1 Plonowanie rzepaku ozimego zasianego w obniŝonej ilości wysiewu do 20 szt. nasion na 1 m 2 1-1 Plonowanie jęczmienia ozimego zasianego w obniŝonej ilości wysiewu do 250 sz/m 2 1-1 13
Lp. Doświadczenia łanowe i demonstracyjne Temat doświadczenia ZałoŜone jesienią 2009 r. Wiosna 2010 Plan 1 Uprawa facelii na poplon ścierniskowy na przyoranie 1-1 2 Kolekcja odmian rzepaku ozimego 1-1 3 Plonowanie 14 odmian rzepaku ozimego 1-1 4 5 6 Wpływ terminu siewu siew wczesny i w terminie optymalnym na plon i jakość ziarna pszenicy ozimej Muszelka Wpływ gęstości wysiewu 250 szt/m 2, 350 szt/m 2 i 450 szt/m 2 na plon ziarna pszenicy ozimej Muszelka Wpływ nawoŝenia mineralnego na plon pszenicy ozimej Muszelka Jesień 2010 1-1 1-1 1 - - 7 Plonowanie pszenicy ozimej Brilliant 1 - - 8 Plonowanie pszenicy ozimej na stanowisku po burakach cukrowych, zasianej w opóźnionym terminie siewu 1-1 9 Kolekcja odmian pszenicy ozimej 1-1 10 Agrotechnika jęczmienia ozimego 1-1 11 Agrotechnika Ŝyta ozimego odmian mieszańcowych 1-1 12 Kolekcja odmian buraka cukrowego - 1-13 Agrotechnika pszenicy jarej - 1-14 Demonstracja roślin energetycznych załoŝona latem 2009 r. 1 - - Razem 12 2 9 14
TEMAT Prawidłowa agrotechnika jakościowych odmian pszenicy Prawidłowa agrotechnika nowych odmian rzepaku ozimego Popularyzacja nowych technologii w uprawie kukurydzy na ziarno Wpływ terminu siewu pszenicy ozimej na wysokość plonów wdroŝenie porównawcze w wybranym gospodarstwie Wpływ zmianowania na plonowanie i zdrowotność pszenicy ozimej Pokaz atestacji opryskiwaczy Monitoring akcji Ŝniwnej Brzeg Głubczyce Plan zadań wdroŝeniowo upowszechnieniowych na 2010 rok produkcja roślinna Kędzierzyn Kluczbork Namysłów Krapkowice - Koźle P B P W A Doradztwo technologiczne Nysa Olesno Opole Prudnik Strzelce Op. 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 49 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 49 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 25 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 25 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 25 B Pokazy i doradztwo 1 1 1 1 1 1 1 1 1 9 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 13 Razem Opiekun F. Drezner F. Drezner F. Drezner F. Drezner F. Drezner F. Drezner A. Krawczyk
TEMAT Ochrona gleby przed erozją uprawa międzyplonów ścierniskowych lub ozimych w ramach pakietu Ochrona gleb i wód Doradztwo i pomoc w zakresie pozyskiwania dodatkowego wsparcia w ramach PROW Zwykła Dobra Praktyka Rolnicza w gospodarstwie rolnym gwarancją uzyskania plonów o odpowiedniej jakości oraz ochrony środowiska przed skaŝeniem Propagowanie odnowy materiału siewnego w gospodarstwie rolnym poprzez pomoc w wypełnianiu wniosków o dopłaty do zakupionych nasion WdraŜanie i upowszechnianie produkcji biomasy na cele energetyczne Prowadzenie gospodarstw wdroŝeniowych z elementami rolnictwa integrowanego Brzeg Głubczyce Kędzierzyn Kluczbork - Koźle P B Krapkowice Namysłów P W Nysa Olesno Opole Prudnik Strzelce Op. 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 25 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 10 Razem Opiekun A. Krawczyk A. Krawczyk 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 21 F. Drezner 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 F. Drezner 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 13 A. Krawczyk 1 1 2 F. Drezner 16
TEMAT Konkurs Producentów zbóŝ Brzeg Głubczyce Kędzierzyn Kluczbork - Koźle P B Namysłów Krapkowice P W C Konkursy Nysa Olesno Opole Prudnik Strzelce Op. 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 13 D Grupy tematyczne - spotkania organizacyjne - wdroŝenia, pokazy, - wyjazdy szkoleniowe i seminaryjne, - szkolenia specjalistyczne, - doradztwo zadania realizowane w kaŝdej grupie tematycznej technologiczne badanie gleby, ocena jakości zbóŝ, zalecenia nawozowe - doradztwo org. ekon. W tym: Grupa Producentów kukurydzy na ziarno 1 1 Grupa Producentów pszenicy ozimej 1 1 1 1 1 1 1 7 Grupa Producentów rzepaku 1 1 Grupa Producentów biomasy na cele energetyczne z 1 1 trwałych uŝytków zielonych RAZEM 14 25 22 48 25 46 26 22 24 24 25 300 Razem Opiekun A. Krawczyk A. Zielonka A. Zielonka A. Zielonka A. Zielonka 17
Sekcja Laboratorium W laboratorium OODR zostaną przeprowadzone następujące analizy: kiszonki, zielonki, mieszanki treściwe i inne, w próbach tych badane będzie: białko ogólne, włókno surowe, popiół, ph, ocena organoleptyczna w kiszonkach, gleba ph w 1n KCl zawartości przyswajalnych dla roślin form P, K, Mg, pszenica - zbadane zostanie: białko ogólne, ilość glutenu, liczba opadania, wskaźnik sedymentacyjny Zeleny ego, gęstość ziarna i sucha masa, jęczmień białko ogólne i sucha masa, w pozostałych ziarnach zbóŝ MTZ. Rodzaj prób Kiszonki, zielonki, mieszanki treściwe i inne Plan pracy w laboratorium w 2010r. Szacowana ilość prób (szt.) 200 Gleba 2300 Pszenica 1500 Jęczmień 450 Ziarno zbóŝ (pszenica, jęczmień, Ŝyto, pszenŝyto, owies) 600 MTZ Rodzaj analizy Analiza podstawowa: - białko ogólne - włókno surowe - popiół - ph - ocena organoleptyczna w kiszonkach. Obliczanie wartości pokarmowej dla danej paszy - ph w 1n KCl zawartości przyswajalnych dla roślin form P, K, Mg - białko ogólne - ilość glutenu - liczba opadania - wskaźnik sedymentacyjny Zeleny ego - gęstość ziarna - sucha masa - białko ogólne - sucha masa
2. Produkcja zwierzęca W produkcji zwierzęcej praca doradców specjalistów w 2010 r. będzie ukierunkowana na wdraŝaniu zasady cross compliance w gospodarstwach w zakresie poprawy dobrostanu i ochrony zwierząt. Jak wiadomo Polska od 2009 roku jest zobligowana do wprowadzania zasady c-c zarówno w produkcji roślinnej jak i zwierzęcej. W tym celu słuŝba doradcza OODR będzie zawierała umowy z rolnikami na świadczenie odpłatnych usług doradczych. Zostanie opracowana ocena gospodarstwa w zakresie spełniania wymogów wzajemnej zgodności, a następnie plan dostosowania gospodarstwa do tych wymogów. Pozwoli to rolnikowi zwrócić uwagę na obszary gospodarstwa rolnego wymagające dokonania zmian często o charakterze inwestycyjnym. Zadaniem słuŝby doradczej będzie wskazanie kierunków zmian w gospodarstwie zmierzających do przestrzegania zasady c-c w produkcji zwierzęcej (identyfikacja i rejestracja zwierząt, dobrostan, bhp). Jest to o tyle istotne, Ŝe otrzymywanie płatności bezpośrednich według nowych zasad będzie związane z obowiązkiem spełnienia standardów jakościowych tzw. cross - compliance. Nieprzestrzeganie przez rolników wymagań jakościowych określonych w ramach zasady wzajemnej zgodności będzie skutkowało sankcjami w postaci obniŝenia kwoty płatności, aŝ do całkowitego ich pozbawienia w przypadku nieprzestrzegania ustalonych standardów w kolejnych latach. Zadaniem słuŝby doradczej Ośrodka będzie prowadzenie doradztwa dla rolników ukierunkowanego na dostosowanie gospodarstw do obowiązujących w UE standardów w tym zakresie. Specjaliści Ośrodka będą te zagadnienia przekazywać rolnikom na organizowanych szkoleniach, podczas spotkań w grupach tematycznych jak równieŝ w publikacjach przeznaczonych dla rolników m.in. w Kurierze Rolniczym, ulotkach i broszurach. Opolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego wspólnie z Izbą Rolniczą w Opolu oraz Opolskim Stowarzyszeniem Doradców złoŝył wniosek do konkursu organizowanego przez Fundację Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA na realizację operacji szkoleniowych dla osób zatrudnionych w rolnictwie nt. Produkcja mięsa wysokiej jakości szansą opłacalności produkcji. BudŜet konkursu, a zarazem wnioskowana kwota na rok 2010 wynosi 126000zł. Szkolenia skierowane są dla rolników z terenu całego województwa. Minimalna liczba osób do przeszkolenia wynosi 700. Konkurs zostanie rozstrzygnięty w lutym 2010r. 19
Nazwa tematu 1. Świadczenie usług doradczych w gospodarstwach prowadzących produkcję zwierzęcą zgodnie z zasadami wzajemnej zgodności /c-c/. 2. Prowadzenie doradztwa w gospodarstwach rolnych w zakresie poprawy dobrostanu i ochrony zwierząt zgodnie z zasadami wzajemnej zgodności /c-c/. 3. Doradztwo i pomoc w zakresie pozyskiwania środków finansowych z PROW na lata 2007-2013 dla gospodarstw prowadzących produkcję zwierzęcą 4. Organizacja szkoleń dla rolników z zakresu produkcji zwierzęcej z uwzględnieniem m.in. choroby Aujeszkyego u trzody chlewnej. 5. Popularyzacja i nadzór nad programami rolnośrodowiskowymi w gosp. prowadzących hodowlę ras zachowawczych zwierząt. 6. Sporządzanie kiszonek zgodnie z racjonalnymi zasadami Plan zadań doradczych z zakresu produkcji zwierzęcej na 2010r. I. Zadania wdroŝeniowo - upowszechnieniowe Głubczyce Koźle bork wice Kedz.- Klucz- Krapko- Namysłów Brzeg Nysa Olesno Opole Prudnik Strzelce Opolskie 1 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 31 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 41 RAZEM RAZEM 6 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 116 II. Konkursy realizowane w dziale zootechniki w ramach planu zadań na 2010r. Głubczy Kedz.- Kluczborwicsłów Opolskie Krapko- Namy- Strzelce Nazwa tematu Brzeg Nysa Olesno Opole Prudnik RAZEM -ce Koźle 1. Konkurs SUPERMLEKO 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 10
Nazwa tematu III. Grupy tematyczne - zadania zootechniczne realizowane w grupach w 2010r. Głubczyce Koźle bork wice Kedz.- Klucz- Krapko- Namysłów Brzeg Nysa Olesno Opole Prudnik Strzelce Opolskie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Grupa tematyczna z zakresu produkcji mleka * szkolenia i doradztwo w zakresie dobrostanu i ochrony zwierząt * doradztwo w zakresie prawidłowego utrzymania i Ŝywienia zwierząt * dobór ras zwierząt * analiza pasz * badanie mastitis * dobór środków dezynfekcyjnych Grupa tematyczna z zakresu produkcji trzody chlewnej * szkolenia specjalistyczne /choroba Ajuszkyego/ * doradztwo w zakresie prawidłowego systemu utrzymania i Ŝywienia trzody chlewnej * szkolenie i doradztwo w zakresie dobrostanu i ochrony zwierząt * badanie mięsności u tuczników 1 1 1 1 1 5 1 1 1 1 1 1 6 * doradztwo w zakresie budowy i modernizacji chlewni RAZEM 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 RAZEM 21
3. Grupy tematyczne Na 2010r. zaplanowano współpracę z 52 grupami tematycznymi producentów rolnych: 13 producentów pszenicy ozimej Planowane działania w grupie: doradztwo technologiczne: o udział członków grupy we wdroŝeniach agrotechnicznych, o kompleksowe badanie gleby, o ocena jakości zbóŝ w ramach konkursu Złoty Kłos, w którym biorą udział członkowie grupy w kategorii zboŝa jakościowe, o zalecenia nawozowe według potrzeb, doradztwo organizacyjno ekonomiczne: o sporządzenie kalkulacji kosztów produkcji, o obliczenie wyniku finansowego, doradztwo i pomoc w sporządzaniu wniosków: dopłaty bezpośrednie, programy rolnośrodowiskowe, z tytułu zakupu materiału siewnego i inne w ramach PROW 2007-2013, organizowanie spotkań integracyjnych, wspólny zakup środków produkcji, rozpoznawanie rynków zbytu, doradztwo na temat zasady wzajemnej zgodności. szkolenia i seminaria. 6 producentów rzepaku Planowane działania w grupie: doradztwo technologiczne: o udział członków grupy we wdroŝeniach agrotechnicznych, o kompleksowe badanie gleby, o zalecenia nawozowe, o ustalenie potrzeb wapnowania oraz opracowanie planu wapnowania,
doradztwo organizacyjno ekonomiczne: o sporządzenie kalkulacji kosztów produkcji, o obliczenie wyniku finansowego, doradztwo i pomoc w sporządzaniu wniosków: dopłaty bezpośrednie, programy rolnośrodowiskowe, z tytułu zakupu materiału siewnego i inne w ramach PROW 2007-2013, organizowanie spotkań integracyjnych, wspólny zakup środków produkcji, rozpoznawanie rynków zbytu, doradztwo na temat zasady wzajemnej zgodności. szkolenia i seminaria. 1 z produkcji miodu i produktów pszczelich Zadania zrealizowane przez grupę pszczelarzy polegać będą na: wykorzystaniu postępu genetycznego, uzupełnianiu wiedzy teoretycznej i praktycznej, produkcji zgodnej z wymogami unijnymi, zakupy leków z dopłatą ARR, wymiana matek pszczelich, promocja produktów pszczelich, szkolenia i seminaria. 1 producentów biomasy na cele energetyczne z trwałych uŝytkach zielonych Ciągły wzrost niezagospodarowanych trwałych uŝytków zielonych z powodu malejącego pogłowia bydła, a z drugiej strony rosnące zapotrzebowanie na pozyskiwanie energii z źródeł odnawialnych powoduje wzrost zainteresowania wykorzystaniem biomasy na cele energetyczne. Opiekun w/w grupy tematycznej będzie prowadzić w ramach grupy tematycznej działania polegające na: informowaniu rolników na temat: o intensywnego uŝytkowania łąk nie posiadających wartości przyrodniczej, o wykorzystania uzyskanej biomasy na cele energetyczne 23
o zrównowaŝonego uŝytkowania łąk cennych przyrodniczo o moŝliwościach dofinansowania podejmowanych na nich działań agrotechnicznych z PROW 2007 2013 oraz z organizacji pozarządowych, o renaturalizacji łąk zdegradowanych, o tworzenia biogazowni, doradztwo i pomoc w sporządzaniu wniosków: dopłaty bezpośrednie, programy rolnośrodowiskowe i inne w ramach PROW 2007-2013, pomoc w opracowaniu planów rolnośrodowiskowych oraz rejestrów działań agrotechnicznych, organizacja szkoleń na temat odnawialnych źródeł energii w tym głównie biomasy, organizacja wyjazdów w celu pokazania instalacji do praktycznego wykorzystania biomasy jako źródła energii. 1 grupa tematyczna producentów zbóŝ metodami ekologicznymi W skład grupy wchodzi 7 gospodarstw rolnych z certyfikatem zgodności produkcji ekologicznej. Główne uprawy: pszenica Orkisz, Ŝyto, mieszanka zboŝowostrączkowa, jęczmień, owies. Planowane działania w grupie: pomoc w opracowaniu: dokumentacji rolnośrodowiskowej, aktualizacja planów, wniosków rolnośrodowiskowych, wniosków o dopłaty bezpośrednie oraz doradztwo z zakresu zwrotu za materiał siewny, udziału rolników w systemach jakości Ŝywności, udział rolników grupy w wystawach, pokazach i konkursach organizowanych przez OODR Łosiów, pomoc w wypełnieniu dokumentacji do jednostki certyfikującej, doradztwo fachowe w zakresie: rolnictwa ekologicznego, zasady kontroli w 2010 roku, zasady wzajemnej zgodności, prowadzenia rejestrów rolnośrodowiskowych. 1 grupa tematyczna uprawa kukurydzy na ziarno Planowane działania w grupie: 24
doradztwo technologiczne i nawozowe, doradztwo ekonomiczne sporządzanie kalkulacji, organizacja szkoleń specjalistycznych, wyjazdów szkoleniowych oraz pokazów, doradztwo i pomoc w sporządzaniu wniosków i planów związanych z pozyskiwaniem środków finansowych UE doradztwo w zakresie dostosowania gospodarstw do minimalnych wymogów wzajemnej zgodności doradztwo w zakresie budowy i modernizacji budynków inwentarskich z uwzględnieniem dobrostanu zwierząt, przekazywanie informacji o rynkach zbytu i zaopatrzenia w środki do produkcji rolnej. 1 grupa tematyczna producentów truskawek wysokiej jakości Planowane działania: przyspieszenie dojrzewania poprzez zastosowanie agrowłókniny, wprowadzanie nasadzeń nowych odmian deserowych, między innymi odmiany Ventana, obserwacja plantacji nowych odmian w trakcje wegetacji celem określenia przystosowania do miejscowych warunków klimatycznoglebowych, reakcji na przebieg pogody, nawoŝenie pielęgnację sposób uprawy wielkość plonów i jakości owoców, propagowanie nawadniania, wprowadzanie do praktyki ochrony przed szarą pleśnią nawozów dolistnych, na przemian z małymi dawkami fungicydów, zmiana techniki ochrony z opryskiwania płaskiego na opryskiwanie belką Fragaria (z trzech stron ), wprowadzanie sprzedaŝy owoców w opakowaniach jednostkowych, wspólny zbyt owoców, szkolenia i doradztwo w zakresie korzystania z funduszy PROW, szkolenie z zakresu produkcji integrowanej, okrywanie roślin na zimę agrowłókniną w celu ograniczenia szkód mrozowych. 25
1 grupa tematyczna warzywa gruntowe Planowane działania w grupie: zebranie danych o gospodarstwach rolnych, bieŝące doradztwo dotyczące prowadzenia gospodarstw, informacje dotyczące minimalnych wymagań wzajemnej zgodności (cross complice), uczestnictwo członków grupy w szkoleniach organizowanych przez OODR i inne instytucje pracujące na rzecz rolnictwa, pomoc przy sporządzaniu wniosków o dopłaty bezpośrednie, udział w imprezach organizowanych przez OODR. 1 grupa tematyczna produkcja buraków Planowane działania w grupie: udział w szkoleniach prowadzonych wspólnie ze słuŝbą surowcową cukrowni odnośnie odmian buraków oferowanych na 2010r., środków ochrony roślin oraz moŝliwości kredytowania, prowadzenie na bieŝąco lustracji w terenie i prowadzenie doradztwa na bieŝąco według potrzeb oraz zastosowanie odpowiedniego środka, szkolenia i seminaria. 7 grup tematycznych producentów mleka Planowane działania w grupie: doradztwo i pomoc w zakresie pozyskiwania środków finansowych z PROW na lata 2007-2013 dla gospodarstw rolnych utrzymujących zwierzęta, doradztwo w gospodarstwach w zakresie poprawy dobrostanu i ochrony zwierząt zgodnie z zasadami wzajemnej zgodności, popularyzacja i nadzór nad programami rolnośrodowiskowymi w produkcji zwierzęcej, organizacja szkoleń dla rolników z zakresu produkcji zwierzęcej, prowadzenie doradztwa w gospodarstwach zgodnie z zasadami wzajemnej zgodności, 26
doradztwo i pomoc przy wypełnianiu wniosków o płatności, dopłat do materiału siewnego, rocznego sprawozdania dot. wykorzystania kwoty mlecznej, doradztwo w zakresie: o dostosowania gospodarstw do standardów UE, o prawidłowego Ŝywienia bydła (produkcja lepszej jakości pasz własnych, racjonalne nawoŝenie badanie prób glebowych, sporządzanie planów nawoŝenia, ochrony roślin, bilansowanie dawek pokarmowych), o utrzymania, higieny i pielęgnacji bydła, doboru środków dezynfekcyjnych, o zdrowotności bydła przeprowadzanie badań na mastitis, o doboru genetycznego ras zwierząt, doradztwo i pomoc w zakresie kwotowania mleka. dostarczanie próbek gleby i pasz do analizy laboratoryjnej, diagnozowanie pracy dojarek, poprawa efektywności produkcji: o kalkulacja produkcji mleka, o analiza ekonomiczna gospodarstwa, udział w konkursie SUPERMLEKO. 7 grup tematycznych producentów trzody chlewnej Planowane działania w grupie: doradztwo technologiczne i nawozowe: o badanie próbek pasz wykorzystanie wyników analiz do układania dawek pokarmowych dla trzody chlewnej, o badanie próbek glebowych ustalanie nawoŝenia pod uprawiane rośliny paszowe, poprawa efektywności produkcji trzody chlewnej: o kalkulacja kosztów roślin paszowych, o analiza ekonomiczna gospodarstwa, 27
doradztwo i pomoc w sporządzaniu wniosków i planów związanych z pozyskiwaniem środków finansowych UE, doradztwo w zakresie dostosowania gospodarstw do minimalnych wymogów wzajemnej zgodności, doradztwo w zakresie budowy i modernizacji budynków inwentarskich z uwzględnieniem dobrostanu zwierząt, przekazywanie informacji o rynkach zbytu i zaopatrzenia w środki do produkcji rolnej, organizacja szkoleń specjalistycznych, wyjazdów szkoleniowych oraz pokazów, poprawa wskaźników rozrodu poprzez wczesne diagnozowanie ciąŝy u macior oraz właściwy dobór genetyczny, poprawa mięsności produkowanych tuczników ze szczególnym uwzględnieniem Ŝywienia i badania mięsności. 1 grupa tematyczna wielofunkcyjny rozwój wsi Grupa Odnowy Wsi Kujakowice Dolne Planowane działania w grupie: udział w realizacji planów rozwoju wsi Kujakowice Dolne, udział w spotkaniach i szkoleniach dla liderów, pomoc w opracowaniu projektów w celu pozyskania środków z funduszy Unii Europejskiej, koordynacja zaplanowanych przedsięwzięć: o propozycje przedsięwzięć do realizacji w roku 2010 przez Grupę Odnowy Wsi: rewitalizacja Świetlicy Wiejskiej w Kujakowicach Dolnych oraz rozbudowa Centrum Rozrywki i Rekreacji (rozbudowa placu zabaw, grill, scena). 1 grupa tematyczna w zakresie zdrowego Ŝywienia i aktywności fizycznej Planowane działania w grupie: spotkanie grupy na ćwiczeniach aerobiku, organizacja pokazu Ŝywieniowego Racjonalne Ŝywienie rodziny, 28
organizacja seminarium wyjazdowego, doradztwo indywidualne na temat promocji zdrowia i racjonalnego Ŝywienia rodziny. 3 grupy tematyczne rolników prowadzących gospodarstwa agroturystyczne Planowane działania w grupie: doradztwo i pomoc w sporządzaniu wniosków: dopłaty bezpośrednie, programy rolnośrodowiskowe i inne w ramach PROW 2007-2013, promowanie gospodarstw oraz specjałów kulinarnych na targach, wystawach i doŝynkach, informowanie członków grupy o nowościach w prawie, obowiązujących lub zalecanych w prowadzeniu tej działalności, określenie terminów kursów agroturystycznych i przyjęcie zgłoszeń zainteresowanych, organizacja szkoleń agroturystycznych i seminariów. Propozycje szkoleń: o sprzedaŝ kwater przez Internet oferta reklamy dla gospodarstw poprzez stronę internetową, o produkt tradycyjny w gospodarstwie agroturystycznym jako element produktu turystycznego, o współpraca ze stowarzyszeniami i samorządem w celu lepszej promocji gospodarstw, o pozyskiwanie środków na rozwój gospodarstw agroturystycznych. o Rekreacja w gospodarstwie i usługi towarzyszące jako sposób na wzbogacenie oferty gospodarstwa agroturystycznego. 5 grup tematycznych z zakresu estetyki zagród Planowane działania w grupie: doradztwo kompleksowe na temat: o projektowania i urządzania kącika kwiatowego, 29
o pielęgnacji drzew i krzewów, przycinanie i formowanie koron, o pielęgnacji i cięcia drzew i krzewów owocowych, o nasadzenia krzewów ozdobnych i róŝ, o projektowania ogrodów, o pielęgnacji, wykaszania i zakładania trawników, szkolenia i seminaria. 1 grupa tematyczna Tradycyjny Produkt Lokalny Planowane zadania w ramach współpracy: prezentacja tradycyjnych produktów lokalnych podczas Biesiady Wielkanocnej, udział w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo, pokaz tradycyjnych produktów lokalnych podczas Biesiady BoŜonarodzeniowej, doradztwo indywidualne na temat identyfikacji tradycyjnych produktów lokalnych, doradztwo w zakresie wypełniania wniosków o wpis na Listę Produktów Tradycyjnych. IV. Dział Rozwoju Obszarów Wiejskich, Ekologii i Ochrony Środowiska W roku 2010 celem realizowanych zadań przez Dział Rozwoju Obszarów Wiejskich, Ekologii i Ochrony Środowiska będzie kontynuacja i rozszerzenie działań związanych z rozwojem obszarów wiejskich, ekologią i ochroną środowiska. Wykorzystanie zasobów ludzkich w celu stworzenia lepszych warunków Ŝycia społeczności wiejskich, to współpraca ze wszystkimi grupami i organizacjami społecznymi na wsi. Pomoc w opracowywaniu i realizacji wniosków do Programu Odnowy Wsi i Leader. Celem tych programów jest poprawa warunków Ŝycia, stworzenie nowych miejsc pracy, poprawa infrastruktury wsi z zachowaniem jej historycznego krajobrazu. Wspieranie inicjatyw lokalnych na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, współpraca z Lokalnymi Grupami Działania. Koordynacja Ruchu 4H poprzez 30
rozszerzenie działalności klubów 4H woj. opolskiego, zrzeszających dzieci i młodzieŝ wiejską. W okresie 9 letniej działalności klubów 4H realizowaliśmy róŝnorodne programy związane z rozwojem obszarów wiejskich, w których młodzieŝ brała czynny udział. Programy te planujemy realizować w przyszłości, współpracując i koordynując działalność 24 klubów 4H na terenie woj. opolskiego. Prezentację dorobku klubów przedstawimy podczas cyklicznych imprez organizowanych dla tej grupy społecznej: Wojewódzki Zlot Dzieci i MłodzieŜy z Klubów 4H Woj. Opolskiego maj, Krajowy Zlot wrzesień, Konkurs Nasze strachy na wróble podczas Europejskich Targów Chłopskich wrzesień, Święto Mikołajkowe grudzień. Bierzemy równieŝ udział wspólnie ze Świętokrzyskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w programie wymiany młodzieŝy ze Stanem Michigan i Indiana w Stanach Zjednoczonych, w ramach porozumienie promującego programy rozwoju młodzieŝy z ruchu 4H. Porozumienie wdraŝa program wymiany skierowany na zagadnienia edukacyjne i społeczne dla członków ruchu 4H, liderów, przedstawicieli władz rządowych i samorządowych, przedstawicieli fundacji, instytucji, przedsiębiorstw i osób prywatnych działających na rzecz rozwoju rolnictwa oraz wspierających ruch 4H. Główne zagadnienia programu to: ekologia, ochrona zasobów środowiskowych i naturalnych, obywatelstwo świata i zrozumienie innych kultur, przedsiębiorczość i usługi, tworzenie małych firm, zasady demokracji i promocja liderów, nauka i technologia. Planujemy przyjęcie grupy młodzieŝy i opiekunów Ruchu 4H ze Stanu Indiana/USA w dniach 20.06.2010r. 2.07.2010r. Planujemy rozszerzenie współpracy z gminami i starostwami powiatowymi w celu wsparcia działań na rzecz dzieci i młodzieŝy wiejskiej. W realizacji tematów związanych z rozwojem obszarów wiejskich, chcemy zwrócić uwagę nie tylko na zachowanie charakteru wiejskiego tych obszarów, zwracając szczególną uwagę na ochronę środowiska wiejskiego ale równieŝ moŝliwości pozyskania dodatkowych źródeł dochodu poprzez rozwój sprzedaŝy bezpośredniej produktów z gospodarstwa. W tym celu juŝ od kilku lat organizujemy targi sprzedaŝy bezpośredniej, promując sprzedawców bezpośrednich, stowarzyszenia wiejskie, gospodarstwa ekologiczne i rolników na wszystkich imprezach organizowanych i współorganizowanych przez nasz ośrodek (Wiosna Kwiatów, Dni Otwartych Drzwi, Kiermasze Wielkanocne i 31
BoŜonarodzeniowe, Zlot Krajowy i Wojewódzki Dzieci i MłodzieŜy z Klubów 4H Województwa Opolskiego, Europejskie Targi Chłopskie, doŝynki wojewódzkie). Współpracujemy z gospodarstwami ekologicznymi z atestem i w okresie przestawiania. Nadrzędnym celem prowadzenia gospodarstwa w systemie ekologicznym jest produkcja Ŝywności wysokiej jakości przy równoczesnym zachowaniu równowagi biologicznej w środowisku przyrodniczym. Ponadto współpracujemy z gospodarstwami integrowanej produkcji warzyw, gospodarstwami produkującymi owoce miękkie i gospodarstwami sadowniczymi. PoniewaŜ ochrona środowiska stała się zadaniem priorytetowym, celem działalności działu w tym kierunku będzie uświadomienie rolnikom o konieczności dostosowania gospodarstw do wymogów obowiązujących w tym zakresie. W celu wyłonienia gospodarstw spełniających w największym stopniu wymogi ochrony środowiska organizujemy coroczny konkurs Gospodarstwo rolne przyjazne środowisku. Podsumowaniem konkursu jest konferencja organizowana w listopadzie. Podczas konferencji organizujemy coroczny kiermasz produktów ekologicznych przygotowanych przez certyfikowane gospodarstwa ekologiczne z naszego województwa. Jest to forma promocji zdrowej Ŝywności, którą prezentujemy równieŝ podczas wszystkich imprez organizowanych przez ośrodek. W roku 2010 planujemy realizację zadań w kierunku wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł energii: energia wiatrowa, energia słoneczna, biogaz, pompy cieplne poprzez szkolenia dla rolników i mieszkańców obszarów wiejskich. Poprzez zinwentaryzowanie punktów odnawialnych źródeł energii będzie moŝna stwierdzić poziom jej rozwoju na terenie naszego województwa. Realizację tych zadań prowadzić będziemy równieŝ przez Regionalne Centrum Energii Odnawialnej, którego utworzenie planowane jest w 2010 roku. Prowadzone będzie doradztwo indywidualne z zakresu budownictwa (moŝliwości i kierunki wykorzystania zasobów budowlanych w gospodarstwie), zagospodarowanie terenów zielonych w gospodarstwach indywidualnych i terenach uŝyteczności publicznej, odnowy wsi i kształtowania krajobrazu (moŝliwości i kierunki wykorzystania wszystkich zasobów wsi), proekologicznych metod produkcji, ekologii i ochrony środowiska, wykorzystania zasobów naturalnych. Realizacja zadań oparta będzie o współpracę z jednostkami samorządowymi i specjalistycznymi jak równieŝ instytutami branŝowymi i placówkami naukowymi. 32
Ponadto wszelkie zadania realizowane przez dział oparte będą o współpracę z przedstawicielami społeczności wiejskich (liderzy odnowy wsi, członkowie stowarzyszeń i związków działających na rzecz rozwoju regionalnego, przedstawiciele wszelkich organizacji społecznych na wsi) z wykorzystaniem środków z planowanych wniosków do instytucji wspomagających. W roku 2010 planujemy utrzymanie i rozszerzenie współpracy z jednostkami zagranicznymi, wspomagającymi nasze działania na rzecz rozwoju obszarów wiejskich. 33
Plan zadań na rok 2010 dla Działu Rozwoju Obszarów Wiejskich, Ekologii i Ochrony Środowiska Zadania tematy Rejony Lp. Osoba odpowiedzialna Brzeg Opole Kluczbork Namysłów Olesno Krapkowice Kędzierzyn Koźle Głubczyce Prudnik Nysa Strzelce Opolskie Ogółem 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 I. Realizacja przedsięwzięć rolnośrodowiskowych 1. Koordynacja programu Kamila Niedzielska rolnośrodowiskowego specjaliści rejonowi 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 2. Organizacja szkoleń nt. programów specjaliści rejonowi 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 rolnośrodowiskowych 3. Organizacja konkursu Gospodarstwo Rolne Przyjazne Środowisku II. Ekologia i ochrona środowiska 1. Prawidłowa gospodarka odpadami przydomowe oczyszczalnie ścieków, segregacja odpadów 2. Współpraca i monitoring istniejących gospodarstw ekologicznych i tworzenie nowych gospodarstw prowadzących produkcję sposobami ekologicznymi 3. Organizacja konkursu na Najlepsze gospodarstwo ekologiczne etap wojewódzki - zgłoszenia Kamila Niedzielska Kamila Niedzielska specjaliści rejonowi Anna Kuczuk specjaliści rejonowi Anna Kuczuk specjaliści rejonowi Anna Kuczuk specjaliści rejonowi 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 12 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 1
4. Promocja produktów ekologicznych podczas imprez organizowanych przez OODR w Łosiowie Anna Kuczuk specjaliści rejonowi 5. Prowadzenie zeszytów ekologicznych Anna Kuczuk 2 III. Ogrodnictwo, tereny zielone i kształtowanie krajobrazu 1. Zagospodarowanie terenów zielonych w wybranym gospodarstwie lub miejscu uŝyteczności publicznej 2. Zakładanie nowych i kontynuacja istniejących plantacji zielarskich, sadowniczych, ogrodniczych, warzywniczych, roślin ozdobnych 3 Organizacja szkoleń tematycznych związanych z produkcją owoców i warzyw zgodnie z zainteresowaniem rolników 4. Organizacja targów ogrodniczych Wiosna kwiatów zgłoszenia gospodarstw ogrodniczych 5. Współpraca i prowadzenie gospodarstw ogrodniczych i gospodarstw integrowanych 6. Organizacja konkursu Wzorowy Ogrodnik na etapie powiatowym i wojewódzkim IV. Integracja dzieci i młodzieŝy wiejskiej działalność klubów 4H 1. Wsparcie działań w kierunku tworzenia grup dzieci i młodzieŝy wiejskiej, zakładanie klubów 4H 2. Organizacja wojewódzkiego Zlotu Klubów 4H maj 2009 udział klubów z rejonu Joanna Palij, specjaliści rejonowi Joanna Palij specjaliści rejonowi Joanna Palij specjaliści rejonowi Joanna Palij specjaliści rejonowi Specjaliści rejonowi Joanna Palij Joanna Palij Specjaliści rejonowi Patrycja Borkowska Specjaliści rejonowi Patrycja Borkowska specjaliści rejonowi 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 35
3. Organizacja Święta Mikołajkowego grudzień 2009 udział klubów z rejonu, przygotowanie do konkursu 4. Organizacja konkursów podczas imprez organizowanych przez OODR w Łosiowie Nasze strachy na wróble podczas Europejskich Targów Chłopskich 5. Przyjęcie grupy młodzieŝy i opiekunów z Ruchów 4H z USA w dniach 20.06. 2.07.2010r. V. Niekonwencjonalne źródła energii 1. Rozwój niekonwencjonalnych źródeł energii w kierunku poprawy ochrony środowiska i zasobów naturalnych VI. Odnowa wsi i rozwój obszarów wiejskich 1. Działalność Grup Odnowy Wsi i współpraca w zakresie realizacji zadań zgodnie z Planem Odnowy Wsi 2. Działalność Lokalnych Grup Działania i współpraca w zakresie realizacji zadań zgodnie z Lokalną Strategią Rozwoju 3. Organizacja Europejskich Targów Chłopskich targów sprzedaŝy bezpośredniej udział wystawców z rejonu 4. Promocja sprzedaŝy bezpośredniej jako dodatkowego źródła dochodu w gospodarstwie, podczas imprez organizowanych przez OODR w Łosiowie (DOD, Targi Ogrodnicze) Patrycja Borkowska specjaliści rejonowi Patrycja Borkowska specjaliści rejonowi Patrycja Borkowska Stanisława Mędrala specjaliści rejonowi Patrycja Borkowska specjaliści rejonowi Stanisława Mędrala specjaliści rejonowi Stanisława Mędrala specjaliści rejonowi Stanisława Mędrala specjaliści rejonowi Stanisława Mędrala specjaliści rejonowi 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 1 2 36
5. Organizacja konkursu Na najaktywniejszego lidera społeczności wiejskiej etap wojewódzki do konkursu krajowego Kryształowej Koniczyny VII. Działalność grup tematycznych VIII. Prowadzenie gospodarstw wdroŝeniowych spełnienie Zasad Dobrej Praktyki Rolniczej Zadania dodatkowe 1. Organizacja kursu podstawowego rolnictwa ekologicznego dla rolników planujących przejście na ekologiczny sposób gospodarowania 2. Organizacja szkoleń dla rolników w zakresie ekologii i ochrony środowiska 3. Organizacja szkoleń dla rolników nt. odnawialnych źródeł energii Patrycja Borkowska specjaliści rejonowi 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 Specjaliści rejonowi 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 Specjaliści rejonowi 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 Anna Kuczuk Anna Kuczuk Patrycja Borkowska Zaplanowane zadania do realizacji na rok 2010, realizowane będą przez specjalistów rejonowych przy koordynacji specjalistów zakładowych z Działu Rozwoju Obszarów Wiejskich, Ekologii i Ochrony Środowiska. 37
V. Dział Ekonomiki i Przedsiębiorczości 1. Współpraca z gospodarstwami Wszyscy pracownicy ds. ekonomiki i przedsiębiorczości pracujący w Terenowych Zespołach Doradztwa współpracować będą na zasadzie bezpośredniego doradztwa z 43 gospodarstwami wdroŝeniowymi i rolnikami zrzeszonymi w 13 grupach tematycznych. W gospodarstwach wdroŝeniowych prowadzących ksiąŝki rachunkowości rolnej opracowywane będą podstawowe analizy ekonomiczne z wyliczeniem nadwyŝki bezpośredniej i dochodu rolniczego. Planowane prace doradcze będą zgodne z Kodeksem Dobrej Praktyki i nastawione równieŝ na produkcję integrowaną. W gospodarstwach wdroŝeniowych i współpracujących zlokalizowanych będzie większość prac wdroŝeniowo-upowszechnieniowych oraz pokazy z zakresu nowych technologii stosowanych w rolnictwie. 2. Doradztwo ekonomiczno-organizacyjne. Celem doradztwa ekonomiczno-organizacyjnego będzie pomoc doradcza rolnikom w dostosowaniu swojego gospodarstwa i produkcji do standardów Unii Europejskiej. Nieodzowną formą doradztwa będzie edukacja rolnicza z zakresu dostosowania i przygotowania rolników do moŝliwości skorzystania z funduszy UE, a takŝe przygotowanie rolników do korzystania z dopłat bezpośrednich. Celem doradztwa ekonomicznego będzie wskazanie moŝliwości zwiększenia opłacalności ogólnej gospodarstwa lub poszczególnych upraw, czy gatunków zwierząt gospodarskich. Prace doradcze koncentrowane będą głównie w gospodarstwach zorganizowanych w grupach tematycznych przystosowując je do standardów Unii Europejskiej. Cała edukacja z zakresu ekonomiki pójdzie w kierunku przygotowania rolników Opolszczyzny do sprostania wymogom UE, a więc organizacji rynków rolnych, rachunkowości rolnej, standardów w produkcji roślinnej i zwierzęcej, korzystania 38