Wspieranie sektora MSP w dostępie do kapitału u zewnętrznego Agnieszka Rybińska Zastępca Prezesa Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości 1 Poznań, 09.09.2008
Doświadczenie PARP Programy Phare przed wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej - programy ogólnopolskie i regionalne dla firm, projekty inwestycyjne i doradcze. Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw - dofinansowanie wsparcia inwestycji, innowacyjnych inwestycji, usług doradczych. Ułatwienie przedsiębiorcom oraz osobom rozpoczynającym działalność gospodarczą dostępu do zewnętrznego finansowania w postaci kredytów bankowych, poŝyczek, poręczeń oraz rozwój przedsiębiorczości i wzrost innowacyjności poprzez wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu. Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich - podniesienie konkurencyjności i rozwój potencjału adaptacyjnego firm poprzez inwestycje w kadry, doskonalenie umiejętności i kwalifikacji kadr (szkolenia otwarte i zamknięte), promocja rozwiązań systemowych w zakresie potencjału adaptacyjnego i gospodarki opartej na wiedzy, podnoszenie umiejętności kwalifikacji pracowników słuŝby zdrowia. Programy wspierające innowacyjność - (Portal Innowacji, Konkurs Polski Produkt Przyszłości, Klub Innowacyjnych Przedsiębiorstw, Krajowa Sieć Innowacji, Krajowy System Usług dla MSP, Akademia PARP, Publikacje). Programy krajowe - Kierunki działań rządu wobec małych i średnich przedsiębiorstw od 2003 do 2006 roku". Rządowy program rozbudowy systemu funduszy poŝyczkowych i poręczeniowych dla małych i średnich przedsiębiorstw w latach 2002 2006 Kapitał dla przedsiębiorczych. 2
POLSKA AGENCJA ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI w latach 2007-2013 PARP w perspektywie finansowej 2007-2013 jest zaangaŝowana we wdraŝanie trzech programów operacyjnych, będących instrumentami realizacji Narodowej Strategii Spójności 2007-2013: Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (PO IG) - budŝet 3,9 mld EUR Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) - budŝet 672 mln EUR Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW) - budŝet 2,6 mld EUR 3
PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA Rodzaje wsparcia oferowane w ramach PO IG przez PARP: Bezpośrednie wsparcie dla przedsiębiorców: dotacje na innowacyjne inwestycje, dotacje na B+R i wdraŝanie wyników prac B+R, dotacje na rozwijanie działalności B+R przedsiębiorstw, ochrona własności przemysłowej, wsparcie w zakresie wzornictwa przemysłowego, doradztwo i wsparcie w pozyskiwaniu zewnętrznego finansowania, projekty związane z gospodarką elektroniczną, dotacje na doradztwo do wejścia przedsiębiorców na rynki zagraniczne. Bezpośrednie wsparcie dla instytucji otoczenia biznesu: wsparcie rozwoju klastrów, wsparcie dla parków technologicznych i centrów transferu technologii, wsparcie dla instytucji otoczenia biznesu działających na rzecz rozwoju innowacyjności, rozwój sieci instytucji otoczenia biznesu, rozwijanie alternatywnych form zewnętrznego finansowania rozwoju przedsiębiorstw. 4
1.4 Wsparcie projektów celowych 4.1 Wsparcie wdroŝeń wyników prac B+R Wsparcie na przedsięwzięcia techniczne, technologiczne lub organizacyjne (badania przemysłowe i prace rozwojowe). Dofinansowanie wydatków na prace B+R do momentu stworzenia prototypu (Działanie 1.4.) oraz wdroŝeniowej części projektu (Działanie 4.1.). PO IG Działanie 1.4 PO IG Działanie 4.1 Wnioskodawcy MSP oraz duŝe firmy BudŜet działania 390 mln EUR 390 mln EUR Wartość projektu min. 400 tys. PLN (woj. mazowieckie i łódzkie) maks. 25 mln EUR* maks. 50 mln EUR* Wartość wsparcia maks. 5 mln EUR maks. 20 mln PLN Termin naboru wniosków 25 sierpnia - 8 września 2008 r. zakończony (pilotaŝ dla MSP) 25 sierpnia - 8 września 2008 r. zakończony (pilotaŝ dla MSP) Wartość alokacji na 2008 rok do 30 mln PLN (pilotaŝ) - 5 * do 50 mln EUR łącznie dla działań 1.4 i 4.1
3.1 Inicjowanie działalności innowacyjnej 3.3 Tworzenie systemu ułatwiającego inwestowanie w MSP 3.1 Wsparcie na utworzenie nowych przedsiębiorstw na bazie innowacyjnych pomysłów (doradztwo, udostępnianie infrastruktury, usług, zasilenie finansowe nowopowstałego przedsiębiorstwa). 3.3 Wsparcie na przygotowanie przedsiębiorców do pozyskania zewnętrznego źródła finansowania (teŝ o charakterze udziałowym), wsparcie sieci inwestorów (anioły biznesu, fundusze venture capital), zwiększenie świadomości przedsiębiorców o korzyściach i usługach oferowanych przez te sieci. Wnioskodawcy Działanie 3.1 Instytucje wspierające powstawanie innowacyjnych przedsiębiorstw Działanie 3.3 Instytucje otoczenia biznesu (IOB), w tym istniejące i nowo tworzone sieci inwestorów oraz przedsiębiorstwa MSP BudŜet działania Wartość wsparcia Termin naboru wniosków Wartość alokacji na 2008 r. 110 mln EUR Wejście kapitałowe - maks. 200 tys. EUR * 16 czerwca - 31 lipca 2008 r. zakończony 33 mln EUR 50 mln EUR 16 czerwca -11 sierpnia zakończony 15 mln EUR maks. 15 mln EUR * Sektor transportowy maks. 100 tys. EUR 6
4.2 Stymulowanie działalności B+R przedsiębiorstw oraz wsparcie wzornictwa przemysłowego Wsparcie na projekty dotyczące: - rozwoju działalności B+R, w szczególności przekształcenia przedsiębiorstwa w centrum badawczo-rozwojowe, - opracowania wzoru przemysłowego lub uŝytkowego i wdroŝenia go do produkcji (wsparcie w zakresie wzornictwa przemysłowego). Wnioskodawcy BudŜet działania Wartość projektu Wartość wsparcia PO IG Działanie 4.2 MSP i duŝe przedsiębiorstwa min. 400 tys. PLN 186 mln EUR maks. 50 mln EUR maks. 21 mln PLN inwestycje maks. 1 mln PLN szkolenia maks. 600 tys. PLN doradztwo Termin naboru wniosków 2 maja 27 czerwca 2008 r. Wartość alokacji na 2008 rok zakończony 50 mln EUR 7
4.4 Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym Wsparcie na projekty inwestycyjne (zakup lub wdroŝenie nowych, innowacyjnych technologii) w celu uruchomienia produkcji lub usług prowadzących do wprowadzenia na rynek nowych lub znacząco ulepszonych produktów. Uwaga! Technologie stosowane na świecie nie dłuŝej niŝ 3 lata lub stopień ich rozprzestrzenienia w danej branŝy na świecie nie przekracza 15%. PO IG Działanie 4.4 Wnioskodawcy BudŜet działania MSP i duŝe przedsiębiorstwa 1 420 mln EUR Wartość projektu Wartość wsparcia min. 8 mln PLN min. 2,4 mln PLN maks. 160 mln PLN maks. 40 mln PLN Termin naboru wniosków 12 maja - 31 lipca 2008 r. zakończony Wartość alokacji na 2008 rok 260 mln EUR 8
5.1 Wspieranie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu ponadregionalnym Wsparcie rozwoju powiązań kooperacyjnych pomiędzy przedsiębiorstwami oraz pomiędzy przedsiębiorcami, a instytucjami otoczenia biznesu oraz jednostkami naukowymi (transfer wiedzy, wymiana doświadczeń, lepsze wykorzystanie infrastruktury, zmniejszenie kosztów działalności). PO IG Działanie 5.1 Wnioskodawcy BudŜet działania Wartość wsparcia Termin naboru wniosków Wartość alokacji na 2008 r. Osoby prawne prowadzące powiązanie kooperacyjne (fundacja, stowarzyszenie zarejestrowane, spółka akcyjna, spółka z o.o., jednostka badawczo-rozwojowa, organizacja przedsiębiorców). 104 mln EUR maks.: 20 mln PLN na inwestycje 1 mln PLN na szkolenia 400 tys. PLN na doradztwo Od 16 czerwca 2008 r. do wyczerpania alokacji 16,7 mln EUR 9
5.2 Wspieranie sieci instytucji otoczenia biznesu świadczących usługi proinnowacyjne oraz ich sieci o znaczeniu ponadregionalnym Wsparcie sieci IOB w zakresie promocji współpracy w sieci, wymiany doświadczeń, wspólnej obsługi klientów oraz rozwój oferty usług o charakterze proinnowacyjnym. PO IG Działanie 5.2 Wnioskodawcy Instytucje otoczenia biznesu działające w sieciach oraz sieci IOB (tryb konkursowy) BudŜet działania 65 mln EUR Wartość projektu - Termin naboru wniosków Od 16 czerwca 2008 r. do wyczerpania alokacji Wartość alokacji całego działania 32,1 mln EUR 10
5.3 Wspieranie ośrodków innowacyjności Wsparcie tworzenia i rozwoju parków technologicznych o największym potencjale. Dofinansowanie na kompleksowe przedsięwzięcia wyspecjalizowanych ośrodków innowacyjności, parków technologicznych zlokalizowanych na obszarach o największym potencjale rozwojowym w ujęciu gospodarczym. PO IG Działanie 5.3 Wnioskodawcy BudŜet działania Wartość projektu Termin naboru wniosków wyspecjalizowane instytucje otoczenia biznesu, świadczące usługi o wysokim potencjale rynkowym i technologicznym 190 mln EUR maks. 40 mln PLN Tryb indywidualny projekty indywidualne 11
5.4 Zarządzanie własnością intelektualną Wsparcie w zakresie uzyskania lub ochrony prawnej własności przemysłowej (patentów, wzorów patentowych, wzorów uŝytkowych). Wnioskodawcy BudŜet działania Wartość wsparcia Termin naboru wniosków Wartość alokacji na 2008 rok PO IG Działanie 5.4 Przedsiębiorcy MSP, Instytucje Otoczenia Biznesu min. 2 tys. PLN 39 mln EUR maks. 400 tys. PLN Od 16 czerwca 2008 r. do wyczerpania alokacji 3,5 mln EUR 12
6.1 Paszport do eksportu Obowiązkowe doradztwo w zakresie oceny kwalifikowalności przedsiębiorcy i jego potencjału eksportowego oraz działalności eksportowej. Dodatkowo: wyszukanie i dobór partnerów na rynku docelowym, udział w imprezach targowo-wystawienniczych w charakterze wystawcy, udział w zorganizowanych misjach gospodarczych za granicą, przy czym podczas targów lub misji przedsiębiorca musi odbyć, co najmniej jedno spotkanie z potencjalnymi kontrahentami. Uzyskanie niezbędnych dokumentów uprawniających do wprowadzenia towarów lub usług na wybrany rynek zagraniczny. Wnioskodawcy BudŜet działania Wartość wsparcia PO IG Działanie 6.1 Przedsiębiorcy MSP, których udział eksportu lub sprzedaŝy na JRE w całkowitej sprzedaŝy nie przekracza: dla mikro - 30%, dla małego - 25%, dla średniego - 20% 121 mln EUR Planowany termin rozpoczęcia naboru wniosków wrzesień 2008 r. maks. 150 tys. PLN Wartość alokacji na 2008 rok 6,1 mln EUR 13
8.1. Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej 8.2. Wspieranie wdraŝania elektronicznego biznesu typu B2B 8.1 Dotacje na projekty polegające na świadczeniu usług drogą elektroniczną (e-usługi) i ewentualnym wytworzeniu produktów cyfrowych, niezbędnych do świadczenia tych usług (z wyłączeniem świadczenia usług hostingu oraz utrzymania domen internetowych). 8.2 Wsparcie przedsięwzięć o charakterze zarówno technicznym (informatycznym), jak i organizacyjnym, prowadzących do realizacji procesów biznesowych w formie elektronicznej pomiędzy, co najmniej dwoma współpracującymi przedsiębiorstwami. Wnioskodawcy BudŜet działania Wartość projektu Wartość wsparcia Termin naboru wniosków Wartość alokacji na 2008 rok PO IG Działanie 8.1 Mikro i mali przedsiębiorcy (prowadzący działalność gospodarczą nie dłuŝej niŝ 1 rok) 390 mln EUR min. 20 tys. PLN maks. 1 mln. PLN max 200 tys. EUR 15 września do wyczerpania alokacji 123,6 mln PLN PO IG Działanie 8.2 Mikro, mali i średni przedsiębiorcy 460 mln EUR min. 20 tys. PLN maks. 2 mln. PLN 15 września - 15 października 2008 r. * 73,8 mln PLN * lub do wyczerpania alokacji, w przypadku wcześniejszego wykorzystania środków 14
PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI (PO KL) 2007-2013 W ramach priorytetu II Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, PARP wdraŝa dwa działania: Działanie 2.1 Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki 1) Dofinansowanie szkoleń i doradztwa dla przedsiębiorców i ich pracowników - projekty konkursowe. 2) Projekty promocyjne, informacyjne, szkoleniowe i doradcze adresowane do partnerów społeczno-gospodarczych, jednostek naukowych, badawczo-rozwojowych, parków technologicznych, centrów transferu technologii, inkubatorów przedsiębiorczości, instytucji szkoleniowych, instytucji i ośrodków wspierających przedsiębiorczość, osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą, administracji rządowej i samorządu oraz mediów - projekty konkursowe. Działanie 2.2. Wsparcie dla systemu adaptacyjności kadr 1) Rozwój systemu instytucji wspierających przedsiębiorczość - budowa i rozwój systemu instytucjonalnego, zapewniającego przedsiębiorcom i ich pracownikom oraz osobom zamierzającym rozpocząć działalność gospodarczą dostęp do kompleksowej oferty usług okołobiznesowych. 2) Poprawa jakości świadczonych usług szkoleniowych. 15
PO KL Poddziałanie 2.1.1 Rozwój kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach PO KL Poddziałanie 2.1.1 Wnioskodawcy BudŜet działania Wartość projektu Przedsiębiorcy, podmioty działające na rzecz zatrudnienia, rozwoju zasobów ludzkich lub potencjału adaptacyjnego przedsiębiorców min. 400 tys. PLN 374 mln EUR maks. 15 mln PLN (projekty zamknięte), 20 mln PLN (projekty otwarte + studia podyplomowe) Wartość wsparcia MSP duŝe przedsiębiorstwa Na szkolenia ogólne Na szkolenia specjalistyczne 80% 45% 60% 35% Termin naboru wniosków 15 lipca 23 lipca 2008 r. zakończony Wartość alokacji na 2008 rok 400 mln PLN 16
PO KL Poddziałanie 2.1.2 Partnerstwo dla zwiększenia adaptacyjności Wspieranie nowych rozwiązań w zakresie: organizacji pracy, form świadczenia pracy, zarządzania zmianą gospodarczą, promocji podnoszenia kwalifikacji zawodowych, społecznej odpowiedzialności biznesu. Wnioskodawcy PO KL Poddziałanie 2.1.2 Partnerzy społeczni i gospodarczy BudŜet działania 30 mln EUR Wartość projektu min. 200 tys. PLN maks. 2 mln PLN Wartość wsparcia maks. do 100% Termin naboru wniosków 21 lipca 2008 r. - otwarty Wartość alokacji na 2008 rok 21 mln PLN 17
PO KL Poddziałanie 2.1.3 Zwiększenie zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw (1/2) PARP opracowała kilkanaście duŝych przedsięwzięć, które w latach 2007-2013 mają pomóc w rozwoju polskich firm. Na realizację projektów w 2008 r. przeznaczono ok. 16 mln zł. Przykładowe projekty badawcze: Foresight kadr nowoczesnej gospodarki dot. określenia zapotrzebowania na kadry w przyszłości. Przedsiębiorczość akademicka (rozwój firm spin off, spin out) zapotrzebowanie na szkolenie słuŝące jej rozwojowi zaplanowanie usług doradczo-szkoleniowych dla pracowników nauki, zamierzających rozpocząć działalność opartą na innowacyjnych rozwiązaniach. Przykładowe projekty promocyjne oraz szkoleniowo-doradcze: Portal innowacji jako platforma informacyjna na rzecz rozwoju innowacji dalszy rozwój portalu www.pi.gov.pl słuŝącemu kreowaniu postaw przedsiębiorczych i proinnowacyjnych w środowisku akademickim oraz promocji polskich nowatorskich rozwiązań w kraju i poza jego granicami. Akademia PARP upowszechnianie bezpłatnego dostępu do wiedzy biznesowej oraz zdalnej edukacji (e-learningu) wśród mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. 18
PO KL Działanie 2.2 Wsparcie dla systemu adaptacyjności kadr Poddziałanie: Typy realizowanych projektów: Grupy docelowe: Tryb dokonywania wyboru projektów: 2.2.1 Poprawa jakości usług świadczonych przez instytucje wspierające rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności Wsparcie i rozwój instytucji oraz ich sieci świadczących usługi na rzecz rozwoju przedsiębiorczości Wsparcie tworzenia i rozwoju ogólnopolskiej sieci instytucji świadczących kompleksowe usługi dla przedsiębiorców i osób zamierzających - rozpocząć działalność - gospodarczą Instytucje świadczące usługi oraz udzielające wsparcia finansowego na rzecz rozwoju przedsiębiorczości oraz sieci tych instytucji i ich pracownicy Projekty systemowe 2.2.2 Poprawa jakości świadczonych usług szkoleniowych Podnoszenie kwalifikacji i umiejętności kadry szkoleniowej w zakresie opracowywania programów, prowadzenia szkoleń oraz doradztwa Instytucje szkoleniowe i ich pracownicy (w tym osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych) Projekty systemowe 19
Projekty finansowane przez PARP ze środków krajowych: Bon na innowacje (2008-2010) - zainicjowanie kontaktów między przedsiębiorcami, a instytucjami sfery B+R. Wnioskodawcy: mikro, mali przedsiębiorcy. Dostawcy usług: jednostki naukowe. BudŜet: 30 mln PLN (10 mln PLN na kaŝdy rok). Wartość bonu: 15 tys. PLN. Planowana liczba udostępnionych bonów na rok 2008: ok. 670 bonów. Planowany termin rozpoczęcia naboru wniosków: wrzesień 2008 r. PoŜyczka na innowacje wsparcie na realizację inwestycji o charakterze innowacyjnym dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Wnioskodawcy: mikro, mali i średni przedsiębiorcy. Limit kwoty poŝyczki: nie moŝe przekroczyć 75% wydatków kwalifikujących się do objęcia poŝyczką, ani kwoty 2 mln PLN. Wydatki na zakup usług doradczych nie mogą przekroczyć 15% sumy wydatków kwalifikujących się do objęcia poŝyczką. Okres spłaty: do 10 lat. Karencja spłaty: do 2 lat. Oprocentowanie: nie więcej niŝ stopa referencyjna. Planowany termin rozpoczęcia naboru wniosków: wnioski przyjmowane na bieŝąco. 2 0
Innovation Express PARP jako członek konsorcjum projektu INNET (6. Program Ramowy) przygotowuje się do ogłoszenia w Polsce programu pilotaŝowego Innovation Express. Projekt ten ma na celu: Wsparcie na rozwój międzynarodowej współpracy polskich klastrów, mającej na celu nawiązanie kontaktów oraz rozwój współpracy z partnerami zagranicznymi w zakresie RDI, W programie wezmą udział klastry działające głównie w 8 państwach Unii Europejskiej (Francja, Wielka Brytania, Niemcy, Włochy, Hiszpania, Belgia, Grecja, Polska), reprezentowanych w projekcie INNET. 21 Warszawa, 20.08.2008
Działania na rzecz zwiększania świadomości, promocji postaw proinnowacyjnych i transferu technologii Prowadzenie baz danych np.: Baza Instytucji Wspierających Innowacyjność, Baza Potencjału Parków Naukowo-Technologicznych. Współorganizacja przedsięwzięć promujących innowacyjność i transfer technologii: Konferencje, seminaria, giełdy technologiczne, spotkania informacyjne np. konferencja SOOIP, konferencja dot. przedsiębiorczości akademickiej, konferencja na rzecz upowszechnienia idei foresight`u; konferencja propagująca metodykę benchmarkingu. Publikacje (planowane w roku 2008) np.: Raport Innowacyjność 2008 Raport o stanie sektora MSP w Polsce na lata 2006-2007, Stan i tendencje rozwojowe sektora JBR oraz jego wpływ na gospodarkę, Podręcznik dla podmiotów, które prowadza lub zamierzają utworzyć park technologiczny. Badania i ewaluacje: Analizy na temat sektora MSP oraz polskiej gospodarki, Ewaluacja realizowanych programów pomocowych i analiza potrzeb firm w zakresie pomocy publicznej 22
Działania PARP w zakresie inicjatyw sieciowych Krajowy System Usług dla MSP (KSU) sieć ok. 200 niezaleŝnych i samofinansujących się organizacji non-profit, które świadczą usługi doradcze, szkoleniowe, informacyjne i finansowe na rzecz mikro-, małych i średnich Przedsiębiorców oraz osób podejmującym działalność gospodarczą. Punkty Konsultacyjne sieć ok.140 instytucji pierwszego kontaktu świadczących usługi informacyjne dla małych i średnich przedsiębiorców na temat podstawowych zagadnień z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej, jak równieŝ dostępnych instrumentów wsparcia. Krajowa Sieć Innowacji (KSI) to podsieć w ramach sieci KSU grupa 31 usługodawców świadczących usługi doradcze o charakterze proinnowacyjnym Enterprise Europe Network - sieć Komisji Europejskiej dla małych i średnich przedsiębiorców, która działa od 1 stycznia 2008r. w ramach Programu Ramowego na rzecz Konkurencyjności i Innowacji 2007-2013 (CIP). Nowa sieć składa się z ponad 500 punktów kontaktowych w całej Europie. Na terenie Polski działa 30 ośrodków skupionych w czterech konsorcjach. 23
Dziękuję za uwagę. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ul. Pańska 81/83 00-834 Warszawa Telefony Informatorium 22 432 89 91, 22 432 89 92, 22 432 89 93 0 801 33 22 02, 0 801 406 416 www.parp.gov.pl 24