JAK BEZPIECZNIE WYKONAĆ? BADANIE PRZY POMOCY REZONANSU MAGNETYCZNEGO WSKAZANIA I PRZECIWSKAZANIA KATARZYNA KATULSKA Pracownia Rezonansu Magnetycznego Katedry i Kliniki Kardiologii UM w Poznaniu
Zalety REZONANS MAGNETYCZNY BEZPIECZNA METODA OBRAZOWANIA Badanie nieinwazyjne Bez użycia promieniowania jonizującego Bezpiecznie powtarzalne Wady duża wrażliwość na artefakty ruchowe zniekształcenia obrazu od metalowych ciał obcych gorsze uwidocznienie struktur kostnych i zwapnień
REZONANS MAGNETYCZNY BEZPIECZNA METODA OBRAZOWANIA Ale problemy związane z bezpieczeństwem Ryzyko wypadków i urazów Zniszczenie sprzętu Ale problemy związane z pacjentem Badanie krytycznie chorych środki kontrastowe Klaustrofobia
ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z BADANIEM Rodzaj zagrożenia Stałe silne pole magnetyczne 1,5 T Gradienty pola magnetycznego Fale elektromagnetyczne o częstości radiowej Efekty oddziaływania Aktywność Przemieszczanie przedmiotu w ciele pacjenta Oddziaływanie na funkcję urządzenia i generowanie zaburzeń rytmu Efekt pocisku Indukcja prądu w przewodnikach Stymulacja nerwów obwodowych Generowanie głośnych dzwięków mogących doprowadzić do uszkodzenia słuchu Rozgrzewanie przedmiotu i okolicznych tkanek Zakłócenie pracy urządzeń elektronicznych Aktywne cały czas Aktywne w momencie skanowania Aktywne w momencie skanowania
STATYCZNE POLE MAGNETYCZNE A CIĄŻA Badane pacjentki 1 trymester unikać badania 2 i 3 trymester rozważenie korzyści w stosunku do ryzyka Pracownice w ciąży Poza czasem badania: mogą przebywać w pobliżu skanera niezależnie od trymestru Podczas badania: powinny przebywać na zewnątrz unikanie narażenia na fale elektromagnetyczne
PRZEDMIOTY FERROMAGNETYCZNE Sprzęt Butla tlenowa Wózki Przedmioty osobiste (zostawić na zewnątrz) Klucze Pióra, długopisy Nerka Telefon komórkowy Stojak do kroplówek Sprzęt monitorujący Wentylatory Monety Stetoskop Nożyczki Nawet złote i platynowe karty bankowe się rozmagnesowują
PRZECIWSKAZANIA DO MR Implanty i metale Klipsy zamykające tętniaki naczyń mózgowych Opiłki żelaza w oku Odłamki, pociski w polu badanym Implanty oczne metalowe Cewnik Swan-Ganza Urządzenia elektromechaniczne Stymulator/ICD Elektrody czasowe Implanty ślimakowe Elektroniczne implanty Systemy neurostymulacji Balon do kontrapulsacji
WPŁYW POLA MAGNETYCZNEGO NA STYMULATOR, ICD Nadmierne przegrzanie / indukcja prądów w elektrodach Zmiana trybu stymulacji Wzrost progu stymulacji Spadek napięcia baterii Przemieszczenie elektrody Wyzwolenie zaburzeń rytmu
PRZYGOTOWANIE PACJENTA Zdjąć zegarek, biżuterię, obrączkę Usunąć aparat słuchowy, protezy Usunąć zbędną odzież Sprawdzić kieszenie Osoby towarzyszące też przygotować!! Nawet platynowe i złote karty płatnicze się rozmagnesowuja Podejrzane przedmioty badać wykrywaczem metalu!!!
GADOLINOWE ŚRODKI KONTRASTOWE Dobra tolerancja wszystkich środków kontrastowych Działania uboczne: ból głowy, nudności,wymioty reakcje uczuleniowe 1:100,000 Przeciwskazania: ciąża karmienie piersią dzieci poniżej 2 lat
NSF (NEPHROGENIC SYSTEMIC FIBROSIS) rzadka (dotychczas ok. 200 przypadków), jatrogenna choroba o charakterze powikłania późnego, przypominająca twardzinę układową, której wystąpienie powiązano ze stosowaniem kontrastów zawierających gadolin (2006) ok. 90% przypadków powiązano z podaniem gadodiamidu dotyczy jedynie pacjentów z upośledzoną czynnością nerek (GFR<30 ml/min/1.732m2) Więcej: www.icnfdr.org
KLAUSTROFOBIA Ograniczenie przestrzeni Długi czas trwania badania Hałas powodowany przez cewki gradientowe Dotyczy 5 10% pacjentów
WSKAZANIA DO BADANIA MR Rezonans magnetyczny znajduje zastosowanie przede wszystkim w diagnostyce klinicznej ośrodkowego układu nerwowego?
MR głowy MR przysadki (badanie dynamiczne z dożylnym podaniem środka kontrastowego) MR piramid kości skroniowych MR oczodołów MR zatok obocznych nosa MR twarzoczaszki, szyi MR kanału kręgowego (w odcinku C, Th, L S) MR kośćca (whole body) MR stawów MR miednicy mniejszej, jamy brzusznej i przestrzeni zaotrzewnowej MR serca Cholangio MR (MRCP) Angiografia MR MR dyfuzyjne mózgu Spektroskopia MR
ANGIOGRAFIA MR Podstawowe metody obrazowania Angio MR bez dożylnego podania środka kontrastowego (2D / 3D rekonstrukcje) technika pme of flight technika Phase contrast NATIV ( TrueFisp, SPACE ) Angio MR ze wzmocnieniem kontrastowym cemra ( Test Bolus, Care Bolus )
cemra Ostatnie 10 lecie spowodowało ogromny postęp w rozwoju akwizycji angio MR z dożylnym podaniem środka kontrastowego W wielu ośrodkach metoda z wyboru w obrazowaniu naczyń Wysoka czułość i specyficzność w porównaniu z DSA Wykorzystuje skrócenie czasu T1 po dożylnym podaniu środka kontrastowego