NAJWYZSZA IZBA KONTROLI Komisja Rozstrzygajqca KPK/KPO-415-02272014 Wroclaw, dnia 31 stycznia 2014 r. Urxod Gainy Uorbkomlco 2eaojska 1. 22-550 Uerbkowice 037347 Data prayjqcia:2014-02-03 15:00:14 Jumer:PP.819.2014 Prsyjat:R6*a Mudryk Secretariat - S 2at4c2nik6tu;0 Pan Lech Bojko Wojt Gminy Werbkowice ul. Zamojska 1 22-550 Werbkowice Stosownie do art. 61a ust. 8 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyzszej Izbie Kontroli (Dz.U. z 2012 r., poz. 82ze zm.), przesylam uchwale Zespolu Orzekajacego Komisji Rozstrzygajacej w Najwyzszej Izbie Kontroli z dnia 27stycznia 2014 r. wsprawie zastrzezeii zgtoszonych przez Pana dowystapienia pokontrolnego z dnia 6 grudnia 2013 r. (Nr LLU-4101-13-02/2013), skierowanego w zwiazku z kontrola^ Wpryw likwidacji szkol publlcznych na warunki realizacji zadan oswiatowych gmin" Uchwala koiiczy postepowanie odwolawcze wtej sprawie. Zataczniki: uchwala z dnia27 stycznia 2014 r. w Delegiturze NIK we Wroclawiu NAJWYZSZA IZBA KONTROLI ul. Filtrowa 57, 02-056 Warszawa T +48 22 444 53 09, F +48 22 444 50 48 kpk@nik.gov.pl Adres korespondencyjny: Skr. poczt. P-14,00-950 Warszawa 1
NAJWYZSZA IZBA KONTROLI Komisja Rozstrzygaj^ca LKR-4113-01 -02/2012 D/12/503 Wroclaw, dnia 27 stycznia 2014 r. UraOd Gminy Zamojeka 1, Werbkowice 22-550 Uerbkowice UCHWALA Zespot Orzekajacy Komisji Rozstrzygajacej w Najwyzszej Izbie Kontroli 087347 Data priyjec -03 15:00:15 umer:pp.819.201 Prayjaj:R6ia Mudryk Sekretariat - S 2atacanikou:G w skladzie: Przewodniczacy: Czlonkowie: Aleksandra Malicka Marek Skrzypecki Krzysztof Kubiak - doradca prawny w Delegaturze NIK we Wroclawiu - doradca ekonomiczny w Delegaturze NIK we Wroclawiu (referent sprawy) - doradca ekonomiczny w Delegaturze NIK we Wroclawiu przy udziale protokolanta Danuty Zielihskiej - st. specjalisty wdelegaturze NIK we Wroclawiu, po rozpatrzeniu na posiedzeniu jawnym wdniu 27 stycznia 2014 r., w trybie art. 61a ust. 5 i 6 oraz 61 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyzszej Izbie Kontroli (Dz.U. z 2012 r., poz. 82 ze zm.), zastrzezen zgloszonych przez Wojta Gminy Werbkowice do wystapienia pokontrolnego z dnia 6 grudnia 2013 r. (Nr P/13/069, LLU-4101-13-02/2013), skierowanego wzwiazku z przeprowadzona, w Urze^dzie Gminy Werbkowice kontrola^w zakresie wplywu likwidacji szkol publicznych na warunki realizacji zadah oswiatowych gmin: oddalil zastrzezenia arek Skrzypecki Aleksandra Malicka Krzysztof Kubiak
UZASADNIENIE Najwyzsza Izba Kontroli Delegatura wlublinie przeprowadzila wurzeteie Gminy Werbkowice kontrole, P/13/069 - Wptyw likwidacji szkol publicznych na warunki realizacji zadan oswiatowych gmin. Ustalony wtoku kontroli stan faktyczny, ocena kontrolowanej jednostki, a takze wniosek wsprawie stwierdzonych nieprawidlowosci, zostary zawarte wwystapieniu pokontrolnym z dnia 6grudnia 2013 r. (Nr LLU-4101-13 -02/2013), do ktorego wpismie z dnia 23 grudnia 2013 r. Wojt Gminy Werbkowice zglosil dwa zastrzezenia. Zastrzezenie nr 1dotyczylo nieprawidlowosci opisanych wpkt 3.3. wystapienia pokontrolnego (str. 14 - ustalone nieprawidlowosci) w zakresie naliczenia podstawy dotacji budzetowej dla szkol podstawowych prowadzonych przez stowarzyszenia w 2012 r., uzasadnienia oceny ogolnej kontrolowanej dzialalnosci oraz zwiazanego z ww. nieprawidtowoscia, wniosku pokontrolnego wsprawie dokonania korekty kwoty dotacji. Najwyzsza Izba Kontroli ustalila, ze w 2012 r. dotacja dla pieciu szkol podstawowych, prowadzonych przez stowarzyszenia, zostala naliczona i przekazana wkwocie nizszej od naleznej o 72.054,45 zl, z naruszeniem art. 80 ust. 3 ustawy z dnia 7 wrzesnia 1991 r. o systemie oswiaty1 i 2 ust. 1 Uchwaly Rady Gminy Werbkowice Nr XXXVIII/284/2010 z dnia 22 kwietnia 2010 r. wsprawie ustalenia trybu udzielania i rozliczania dotacji oraz trybu i zakresu kontroli prawidlowosci wykorzystania dotacji dla szkol i placowek oswiatowych prowadzonych na terenie Gminy przez osoby fizyczne lub osoby prawne inne niz jednostka samorzadu terytorialnego, tj. poprzez nieuwzglednienie w podstawie naliczania dotacji planowanych wydatkow biezacych uj^tych w 3020 Wydatki osobowe niezaliczane do wynagrodzen. Wojt Gminy potwierdzil ustalenia kontroli, ze w podstawie naliczenia dotacji nie uwzgledniono w2012 r. planowanych wydatkow uj^tych w 3020 Wydatki osobowe niezaliczane do wynagrodzen, poniewaz Urzad Gminy poslugiwal si? wtym czasie interpretacji art. 80 ust. 3 ustawy osystemie oswiaty, zaprezentowanq. w pismie Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 20 lipca 2011 r., Nr DKOW-WJST- BN-337-52/11, stanowiacym odpowiedz nazapytanie Regionalnej Izby Obrachunkowej wlublinie. W swietle wskazanej przez Wojta Gminy interpretacji do wydatkow biezacych, ktorych pojede zostalo zdefiniowane wart. 236 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych2, zaliczac nalezalo, zgodnie z zalacznikiem nr 4 do rozporzadzenia Ministra Finansow zdnia 2 marca 2010 r. wsprawie szczegolowej klasyfikacji dochodow, wydatkow, przychodow irozchodow oraz srodkow pochodzacych ze zrodel zagranicznych3, wydatki klasyfikowane wparagrafach: 401 do 418, 420 do 430, 432 do 470, 472, 474 do 478, 481,482,490,493 do 498, nie zaiiczalo sie, natomiast wydatkow klasyfikowanych w 302, wzwiazku z czym nie nalezalo ich doliczac do podstawy naliczenia dotacji. Zmiany w interpretacji przepisow prawa, czy tezodmienne stanowisko instytucji kontrolnych nie mogq, wedlug Wojta Gminy Werbkowice, powodowac zmian wdzialalnosci 1Dz. U. z 2004 r. Nr256, poz.2572, ze zm. 2Dz.U.Nr157,poz.1240,zezm. 3Dz.U.Nr38,poz.207,zezm.
Gminy, gdyz skutkowaloby to kilkukrotnym przeliczaniem udzielonej dotacji wzaleznosci od stanowiska instytucji kontrolujacej, co mogloby budzic brak zaufania ze strony obywateli. Zespot Orzekajacy oddalitzastrzezenie. Podstawy prawn^udzielania dotacji podmiotowej publicznym szkolom podstawowym, prowadzonym przez osoby fizyczne lub prawne, jest art. 80 ust. 3 ustawy o systemie oswiaty. Stosownie do ww. przepisu szkory podstawowe otrzymuja^ na kazdego ucznia dotacji z budzetu gminy w wysokosci rownej wydatkom biezacym przewidzianym na jednego ucznia w szkolach tego samego typu i rodzaju prowadzonych przez iq grnin?, nie nizszej jednak niz kwota przewidziana na jednego ucznia szkoly danego typu i rodzaju wcz^sci oswiatowej subwencji ogolnej dlajednostek samorzadu terytorialnego. Bezspornym jest, jak zauwazyl wswoich zastrzezeniach Wojt Gminy Werbkowice, ze ustawa o systemie oswiaty nie definiuje pojecia wydatki biezace", co oznacza koniecznosc odwolania si? w tym wzgl^dzie do terminologii stosowanej w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Definicja nwydatkow biezacych" jednostki samorzadu terytorialnego zostala okreslona w art. 236 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, ktory stanowi, ze sa^to wydatki nieb^dajse wydatkami majatkowymi. Zgodnie z art. 236 ust. 3 pkt 3 powolanej ustawy swiadczenia na rzecz osob fizycznych naleza, do wydatkow biezacych budzetu jednostki samorzadu terytorialnego. Taka interpretacja art. 236 jest zgodna z Komentarzem do art. 236 ustawy o finansach publicznych, prezentowanym przez Ludmile, Lipiec-Warzech? (komentarz LEX). W zalaczniku nr 4 do rozporzadzenia Ministra Finansow zdnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegotowej klasyfikacji dochodow, wydatkow, przychodow irozchodow oraz srodkow pochodzacych ze zrodel zagranicznych okreslono, ze swiadczenia na rzecz osob fizycznych obejmuja^ wydatki uje> wparagrafach: 302 do 305, 307, 311, 321 i 323 do 326. W zwiazku z powyzszym, w podstawie naliczenia dotacji dla szkol publicznych prowadzonych przez stowarzyszenia Gmina Werbkowice powinna byla ujac w 2012 r. planowane wydatki biezace ujete w 302 Wydatki osobowe niezaliczane do wynagrodzen. Majap na uwadze powyzsze, Zespol Orzekajacy stwierdza, ze argumentacja zglaszajacego zastrzezenia nie zasluguje na uwzgl^dnienie. Wmysl art. 80 ust. 3 ustawy o systemie oswiaty podstawy do naliczenia dotacji dla szkol podstawowych, prowadzonych przez osoby fizyczne lub prawne, powinny bye wszystkie wydatki biezace przewidziane na jednego ucznia w szkolach tego samego typu i rodzaju prowadzonych przez t? jednostk? samorzadu terytorialnego, a wi c rowniez wydatki uje> w 3020 (Wydatki osobowe niezaliczane do wynagrodzen). Skoro wysokosc dotacji dla szkol prowadzonych przez osoby fizyczne lub prawne uzalezniona jest od wysokosci wydatkow biezacych przewidzianych na jednego ucznia wszkolach tego samego typu, to nie budzi wajtpliwosci, iz niezaliczenie przez kontrolowana, jednostk? wydatkow ujejych w 3020 do podstawy wyliczenia omawianej dotacji skutkowalo ustaleniem jej wysokosci niezgodnie z art. 80 ust. 3 ustawy o systemie oswiaty.
Zastrzezenie nr 2 dotyczylo rowniez okreslenia wysokosci podstawy naleznej dotacji dla szkol podstawowych prowadzonych przez stowarzyszenia w 2012 r., tj. nieprawidlowosci opisanej w pkt 3.3. wystapienia pokontrolnego (str. 14- ustalone nieprawidlowosci), uzasadnienia oceny ogolnej kontrolowanej dzialalnosci oraz zwiazanego z ww. nieprawidlowosci^ wniosku pokontrolnego w sprawie dokonania korekty kwoty dotacji. Nieprawidlowosc w tym zakresie polegala na tym, ze w 2012 r. Gmina okreslala wysokosc dotacji na podstawie planowanych wydatkow biezapych m.in. za wyzywienie w stolowkach szkolnych (uj?tych w rozdziale 80148 Stotbwki szkolne i przedszkolne) pomniejszonych o dochody z tytulu wplat rodzicow, co skutkowalo zanizeniem naleznej dotacji dlaszkol o kwot? 25.903,80 zl. Wojt Gminy stwierdzil, ze przy obliczaniu podstawy naliczenia dotacji w 2012 r. od planowanych wydatkow za wyzywienie wstolowkach (ujejych wrozdziale 80148 Stolowki szkolne iprzedszkolne) odliczano dochody z tytulu wplat rodzicow zgodnie z interpretacji przedstawiona^w pismie Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 20 lipca 2011 r., ze do podstawy ustalenia dotacji nie nalezy zaliczac wplat rodzicow za czynnosci opiekuiicze i zywienie dzieci, gdy srodki te sa, gromadzone na wydzielonych rachunkach bankowych. Gmina Werbkowice odliczala dochody z tytulu wplat rodzicow, mimo ze wjednostkach oswiatowych prowadzonych przez Gmine. nie utworzono wydzielonych rachunkow do gromadzenia dochodow, co wedlug Wojta Gminy wynikalo z odmiennych uregulowan prawnych wydzielonego rachunku dochodow wsamorzadowych jednostkach budzetowych4. Mimo ze wjednostkach oswiatowych prowadzonych przez Gmine. nie utworzono wydzielonych rachunkow do gromadzenia dochodow, zdaniem Wojta odliczanie dochodow z tytulu wplat rodzicow za wyzywienie wstolowkach od podstawy naliczenia dotacji dla szkol prowadzonych przez stowarzyszenia bylo prawidlowe. Zespol Orzekajacy oddalilzastrzezenie. Zespol Orzekajapy stwierdza, ze wswietle przepisow art. 236 ust. 2 ustawy o finansach publicznych podstaw? naliczenia dotacji dla szkol stanowi kwota, ujete w budzecie Gminy i zakwalifikowana jako wydatki na prowadzone przez Gmin? publiczne szkoly podstawowe, a nie dochody, ktore sluza^finansowaniu tych wydatkow. Wzwiazku z tym brak jest podstaw do odejmowania opiat rodzicow od kwoty stanowiacej podstawe naliczenia dotacji dla publicznych szkol podstawowych prowadzonych przez stowarzyszenia. Powyzsza^ interpretacji potwierdza Wyrok Naczelnego Sadu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 marca 2013 r., IIGSK 2404/11. Reasumujac, kwota wydatkow stanowiapa podstaw? obliczenia dotacji o jakiej mowa w art. 80 ust. 3 ustawy o systemie oswiaty (w brzmieniu obowiazujacym w2012 r.), to ogolna kwota wydatkow zaplanowanych wbudzecie jako tych, ktore sa, ponoszone na utrzymanie jednego ucznia w szkolach tego samego typu i rodzaju prowadzonych przez t? jednostk? samorzadu terytorialnego. Kwota ta nie podlega pomniejszeniu o sumy stanowiace rownowartosc dochodow przeznaczonych na pokrycie danego wydatku. Wynika to z celu zawartego w tym przepisie, skoro zostala tarn wyrazona zasada zrownania dofinansowania ze srodkow budzetowych 4W art. 223 ustawy o finansach publicznych inaczej niz w art. 11a ww. ustawy uregulowano zrodla dochodow, awswietle art. 67a ustawy o systemie oswiaty niezwietezaly one wydatkow biezacych.
analogicznych placowek oswiatowych prowadzonych przez jednostki samorzajju terytorialnego i inne osoby prawne i fizyczne. Cel ten nie zostalby osiacjniejy, gdyby placowki nieprowadzone przez samorzajjy terytorialne byly dotowane stosownie do planowanych, nizszych od rzeczywistych wydatkow placowek. W zwiazku z powyzszym, w ocenie Zespolu Orzekajapego, uznac nalezy, iz ocena ogolna kontrolowanej dzialalnosci, wraz z uzasadnieniem, a takze wniosek pokontrolny wynikajacy ze stwierdzonych nieprawidlowosci w zakresie dokonania korekty dotacji naleznej dla szkol prowadzonych przez stowarzyszenia sq. w pelni uzasadnione. Majac powyzsze na uwadze orzeczono jak wsentencji uchwaly. Od niniejszej uchwaly odwolanie nie przysluguje. Marek Skrz Aleksandra Malicka Krzysztof Kubiak