FREE ARTICLE Apteki najlepszym miejscem do kupowania leków bez recepty oraz suplementów diety Autor: Maciej Kasperczyk Maj 2012
Dwie trzecie Polaków kupuje leki dostępne bez recepty oraz suplementy diety, a apteka tradycyjna jest nadal najpopularniejszym miejscem zakupu tego typu medykamentów. Najczęściej wybieramy leki przeciwbólowe, a także przeciwko przeziębieniu i grypie. Z badań PMR Research wynika, że leki bez recepty oraz suplementy diety częściej kupują kobiety i osoby z większych miejscowości, a także osoby ze środkowych przedziałów wiekowych (25-54 lat). Poziom dochodów przypadających na jedną osobę w gospodarstwie domowym nie wpływa istotnie na decyzje o zakupie leków. Taki stan rzeczy może oznaczać, że oferta rynku farmaceutycznego jest coraz lepiej dopasowana do polskiego klienta. Warto przypomnieć, że pod względem wartości rocznego spożycia leków w przeliczeniu na mieszkańca Polska znajduje się w ścisłej czołówce europejskiej, stąd zainteresowanie światowych firm farmaceutycznych rodzimym rynkiem jest ogromne (PMR Publications, Rynek farmaceutyczny i ochrony zdrowia w Polsce 2011). Aż 67% Polaków deklaruje, że kupuje leki dostępne bez recepty lub suplementy diety (dane z badań PMR Research). Czy zdarza się Panu(i) kupować leki dostępne bez recepty lub suplementy diety? 33% 67% Tak Nie 2
Leki? Tylko z apteki! Polacy są stosunkowo konserwatywni w swoich zachowaniach konsumenckich. Zdecydowana większość leków i suplementów diety kupowana jest nadal w aptekach, mimo że do ich nabycia nie jest potrzebna recepta. Poza aptekami kupuje je tylko 36% badanych. Jak wynika z badań PMR Research mężczyźni częściej niż kobiety dokonują zakupu leków bez recepty w hipermarketach, sklepach osiedlowych, kioskach ruchu, na stacjach benzynowych czy w internecie. Kobiety zdecydowanie wolą kupować w aptekach (72% wobec 55% mężczyzn), i tylko sporadycznie zaopatrują się w leki w sklepach i drogeriach. Osoby młodsze częściej niż osoby starsze kupują leki bez recepty i suplementy diety także poza aptekami, przede wszystkim w hipermarketach, sklepikach osiedlowych i drogeriach. Prawie połowa osób w wieku 18-34 lat zaopatruje się tylko w aptekach, wobec 82% osób z kategorii 55 lat i więcej. Osoby z gospodarstw domowych o największym dochodzie netto na osobę (powyżej 1600 zł) częściej niż osoby o niższym dochodzie robią zakupy w internecie (11%) natomiast rzadziej nabywają leki bez recepty i suplementy diety w aptekach (54%). Najpopularniejszymi aptekami są te tradycyjne, w których produkty podawane są przez farmaceutę stojącego za ladą (94%). Co dwudziesty badany woli korzystać z aptek samoobsługowych, gdzie może wziąć część leków do ręki i zapoznać się z ich opisem. W jakich miejscach poza apteką kupuje Pan(i) leki dostępne bez recepty lub suplementy diety? Nie kupuję poza aptekami 64% Hipermarkety 14% Sklepy osiedlowe Sklepy kosmetyczne/drogerie Internet Stacje benzynowe Kioski ruchu Inne 9% 7% 6% 5% 5% 3% 3
???????????? Najlepszym miejscem do kupowania wszelkich produktów leczniczych jest apteka 13% 82% Z reguły leki i suplementy diety kupuję w aptece, ale niektóre kategorie, np. środki przeciwbólowe, kupuję też poza aptekami 31% 13% 12% 21% 23% Miejsce zakupu jest dla mnie obojętne, liczy się dostępność i cena 32% 20% 14% 18% Jeśli mogę, leki i suplementy diety kupuję w aptece, ale zdarza się, że kupuję je również w hipermarkecie przy okazji większych zakupów lub w kiosku ruchu, gdy nagle potrzebuję 45% 12% 15% 11% W ogóle nie odzwierciedla Nie odzwierciedla Ani odzwierciedla ani nie odzwierciedla Odzwierciedla Doskonale odzwierciedla Jakie leki kupują Polacy? Jak wynika z badania PMR Research, Polacy kupują przede wszystkim leki przeciwbólowe oraz do walki z przeziębieniem i osłabieniem organizmu. W aptekach kupowane są głównie leki przeciwbólowe (85%), witaminy (77%), leki na przeziębienie i grypę (84%) oraz regulujące trawienie (32%). W te leki zaopatrujemy się również w hiper- i supermarketach, kioskach czy na stacjach benzynowych. Czy kupuje Pan(i) następujące leki? Leki przeciwbólowe 85% 15% Leki na przeziębienie i grypę 84% Witaminy 77% 23% Leki regulujące trawienie 32% 68% Tak Nie 4
Zalety i wady szerokiej dostępności leków bez recepty i suplementów diety Ponad połowa Polaków (63%) dostrzega zalety możliwości zakupu leków bez recepty i suplementów diety poza aptekami, wynika z badań PMR Research. 49% badanych uważa, że leki dostępne bez recepty i suplementy diety powinny być sprzedawane poza aptekami, ale przeciw jest aż 42%. Tylko co dziesiąty Polak (9%) twierdzi, że wszystko zależy od konkretnego leku. Warto zwrócić uwagę jakiego typu leki powinny być według Polaków sprzedawane także poza aptekami. Są to przede wszystkim środki przeciwbólowe (89%), przeciw przeziębieniu (25%), witaminy (14%) i suplementy diety (8%), a więc leki często stosowane, względnie bezpieczne, nienarażające na nieprzewidziane skutki uboczne. Sprzedaż leków bez recepty ma wiele plusów w opinii badanych. Dla 71% respondentów niewątpliwym ułatwieniem jest powszechniejszy dostęp do leków dzięki temu, że zwiększa się liczba miejsc, w których można zaopatrzyć się w środki farmaceutyczne, jak i temu, że czas otwarcia placówek handlowych jest znacznie dłuższy (np. całodobowe stacje benzynowe, sklepy otwarte w niedziele, sklepy internetowe, itp.). Według badanych dzięki możliwości kupienia leków w trakcie robienia zwyczajnych zakupów, można także zaoszczędzić dużo czasu. Jakie główne plusy dostrzega Pan(i) w możliwości kupowania leków dostępnych bez recepty i suplementów diety poza apteką? Łatwiejszy dostęp 71% Oszczędność czasu Sklepy sa otwarte dłużej niz apteki Niższe ceny Możliwość kupowania leków przy okazji normalnych zakupów 12% 10% 8% Możliwość zakupu w nagłej sytuacji Inne 2% 3% Jako wadę zwiększonej dostępności środków farmaceutycznych Polacy wskazują przede wszystkim brak kontroli nad jakością produktów i pewności co do jego oryginalności (45%). Apteki postrzegane są jako gwarant nie tylko jakości samego produktu, ale także jego oryginalności (nie jest to podróbka) i zdatności do spożycia. Dużym plusem aptek tradycyjnych jest możliwość skonsultowania w nich danego leku z farmaceutą, czego nie można uczynić w innych placówkach handlujących medykamentami według 23% respondentów minusem kupowania leków poza aptekami jest fakt, że sprzedawane są przez niekompetentną osobę, bez wykształcenia medycznego. Złe samopoczucie, ból, nagła potrzeba (46%), brak apteki w pobliżu (36%), niższa cena (10%) to najczęściej wymieniane powody, które w opinii naszych respondentów skłoniłyby ich do zakupu leku bez recepty lub suplementu diety poza apteką. 5
Jakie złe strony dostrzega Pan(i) w możliwości kupowania leków dostępnych bez recepty i suplementów diety poza apteką? Brak pewności, że produkt jest oryginalny Leki sprzedawane są przez osobę niekompetentną / bez wykształcenia medycznego Zbyt łatwy dostęp może sprzyjać uzależnieniu od leków, przedawkowaniu Możliwość sprzedaży przeterminowanych leków 8% 13% 23% 45% Mogłyby być łatwo dostępne dla dzieci 5% Brak możliwości konsultacji leku 4% Lek może być źle przechowywany 3% Apteka gwarantuje jakość leku 2% inne 8% Podsumowując, dla 82% Polaków apteki pozostają najlepszym miejscem zakupu leków, niezależnie od miejsca zamieszkania, wykształcenia czy poziomu dochodów przypadających na osobę w gospodarstwie domowym. Widoczna jest siła przyzwyczajenia i autorytet instytucji apteki, ponieważ wyraźnie odstają od tej tendencji osoby młode im respondent jest młodszy, tym częściej deklaruje zaopatrywanie się w medykamenty także poza aptekami. Jeżeli chodzi o leki bez recepty, Polacy kupują przede wszystkim leki przeciwbólowe oraz do walki z przeziębieniem i osłabieniem organizmu. Ogólnopolskie badanie konsumenckie zostało przeprowadzone przez PMR Research w październiku 2011 r. na reprezentatywnej próbie 1 000 pełnoletnich Polaków. Błąd oszacowania wyniósł około 3%. 6
Informacja o PMR PMR Research () jest wyspecjalizowanym działem firmy PMR świadczącym usługi badania rynku na indywidualne zlecenie klientów. Świadczone przez PMR Research usługi obejmują pełen wachlarz metodologii ilościowych i jakościowych, w tym badania satysfakcji klientów, świadomości marki, wizerunku firm i produktów, analizy segmentacyjne i inne. PMR Research oferuje także przygotowywanie specjalistycznych analiz branżowych, badania online oraz tworzenie marketingowych baz danych. Usługi PMR Research są dostępne w ponad 20 krajach Europy Środkowej i Wschodniej. PMR Consulting (www.pmrconsulting.com) jest wyspecjalizowanym działem PMR, który oferuje szeroki zakres usług konsultingowych na rzecz firm zainteresowanych inwestycjami w Europie Środkowo-Wschodniej. Typowe projekty realizowane przez PMR Consulting obejmują świadczenie usług badania otoczenia konkurencyjnego (competitive intelligence), doradztwo strategiczne oraz konsulting na potrzeby realizacji bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz transakcji fuzji i przejęć. Dzięki zespołowi konsultantów pochodzących z całej Europy Wschodniej, PMR Consulting oferuje swoim klientom szeroki zakres kompleksowych usług o charakterze regionalnym, jak również usługi konsultingowe dotyczące poszczególnych krajów. PMR Publications (www.pmrpublications.com) wydaje wysokiej jakości publikacje biznesowe przeznaczone dla firm działających w Polsce, pozostałych krajach Europy Środkowo-Wschodniej oraz na innych rynkach rozwijających się. Opracowania PMR Publications analizują klimat inwestycyjny w regionie, a w szczególności sytuację w branży budowlanej, farmaceutycznej, IT i telekomunikacyjnej oraz handlu detalicznego. Oferta PMR Publications obejmuje płatne i bezpłatne newslettery branżowe, internetowe serwisy informacyjne oraz raporty analityczne. Informacje o Polsce i krajach Europy Środkowo-Wschodniej można uzyskać na stronach www.polishmarket.com i www.ceemarket.com oraz portalach poświęconych sektorowi budowlanemu (www.rynekbudowlany.com, www.constructionpoland.com, www.constructionrussia.com, www.constructionukraine.com, www.ceeconstruction.com), branży IT i telekomunikacja (www.itandtelecompoland.com, www.ceeitandtelecom.com, www.ictrussia.com), handlu detalicznego (www.retailpoland.com, www.ceeretail.com, www.russiaretail.com) oraz farmaceutycznej (www.pharmapoland.com, www.ceepharma.com). Dane kontaktowe PMR PMR Research tel.: /48/ 12 618 90 80 e-mail: info@pmr-r.com, Marketing tel.: /48/ 12 618 90 20 e-mail: marketing@pmrcorporate.com www.pmrcorporate.com